Топырақ адсорбциясы коэффиценті

1. Топырақ адсорбциясы коэффиценті
2.Химиялық заттардың топырақтан ұшқыштығы
3.Су . ауа тасмалдануы
Пайдаланған әдебиеттер

Топырақ — тірі және өлі табиғатқа тән бірнеше сипаты мен қасиеті бар та- биғи ерекше құрылым. Топырақ судың, ауаның және организмдердің литосфераның жоғары қабаттарына әсер етуінен пайда болады және ол бір-бірімен байланысты қабаттардан тұрады.Топырақты топырақ түзуші фак- торлар қарым-қатысы нәтижесінде пайда болатын табиғи жеке дене деген көзқарасты 19 ғ-дың соңғы ширегінде топырақтану ғылымының негізін са- лушы В.B.Докучаев ұсынды.Топырақ құнарлы болғандықтан, яғни өсімдікті сумен және қорекпен қамтамасыз ететіндіктен биомасса түзуге қатысады. Топырақтың құнарлығы оның құрамына,қасиетіне және түзуші факторлар- ға байланысты болады.Топырақ түзуші негізгі факторларға ауа- райы,топы- рақ түзуші тау жынысы,өсімдік және жануарлар дүниесі,белгілі бір аймақ- тың жер бедері мен геологиялық жасы, сондай-ақ адамның шаруашылық әрекеті.Топырақтың физикалық қасиеттері – су, ауа өткізгіштігі,су ұсағыш- тығы, топырақ түзуші қабаттың құрамы мен құрылым ерекшелігіне байла- нысты.

1. А.Т.Куатбаев, Жалпы экология. Алматы, 2008
2. Ақбасова., Г.Ә.Саинова «Экология» Алматы., 2003ж.185бет.
3. Сихымбаев Ә.Е. Тастанов Е.А. Сихымбаев С.М. Кемелбекова Г.Ә. Экология негіздері және табиғатты - корғаудың қысқаша курсы Шымкент -2003
4. Молдахметов З.М. Экология негіздері. - Карағанды, - 2002.
5. Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экологиядан оқу-әдістемелік құрал. – А, 2000

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:
1. Топырақ адсорбциясы коэффиценті
2.Химиялық заттардың топырақтан ұшқыштығы
3.Су - ауа тасмалдануы

