Оқытудың негізгі формасы-сабақ

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Оқытудың негізгі формасы-сабақ

Сабақ-күрделі система, оның құрылысы кезеңдеріне байланысты дидактикалық мақсатқа тәуелді. Дидактикалық мақсат пен сабақтың құрылымы оқытудың (білім беру) негізін қалайды. Сабақ талдағанда мұғалімнің мақсатын зерттеуден бастайды. Сабақ құрылысы, құрылымы үш дидактикалық мақсатты, оның сабақ кезінде орындалуы, өткен және келесі сабақтармен байланысы талданады. Одан соң сабақтың типі, оқу материалы мен мақсатының мазмұны сәйкестігі анықталады. Бірінші кезекте сабақтың құрылымын білген жөн.

1. Сабақтың тақырыбы.

2. Сабақтың мақсаты (білімділік, дамытушылық, тәрбиелік)

3. Сабақтың түрі.

4. Сабақтың әдісі.

5. Сабақтың көрнекілігі

6. Сабақтың типі.

7. Сабақтың барысы.

8. Сабақтың формасы.

- Екінші сол сабақтағы әрбір сәтті (момент) алдын ала жоспарлап, сол сәттерде орындалатын жұмыстардың қалай атқарылатындығын қалт жібермей қадағалап отырғанда ғана мұғалім мақсатына жетеді.

қ/с

Сабақтың сәттері (кезең)

Мұғалімнің атқаратын жұмысы

Оқушының міндеті

қ/с: 1.

Сабақтың сәттері (кезең): Ұйымдастыру сәті (кезеңі)

Мұғалімнің атқаратын жұмысы:

Мұғалімнің оқушылардың сабаққа әзірлігін қадағалайды.

-мұғалімнің оқушылармен сәлемдесуі,

-жоқ оқушыларды белгілеу, бөлменің тазалығын, оқушы-лардың сабаққа сырттай әзірлігін тексеру.

-мұғалім тарапынан талап қою, ұстамдылық, жинақылық, жүйелілік және оқушыларды ықыласпен ұйымдастыру.

Оқушының міндеті: Оқушы оқу құралдарын әзірлеп, сабақта жұмыс істеуге дайындалады.

қ/с: 2

Сабақтың сәттері (кезең): Үй тапсырмасын сұрау сәті. (Үй тапсырмасын тексеру кезеңі)

Мұғалімнің атқаратын жұмысы: Мұғалім әр түрлі әдіспен үй тапсырмасын сұрайды (ауызша/ жазбаша) . Үй тапсырмасының дұрыстығын сапалы түрде орындалуын анықтау, білімде байқалған кемшіліктерді жою, біліктілік дәрежесін анықтау, типтік қателермен олардың себебін біліп және жою.

Оқушының міндеті: Оқушы үйге берілген тапсырма бойынша сұраққа жауап береді, білім деңгейлері белгілей отырып кездескен қателердің себебін анықтап жоюға әрекеттенеді. Біліктілік дәрежесін топтастырып, жинақтайды.

қ/с: 3

Сабақтың сәттері (кезең): Білім деңгейін жан-жақты тексеру сәті. Өткен сабақ пен жаңа сабақты байланыстыру сәті. (кезеңі) .

Мұғалімнің атқаратын жұмысы: Оқушыларының білімдерінің терең, жан-жақты тексеру, білімде кездескен кемшілік-терді тексеру, барлық оқушыны өз бетінше іс-әрекетке қатысуға жұмылдыру.

Оқушының міндеті: Оқушылар білім деңгейінің жан-жақты қалыпта-суында арнайы тапсырмаларға, ойлау әрекетіне, өзіндік пікір қалыптастыруға әр түрлі әдістермен жауап беруге нәтижелі дайын-далады.

қ/с: 4

Сабақтың сәттері (кезең): Жаңа сабақты түсіндіру сәті. Жаңа материалды белсенді сапалы түрде меңгеруге дайындау кезеңі.

Мұғалімнің атқаратын жұмысы: Оқушыларға ой салар проблемалық сәт туғызу, алдын ала дайындаған біліктілікті арттыру іс-әрекеттермен (стратегиялар) . Жаңа сабақ маңызын көрсету.

Оқушының міндеті: Сабақ тақырыбы мен мақсатына сай жаңа материалды белсенді, саналы түрде тыңдайды.

қ/с: 5

Сабақтың сәттері (кезең): Жаңа білімді меңгеру кезеңі. Жаңа сабақты пысықтау, бекіту сәті.

Мұғалімнің атқаратын жұмысы: Ой толғау негізінде жаңа сабақты қабылдауына, дағы қалыптастыру проблемалық ситуацияларды құрастыра білуге оқушы ынтасын, түсінігін жүйелеу, ойлау- қорытуын қамтамасыз ету.

Оқушының міндеті: Алған біліміне қарай оқушы икемділігі мен білік дағдыларын қалып-тастыра отырып жан-жақты жеке, жұптық, топтық, ұжымдық жауаптар береді.

қ/с: 6

Сабақтың сәттері (кезең): Алған білім мен дағдыны бекіту, жаңа сабақ бойынша тапсырма орын-дау сәті (кезеңі) .

Мұғалімнің атқаратын жұмысы: Оқушылар жаңа сабақта алған фактілері мен түсініктерін бір-бірімен байланыстыратын ауызша/жазбаша жаттығулар (есептер) өз беттерінше орын-дап жаңа тақырыпты бекітуіс-әрекеттерін ұйымдастыру.

Оқушының міндеті: Оқушылар өз бетінше жұмыс істеу үшін, материалды зерттеу әдістеріне айтар жауабын дайындайды, түсінбеген жағдайда кемшіліктерді жою тапсырмаларын орындайды.

қ/с: 7

Сабақтың сәттері (кезең):

Оқушыларды бағалау сәті

-өзін-өзі бағалауы;

-топта бағалауы.

-жұптық бағалауы

-мұғалімнің бағалауы.

-оқушының мұғалімді бағалауы;

Мұғалімнің атқаратын жұмысы: Мұғалім мен оқушының қыз-метіндегі құндылық пен кем-шіліктерді ашып айту, сабақ нәтижесінің әсерін көрсету, біліктілік деңгейіне қарай әр түрлі әдіспен бағалайды.

Оқушының міндеті:

Оқушылар білімінің біліктілігінің артуы (өз сана/танымы) тәрбиедегі дамуы туралы ашып айту сәттеріне сүйсіне отырып талдау керек

- дәптер, күнделіктеріне бағасын қойдырады.

қ/с: 8

Сабақтың сәттері (кезең): Үйге тапсырма беру сәті.

Мұғалімнің атқаратын жұмысы: Үй тапсырмасын беру, орындау туралы нұсқау (инструктаж) орындалу тәсілдерін мазмұндап айтып береді.

Оқушының міндеті: Оқушы алған біліміне соңғы қорытынды жасайды. Үй тап-сырмасын орындауға түсініп, жазып алады.

Ендігі кезекте мұғалімге керекті нәрсе сабақтың түрін және типтерін ажырата білу. Сабақ екі түрге бөлінеді.

Дәстүрлі сабақ
Дәстүрлі емес сабақ.

Сабақтың типтері ең қажетті дүниенің бірі

мыс: 1. Жаңа білімді меңгерту.

2. Қайталау сабағы

3. Білімді тексеру және бағалау.

4. Қорытындылау (жүйелеу) .

5. Аралас (комбинацияланған) сабақ.

6. Дует, үштік бақтар.

7. Ұлылар мінбесі саяхат сабақ.

Сабақтың формалары:

Сыныптағы сабақ (жүйелі)
Зертханалық сабақ (лабораториялық)
Сарамандық сабақ (практикалық немесе жаттығу) .
Өзіндік жұмыстар

Мұғалім үшін басты назар аударатын мәселе сабақтың әдісі . Оқыту үрдісінде сан мыңдаған әдістер бар. Сол әдісті технологиядан ажырата білуіміз керек. Сонымен әдіс дегеніміз -мұғалімнің белгілі бір мақсатқа жетудегі іс-әрекеті, тәсілі. Ал технология дегеніміз - көптеген әдістердің жиынтығы.

Қазақстан Республикасы «Білім туралы» Заңының 8- бабында «Білім беру жүйесінің басты міндеті - оқытудың жаңа технологияларын енгізу, білім беруді ақпараттандыру, халықаралық коммуникациялық желілерге шығу, ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтарды ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау деп атап көрсеткендей - ақ, қазіргі кезеңде әрбір мұғалімнің алдына қойылып отырған басты міндеттерінің бірі - оқытудың әдіс - тәсілдерін немі жетілдіріп отыру және жаңа педагогикалық технологияны меңгеру»

Қазіргі мектеп жағдайындағы білім берудің ұлттық моделіне өту оқыту мен тәрбиелеудің соңғы әдіс - тәсілдерін, инновациялық педагогикалық технологияны игерген, психологиялық - педагогикалық диагностика үстінде өзіндік даңғыл жол салуға икемді, шығармашыл педагог - зерттеуші, ойшыл мұғалім болуын қажет етеді.

Мемлекеттік білім стандарты деңгейінде оқу үрдісін ұйымдастыру жаңа педагогикалық технологияны ендіруді міндеттейді.

Сабақты жоспарлауы

Бағаланатын бағыттары

Қойылатын талаптар

Ескерілетін мәселе

Бағаланатын бағыттары: 1. Сабақтың мақсаты мен міндеттері

Қойылатын талаптар: Қойылған мақсат міндеттер оқу бағдарламасына сәйкес. Жоспарда Оқушылардың игеретін дағдыларымен Білімдері анық көрсетілген.

Ескерілетін мәселе:

Бағаланатын бағыттары: 2. Тапсырмалар деңгейі

Қойылатын талаптар: Жоспарланған жұмыс түрі оқушылардың бойындағы бұрынғы білімдері мен дағдыларына негізделген және олардың қызығушылық мүдделерімен қабілеттеріне сәйкес келгенменен оқушылар жақтан ұмытылсты талап етеді олардың ынтасын арттыруға шығармашылық әлеуеті бар тапсырмалар болып есептеледі.

Ескерілетін мәселе:

Бағаланатын бағыттары: 3. Пайдаланылатын материалдар

Қойылатын талаптар: Оқу белсенді ету үшін мұғалім түрлі ақпарат көздерінен қосымша материалдар қолданып отырады.

Ескерілетін мәселе:

Бағаланатын бағыттары: 4. Жұмыс түрлері

Қойылатын талаптар: Оқушылар үшін жұмысты түрлендіріп отыру олардың қызығушылығын аттырады, ал белсенді жұмыс түрлерін қайталап отыру олардың дағдыларын бекітеді. Баламалы және қосымша жұмыс түрлері ұсынылып отырады.

Ескерілетін мәселе:

Бағаланатын бағыттары: 5. Әдістері мен тәсілдері

Қойылатын талаптар: Оқытудың ұтымды әдістерін пайдалану оқушылардың білім алуға деген қызығушылығын ынталандырып отырады, сонымен қатар, қойылған міндет-терге жұмыс істейді.

Ескерілетін мәселе:

Бағаланатын бағыттары: 6. Жоспардың іске асуы

Қойылатын талаптар: Сабақтың барлық кезеңдерімен элементтері ішкі ой талқыдан өткен, қойылған міндеттемелер мен проблемалар бір сабақ көлемінде шешуге ыңғайлы.

Ескерілетін мәселе:

Бағаланатын бағыттары: Қорытынды

Сабақтың өткізілуі

Бағаланатын бағыттар

Сабаққа қойылатын талап

Ескерілетін мәселе

Бағаланатын бағыттар:

Құрылым

Сабаққа қойылатын талап: а. Бірізділігі

Ескерілетін мәселе: Сабақтағы материалдар өткен сабақ-тар мазмұнымен үйлеседі.

Бағаланатын бағыттар: б. Толықтылығы

Сабаққа қойылатын талап: Сабақ материалдарымен жұмыс іс-теудің барлық кезеңдері ұсынылған.

Ескерілетін мәселе:

Бағаланатын бағыттар: в. Байланысты-лығы

Сабаққа қойылатын талап: Сабақтың барлық кезеңдері бір-бірімен тығыз байланысты, бір кезеңнен екінші кезеңге өтуде бір-ізділік байқалады.

Ескерілетін мәселе:

Бағаланатын бағыттар:

Қолданылатын материалдар

Сабаққа қойылатын талап: а. Оқулықтар мен қосымша ақпарат көздері

Ескерілетін мәселе: Оқулықтар мен қосымша ақпарат көздерінен алынған материалдар сабақтың мақсатын міндеттерін орындауды көздейді және оқушылардың білім деңгейін ескереді. Мұғалімнің қосымша жаттығулармен өзіндік жұмыстарды түрлендіріп отыруы оқулықтың жетіспеушіліктерін өтеуге көмектеседі.

Бағаланатын бағыттар: б. Көрнекіліктер

Сабаққа қойылатын талап: Мұғалім тақтаны да және қажетті жағдайда көрнекілік пен таратпа материалдарды да сауатты пайдаланады.

Ескерілетін мәселе:

Бағаланатын бағыттар: В. Оқытуда техникалық құралдарды пайдалануы

Сабаққа қойылатын талап: Техникалық оқу құралдарын (компьтер, үнтаспа, телевизор) пайдалануда мұғалім оның ережесі-мен таныстыра отырып, пайдалы фактілерді жинақтауға немесе өз білімін жетілдіруге арналған орта құра алады.

Ескерілетін мәселе:

Бағаланатын бағыттар: Қорытынды

Cыныппен жұмыс

Сыныппен жұмыс

А . Түсіндіру

Б. Мұғалімнің сұрақтары

В. Тілдік мәдениеті

Г. Уақытты үнемді пайдалану және жұмыс істеу жылдамдығы

Д. Жұмысты ұйымдастыру

Е. Қатені түзету

Ж. Кері байланыс және жұмысты бағалау .

З. Сабақтағы тәртіп.

Қысқа әрі нұсқа және нақтылық бар .

Күрделі материалды түсіндіруде суретті мысалдарды пайдалан отырып анық ұғынуға орта құра білді.

Түрлі деңгейдегі сұрақтарды қолдана отырып, оқушылардың жағымды әрі жанжы қарым- қатынас ортасын құра біледі. Терең мағыналы әрі ойландыратын сұрақтар қоя отырып, оқушының толық жауап беруіне көмектеседі.

Мұғалім әсерлі әдеби тілмен сөйлей отырып, топтық, ұжымдық жұмыстарды қарым - қатынас этикасымен өзін ұстау мәдениетін көрсете біледі .

Барлық жұмыс түріне жеткілікті уақыт бөлінеді. Оқушылардың жеке ерекшеліктері ескеріледі, баяу жұмыс істейтіндерді асықтырмай, жылдам жұмыс істейтіндерді басқаға кедергі жасатпай екі жақты да бір уақытқа тәуелді етеіп, бірге шешім қабылдауына орта құра алады .

Мұғалімнің рөлі сыныптағы жұмыстың мақсатына орай ауысып оытарды, ол әрқашан оқытудың белсенді формаларын пайдаланады .

Қатені түзетуде мұғалім көбінесе оқушылардың өз еркіне ұсынады және өзіндік жұмысын ұйымдастыру арқылы шешеш біледі сонымен қатар, оның басқада демократиялық жолдарымен шешу формалары қарастырылады .

Мұғалім де оқушы да бағалау критерилерінен бастапқыда хабардар болады . Өиткені ол критерилерді бірге өздері жасап шыққан болуы да мүмкін немесе мұғалім ерте бастан таныстырып қоюыда мүмкін. Мұғалім әрбір оқушыны байқап оның жетістікке жетуін ынталандырып отырады . Оқушылар мен мұғалімнің бір мен -бірі және сабақ процесіне қойылған бағалары орынды және ескеріліп отырады .

Сабақтағы жұмыс ортасы мен қатаң тәртіп аралығындағы ортақ оңтайлы ереже сақталған .

Сыныппен жұмыс: Қорытынды

Жұмыс атмосферасы

4. Жұмыс атмосферасы

А. Сабақтағы

қарым - қатынас

Б. Оқыту ортасы және сыныптағы ахуал.

В. Оқушының өзіндік әрекетін ұйымдастыру

Оқушылардың жеке мінелдеріне байланысты бір - біріне тәуелді етпей жанды қарым - қатынас ортасын құра біледі. Негізгі күшті оқушылардың не білетіні мен білмейтініне емес олардың ойлауы мен тілін пайдалану дағдыларын дамытуға тырысады. Жаңа сабақты түсіндіруді тақырыпқа сай сол контексте проблемалық ситуация қою арқылы бастайды. Өиткені оқушылар сабақта аол проблеманы шешу жолдарын қатастыру барысында өздерінің жаңа білім алып жатқанын байқауға тырысып, ары қарай оны дамытуға ынталанады. Әр сабақта пікір алмасу, сұрақ қою, ізденіс үрдісі жүреді.

Қолда бар мүмкіндіктерді пайдалана отырып, оқушылардың барлығын белсенді жұмысқа араластырудың жолын қарастырады. Біріккен жұмыстарды атқару үшін топтардың құрамын үнемі әрі орынды ауыстырып отырады.

Сабақтағы оқыту үрдісінің негізгі орталығында тұратын оқушының жеке тұлғасы. Мұғалім оқушының өзіндік ізденушілік әрекетін ұйымдастыру үшін түрлі әдістерді пайдаланады және дамыта оқыту элементтерін қоддана отырып, әр оқушы өзінің білім алуына өзі жауап бере алатындай, нәтижеге өз бетінше жете алатындай жағдай туғызады.

4. Жұмыс атмосферасы: Қорытынды

Бағалау

Бағаланушы жақтары

Өте жақсы

Жақсы

Қанағаттанарлық

Бағаланушы жақтары: Сыныптың белсенділігі

Өте жақсы:

Оқу үрдісіне барлық оқушылар араласуда
Тапсырмалар барлық оушылармен мұғалімнің толықтырылуымен орындалуда
Тапсырмалар оқушы-лардың жеке қажеттілік-терімен қызығушылық-тарына негізделіп тыңдалған.
Ақпарат көздері ретінде оқушылардың білетін жеке білімдерімен бірге түрлі ақпараттар пайдаланылады.

Жақсы:

Берілген тапсыр-малар орындалады және уақытында аяқталады бірақ, топтарда жұмыс істеп отырған оқушылардың арасында енжар, қатыспай отырған оқушылар бар.
Білім көзі ретінде тек қана оқулықтар қолданылады.
Кейбір оқушылар-дың бір-бірімен ой алмасып отырғаны байқалғанмен, көбінесе оқушылар тікелей мұғаліммен ғана байланыс жасайды.

Қанағаттанарлық:

Тапсырмалар тақырыпқа сай таңдалмағандықтан оқушылардың қызығушылығы төмендеп отыр.
Сабақ соңында қойылған сұрақтар төмен деңгейді қамтиды.
Оқушылардың идея және білім алмасу процесі арқылы бірін бірі өзара оқытуы тек сабақтың бас жағында байқалады.

Бағаланушы жақтары: Сабаққа деген ынта ықылас-ты арттыру ортасы

Өте жақсы:

Мұғалім сабақтың басында тудырған қызы-ғушылығын сабақтың аяғына дейін қолдап ұстап отырады.
Шешімі оқушылардың қызығушылығын ынталан дыратын проблемалық ситуацияларды қою, оны талдау және талқылау арқылы топтық жұмыстар жүреді.

Жақсы:

Мұғалім сабақтың басында оқушыларды ынталандыру процесін табысты бастайды да сабақтың аяғында қызығушылық төмен деп кетеді.
Сабақтың соңында оқушыларды бірін бірі бағалауға және сабақты бағалауға аз ынталандырады.

Қанағаттанарлық:

Мұғалімге оқушылардың қызығушылығын ояту, сабаққа ынталандыруға қиналады.
Оқушылар сабақта енжар отырады және сабақ процесінде негізгі тұлға ретінде мұғалім өзін санайды.

Көрнекі құралдарды пайдалану

Сабақтың мақсатына орай түрлі аудио және видео үнтаспалармен кестелер, графиктерді ұтымды пайдаланады.
өзіндік топтық жұмыс барысында оқушылар мәліметтер жинақтау үшін аудио, видео, үнтаспаларды пайдаланады.
Көрнекі құрал ретінде мұғалім оқушылардың да жұмысын белсенді пайда-ланады.

Сыныпта тек қана жаңа сабақты ұғын-дыруға арналған көрнекі құралдар пайдаланылады.
Плакаттар мен кестелер тек қана сұрақ жауап әдісінде немесе жәй төмен деңгейдегі сұрақтарға жауап алу үшін үлгі ретінде пайдаланылады. Мысалыға : Есеп шығарғанда керек болған формуласы бар кестелер мен жаттығулар орындағанда қажет ережелер кестесі.

Мұғалім іліп қойған көрнекі құралдардың мазмұны сабақ тақырыбы мен сәйкес келмейді немесе оның пайдасы болған жоқ.
Артық көрнекі құралдар оқушылардың назарын басқа жаққа аударумен болды.

Көрнекі құралдарды пайдалану: Ақпарат жинау және оны ортаға салып талқылау дағдыларын мен біліктіліктерін пайдалануы

Сабақтың мақсатына орай түрлі аудио және видео үнтаспалармен кестелер, графиктерді ұтымды пайдаланады.өзіндік топтық жұмыс барысында оқушылар мәліметтер жинақтау үшін аудио, видео, үнтаспаларды пайдаланады.Көрнекі құрал ретінде мұғалім оқушылардың да жұмысын белсенді пайда-ланады.:

Оқушылар өз біліктілік-тіліктерін мен дағдыларын көрсету және пайдалану қабілеттері бар екенін дәлелдей алады. (Жиналған ақпараттарды көркемдеу, схемалау, графикпен жариялау жолдарын қарастырады) .
Тақырыпқа байланысты түрлі ақпараттарды жи-нақтап пайдаланады.
Олардың жұмысында жақсы негізделген қоры-тындылармен ойталқылар бар.
Олар дәлелдер мен айғақтарды орынды таңдай біледі.

Сыныпта тек қана жаңа сабақты ұғын-дыруға арналған көрнекі құралдар пайдаланылады.Плакаттар мен кестелер тек қана сұрақ жауап әдісінде немесе жәй төмен деңгейдегі сұрақтарға жауап алу үшін үлгі ретінде пайдаланылады. Мысалыға : Есеп шығарғанда керек болған формуласы бар кестелер мен жаттығулар орындағанда қажет ережелер кестесі.:

Оқушылар өз білік-тіліктерімен дағды-ларын пайдалана біл-генмен ақпаратты ортаға салуда жария-лаудың бір ғана жо-лын біледі.
Олар тақырыпқа байланысты ақпарат-тарды анықтағанмен толықтылығын қам- тамасыз ете алмайды.
Мәтінмен жұмыс істеу кейбір негізгі сұрақтарды ғана қарастырады.

Мұғалім іліп қойған көрнекі құралдардың мазмұны сабақ тақырыбы мен сәйкес келмейді немесе оның пайдасы болған жоқ.Артық көрнекі құралдар оқушылардың назарын басқа жаққа аударумен болды.:

Оқушылар өз біліктілерімен дағдыларын пайдаланудың шектеулі қабілеттерін көрсетеді.
Олар тақырыпқа байланысты айғақтары аз ақпараттар жинақтайды.
Таңдалған дәлеле аргументтер мен пікірлер және мысалдар бір-бірімен байла-нысы аз, сонымен қатар жұмыстың мақсатына жету үшін олар жүйелі пайдаланбайды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.