Корпорацияның қаржы жағдайы
Корпорацияның қаржы жағдайы – осы корпорацияның белгілі бір кезеңдегі қаржылық тұрақтылығын және оның өз шаруашылық қызметін үздіксіз жүргізуі мен өзінің қарыз міндеттемелерін уақтылы өтеуі үшін қаржы ресурстарымен қамтамасыз етілуін көрсетеді.
Корпорацияның қаржы тұрақтылығы – бұл тәуекелділіктің мүмкін болатын деңгейінде төлем қабілеттілігі мен несие қабілеттілігін сақтай отырып, табысты өсіру негізінде қаржыны тарату мен пайдалану арқылы корпорацияның дамуын көрсететін қаржы ресурстары.
Корпорацияның қаржы жағдайы – корпорацияның қаржы ресурстармен қамтамасыз етілуінмен өнімнің, жұмыстың, қызметтің тоқтаусыз өндірілуі және оның төлем қабілеттілігінің бар болуымен сипатталады.
Корпорацияның қаржылық жағдайы – бұл оның қаржы бәсекелестік қабілеттілігінің сипаттамасы қаржы ресурстары мен капиталды пайдалану, мемлекет алдында және басқа да шаруашылық субьектілер алдында өз міндеттемелерін орындау.
Корпорацияның қаржы тұрақтылығы – бұл тәуекелділіктің мүмкін болатын деңгейінде төлем қабілеттілігі мен несие қабілеттілігін сақтай отырып, табысты өсіру негізінде қаржыны тарату мен пайдалану арқылы корпорацияның дамуын көрсететін қаржы ресурстары.
Корпорацияның қаржы жағдайы – корпорацияның қаржы ресурстармен қамтамасыз етілуінмен өнімнің, жұмыстың, қызметтің тоқтаусыз өндірілуі және оның төлем қабілеттілігінің бар болуымен сипатталады.
Корпорацияның қаржылық жағдайы – бұл оның қаржы бәсекелестік қабілеттілігінің сипаттамасы қаржы ресурстары мен капиталды пайдалану, мемлекет алдында және басқа да шаруашылық субьектілер алдында өз міндеттемелерін орындау.
Корпорацияның қаржы жағдайы
Жоспар:
1. Корпорацияның қаржы жағдайының экономикалық мәні мен маңызы
2. Активтер мен олардың қалыптасу көздері
3. Корпорацияның қаржы тұрақтылығы
4. Корпорацияның өтімділігі
5. Корпорацияның төлем қабілеттілі
6. Корпорацияның банкрот болу себептері мен салдары
1. Корпорацияның қаржы жағдайының экономикалық мәні мен маңызы
Корпорацияның қаржы жағдайы – осы корпорацияның белгілі бір кезеңдегі
қаржылық тұрақтылығын және оның өз шаруашылық қызметін үздіксіз жүргізуі
мен өзінің қарыз міндеттемелерін уақтылы өтеуі үшін қаржы ресурстарымен
қамтамасыз етілуін көрсетеді.
Корпорацияның қаржы тұрақтылығы – бұл тәуекелділіктің мүмкін болатын
деңгейінде төлем қабілеттілігі мен несие қабілеттілігін сақтай отырып,
табысты өсіру негізінде қаржыны тарату мен пайдалану арқылы корпорацияның
дамуын көрсететін қаржы ресурстары.
Корпорацияның қаржы жағдайы – корпорацияның қаржы ресурстармен
қамтамасыз етілуінмен өнімнің, жұмыстың, қызметтің тоқтаусыз өндірілуі және
оның төлем қабілеттілігінің бар болуымен сипатталады.
Корпорацияның қаржылық жағдайы – бұл оның қаржы бәсекелестік
қабілеттілігінің сипаттамасы қаржы ресурстары мен капиталды пайдалану,
мемлекет алдында және басқа да шаруашылық субьектілер алдында өз
міндеттемелерін орындау.
Корпорацияның тұрақты қаржы жағдайын қалыптастыруда оның
контрагенттерімен (салық органдаы, банктер және тағы басқалар) өзара қарым-
қатынасы үлкен әсер етеді. Сондықтан да серіктестермен реттелген іскерлік
қатынаста болу – жақсы қаржы жағдайының бірден-бір шарты болып табылады.
Әрине, акционерлер өз жинақ қорларын тұрақты тиімділікке ие және
дивидендтерді ұқыпты төлейтін қаржы жағдайы тұрақты корпорацияға салады.
Инвестициялық тартымдылығы болуы үшін, тек бүгінгі күні ғана емес,
болашақта да кәсіпорынның қаржы жағдайы көршісіне қарағанда жақсы болуы
тиіс.
Осылайша қаржы жағдайы корпорацияның бәсеке қабілетін және оның
әскерлік қарым-қатынастағы потенциялын анықтайды, корпорацияның өзінің және
оның серіктестерінің қаржылық және басқа қатынастар тұрғысында экономикалық
қызығушылықтары қаншалықты дәрежеде кепілдендірілгенін бағалайды.
Корпорацияның қаржы жағдайының объективті дұрыс бағасы оның даму бағытын
бақылауға, оның шаруашылық қызметіне кешенді түрде баға беруге мүмкіндік
береді және осындай жолмен басқарушылық шешімдерді өңдеумен корпорацияның
өзінің өндірістік кәсіпкерлік қызметінің арасында байланыстырушы қызметін
атқарады.
Корпорациялар қаржысы бөлу, бақылау және ұдайы өндіріс қызметін
орындайды деп тұжырымдауға болады. Ұдайы өнідіріс қызметінің мазмұны – жай
және ұлғаймалы ұдайы өндіріс кезінде материалдық және қаржы қозғалыстары
айналымын қамтамасыз ету. Бұл үшін корпорация өндіріс жоспарлары,
болжамдары негізінде өнімдерді өткізу, нақты мерзімдерге сай белгіленген
экономикалық нормативтері, табыстар мен шығыстар көлемін бегілейді,
шығындардың меншікті қаржы есебінен, уақытша алынған басқа кәсіпорындар мен
өз қызметкерлерінің қаржысы, банк несиелері, айрықша жағдайда бюджет
есебінен ақталуын анықтайды.
Корпорацияның қаржысының бөлу қызметінің ерекшелігі – жиынтық қоғамдық
өнімнің құны айналым қаржысы процесінде белгіленген экономикалық
нормативтер негізінде бөлінуі. Мұның өзі ұдайы өндіріс процесінде құнның
бөліске және қайта бөліске түсуіне қаржының қатысуын анықтайды. Ақшалай
бюджеттер мен қорлардың экономикалық негізінде бөлінуі қаржының ұдайы
өндірістегі қызметінің басты шарты.
Бөліс - өндіріс пен тұтынуды байланыстыратын буын. Бұл процесс
корпорациялардың жұмсалған өндіріс құрал-жабдықтарды толықтыруға және
пайданы құрауға пайдаланған өнімдерді (жұмыстарды, қызметерді) өткізуден
түскен ақшалай табыстар алу жолымен жүреді. Пайданың (табыстың) бір бөлігі
қайта бөлу барысында орталықтандырылған қоларға – мемлекеттік бюджет,
бюджеттен тыс қорларға түсіп енеді, бір бөлігі шаруашылық қарамағындағы
еңбекақы, әлеуметтік мұқтаждар, өндірісті ұлғайту және дамыту жөнінде
шығындарды қаржыландыруға түседі.
Корпорация экономикасында қаржының бақылау қызметі маңызды рөл
атқарады. Есеп пен бақылаусыз шаруашылықты жүргізуге болмайды.
Корпорациялардың қаржысы басқа да экономикалық тұқалармен бірге экономиканы
жоспарлы басқару, өндірісті ұлғайту, еңбек, материалдық, табиғи қаржы
ресурстарының ұтымды пайдаланылуына бақылау жасауды қамтамасыз етуде
маңызды рөл атқарады.
Қаржы саласындағы корпорациялардың сан алуан қатынастары ірілендірілген
топтарда жинақталады, бұл қатынастар ұлғаймалы ұдайы өндіріс процесінде
мыналардың арасында пайда болады:
- жарғылық капиталды қылптастыру барысында құрылтайшылар арасында;
- өнімді (тауарды, жұмысты, қызметті) өндірумен байланысты
ркорпорациялар мен ұйымдар арасында;
- шығындарды қаржыландыру, табыстарды, айналым қаражаттарын бөлу және
қайта бөлу барысында корпорациялар мен оның бөлімшелерінің арасында;
- табыстарды бөлу, корпорация акциялары мен облигацияларын шығару және
орналастыру, акциялар бойынша дивидендтер және облигациялар бойынша
процентер төлеу барысында корпорация мен қызметкерлер арасында;
- корпорация мен жоғарғы тұрған ұйымдар арасында;
- салықтарды және бюджетке басқа да міндетті төлемдерді төлеу барысында
корпорация мен мемлекетің қаржы жүйесінің арасында;
- корпорациямен банк жүйесі арасында;
- корпорация мен сақтандыру ұйымдары, зейнетақы қоралары арасында;
- инвестицияларды орналастыру барысында корпорация мен инвестициялық
институттар арасында.
Корпорация қаржысының негізгі белгілері:
1) қаржы қатынастарының көп қырлылғы, олардың нысандары мен мақсатты
арналымының сан алуандылығы;
2) өндірістік қорлардың міндетті болуы, олардың қалыптасуы, тұрақты
толықтырылуы, көбеюі, бөлінуіне байланысты қатынастар туындауы.
3) жоғарғы белсенділік, корпорацияның шаруашылық қызметінің барлық
қырларына ықпал жасау мүмкіндігі .
Сонымен, қорыта айтқанда кәсіпорындардың қаржысы – бұл қаржы
ресурстарын қалыптастыру, орналастыру және пайдалану процесінде туындайтын
ақшалай қатынастар жүйесі. Ал қаржы ресурстарының қалыптастырылуы,
орналастырылуы және пайдаланылуымен кәсіпорынның қаржы жағдайы сипатталады.
Корпорацияның қаржылық жағдайын бағалау міндеті – зерттелініп отырған
ақпараттардың шынайылығын мүмкіндігінше бейнелеу
Қаржы жағдайын талдаудың келесі негізгі алты әдісін атап өтуге болады:
1)көлденең талдау;
2)тікелей талдау;
3)трендтік талдау;
4)салыстырмалы талдау;
5)факторлық талдау;
6)қаржылық коэффициенттер әдісі.
Көлденең (уақытша) талдау – есеп берудің әрбір позициясын өткен
кезеңімен салыстыру. Ол өткен кезеңдегімен салықстырғандағы бухгалтерлік
есептің түрлі баптарының абсоютті және салыстырмалы ауытқуларын анықтауға
мүмкіндік береді.
Тікелей (құрылымдық) талдау - әрбір есеп позициясының жалпы нәтижеге
тигізетін әсерін айқындай отырып, қорытынды қаржылық көрсеткіштердің
құрылымын анықтау. Ол жалпы баланс немесе оның бөлімдері бойынша қорытынды
көрсеткіштегі жеке баптардың үлес салмағын анықтауға мүмкіндік береді.
Трендтік талдау барлық көрсеткіштер 100 % деп алынатын базистік жыл
деңгейінен, бірқатар жылдар көсеткіштерінің салыстырмалы ауытқуын есептеуге
негізделеді. Басқаша айтқанда, трендтік талдау әрбір есеп позициясын
бірқатар өткен кезеңдермен салыстыруды және трендті, яғни жеке кезеңдердің
дербес ерекшеліктері мен кездейсоқ әсерлерін тазартылған көрсеткіш
динамиксының негізгі тенденциясын анықтауды көрсетеді. Трендтің көмегімен
болашақтағы көрсеткіштердің мүмкін болатын маңызы қалыптасады, ал одан
кейін перспективалық болжамдық талдау жүргізіледі
Нарықтық экономика жағждайындағы кең таралған әдісі әр түрлі қаржылық
коэффициенттерді пайдалану болып табылады.
Коэффициенттер салыстырмалы шамалар болып табылады, олардың есептеу
кезінде шамалардың біреуін бірлік ретінде алып, ал екіншісін бірлікке
қатынас ретінде көрсетеді. Қаржылық коэффициенттеді есептеу баланстың жеке
баптарының арасында болатын өзара байланыстарға негізделген. Олар
кәсіпорынның қаржы жағдайын кезекті факторлық талдау үшін алғашқы база
болып табылады және де оларды талдау нәтижесінде талдау жүргізушіге жасырын
құбылыстарды ашуға мүмкіндік беретін екі шаманың арасындағы өзара
математикалық қатынастарды көрсетеді.
Салыстырмалы (кеңістіктік) талдау – бұл корпорациялардың, еншілес
кәсіпорындардың, бөлімшелердің және цехтардың жекеленген көрсеткіштері
бойынша есебінің құрама көрсеткіштерін шаруашылық ішіндегі талдау, сондай-
ақ берілген кәсіпорынның көрсеткіштерін орташа салалық және орташа жалпы
экономикалық мәліметтері бар бәсекелес кәсіпорындардың көрсеткіштерімен
салыстырғанадағы шаруашылық аралық талдау болып табылады.
Факторлық талдау – бұл жекеленген факторлардың (себептердің) қорытынды
көрсеткішке тигізетін әсерін зерттеудің детерминдік (анықтау) немесе
ретелмеген тәсілдері көмегімен талдау. Сонымен қатар факторлық талдау
қорытынды көрсеткіштерді оның құрамдас бөліктеріне жіктегенде – тура, ал
оның жеке элементтерін жалпы қорытынды көрсеткішке біріктіргенде ол кері
(синтез) болуы мүмкін.
2. Активтер мен олардың қалыптасу көздері
Баланс активі корпорация меншігіндегі капиталдың орналасуы туралы
мәліметтер, яғни нақтылы мүліктерге және материалдық құндылықтарға салынған
салымдар туралы, кәсіпорынның өндірістік шығындары туралы және ақшалай
қаражаттардың қалдықтары туралы мәліметтер береді. Әрбір орналасқан капитал
түріне жекеленген баланс бабы сәйкес келеді. Баланс активін топтастырудың
негізгі белгісі олардың өтімділік деңгейі болып табылады (қолма-қол ақшаға
айналу жылдамдығына қарай). Осы белгіге сәйкес баланс активтері ұзақ
мерзімді активтер және ағымдағы активтер болып бөлінеді.Корпорация
қаржаттары ішкі айналымда, сондай-ақ оның сыртында да қолданылуы мүмкін
(дебиторлық қарыздар, басқа кәсіпорындардың акцияларын, облигацияларын
сатып алу).Корпорация қаражаттарының дұрыс орналасуы қаржылық қызмете және
оның тиімділігін арттыруда аса маңызды орын алады. Корпорацияның өндірістік
және қаржылық қызметінің нәтижесі, сондай-ақ қаржы жағдайы көп жағдайда
негізгі және айналым қаражаттарының көлеміне, олардың қаншасы өндіріс және
айналыс саласында, ақшалай және материалдық нысанда болуына, сонымен қатар
олардың тиімді арақатынасына байланысты болып табылады. Осыған сәйкес
талдау процесінде бірінші кезекте активтердің құрамы мен құрылымы
зерттелінеді және бағаланады. Баланс активттері құрамы мен құрылымының
динамикасын талдау корпорация мүлкінің және оның жекеленген түрлерінің
абсолютті және қатынасты өсімінің немесе азаюынының шамасын анықтауға
мүмкіндік береді. Активтердің өсуі (кемуі) корпорация қызметінің кеңейгенін
(тарылғанын) бейнелейді.Қаржылық есеп берудің аса маңызды элементі болып
табылатын активтерді талдауда бірінші кезекте олардың нақтылығы, құрамы мен
құрылымы зерттеледі және бағаланады.
Заңғар ЖШС активтерінің құрамы мен құрылымы
№ Көрсеткіштер Жыл басында Жыл соңында Өзгеруі (+;-)
Сомасы, Үс, Сомасы, Үс, Сомасы, Үс, %
мың тг % мың тг % мың тг
1 Ұзақ мерзімді 7775,0 66,7 12063,0 71,9 +4288,0 +5,2
активтер
Соның ішінде: 7775,0 66,7 12063,0 71,9 +4288,0 +5,2
-негізгі құралдар 3885,0 33,3 4712,0 28,1 +827,0 -5,2
2 Ағымдағы активтер
Соның ішінде:
-тауарлық материалдық1208,0 10,3 1179,0 7,0 -29,0 -3,3
босалқылар
-дебиторлық қарыздар 2234,0 19,2 1372,0 8,2 -862,0 -11,0
және басқа да 443,0 3,8 2161,0 12,9 +1718,0 +9,1
активтер
-ақшалай қаражаттар
Барлығы 11660,0 100 16775,0 100 +5115,0 -
3 Кәсіпорынның
өндірістік 7941,0 68,1 12063,0 71,9 +4122,0 +3,8
потенциялының құны
Кесте мәліметтері көрсетіп отырғандай активтерінің жалпы шамасы,
5115,0 мың. тг. немесе 43,9 %-ке ((5115,011660,0)*100) өскен. Бұл
кәсіпорын қызметінің аясы кеңейгенін көрсетеді. Активтердің өсімі ұзақ
мерзімді активтердің, сондай-ақ ағымдағы активтердің өсімімен қамтамасыз
етілген. Ұзақ мерзімді активтердің өсімі 4288,0 мың. тг. немесе 55,2 %
((4288,07775,0)*100) құраса, ағымдағы активтердің өсімі 827,0 мың. тг.
немесе 21,3 % ((827,03885,0)*100) құраған. Бұл ретте ұзақ мерзімді
активтердің өсіміне негізгі құралдардың өсімі ықпал жасаса, ағымдағы
айналым қаражаттарының өсімі ақшалай қаражаттардың өсуімен қамтамасыз
етілген.Активтерді талдау барысында кәсіпорынның өндірістік потенциалын,
сондай-ақ активтердің мобильдік деңгейін анықтау маңызды болып табылады.
Өндірістік потенциалының құны жыл басында – 7941,0 мың. тг. құраса,
жыл соңында – 12063,0 мың. тг. құраған, яғни 4122,0 мың. тг өскен.
Өндірістік потенциалдың активтердің жалпы құнындағы үлесі жыл соңында 3,8
пунктке өсіп, 71,9 % құраған. Бұл оның өзінің теориялық мәніне сәйкес
келетінін көрсетеді.
Ұзақ мерзімді активтер мен ағыдағы активтердің арасындағы қаражат
бөлу жыл басында тиісінше 66,7 % және 33,3 % болса, жыл соңында – 71,9 %
және 28,1 % болған. Ағымдағы активтердің шамасы айтарлықтай өскенімен,
олардың үлес салмағы 5,2 % төмендеген, ал ұзақ мерзімді активтердің үлесі
дәл осы шамаға өскен. Демек кәсіпорын қаражаттарын айналым қаражаттарының
үлесі төмендейтіндей етіп бөлген. Бұл корпорация өндірісі құрылымының
өзгеру нәтижесі болуы мүмкін.
Корпорация иелігіндегі қаражаттардың жалпы сомасындағы қомақты үлесті
айналым қаражаттары құрайды. Олардың ұтымды орналасуына және тиімді
пайдаланылуына корпорация қызметінің табысты нәтижесі көп жағдайда
байланысты болып табылады. Сондықтан талдау процесінде ағымдағы активтердің
құрылымы, олардың өндіріс саласында орналасуы, тиімді пайдаланылуы, сонымен
қатар корпорацияның төлем қабілетлілігі ен қаржы тұрақтылығына елеулі әсер
ететін ағымдағы активтердің жекеленген топтары зерттеледі.
Ағымдағы активтердің құрамындағы ақшалай қаражаттардың өсуі
корпорация қаржы жағдайының тұрақтылығын дәлелдейді. Олардың көлемі бірінші
кезектегі төлемдерді өтеуді қамтымасыз етуі тиіс. Бірақ ұзақ мерзім бойына
үлкен ақшалай қаражат қалдықтарының болуы айналым капиталының дұрыс
пайдаланылмауының нәтижесін көрсетеді. Олар табыс алу мақсатында өз
өндірісін кеңейту немесе басқа кәсіпорындардың акцияларына және бағалы
қағаздарына салу жолымен жедел түрде айналымға түсулері тиіс.
Дебиторлық қарыздардың өсуі де оң жағынан, сондай-ақ кері жағынан
сипатталады. Бұл рете қалыпты және кейінге қалдырылған дебиторлық
қарыздарды ажырата білу қажет. Кейіне қалдырылған дебиторлық қарыздардың
болуы қаржылық қиындықтарға соқтырады. Себебі корпорацияның өндірістік
босалқыларды сатып алуға, еңбекақы төлеуге және басқа да мақсаттарға қаржы
ресурстары жетіспейді. Қаражаттардың жұмсалмауы капитал айналымдылығының
төмендеуіне алып келеді.
Заңғар ЖШСағымдағы активтерінің құрамы мен құрылымы
№ Көрсеткіштер Жыл басында Жыл соңында Өзгеруі (+;-)
Сомасы, Үс, Сомасы, Үс, Сомасы, Үс, %
мың тг % мың тг % мың тг
1 Тауарлы-материалдық
босалқылау 1208,0 31,1 1179,0 25,0 -29,0 -6,1
2 Дебиторлық қарыздар 2172,0 55,9 1363,0 28,9 -809,0 -27,0
3 Ақшалай қаражаттар 443,0 11,4 2161,0 45,9 +1718,0 +34,5
4 Басқа да ағымдағы
активтер 62,0 1,6 9,0 0,2 -53,0 -1,4
Барлығы 3885,0 100 4712,0 100 +827,0 -
Корпорацияның материалдық айналым қаражаттары 29,0 мың. тг төмендеген.
Олардың үлесі 6,1 пунктке төмендеп 25,0 % құраған. Матералдық айналым
қаражаттары негізінен дайын өнім көлемінің азаюымен байланысты болған.
Ал корпорацияның материал қорлары айтарлықтай азайған. Бұл корпорацияның
қаржы жағдайына кері ықпал жасауы мүмкін.
Есеп беру жылының соңында дебиторлық қарыздардың шамасы да айтарлықтай
төмендеген. Егер оның жыл басындағы шамасы 2172,0 мың. тг. құраса, жыл
соңында 1363,0 мың. тг құраған. Нәтижесінде олардың айналым
қаражаттарындағы алатын үлесі 27,0 пунктке төмендеп 28,9 % құраған. Бұл
корпорация контрагенттерінің сенімді екенін көрсетеді.
Сонымен корпорация өндірістік потенциалына қаржы сала отырып, өзінің
материалды-техникалық базасын күшейткен. Осы арқылы корпорацияның қызмет
аясын біршама кеңейткен. Корпорация қаражаттарын ұзақ мерзімді активтердің
үлесі өсетіндей бөлген. Айналым қаржаттарының құрамындағы жоғарғы үлесті
ақшалайқ қаражаттар алған. Ақшалай қаражаттардың шамадан тыс көп болуы
корпорацияның қаржы жағдайына кері ықпалын жасауы мүмкін, яғни бұл ретте
корпорацияның кредиторлық қарыздары шамасының өсуі мүмкін. Бұл жағдай
корпорация актвтерін қалыптастыру көздеріне баға беру арқылы анықталады.
Егер баланс активінде корпорация қаржаттары көрініс тапса, пассивінде
олардың қалыптасу көздері көрініс табады. Корпорацияның төлем қабілеттілігі
көп жағдайда оның қарауындағы қаражат түрлеріне және олар неге салынғанына
байланысты болып келеді.Тиістілік деңгейі бойынша пайдаланылып отырған
капитал меншікті (баланс пассивінің бірінші бөлімі) және қарыз болып
(баланс пассивінің екінші және үшінші бөлімі) болып бөлінеді.Пайдалануына
байланысты капитал ұзақ мерзімді тұрақты (перманентті) – баланс пассивінің
бірінші және екінші бөлімі және ағымдағы – баланс пассивінің үшінші бөлімі
болып бөлінеді. Меншікті капиталдың қажеттілігі корпорацияның өзін
қаржыландыру талаптарымен байланысты. Меншікті капитал корпорацияның
тәуелсіздігінің негізі болып табылады. Бірақ корпорация қызметін тек өз
қаражаттарының есебінен қаржыландыру әр уқытта тиімді бола бермейді
(әсіресе оның өндірісі маусымды болса) Бұл ретте жекеленген уақытта олар
жетіспейді.
Заңғар ЖШС авансталған капиталының құрамы мен құрылымы
№ Көрсеткіштер Жыл басында Жыл соңында Өзгеруі (+;-)
Сомасы, Үс, Сомасы, Үс, Сомасы, Үс, %
мың тг % мың тг % мың тг
1 Меншікті капитал 11649,0 99,9 14065,0 83,8 +2416,0 -16,1
1.1Жарғылық капитал 4001,0 34,3 4001,0 23,8 - -10,4
1.2Қосымша төленбеген
капитал 8106,0 69,5 10421,0 62,1 +2315,0 -7,4
1.3Бөлінбеген кіріс
(жабылмаған зиян) -458,0 -3,9 -357,0 -2,1 +101,0 +1,8
2 Қарыз капиталы 11,0 0,1 2710,0 16,2 +2699,0 +16,1
2.1Кредиторлық қарыздар11,0 0,1 2710,0 16,2 +2699,0 +16,1
Барлығы 11660,0 100 16775,0 100 +5115,0 -
Кестдегі мәліметтері көрсетіп отырғандай Заңғар ЖШС активтерінің
қалыптасу көздері жылдың соңында 5115,0 мың. тг. өсіп, 16775,0 мың. тг
құраған. Қалай дегенде де бұл жағдай активтердің қалыптасу көзерін нақты
ашып көрсете алмайды. Сондықтан оларды терең зерттеу үшін активтер мен
олардың қалыптасу көздері салыстырмалы талданады. Бұл ретте жекеленген
активтер үшін, яғни ұзақ мерзімді активтер мен ағымдағы активтер үшін
белгілі бір қалыптасу көздерінің сәйкес келетінін атап өту қажет.
Ұзақ мерзімді активтердің қалыптасу өздеріне ұзақ мерзімді
міндеттемелер және меншікті қаражаттар жатады.
Сонымен корпорация активтері жыл басында да, жыл соңында да
негізінен меншікті қаражаттар ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Жоспар:
1. Корпорацияның қаржы жағдайының экономикалық мәні мен маңызы
2. Активтер мен олардың қалыптасу көздері
3. Корпорацияның қаржы тұрақтылығы
4. Корпорацияның өтімділігі
5. Корпорацияның төлем қабілеттілі
6. Корпорацияның банкрот болу себептері мен салдары
1. Корпорацияның қаржы жағдайының экономикалық мәні мен маңызы
Корпорацияның қаржы жағдайы – осы корпорацияның белгілі бір кезеңдегі
қаржылық тұрақтылығын және оның өз шаруашылық қызметін үздіксіз жүргізуі
мен өзінің қарыз міндеттемелерін уақтылы өтеуі үшін қаржы ресурстарымен
қамтамасыз етілуін көрсетеді.
Корпорацияның қаржы тұрақтылығы – бұл тәуекелділіктің мүмкін болатын
деңгейінде төлем қабілеттілігі мен несие қабілеттілігін сақтай отырып,
табысты өсіру негізінде қаржыны тарату мен пайдалану арқылы корпорацияның
дамуын көрсететін қаржы ресурстары.
Корпорацияның қаржы жағдайы – корпорацияның қаржы ресурстармен
қамтамасыз етілуінмен өнімнің, жұмыстың, қызметтің тоқтаусыз өндірілуі және
оның төлем қабілеттілігінің бар болуымен сипатталады.
Корпорацияның қаржылық жағдайы – бұл оның қаржы бәсекелестік
қабілеттілігінің сипаттамасы қаржы ресурстары мен капиталды пайдалану,
мемлекет алдында және басқа да шаруашылық субьектілер алдында өз
міндеттемелерін орындау.
Корпорацияның тұрақты қаржы жағдайын қалыптастыруда оның
контрагенттерімен (салық органдаы, банктер және тағы басқалар) өзара қарым-
қатынасы үлкен әсер етеді. Сондықтан да серіктестермен реттелген іскерлік
қатынаста болу – жақсы қаржы жағдайының бірден-бір шарты болып табылады.
Әрине, акционерлер өз жинақ қорларын тұрақты тиімділікке ие және
дивидендтерді ұқыпты төлейтін қаржы жағдайы тұрақты корпорацияға салады.
Инвестициялық тартымдылығы болуы үшін, тек бүгінгі күні ғана емес,
болашақта да кәсіпорынның қаржы жағдайы көршісіне қарағанда жақсы болуы
тиіс.
Осылайша қаржы жағдайы корпорацияның бәсеке қабілетін және оның
әскерлік қарым-қатынастағы потенциялын анықтайды, корпорацияның өзінің және
оның серіктестерінің қаржылық және басқа қатынастар тұрғысында экономикалық
қызығушылықтары қаншалықты дәрежеде кепілдендірілгенін бағалайды.
Корпорацияның қаржы жағдайының объективті дұрыс бағасы оның даму бағытын
бақылауға, оның шаруашылық қызметіне кешенді түрде баға беруге мүмкіндік
береді және осындай жолмен басқарушылық шешімдерді өңдеумен корпорацияның
өзінің өндірістік кәсіпкерлік қызметінің арасында байланыстырушы қызметін
атқарады.
Корпорациялар қаржысы бөлу, бақылау және ұдайы өндіріс қызметін
орындайды деп тұжырымдауға болады. Ұдайы өнідіріс қызметінің мазмұны – жай
және ұлғаймалы ұдайы өндіріс кезінде материалдық және қаржы қозғалыстары
айналымын қамтамасыз ету. Бұл үшін корпорация өндіріс жоспарлары,
болжамдары негізінде өнімдерді өткізу, нақты мерзімдерге сай белгіленген
экономикалық нормативтері, табыстар мен шығыстар көлемін бегілейді,
шығындардың меншікті қаржы есебінен, уақытша алынған басқа кәсіпорындар мен
өз қызметкерлерінің қаржысы, банк несиелері, айрықша жағдайда бюджет
есебінен ақталуын анықтайды.
Корпорацияның қаржысының бөлу қызметінің ерекшелігі – жиынтық қоғамдық
өнімнің құны айналым қаржысы процесінде белгіленген экономикалық
нормативтер негізінде бөлінуі. Мұның өзі ұдайы өндіріс процесінде құнның
бөліске және қайта бөліске түсуіне қаржының қатысуын анықтайды. Ақшалай
бюджеттер мен қорлардың экономикалық негізінде бөлінуі қаржының ұдайы
өндірістегі қызметінің басты шарты.
Бөліс - өндіріс пен тұтынуды байланыстыратын буын. Бұл процесс
корпорациялардың жұмсалған өндіріс құрал-жабдықтарды толықтыруға және
пайданы құрауға пайдаланған өнімдерді (жұмыстарды, қызметерді) өткізуден
түскен ақшалай табыстар алу жолымен жүреді. Пайданың (табыстың) бір бөлігі
қайта бөлу барысында орталықтандырылған қоларға – мемлекеттік бюджет,
бюджеттен тыс қорларға түсіп енеді, бір бөлігі шаруашылық қарамағындағы
еңбекақы, әлеуметтік мұқтаждар, өндірісті ұлғайту және дамыту жөнінде
шығындарды қаржыландыруға түседі.
Корпорация экономикасында қаржының бақылау қызметі маңызды рөл
атқарады. Есеп пен бақылаусыз шаруашылықты жүргізуге болмайды.
Корпорациялардың қаржысы басқа да экономикалық тұқалармен бірге экономиканы
жоспарлы басқару, өндірісті ұлғайту, еңбек, материалдық, табиғи қаржы
ресурстарының ұтымды пайдаланылуына бақылау жасауды қамтамасыз етуде
маңызды рөл атқарады.
Қаржы саласындағы корпорациялардың сан алуан қатынастары ірілендірілген
топтарда жинақталады, бұл қатынастар ұлғаймалы ұдайы өндіріс процесінде
мыналардың арасында пайда болады:
- жарғылық капиталды қылптастыру барысында құрылтайшылар арасында;
- өнімді (тауарды, жұмысты, қызметті) өндірумен байланысты
ркорпорациялар мен ұйымдар арасында;
- шығындарды қаржыландыру, табыстарды, айналым қаражаттарын бөлу және
қайта бөлу барысында корпорациялар мен оның бөлімшелерінің арасында;
- табыстарды бөлу, корпорация акциялары мен облигацияларын шығару және
орналастыру, акциялар бойынша дивидендтер және облигациялар бойынша
процентер төлеу барысында корпорация мен қызметкерлер арасында;
- корпорация мен жоғарғы тұрған ұйымдар арасында;
- салықтарды және бюджетке басқа да міндетті төлемдерді төлеу барысында
корпорация мен мемлекетің қаржы жүйесінің арасында;
- корпорациямен банк жүйесі арасында;
- корпорация мен сақтандыру ұйымдары, зейнетақы қоралары арасында;
- инвестицияларды орналастыру барысында корпорация мен инвестициялық
институттар арасында.
Корпорация қаржысының негізгі белгілері:
1) қаржы қатынастарының көп қырлылғы, олардың нысандары мен мақсатты
арналымының сан алуандылығы;
2) өндірістік қорлардың міндетті болуы, олардың қалыптасуы, тұрақты
толықтырылуы, көбеюі, бөлінуіне байланысты қатынастар туындауы.
3) жоғарғы белсенділік, корпорацияның шаруашылық қызметінің барлық
қырларына ықпал жасау мүмкіндігі .
Сонымен, қорыта айтқанда кәсіпорындардың қаржысы – бұл қаржы
ресурстарын қалыптастыру, орналастыру және пайдалану процесінде туындайтын
ақшалай қатынастар жүйесі. Ал қаржы ресурстарының қалыптастырылуы,
орналастырылуы және пайдаланылуымен кәсіпорынның қаржы жағдайы сипатталады.
Корпорацияның қаржылық жағдайын бағалау міндеті – зерттелініп отырған
ақпараттардың шынайылығын мүмкіндігінше бейнелеу
Қаржы жағдайын талдаудың келесі негізгі алты әдісін атап өтуге болады:
1)көлденең талдау;
2)тікелей талдау;
3)трендтік талдау;
4)салыстырмалы талдау;
5)факторлық талдау;
6)қаржылық коэффициенттер әдісі.
Көлденең (уақытша) талдау – есеп берудің әрбір позициясын өткен
кезеңімен салыстыру. Ол өткен кезеңдегімен салықстырғандағы бухгалтерлік
есептің түрлі баптарының абсоютті және салыстырмалы ауытқуларын анықтауға
мүмкіндік береді.
Тікелей (құрылымдық) талдау - әрбір есеп позициясының жалпы нәтижеге
тигізетін әсерін айқындай отырып, қорытынды қаржылық көрсеткіштердің
құрылымын анықтау. Ол жалпы баланс немесе оның бөлімдері бойынша қорытынды
көрсеткіштегі жеке баптардың үлес салмағын анықтауға мүмкіндік береді.
Трендтік талдау барлық көрсеткіштер 100 % деп алынатын базистік жыл
деңгейінен, бірқатар жылдар көсеткіштерінің салыстырмалы ауытқуын есептеуге
негізделеді. Басқаша айтқанда, трендтік талдау әрбір есеп позициясын
бірқатар өткен кезеңдермен салыстыруды және трендті, яғни жеке кезеңдердің
дербес ерекшеліктері мен кездейсоқ әсерлерін тазартылған көрсеткіш
динамиксының негізгі тенденциясын анықтауды көрсетеді. Трендтің көмегімен
болашақтағы көрсеткіштердің мүмкін болатын маңызы қалыптасады, ал одан
кейін перспективалық болжамдық талдау жүргізіледі
Нарықтық экономика жағждайындағы кең таралған әдісі әр түрлі қаржылық
коэффициенттерді пайдалану болып табылады.
Коэффициенттер салыстырмалы шамалар болып табылады, олардың есептеу
кезінде шамалардың біреуін бірлік ретінде алып, ал екіншісін бірлікке
қатынас ретінде көрсетеді. Қаржылық коэффициенттеді есептеу баланстың жеке
баптарының арасында болатын өзара байланыстарға негізделген. Олар
кәсіпорынның қаржы жағдайын кезекті факторлық талдау үшін алғашқы база
болып табылады және де оларды талдау нәтижесінде талдау жүргізушіге жасырын
құбылыстарды ашуға мүмкіндік беретін екі шаманың арасындағы өзара
математикалық қатынастарды көрсетеді.
Салыстырмалы (кеңістіктік) талдау – бұл корпорациялардың, еншілес
кәсіпорындардың, бөлімшелердің және цехтардың жекеленген көрсеткіштері
бойынша есебінің құрама көрсеткіштерін шаруашылық ішіндегі талдау, сондай-
ақ берілген кәсіпорынның көрсеткіштерін орташа салалық және орташа жалпы
экономикалық мәліметтері бар бәсекелес кәсіпорындардың көрсеткіштерімен
салыстырғанадағы шаруашылық аралық талдау болып табылады.
Факторлық талдау – бұл жекеленген факторлардың (себептердің) қорытынды
көрсеткішке тигізетін әсерін зерттеудің детерминдік (анықтау) немесе
ретелмеген тәсілдері көмегімен талдау. Сонымен қатар факторлық талдау
қорытынды көрсеткіштерді оның құрамдас бөліктеріне жіктегенде – тура, ал
оның жеке элементтерін жалпы қорытынды көрсеткішке біріктіргенде ол кері
(синтез) болуы мүмкін.
2. Активтер мен олардың қалыптасу көздері
Баланс активі корпорация меншігіндегі капиталдың орналасуы туралы
мәліметтер, яғни нақтылы мүліктерге және материалдық құндылықтарға салынған
салымдар туралы, кәсіпорынның өндірістік шығындары туралы және ақшалай
қаражаттардың қалдықтары туралы мәліметтер береді. Әрбір орналасқан капитал
түріне жекеленген баланс бабы сәйкес келеді. Баланс активін топтастырудың
негізгі белгісі олардың өтімділік деңгейі болып табылады (қолма-қол ақшаға
айналу жылдамдығына қарай). Осы белгіге сәйкес баланс активтері ұзақ
мерзімді активтер және ағымдағы активтер болып бөлінеді.Корпорация
қаржаттары ішкі айналымда, сондай-ақ оның сыртында да қолданылуы мүмкін
(дебиторлық қарыздар, басқа кәсіпорындардың акцияларын, облигацияларын
сатып алу).Корпорация қаражаттарының дұрыс орналасуы қаржылық қызмете және
оның тиімділігін арттыруда аса маңызды орын алады. Корпорацияның өндірістік
және қаржылық қызметінің нәтижесі, сондай-ақ қаржы жағдайы көп жағдайда
негізгі және айналым қаражаттарының көлеміне, олардың қаншасы өндіріс және
айналыс саласында, ақшалай және материалдық нысанда болуына, сонымен қатар
олардың тиімді арақатынасына байланысты болып табылады. Осыған сәйкес
талдау процесінде бірінші кезекте активтердің құрамы мен құрылымы
зерттелінеді және бағаланады. Баланс активттері құрамы мен құрылымының
динамикасын талдау корпорация мүлкінің және оның жекеленген түрлерінің
абсолютті және қатынасты өсімінің немесе азаюынының шамасын анықтауға
мүмкіндік береді. Активтердің өсуі (кемуі) корпорация қызметінің кеңейгенін
(тарылғанын) бейнелейді.Қаржылық есеп берудің аса маңызды элементі болып
табылатын активтерді талдауда бірінші кезекте олардың нақтылығы, құрамы мен
құрылымы зерттеледі және бағаланады.
Заңғар ЖШС активтерінің құрамы мен құрылымы
№ Көрсеткіштер Жыл басында Жыл соңында Өзгеруі (+;-)
Сомасы, Үс, Сомасы, Үс, Сомасы, Үс, %
мың тг % мың тг % мың тг
1 Ұзақ мерзімді 7775,0 66,7 12063,0 71,9 +4288,0 +5,2
активтер
Соның ішінде: 7775,0 66,7 12063,0 71,9 +4288,0 +5,2
-негізгі құралдар 3885,0 33,3 4712,0 28,1 +827,0 -5,2
2 Ағымдағы активтер
Соның ішінде:
-тауарлық материалдық1208,0 10,3 1179,0 7,0 -29,0 -3,3
босалқылар
-дебиторлық қарыздар 2234,0 19,2 1372,0 8,2 -862,0 -11,0
және басқа да 443,0 3,8 2161,0 12,9 +1718,0 +9,1
активтер
-ақшалай қаражаттар
Барлығы 11660,0 100 16775,0 100 +5115,0 -
3 Кәсіпорынның
өндірістік 7941,0 68,1 12063,0 71,9 +4122,0 +3,8
потенциялының құны
Кесте мәліметтері көрсетіп отырғандай активтерінің жалпы шамасы,
5115,0 мың. тг. немесе 43,9 %-ке ((5115,011660,0)*100) өскен. Бұл
кәсіпорын қызметінің аясы кеңейгенін көрсетеді. Активтердің өсімі ұзақ
мерзімді активтердің, сондай-ақ ағымдағы активтердің өсімімен қамтамасыз
етілген. Ұзақ мерзімді активтердің өсімі 4288,0 мың. тг. немесе 55,2 %
((4288,07775,0)*100) құраса, ағымдағы активтердің өсімі 827,0 мың. тг.
немесе 21,3 % ((827,03885,0)*100) құраған. Бұл ретте ұзақ мерзімді
активтердің өсіміне негізгі құралдардың өсімі ықпал жасаса, ағымдағы
айналым қаражаттарының өсімі ақшалай қаражаттардың өсуімен қамтамасыз
етілген.Активтерді талдау барысында кәсіпорынның өндірістік потенциалын,
сондай-ақ активтердің мобильдік деңгейін анықтау маңызды болып табылады.
Өндірістік потенциалының құны жыл басында – 7941,0 мың. тг. құраса,
жыл соңында – 12063,0 мың. тг. құраған, яғни 4122,0 мың. тг өскен.
Өндірістік потенциалдың активтердің жалпы құнындағы үлесі жыл соңында 3,8
пунктке өсіп, 71,9 % құраған. Бұл оның өзінің теориялық мәніне сәйкес
келетінін көрсетеді.
Ұзақ мерзімді активтер мен ағыдағы активтердің арасындағы қаражат
бөлу жыл басында тиісінше 66,7 % және 33,3 % болса, жыл соңында – 71,9 %
және 28,1 % болған. Ағымдағы активтердің шамасы айтарлықтай өскенімен,
олардың үлес салмағы 5,2 % төмендеген, ал ұзақ мерзімді активтердің үлесі
дәл осы шамаға өскен. Демек кәсіпорын қаражаттарын айналым қаражаттарының
үлесі төмендейтіндей етіп бөлген. Бұл корпорация өндірісі құрылымының
өзгеру нәтижесі болуы мүмкін.
Корпорация иелігіндегі қаражаттардың жалпы сомасындағы қомақты үлесті
айналым қаражаттары құрайды. Олардың ұтымды орналасуына және тиімді
пайдаланылуына корпорация қызметінің табысты нәтижесі көп жағдайда
байланысты болып табылады. Сондықтан талдау процесінде ағымдағы активтердің
құрылымы, олардың өндіріс саласында орналасуы, тиімді пайдаланылуы, сонымен
қатар корпорацияның төлем қабілетлілігі ен қаржы тұрақтылығына елеулі әсер
ететін ағымдағы активтердің жекеленген топтары зерттеледі.
Ағымдағы активтердің құрамындағы ақшалай қаражаттардың өсуі
корпорация қаржы жағдайының тұрақтылығын дәлелдейді. Олардың көлемі бірінші
кезектегі төлемдерді өтеуді қамтымасыз етуі тиіс. Бірақ ұзақ мерзім бойына
үлкен ақшалай қаражат қалдықтарының болуы айналым капиталының дұрыс
пайдаланылмауының нәтижесін көрсетеді. Олар табыс алу мақсатында өз
өндірісін кеңейту немесе басқа кәсіпорындардың акцияларына және бағалы
қағаздарына салу жолымен жедел түрде айналымға түсулері тиіс.
Дебиторлық қарыздардың өсуі де оң жағынан, сондай-ақ кері жағынан
сипатталады. Бұл рете қалыпты және кейінге қалдырылған дебиторлық
қарыздарды ажырата білу қажет. Кейіне қалдырылған дебиторлық қарыздардың
болуы қаржылық қиындықтарға соқтырады. Себебі корпорацияның өндірістік
босалқыларды сатып алуға, еңбекақы төлеуге және басқа да мақсаттарға қаржы
ресурстары жетіспейді. Қаражаттардың жұмсалмауы капитал айналымдылығының
төмендеуіне алып келеді.
Заңғар ЖШСағымдағы активтерінің құрамы мен құрылымы
№ Көрсеткіштер Жыл басында Жыл соңында Өзгеруі (+;-)
Сомасы, Үс, Сомасы, Үс, Сомасы, Үс, %
мың тг % мың тг % мың тг
1 Тауарлы-материалдық
босалқылау 1208,0 31,1 1179,0 25,0 -29,0 -6,1
2 Дебиторлық қарыздар 2172,0 55,9 1363,0 28,9 -809,0 -27,0
3 Ақшалай қаражаттар 443,0 11,4 2161,0 45,9 +1718,0 +34,5
4 Басқа да ағымдағы
активтер 62,0 1,6 9,0 0,2 -53,0 -1,4
Барлығы 3885,0 100 4712,0 100 +827,0 -
Корпорацияның материалдық айналым қаражаттары 29,0 мың. тг төмендеген.
Олардың үлесі 6,1 пунктке төмендеп 25,0 % құраған. Матералдық айналым
қаражаттары негізінен дайын өнім көлемінің азаюымен байланысты болған.
Ал корпорацияның материал қорлары айтарлықтай азайған. Бұл корпорацияның
қаржы жағдайына кері ықпал жасауы мүмкін.
Есеп беру жылының соңында дебиторлық қарыздардың шамасы да айтарлықтай
төмендеген. Егер оның жыл басындағы шамасы 2172,0 мың. тг. құраса, жыл
соңында 1363,0 мың. тг құраған. Нәтижесінде олардың айналым
қаражаттарындағы алатын үлесі 27,0 пунктке төмендеп 28,9 % құраған. Бұл
корпорация контрагенттерінің сенімді екенін көрсетеді.
Сонымен корпорация өндірістік потенциалына қаржы сала отырып, өзінің
материалды-техникалық базасын күшейткен. Осы арқылы корпорацияның қызмет
аясын біршама кеңейткен. Корпорация қаражаттарын ұзақ мерзімді активтердің
үлесі өсетіндей бөлген. Айналым қаржаттарының құрамындағы жоғарғы үлесті
ақшалайқ қаражаттар алған. Ақшалай қаражаттардың шамадан тыс көп болуы
корпорацияның қаржы жағдайына кері ықпалын жасауы мүмкін, яғни бұл ретте
корпорацияның кредиторлық қарыздары шамасының өсуі мүмкін. Бұл жағдай
корпорация актвтерін қалыптастыру көздеріне баға беру арқылы анықталады.
Егер баланс активінде корпорация қаржаттары көрініс тапса, пассивінде
олардың қалыптасу көздері көрініс табады. Корпорацияның төлем қабілеттілігі
көп жағдайда оның қарауындағы қаражат түрлеріне және олар неге салынғанына
байланысты болып келеді.Тиістілік деңгейі бойынша пайдаланылып отырған
капитал меншікті (баланс пассивінің бірінші бөлімі) және қарыз болып
(баланс пассивінің екінші және үшінші бөлімі) болып бөлінеді.Пайдалануына
байланысты капитал ұзақ мерзімді тұрақты (перманентті) – баланс пассивінің
бірінші және екінші бөлімі және ағымдағы – баланс пассивінің үшінші бөлімі
болып бөлінеді. Меншікті капиталдың қажеттілігі корпорацияның өзін
қаржыландыру талаптарымен байланысты. Меншікті капитал корпорацияның
тәуелсіздігінің негізі болып табылады. Бірақ корпорация қызметін тек өз
қаражаттарының есебінен қаржыландыру әр уқытта тиімді бола бермейді
(әсіресе оның өндірісі маусымды болса) Бұл ретте жекеленген уақытта олар
жетіспейді.
Заңғар ЖШС авансталған капиталының құрамы мен құрылымы
№ Көрсеткіштер Жыл басында Жыл соңында Өзгеруі (+;-)
Сомасы, Үс, Сомасы, Үс, Сомасы, Үс, %
мың тг % мың тг % мың тг
1 Меншікті капитал 11649,0 99,9 14065,0 83,8 +2416,0 -16,1
1.1Жарғылық капитал 4001,0 34,3 4001,0 23,8 - -10,4
1.2Қосымша төленбеген
капитал 8106,0 69,5 10421,0 62,1 +2315,0 -7,4
1.3Бөлінбеген кіріс
(жабылмаған зиян) -458,0 -3,9 -357,0 -2,1 +101,0 +1,8
2 Қарыз капиталы 11,0 0,1 2710,0 16,2 +2699,0 +16,1
2.1Кредиторлық қарыздар11,0 0,1 2710,0 16,2 +2699,0 +16,1
Барлығы 11660,0 100 16775,0 100 +5115,0 -
Кестдегі мәліметтері көрсетіп отырғандай Заңғар ЖШС активтерінің
қалыптасу көздері жылдың соңында 5115,0 мың. тг. өсіп, 16775,0 мың. тг
құраған. Қалай дегенде де бұл жағдай активтердің қалыптасу көзерін нақты
ашып көрсете алмайды. Сондықтан оларды терең зерттеу үшін активтер мен
олардың қалыптасу көздері салыстырмалы талданады. Бұл ретте жекеленген
активтер үшін, яғни ұзақ мерзімді активтер мен ағымдағы активтер үшін
белгілі бір қалыптасу көздерінің сәйкес келетінін атап өту қажет.
Ұзақ мерзімді активтердің қалыптасу өздеріне ұзақ мерзімді
міндеттемелер және меншікті қаражаттар жатады.
Сонымен корпорация активтері жыл басында да, жыл соңында да
негізінен меншікті қаражаттар ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz