Литосфераға антропогенді әсердің ықпалы

I Кіріспе
Литосфераның құрылысы, құрамы және қасиеті

II Негізгі бөлім
1. Топырақтың ластануы
2. Топырақтың бүлінуі (деградациялануы)
3. Жерді құнарландыру шаралары

III Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер

Литосфера – Жердің қатты бөлігінің сыртқы қабығы, ол біртіндеп заттектердің беріктілігі азаятын сфераларға өтеді және оның құрамына жер қыртысы мен Жердің беткі мантиясы кіреді. Литосфераның қалыңдығы 5-200 км, оның ішінде жер қыртысы – құрлықта 50-70 км-ге дейін (жазықтықтарда 35-45 км-ге, тау сілемдері астында 70 км-ге дейін), мұхиттың астында төменгі шегі 5-10 км шамасында. Литосфера қоршаған табиғи ортаның ең маңызды бөлігі, ол көлеммен, беттің пішінімен, топырақ жамылғысымен, өсімдіктермен, кен қазбаларымен, сонымен қатар халық шаруашылығы әр түрлі салаларының кеңістікте орналасуымен сипатталады. Табиғи күштер мен адамның іс-әрекетінің нәтижесінде уақытқа байланысты литосферанаңы жағдайы өзгеріп отырады. Табиғи күштер (жылу, ылғалдылық, жел, радиация және т.б.) және олардың салдарынан орын алатын геологиялық құбылыстар (жанартаудың атқылауы, жердің сілкінуі, судың тасуы және т.б.) жеке аймақтарда литосфераның сипаттамасын едәуір өзгертеді.
Жер қабатының үстіңгі қабатын топырақ дейді. Топырақ – ол аналық жыныстардың, ауа райының, өсімдіктер мен жануарлардың, жергілікті жер бедерінің күрделі өзара әрекеттестігі нәтижесінде қалыптасқан жаратылыстық – тарихи дене.

1. А.Ақбасова, Г.Саинова. Экология : жоғары оқу орындарына арналған оқу құралы. – Алматы, «Бастау», 2003.
2. Бродский А.К. Жалпы экологияның қысқаша курсы. Оқу құралы. - Алматы, «Ғылым», 1997.
3. Г.С. Оспанова, Г.Т. Бозшатаева. Экология оқулығы, 2002.