Германий элементі туралы жалпы түсінік
I. Кіріспе
1.1. Германий элементі туралы жалпы түсінік
II. Негізгі бөлім
2.1. Табиғатта таралуы. Қосылыстары
2.2. Физикалық және химиялық қасиеттері. Алынуы
III. Қорытынды
3.1. Қолданылуы
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
1.1. Германий элементі туралы жалпы түсінік
II. Негізгі бөлім
2.1. Табиғатта таралуы. Қосылыстары
2.2. Физикалық және химиялық қасиеттері. Алынуы
III. Қорытынды
3.1. Қолданылуы
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Германий (Ge): 1871 жылы Д .И. Менделев сол уакытта белгісіз элемменттің кремнийдің аналогы қасиеттерін толық жазып, периодтық жүйеде бос орын қалдырды, элементі «экасилиций» деп атайды .
1886 жылы Винклер (Германия) ариродит деген минералды зерттегенде, оның құрамында келесі элементтер мен қосылыстарды тапты (%):
күміс 74 ,12
күкірт 17 ,13
темір оксиді 0 ,66
мырыш (II) оксиді 0 ,22
сынап 0 ,31
жалпы 93, 04
Жетпеген 7% жаңа элемент деп табылады, зерттеп болған соң бүл элементтің қасиеттері толық экасилицийдің қасиеттеріне дәл келді. Винклер жаңа элементті германий деп атады.
1886 жылы Винклер (Германия) ариродит деген минералды зерттегенде, оның құрамында келесі элементтер мен қосылыстарды тапты (%):
күміс 74 ,12
күкірт 17 ,13
темір оксиді 0 ,66
мырыш (II) оксиді 0 ,22
сынап 0 ,31
жалпы 93, 04
Жетпеген 7% жаңа элемент деп табылады, зерттеп болған соң бүл элементтің қасиеттері толық экасилицийдің қасиеттеріне дәл келді. Винклер жаңа элементті германий деп атады.
1. Бірімжанов Б.Т., Нұрахметов Н.Н. Жалпы химия, Алматы, Ана тілі 1992ж
2. АханбаевК. Химия негіздері, Алматы, Ана тілі, 1987ж
3. Утелбаева А,Утелбаев.Б Химия, 1 том, Алматы 1996ж.
4. Утелбаева А,Уталбаев Б. Химия, 5 том Алматы2006ж.
5. Утелбаева А,Утелбаев Б. Химия, 6 том, Алматы2006ж.
6. Шоқыбаев Ж. Бейорганикалық және аналитикалық химия, Алматы, 2003ж
2. АханбаевК. Химия негіздері, Алматы, Ана тілі, 1987ж
3. Утелбаева А,Утелбаев.Б Химия, 1 том, Алматы 1996ж.
4. Утелбаева А,Уталбаев Б. Химия, 5 том Алматы2006ж.
5. Утелбаева А,Утелбаев Б. Химия, 6 том, Алматы2006ж.
6. Шоқыбаев Ж. Бейорганикалық және аналитикалық химия, Алматы, 2003ж
Жоспар:
I. Кіріспе
0.1. Германий элементі туралы жалпы түсінік
I. Негізгі бөлім
0.1. Табиғатта таралуы. Қосылыстары
0.2. Физикалық және химиялық қасиеттері. Алынуы
I. Қорытынды
0.1. Қолданылуы
I. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Германий (Ge): 1871 жылы Д .И. Менделев сол уакытта белгісіз элемменттің кремнийдің аналогы қасиеттерін толық жазып, периодтық жүйеде бос орын қалдырды, элементі экасилиций деп атайды .
1886 жылы Винклер (Германия) ариродит деген минералды зерттегенде, оның құрамында келесі элементтер мен қосылыстарды тапты (%):
күміс 74 ,12
күкірт 17 ,13
темір оксиді 0 ,66
мырыш (II) оксиді 0 ,22
сынап 0 ,31
жалпы 93, 04
Жетпеген 7% жаңа элемент деп табылады, зерттеп болған соң бүл элементтің қасиеттері толық экасилицийдің қасиеттеріне дәл келді. Винклер жаңа элементті германий деп атады.
Германий-IV топтың элементі, қорғасын мен қалайының аналогы. Реттік номері 32, атомдық салмағы 72,60. Электрондарының орналасуы: 2, 8, 18, 4. Электрондық құрылысы бойынша p - элементі. Германийдің валенттілігі төрт және екі, бірақ ең ерекше валенттілік - төрт. Германийді тыңыздығы 5,323 гсм, балқу температурасы 937°C, қайнау температурасы 284° C.
Германийдің ең маңызды сипаттама-электроткізгіштігі және сонымен байланысты жартылай өткізгіштігі.
Германий - жылтырақ, қатты, бірақ өте сынғыш металл. Бүтін германий ауада өзгермейді, ұнтақ түрінде 600°C температурада қыздырғанда тотығып германий оксиді түзеді-GeO2. Германий суымен әрекеттеспейді, қышқылдар аздап әсер етеді, азот қышқылында германий гироксиді түзіледі. Германий патша қышқылында және сутек пероксидінде (сілтілі ерітіндіде) жақсы ериді. Сілтілермен балқытқанда германий қышқылының тұздары германаттар түзеді.
Германий германосутектерді түзеді, онің бірнеше қосылыстары белгілі - GeH4,Ge2H6,Ge3H8, германий гидриді (моногерман) GeH4 - түссіз газ, қайнау температурасы - 89,90C, Ge2H6, Ge3H8 - түссіз ерітінділер. Германий гидридтері галоидсутектермен әрекеттесіп, галоидтуындыларын түзеді:
GeH4 + HCI -- GeH3Cl+H2
Үш сутек атомының орнын хлор басса германохлороформ GeH3Cl түзіледі (түссіз ерітінді, балқу температурасы -71 C, қайнау температурасы +75 C). Бұл зат екі қасиет көрсетеді: біріншісі: хлороформға (CHCL3) ұқсас,екіншісі: комплексті қосылысқа H[GeCL4], оның тұздары белгілі Me[GeCl3]. Осындай қасиеттер германийдің периодтық жүйеде орналасуымен байланысты, бұл элемент көміртек пен кремнийдің қалайыға және қорғасынға өтпелі болғандықтан, күштірек металдық қасиеттер көрсетеді.
Германий көп металдармен - алюминий, мыс, кадьмий, темір интерметалық қосылыстар түзеді:
Германий валенттілігіне сәйкес екі оксид түзеді GeO2 және GeO .
Германий оксиді GeO2 - ақ түсті, германий металын ауада 600 С температурада қыздырғанда немесе германий сульфидін күйдіргенде түзіледі. GeO2 - нің балқу температурасы 1090 - 1115 C, осдан жоғары температурада ұшып кетеді. GeO2 суда аздап ериді (0,405 г 100 г суда), ерігенде герман қышқылы түзіледі:
GeO2+H2O -- H2GeO3
Бос күйінде герман қышқылы бөлінбеген, оның жалпы құрамы - xGeO2·yH2O.
Германий оксиді және гидроксиді амфотерлі қасиеттер көрсетеді, бірақ қышқылды қасиеттері көбірек. Сілтілерде ерігенде германаттар түзіледі, жалпы формуласы - Me2GeO3 (Me - бір валентті катион). Суда тек қана сілтілі металдардың германаттары ериді.
Германаттардың құрамы түндыру жағдайларына байланысты. Мысалы pH 9-ға тең болғанда пентагерманаттар бөлінеді MeGe5O11 (Me - бір валентті катион).
Германаттардың құрамы әр түрлі болуы мүмкін.
Галогендермен қосылыстары
250°С температурада германийді галогендермен қыздырғанда татрагалогениттер түзіледі, олардың қасиеттері 1 кестеде көрсетілген.
Қасиеттері
GeF4
GeCl4
GeBr4
GeI4
Қосылыстардың түсі
Түссіз
Түссіз
Түссіз
Сары
Нормальды жағдайдағы күйі
Газ
Сұйықты
Қатты зат
Қатты зат
Балқу температурасы
-15
-49,5
+26,1
+146
Қайнау температурасы
-36
+84,0
+186
+375
Тығыздығы гcm3
-
1,87
3,13
-
Тәжірибеде ең маңызды германий хлориді GeCl4 , оны тура әдіспен:
Ge +2CL2-- GeCl4
және GeO2 -ні тұз қышқылымен қыздыру арқылы алуға болады:
GeO2 + 4HCL -- GeCl4+ H2O
Cонымен қатар екі валентті германийдің галогенидтері белгілі: GeCl2, GeF2 (түссіз), GeBr2 (сары), GeI2 (қызғылт). Галогенидтер суда ыдырап, германий гидроксидін түзеді, қыздырғанда төрт валентті галогенид және германий металы бөлінеді:
2GeCl2 -- GECl4+ Ge
Германий тетрахлориді германий металымен 360°C температурада әрекеттесіп, германийдің субхлориді GeCl түзіледі. GeCl - бір валентті германийдің қосылысы, полимер (GeCl)x түрінде болады, 520°С температурада келесі реакция кері журеді:
3xGe+xGeCl4 -4(GeCl)
Сондықтан осы реакцияны өте таза германий металын алуға пайдаланады.
