Кәсіпорындағы қаржылық-шаруашылық қызметті жоспарлау

Кіріспе

Жоспарлау дегеніміз – мақсаттарды тұжырымдау, басым бағыттарды, қаражатты және оған қол жеткізу әдістерін айқындау процесі; жоспарлау-болжаудың қорытындылаушы кезеңі, оның барысында дамудың белгілі бір ықтимал баламаларын немесе нұсқаларын таңдау негізінде шешімдер қабылданады.
Жоспарлаудың нәтижесі дегеніміз жоспар, экономикалық ортаны жәнеалға қойылған мақсаттарды жағдайға орай болжау негізінде жасалған іс-қимылдар үлгісі.
Жоспарлаудың тиімділігін бағалау критерийі ретінде бірнеше принциптер қолданылады:
- жоспарлаудың ғылымилығы;
- жоспарлаудың толықтығы мен туралығы;

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Тақырып 9 Кәсіпорындағы қаржылық-шаруашылық қызметті жоспарлау

Жоспарлау дегеніміз - мақсаттарды тұжырымдау, басым бағыттарды, қаражатты және оған қол жеткізу әдістерін айқындау процесі; жоспарлау - болжаудың қорытындылаушы кезеңі, оның барысында дамудың белгілі бір ықтимал баламаларын немесе нұсқаларын таңдау негізінде шешімдер қабылданады.
Жоспарлаудың нәтижесі дегеніміз жоспар, экономикалық ортаны және алға қойылған мақсаттарды жағдайға орай болжау негізінде жасалған іс-қимылдар үлгісі.
Жоспарлаудың тиімділігін бағалау критерийі ретінде бірнеше принциптер қолданылады:
oo жоспарлаудың ғылымилығы;
oo жоспарлаудың толықтығы мен туралығы;
oo жоспарлаудың үздіксіздігі;
oo жоспарлаудың икемділігі;
oo жоспарлаудың үнемділігі;
oo жоспарды бақылау мүмкіншілігі;
oo жоспарды оперативті түзету мүмкіншілігі.
Жоспарлау шаруашылық субъектісінің тиімді қызмет етуінің бір бөлігі болып табылады. Жоспарлау процесі 4 кезеңді қамтиды:
1. шаруашылық субъектісінің жалпы мақсаттарын жасау;
2. белгілі бір даму кезеңі үшін мақсаттарды нақтылау;
3. осы мақсаттарға жету жолдарын, экономикалық және басқа да қаражаттарды анықтау;
4. мақсаттарға жету үшін қадағалап отыру.
Жоспарлау әдістемесінің маңызды элементі жоспарлау тәсілін анықтау болып табылады.
Прогрессивті тәсіл (төменнен жоғарыға қарай). әр жаңа сатыда жоспарлар құрылымдық бөлімшелер бойынша біріктіріліп отырады да, ең соңында шаруашылық субъектісінің бірыңғай жоспары құрылады.
Кері (ретроградный) тәсіл (жоғарыдан төменге қарай). Жоғарыдан төменге берілетін бақылау сандары негізінде құрылымдық бөлімшенің жоспары құрылады.
Үстеме жоспарлау (встречное) прогрессивті және кері жоспарлауды біріктіреді. Бұл тәсіл аса тиімді.
Жоспарлауды келесі белгілері бойынша жіктеуге болады:
1. Қамту дәрежесі бойынша:
oo шаруашылық субъектісінің барлық қызмет аясын қамтитын жалпы жоспарлау;
oo қызметтің кейбір салаларын қамтитын жеке жоспарлау.
2. Жоспарлау мәні бойынша:
- стратегиялық жоспарлау (жаңа мүмкіншіліктерді іздеу);
- тактикалық жоспарлау (нақты бір алғышарттарды құру);
- оперативті жоспарлау (мүмкіншіліктерді жүзеге асыру).
3. Жоспарлау тақырыбы бойынша:
- мақсатты жоспарлау;
- қаражатты жоспарлау (материалдық ресурстар, еңбек ресурстары, жабдықтар, қаржы, ақпарат);
- бағдарламалық жоспарлау (өндіру және өткізу бағдарламасын жоспарлау);
- іс-әрекетті жоспарлау (арнайы сату, көп деңгейлі маркетинг).
4. Қызмет ету саласы бойынша:
- өндірісті жоспарлау;
- өткізуді жоспарлау;
- қаржыны жоспарлау;
- персоналды жоспарлау;
- жалпы кеңейтілген жоспарлау.
5. Мерзімі бойынша:
- қысқа мерзімжі жоспарлау (жарты жыл, тоқсан, ай, апта, кейде жыл);
- орташа мерзімдік жоспарлау (1-ден 5 жылға дейін);
- ұзақ мерзімді жоспарлау (5 жылдан жоғары).
6. Басқару құрылымы тұрғысынан:
- кәсіпорынды жалпы жоспарлау;
- кәсіпорын құрылысының орнын жоспарлау;
- әрекет ету саласын жоспарлау;
- фирма бөлімшелері жұмысын жоспарлау.
7. Жоспардың өзгеру мүмкіндігі бойынша:
- қатаң жоспарлау;
- икемді жоспарлау.
Жоспарлау әдістемесін дамытудың негізгі бағыттары: жоспарларды дамыған ғылыми - техникалық және есептік- экономикалық негіздеуді ұлғайту, қажетті нормалар мен нормативтерді қолдану, өндірісті техникалық-экономикалық негіздеу, баластық есептеулер жүргізу, өндірістің тиімділігін арттыру көрсеткіштерінің жүйесін жақсарту, материал сыйымдылығын, қор сыйымдылығын азайту, жоғары сапалы өнім шығаруды ұлғайту, жоспарлардың ыңғайлылығын, ықшамдылығын қамтамасыз ету және т.б.
Кәсіпорынның даму жоспарын прогрессивті техникалық-экономикалық нормалар мен нормативті қолдану арқылы негіздейді. Норма дегеніміз - қандай да бір өнімді шығаруға кететін қажетті шикізат, материал, отын энергияның ең көп кеткен шығыны, ол абсалютік шама болып есептеледі.
Норматив дегеніміз - салыстырмалы шама, еңбек құрал-жабдықтарының қолданылуын көрсетін көрсеткіш.
Нормалар мен нормативті жасаған кезде, ғылым мен техниканың жаңа жетістіктерін, техналогияның, өндірісті және еңбекті ұйымдастырудың жетістіктерін, кәсіпорынның өндірістік қуатын кеңінен қолдануды және алғы өнеркәсіптік тәжирибені есепке алып отыру керек.
Техникалық-экономикалық нормалар мен нормативтер мынандай топтар бойынша жасалынады:
oo нақты еңбек шығындары нормалары (өнімді шығаруға кеткен уақыт шығыны, қызмет ету нормасы, жұмысшылар санының нормативі);
oo материалдық шығындар нормалары (шикізат, материал, отын, жылу, энергия, жабдықтардың үлестік нормалары);
oo еңбек құрал-жабдықтарын қолдану нормативтері (машиналарды, ірі құрал-жабдықтарды, механизмдерді, құрал-саймандарды қолдану нормативтері);
oo өндіріс процесін ұйымдастырудың нормативтері (өндіріс циклының ұзақтығы, аяқталмаған өндірістің көлемі, шикізат, материалдар, отынның қорлары);
oo іске қосылатын кәсіпорын, өндірістер, цехтар мен агрегаттардың жобада берілген өндіріс қуатын игерудің нормасы. Бұл арқылы өндіріс қуатының қаншалықты көлемде қолданылуы есептелінеді.
Нормалар мен нормативтер әртүрлі жағдайларда қолданылады. Нақты еңбек шығындарының нормасы еңбек өнімділігінің деңгейін, жұмыс уақытының қолданылу деңгейін, еңбек ақының көлемін анықтауға қолданылады. Материалдық ресурстар шығынының үлестік нормасы арқылы қажетті материалдық жеке түрлері анықталады.
Нормалар мен нормативтер, өнімнің өзіндік құнын анықтау үшін қолданылады.
Жоспарларды техникалық-экономикалық негіздеу арқылы олардың көрсеткіштерін анықтайды.
Жоспарлар мынандай көрсеткіштерді қолдану арқылы жасалынады: сандық, сапалық, көлемдік, үлестік.
Сандық көрсеткіштерге - жалпы өнім мен тауар өнімінің көлемі, сатудың көлемі, жұмысшылардың саны, жалақының қоры, пайда көлемі, әртүрлі өндірістік шығындардың мөлшері жатады.
Сапалық көрсеткіштерге - өндірістің экономикалық тиімділігі, еңбек өнімділігінің өсуі, өзіндік құнды азайту, өндіріс тұрақтылығы, қор сыйымдылығы, өнімнің сапасы жатады.
Сандық және сапалық көрсеткіштер бір-бірімен тығыз байланысты.
Көлемдік көрсеткіштерге - өндірістің жалпы көлемі, жекке процестер мен факторлардың көлемі жатады.
Үлестік көрсеткіштерге - бір-бірімен тығыз байланысты бірнеше көрсеткіштердің арақатынасы жатады (мысалы бір үстелді жасауға кеткен тақтай шығыны).
Өнеркәсіптің жоспарлық көрсеткіштерін есептеу үшін табиғи, еңбек және құндық өлшемдер қолданылады.
Табиғи өлшемдер - өндірістің көлемін, материалды ресурстарды жоспарлағанда қолданылады. Олар сапалық және сандық көрсеткіштерді қамтиды.
Еңбек өлшемдері - еңбек өнімділігін есептегенде, жалақның мөлшерін, өнім нормасын есептегенде қолданылады. өлшем бірлігі норма-сағат.
Құн өлшемдері - көрсеткіштердің құнын көрсетеді. Құн өлшемі арқылы өнімді сату көлемі, тауар және жалпы өнім жоспарланады.
Кәсіпорын қызметінің жеке бағыттарынан туындайтын өндіріс факторларының және ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.