Халықаралық эканомика жүиесіндегі халықаралық сауда
Халықаралық экамомикалық қатынастардың дәстүрлі және ең кең дамыған нысанына сыртық сауңда жатады. Дүнйе жүзілік елдердің барлығы үшін сыртқы сауданың рөлі ерекше маңызды.
Амарикан ғалымы Дж.Сакстың пікірінше «қандай бір ,ел болмасын оның эканомикалық жетістігі сыртқы саудаға байланысты. Дүнйежүзілік эканомикадан оқшауланып, ешқандай ел дені сау, жөні түзу эканомика жасай алған жоқ.
Халдықаралық сауда – еңбек бөлінісі негізінде әр түрлі елдердің тауар өндірушілір арасында пайда болатын байланыстардың нысаны және олардың өзара эканомиккалық тәуелділігі.
Амарикан ғалымы Дж.Сакстың пікірінше «қандай бір ,ел болмасын оның эканомикалық жетістігі сыртқы саудаға байланысты. Дүнйежүзілік эканомикадан оқшауланып, ешқандай ел дені сау, жөні түзу эканомика жасай алған жоқ.
Халдықаралық сауда – еңбек бөлінісі негізінде әр түрлі елдердің тауар өндірушілір арасында пайда болатын байланыстардың нысаны және олардың өзара эканомиккалық тәуелділігі.
Халықаралық эканомика жүиесіндегі халықаралық сауда
Халықаралық экамомикалық қатынастардың дәстүрлі және ең кең дамыған
нысанына сыртық сауңда жатады. Дүнйе жүзілік елдердің барлығы үшін сыртқы
сауданың рөлі ерекше маңызды.
Амарикан ғалымы Дж.Сакстың пікірінше қандай бір ,ел болмасын оның
эканомикалық жетістігі сыртқы саудаға байланысты. Дүнйежүзілік
эканомикадан оқшауланып, ешқандай ел дені сау, жөні түзу эканомика жасай
алған жоқ.
Халдықаралық сауда – еңбек бөлінісі негізінде әр түрлі елдердің
тауар өндірушілір арасында пайда болатын байланыстардың нысаны және олардың
өзара эканомиккалық тәуелділігі.
Ғылыми – техникалық прогрестің ықпалымен эканомикада жүріп
жатқан құрылымдқ өзгерістер, өнеркәсіп өндірісінің мамандану мен
кооперациялауы ұттық шаруашылықтардың қарым- қатынасын күшейтеді..
Халықарлық сауда дегеніміз – дүние жүзі елдері арасындағы
төлемді,жиынтық тауар айналысы.
ХХ ғасырдың екінші жартысынан бастап халықаралық сауда жоғары
қарқынмен жедел дами бастады.
Халықаралық сауда –ХТБ негізінде пайда болатын әртүрлі елдердің тауар
шығарушы арасындағы байланыс формасы болып табылады және олардың өзара
эканомикалық бағыныштылығын көрсетеді.
Барлық ел аралық тауар ағымының қозғалысын жинақтайтын халықаралық
сауда өндіріске қарағанда жылдам өсуде. Әлемдік өндірістің өсуіне
өнімнің қолайлы шартары жасалады.Саудада
кідіріс болған кезде өндірістік дамуда жайланады.
Халықаралық сауда консепсиясы
Сыртқы саудалық ұлттық саясаттың 2-бағыты болады.
