Мектеп пен жанұя бірлігі негізінде оқушыларды жан-жақты дамытудың теориялық негіздері

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 52 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ3

І БӨЛІМ МЕКТЕП ПЕН ЖАНҰЯ БІРЛІГІ НЕГІЗІНДЕ ОҚУШЫЛАРДЫ ЖАН-ЖАҚТЫ ДАМЫТУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ8

1. 1 Оқушыларды жан-жақты дамытуда мектеп пен жанұя бірлігінің педагогикалық негіздері8

1. 2Мектеп пен жанұя бірлігі - оқушыларды жан-жақты дамытудың бірден - бір құралы13

ІІ БӨЛІМ ОҚУШЫЛАРДЫ ЖАН-ЖАҚТЫ ДАМЫТУДА МЕКТЕПТІҢ АТА-АНАЛАРМЕН БІРЛЕСЕ ЖҮРГІЗЕТІН ТӘРБИЕЛІК ЖҰМЫСТАРЫ28

2. 1 Мектеп пен жанұяның оқушыларды жан-жақты дамытуда бірлесе атқаратын жұмыстарының мазмұны мен міндеттері28

2. 2 Мектептің ата-аналармен жүргізетін жұмыстарының формалары мен әдістемелері. 39

ІІІ ҚОРЫТЫНДЫ48

ІV ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ51

V ҚОСЫМШАЛАР54

КІРІСПЕ

Зерттеудің көкейтестілігі. Қазіргі кезеңде шапшаң жүріп жатқан жаһандану үрдісі әлемдік бәсекелестікті күшейте түсуде. Тіпті бірқатар дамыған елдерде бұл идея ұлттық қағидаға айналған. Әлемдік бәсекелестік заманда әрбір адамның білім санасын, қабілеттілік деңгейін, іскерлік мүмкінділігін анықтайтын адам ресурстарын дамыту мәселелері күн тәртібіне өткір қойылып отыр, яғни адамның білімі мен біліктілігі қазіргі заманда мемлекеттердің бәкесеге қабілеттілігінің ең маңызды көрсеткішіне айналды. Сондықтан көптеген елдер бәсекеге қабілетті қоғам үшін адам ресурстарын дамыту, әсіресе оның қабілетін арттыру сияқты арнайы бағдарламалар қабылдауға кірісті. Сондықтан да, үздіксіз білім беру жүйесінің басты міндеті - жан-жақты дамыған жеке тұлғаны қалыптастыру болып табылады. Бұл әлеуметтік педагогикалық міндетті орындау үшін тәрбие жұмысымен тікелей айналысушылардың жүргізетін тәрбие мазмұны қоғамның бүгінгі талабына сай болуы керек. Жалпы білім беруде мектеп өзінің міндетін толық атқару үшін, қоғамның оған қоятын әлеуметтік сұранысын ескере отырып, тәрбие мазмұнын жақсарту үшін мектеп пен жанұяның бірлігін қамтамасыз ету қажет.

Қазақстан Республикасы Ата Заңының 27 бап 2-тармағында «Балаларына қамқорлық жасау және оларды тәрбиелеу ата-ананың табиғи құқығы әрі парызы» делінсе, «Қазақстан - 2030» бағдарламасында «әкелер мен аналардың, аталар мен әжелердің өз балалары мен немерелері алдындағы жауапкершілігін күнделікті есте ұстауға тиіспіз. Біз өз балаларымызбен немерелерімізді сонау алыс болашақта, олар біздің жасымызға жеткенде қандай күйде көргіміз келеді» делініп, ұрпақ тағдыры мен мемлекет тағдыры қатар қойылған. Демек, балаға дұрыс бағыт беретін үлкен мықты тәрбие ошағы - отбасы болып саналады.

