Табыс (пайда) және өндіріс рентабелділігі

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Тақырып 6 Табыс (пайда) және өндіріс рентабелділігі

Кәсіпорынның қаржы қоры нақты бір шаруашылық субъектісінің иелігіндегі ақша ресурстары және оның кірістерінің қалыптасу, бөлі, қолдану процесін көрсетеді.

Кәсіпорынның қаржы қызметі ақша қаржысының сыртқы және ішкі көздері арқылы іске асады.

Ішкі және меншікті қаржы ресурстары жарғы капиталы, пайда, кәсіпорынның амортизация қоры, қамқорлық немесе спонсорлық жарналар, қосымша капитал есебінен құралады.

Сыртқы көздер қаржы нарығында жұмылдыратын қаржы есебінен құралады.

Кәсіпорынның жарғы капиталының қалыптасуы, оның көлемі кәсіпорынның құқықтық ұйымдастыру формасынан тәуелді. Жарғы капиталы негізгі қорларды сатып алуға, қалыпты өндірістік-шаруашылық қызметті жүргізуге қөажетті айналым қаржыларының қалыптасуына бағытталады. Ол сонымен қатар лицензия, патент алуға жұмсалады.

Өндіріске жұмсалған алғашқы капитал сатылған өнім бағасына кіретін құнды құрайды.

Өнімді сатқан соң ол ақша формасына - өнімді сатудан түскен кіріске (түсім) айналады.

Қолдану барысында түсім бірнеше бөліктерге бөлінеді.

Түсімді қолданудың бір бағыты - амортизациялық қордың қалыптасуы. Амортизациялық қордың қалыптасуының міндетті шарты - өндірілген тауарларды тұтынушыларға сату және түсімнің түсуі болып табылады.

Тауар өндіру барысында кәсіпорын шикізаттар, материалдар, сатып алынатын жартылай фабрикаттармен құракшы бұйымдар сатып алуға шығындалады. Олардың құны өзіндік құнға кіреді.

Түсім түскенге дейін бұл шығындар кәсіпорынның айналым қаржылары есебінен қаржыландырылады. Түсім түскен соң айналым қаржылары қалпына келтіріледі.

Кәсіпорынның алатын пайдасының жартысы салық түрінде бюджетке аударылады.

Жинақтауға бағытталған қаржыларды (амортизациялық аударымдар, пайданың бір бөлігі) өндірістік және ғылыми-техникалық дамуға қолданады. Осының негізінде қаржы активтері - бағалы қағаздар сатып алу, басқа кәсіпорындардағы үлесі қалыптасады. Пайданың басқа бөлігі кәсіпорынның әлеуметтік дамуына жұмсалады.

Қосымша капитал - меншікті капиталдың бір бөлігі. Оның қалыптасу көздері: амортизациялық аударым сомаларының қайта бағалау кезінде пайда болған айырма, эмиссиялық кірістің сомасы (қалыпты құнның нарықтық құнынан асуы), т. б.

Қарыз қаражаттары - несиелер, қарыздар, басқа кәсіпорындардың уақытша қаржылық көмегі, кепілдікке салынған мүлік.

Акционерлік қоғамдар бағалы қағаздар - облигациялар шығарады.

Шаруашылық субъектісінің қаржы ресурстары

Қайта бөлу барысында түскен ресурстар

Қаржы нарығында жұмылдырылатын ресурстар

Меншікті және соған тең келетін қржылар есебінен құралатын ресурстар

Кәсіпорын шығаратын акциялардың, облигациялардың эмиссиясынан түскен кіріс

Банк және басқа несиешілер беретін қаржы құралдары

Болатын тәуекел бойынша сақтандыруға байланысты орнын толтыру

Жарғы капиталы

Таза пайдадан түскен қорлар

Еркін кәсіпорындар мен бірлестіктерден түсетін ақша қаражаттары

Амортизация қоры

Қайтарымсыз және қайтарылатын негіздегі бюджет қаржылары

Қосымша капитал

Кәсіпорынның иелігіндегі несиелік қарыз

Бюджеттен тыс қаржылар

Басқа да түсімдер

Қайырымдылық аударымдары

Басқа да түсімдер

Кәсіпорынның қаржы жоспары

Қаржы жоспары кәсіпорынның экономикалық және әлеуметтік даму жоспарының басқа да бөлімдері негізінде жасалады. Қаржы жоспарын жасау өзіндік құн, материалдық және басқа да ресурстарды пайдалану жоспарларына тигізетін әсері зор. Қаржы жоспарын құру барысында өндірістің бар резервтері есепке алынады. Сондықтан да қаржы жоспарын жасар алдында өндірістік жоспардың орындалуы бойынша есепті және басқа да материалдарды жан-жақты талдау қажет. Қаржы жоспарының міндеті - кәсіпорынды қажетті қаржы ресурстарымен уақытында және минималды шығындармен қамтамасыз етіп, уақытша бос қаржыларды - тиімді инвестициялау болып табылады.

Қаржы жоспары ұзақ мерзімділік және ағымдағы болады. Ағымдағы қаржы жоспары бір жылға, тоқсан немесе айларға бөлініп жасалады.

Қаржы жоспары жылдық табысты, пайда мөлшерін, ақша қаражаттарының түсу және жұмсалу тәртібін анықтайды. Қаржы жоспарын дайындау үшін, қаржы көрсеткіштерін есептеу үшін әртүрлі нормативті, есепті-аналитикалық, ақша ағындарының ауытқуын бағалау, баланстық, бюджеттік әдістер қолданады.

Жалпы кәсіпорынның ақшалай түсімі келесіден құралады:

Т = Д _нег + Д _басқ + Д _тыс

мұнда Д _нег - негізгі қызметтен түскен табыс;

Д _басқ - кәсіпорынның басқадай коммерциялық қызметінен түскен табыс;

Д _тыс - өнім өткізуден тыс операциялар бойынша табыс.

Кәсіпорынның негізгі қызметі бойынша салық салынатын табысы келесі түрде анықталады:

Д _сс = Д _нег - В

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.