Ашық экономика
Жоспар:
1. Ашық экономикадағы ұлттық табысты есептеу.
2. Капиталдың қозғалу шоты және ағымдағы операциялар шоты.
3. Шағын ашық экономика үлгісі және оған ішкі, сыртқы бюджет.салық саясаттарының әсері, инвестиция өзгеруінің тигізетін ықпалы.
1. Ашық экономикадағы ұлттық табысты есептеу.
2. Капиталдың қозғалу шоты және ағымдағы операциялар шоты.
3. Шағын ашық экономика үлгісі және оған ішкі, сыртқы бюджет.салық саясаттарының әсері, инвестиция өзгеруінің тигізетін ықпалы.
Ашық экономика дегеніміз – елдердің өздері шығаратын тауарлары мен көрсететін қызметтерінің айтарлықтай үлесін экспорттауы және импорттауы, әлемдік қаржы нарығында несие беруі және алуы. Ашық экономикада шығарылатын өнімнің басым бөлігі шетелге экспортталады. Ашық экономика қызметіне талдау жасау, шетелдік сектормен өзара байланыс, негізгі микроэкономикалық айнымалылар арасындағы өзара байланысты күрделендіреді, ұлттық экономика жағдаятын анықтаушы қосымша факторлар есепшотын талап етеді.
Ашық экономика үлкен және шағын ашық экономика болып бөлінеді. Шағын ашық экономика – кішігірім ел экономикасы. Шағын ашық экономика үлгісі капитал қозғалысы есепшотын және ағымдағы операциялар есепшотын біріктіреді. Оның әлемдік нарықтағы үлесі аз және әлемдік пайыз мөлшерлемесіне ешқандай әсер етпейді десе де болады, оның жинақ қоры мен инвестициясы әлемдік жинақ қор мен инвестицияның мардымсыз бөлігі ғана болғандықтан ол тек мәлімет ретінде қабылданады.
Үлкен ашық экономика – халықаралық сауда мен әлемдік қаржы нарығына айтарлықтай әсерін тигізетін үлкен елдің экономикасы. Үлкен елдердің әлемдік жинақ қормен инвестициядағы үлесі маңызды, сондықтан олар әлемдік пайыз мөлшерлемесіне елеулі әсер ете алады.
Жабық экономикада өндірідген тауарлар мен көрсетілетін қызметтер елдің ішінде сатылады, сондықтан барлық шығындар үш құрадас бөлікке бөлінеді: тұтыну, инвестициялар мен мемлекеттік шығындар. Ашық экономикада өндірілген өнімнің белгілі бір бөлігі елдің ішінде сатылып, ал басқа бөлігі экспортталатын болғандықтан шығындарды төмендегідей 4 компонентке бөлеміз:
1) отандық тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді тұтыну – Cd;
2) отандық тауарлар мен қызмет көрсетуге жұмсалатын инвестициялар – Id;
3) отандық тауарлар мен қызмет көрсетуледі мемлекеттік сатып алулар – Gd;
4) елдің ішінде өндірілетін тауарлар мен қызметтерді экспортқа шығару – εX.
Шығындардың бұндай құрауыштарға бөлінуін төиендегідей формуламен көрсетеміз:
Ύ = Cd + Id + Gd + EX (1)
Мұндағы: Cd + Id + Gd – отандық тауарлар мен қызмет көрсетулерге жұмсалған ішкі шығындар шамасын көрсетеді;
EX – осы елдің ішінде өндірілген тауарлар мен қызметтерге жұмсалған барлық ішкі шығындар шамасы екі бөліктен тұрады: отандық тауарлар мен қызметтерге жұмсалатын ішкі шығындар және шетелдерде өндірілген тауарлар мен қызметтерді сатып алуға жұмсалатын ішкі шығындар. Осы айтылғанды былай көрсетеміз:
Ашық экономика үлкен және шағын ашық экономика болып бөлінеді. Шағын ашық экономика – кішігірім ел экономикасы. Шағын ашық экономика үлгісі капитал қозғалысы есепшотын және ағымдағы операциялар есепшотын біріктіреді. Оның әлемдік нарықтағы үлесі аз және әлемдік пайыз мөлшерлемесіне ешқандай әсер етпейді десе де болады, оның жинақ қоры мен инвестициясы әлемдік жинақ қор мен инвестицияның мардымсыз бөлігі ғана болғандықтан ол тек мәлімет ретінде қабылданады.