Елбасы Н. Ә. Назарбаев өзінің «Қазақстан-2030» жолдауында: « . . . Оқушыларды қазақстандық патриотизм мен шығармашылық жағынан дамыған жеке тұлға ретінде тәрбиелеу аса қажет. Бүгіннен бастап, ұлттық мінез-құлық, биік талғампаздық, тәкаппарлық, тектілік, білімділік, ұлттық намыс қасиеттерін сіңіріп қалыптастыруымыз керек» деген болатын. [1]

Өскелең ұрпақтың рухани жан-дүниесін білім нәрімен сусындатып, халқының ерте заманнан жинақталған асыл мұрасымен байытып, ұлттық дәстүрлердің озық үлгілерін санасына сіңіріп, Абайша сөйлесек, «көкірек көзін оята тәрбиелеу» - ата-анадан басталып, мектепте жалғасып, бүкіл қоғам болып атсалысатын жауапты міндеттердің ең бастысы. Осы тұста Мағжан Жұмабаев былай дейді: «Әрбір ел келешегіне қызмет етуге негізді балаларын тәрбиелейтін, даярлайтын мектебінде салмақ. Бір елдің тағдыры мектебінің құрылысына байланысқан нәрсе. Бұл - ескірмейтін игі сөз, өзгермейтін бір шындық. Тарихты аз ғана болса да ақтарған кісі мұны біледі. Қазақтың тағдыры, келешекте ел болуы мектебінің қандай негізде құрылуына барып тіреледі. Мектебімізді таза, сау, берік, һәм өз жанымызға қабысатын, үйлесетін негізге құра білсек, келешегіміз үшін тайынбай-ақ серттесуге болады. Сондай негізге құра алмасақ, келешегіміз күңгірт». [2]

Келешек ұрпақты жан-жақты тәрбиелеуде, жаңа заманда көкірегі ояу, ұлттық сана-сезімі жоғары саналы азаматты тәрбиелеу ұзақ әрі күрделі үдеріс болып табылады. Сондықтан бұл мәселе бүгінгі таңда өткір қойылып, өз шешімін табуды қажет етіп отыр. Аталмыш мәселені шешуде көптеген ойшылдар мен ғалымдар өз үлестерін қосқан.

Отбасы тәрбиесі мәселелері Шығыстың ұлы ойшылдары Әл-Фараби, Ж. Баласағұн, Қ. Иассауи, М. Қашғари, классик педагогтер Я. Коменский, К. Ушинский, И. Песталоцци, қазақ ағартушылары Абай Құнанбаев пен Ы. Алтынсарин еңбектерінде, кеңес педагогтері В. Сухомлинский, А. Макаренко, Н. Крупская, қазақ зиялылары М. Жұмабаев, Ж. Аймауытов, М. Әуезов және т. б. еңбектерінде кеңінен орын алады. Бүгінде отбасы тәрбиесі мәселелері қазақстандық ғалымдар С. Ғаббасов, Р. Қоянбаев, Г. Байделдинова, В. Лысенкова, Р. Төлеубекова және т. б. тарапынан зерттелініп келеді.

Ал мектеп пен жанұяның бірлігі мәселесі бойынша Гиппенрейтер Ю. Б., Дереклеева Н. И., Карнеги Д., Кипнис М. , Минияров В. М., Фалькович Т. А., Толстоухова Н. С., Обухова Л. А., Хухлаева О. еңбектерін атап көрсетуге болады. [3]

Біз зерттеу барысында мектеп пен жанұяның бірлігі негізінде оқушыларда жан-жақты тәрбиелеуде балалардың ерекшеліктерін, даму өзгешелігін зерттеген психолог ғалымдардың еңбектеріне сүйене отырып, оларды әлеуметтендіруде “әлеуметтік-педагогикалық” білімдермен, жұмыстар жүйесінің, ақпараттық көмектің қажетті екендігін көре алдық.

Бұл мәселенің нақты зерттелуіне келер болсақ, Б. Т. Лихачев, Е. В. Стребелова, Н. М. Михайлицкая, А. И. Прихожин, Н. Н. Толстыхтың және т. б. еңбектерін негізге алуға болады. [4]

Жоғарыдағы аталған ғалымдардың еңбектерін саралай келе, біз аталмыш мәселенің терең өз дәрежесінде зерттелмегенін айқындадық. Оқушыларды жан-жақты дамытуда мектеп пен жанұяның бірлігіне қойылатын қоғам талаптары; олардың әлеуметтік тұрғыдан қалыптасуына қоғамның, жанұяның толық тартылмауы, көмек көрсетулері арасында; оқушыларды жан-жақты дамытудағы кәсіби біліктілік пен жеке адам ретінде тиімді іс-шаралар ұйымдастыру арасындағы мектеп пен жанұяның бірлесе жұмыс жүргізу ерекшеліктері мен қажеттіліктері арасындағы; қайшылықтарды ескере отырып, тақырыпты «Оқушыларды жан-жақты дамытуда мектеп пен жанұяның бірлігі» деп таңдап алдық.

Зерттеу нысаны : Оқушыларды мектеп пен жанұяның бірлігі негізінде тәрбиелеу үдерісі.

Зерттеудің пәні : Мектеп пен жанұяның бірлескен іс-әрекеті арқылы оқушыларды жан-жақты дамыту.

Зерттеудің м ақсаты : оқушыларды жан-жақты дамытуда мектеп пен жанұяның бірлігін теориялық тұрғыдан негіздеу, мүмкіндіктерін айқындау және практикада қолданыстағы олардың тиімді жолдарын белгілеу.

Зерттеудің міндеттері:

- оқушыларды жан-жақты дамытуда мектеп пен жанұяның бірлігін теориялық тұрғыдан негіздеу;

- «оқушыларды жан-жақты дамытуда мектеп пен жанұяның бірлігі» ұғымының мәнін ашу;

- оқушыларды жан-жақты дамытуда мектеп пен жанұяның бірлігінің мүмкіндіктерін айқындау;

- оқушыларды жан-жақты дамытуда мектеп пен жанұяның бірлескен жұмысын ұйымдастырудың практикада қолданыстағы тиімді жолдарын белгілеу;

Зерттеу әдістері :

Ғылыми-педагогикалық зерттеу тақырыптар бойынша философиялық психологиялық, педагогикалық, экологиялық-әдістемелік, ғылыми ізденістердегі әдебиеттерді теориялық талдау жасау, орта мектептердің оқу-әдістемелік қүжаттарын талдау, зерттеу мәселесі бойынша озық педагогикалық іс-тәжірибелермен танысып үйрену, талдау және қорыту; бақылау, сауалнама, әңгімелесу, педагогикалық модельдеу;

Зерттеу көздері:

- Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулы қарарлары, тұжырымдамалары, Қазақстан Республикасы « Білім туралы» заңы, мемлекеттік білім стандарты, оқу жоспарлары және бағдарламалары.

- философия, педагог, психологтардың ғылыми-әдістемелік еңбектері мен іргелі зерттеулері, озат тәжірибелі мұғалімдердің сабақтары.

Зерттеу базасы. Түркістан қаласы, №1 орта мектебі, М. Әбенова атындағы орта мектебі.

Диплом жұмысының құрылымы : диплом кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен және қосымшадан тұрады.

Кіріспе бөлімінде зерттеудің көкейкестілігі мен маңыздылығы негізделді, жұмыстың мақсаты, объектісі, пәні анықталды, зерттеудің міндеттері мен практикалық маңыздылығы, зерттеу әдістері көрсетілді.

«Мектеп пен жанұя бірлігі негізінде оқушыларды жан-жақты дамытудың теориялық негіздері» атты бірінші бөлімде философиялық, психологиялық, педагогикалық ғылыми еңбектерге талдау жасалып, оқушыларды жан-жақты дамытудың педагогикалық негіздерінің қазіргі теориядағы және практикадағы жай-күйі зерделенді, үздіксіз білім беру процесінің тұжырымдамасының қалыптасу кезеңдері жіктеліп, мектеп пен жанұя бірлігі - оқушыларды жан-жақты дамытудың бірден - бір жолы мәселелері, «оқушыларды жан-жақты дамытуда мектеп пен жанұяның бірлігі» ұғымының мәні «оқушыларды жан-жақты дамытуда мектеп пен жанұяның бірлігі» ұғымының мәнін ашу маңызы айқындалды.

«Оқушыларды жан-жақты дамытуда мектептің ата-аналармен бірлесе жүргізетін тәрбиелік жұмыстары» атты екінші бөлімде мектеп пен жанұяның оқушыларды жан-жақты дамытуда бірлесе атқаратын жұмыстарының мазмұны мен міндеттері айқындалып, мектептің ата-аналармен жүргізетін жұмыстарының формалары мен әдістері сарапталып, олардың тиімді жолдары белгіленді.

Қорытындыда зерттеу жұмысының нәтижелері мен тұжырымы баяндалды, ғылыми-практикалық ұсыныстар берілді. Зерттеу проблемасына байланысты болашақтағы атқарылатын жұмыстың бағыттары белгіленді.

І БӨЛІМ МЕКТЕП ПЕН ЖАНҰЯ БІРЛІГІ НЕГІЗІНДЕ ОҚУШЫЛАРДЫ ЖАН-ЖАҚТЫ ДАМЫТУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Оқушыларды жан-жақты дамытуда мектеп пен жанұя бірлігінің педагогикалық негіздері

«Педагогика ғылымы тәрбиенің мақсатын жеке адамды жан - жақты дамыту, әділетті қоғамды өз қолымен құратын және оны қорғай алатын азамат етіп тәрбиелеу деп қарастырады. Тұлғаны жан - жақты жетілдіріп, дамыту деген ұғымды оқу мен жастардың практикалық еңбегінің тікелей байланысы, дененің және ақыл - ой дамуының біртұтастығы деп түсіну керек».

Жеке тұлғаны жан - жақты дамыту идеясы ертедегі Грек мемлекетінде пайда болып, өткен дәуірдегі алдыңғы қатарлы прогресшіл ойшылдарды терең толғантты. Педагогикалық және философиялық еңбектерден «жан - жақты дамыту» идеясы туралы көзқарастар қайта өрлеу дәуірінен бастау алғанын байқаймыз /ХV-XVI ғ. ғ. /. Олардың негізінде дене және рухани сұлулықтың үйлесімді дамуын айта келе, оған жету тек адамдардың өнермен, гимнастикамен айналысуы жағдайында ғана жүзеге асады деп дәлелдейді. Бұндай көзқараста еңбек қызметінің маңызы қарастырылмаған. Себебі, еңбек қызметі тек құлдарға ғана тәуелді болған. [5]

Аристотельдің көзқарасында дене, адамгершілік және ақыл - ой тәрбиесі тұлғаның жан - жақты дамуы ретінде қарастырса, қайта өрлеу дәуірінде гуманистер Витторино да Фельтре, Ф. Рабле, М. Мантень, Э. Роттердамский жан - жақты идеясын дамыта отырып, тұлғаның эстетикалық дамуы қажеттілігіне назар аударады. Кейіннен жеке тұлғаның жан - жақты үйлесімді дамуы жайында пікірлер социал-утопистер Томас-Мор, Т. Кампанелла, Р. Оуэн, Сен-Симон еңбектерінде де дұрыс көзқарасқа әрі толық мазмұнға ие болды. Олар қоғамның барлық мүшелері қатысқан еңбек пен оқытудың бірлігін жан - жақты даму деп қарастырды. Бірақ та қанаушы тапқа бөлінген қоғам жағдайында бұл ойды жүзеге асыру мүмкіндігі болмады. Сондықтан да бұл арман утопистік сипатта қала берді. [6]

XVIII ғасырдағы француз философ-ағартушылары Гельвецию және Дидро еңбектерінде бұл ойдың негізіне ақыл - ой мен адамгершілік тәрбиесін қарастырды. Ж. Ж. Руссо бұл пікірге терең талдау жасап, табиғатпен дұрыс қарым - қатынас жасай білетін барлық балаларды еңбекке тарту қажеттігі жайында өз пікірін уағыздайды.

Жан - жақты дамыту идеясын орыстың революцияшыл-демократиялық педагогикасының негізін қалаушылары Н. Г. Чернышевский мен Н. А. Добролюбовтар да қолдады. Н. Г. Чернышевский тәрбиенің мақсаты жайлы - қоғамдық идея жағынан ұстамды күрес адамын, революционерді тәрбиелеу, халық мүддесін ойлайтын «азаматтық істерге» араласа алатын, адал ниетті адамдар тәрбиелеу деп жаңа қоғам үшін күрескерлерге қажетті қасиеттер жөнінде өз көзқарасын білдіреді.

Жеке тұлғаның жан - жақты дамуын қалыптастыру дегеніміз:

-отанына берілгендікті, оның бостандығы мен тәуелсіздігін қорғауға дайындығын, бейбітшілік үшін, халықтардың достығы мен ынтымағы үшін, еңбекшілердің бақыты үшін арнаулы даярлықта тәрбиелеу;

-ғылым, мәдениет, техника саласындағы білімдер жүйесін және өндірісті ұйымдастырудың даму жағдайларын игере білуін тәрбиелеу;

-адамгершілік қасиеттерді барынша құрметтеушілік, адамдарға деген қамқорлық жасау және оларға ілтипатпен қараушылық, жолдастық пен адалдық, шыншылдық, жауапкершілік сезімдерге тәрбиелеу;

-еңбекте адал қарым - қатынасын, қоғам игілігі үшін материалдық өндіріс саласында еңбек етуге даяр болуы, еңбек ету қажеттілігін түсінуге, еңбек адамын құрмет етуге тәрбиелеу,

-әсемдікті барынша сезіне білуді, шын көріктілікті жасандылықтан ажырата білуді, музыкаға, өнерге, әдебиетке ынтасын үнемі жетілдіруге талпынысын, құштарлығын, табиғатты сүюге тәрбиешілерді тәрбиелеу,

-денсаулығы мықты және дене құрылысы жақсы дамыған, дене шынықтырумен /спортпен/ үнемі шұғылданатын адамды тәрбиелеу;

-табиғатты қорғау, оның байлығын көздің қарашығындай сақтау, адам өмірінің бастауы - жер, су, ауа, аң, өсімдіктерді бағалау, қастерлеу, сақтау рухында тәрбиелеу, т. с. с. [7]

Әрбір мектеп мұғалімінің алдында, міне осындай оқушы тұлғасын тәрбиелеп шығару міндеттері тұр. Бұл міндеттерді шешу әсіресе тұлғаның балалық, жастық және жасөспірім шақтарында жүзеге асырудың маңызы ерекше.

Тұлғаны барлық жағынан дамытып тәрбиелеу, жас ұрпақты қоғам құрылысына белсене қатысуға әзірлеу міндеттері мектеп арқылы жүзеге асырылады. Мектепте білім және тәрбие алу барысында жас түлектердің ақыл - ойы дамиды, адамгершілік қасиеттері қалыптасады, ой еңбегіне төселеді, рухани өмір байлығын меңгереді, эстетикалық сезім, талғамы артады . . . Соған сәйкес мектеп тәрбие беру ісін бірыңғай мақсатты, жүйелі түрде ұйымдастырылуын қамтамасыз етеді.

Тәрбие мақсатына сай бұл мәселелерді ұйымдастыру немесе жүзеге асыру тәрбиенің салалары: ақыл - ой тәрбиесі, азаматтық тәрбие, адамгершілік тәрбиесі, эстетикалық және дене, экологиялық т. б. көптеген тәрбие міндеттерін жүзеге асыру негізінде атқарылады. Бұдан арғы жерде бұлардың әрқайсысы жеке тарауларда қарастырылады.

Жеке тұлғаны жан - жақты дамыту міндеттерін жүзеге асыру үшін оған әлеуметтік те, сондай-ақ белгілі бір материалдық та жағдайлар жасау қажет. Ол үшін:

Халыққа білім беру жүйесін үнемі жетілдіріп, дамытып отыру;
Оқу - тәрбие беретін мекемелердің материалдық-техникалық базасын үнемі жақсартып отыру,
Күндізгі және сырттай оқу орындарының жүйесі арқылы, өздігінен білім алу жолымен де жастардың білім алуы үшін кең мүмкіндіктер беру;
Мәдени - ағарту мекемелерінің жүйесін құру: клубтар, мәдениет сарайлары, кітапханалар, лекторийлар т. б. ұтымды ұйымдастыру;
Жастардың денсаулығына қамқорлық жасау, олардың жаппай дене тәрбиесімен күн сайын айналысуын насихаттау, мүмкіншілік жасау. Спорт секцияларын ұйымдастырып, спорт залдарын қажетті жабдықтармен қамтамасыз ету,
Халықтың әл - ауқатын, тұрмыс - жағдайын, материалдық ахуалын жақсарту,
Тәрбие процесінде халықтық педагогиканы кеңінен пайдалану. Аға ұрпақтың әлеуметтік тәжірибесін меңгерту,
Жастардың бос уақытын, демалысын тиімді ұйымдастыру, өздері қалаған шығармашылық жұмыстармен айналысуға барынша қолдау көрсетіп, жағдайлар туғызу,
Тәрбиешілердің білім дәрежелері мен шеберліктерін үнемі жетілдіріп отыру қажет.

Осы мәселелерді өскелең өмір талабына сай ұйымдастыру, жас ұрпақты үйлесімді етіп тәрбиелеудің негізі болмақ.

Жеке тұлғаны барлық жағынан қалыптастыруда тәрбие салаларының міндеттерін жүзеге асыру, олардың бірлігі мен өзара байланысын қамтамасыз етудің маңызы зор. Себебі, жеке тұлғаның қасиеттері жеке дара қалыптаспайды. Керісінше, олар әрдайым бір мезгілде, тұтастық принципіне сай құрылады. Сондықтан да тәрбие процесін жоспарлау, оның мазмұны мен әдістерін, сондай-ақ нәтижесін жүйелі есепке алу, бағалаудың бірлігін, өзара байланысын қамтамасыз ету әсіресе мектептің осы бағыттағы жұмыстарының негізгі бір буыны болып есептелінеді.

Кешенді көзқарас тәрбие үдерісінде және оны басқаруда жүйеліліктің болуын да қарастырады. Тәрбие процесін басқарудың нәтижелі болуы ондағы ішкі және сыртқы себеп-шарттарын және олардың өзара байланысын ескерген жағдайда болады. Ол үшін сол себеп-шарттардың жай-күйін және олардың ықпал ету жағдайын алдын ала білу қажет.

Қазіргі жағдайда тәрбие беру жұмысының тиімділігі мен сапасын арттырудың негізгі жолы - барлық тәрбиелік іс - шараларды ұйымдастыруды кешенді түрде жүргізу, яғни оқушылардың жеке басы мен әртүрлі әлеуметтік топтарын ескере отырып, тәрбие салалары: ақыл - ой, адамгершілік, эстетикалық, дене және еңбек, құқықтық пен экологиялық тәрбиелерінің өзара тығыз бірлігін қамтамасыз ету. Соған сәйкес оқыту мен тәрбиелеу қызметінің бірлігін қамтамасыз етудің маңызы ерекше.

Тәрбие берудің кешенділігін қамтамасыз ету барлық тәрбие беру мекемелерінің, соның ішінде мектептің жұмысын ұйымдастыра жүргізудің де қызметі ерекше. Оқушылардың тәрбие процесін ұйымдастырудағы мұндай көзқарас қоғамның әрбір жеке тұлғаны жан - жақты үйлесімді дамыту мақсатына толық сай келеді. [8]

Кеңестік педагогиканың алғашқы қалыптасып даму кезеңдерінде тәрбие теориясының жалпы негіздерін жасауға, оның негізгі мазмұнын, принциптерін, формалары мен әдістерін ашып көрсетуге бағытталса, 30 жылдардан бастап тәрбие беру қызметінің жеке түрлерін, ақыл - ой, атап айтсақ, қоғамдық - саяси, адамгершілік, эстетикалық, атеистік, еңбек тәрбиесі мәселелері ерекше маңызға ие болып, олардың қызметін жеке дара зерттеу, талдау жұмыстарына баса назар аударылды. Дегенмен де олардың қызметі бір - бірінен оқшау қарастырылды. Яғни, педагогикалық әдебиеттерде тәрбие беруге функциональдық тұрғыдан қарау кең етек алды. Тұлғаны біртұтастық (целостность) принципте қалыптастыру мәселесі жеткілікті түрде зерттелмеді.

Бүгінгі бұл мәселеге мақсатты көзқарас 70 жылдардың бастапқы кезеңінен бастау алып, педагогика ғылымдарында айрықша мәнге ие болды, соның нәтижесінде күні бүгінге дейін жеке тұлғаны қалыптастырып дамытуға жан - жақты ықпал ету қызметінің бірлігі мен өзара байланысына баса назар аударылуда. Мұндай көзқараста тәрбие салалары бір - бірінен оқшауланбай, тығыз байланыста және өзара тәуелділікте жүзеге асырылуы міндеттелінеді. Нәтижесінде тәрбиеленуші жас ұрпақтың сана - сезіміне, мінез - құлқына, іс - әрекетіне бір мезгілде жүйелі түрде ықпал етуге мүмкіндік береді. Нәтижесінде индивид жан - жақты үйлесімді қалыптасқан тұлға ретінде дамиды.

Дегенмен де тәрбие салаларының өзіндік ерекшеліктері, өзіне тән қасиеттері бар. Тәрбие процесінде оларды да ескермеуге болмайды. Бірақта олардың бәрі бірегей мақсатқа - жеке тұлғаны жан - жақты үйлесімді қалыптастыруға бағытталуы тиіс.

Олай болса, жан - жақты үйлесімді дамыған адам деп - өзінің бойындағы рухани байлықты, моральдық тазалықты және дене жағынан жетілгендікті үйлестіре, ұштастыра білген, сана - сезімі жоғары, өмірдің түрлі салаларында белсенді қызмет етуге қабілетті, ізгіленген және қарекетшіл тұлғаны айтуға болады.

Қорыта айтқанда, тұлғаның жан - жақты дамуына арқау болатын Мағжан Жұмабаевтың айтқан «Тәрбиедегі мақсат - адам деген атты құр жала қылып жапсырмай, шын мағынасымен адам қылып шығару» деген пікіріне қосыла отырып, ол үшін әрбір тұлғаның өзіне тән адами қасиеттерін қалыптастырып, дербес ерекшеліктерін жан - жақты әрі үйлесімді дамыту қажеттілігіне сай көзқараста тоқталамыз. [9]

1. 2Мектеп пен жанұя бірлігі - оқушыларды жан-жақты дамытудың бірден - бір құралы

Салауатты отбасы - өркениетті қоғамның талабы. Ұрпақтан ұрпаққа беріліп отыратын дәстүрлер мен ізгі мұраттар тек отбасында ғана дамып, байытыла түседі. Тәрбиенің бастапқы әліппесін бала отбасында алып, онда адамгершілік пен ізгіліктің негізі қаланады. Сонымен қатар отбасы сүйіспеншіліктің мектебі болғандықтан, онда әрбір адам: әйелі мен ері, әкесі мен анасы, қызы мен ұлы, ағасы мен қарындасы бола жүріп, сүйіспеншіліктің әр түрлі өлшемдерін танып біледі, адамды өзара түсіністікке алып келетін шынайы да тұрақты сүйіспеншіліктің дәстүрлері де тек салауатты отбасында қалыптасады. Әрбір отбасы қоғамның кішкентай бір бөлігі болып табылатындықтан, қоғамды өркениеттілікке жеткізу, ең алдымен, әрбір отбасындағы өмірді дұрыс ұйымдастырудан басталмақ.

Қазіргі кездегі мектептің қойып отырған талабы - жеткіншек ұрпақтарды негізгі пәндермен терең де, берік қаруландыру, ал меңгерген ілімдерді күнделікті өмірде өз деңгейіндегі іскерлік - шеберліктермен қолдана білу. Мұндай күрделі мәселені мектеп тек қана ата-анамен бірігіп жұмыс істеуі нәтижесінде шеше алады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.