Топырақ -- тірі және өлі табиғатқа тән бірнеше сипаты мен қасиеті бар та- биғи ерекше құрылым. Топырақ судың, ауаның және организмдердің литосфераның жоғары қабаттарына әсер етуінен пайда болады және ол бір-бірімен байланысты қабаттардан тұрады.Топырақты топырақ түзуші фак- торлар қарым-қатысы нәтижесінде пайда болатын табиғи жеке дене деген көзқарасты 19 ғ-дың соңғы ширегінде топырақтану ғылымының негізін са- лушы В.B.Докучаев ұсынды.Топырақ құнарлы болғандықтан, яғни өсімдікті сумен және қорекпен қамтамасыз ететіндіктен биомасса түзуге қатысады. Топырақтың құнарлығы оның құрамына,қасиетіне және түзуші факторлар- ға байланысты болады.Топырақ түзуші негізгі факторларға ауа- райы,топы- рақ түзуші тау жынысы,өсімдік және жануарлар дүниесі,белгілі бір аймақ- тың жер бедері мен геологиялық жасы, сондай-ақ адамның шаруашылық әрекеті.Топырақтың физикалық қасиеттері - су, ауа өткізгіштігі,су ұсағыш- тығы, топырақ түзуші қабаттың құрамы мен құрылым ерекшелігіне байла- нысты.
Өсімдік тамыры топырақты қопсытады және түйіршік түрге келтіреді, топырақтан минералды элементтерді сіңіреді. Табиғи жағдайда минералды және органикалық заттар топыраққа шіріген тамыр, түскен жапырақтан қосылады. Шөлді аймақта жылына 1га-ға 5-6центнер, арктикалық тундрада 10центнер, тропиктік ылғалды жапырақ ормандарда 250центнер тамыр, түседі. Жануарлар дүниесі тіршілігі әрекетінен органикалық заттардың ыдырауы жылдамдайды. Адамның шаруашылық әрекеті топырақ түзуші кейбір факторларға, мысалы: өсімдікке жер жырту, мелиорация, органикалық, минерал тыңайтқыштар қолдану әсер етіп, топырақ құралу процесінің бағытын тез өзгертеді.
Топырақ қатты, сұйық, газ және тірі бөліктен тұрады.Бұлардың арақа- тынасы әр түрлі топыраққа ғана емес тіпті бір топырақ қабаттарында да әр
түрлі болады. Топырақтың жоғарғы қабатынан төменгі қабатына қарай органикалық заттар мен тірі организмдер азая түседі,топырақтың қатты бөлігінде минерал заттар басым болады. Алғашқы минералдар (кварц, слюда, дала шпаты т.б.) тау жыныстары сынықтарымен бірге ірі үгілу, нәтижесінде пайда болатын соңғы минералдар (гидрослюда,монтмориллонит ,каолонит т.б.) ұнтақ қосындылар түзеді.Топырақ борпылдақтығы осы қатты бөлік фракциясына байланысты болады.Топырақтың негізгі массасы - әдетте мөлшері 1мм-ден кем ұсақ топырақ. Топырақтың түйіршікті құрамы ондағы түйіршік мөлшеріне қарай анықталып,түйіршікті құрамдарға топталынады.
1. Топырақтың қатты бөлігінің минерал құрамында Si,Al,Fe,K,N,Mg,Ca,P,S, аз болса микроэлементтер - Cu,Mo,I,B,F,Pb т.б.болады.Топырақтың қатты бөлігі құрамы органикалық заттар және бұның негізгі бөлігі (80 - 90%) - күрделі құрамды қарашірік. Органикалық заттар клетчатка, шайыр, май, илік заттар т.б. өсімдік,жануарлар, микроб тектес қалдықтар қосындылары және бұлардың ыдырау процесінде пайда болған аралық заттарболады. Топырақ тағы органикалық зат ыдырағанда ондағы азот өсімдікке сіңімді түрге айналады.
Топырақтың сұйық бөлігі - топырық ерітіндісі топырақтағы өсімдікті
Сумен және қоректік элементтермен қамтамасыз етеді. Сұйық бөлікте ион- дар, молекулалар, коллоидтар не бұдан ірілеу бөліктер болады, кейде суспен- зияға айналады. Топырақтың газ бөлігі не топырақ ауасы су толмаған қуыстар да болады. Құрамында N2 ,O2 ,CO2, органикалық қосылыстар т.б.болатын топырақ ауасының мөлшері,құрамы топырақта өтіп жататын көптеген биохимиялық, биологиялық процестерге байланысты әр түрлі болады. Бұл микроорганизмдермен өсімдік тамырының жыл, тәулікте газ бөлу дәреже- сіне байланысты өзгеріп отырады. Топырақ ауасы мен атмосфералық ауа алмасуы топырақтағы CO2-ның атмосфераға және O2-ның топыраққа диффузиясы арқылы жүреді.
Топырақтың тірі бөлігі топырақ микроорганизмдерінің (бактериялар,саңырауқұлақтар, актиномицеттер, балдырлар т.б.) және омыр- тқасыздың көптеген тобы - қарапайымдар, құрттар, молюскілер, насекомдар және олардың личинкалары, топырақ арасында тіршілік ететін омыртқалы- лардан тұрады. (Топырақ фаунасы).
Топырақты В.ВДокучаев 10 типке бөлген,қазіргі класификация бойынша 100-ден астам типке бөлінеді. Типтер тип тармағына, туыс, түр, тармағына, разрядқа бөлініп класс, қатар, формация, генерация, тұқымдасы, ассосиация т.б. топталынады. Топырақтың жер жүзілік біртекті классификациясы әлі құрылмаған. Топырақ - адамға тіршілік ортасын құратын табиғи компоненттердің бірі.Топырақты дұрыс пайдаланбаудан топырақта өтіп жататын процестер бұзылады. Топырақ эрозияға ұшырайды, сортаңданады, батпақтанады.
Топырақты топырақтану ғылымы зерттейді. Мұның ғылыми негізін В.В.Докучаев салды, одан әрі П.А.Костычев, Н.М.Сибирцев, В.Р.Вильямс, К.К.Гедроцц, Л.И.Прасолов, С.С.Неуструев дамытты. Қазақстанда1945жылы Қазақстан ССР Ғылым Академиясының Топырақтану институты құрылып, институт Қазақстан топырағының кіші және орта масштабты картасын жасады, жер суландыру, әр түрлі топырақты жерді тиімді пайдалану әдіс- терін табу мақсатында ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізуде, бұл салада А.И.Безсонов, А.В.Мухля, В.М.Боровский, А.М.Дурасов, Ө.Оспанов, Ш.М.Шолтырев, Т.Т.Тазабеков т.б. топырақ зерттеушілер елеулі үлес қосуда.

3.Топырақ түзілісіндегі жануарлардың және өсімдіктердің ролі.
Топырақ - табиғат туындысы, табиғи әрі тарихи дене. Бір кездерде жер беті қазіргі ай планетасының ландшафты сияқты топырақсыз, өсімдіктерсіз, ауасыз, тіршіліксіз тып-типыл, мүлгіген дүние болған. Жер бетінің жамылғысы бастапқыда тығыз қатты тау жыныстарынан тұрды. Бұл тау жыныстары алғаш өздері пайда бола бастасымен-ақ, үздіксіз үгілу кұбылыстарына ұшырады. Қатты тау жынысының үстіне топырақ түзіле қоймайтыны белгілі. Топырақтың түзілуі үшін, ең алдымен, қатты тау жыныстары майда ұнтақталған, кеуекті тау жыныстарына айналуы керек. Жер бетіндегі қатайған тау жыныстары табиғат күштерінің ғасырлар бойы үздіксіз әсерінен бірте-бірте қирап, бұзылып, қопсыған жыныстарға айналды. Бұл құбылысты геологияда үгілу деп атайды. Үгілу құбылысы тарихи топырақ түзілунен бұрын болған, сөйтіп ол топырақтың түзілуіне жағдай жасады. Табиғат күштерінін, әсіресе температураның, судың, желдің, күн сәулесінің, көшпелі мұздардың топыраққа әсері ерекше.
Топырақ - табиғат туындысы, табиғи әрі тарихи дене. Бір кездерде жер беті қазіргі ай планетасының ландшафты сияқты топырақсыз, өсімдіктерсіз, ауасыз, тіршіліксіз тып-типыл, мүлгіген дүние болған. Жер бетінің жамылғысы бастапқыда тығыз қатты тау жыныстарынан тұрды. Бұл тау жыныстары алғаш өздері пайда бола бастасымен-ақ, үздіксіз үгілу кұбылыстарына ұшырады. Қатты тау жынысының үстіне топырақ түзіле қоймайтыны белгілі. Топырақтың түзілуі үшін, ең алдымен, қатты тау жыныстары майда ұнтақталған, кеуекті тау жыныстарына айналуы керек. Жер бетіндегі қатайған тау жыныстары табиғат күштерінің ғасырлар бойы үздіксіз әсерінен бірте-бірте қирап, бұзылып, қопсыған жыныстарға айналды. Бұл құбылысты геологияда үгілу деп атайды. Үгілу құбылысы тарихи топырақ түзілунен бұрын болған, сөйтіп ол топырақтың түзілуіне жағдай жасады. Табиғат күштерінін, әсіресе температураның, судың, желдің, күн сәулесінің, көшпелі мұздардың топыраққа әсері ерекше.
Топырақтүзуші жыныстардың маңызының үлкендігіне қарамастан топырақтүзілуде жетекші рөлді биологиялық әрекет атқарады. Тіршіліксіз топырақ та болмас еді. Жер бетінде топырақтүзілу тіршілік пайда болғалы бері басталды. Кез келген тау жынысы қанша терең ыдырап, үгілгеніне қарамастан әлі топырақ болмайды. Тек аналық жыныстардың өсімдік және жануар организмдерімен белгілі бір климат жағдайында ұзақ әрекеттесуі ғана топырақтың оны тау жынысынан ерекшелендіретін өзіндік қасиеттерін қалыптастырады. Өсімдіктер өзінің тіршілік әрекеті барысында органикалық затты синтездеп топыраққа тамыр массасы түрінде, ал беткі бөлігі өлгеннен кейін өсімдік қалдықтары түрінде таратады. Өсімдік қалдықтарының құрамдас бөліктері минералданғаннан соң топыраққа сіңіп, топырақтың үстіңгі көкжиегіне тән қара рең беретін шіріндінің түзілуіне ықпал етеді. Сонымен бірге өсімдіктер топырақтүзуші жыныстарда аздаған мөлшерде болатын, бірақ өсімдіктердің қалыпты тіршілігіне сондай қажетті жекелеген химиялық элементтерді бойына жинайды (аккумуляциялайды). Өсімдіктер өліп, қалдықтары ыдырағаннан кейін бұл химиялық элементтер топырақта қалып, біртіндеп оны байытады.
Топырақтың қалыптасу үрдісі үшін микроорганизмдердің де маңызы зор. Олардың әрекетінің арқасында органикалық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.