Комплексті қосылыстары
Германий әр турлі комплексті қосылыстар түзеді. Олардың арасында комплексті галогенидтер Me2[GeГал6]. Рубидий мен цезийдің гексахлоридтері ауада тұрақты, 90-100°C температурада GeCl4, бөліп ыдырайды:
Rb2[GeCl6] -- GeCl4+2RbCl
Германий оксиді GeO2 фтор қышқылымен әрекеттескенде комплексті қышқылдар түзіледі: H2(GeOF)4·2H2O және H2(GeF6)·2H2O. Гексафторгерманаттың екі түрлі қосылыстары синтезделен: MeGeF6·2H2O (Me - Mg, Zn, Cd, Mn, Fe, Co, Ni ) және MeGeF6·2H2O (Me-Sr, Ca). Бұл тұздар суда жақсы ериді.
Германий тетрахлоридінің органикалық катиондармен әрекеттесуін пайдаланып тетраметиаммонийдің гексахлоргерманаты синтезделен - [N(CH3)]2GeCL6
Германий галогенидтері кейбір аминдермен органикалық ерігіштерде (эфир немесе CCL4) әрекеттесіп, комплексті қосылыстар түзеді, олардың құрамы кестеде көрсетілен.
Кейбір германий галогенидтерінің комплексті қосылыстарының комплексті қосылыстарының құрамы
Галоенид
Азотты адденд
Комплексті қосылыстың құрамы
Сыртқы түсі
GeF4
Этилендиамин
Пиридин
оксихинолин
GeCL4·4C2H8N2
GeCL4·2C2H5N
GeCL4·4C9H7NO
Ақ ұнтақ
--
Сары түсті
GeBr4
Оксихинолин
GeBr2(C9H7NO)2
Сары қызғылт ұнтақ
... жалғасы
I. Кіріспе
0.1. Германий элементі туралы жалпы түсінік
I. Негізгі бөлім
0.1. Табиғатта таралуы. Қосылыстары
0.2. Физикалық және химиялық қасиеттері. Алынуы
I. Қорытынды
0.1. Қолданылуы
I. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Германий (Ge): 1871 жылы Д .И. Менделев сол уакытта белгісіз элемменттің кремнийдің аналогы қасиеттерін толық жазып, периодтық жүйеде бос орын қалдырды, элементі экасилиций деп атайды .
1886 жылы Винклер (Германия) ариродит деген минералды зерттегенде, оның құрамында келесі элементтер мен қосылыстарды тапты (%):
күміс 74 ,12
күкірт 17 ,13
темір оксиді 0 ,66
мырыш (II) оксиді 0 ,22
сынап 0 ,31
жалпы 93, 04
Жетпеген 7% жаңа элемент деп табылады, зерттеп болған соң бүл элементтің қасиеттері толық экасилицийдің қасиеттеріне дәл келді. Винклер жаңа элементті германий деп атады.
Германий-IV топтың элементі, қорғасын мен қалайының аналогы. Реттік номері 32, атомдық салмағы 72,60. Электрондарының орналасуы: 2, 8, 18, 4. Электрондық құрылысы бойынша p - элементі. Германийдің валенттілігі төрт және екі, бірақ ең ерекше валенттілік - төрт. Германийді тыңыздығы 5,323 гсм, балқу температурасы 937°C, қайнау температурасы 284° C.
Германийдің ең маңызды сипаттама-электроткізгіштігі және сонымен байланысты жартылай өткізгіштігі.
Германий - жылтырақ, қатты, бірақ өте сынғыш металл. Бүтін германий ауада өзгермейді, ұнтақ түрінде 600°C температурада қыздырғанда тотығып германий оксиді түзеді-GeO2. Германий суымен әрекеттеспейді, қышқылдар аздап әсер етеді, азот қышқылында германий гироксиді түзіледі. Германий патша қышқылында және сутек пероксидінде (сілтілі ерітіндіде) жақсы ериді. Сілтілермен балқытқанда германий қышқылының тұздары германаттар түзеді.
Германий германосутектерді түзеді, онің бірнеше қосылыстары белгілі - GeH4,Ge2H6,Ge3H8, германий гидриді (моногерман) GeH4 - түссіз газ, қайнау температурасы - 89,90C, Ge2H6, Ge3H8 - түссіз ерітінділер. Германий гидридтері галоидсутектермен әрекеттесіп, галоидтуындыларын түзеді:
GeH4 + HCI -- GeH3Cl+H2
Үш сутек атомының орнын хлор басса германохлороформ GeH3Cl түзіледі (түссіз ерітінді, балқу температурасы -71 C, қайнау температурасы +75 C). Бұл зат екі қасиет көрсетеді: біріншісі: хлороформға (CHCL3) ұқсас,екіншісі: комплексті қосылысқа H[GeCL4], оның тұздары белгілі Me[GeCl3]. Осындай қасиеттер германийдің периодтық жүйеде орналасуымен байланысты, бұл элемент көміртек пен кремнийдің қалайыға және қорғасынға өтпелі болғандықтан, күштірек металдық қасиеттер көрсетеді.
Германий көп металдармен - алюминий, мыс, кадьмий, темір интерметалық қосылыстар түзеді:
Германий валенттілігіне сәйкес екі оксид түзеді GeO2 және GeO .
Германий оксиді GeO2 - ақ түсті, германий металын ауада 600 С температурада қыздырғанда немесе германий сульфидін күйдіргенде түзіледі. GeO2 - нің балқу температурасы 1090 - 1115 C, осдан жоғары температурада ұшып кетеді. GeO2 суда аздап ериді (0,405 г 100 г суда), ерігенде герман қышқылы түзіледі:
GeO2+H2O -- H2GeO3
Бос күйінде герман қышқылы бөлінбеген, оның жалпы құрамы - xGeO2·yH2O.
Германий оксиді және гидроксиді амфотерлі қасиеттер көрсетеді, бірақ қышқылды қасиеттері көбірек. Сілтілерде ерігенде германаттар түзіледі, жалпы формуласы - Me2GeO3 (Me - бір валентті катион). Суда тек қана сілтілі металдардың германаттары ериді.
Германаттардың құрамы түндыру жағдайларына байланысты. Мысалы pH 9-ға тең болғанда пентагерманаттар бөлінеді MeGe5O11 (Me - бір валентті катион).
Германаттардың құрамы әр түрлі болуы мүмкін.
Галогендермен қосылыстары
250°С температурада германийді галогендермен қыздырғанда татрагалогениттер түзіледі, олардың қасиеттері 1 кестеде көрсетілген.
Қасиеттері
GeF4
GeCl4
GeBr4
GeI4
Қосылыстардың түсі
Түссіз
Түссіз
Түссіз
Сары
Нормальды жағдайдағы күйі
Газ
Сұйықты
Қатты зат
Қатты зат
Балқу температурасы
-15
-49,5
+26,1
+146
Қайнау температурасы
-36
+84,0
+186
+375
Тығыздығы гcm3
-
1,87
3,13
-
Тәжірибеде ең маңызды германий хлориді GeCl4 , оны тура әдіспен:
Ge +2CL2-- GeCl4
және GeO2 -ні тұз қышқылымен қыздыру арқылы алуға болады:
GeO2 + 4HCL -- GeCl4+ H2O
Cонымен қатар екі валентті германийдің галогенидтері белгілі: GeCl2, GeF2 (түссіз), GeBr2 (сары), GeI2 (қызғылт). Галогенидтер суда ыдырап, германий гидроксидін түзеді, қыздырғанда төрт валентті галогенид және германий металы бөлінеді:
2GeCl2 -- GECl4+ Ge
Германий тетрахлориді германий металымен 360°C температурада әрекеттесіп, германийдің субхлориді GeCl түзіледі. GeCl - бір валентті германийдің қосылысы, полимер (GeCl)x түрінде болады, 520°С температурада келесі реакция кері журеді:
3xGe+xGeCl4 -4(GeCl)
Сондықтан осы реакцияны өте таза германий металын алуға пайдаланады.
Комплексті қосылыстары
Германий әр турлі комплексті қосылыстар түзеді. Олардың арасында комплексті галогенидтер Me2[GeГал6]. Рубидий мен цезийдің гексахлоридтері ауада тұрақты, 90-100°C температурада GeCl4, бөліп ыдырайды:
Rb2[GeCl6] -- GeCl4+2RbCl
Германий оксиді GeO2 фтор қышқылымен әрекеттескенде комплексті қышқылдар түзіледі: H2(GeOF)4·2H2O және H2(GeF6)·2H2O. Гексафторгерманаттың екі түрлі қосылыстары синтезделен: MeGeF6·2H2O (Me - Mg, Zn, Cd, Mn, Fe, Co, Ni ) және MeGeF6·2H2O (Me-Sr, Ca). Бұл тұздар суда жақсы ериді.
Германий тетрахлоридінің органикалық катиондармен әрекеттесуін пайдаланып тетраметиаммонийдің гексахлоргерманаты синтезделен - [N(CH3)]2GeCL6
Германий галогенидтері кейбір аминдермен органикалық ерігіштерде (эфир немесе CCL4) әрекеттесіп, комплексті қосылыстар түзеді, олардың құрамы кестеде көрсетілен.
Кейбір германий галогенидтерінің комплексті қосылыстарының комплексті қосылыстарының құрамы
Галоенид
Азотты адденд
Комплексті қосылыстың құрамы
Сыртқы түсі
GeF4
Этилендиамин
Пиридин
оксихинолин
GeCL4·4C2H8N2
GeCL4·2C2H5N
GeCL4·4C9H7NO
Ақ ұнтақ
--
Сары түсті
GeBr4
Оксихинолин
GeBr2(C9H7NO)2
Сары қызғылт ұнтақ
... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz