Алаштың ардақтысы Спандияр Көбеев

Пән: Тарихи тұлғалар
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 44 бет
Таңдаулыға:

АЛАШТЫҢ АРДАҚТЫСЫ С. КӨБЕЕВ

ХХ ғасырдың басы - қазақ халқының көркемдік ой-пікірінің тарихында айрықша із қалдырған кезең. Бұл кезде ұлттық әдебиет ұлы Абай мен Ыбырай негізін салған демократтық, ағартушылық бағытты әрі қарай дамыта отырып, оны жаңа ғасыр күн тәртібіне қойған міндеттерге лайық жаңғыртты. Әдебиет тақырыбы кеңейді. Ол әлеумет ісіне араласып, қоғамдық өмірде болып жатқан өзгерістерге өз үнін қосты. Қазақ халқының тағдырына алаңдаған ой-пікір иелері әдебиметті алға ұстап, соған қосылып сөйледі. Сөйтіп Міржақып пен Ахметтің «Оян, қазағы» мен «Масасы» тек әдебиет сүйгіш қауымды ғана емес, бүкіл ұлтты оятты. Ахмет пен Міржақып бастаған осындай үрдісті С. Торайғыров, М. Сералин, С. Көбеев, С. Сейфуллин, С. Дөнентаев, М. Жұмабаев, Б. Майлин тағы басқалар жалғастырып әкетті. Солардың шығармалары арқылы ғасыр басындағы қазақтың көркемдік ойы толысып, жетілді.

Халық өмірінің шындығы қаншалықты ауыр және әрқилы болса, оның көркем әдебиеттегі көрінісі де түрліше еді. Бұрынғы әдет- дәстүрге қосылып, олар дәуір жаңалығын әдебиетке әкелді. Фольклорлық үлгіні жалғастырған қиссашыл- дастаншыл ақындар, айтыс шеберлері мен әнші- ақындар заман тенденциясын аңғарып, соған бейімделді. Әдебиет мазмұны байыды. Әдебиет жазу өнерінің тың үлгісіне бет бұрып, жанрларды туғызды.

Осындай ұмтылысқа, ізденіске үн қосып, халықтық, демократтық ойларды жалғастырған, ғасыр басындағы халық өмірінің шындығын көркем тілде бейнелеуге ұмтылған таланттар ішінде Спандияр Көбеевтің де елеулі орны бар. Ол алғашқылардың бірі болып ұлттық әдебиетімізде көркем прозаның орнығуына, оның әр тұрғыда ізденуіне үлкен үлес қосты.

Спандиярдың жазушылық өнегесінде Ыбырай Алтынсарин тәрбиесі айрықша сезіледі. Ол да, оның замандасы, ақын және аудармашы Бекет Өтетілеуов те Ыбырай мектебінің түлектері еді. Олар алған білімін жас ұрпақты тәрбиелеуге жұмсаған ұстаздар болды да, осы жолда ағарту ісіне көркем әдебиетті пайдалана білді. Өздері шығармалар жазды, орыс және әлем әдебиеті үлгілерін қазақшаға аударды. Ыбырай үлгісімен оқу құралдарын жазды. Мұның бәрі үлкен әдебиетке баратын жол еді. Және ол әдебиеттің ағартушылық бағытын тереңдете ұстанған жалпы әдеби дамудың бір саласын құрады.

Қазақ даласына алғашқы үлгідегі халықтық мектептер ашу тарихындағы Ыбырай еңбегі бүгін әркімге аян. Оның қандай қиыншылықпен іске асқаны да белгілі. Бұл мектептерде оқу жаңалыққа құлақ түріп отырған жаңа заман жастарының қай-қайсысына болса да арман еді. Әсіресе, Ыбырай өзі қызмет еткен Торғай, Қостанай өңірінде ұлы ағартушы ұстаздың атағы да, ісі де кең жайылған-ды. Спандияр да осыны армандаған. Әкесімен бірге көрші ауылдағы бір тойға барып, сонда Ыбырайды көру баланың оқуға деген ынтасын ерекше арттырып жіберген оқиға болды. Бала талабын әкесі де құптаған. Алтынсарин сол ауылда мектеп ашу ісін көтеріп жүр екен. Халықтан қаржы жинап, мектеп ашу мәселесі шешілгенімен, оның жүзеге асуы созылыңқырап барып тиянақ табады.

Жас Спандияр сол мектепке барып оқиды. Әуелде тізімге жазылған Спандиярды мектеп ашылған күні барса, тізімнен өшіріп тастапты. Оның мектепке түсуіне Ыбырайдың өзі көмек жасайды. Бұл жайды Спандияр былай еске алған:
- Шырағым, Ыбырайжан, деді әкем, баламды жазып алған еді. Декабрьдың 10- ында оқу басталады, сол күні әкеп салыңыз, балаңыз оқуға алынады деп, менің баламды тізімнен шығарып тастаған ұлықтар болу керек. Осы арада меңгеруші мектептен шығып, біздің қасымызға келді. Түсі ашулы көрінді.

- Ыбырай аға, деді, меңгеруші, - мынау уездік ұлықтар, болыстар кедей балаларын шығарып, тек бай балаларын алыңдар деп жатыр. Мен ондай нұсқау жоқ деп көріп едім: «Бұрын болмаса, енді болғаны. Мектепке алынған балалардың тізімін қарап шығып, біз бекітуіміз керек», - дейді. Олай болса, менің де бұл мектепте меңгеруші болып істеуімнің қажеті қанша? Өзіңіз барда осы мәселені үзілді-кесілді шешіп алуымыз керек шығар деймін. Ыбырай қабағын түйіп, сұп-сұр болып кетті. Екі көзі шатынап, сазарған күйінде ойға шомып, әлдеқайда алысқа қарап, біраз үндемей тұрып қалды.

Балмұғанбет болыс біресе меңгерушіге, біресе Ыбырайға жалтақ-жалтақ қарап, күрмелгендей кекештеніп:

- Е, е . . . екі-ақ бала ғой. Екі -ақ бала тізімнен шығарылған. Біреуі біздің ағайынымыз мына Көбейдің баласы да, біреуі - осындағы бір нашар адамның баласы. Бүгін оқуға кіргенмен ертең шығып қалатын балалар. Ояз, болыс қиянат жасап жатыр деп түндік желпілдетудің қажеті қанша?- деді қипақтап.

Ыбырай оның сөзін мүлде естімеді ме, білмеймін, меңгерушіге қарап:

- Мектептің жалпы қазақ балаларына арнап ашылып отырғанын білесіз . . . Уездік ұлықтардың да, болыстардың да мектепке алынған балаларды тізімнен шығарып тастауға хақы жоқ. Менің рұқсатымсыз бір де бір баланы тізімнен өшіруші болмаңыз. Мектеп ашуға жиналған қаржы осы кедей шаруалардікі, халықтікі екені есіңізде болсын. Болыс пен билердің қанша қаражаты шығыпты бұған, - деді өктем дауыспен.

. . . Ыбырай менің маңдайымнан сипап, бетіме үңіле қарап:

- Оқисың ба, балам? - деді.

- Оқимын

- Оқы, балам, жақсы оқы, - деді. (Таңдамалы шығармалар Алматы. 1960. 175-176 б)

Осы оқиғадан екі жыл кейін Ыбырай қайтыс болады да, жас Спандияр өзі оқитын мектепте өткізілген митингіге қатысады. Сөз сөйлеген мұғалімдердің ұлы ұстазын еске алып, «орысша оқысаң, ұлық боласың, тілмаш боласың» деген ойларды теріске шығарып, оқудың мақсаты халыққа Ыбырайша қызмет істеу, өнер үйренуде екені жайлы сөздерін тыңдайды. Осы сөздің өзі бізге үлкен әсер етті. Мен, шынында, не үшін оқитынымды тұңғыш рет осы жиналыста ғана аңғардым . . . Болашағыма жол сілтеген, ілгері жетектеген арманым да осы болды» - дейді. Спандияр сол күндерді еске алып.

1887 жылы Ыбырай шапағатымен оқуға орналасқан Спандияр 1901 жылға дейін ауылдық мектепте, Қостанайда әртүрлі оқу орындарында оқып, бастауыш мектепте мұғалім болу құқығын иемденеді. Ырғыз, Петропавл уездерінде, Пресногорковкада ұстаздық қызметтер атқарады.

Спандиярдың ұстаздық жолы ауыл мектебінде бала оқытумен шектелмеген. Ол жалпы халық арасында ағартушылық жұмыстар жүргізген. «Әрдайым қол бос уақыттарда ауыл адамдарын жинап алып, жаратылыс, география, тарих, тағы басқа ғылымдардан хабар беріп отыратын болдым. Солармен қатар қазақтың ауыз әдебиетінен мысалдар келтіріп, жазба әдебиетін де өзімше айтып беріп отырдым. Мұның өзі бір жағынан менің ауылда беделді болуыма үлкен себепші болды», - дейді ол (218 бет) . Пушкин, Лермонтов, Крылов, Гоголь шығармаларының мазмұнын әңгімелеу, реті келгенде оларды аудару жас ұстаздың үйреншікті әдетіне айналады. Солардың ішінде Спандиярдың ел ішіндегі дау-шарды, келеңсіздікті, зорлық-зомбылықты Крылов мысалдары оқиғаларымен салыстыра қарайды. Таңмойын, надан, қатыгез мінез-құлықты сол мысалдар тілімен шенеуге, әжуалауға үйренеді. Мұның бәрі Спандиярды Крылов мысалдарын көптеп аударуға алып келеді. Әуелде Кішіқұмда Ыбырай байдың мектеп үйіне төл қамаған қылығына ыза болып, «Көлбақаны» аударса, кейін оның болыстыққа таласып, өтпей қалып, араздасуын «Иттің достығы» арқылы шенейді. Сөйтіп ол Крыловтың 40-қа жуық мысалдарын аударады. Бұлар 1910 жылы «Үлгілі тәржімә» деген атпен қазанда басылады.

«Осы жинақ шыққаннан кейін мен жазушылыққа бет бұрдым, - дейді Спандияр. -Маған жазу жұмысы қолымнан келетін іс сияқты болып көрінді. Бірақ аз кезде ең алдымен мектеп балалары үшін қазақ тілінде оқу құралдары керек еді. Сондықтан мен ең алдымен оқу құралын жазып, кітап етіп бастырып шығаруға талаптандым»(242-бет)

С. Көбеев құрастырған қазақша оқу кітабы «Үлгілі бала» деген атпен 1912 жылы Қазан қаласында басылады. Оған автор өзі аударған Крылов мысалдарынан, орыс жазушыларының балаларға арнап жазған қысқа әңгімелерін қазақ тұрмысына лайықтап қайта жазып кіргізген, халық әдебиеті үлгілерін қосқан. Сонымен қатар кітапқа табиғат, оның әр алуан құбылыстары, география, өсімдік, жануарлар туралы мәліметтер беретін, бала ұғымына әңгімелер кіргізілген. Өзіне үлгі ретінде Спандияр Л. Толстойдың «Азбука», К. Ушинскийдің «Детский мир и хрестоматия», «Родное слово» деген кітаптарын пайдаланған. Біраз материалдар сол кітаптардан аударылып алынған.

«Үлгілі тәржімә» мен «Үлгілі бала» кітаптарының жарық көріп, жұртшылықтың жылы ықыласына ие болуы С. Көбеевтің әдебиетке деген ынтасын ұштай түсті. Оның үстіне, ол осы еңбектерді жазу үстінде орыс әдебиетін оқып үйренді, сондағы образдар сырын пайымдады. Гогольдің «Өлі жандары» мен Пушкиннің «Дубровскийін» ел арасында әңгіме ретінде айтып, ондағы бейнелердің жанды кейпін қазақы адамдар бойынан тануы да осыны дәлелдейді. «Қалың мал». Міне, содан кейінгі ізденістің жемісі еді.

«Қалың мал» жазылу мерзімі жағынан қазақтың жазба әдебиетіндегі алғашқы роман үлгілеріне жатады. М. Дулатовтың «Бақытсыз Жамал»(1910), Т. Жомартбаевтың «Қыз көрелік» (1912), С. Торайғыровтың «Қамар сұлу» (1913) атты шығармаларымен шамалас жазылған ол ұлттық әдебиетімізде көркем прозаның орнығуына елеулі жаңалық қосты.

Жоғарыдағы аталған романдардың бәрі әйел теңдігі мәселесін көтерді. Қазақ әйелінің қалың малға сатылып, сүймеген адамына баруы, жасынан атастырылып қоюы ескі феодалдық салттың адам құқын шектеген ең бір қолайсыз тұсы еді. Революциялық дүмпулердің күшейе бастаған тұсында теңдік, демократия жолындағы күресте бұл мәселе алдымен көзге түсті. Ол жалпы әлеуметтік теңсіздіктің бір саласы есебінде көтерілді. Спандияр осы проблеманы Ғайша тағдыры арқылы жинақтап бейнеледі.

Сөз ретіне сйәкес келер кезі болғандықтан айта кетелік, «Қалың мал» әйел теңдігін жалаң сөз еткен, оны халық тіршілігінен бөліп алып, оқшау суреттеген шығарма емес. Онда ғасыр басындағы қазақ ауылының өмірі, отрашылдық тәртіпке байланысты оған кіре бастаған өзгерістер, сол негізде елді уысынан босатып, өрісі тарыла бастаған ескі салт- дәстүр кең суреттеледі. Мұның өзі романның әлеуметтік мәнін, онда көтерілген мәселелерің өткірлігін танытады. Тіл ерекшеліктері жағынан «Қалың мал» өз дәуірінің ең бір жарқын туындысы саналады. Роман тілі тартымды. Өз замандастарының кейбірі ескі араб, шағатай сөздерімен «өлең сөзді былғап», «Соны үлгі тұтып жүрген заманда таза қазақ тілінде шынайы проза жасау да оңай емес еді. Ол ұлт сөзін қарапайым, халықтық нұсқада қолданады. Әр кейіпкерлердің өзіндік тілі бар. Тұрлығұл, Байғазы, Құрымбайлар сөзінде заманның биліктегі адамдарына лайық өктемдікғ қулық-сұмдық көбірек аңғарылса, Итбайдың ұсақ мінезі, даңғойлығы, байлыққа құмарлығы да айқын көрінеді. Қазақтың әдет-салт, ғұрып суреттері де тартымды. Жазушы кейіпкер сезімін табиғат көріністері арқылы бейнелеуге де жиі барады.

«Бұл романды жазу маған оңайға түскен жоқ, - депжазды кейін Спандияр. -Мұның әртүрлі себептері бар еді. Біріншіден, роман жазылған кезде баспа жүзін көрген қазақтың жазба түріндегі көркем әдебиет шығармалары тіпті аз еді және олардың идеялық бағыттарын былай қойып, түрлерін алсақ, ауыз әдебиеті әсерінің шеңберінен асып шыға алмаған дәрежеде еді. Біздің Солтүстік аймақта маған тіл үйренер, үлгі-өнеге алар жалғыз-ақ қазақтың ауыз әдебиеті және Ыбырайдың өлеңдері мен балаларға арнап оқу құралына лайықтап жазған новеллалары ғана еді. (Абайдың жинағы қолыма кейінірек түсті) . Сондықтан да романның тіліне, стиліне, ауыз әдебиетінің әсері тигендік барлығы қазіргі оқушыға айқын байқалып отыратын болуы керек. Екіншіден, романның сюжеті, оның құрылысы (композициясы) кейіп-кескіндері жайында кеңесетін, пікір алысатын да адам жоқ еді. Мұны түсінер бірен-саран адам болса, оның да «қызық екен» дегеннен басқа айтары жоқ болатын. Роман кейіпкерлерінің образдық жүйесінде сол кездегі қазақ әдебиетінде кең көріне қоймаған суреттеу құралдарын пайдалануға ұмтылыс бар. Ол жалпы баяндай бермей, характерді деталь арқылы, белгілі бір көріністер арқылы танытуға бейімділік байқатады. Итбайдың Тұрлығұл ауылына баруы, қайтып келгенде өз үйін менсінбей қалуы, бие байлауы, базарлап барып қызға жасау алуы тұсында, Тұрлығұлға наразы кедей ауыл жастарының Қожашқа тілектестігі кезінде, тағы басқа эпизодтарда бұл ізденіс айрықша көрінеді.

Роман құрылысында үлкен прозаға тән оқиғалардың үзілмей жалғасып отыруы, олардың қөрістеуі мен шиеленісі дұрыс орын табады. Ондағы тартыс та заман шындығына сай ойластырылған және шығарма бітімінде жарастықты тұтастық бар. Бір қарағанда, бүгінгі ірі-ірі романдары бар реалистік әдебиет үшін «Қалың мал» елеулі құбылыс болып көрінбеуі мүмкін. Бірақ автор шығармасын жазылғасын дәуірі мен сол кездегі әдебиет дамуының дәрежесі тұрғысынан бағалағанда, оның тарихи маңызын толық түсінуге болады. С. Көбеев шығарманы өз кезінің ең өзекті мәселесіне құра отырып, заман шындығын, адам характерлерін едәуір жарқын бейнелей алған оқиғаның өрбуі де, адам кейпінің дамуы да жақсы ойластырылған. Онда желілі сюжет, қиюласқан композиция бар. Маған тек орыс тіліндегі романдарды оқып, соларды үлгі ете отырып, жазуға тура келді»(247-бет)

Ауыз әдебиеті әсерлері басты кейіпкерлерді мінездеуде, оқиғаны әңгімелеу сарынында байқалатыны даусыз. Алайда жазушы оны кеңейтіп, жазба әдебиет үлгісіндегі характерлер дәрежесіне көтере білген. Адам мінездеуде шығармаларын өзі әңгімелеп, ел ішіне таратқан. Пушкин, Гогль, Чехов сияқты жазушылардың жазу тәсілі, гуманистік идеясы да сезіледі. Кейіпкерлерге ат таңдауда да (Итбай -Собакевич), олардың іс-әрекетін сыншылдық тұрғыдан суреттеуде де Гоголь тәжірибесі танылмай қалмайды.

Бұл айтылғандар «Қалың мал» қазақтың ағартушылық, демократтық әдебиетінің реалистік дәстүрлерін әрі қарай дамытқан, оны жаңа жанрмен байытқан туынды болғанын дәлелдейді. «Көркемдік түрі жағынан кейбір жетіспеушілігі бола тұрса да, бұл роман идеялық-прогресшілдік бағыты жағынан сыншыл реализм элементтерін бойына жинақтай білген шығарма болды, - деп жазды М. Әуезов. -Рулық, феодалдық құрылысты, әйелдерді қанауды, қазақ ауылындағы әлеуметтік жауыздықты - байлар үстемдігі мен атқамінерлерді айыптаушылық бұл шығармаға ерекше мән береді және оны заманның елеулі құбылыстарының қатарына қояды».

«Қалың малдан» кейін ұстаз жазушы екі өнерді - жазушылық пен оқытушылықты қатар жүргізуге талаптанған. Төңкеріс жылдары «Бақытсыздардың бір күні» атты роман жаза бастаған. «Қазақ кегі», «Қазақ ауылындағы тұңғыш мектеп» атты шығармалар жазуды да ойлаған. Төңкерістің аласапыраны кезінде алғашқы туындының қолжазбасы жоғалып, оның үстіне өзінің денсаулығы көтермей, шығармашылық кәсіптен қол үзіп қалған.

Кеңес өкіметі жылдары ол бар ғұмырын бала оқытуға арнады. Үлгілі, ғибратты ұстаз болды. «Қазақстанға еңбегі сіңген мұғалім» атағын алды, екі рет Ленин орденімен марапатталады, Жоғарғы Кеңес депутаттығына сайланды.

1951 жылы жарияланып, 1954 жылы толықтырылып екінші рет басылған «Орындалған арман» атты соңғы кітабын Спандияр естелік күйінде жазды. Онда педагог- жазушының өмір жолы, қоғамдық қызметі, ортасы мен дәуірі жайлы ой-пікрлері жинақталған. Кітапты оқу үстінде, ең алдымен, өзінің көп жылдық өмірін халық қызметіне арнаған, тұтастай ХХ ғасырдың куәсі болған, талай қиолы кезеңдер мен қалтарысты жылдардан өткен қайраткер ұстаздың бейнесі көз алдыңыздан өтеді. Ол айналасындағы оқиғаларға сырттан бақылаушы болмай, араласа қызмет етеді. Сондықтан оның әрбір оқиғаға, құбылысқа өз көзқарасы бар. Жазушы өз өмірін негізге ала отырып, өз көзімен, түсінігімен ескі қазақ ауылындағы әлеуметтік тартысты, орыс төңкерісінің әсерін, ұлт-азаттық көтерілістері тарихын, кеңестік дәуір шындығын кесек оқиғалар арқылы, кейде эпизодтық күйде әңгімелейді. Шығарма авторы елімен бірге өмір таниды, ауыртпашылықты бірге көреді, қуанышты бірге бөліседі.

Спандияр ақсақал өмірінің соңғы кезіне дейін туған ауылы Ақсуатты (Қостанай облысының Меңдіғара ауданы) мектепте қызмет етті. Сонда 78 жасында 1956 жылы 21 желтоқсан күні қайтыс болды.

Спандияр кәсібімен ғана емес, табиғатында жұмсақ, тәрбиелі, сөзімен, ісімен ұстаздығын таратып отыратын өнегелі адам болған екен.

ХХ ғасыр басындағы қазақ зиялыларының үлкен өкілінің бірі С. Көбеевтің қазақ халқының ұлттық сана-сезімі оянуына сіңірген еңбегі, демократтық, ағартушылық қозғалысқа қосқан үлесі, қазақ жастарын оқу- білімге тартудағы қызметі мен көркемдік ойды дамытуы оның тарих алдындағы ұлы еңбегін айқындайды. Сондықтан да қазақ мектебі мен әдебиетінің тарихында оның аты әрқашан алтын әріппен жазулы тұрады.

КӨРНЕКТІ ПЕДАГОГ- ЖАЗУШЫ.

Ақырын жүріп, анық бас,

Еңбегің кетпес далаға

Ұстаздық қылған жалықпас,

Үйретуден балаға.

Абай.

Қазақ халқының сүйсінер, сүйер ұлдарының бірі, тамаша педагог, белгілі ағартушы демократ, көрнекті жазушы, білгір аудармашы, гуманист Спандияр Көбеев 1878 жылы 14 қазанда бұрынғы Торғай облысы Николай уезі Обаған болысына қарасты 3 ауылда (қазіргі Қостанай облысы Бурабай ауданы Ақсуат ауылында) дүниеге келген. Әкем Көбей, анам Айтбоздың жетінші перзенті болып өмірге келіппін дейді, бес ұл, бір қыз сонда мен жетіншісімін деп атайды өзін. Жазушы Спандиярдың әкесі Көбей мұсылманша хат таныған, шыншыл, қолөнерімен күн көрген адам. Ол ұл-қыздарының оқып, білім алуына көп көңіл бөлген. Анасы Айтбоз да жазушының айтуынша, өте қабілетті-қайратты, салиқалы-салмақты, үлкен-кішіге беделді де қадірлі адам болған деседі. Жарастықты отбасының үлгілі тәрбиесі болашақ педагог- жазушының мінез- құлқының қалыптасуына да әсерін тигізген.

Спандияр қаршадайынан шыншыл, елгезек, еңбекқор, пайымдағыш, алғыр болып өседі. Оқу жасына жеткен кезімде 1887 жылы Ыбырай Алтынсарин мектеп ашады. С. Көбеев ұлы ағартушының көмегімен сол мектепте оқып, оны 1892 жылы бітірді.

Содан кейінгі жылдары Қарағайлыкөл деген жердегі төрт сынып болыстық мектепте (1892-1898) Қостанай қаласындағы екі сынып орыс-қазақ мектебінде (1895-1897) оқиды.

Болашақ педагог-жазушы бұдан кейін тағы да оқып, мұғалім болып шығуды армандайды. Ыбырайдың өлмі, оқытушы боламын деген ынта-ниетімді біржолата баянды етіп бекітті, - дейді ол. Сол ниетпен С. Көбеев Қостанайдағы екі жылдық педагогикалық курсқа түсіп (1898жылы) оқиды. Оны 1901 жылы бітіріп, батсауыш мектепте мұғалімдік құқық алады. Осы кездерде білімге деген құштарлығы барған сайын арта түседі. Ол шетел әдебиеттері мен орыс классиктері - Пушкин, Лернмонтов, Гоголь, Толстой, Тургенев, Чехов, Крылов, Добролюбов, тағы басқалардың шығармаларын оқиды. Сол сияқты ұстаздық жолындағы Ушинский, коменский, Песталоций, Дистерверг, тағы басқалардың педагогикалық еңбектерінен оқып, білімін тереңдетеді. Олардан көп үлгі - өнеге алады, жас ұстаздың қанатын қатайтуға көп көмегі тиеді.

Қазақ - мәдени бай мұрасы, өзіне біткен табиғи ерекшелігі бар, сергек ой, сезімтал жүрек, дәстүрлі тәрбие, әдіс-тәсілдер бар халық. Қазақ топырағында туып, білім алған, кейінгі ұрпаққа өшпес мұра қалдырған. Әбунасыр Әл- Фараби, Ыбырай, Абай, Сұлтанмахмұт ТОрайғыров, Сәбит Дөнентаев, Мұхаметжан Сералин, Ахмет Байтұрсынов, Сакен сейуллин, Бейімбет Майлин, Ілияс Жансүгіров, Мұхтар Әуезов, Қаныш Сәтбаев, Сәбит Мұқанов, тағы басқа түрлі ғылым саласында оқып, жан-жақты ой-пікір оздырады. С. Көбеев сол жинақтың білімін жастарға тәлім-тәрбие ісіне үлгі-өнеге беруге үлкен ретінде пайдаға асырады.

Білімділік пен біліктілік тапжылмас еңбектену арқылы жететіні мәлім. С. Көбеев 1901-1956 жылы жарты ғасырдан астам уақытын жастарға жастық жалыннан табиғаттың берген ақыл-ойын, жүрегінің халық деп соққан лүпілін қарапайым халықтың бақыты мен оның санасында өсіп, мәдениетінің өркендеуі үшін жұмсаған ардақты азамат.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.