Зат пен энергия

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Зат пен энергия біздің әлемнің өте маңызды 2 мәні. Сол сияқты әлемнің 3-ші маңызды мәні -ақпарат. Адамдардың күнделікті өмірдегі іс-әрекеті(оқуы, жұмыс істеуі және өзара байланысы) ақпарат алмасуы жүзеге асады. Өмірдегі кез келген ақпарат өзімізге, заттарға қатысты айтылып, айналамызды болып жатқан оқиғалардан тығыз байланыста болады. Ақпарат кітаптан, газет-журналдардан немесе жаңалықтар хабарынан алынатын мәліметтер ғана емес, сонымен қатар күрделі биологиялық молекуланың құрылымында, ғарыш кемесіне берілетін радио сигналдарында сақталатын мәліметтер. Ақпарат термині латынның түсіндіру, баяндау, мәлімет деген ұғымдарын білдіретін “information” сөзінен шыққан. Ақпарат қоршаған орта туралы анықталмағандщықты анықтайтын мәліметтер, объектілерді, құбылшыстарды, үрдістерді сипаттайтын жеке фактілер. Ақпарат біреудің іс-әрекеті туралы мәлімдеме немесе қандай да бір нәрсе туралы мәліметтер жиыны.

Дегенмен, мәліметтерді ақпаратпен теңестіруге болмайды. Ақпарат тек бізді қызықтыратын істердің н. ақты емес жақтарын азайтатын мәліметтерді ғана қамтиды.

Ақпаратты қандай да бір мәселелерді шешу үшін пайдалы болатын, қабылданып алынған, түсінікті және бағаланған жаңа білім деп түсінейік. Ақпарат дегеніміз, оны алушы кісіге дейін қабылдау механизмінің қабылданды-түсінікті-бағаланды деген үш сүзгісінен өткен нәрсе.

Мұндай анықтама ақпаратты үш деңгейге қарауға мүмкіндік береді:синтаксистік, семантикалық және прогматикалық.

Синтаксистік деңгейге, ақпаратты қандай да бір қабылдап алушы кісі үшін тек тілдегі белгілер арасындағы қатынас қарастырылып бұл жерде оның мазмұны ескерілмейді.

Семантикалық сүзгі мәлімдеменің мазмұнын меңгеруге мүмкіндік береді. Мәлімдеменің мазмұны-белгілші бір түрде реттелген білім болып табылады.

Прогматикалық сүзгі ақпаратты қабылдаушының іс жүзінднгі қызмет барысында шешетін мәліметтеріне байланысты, мәлімдемені бағалауына мүмкіндік береді.

Кибернетикалық жағдайда ақпарат, объектінің жағдайын сипаттайтын жабдық ретінде, сондай-ақ, басқару кезіндегі мәліметтер мен о, ны қолданушылар арасындағы қатынас ретінде қарастырылады. Ал мәліметтерге-кез келген объектін, ің жағдайы туралы деректер, мағлұматтар жатады.

Ақпарат жүйесінде элементтер арасындағы байланыс ақпарат арқылы, яғни осы жүйеге қатысты бар мәліметтер мен қандай дща бір оқиғалар туралы белгілер арқылы жүзеге асады.

Ақпарат жүйесі(АЖ) -қандай да бір объектілер басқаруға қажетті ақпаратты жинау, сақта, жаңарту, өңдеу, іздеу және шығарып беру жүйесі деп қарастырылады. Әрдір ақпарат жүйесі (АЖ) ақпараттық объектілердің бірігуін қакмтитын қандай да бір ақпараттың кеңізтікті бейнелейтін пәндік саланы иемденеді.

Ақпарат жүйесін жіктеуге оны келесі ішкі кластарға бөлуге болады:

-ақпараттық-анықтамалық жүйесі;

-ақпараттық-кеңес беретін, жүйелер;

-ақпараттық қадағалаушы жүйелер.

Ақпараттық-анықтамалық жүйелер ақпаратты жинап, оны адамның пайдалануы үшін дайындайды.

Ақпараттық-кеңес беретін жүйелер объектінің күйі мен жұмыс тәртібі туралы ақпаратты беріп, нақты жағдай үшін қажетті ұсыныстар мен пікірлерді ұсынады.

Ақпараттық қадағалаушы жүйелерде мәліметтер адамның қатысуынсыз ендіріліп, басқарылатын объектідегі үрдіс автоматты түрде реттеледі.

Дегенмен, келтірілген жіктеулер шартты түрде қарастырылған. Оларды таңдау сәйкес факторлардан тәуелді.

Ақпарат жүйесіне қатысты ақпарат құрылымын қарастырсақ, оны ақпараттық бірліктерге: реквизиттер, көрсеткіштер, құжат, массив, ақпарат ағыны және ақпарат жүйесі деп бөлуге болады. Мұндағы ақпараттың әрі қарай бөлінуге жатпайтын ең кіші өлшем бірлігі-реквизит десек, оның екі түрі бар екені белгілі: реквизит негіз және реквизит белгі.

Әрбір реквизит әріптер мен сандар жиынтығынан тұрады және мән-мағынаның сандық қасиетін сипаттайды. Бұл жағдайда ол реквизит негіз деп аталады. Ал ол мән-мағынаның сапалық қасиетін білдірсе, ол- реквизит белгі деп аталады.

Ақпарат ұғымын бірнеше тұрғыдант алып қарайық. Кең мағынада философиялық тұрғыдан ақпарат біздің санамызбен ақиқат өмірдің белгілі бір объектілері, үрдістері мен курстарының қасиеттері, қатынастарының бейнелері. Есепетеу техника тұрғысынан ақпарат тұрғысынан ақпарат ұғымы оның жадында сақталатын қажеттілігіне байланысты өңделетін және сыртқы ортаға берілетін мәліметтер яғни, ақпарат ұғымы таратқыш, қабылдщағыш, және байланыс арнасы арқылы берілетін хабар. Хабарды таратқыш және қабылдағыш адамдар немесе техникалық құрылғылар болуы мүмкін. Яғни, ақпаратты бейнелеуге және түсінуге болады. Сондықтан әрбір ақпараттың бейнелеу пішіні пішіні мен мазмұны болады. Хабар белгілі бір пішінде көрсетілген және беруге арналған ақпарат. Яғни, ақпараттың бейнелеу пішіні . Хабар материялды энергетикалық пішімде сызбалар, мәтін, дыбыс, жарық, қимыл және т. б. түрінде беріледі. Яғни, хабар қандайда бір қатынас тілінің өрнегі болады. Олар табиғи тілдер, математика тілі, әуез тілі, мимика белгілері және т. б.

Ақпарат түрлері :

Хабар таратқыштан қабылдағышқа жеткізілуі үшін ақпарат тасушы қажет.

Тасушы көмегімен берілетін хабар сигнал деп аталады. Сигнал уақыт ішінде өзгеретін физикалық үрдіс. Ақпарат физикалық үрдістің, яғни сигналдың бір немесе бірнеше параметрлерінің мәнімен беріледі. Егер сигнал параметрі берілген аралықта кез келген аралық мән қабылдай алатын болса, онда сигнал үздіксіз деп аталады. Бұл жағдайда таратқыш пен берілген ақпарат үздіксіз түріне ие болады. Егер сигнал параметрі берілген аралықта жеке бекітілген мәндерді қабылдаса, ондай сигнал үздіксіз деп аталады. Ал мұндай сигналмен анықталған хабарды үздіксіз деп аталады. Бұл жағдайда таратқыш пен берілген ақпарат дискритті түріне ие болады. Үздіксіз ақпаратпен ЭЕМ олар аналық машина деп аталады.

Ақпаратберілуінің басқа пішіндері:

1. Таңбалық мәтіндік (әріп, таңбалар және т. б. табылады. )

2. Графикалық(суреттер, бейнелер, сызбалар және т. б. жатады. )

3. Дыбыстық осылардың барлығы болып табылады.

Біздің әрқайсысымыз күнделікті өмірде ақпаратты жинауға, сақтауға, өңдеуге, пайдалануға қатысады. Ақпаратты қабылдау, алмастыру, өңдеу және қолдану үрдісі ақпараттық үрдіс деп аталады. Сонымен бізді қоршаған алуан ақпаратты әр түрлі белгілерге байланысты топтастыруға болады. Пайда болу және қолдану аймақтарына байланысты биологиялық әлеуметтік ғылыми экономикалық деп жіктеуге болады.

Ақпараттың қасиеттері :

Кез келген ақиқат өмірдегі объектілерге тән ішкі және сыртқы қасиеттерін анықтауға болады:

1. Объективтік және субъективтік қасиеті ақпараттың жеке көзқарастармен талқылаудан тәуелсіздігін анықтайтын қасиет.

2. Толықтық қасиет:Ақпараттың объектіні немесе үрдісті толық мінездеу қасиеті. Бұл қасиет ақпараттың сапасын және оның қажетті шешім қабылдауға жеткіліктігін анықтайды.

3. Өзектілік(дәл уақыттылық) ақпараттың ағындық уақыт сәйкестік дәрежесін анықтайтын қасиет:Бұл қасиет ақпараттың толықтықтарымен біріге отырып, оның құндылығын анықтайды.

4. Қатынау мүмкіндігі қасиеті:Пайдаланушының ақпаратты алу мүмкіндігі дәрежесін анықтайтын қасиетл. Ақпаратқа қатынаудың жоқтығы, оны қатынауға мүмкін емес етеді.

5. Ақиқаттың қасиеті:Ақпаратта жасырын қасиеттердің болмауы.

6. Адекваттық қасиет:Ақпараттың өзі бейнелейтін объектіге немесе құбылысқа, үрдіске бір мәнді анықтайтын қасиет.

6. Эргономдық қасиет:Белгілі қабылданушы үшін ақпараттың пішіні мен көлемінің ыңғайлылық қасииетін көрсететін қасиет.

XXI ғасырдың халықаралық қатынастарда ақпараттық қоғам нақтылы кепілденген глобалды ақпараттық құру мәселесі басты орынға шығып отыр. Көптеген халықаралық мамандар XXI ғасырда адамзат қауіптеріне экология, энергетикамен қатар ақпараттық қауіпті жатқызады.

XXI ғасырдың соңына қарай ақпараттық және телекоммуникациялық технологиялардың дамуы мен енгізуі адамзат өркениетінің экономикалық және ғылыми-техникалық прогресігің жаңа деңгейіне айналып, қоғамның ары қарай дамуына қажетті жағдай болды.

Қазіргі Қазақстан қоғамының трансформиясы ақпараттан, ақпараттық инфра құрылымдардан, ақпаратты жинайтын, жасайтын, тарататын және пайдаланылатын субьектілерден және бұл қоғамдық қатынастарды реттеуде пайда болған қадағалау жүйесінен тұратын ақпараттық ауқымнан тұрады.

Қоғамды ақпараттандыру дегеніміз:

-жеке және әлеуметтік мәселелерді шешу үшін кез-келген қажетті ақпарат әр уақытта ақылы немесе ақысыз потенциалды қолданушыға қолдану мүмкіндігін туғызуүшы құқықтық, экономикалық, технологиялық, әлеуметтік және кәсіби білімбілік жағдайын туғызу керек;

-келесі пунктердің орындалуын қамтамасыз ететін, оның ішінде ақпарат пен білімді сақтау, қайта жасау, қайта өңдеу, қайта беру және шығарудың технологиялық жағдайын, ақпараттық және бағдарлама құралдарын, телекомуникация жүйесін шығару.

-басқа ақпараттық технологияларды өндіруші елдерге біздің ел ақпарат жағынан бағынышты болғандықтан, өндіріс үшін халықаралық білім көлемінде бәсекеге қабілетті ақпараттық технологияларды индустриялды-технологиялық базасымен қамтамасыз ету;

-ақпарат пен білімнің өндірісін басып озатынына кепілдік беретін, алдымен білім мен ғылымды институттармен, механизмбермен, құрылымның алғашқы дамуымен қамтамасыз ету. Бұл пункт ерекше маңызды, себебі қашанда өздеріне сай болмай, артта қалушылықты көрсететіндіктен ешбір қоғам шет елдерде шығарылған мәліметтер мен білімді өздерінің мәселелерін шешу үшін қолдана алмайды.

-ақпарат пен ақпараттық технологияларды өндірістік, басқару, мәдени, ғылым, білім, көлік және энергетика салаларына фундаменталды енгізу принциптерін айқын ұғыну қажет. Тек сондай енгізу автоматтандыруға, роботтандыруға және компьтердің барлық түрлеріне, жұмысшыларға жаңа жұмыс беретін еңбектің жоғары өнімділігіне, сондай-ақ экологиялық, әлеуметтік және т. б. мәселелерге рацтоналды шешімді қамтамасыз ету ақпараттандыруға аяқталған, толық және жүйелі қарастырылған түр береді.

Әрине жоғарыда көрсетілген ақпараттандырудың фундаменталды жағдайлары нақтылау мен жүйелік жұмысты қажет ететін моделді болады. Бірақ ақпараттардың осы жалпылама формуласынан шыға отырып, оны жүзеге асыру бес деңгейлі арнайы ақпараттық саясатты қажет ететіндігін пайымдауға болады:

-мемлекеттік ақпаратық саясат;

-салалық ақпаратық саясат;

-аймақтық ақпаратық саясат;

-кәсіпкерлік ауқымындағы ақпаратық саясат;

-индивидуалды тұрмыстың аясындағы ақпаратық саясат;

Кез келген саясат сияқты ақпаратық саясат әлеуметік мақсаттарға жетудің арнайы қызметін білдіреді. Оның қатысушыларына әртүрлі әлеуметтік мақсатарға жетудің арнайы қызметін білдіреді. Оның қатысушыларына әртүрлі әлеуметтік институттар, топтар және индивидтер жатады. Ақпараттық саясат ресурстар мен қарсыласу күштеріне, қолдау мен қорғау күштеріне мақсаттарды есептеуге негізделген. Бұл төрт компонентті түсіндіру кез келген, соның ішінде ақпараттық саясатты жүзеге асырудың жағдайы болады.

2002 жылы Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Бұқаралық ақпарат құралдары жөнінде Қоғамдық кеңес құрылды.

Мысалы “Ақпараттандыру туралы ”Заңды алайық:

Бұл заң ақпараттық ресурстар мен ақпаратық жүйелерді топтастыру және пайдалану кезінде, сондай-ақ, жеке және заңды тұлғалардың, мемлекеттік органдар мен ұйымдардың ақпараттандыру саласындағы құқықтарын қорғау кезінде анықтайтын қатынастарды реттейді. Сондай-ақ, бұл Заң ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелерді дамыту мен қорғауды реттейді, ақпараттандыру саласындағы мемлекеттік органдардың құзіретті, жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен міндеттерін белгілейді.

Ақпарттандыру дегеніміз─ақпараттық технологияларды жеке және заңды тұлғалардың ақпаратық қажеттіліктерін қанағатандыру мақсатында пайдалану негізінде ақпараттық ресурстар; ақпараттық ресурстарды, ақпаратық жүйелерді қалыптастыруға және дамытуға бағыттылған ұйымдық, әлеуметтік-экономикалық және ғылыми-техникалық процес. Ал ақпараттық жүйе-ақпараттық процестерді іске асыруға арналған ақпараттық технологиялардың, ақпараттық желілердің және оларды бағдарламалық-техникалық жағынан қамтамасыз етудің құралдарының жиынтығы болады. Осыдан ақпараттық ресурстарды, ақпараттық жүйелерді қорғау шығады. Бұл дегеніміз-ақпаратты алу, көшірмесін түсіру, тарату, бұрмалау, жою немесе оған тосқауыл қою жөнінднгі заңсыз іс-әрекетті қоса алғанда ақпараттық ресурстарға, ақпараттық жүйелерге заңсыз қол жеткізуді болғызбауға бағытталған құқықтық, экономикалық және ұйымдық техникалық іс-шаралар кешені.

Ақпаратандыру саласында мемлекеттік реттеу :Қазақстан Республикасының ақпараттық инфра құрылымын ақпараттық технологиялар дамуының қазіргі заманғы әлемдік деңгейін ескере отырып қалыптастыру мен дамыту, сондай-ақ елдің әлеуметтік және экономикалық дамуын ақпараттық қамтамасыз ету-ақпараттандыру саласындағы мемлекеттік реттеудің мақсаттары болып табылады. Ақпараттандыру саласындағы мемлекеттік реттеу мынадай принциптерге негізделген.

біріншіден , ақпараттық қызметтер көрсету рыногының еркін дамуы;

екіншіден , ақпараттандыру саласындағы ұлттық қауіпсіздік мүдделерін, жасырын мәліметтерді қорғауды қамтамасыз ету ;

үшіншіден , жеке және заңды тұлғаларды, сондай-ақ мемлекеттік органдар мен ұйымдарды сапалы және тиімді ақпарттық қамтамасыз ету;

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.