Ағынды сулар



I. Кіріспе
1.1. Ағынды сулар
II. Негізгі бөлім
2.1. Ағынды суларды тазалаудың механикалық әдістері.
2.2. Ағынды суларды тазалаудың химиялық әдістері.
2.3. Ағыынды суларды тазалаудың биохимиялық әдістері.
2.4. Ағыынды суларды залалсыздандыру термиялық әдістері.
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Ағынды суларды адам қажеттілігіне сай әр түрлі салаларда қолданады. Ағын суды ауыз су ретінде пайдалану үшін оны ең алдымен тазартып залалсыздандырып алу қажет. Себебі ағынды сулардың құрамы көп жағдайда таза болып кездеспейді.
Суды залалсыздандыру процесін шаруашылық – ауыз су жүйелерінде тұндырумен сүзуден кейін суда қалған бактерияларды жоюға қолданады.
Хлорландыру. Хлорландыру үшін әк пен сұйық хлорды пайдаланады. Хлорлы әкті өнімділігі аз станцияларда қолданады.
Хлорландырғанда хлордың гидролиз нәтижесі арқылы хлорлылау қышқылы мен тұз қышқылы пайда болады.
Cl2 + H2O = HOCl + HCl
Хлорлылау қышқыл (HOCl) – тұрақсыз қоспа, оның диссоциациясы арқасында гипохлоритті ион (OCl) пайда болады. Бактерицидті әсер ететін осы хлорлылау қышқыл мен гипохлоритті ион.
Хлорландыру қажетті нәтижесіне жету үшін суға хлордың қосылғанынан кейін 30 минут өту керек.
1. Б. Өтелбаев., Химия 1,2,3 томдар.
2. Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экологиядан оқу-әдістемелік құрал. – А, 2000
3. Ақбасова., Г.Ә.Саинова «Экология» Алматы., 2003ж.185бет.
4. «Жалпы экология», А.Т. Қуатбаев, Алматы, 2008, - 312бет.
5. Қожанбаев С. Махмутов С. Табиғатқорғау - Алматы 1992-1996
6. Сихымбаев Ә.Е. Тастанов Е.А. Сихымбаев С.М. Кемелбекова Г.Ә. Экология негіздеріжәнетабиғатты - корғаудыңқысқаша курсы Шымкент -2003

Жоспар:
I. Кіріспе
0.1. Ағынды сулар
I. Негізгі бөлім
0.1. Ағынды суларды тазалаудың механикалық әдістері.
0.2. Ағынды суларды тазалаудың химиялық әдістері.
0.3. Ағыынды суларды тазалаудың биохимиялық әдістері.
0.4. Ағыынды суларды залалсыздандыру термиялық әдістері.
I. Қорытынды
II. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
Ағынды суларды адам қажеттілігіне сай әр түрлі салаларда қолданады. Ағын суды ауыз су ретінде пайдалану үшін оны ең алдымен тазартып залалсыздандырып алу қажет. Себебі ағынды сулардың құрамы көп жағдайда таза болып кездеспейді.
Суды залалсыздандыру процесін шаруашылық - ауыз су жүйелерінде тұндырумен сүзуден кейін суда қалған бактерияларды жоюға қолданады.
Хлорландыру. Хлорландыру үшін әк пен сұйық хлорды пайдаланады. Хлорлы әкті өнімділігі аз станцияларда қолданады.
Хлорландырғанда хлордың гидролиз нәтижесі арқылы хлорлылау қышқылы мен тұз қышқылы пайда болады.
Cl2 + H2O = HOCl + HCl
Хлорлылау қышқыл (HOCl) - тұрақсыз қоспа, оның диссоциациясы арқасында гипохлоритті ион (OCl) пайда болады. Бактерицидті әсер ететін осы хлорлылау қышқыл мен гипохлоритті ион.
Хлорландыру қажетті нәтижесіне жету үшін суға хлордың қосылғанынан кейін 30 минут өту керек.
Сүзілген 1 л суға 2-3 мг хлор қосады, ал сүзілмеген өзеннің 1 л суына 5-6 мг - ға дейін қосылады.
Тұтынушыларға баратын судың 1 литрінде 0,3-0,5 мг хлор қалу керек, оны қалдық хлор деп атайды.
Суға хлорды енгізу үшін хлораторлар қолданылады, оларды вакуумды және қысымдығы бөледі.
Озондандыру. Бұл прогресстік әдістеріне жататын шет елдерде кең қолданылатын әдіс. Озонды (O3) озонатор атты қондырғыда озон мен ауауның қосындысы түрінде шығарады. Ол үшін озонаторға тазаланған және құрғатылған ауаны жіберіп, бұл ауадан жіберіп, бұл ауадан электр разрядын өткізуде озон пайда болады. Озонатор қондырғының құрамына озонатормен бірге ауауны тазалайтын сүзгі, құрғататын адсорбер және озонды суға қосатын камера кіреді.
Суды залалсыздандыру үшін озонның мөлшері 1-2 мгл - ге тең, ал сумен озонның қосылу уақыты 5-7 мин - ке тең болу керек.
Бактерицид сәулесімен өңдеу. Бұл әдістің негізінде суды бактерицидті әсері бар ультракүлгін сәулемен залалсыздандыру жатады. Қазіргі уақытта өндірісте жоғары қысымды сынап - кварцты және төмен қысымды аргон - сынапты бактерицидті суды залалсыздандыруға қолданатын шамдар шығарылады.
Өңделетін су сәуленің бактерицидтік әсері жақсы болу үшін мөлдір болғаны жөн. Электр энергиясының шығыны 10 - нан 30 Вт - сағм3 - ке дейін. Залалсыздандыру құны хлорландыру құнынан аспайды. Бірақ жоғары лайлылығы мен түстілігі бар суларды залалсыздандыруға пайдалануда, сосын су тарататын торапқа жіберуде қалдық хлорды қамту үшін қосымша хлорландыру керек.

Суды арнайы өңдеу әдістері.

. Арнайы өңдеу әдістердің түрлері
Табиғи көздің суының қасиеттеріне және тұтынушылардың су сапасына қойған талаптарына байланысты суды арнайы өңдеуі қажет болуы ммүкін. Суды арнайы өңдеу әдістеріне оны жұмсарту, темірсіздендіру, тұрақтандыру, фторландыру және фторсыздандыру, тұщыландыру және тұзсыздандыру, газсыздандыру және салқындату жатады.

Суды жұмсарту
Шаруашылық - ауыз су жүйелерінде пайдалануға арналған суды өте сирек жұмсартады. Бірақ өндіріс кәсіпорындарда біраз технологиялық процестерде пайдалану үшін суды жұмсарту қажет. Мысалы, тоқыма, химия және тамақ өндірістеріне кермектілігі 1 мг - эквл - дан аспайтын су керек, ал қазандыдағы орта және жоғары қысымды қазандарға жарататын судың кермектілігі 0,3 мг - эквл артық болмау керек.
Жұмсарту әдістерінен реагентті, катионитті және термохимиялық әдістер кең тараған.
Реагентті әдістің мәні суға кальций мен магнийдің қиын еритін қоспаларының пайда болуына әсер ететін реагенттерді қосу, сөйтіп осы қоспаның тұнбаға шөгуі. Реагентті әдістердің ішінде ең көп тараған әк - сода әдісі. Бұл әдісте судың карбонатты кермектілігін төмендету үшін әк қосады, ал карбонатсыз кермектілікті азайтуға соданы қосады. Суды жұмсартқаннан кейін тұнбаға түскен қоспаларды тұндырғышпен мөлдіреріткіштерде тазалайды.
Катионитті әдістің мәні суды ион алмасуы материал қабатынан сүзген кезде бұл материалдағы натрий мен сутегінің катиондары суда ерітілген кальций мен магнийдің катиондарымен айырбасталады. Алмасу реакцияның арқасында судағы кермектілік тұздарының катиондары алмасу материалға өтіп, ал натрий мен сутегінің катиондары суға өтеді. Бұл әдістерді Na - катионитті және H - катионитті әдістері деп атайды.
Катиониттердің жұмсарту қабілетін алмасу қабілеті деп атайды. Катионниттердің алмасу қабілеті біраз уақыттан кейін төмендейді, оны орнына келтіру үшін оқтын - оқтын катионитті сүзгіні регенерация жасау керек. Ол үшін ион алмасу материалдан ас тұздың әйтпесе күкірт қышқылының ерітіндісін өткізеді. Натрий - катионитті жұмсарту қондырғының схемасы 6,1 суретінде келтірілген.
Термохимиялық әдістің мәні суды +1000С температураға дейін әк пен соданы қосып жеткізеді, сөйтіп карбонатты кермектілік тұздарын тұндырып кетіреді.

. Суды темірсіздендіру
Суды темірсіздендіру әдістеріне аэрация, коагуляндыру, реагенттік және катионитті әдістер жатады. Аэрация әдісімен суды темірсіздендіру қондырғысының құрамына аэрациялық құрылғы, түйіскен резервуар және сүзгі кіреді. Аэрациялық құрылғыда су оттегімен қанығып, жарым - жартылай көмір қышқылымен кетіріп, екі валентті темір үш валентті темірге тотықтанады. Ал түйіскен резервуарда темірдің гидроксиді тұнбасы пайда болып, сүзгіде оны ұстап қалады.
Реагентті әдіспен темірсіздендіруқондырғыға реагенттерді (коагулянт пен әк) ерітіп оны мөлшерлейтін құрылғы; аэратор - араластыру, мөлдіреткіш және сүзгі кіреді.
Катионитті әдіспен суды катионитті сүзгіде темірсіздендіреді. Катионит ретінде сульфокөмір пайдаланады.

Суды тұрақтандыру
Суды тұрақтандыру дегеніміз судың коррозия пайда ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Табиғи сулардың негізгі ластану көзднрі
Тұрмыстық, өнеркәсіптік және ауыл шаруашылық ағынды сулар
Экология және судың ластануы
Өскемен қаласындағы жер үсті суларының ластауына экологиялық баға беру
Өскемен қаласының жер беті суының экологиялық жағдайына баға беру
Ағынды суларды тазарту
Су ресурстарын қорғаудың негізгі бағыттары
Ағын судан бөлініп алынған гетеротрофты микроорганизмдерді идентификациялау
Мұнай өңдеу зауыттарындағы ақаба суларын өңдеудің кешенді схемалары
Мұнай өндіруші кәіпорындарды сумен қамтамасыз ету
Пәндер