Үлкен ашық экономика – халықаралық сауда мен әлемдік қаржы нарығына айтарлықтай әсерін тигізетін үлкен елдің экономикасы. Үлкен елдердің әлемдік жинақ қормен инвестициядағы үлесі маңызды, сондықтан олар әлемдік пайыз мөлшерлемесіне елеулі әсер ете алады.
Жабық экономикада өндірідген тауарлар мен көрсетілетін қызметтер елдің ішінде сатылады, сондықтан барлық шығындар үш құрадас бөлікке бөлінеді: тұтыну, инвестициялар мен мемлекеттік шығындар. Ашық экономикада өндірілген өнімнің белгілі бір бөлігі елдің ішінде сатылып, ал басқа бөлігі экспортталатын болғандықтан шығындарды төмендегідей 4 компонентке бөлеміз:
1) отандық тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді тұтыну – Cd;
2) отандық тауарлар мен қызмет көрсетуге жұмсалатын инвестициялар – Id;
3) отандық тауарлар мен қызмет көрсетуледі мемлекеттік сатып алулар – Gd;
4) елдің ішінде өндірілетін тауарлар мен қызметтерді экспортқа шығару – εX.
Шығындардың бұндай құрауыштарға бөлінуін төиендегідей формуламен көрсетеміз:
Ύ = Cd + Id + Gd + EX (1)
Мұндағы: Cd + Id + Gd – отандық тауарлар мен қызмет көрсетулерге жұмсалған ішкі шығындар шамасын көрсетеді;
EX – осы елдің ішінде өндірілген тауарлар мен қызметтерге жұмсалған барлық ішкі шығындар шамасы екі бөліктен тұрады: отандық тауарлар мен қызметтерге жұмсалатын ішкі шығындар және шетелдерде өндірілген тауарлар мен қызметтерді сатып алуға жұмсалатын ішкі шығындар. Осы айтылғанды былай көрсетеміз:
Ашық экономика
Жоспар:
1. Ашық экономикадағы ұлттық табысты есептеу.
2. Капиталдың қозғалу шоты және ағымдағы операциялар шоты.
3. Шағын ашық экономика үлгісі және оған ішкі, сыртқы бюджет-салық
саясаттарының әсері, инвестиция өзгеруінің тигізетін ықпалы.
Ашық экономика дегеніміз – елдердің өздері шығаратын тауарлары мен
көрсететін қызметтерінің айтарлықтай үлесін экспорттауы және импорттауы,
әлемдік қаржы нарығында несие беруі және алуы. Ашық экономикада шығарылатын
өнімнің басым бөлігі шетелге экспортталады. Ашық экономика қызметіне талдау
жасау, шетелдік сектормен өзара байланыс, негізгі микроэкономикалық
айнымалылар арасындағы өзара байланысты күрделендіреді, ұлттық экономика
жағдаятын анықтаушы қосымша факторлар есепшотын талап етеді.
Ашық экономика үлкен және шағын ашық экономика болып бөлінеді. Шағын
ашық экономика – кішігірім ел экономикасы. Шағын ашық экономика үлгісі
капитал қозғалысы есепшотын және ағымдағы операциялар есепшотын
біріктіреді. Оның әлемдік нарықтағы үлесі аз және әлемдік пайыз
мөлшерлемесіне ешқандай әсер етпейді десе де болады, оның жинақ қоры мен
инвестициясы әлемдік жинақ қор мен инвестицияның мардымсыз бөлігі ғана
болғандықтан ол тек мәлімет ретінде қабылданады.
Үлкен ашық экономика – халықаралық сауда мен әлемдік қаржы нарығына
айтарлықтай әсерін тигізетін үлкен елдің экономикасы. Үлкен елдердің
әлемдік жинақ қормен инвестициядағы үлесі маңызды, сондықтан олар әлемдік
пайыз мөлшерлемесіне елеулі әсер ете алады.
Жабық экономикада өндірідген тауарлар мен көрсетілетін қызметтер елдің
ішінде сатылады, сондықтан барлық шығындар үш құрадас бөлікке бөлінеді:
тұтыну, инвестициялар мен мемлекеттік шығындар. Ашық экономикада өндірілген
өнімнің белгілі бір бөлігі елдің ішінде сатылып, ал басқа бөлігі
экспортталатын болғандықтан шығындарды төмендегідей 4 компонентке бөлеміз:
1) отандық тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді тұтыну – Cd;
2) отандық тауарлар мен қызмет көрсетуге жұмсалатын инвестициялар –
Id;
3) отандық тауарлар мен қызмет көрсетуледі мемлекеттік сатып алулар –
Gd;
4) елдің ішінде өндірілетін тауарлар мен қызметтерді экспортқа шығару
– εX.