1. Еркін сауда (фриередерставо)
2. Протекционизм
Өткен 100 жылдықтарда сыртқы сауда саясатының компрамиссіз вариантын
таңдау мүмкіндігі болған.Қазіргі уақытта бұл 2 бағыт өзара байланыста
жәнешиелерісіп жатыр. Бірақ бұл қарама қарсылық бірлікте сауда
принсіптерінің алдыңғы құатарлы орны үлкен дәрежеде көрінеді. Ең алғаш
еркін сауда саясаты Адам Смитпен оның салыстырмалы артықшылықтар
теориясын негіздеме кезінде анықталған. Смит айырбас кез-келген елге
қолайлы, кез-келген ел одан абсолюттық артықшылық табады дегенді
дәлелдеді. Смиттің талдауы еркін сауда саясатының барлық түрі 3 негіз
болып табылады.Абсолюттық артықшылық теориясы тығырыққа тірейді. Егер ел
шетелден төмен бағаға және шектеусіз қажетті нәрсе табатын болса, онда ол
шетелден барлықал – нәрсені алуға мүдделі болады.
Ал өзі сатуға бір нәрсе өндірмесе бұған ештеңекепіл бола алмайды.
II-ші ғасырдың 2-ші жартысында халықаралықсауда дамуын сипаттаушы
көрсеткіштер:
1.1950-1997 ж.ж әлемдік сауда айналымының өсуі 1400 %
2.1950-1970 ж.ж әлемдік экспорттың жыл сайынғы өсімі 7%
3.1970-1980 ж.ж. әлемдік экспорттың жыл сайынғы өсімі 5%
4. 1988 ж әлемдік экспортың өсімі 8,5%
Сыртқы сауда (экспорт) құрлымы
№ Мемлекеттер 1950 1960 1990 1997
1 АҚШ- тың үлесі 15 - 18 12,3%
2 Германия үлесі - - - 10,1%
3 Жапонияның үлесі - -- - 9,5%
4 Әлемдік шикізат - 40% 28% -
экспортындағы дамушы
елдердің үлесі
20- шы ғасырдың 1-ші 1-ші жартысы 20-ғасырдың
жартысы соңы
Әлемдік тауар 2 1
айналымындағы азық – 3 4
түлік және шикізат,
отынның үлесі
Өңдеу өнеркәсібінің 1 3
өнімінің үлесі 3 4
Машина мен құрал -- 1
жабдықтар үлесі 3
Халықаралық сауданың жедел дамуына мынандай факторлар
әсер етеді:
1.Халықаралық еңбек бөлінісі мен өндірісті интернационалдаудың дамуы.
2.Эканомикада жаңа салалардың пайда болуына және негізі капиталды жаңартуға
игі әсерін тигізген ғылыми – техникалық революция.
3.Дүние жүзілік рыноктағы трансұлттықкорпарациялардыңбелсенді қызметі:
4.Тарифтер мен сауда туралы Бас келісімнің шаралары арқылы халқаралық
сауданың реттелуі;
5.Көптеген елдердің импортына кедергілердің жойылып, кеден бажы төмендеп,
еркін эканамикалық аймақтардың құрылуы.
6. Сауда – эканомикалық интеграция процестері дамып, жалпыға бірдей
рыноктардыңқалыптасуы;
7.Сыртқы рынокқа бейімделген эканомиксы бар жаңа индустриалдыелдердің
пайда болуы т.б.
Соңғы он жылдықтарда сыртқы сауда динамикасының әркелкелігі
біліне бастады.Бұл дүниежүзілік рынокқа белсенді қатысушы елдердің өзара
сауда- эканомикалық қатынастарына әсерін тигізді. АҚШ дүниежүзілік
рыноктағы басымдығынан айырыла бастаған.
Егер 1950 жылы АҚШ-тың үлесіне жүниежүзілік экспорттың 31
тиген болса, 1990-жылы ол тек қана 81 тең болды.Өз кезегінде Алманияның
экспорты АҚШ-тын деңгейіне жақындады.
Сөйтіп, 90-жылдары Батыс Еуропа халықаралық сауданың орталығыеа
айналды. 80-жылдары халықаралық сауда-саттықтаЖапония едәуір жетістіктерге
жетті.
Бәсекеге қабілеттіліктің дүниежүзілік классификациясы төрт жүзеге жуық
критерийлерден тұрады.Олардың негізгілеріне жан басына шаққан табыс,
инфлясияняңдеңгейі және сыртқы сауда балансы жатады. Классификацияда,
аталғандардың басқа қазба байлықтар, инфроқұрлым, байланыс құрал жабдықтар
т. б. Факторлар әсер етеді.
Мамандардың болжауы бойынша ХХІ ғасырдың алғашқы жылдарында
бәсекеге ең қабілетті елдер сатысына АҚШ пен Азиялық мемлекеттер болады.
2030 жылы бәсекеге ең қабілетті үш мемлекеттің қатарында АҚШ, Жапония,
Қытай болмақ.Бұлардан соң Алмания, Сингапур, Оң.Корея, Тайван, Малайзия,
Швецария мемлекеттерінің мүмкіндігі зор.
Женевадағы дүниежүзілік сауда ұйымының деректеріне сәйкес 1994 жылы ең
үлкен экспортаушы елдердің қатарына мыналар кіріді.
Мемлекеттер Экспорт млрд.долл. Дүниежүзілік
саудадағы үлесі
АҚШ 512 12,3
АЛМАНИЯ 421 10,1
ЖАПОНИЯ 397 9,5
ФРАНЦИЯ 236 5,7
ҰЛЫБРИТАНИЯ 205 4,9
ИТАЛИЯ 189 4,5
КАНАДА 165 4,0
ГОНКОНГ 152 3,7
ГОЛЛАНДИЯ 148 3,6
БЕЛЬГИЯ 131 3,1
ҚЫТАЙ 121 2,9
СИЕГАПУР 96 2,3
ОҢ. КОРЕЯ 96 2,3
ТАЙВАНЬ 93 2,2
ИСПАНИЯ 73 1,7
Дүниежүзілік сауданың құрылымы
Дүниежүзілік сауданың ең қарқынды және өскелең дамып келе жатқан
секторы өңдеуші өнеркәсіп саласының тауарлары, оның ішінде ғылыми сыйымды
тауарлар.
Соңғы он жылдықта (1985-1996ж.ж.) өнеркәсібі дамыған елдердің
машиналар мен жабдықтар экспорты үш есе өсті.Әсіресе электротехникалық және
электрондыжабдықтарды экспорттау жедел қарқынмен дамып келеді, олардың
үлесіне машино техникалық өнімдер экспортына 25% тиеді.
Халықаралық саудада жедел дамып келе жаттқан саланың бірі химиялық
өнімдер саудасы.Энергоресурстар мен шикізатқа сұраныстың көбейгенімен
шикізат саудасының қарқыны дүниежүзілік сауда қарқынынан едәуір төмен.
Халықаралық ұиымдар(БҰҰ, ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Халықаралық экамомикалық қатынастардың дәстүрлі және ең кең дамыған
нысанына сыртық сауңда жатады. Дүнйе жүзілік елдердің барлығы үшін сыртқы
сауданың рөлі ерекше маңызды.
Амарикан ғалымы Дж.Сакстың пікірінше қандай бір ,ел болмасын оның
эканомикалық жетістігі сыртқы саудаға байланысты. Дүнйежүзілік
эканомикадан оқшауланып, ешқандай ел дені сау, жөні түзу эканомика жасай
алған жоқ.
Халдықаралық сауда – еңбек бөлінісі негізінде әр түрлі елдердің
тауар өндірушілір арасында пайда болатын байланыстардың нысаны және олардың
өзара эканомиккалық тәуелділігі.
Ғылыми – техникалық прогрестің ықпалымен эканомикада жүріп
жатқан құрылымдқ өзгерістер, өнеркәсіп өндірісінің мамандану мен
кооперациялауы ұттық шаруашылықтардың қарым- қатынасын күшейтеді..
Халықарлық сауда дегеніміз – дүние жүзі елдері арасындағы
төлемді,жиынтық тауар айналысы.
ХХ ғасырдың екінші жартысынан бастап халықаралық сауда жоғары
қарқынмен жедел дами бастады.
Халықаралық сауда –ХТБ негізінде пайда болатын әртүрлі елдердің тауар
шығарушы арасындағы байланыс формасы болып табылады және олардың өзара
эканомикалық бағыныштылығын көрсетеді.
Барлық ел аралық тауар ағымының қозғалысын жинақтайтын халықаралық
сауда өндіріске қарағанда жылдам өсуде. Әлемдік өндірістің өсуіне
өнімнің қолайлы шартары жасалады.Саудада
кідіріс болған кезде өндірістік дамуда жайланады.
Халықаралық сауда консепсиясы
Сыртқы саудалық ұлттық саясаттың 2-бағыты болады.
1. Еркін сауда (фриередерставо)
2. Протекционизм
Өткен 100 жылдықтарда сыртқы сауда саясатының компрамиссіз вариантын
таңдау мүмкіндігі болған.Қазіргі уақытта бұл 2 бағыт өзара байланыста
жәнешиелерісіп жатыр. Бірақ бұл қарама қарсылық бірлікте сауда
принсіптерінің алдыңғы құатарлы орны үлкен дәрежеде көрінеді. Ең алғаш
еркін сауда саясаты Адам Смитпен оның салыстырмалы артықшылықтар
теориясын негіздеме кезінде анықталған. Смит айырбас кез-келген елге
қолайлы, кез-келген ел одан абсолюттық артықшылық табады дегенді
дәлелдеді. Смиттің талдауы еркін сауда саясатының барлық түрі 3 негіз
болып табылады.Абсолюттық артықшылық теориясы тығырыққа тірейді. Егер ел
шетелден төмен бағаға және шектеусіз қажетті нәрсе табатын болса, онда ол
шетелден барлықал – нәрсені алуға мүдделі болады.
Ал өзі сатуға бір нәрсе өндірмесе бұған ештеңекепіл бола алмайды.
II-ші ғасырдың 2-ші жартысында халықаралықсауда дамуын сипаттаушы
көрсеткіштер:
1.1950-1997 ж.ж әлемдік сауда айналымының өсуі 1400 %
2.1950-1970 ж.ж әлемдік экспорттың жыл сайынғы өсімі 7%
3.1970-1980 ж.ж. әлемдік экспорттың жыл сайынғы өсімі 5%
4. 1988 ж әлемдік экспортың өсімі 8,5%
Сыртқы сауда (экспорт) құрлымы
№ Мемлекеттер 1950 1960 1990 1997
1 АҚШ- тың үлесі 15 - 18 12,3%
2 Германия үлесі - - - 10,1%
3 Жапонияның үлесі - -- - 9,5%
4 Әлемдік шикізат - 40% 28% -
экспортындағы дамушы
елдердің үлесі
20- шы ғасырдың 1-ші 1-ші жартысы 20-ғасырдың
жартысы соңы
Әлемдік тауар 2 1
айналымындағы азық – 3 4
түлік және шикізат,
отынның үлесі
Өңдеу өнеркәсібінің 1 3
өнімінің үлесі 3 4
Машина мен құрал -- 1
жабдықтар үлесі 3
Халықаралық сауданың жедел дамуына мынандай факторлар
әсер етеді:
1.Халықаралық еңбек бөлінісі мен өндірісті интернационалдаудың дамуы.
2.Эканомикада жаңа салалардың пайда болуына және негізі капиталды жаңартуға
игі әсерін тигізген ғылыми – техникалық революция.
3.Дүние жүзілік рыноктағы трансұлттықкорпарациялардыңбелсенді қызметі:
4.Тарифтер мен сауда туралы Бас келісімнің шаралары арқылы халқаралық
сауданың реттелуі;
5.Көптеген елдердің импортына кедергілердің жойылып, кеден бажы төмендеп,
еркін эканамикалық аймақтардың құрылуы.
6. Сауда – эканомикалық интеграция процестері дамып, жалпыға бірдей
рыноктардыңқалыптасуы;
7.Сыртқы рынокқа бейімделген эканомиксы бар жаңа индустриалдыелдердің
пайда болуы т.б.
Соңғы он жылдықтарда сыртқы сауда динамикасының әркелкелігі
біліне бастады.Бұл дүниежүзілік рынокқа белсенді қатысушы елдердің өзара
сауда- эканомикалық қатынастарына әсерін тигізді. АҚШ дүниежүзілік
рыноктағы басымдығынан айырыла бастаған.
Егер 1950 жылы АҚШ-тың үлесіне жүниежүзілік экспорттың 31
тиген болса, 1990-жылы ол тек қана 81 тең болды.Өз кезегінде Алманияның
экспорты АҚШ-тын деңгейіне жақындады.
Сөйтіп, 90-жылдары Батыс Еуропа халықаралық сауданың орталығыеа
айналды. 80-жылдары халықаралық сауда-саттықтаЖапония едәуір жетістіктерге
жетті.
Бәсекеге қабілеттіліктің дүниежүзілік классификациясы төрт жүзеге жуық
критерийлерден тұрады.Олардың негізгілеріне жан басына шаққан табыс,
инфлясияняңдеңгейі және сыртқы сауда балансы жатады. Классификацияда,
аталғандардың басқа қазба байлықтар, инфроқұрлым, байланыс құрал жабдықтар
т. б. Факторлар әсер етеді.
Мамандардың болжауы бойынша ХХІ ғасырдың алғашқы жылдарында
бәсекеге ең қабілетті елдер сатысына АҚШ пен Азиялық мемлекеттер болады.
2030 жылы бәсекеге ең қабілетті үш мемлекеттің қатарында АҚШ, Жапония,
Қытай болмақ.Бұлардан соң Алмания, Сингапур, Оң.Корея, Тайван, Малайзия,
Швецария мемлекеттерінің мүмкіндігі зор.
Женевадағы дүниежүзілік сауда ұйымының деректеріне сәйкес 1994 жылы ең
үлкен экспортаушы елдердің қатарына мыналар кіріді.
Мемлекеттер Экспорт млрд.долл. Дүниежүзілік
саудадағы үлесі
АҚШ 512 12,3
АЛМАНИЯ 421 10,1
ЖАПОНИЯ 397 9,5
ФРАНЦИЯ 236 5,7
ҰЛЫБРИТАНИЯ 205 4,9
ИТАЛИЯ 189 4,5
КАНАДА 165 4,0
ГОНКОНГ 152 3,7
ГОЛЛАНДИЯ 148 3,6
БЕЛЬГИЯ 131 3,1
ҚЫТАЙ 121 2,9
СИЕГАПУР 96 2,3
ОҢ. КОРЕЯ 96 2,3
ТАЙВАНЬ 93 2,2
ИСПАНИЯ 73 1,7
Дүниежүзілік сауданың құрылымы
Дүниежүзілік сауданың ең қарқынды және өскелең дамып келе жатқан
секторы өңдеуші өнеркәсіп саласының тауарлары, оның ішінде ғылыми сыйымды
тауарлар.
Соңғы он жылдықта (1985-1996ж.ж.) өнеркәсібі дамыған елдердің
машиналар мен жабдықтар экспорты үш есе өсті.Әсіресе электротехникалық және
электрондыжабдықтарды экспорттау жедел қарқынмен дамып келеді, олардың
үлесіне машино техникалық өнімдер экспортына 25% тиеді.
Халықаралық саудада жедел дамып келе жаттқан саланың бірі химиялық
өнімдер саудасы.Энергоресурстар мен шикізатқа сұраныстың көбейгенімен
шикізат саудасының қарқыны дүниежүзілік сауда қарқынынан едәуір төмен.
Халықаралық ұиымдар(БҰҰ, ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz