Мектепке дейінгі балалық шақтағы баланың дамуының психологиялық ерекшеліктері

1.Мектеп жасына дейінгі баланың іс.әрекетінің негізгі түрлері.
2.Мектепке дейінгі балалық шақта сенсорлық даму.
3.Мектеп жасына дейінгі балалардың интеллектуалдық дамуы.
Пайдаланған әдебиеттер

Мектепке дейінгі шақта жетекші іс-әрекет ойын болып есептеледі.Ойын баланың психикасында сапалы өзгерістер туғызады:онда мектеп жетекші болатын оқу әрекетінің негіздері қаланды.
Ойын арқылы өздеріне ересектер ролін алып,еңбектік өмірді ғана емес,сол сиякты әлеуметтік қарым-қатынасты да нақтылап көрсетеді.Ойын үстінде сәбиге адамдар арасында болатын объективті қарым-қатынастар тұңғыш рет ашылып,ол әрбір іс-әрекетке араласу адамнан белгілі міндеттерді орындауды талап ететінін және бірсыпыра праволар беретінін біледі.
Мектепке дейінгі шақта,балалардың құрбыларымен өзара іс-әрекет процесінде дамып отырған өзін таныту қажеттігі құрдастар

1.Бауер Т. Психологическое развитие младенца. М., 1990
2.Возрастная психология/Под ред Л.Ф. Обуховой М, 1996
3.Педагогикалық және жас ерекшелігі психологиясы ред басқарған А.В. петровский. А., 1987

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Мектепке дейінгі балалық шақтағы баланың дамуының психологиялық ерекшеліктері.
Мазмұны.
1.Мектеп жасына дейінгі баланың іс-әрекетінің негізгі түрлері.
2.Мектепке дейінгі балалық шақта сенсорлық даму.
3.Мектеп жасына дейінгі балалардың интеллектуалдық дамуы.
1.Мектепке дейінгі шақта жетекші іс-әрекет ойын болып есептеледі.Ойын баланың психикасында сапалы өзгерістер туғызады:онда мектеп жетекші болатын оқу әрекетінің негіздері қаланды.
Ойын арқылы өздеріне ересектер ролін алып,еңбектік өмірді ғана емес,сол сиякты әлеуметтік қарым-қатынасты да нақтылап көрсетеді.Ойын үстінде сәбиге адамдар арасында болатын объективті қарым-қатынастар тұңғыш рет ашылып,ол әрбір іс-әрекетке араласу адамнан белгілі міндеттерді орындауды талап ететінін және бірсыпыра праволар беретінін біледі.
Мектепке дейінгі шақта,балалардың құрбыларымен өзара іс-әрекет процесінде дамып отырған өзін таныту қажеттігі құрдастар тобындағы барлық балалар үшін маңызды орынға талаптануына көрініп отырады.
Құрбылармен бірлесіп іс-әрекет жасау жағдайында баланың басқаларға өзін таныту қажеттілігі байқалады.
Ойын үстінде бала шынайы затты ойыншықпен немесе кездейсоқ нәрсемен алмастыруға болатынын тез аңғарады.Шынайы заттарды алмастыруды бала үлкендерден үйренеді.Балдырған тасты нан,таяқшаны адам ретінде ауыстырып қолдана алады.Ол бір затты екінші заттың орнына қолданып қана қоймай,зат,жануар,басқа адамдар орнына өзін де қолданады.Мысалы,мылтықтан атып жібереді де өлтірілген қасқырдың орнына өзі құлап түседі,қиялдағы тепловозды жүргізеді әрі өзі тепловоз ретінде гүрілдеп,жылдамдылық ала бастайды.
Ойын іс-әрекеті ырықты зейін мен ырықты естің дамуына көмектеседі.Ойын жағдайларында балалар лабораториялық тәжірибелер жағдайларындағыдан зейінін жақсы жинақтайды және көбірек есте сақтайды.Зейінді жинақтау,есте сақтау жіне еске түсіру,яғни саналы мақсат балаға ойын үстінде ертерек және оңай ажыратылады.
Тілдің дамуына ойын өте үлкен әсер етеді.Ойын жағдайы оған енген әр баладан белгілі қатынас жасау қабілетін талап етеді.Ойын арқы-ой дамуына да әсер етеді,бала ойын үстінде заттармен іс-әрекеттерді жалпылауды,сөздің жалпылама мағынасын қолдануды т.б үйренеді.
Ойынмен қатар мектеп жасына дейінгі баланың психикалық дамуында елеулі рольді сурет салу,мүсіндеу,аппликация,конструкци ялау тәрізді жемісті іс-әрекет атқарады.
2.Мектепке дейінгі шақ-баланың сезімдік тәжірибесінің орасан зор молайып,ретке келу,қабылдау мен ойлаудың адамға тән формаларын игеру,қиялдың күшті даму,ырықты зейін мен мағыналы естің бастамалары қалыптасу кезеңі болып саналады.
Үш жастан жеті жасқа дейінгі көру,есту,тері-қимыл сезгіштігінің табалдырықтарының едәуір төмендейтіні байқалады.Көздің көргіштігі,түстер мен олардың реңктерін ажырату нәзіктігі артып,фонематикалық және жоғары дыбысты естуі дамиды,қол белсенді сезіну мүшесіне айналады.Бірақ бұл барлық өзгерістер өздігінен бола салмайды.Олар баланың болмыстығы заттар мен құбылыстарды олардың сан алуан қасиеттері мен қарым-қатынастарын тексеруге бағытталған қабылдаудың жаңа іс-әрекеттерін игерудің нәтижесі болып есептеледі.Қабылдау іс-әрекеттері заттар мен құбылыстар қасиеттерін айқындау мен ескеруді талап ететін мазмұнды іс-әрекет түрлерін игеруге байланысты қалыптасады.Форманы,көлемді,түсті көру қабылдауын дамыту үшін аппликация,сурет салу,конструкциялау сияқты әрекеттің жемісті түрлерінің айрықша маңызы бар.Сезініп қабылдау,мүсіндеу ,қол еңбегі процесінде,фонематикалық есту тілдік қарым-қатынас процесінде жоғары дыбысты есту музыкалық сабақтарда дамып жетіледі.
Мектепке дейінгі балалық шақта қабылдаудың дамуы үшін,А.В.Запорожец пен оның қызметкерлерінің еңбектерінде көрсетілгендей,балалардың сенсорлық эталондар жүйесін игеруінің ерекше маңызы бар (сенсорлық эталондар-спектр түстері,геометриялық формалар,музыкалық дыбыстар,тіл фонемалары т.б. жүйесі тәрізді адамзат белгілі бір жолмен бөліп алған заттар қасиеттерінің жіктелген және өзара байланысқан үлгілері).Сенсорлық эталондар балалар қабылдау әрекеттерін орындағанда қолданып,тексерілуге тиісті заттардың ерекшеліктерін анықтауға мүмкіндік беретін айрықша өзінше біл өлшем қызметін атқарады.
Қабылдауды дамытудың айрықша бір саласы-көркем туындыларды (картиналарды,музыкалық пьесаларды)эстетикалық қабылдауды қалыптастыру.Салынған суретті дұрыс қабылдау үшін бала бейнелеу ерекшеліктерін ескере білуі тиіс.
3.Қабылдаудың жетіле түсуімен тығыз байланысты баланың ойлауы да дамып отырады.Егер сәбилік шақта ойлау заттық (атап айтқанда ,құралдық)іс-әрекет процесінде жүзеге асса,мектеп жасына дейінгі балада ол практикалық әрекеттің алдын алады.Бұлай болу себебі,бала бұрынғы тәжірибеде жасалған әрекет тәсілін басқа,бірақ алғашқыға дәлме-дәл келмейтін жағдайға ауыстыруды үйренеді.
Мектепке дейінгі шақта бала өмірлік мәселелерді үш түрлі:көрнекі-әсерлі,көрнекі-бейнел і және ұғымдарға сүйенген логикалық пікірлесу,тәсілдерімен шешеді.Бала неғұрлым жас болған сайын,ол соғұрлым практикалық байқап көрулерді жиі қолданады,есейген сайын ол көрнекі-бейнелі және кейін логикалық тәсілдерге көбірек жүгінеді.
Мектеп жасына дейінгі баланың ойлауын дамыту негізіне ақыл-ой әрекеттерін қалыптастыру жатады.Бұл қалыптастырудың басталар жері-материалдық заттармен жасалынатын шынайы әрекеттер.Мұндай әрекеттен бала материалдық заттарды шынайы елестеткен ішкі ықшамдалған әрекеттерге және ақырында,нақты заттар елестерімен немесе ұғымдармен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.