Оқыту процесінде балалар дамуының педагогикалық шарттары мен заңдылықтары

1.Баланың жеке басының белсенділігі . психикалық даму шартты. 2. Жас шамасына қарай дамуды кезеңдерге бөлу. 3. Жас шамасына қарай даму кезеңдері ауысуының негізгі механизмі.
Пайдаланған әдебиеттер

Осындай жалпы заңдылықтардың бірі мынада: балада жаңа психологиялық құрылымдардың пайда болуы міндетті түрде баланың өз белсенділігімен байланысты. Жаңа құрылым, тіпті ол оқыту үстінде, мысалы, тәсіл түсінде сырттан берілсе де іс – әрекетке енгізілуі, осы іс – әрекетті өзгеріске түсірумен байланыстырылуы тиіс.
Белгілі бір материалды игерудің өзі түрліше жүзеге асады, демек, баланың даму дәрежесіне қарай түрлі педагогикалық шарттарды талап етеді. Игеру процесінде бала бағыттылық, сана және іс – әрекет ерекшеліктері бар жеке адам ретінде көрінеді.
Баланың жеке басының негізгі жақтарының дамуы игеру механизмдерінің өзгерісін туғызады, бұлар оқыту әдістерінде көрінуге тиіс. Мысалы, белгілі бір жастағы балаларға тән жетекші бағыттылық ерекшеліктері ескеріліп отырылуы қажет. Мектепке дейінгі шақта көптеген аса маңызды жаңа құрылымдардың ойын әрекеті негізінде пайда болатыны белгілі. Сондықтан да бұл арада сабақтар көбіне дидақтикалық ойын түрінде өтеді; мұнда баланың жаңа білімдер мен тәсілдерге ие болу үстіндегі белсенділігі неғұрлым көбірек дәрежеде көрінеді.

1.Мұқанов М.М. Жас және педагогикалық психология. Алматы 1982
2.Люблинская А.А. Детский психология. М, 1971

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Оқыту процесінде балалар дамуының педагогикалық шарттары мен заңдылықтары.
Мазмұны. 1.Баланың жеке басының белсенділігі - психикалық даму шартты. 2. Жас шамасына қарай дамуды кезеңдерге бөлу. 3. Жас шамасына қарай даму кезеңдері ауысуының негізгі механизмі.
1. Осындай жалпы заңдылықтардың бірі мынада: балада жаңа психологиялық құрылымдардың пайда болуы міндетті түрде баланың өз белсенділігімен байланысты. Жаңа құрылым, тіпті ол оқыту үстінде, мысалы, тәсіл түсінде сырттан берілсе де іс - әрекетке енгізілуі, осы іс - әрекетті өзгеріске түсірумен байланыстырылуы тиіс.
Белгілі бір материалды игерудің өзі түрліше жүзеге асады, демек, баланың даму дәрежесіне қарай түрлі педагогикалық шарттарды талап етеді. Игеру процесінде бала бағыттылық, сана және іс - әрекет ерекшеліктері бар жеке адам ретінде көрінеді.
Баланың жеке басының негізгі жақтарының дамуы игеру механизмдерінің өзгерісін туғызады, бұлар оқыту әдістерінде көрінуге тиіс. Мысалы, белгілі бір жастағы балаларға тән жетекші бағыттылық ерекшеліктері ескеріліп отырылуы қажет. Мектепке дейінгі шақта көптеген аса маңызды жаңа құрылымдардың ойын әрекеті негізінде пайда болатыны белгілі. Сондықтан да бұл арада сабақтар көбіне дидақтикалық ойын түрінде өтеді; мұнда баланың жаңа білімдер мен тәсілдерге ие болу үстіндегі белсенділігі неғұрлым көбірек дәрежеде көрінеді.
Бастауыш мектеп жасында жаңаны игеру оқу әрекетінің маңыздылығымен, сондай - ақ танымдық ынталарының артуымен тығыз байланысты. Баланың оқу әрекетін қалыптастырғанда ол оқуға, өзін қадағалай (өз білімін, өз іскерлігін), өз жетістіктерін бағалай білуге бағдарын қамтитындай етіп ұйымдастыру маңызды. Оқу процесінде бала үшін жаңаны танып білу мәнді, қызықты болуы тиіс. Кейінірек оқу әрекетінің өзі неғұрлым кеңірек мотивтермен (мысалы, қоғамдық, өзінің жеке басын жетілдіре түсуге бағыттылығы т.б.) жандана бастайды. Озат педагогтар тәжірибесі оқыту белгілі бір жасқа немесе дара - типологиялық топқа тән бағыттылық пен мотивтену типі ескерілгенде ғана жемісті болатынын әлдеқашан - ақ дәлелдеп берді. Н.Ф.Добрынин мен оның қызметкерлерінің жұмыстары нақ осы оқу әрекетінің жеке адамға тән мәні оның тиімділігінің ең басты шарты екенін көрсетіп отыр.
Балаларды оқыту процесінде дамудың жалпы заңдылықтарынан басқа, бала психикасы дамуының әр жағына тән нақтылы педагогикалық шарттарды да ескерудің маңыздылығы дәлелденіп отыр. Оқыту процесінде оқушылар түрлі оқу пәндерінен білімдер мен іс - әрекет тәсілдерін игереді. Оқу үстінде балалар адамзаттың және тұтас алғанда ғылымның өткен жолын қайталамайды. Білімдер мен іс - әрекет тәсілдерін балалар жаңадан ашып жатпай, сырттан берілгенді игеріп отырады. Өзіндік міндетіне байланысты жаңа іс - әрекет, жаңа тәсіл міндетті түрде оқытуға енгізіледі де сол мәселені шешудің құралы болады. Балалар жаңа міндеттің өздері бұрын орындағандармен салыстырғанда қандай өзгешелігі және оны шешу құралы ретіндегі жаңа іс - әрекетті, әсіресе белгілері бар операцияларды игеру саналы, мағыналы болады.
Жеке адамның жалпы қасиеттерінің, мысалы, бағдарының, ұйымшылдығының, еріктілігінің (яғни іс - әрекет құрылымының неғұрлым жоғарырақ сатыларының ) қалыптасуы мен дамуы да ерекше жағдайларды талап етеді. Балалар өз іс- әрекетін ұйымдастыру жолдарын игеруі тиіс. Олар іс - әрекеттің жоспарлау, даярлау, орындау, бақылау және бағалау деген кезеңдерін ажырата білуге үйренеді. Бастапқыда, әсіресе мектепке дейінгі ересектер мен төменгі класс оқушыларында, іс - әрекеттің осы кезеңдерінің әрбірінің орындалуы тексерілуі тиіс. Балалар жоспарлауды, бақылау мен бағалауды өте жиі тастап кетіп отырады. Сондықтан олардың жүзеге асуын алғашқыда педагогтың тікелей нұсқаулары мен бақылауы, кейіннен түрлі белгілер арқылы үнемі сырттай қостап отыру керек. Балалар іс - әрекетті орындай отырып, оның кезеңдерінің бейнеленген схемаларына сүйенеді, сөйтіп біртіндеп қана өз іс - әрекетін ұйымдастырудың ішкі амалдарына ауысады. Мақсаттылықты қалыптастыру - баланың жеке басын жан - жақты қамтитын күрделі процесс. Бір жағынан, балаларды орындайтын жекелеген іс - әрекеттерін мақсатпен, болашақ жеміспен, іс - әрекеттің қажетті нәтижесімен ұштастыра білуге, мақсаттарын міндеттердің өзгеруіне қарай іс - әрекеттерді ауыстыра, қайта құра білуге үйрету қажет. Екінші жағынан, балалардың белгілі нәтижеге жетуді, іс - әрекетті аяғына дейін жеткізуді берілген талаптарды ескеруді ғана талап етіп қоймай, алынған нәтижені бала үшін ерекше бөліп қарап, көзделген мақсат, міндет тұрғысынан оны талдап, тәуір нәтижеге жеткен балаларды атап өту қажет. Мұның өзінде бағалау бала түсінігінше формальды - міндетті сипатта болмай, оның осы іс - әрекеттегі жетістіктерін талдаумен байланысты болуы тиіс.
Бағыттылықты (мысалы, танымдық) қалыптастыру шарттары осы іс - әрекет ерекшеліктерін бөліп көрсетуді және оның өз менін ұғынумен байланысын қамтиды, бұған осы іс - әрекетті орындаумен байланысты баланың жеке басына баға беру арқылы қол жетеді.
Сонымен, баланың даму процесін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.