Шығындардың бұндай құрауыштарға бөлінуін төиендегідей формуламен
көрсетеміз:
Ύ = Cd + Id + Gd + EX (1)
Мұндағы: Cd + Id + Gd – отандық тауарлар мен қызмет көрсетулерге
жұмсалған ішкі шығындар шамасын көрсетеді;
EX – осы елдің ішінде өндірілген тауарлар мен қызметтерге жұмсалған
барлық ішкі шығындар шамасы екі бөліктен тұрады: отандық тауарлар мен
қызметтерге жұмсалатын ішкі шығындар және шетелдерде өндірілген тауарлар
мен қызметтерді сатып алуға жұмсалатын ішкі шығындар. Осы айтылғанды былай
көрсетеміз:
C = Cd + Cf
I = Id + If (2)
G = Gd + Gf
мұндағы Cd –отандық тауарлар мен қызметтерді сатып алуға жұмсалатын ішкі
шығындар;
Cf – шетел тауарлары мен қызметтерді сатып алуға жұмсалатын ішкі шығындар;
Id – отандық тауарлары мен қызметтерді инвестициялауға жұмсалатын ішкі
шығындар;
If – шетелде өндірілетін тауарлар мен қызмет көрсетулерді инвестициялауға
жұмсалатын ішкі шығындар;
Gd – отандық тауарлар мен қызмет көрсетулерді сатып алуға жұмсалатын
мемлекеттік шығындар;
Gf – шетелдік тауарлар мен қызет көрсетулерді сатып алуға жұмсалатын
мемлекеттік шығындар.
Осы айтылған (2) көсеткіштердің мәнін (1) теңдеуге қоямыз, сонда:
Ύ = (C - Cf) + (I - If) + (G - Gf) + EX (3)
Өрнектеуден кейін мынадай формула аламыз :
Ύ = С + I + G + EX – (Cf + IF + Gf) (4)
Мұндағы (Cf + IF + Gf) – шетелдерде өндірілген тауарлар мен қызмет
көрсетулерді алуға жұмсалатын ішкі шығындар, яғни импортқа (IM) жұмсалатын
шығындар шамасы. Осыларды ескере отырып, ұлттық шоттың негізігі теңдеуін
былай жаза аламыз:
Ύ = C + I + G + EX – Im (5)
Таза экспортты экспорт мен импорттың айырмасы деп анықтап:
NX = EX - IM (6)
негізгі теңдеуді келесідей түрде жаза аламыз:
Ύ = C + I + G + NX (7)
Бұл теңдеу – елдің ішінде өндірілген тауарлар мен қызмет көрсетулерге
кететін шығындар шамасы тұтыну, инвестиция, мемлекеттік шығындар мен таза
экспорт шамаларының қосындысына тең екенін көрсетеді.
Ұлттық щоттың негізгі теңдеуі (7) отандық тауарларды сатып алудағы
шығындардың, ішкі шығындар және таза экспорттың өзара қалай байланысты
екенін көрсетеді:
NX = Ύ – (C + I + G)
мұндағы NX – таза экспорт;
Ύ - өнім шығару көлемі;
(C + I + G) – ішкі шығындар.
Егер өнім шығару көлемі ішкі шығындардан көп болса, онда айырмашылықты
экспортқа шығарамыз, яғни таза экспорт оң сан болады.
Ύ( C + I + G), NX0
Егер өнім шығару көлемі ішкі шығындардан аз болса, онда айырмашылықты
шет елден аламыз, яғни таза экспорт теріс сан болады.
Ύ( C + I + G), NX0
2. Ашық экономикада жабық экономикадағы сияқты қаржы нарықтары тауар
нарықтарымен тығыз байланысты. Бұны көрсету үшін ұлтық шоттың негізгі
теңдеуін қарастырайық:
Ύ = C + I + G + NX (1)
Теңдеудің екі жағынан C мен G-ды шегерсек, онда төмендегідей теңдеу
аламыз:
Ύ – C – G = I + NX (2)
Біз (Ύ – C – G) – дің ұлттық қор жинағы екенін және ол жеке қор жинағы
(Ύ – T – C) мен мемлекеттік қор жинағының (T – G) – дің қосындысынан
тұратынын білеміз.
S = Sp + Sg
S = Ύ – T – G + (T – G) = Ύ – C – G,
олай болса (2) теңдеуді төмендегідей түрде көрсетуге болады:
S = I + NX
Теңдеудің барлық мүшелерін сол жаққа шығарып, ұлттық шоттың негізгі
теңдеуін былай жазамыз:
(I – S) + NX = 0 (3)
Бұл теңдеу капитал жинақтауға арналған құралдардың халықаралық
ағындары (I – S) мен тауарлар мен қызмет көрсетулердің (NX) халықаралық
ағымдары арасындағы байланысты көрсетеді.
Осы теңдеудің әрбір мүшесінің өз жеке атауы бар. (I – S) – төлем
балансындағы капитал қозғалысының шоты. Капитал жылжуының шоты ішкі
инвестициялардың ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Жоспар:
1. Ашық экономикадағы ұлттық табысты есептеу.
2. Капиталдың қозғалу шоты және ағымдағы операциялар шоты.
3. Шағын ашық экономика үлгісі және оған ішкі, сыртқы бюджет-салық
саясаттарының әсері, инвестиция өзгеруінің тигізетін ықпалы.
Ашық экономика дегеніміз – елдердің өздері шығаратын тауарлары мен
көрсететін қызметтерінің айтарлықтай үлесін экспорттауы және импорттауы,
әлемдік қаржы нарығында несие беруі және алуы. Ашық экономикада шығарылатын
өнімнің басым бөлігі шетелге экспортталады. Ашық экономика қызметіне талдау
жасау, шетелдік сектормен өзара байланыс, негізгі микроэкономикалық
айнымалылар арасындағы өзара байланысты күрделендіреді, ұлттық экономика
жағдаятын анықтаушы қосымша факторлар есепшотын талап етеді.
Ашық экономика үлкен және шағын ашық экономика болып бөлінеді. Шағын
ашық экономика – кішігірім ел экономикасы. Шағын ашық экономика үлгісі
капитал қозғалысы есепшотын және ағымдағы операциялар есепшотын
біріктіреді. Оның әлемдік нарықтағы үлесі аз және әлемдік пайыз
мөлшерлемесіне ешқандай әсер етпейді десе де болады, оның жинақ қоры мен
инвестициясы әлемдік жинақ қор мен инвестицияның мардымсыз бөлігі ғана
болғандықтан ол тек мәлімет ретінде қабылданады.
Үлкен ашық экономика – халықаралық сауда мен әлемдік қаржы нарығына
айтарлықтай әсерін тигізетін үлкен елдің экономикасы. Үлкен елдердің
әлемдік жинақ қормен инвестициядағы үлесі маңызды, сондықтан олар әлемдік
пайыз мөлшерлемесіне елеулі әсер ете алады.
Жабық экономикада өндірідген тауарлар мен көрсетілетін қызметтер елдің
ішінде сатылады, сондықтан барлық шығындар үш құрадас бөлікке бөлінеді:
тұтыну, инвестициялар мен мемлекеттік шығындар. Ашық экономикада өндірілген
өнімнің белгілі бір бөлігі елдің ішінде сатылып, ал басқа бөлігі
экспортталатын болғандықтан шығындарды төмендегідей 4 компонентке бөлеміз:
1) отандық тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді тұтыну – Cd;
2) отандық тауарлар мен қызмет көрсетуге жұмсалатын инвестициялар –
Id;
3) отандық тауарлар мен қызмет көрсетуледі мемлекеттік сатып алулар –
Gd;
4) елдің ішінде өндірілетін тауарлар мен қызметтерді экспортқа шығару
– εX.
Шығындардың бұндай құрауыштарға бөлінуін төиендегідей формуламен
көрсетеміз:
Ύ = Cd + Id + Gd + EX (1)
Мұндағы: Cd + Id + Gd – отандық тауарлар мен қызмет көрсетулерге
жұмсалған ішкі шығындар шамасын көрсетеді;
EX – осы елдің ішінде өндірілген тауарлар мен қызметтерге жұмсалған
барлық ішкі шығындар шамасы екі бөліктен тұрады: отандық тауарлар мен
қызметтерге жұмсалатын ішкі шығындар және шетелдерде өндірілген тауарлар
мен қызметтерді сатып алуға жұмсалатын ішкі шығындар. Осы айтылғанды былай
көрсетеміз:
C = Cd + Cf
I = Id + If (2)
G = Gd + Gf
мұндағы Cd –отандық тауарлар мен қызметтерді сатып алуға жұмсалатын ішкі
шығындар;
Cf – шетел тауарлары мен қызметтерді сатып алуға жұмсалатын ішкі шығындар;
Id – отандық тауарлары мен қызметтерді инвестициялауға жұмсалатын ішкі
шығындар;
If – шетелде өндірілетін тауарлар мен қызмет көрсетулерді инвестициялауға
жұмсалатын ішкі шығындар;
Gd – отандық тауарлар мен қызмет көрсетулерді сатып алуға жұмсалатын
мемлекеттік шығындар;
Gf – шетелдік тауарлар мен қызет көрсетулерді сатып алуға жұмсалатын
мемлекеттік шығындар.
Осы айтылған (2) көсеткіштердің мәнін (1) теңдеуге қоямыз, сонда:
Ύ = (C - Cf) + (I - If) + (G - Gf) + EX (3)
Өрнектеуден кейін мынадай формула аламыз :
Ύ = С + I + G + EX – (Cf + IF + Gf) (4)
Мұндағы (Cf + IF + Gf) – шетелдерде өндірілген тауарлар мен қызмет
көрсетулерді алуға жұмсалатын ішкі шығындар, яғни импортқа (IM) жұмсалатын
шығындар шамасы. Осыларды ескере отырып, ұлттық шоттың негізігі теңдеуін
былай жаза аламыз:
Ύ = C + I + G + EX – Im (5)
Таза экспортты экспорт мен импорттың айырмасы деп анықтап:
NX = EX - IM (6)
негізгі теңдеуді келесідей түрде жаза аламыз:
Ύ = C + I + G + NX (7)
Бұл теңдеу – елдің ішінде өндірілген тауарлар мен қызмет көрсетулерге
кететін шығындар шамасы тұтыну, инвестиция, мемлекеттік шығындар мен таза
экспорт шамаларының қосындысына тең екенін көрсетеді.
Ұлттық щоттың негізгі теңдеуі (7) отандық тауарларды сатып алудағы
шығындардың, ішкі шығындар және таза экспорттың өзара қалай байланысты
екенін көрсетеді:
NX = Ύ – (C + I + G)
мұндағы NX – таза экспорт;
Ύ - өнім шығару көлемі;
(C + I + G) – ішкі шығындар.
Егер өнім шығару көлемі ішкі шығындардан көп болса, онда айырмашылықты
экспортқа шығарамыз, яғни таза экспорт оң сан болады.
Ύ( C + I + G), NX0
Егер өнім шығару көлемі ішкі шығындардан аз болса, онда айырмашылықты
шет елден аламыз, яғни таза экспорт теріс сан болады.
Ύ( C + I + G), NX0
2. Ашық экономикада жабық экономикадағы сияқты қаржы нарықтары тауар
нарықтарымен тығыз байланысты. Бұны көрсету үшін ұлтық шоттың негізгі
теңдеуін қарастырайық:
Ύ = C + I + G + NX (1)
Теңдеудің екі жағынан C мен G-ды шегерсек, онда төмендегідей теңдеу
аламыз:
Ύ – C – G = I + NX (2)
Біз (Ύ – C – G) – дің ұлттық қор жинағы екенін және ол жеке қор жинағы
(Ύ – T – C) мен мемлекеттік қор жинағының (T – G) – дің қосындысынан
тұратынын білеміз.
S = Sp + Sg
S = Ύ – T – G + (T – G) = Ύ – C – G,
олай болса (2) теңдеуді төмендегідей түрде көрсетуге болады:
S = I + NX
Теңдеудің барлық мүшелерін сол жаққа шығарып, ұлттық шоттың негізгі
теңдеуін былай жазамыз:
(I – S) + NX = 0 (3)
Бұл теңдеу капитал жинақтауға арналған құралдардың халықаралық
ағындары (I – S) мен тауарлар мен қызмет көрсетулердің (NX) халықаралық
ағымдары арасындағы байланысты көрсетеді.
Осы теңдеудің әрбір мүшесінің өз жеке атауы бар. (I – S) – төлем
балансындағы капитал қозғалысының шоты. Капитал жылжуының шоты ішкі
инвестициялардың ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz