Кентау экскаватор зауытының модернизациядан өткен механикалық цехті электр энергиясымен жабдықтау
Кіріспе.
1. Кентау экскаватор зауытының механикалық цехындағы техникалық қондырғылардың техникалық типтері.
Тұтынушыларды энергиямен қамтамассыз етудің құрамы. Электр энергиясын тұтынушылардың мінездемесі және электрмен қамтамассыз етудің категориясын анықтау.
Ток күшінің түрі мен кернеу мөлшерін анықтау. Электр жеткізу схемасының негізділігі және оны таңдау.
Жеке қуаттар бойынша жүктелетін жарық есебі.
Электр жүктеменің есебі.
Реактивті қуаттың компенсациясы ( өтемі ).
2. Күштілік трансформатордың қуаттылығын анықтау және қосалқы электр жабдықтарын таңдау.
Қуатты трансформатордың саны мен қуат күштілігін таңдау.
КТП 630/10кВ конструктивті орындалуы.
Таратушы желінің қорғанысының есебі.
Магистральдық желі қорғанысының есебі.
0,4кВ бетіндегі негізгі басқарушы автоматын таңдау.
3. Қысқаша тұйықталудың тоғының есептемесі.
К . 1 нүктесіндегі қысқаша тұйықталу тоғының есептемесі.
КТП . 10/0,4кВ . ты қоректендіретін кабельдерді таңдау
Негізгі басқарушы автоматтың 10кВ К . 2 нүктесіндегі қысқаша тұйықталу тоғының есептемесі.
Механикалық цехтің подстансасындағы 0,4кВ шинасындағы қысқаша тұйықталу тоғының есептемесі.
10кВ жүктемесін сөндіру автоматын және жоғарғы кернеулі сақтандырғышты таңдау.
0,4кВ құрастырмалы шиналарды таңдау.
Қорғаныс жерге жалғаудың есептемесі.
4. Механикалық цехтің жұмысын ұйымдастыру және цехтің экономикалық көрсеткіштері.
Механикалық цехтің жұмысын ұйымдастыру.
Цехтегі еңбек жұмыстарын ұйымдастыру.
Жұмыс уақытының теңгерлемесінің есептемесінің есептемесі.
Механикалық цехтің электр қондырғыларының жалпы мінездемесі.
Алдын . ала жөндеу жұмыстарының планды . жоспарлау графигі.
Алдын . ала жөндеу жұмыстарының негізгі нормативтік системасы.
Пайдаланатын және жөндеу жұмыстарын атқаратын жұмысшылардың санының есептемесі.
Негізгі жалақының және қосымша фондтарының есептемесі.
1кВт сағат электр энергия тарифының есептемес.
4.2. Механикалық цехтегі жұмысшылардың өмір қауіпсіздігін ұйымдастыру жұмыстары.
Қорытынды.
Пайдаланған әдебиеттер.
1. Кентау экскаватор зауытының механикалық цехындағы техникалық қондырғылардың техникалық типтері.
Тұтынушыларды энергиямен қамтамассыз етудің құрамы. Электр энергиясын тұтынушылардың мінездемесі және электрмен қамтамассыз етудің категориясын анықтау.
Ток күшінің түрі мен кернеу мөлшерін анықтау. Электр жеткізу схемасының негізділігі және оны таңдау.
Жеке қуаттар бойынша жүктелетін жарық есебі.
Электр жүктеменің есебі.
Реактивті қуаттың компенсациясы ( өтемі ).
2. Күштілік трансформатордың қуаттылығын анықтау және қосалқы электр жабдықтарын таңдау.
Қуатты трансформатордың саны мен қуат күштілігін таңдау.
КТП 630/10кВ конструктивті орындалуы.
Таратушы желінің қорғанысының есебі.
Магистральдық желі қорғанысының есебі.
0,4кВ бетіндегі негізгі басқарушы автоматын таңдау.
3. Қысқаша тұйықталудың тоғының есептемесі.
К . 1 нүктесіндегі қысқаша тұйықталу тоғының есептемесі.
КТП . 10/0,4кВ . ты қоректендіретін кабельдерді таңдау
Негізгі басқарушы автоматтың 10кВ К . 2 нүктесіндегі қысқаша тұйықталу тоғының есептемесі.
Механикалық цехтің подстансасындағы 0,4кВ шинасындағы қысқаша тұйықталу тоғының есептемесі.
10кВ жүктемесін сөндіру автоматын және жоғарғы кернеулі сақтандырғышты таңдау.
0,4кВ құрастырмалы шиналарды таңдау.
Қорғаныс жерге жалғаудың есептемесі.
4. Механикалық цехтің жұмысын ұйымдастыру және цехтің экономикалық көрсеткіштері.
Механикалық цехтің жұмысын ұйымдастыру.
Цехтегі еңбек жұмыстарын ұйымдастыру.
Жұмыс уақытының теңгерлемесінің есептемесінің есептемесі.
Механикалық цехтің электр қондырғыларының жалпы мінездемесі.
Алдын . ала жөндеу жұмыстарының планды . жоспарлау графигі.
Алдын . ала жөндеу жұмыстарының негізгі нормативтік системасы.
Пайдаланатын және жөндеу жұмыстарын атқаратын жұмысшылардың санының есептемесі.
Негізгі жалақының және қосымша фондтарының есептемесі.
1кВт сағат электр энергия тарифының есептемес.
4.2. Механикалық цехтегі жұмысшылардың өмір қауіпсіздігін ұйымдастыру жұмыстары.
Қорытынды.
Пайдаланған әдебиеттер.
1953 жылы Кентау қаласының батыс өңірінде «Ащысайтүстіметалл» жөндеу жұмыстары зауытының құрылысы басталды.
1957 жылы электржөндеу, темір – ұсталық, модельді, құю цехтерінің корпустарының құрылысы аяқталды. 1959 жылдың қаңтар айында құрал – саймандар цехі жұмысқа дайын болды.
Қазақ ССР Министрлер Кеңесінің 22.10.1958 жылғы №910 Қаулысы негізінде Ащысайтүстіметалл комбинатының сегізінші километрдегі ОҚО халық шаруашылығының Кеңесі, экскавтор өндіруші зауытын Кентау Экскаватор зауыты деп өзгертті.
Зауыттың бірінші басшысы болып М.Калинин атындағы Шымкент қаласындағы пресс – автоматтар зауытының бас инженері Гайдабура Иван Иванович тағайындалды.
1959 жылдың 10 қаңтарында алғашқы штаттық қызметкерлер жұмысқа кірісіп, ИТР және жұмысшыларды экскаватор зауытына қабылдау жұмыстары басталды. Бір топ жас мамандар Шымкент қаласының пресс – автоматтар зауытына әртүрлі мамандыққа оқуға жіберілді.
1959 жылдың ақпан айында монтаждау, құру, жөндеу, станок пен жабдықтарды іске қосу жұмыстарын бастады, ал Ш.Сүлейменованың электромонтаждау бригадасы күштеп ажыратуды орнату, электрқұрылғыларының монтажын, оның жөндеу жұмыстары мен іске қосу жұмыстарын бастады.
1959 жылдың наурыз айында таржелілі темір жолы зауытты Түркістан теміржол станциясымен байланыстырды.
1957 жылы электржөндеу, темір – ұсталық, модельді, құю цехтерінің корпустарының құрылысы аяқталды. 1959 жылдың қаңтар айында құрал – саймандар цехі жұмысқа дайын болды.
Қазақ ССР Министрлер Кеңесінің 22.10.1958 жылғы №910 Қаулысы негізінде Ащысайтүстіметалл комбинатының сегізінші километрдегі ОҚО халық шаруашылығының Кеңесі, экскавтор өндіруші зауытын Кентау Экскаватор зауыты деп өзгертті.
Зауыттың бірінші басшысы болып М.Калинин атындағы Шымкент қаласындағы пресс – автоматтар зауытының бас инженері Гайдабура Иван Иванович тағайындалды.
1959 жылдың 10 қаңтарында алғашқы штаттық қызметкерлер жұмысқа кірісіп, ИТР және жұмысшыларды экскаватор зауытына қабылдау жұмыстары басталды. Бір топ жас мамандар Шымкент қаласының пресс – автоматтар зауытына әртүрлі мамандыққа оқуға жіберілді.
1959 жылдың ақпан айында монтаждау, құру, жөндеу, станок пен жабдықтарды іске қосу жұмыстарын бастады, ал Ш.Сүлейменованың электромонтаждау бригадасы күштеп ажыратуды орнату, электрқұрылғыларының монтажын, оның жөндеу жұмыстары мен іске қосу жұмыстарын бастады.
1959 жылдың наурыз айында таржелілі темір жолы зауытты Түркістан теміржол станциясымен байланыстырды.
1. Зимин Е.Н., Преображенский В.М., Чувашев И.И. Электрооборудование промышленных предприятий и установок. -М.: Энергоиздат, 1981.-С.127.
2. Зимин Е. Н., Чувашев И. И., Электрооборудование промышленных предприятий. Ч.1.-М.: Стройиздат, 1977.-С.21-45
3. Справочная книга для проектирования электрического освещения. -Л.: Энергия, 1976.
4. Липкин Б.Ю.. Электрооборудование промышленных предприятий и установок .- М.: Высшая школа, 1972.-33-51.
5. Липкин Б. Ю. Электроснабжение промышленных предприятий, - М.: Высшая школа, 1990.-С.12-36.
6. Каганов И. Л. Курсовое и дипломное проектирование, - М.: ВО. Агропромизат, 1990.-С.16-22.
7. Иванченко Г.Е. Электрооборудование в строительстве, - М.: Высшая школа, 1986.-С.45-66.
8. Некрутман С.В., Кирпичников В.П. Электрическое оборудование предприятий общественного питания. - М.: Экономика,, 1981.-С.78-87.
9. Правила устройства электроустановок (ПУЭ) М; «Энергоатомиздат» 1986.-С.66-91.
10. Правил а технической эксплуатации электроустановок потребителей и Правила техники безопасности при эксплуатации электроустановок потребителей М.; «Энергоатомиздат» 1987.-С.55-85.
11. Справочник по монтажу электроустановок промышленных предприятий. По общей редакции Н.С Мовсесова и A.M. Храмушина; «Энергия» 1976.-С.32-50.
12.Городецкий С А Монтаж силовых трансформаторов
напряжением до 110 кв. М; «Энергия» 1972г.-С.31-48.
13.Электротехнический справочник в 3 томах по общей
редакций профессоров МЭУ М.; «Энергоатомизат» 1986г.-С.124-144.
14.Справочник по электроснабжению и электрооборудованию
в 2 томах по общей редакции А.А.Федорова М.;
«Энергоатомиздат» 1987.-С.145-151.
15.справочник по электроснабжению и электрооборудование
промышленных предприятий под редакцией Е.М.
Зименкова, Г.В.Розенберга, Е.М.Фескова.;
«Энергоатомиздат» 1983.-С.164-170.
16.М.С.Исивов Монтаж осветительных электроустановок М.;
«Высшая школа» 1984.-С.56-77.
17.Каменов В.Н. Пусконаладочные работы при монтаже
электроустановок М.; «Колос» 1972.-С.85-101.
18.А.А.Пястолов Монтаж эксплуатация и ремонт электрообрудования М.; «Колос» 1981.-С.99-112.
19. Егоров Г.П. Устройство, монтаж, эксплуатация и ремонт промышленных электроустановок М.; «Высшая школа»1974.-С.101-131.
20. Смирнов В.И. Монтаж электрических установок М.; Энергия 1976.-С.15-27.
2I. Нейштадт E.Т. Лабораторный практикум по предмету «Монтаж,
эксплуатация и ремонт электрооборудования предприятий и
установок» Москва, «Высшая школа», 1991.-С.105-119.
22. Смирнов В.Н., Соколов Б.А., Соколова Н. Б. Монтаж
электрических установок М.; «Энергоиздат» 1982.-С.115-130.
23. Зюзин А.Ф., Вишток A.M., Вишток Н.З.,Монтаж
эксплуатация и ремонт электрооборудования промышленных предприятий и установок М.; «Высшая школа» 1971.-С.100-123.
24. Киязевский Б.А., Ертупковский Л. Монтаж и эксплуатация
промышленных электроустановок М.; «Высшая школа» 1984.-С.51-77.
25. Кросташевский Л.В., «Монтаж эксплуатация и ремонт электрооборудования гражданских зданий и коммунальных предприятий» Москва, «Высшая школа», 1987.-С.100-105.
26. Егоров Г.П. «Устройство, монтаж, эксплуатация и ремонт промышленных электроустановок» Москва, «Высшая школа», 1974.-С.40-71.
27. Киреев М.И.,«Монтаж и эксплуатация станций подстанций и линий электропередач» Москва, «Высшая школа», 1974.-С.46-78.
2. Зимин Е. Н., Чувашев И. И., Электрооборудование промышленных предприятий. Ч.1.-М.: Стройиздат, 1977.-С.21-45
3. Справочная книга для проектирования электрического освещения. -Л.: Энергия, 1976.
4. Липкин Б.Ю.. Электрооборудование промышленных предприятий и установок .- М.: Высшая школа, 1972.-33-51.
5. Липкин Б. Ю. Электроснабжение промышленных предприятий, - М.: Высшая школа, 1990.-С.12-36.
6. Каганов И. Л. Курсовое и дипломное проектирование, - М.: ВО. Агропромизат, 1990.-С.16-22.
7. Иванченко Г.Е. Электрооборудование в строительстве, - М.: Высшая школа, 1986.-С.45-66.
8. Некрутман С.В., Кирпичников В.П. Электрическое оборудование предприятий общественного питания. - М.: Экономика,, 1981.-С.78-87.
9. Правила устройства электроустановок (ПУЭ) М; «Энергоатомиздат» 1986.-С.66-91.
10. Правил а технической эксплуатации электроустановок потребителей и Правила техники безопасности при эксплуатации электроустановок потребителей М.; «Энергоатомиздат» 1987.-С.55-85.
11. Справочник по монтажу электроустановок промышленных предприятий. По общей редакции Н.С Мовсесова и A.M. Храмушина; «Энергия» 1976.-С.32-50.
12.Городецкий С А Монтаж силовых трансформаторов
напряжением до 110 кв. М; «Энергия» 1972г.-С.31-48.
13.Электротехнический справочник в 3 томах по общей
редакций профессоров МЭУ М.; «Энергоатомизат» 1986г.-С.124-144.
14.Справочник по электроснабжению и электрооборудованию
в 2 томах по общей редакции А.А.Федорова М.;
«Энергоатомиздат» 1987.-С.145-151.
15.справочник по электроснабжению и электрооборудование
промышленных предприятий под редакцией Е.М.
Зименкова, Г.В.Розенберга, Е.М.Фескова.;
«Энергоатомиздат» 1983.-С.164-170.
16.М.С.Исивов Монтаж осветительных электроустановок М.;
«Высшая школа» 1984.-С.56-77.
17.Каменов В.Н. Пусконаладочные работы при монтаже
электроустановок М.; «Колос» 1972.-С.85-101.
18.А.А.Пястолов Монтаж эксплуатация и ремонт электрообрудования М.; «Колос» 1981.-С.99-112.
19. Егоров Г.П. Устройство, монтаж, эксплуатация и ремонт промышленных электроустановок М.; «Высшая школа»1974.-С.101-131.
20. Смирнов В.И. Монтаж электрических установок М.; Энергия 1976.-С.15-27.
2I. Нейштадт E.Т. Лабораторный практикум по предмету «Монтаж,
эксплуатация и ремонт электрооборудования предприятий и
установок» Москва, «Высшая школа», 1991.-С.105-119.
22. Смирнов В.Н., Соколов Б.А., Соколова Н. Б. Монтаж
электрических установок М.; «Энергоиздат» 1982.-С.115-130.
23. Зюзин А.Ф., Вишток A.M., Вишток Н.З.,Монтаж
эксплуатация и ремонт электрооборудования промышленных предприятий и установок М.; «Высшая школа» 1971.-С.100-123.
24. Киязевский Б.А., Ертупковский Л. Монтаж и эксплуатация
промышленных электроустановок М.; «Высшая школа» 1984.-С.51-77.
25. Кросташевский Л.В., «Монтаж эксплуатация и ремонт электрооборудования гражданских зданий и коммунальных предприятий» Москва, «Высшая школа», 1987.-С.100-105.
26. Егоров Г.П. «Устройство, монтаж, эксплуатация и ремонт промышленных электроустановок» Москва, «Высшая школа», 1974.-С.40-71.
27. Киреев М.И.,«Монтаж и эксплуатация станций подстанций и линий электропередач» Москва, «Высшая школа», 1974.-С.46-78.
Ф-ОБ-001033
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
А. ЯСАУИ АТЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ
ИНЖЕНЕРЛІК-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ФАКУЛЬТЕТІ
ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ПӘНДЕРІ КАФЕДРАСЫ
ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ
Кентау экскаватор зауытының модернизациядан өткен механикалық цехті электр
энергиясымен жабдықтау тақырыбына
050718- Электрэнергетика
Орындаған студент____________ Бейсенова М.Қ.
Ғылыми жетекшісі
аға оқытушы____________ Байсалов М.Ш.
“ Қорғауға жіберілді ”
Хаттама № ____
“____” _________ 2009ж
Кафедра меңгерушісі,
техн.ғ.к.,доцент ________________ Абдикулова З.Қ.
Түркістан, 2009
Мазмұны.
Кіріспе.
1. Кентау экскаватор зауытының механикалық цехындағы техникалық
қондырғылардың техникалық типтері.
1. Тұтынушыларды энергиямен қамтамассыз етудің құрамы. Электр
энергиясын тұтынушылардың мінездемесі және электрмен қамтамассыз
етудің категориясын анықтау.
2. Ток күшінің түрі мен кернеу мөлшерін анықтау. Электр жеткізу
схемасының негізділігі және оны таңдау.
3. Жеке қуаттар бойынша жүктелетін жарық есебі.
4. Электр жүктеменің есебі.
5. Реактивті қуаттың компенсациясы ( өтемі ).
2. Күштілік трансформатордың қуаттылығын анықтау және қосалқы электр
жабдықтарын таңдау.
1. Қуатты трансформатордың саны мен қуат күштілігін таңдау.
2. КТП 63010кВ конструктивті орындалуы.
3. Таратушы желінің қорғанысының есебі.
4. Магистральдық желі қорғанысының есебі.
5. 0,4кВ бетіндегі негізгі басқарушы автоматын таңдау.
3. Қысқаша тұйықталудың тоғының есептемесі.
1. К – 1 нүктесіндегі қысқаша тұйықталу тоғының есептемесі.
2. КТП – 100,4кВ – ты қоректендіретін кабельдерді таңдау
3. Негізгі басқарушы автоматтың 10кВ К – 2 нүктесіндегі қысқаша
тұйықталу тоғының есептемесі.
4. Механикалық цехтің подстансасындағы 0,4кВ шинасындағы қысқаша
тұйықталу тоғының есептемесі.
5. 10кВ жүктемесін сөндіру автоматын және жоғарғы кернеулі
сақтандырғышты таңдау.
6. 0,4кВ құрастырмалы шиналарды таңдау.
7. Қорғаныс жерге жалғаудың есептемесі.
4. Механикалық цехтің жұмысын ұйымдастыру және цехтің экономикалық
көрсеткіштері.
1. Механикалық цехтің жұмысын ұйымдастыру.
Цехтегі еңбек жұмыстарын ұйымдастыру.
Жұмыс уақытының теңгерлемесінің есептемесінің есептемесі.
Механикалық цехтің электр қондырғыларының жалпы мінездемесі.
Алдын – ала жөндеу жұмыстарының планды – жоспарлау графигі.
Алдын – ала жөндеу жұмыстарының негізгі нормативтік системасы.
Пайдаланатын және жөндеу жұмыстарын атқаратын жұмысшылардың санының
есептемесі.
Негізгі жалақының және қосымша фондтарының есептемесі.
1кВт сағат электр энергия тарифының есептемес.
4.2. Механикалық цехтегі жұмысшылардың өмір қауіпсіздігін
ұйымдастыру жұмыстары.
Қорытынды.
Пайдаланған әдебиеттер.
Кіріспе.
1953 жылы Кентау қаласының батыс өңірінде Ащысайтүстіметалл жөндеу
жұмыстары зауытының құрылысы басталды.
1957 жылы электржөндеу, темір – ұсталық, модельді, құю цехтерінің
корпустарының құрылысы аяқталды. 1959 жылдың қаңтар айында құрал –
саймандар цехі жұмысқа дайын болды.
Қазақ ССР Министрлер Кеңесінің 22.10.1958 жылғы №910 Қаулысы
негізінде Ащысайтүстіметалл комбинатының сегізінші километрдегі ОҚО
халық шаруашылығының Кеңесі, экскавтор өндіруші зауытын Кентау
Экскаватор зауыты деп өзгертті.
Зауыттың бірінші басшысы болып М.Калинин атындағы Шымкент
қаласындағы пресс – автоматтар зауытының бас инженері Гайдабура Иван
Иванович тағайындалды.
1959 жылдың 10 қаңтарында алғашқы штаттық қызметкерлер жұмысқа
кірісіп, ИТР және жұмысшыларды экскаватор зауытына қабылдау
жұмыстары басталды. Бір топ жас мамандар Шымкент қаласының пресс –
автоматтар зауытына әртүрлі мамандыққа оқуға жіберілді.
1959 жылдың ақпан айында монтаждау, құру, жөндеу, станок пен
жабдықтарды іске қосу жұмыстарын бастады, ал Ш.Сүлейменованың
электромонтаждау бригадасы күштеп ажыратуды орнату,
электрқұрылғыларының монтажын, оның жөндеу жұмыстары мен іске қосу
жұмыстарын бастады.
1959 жылдың наурыз айында таржелілі темір жолы зауытты
Түркістан теміржол станциясымен байланыстырды.
Кәсіподақтың зауыт комитеті партиялық және комсомол бюросы
секілді қоғамдық ұйымдарды ұйымдастырып, өз жұмыстарын бастады.
Оларды А.Ибаходжаев, А.Таймбетова және С.В.Лукьянченколар басқарды.
1959 жылдың 24 наурызында зауыт өндіріс стадиясына кірісті.
Цехтерде экскаватор бөлшектерінің дайындалуы басталды. Ал 26
маусымда экскаваторшы Ангуров Г.Д жинақтау цехінен шынжыр табанды
жүрістегі Қазақстандағы Э – 303 маркілі алғашқы экскаваторды жасап
шығарды. Жыл соңына дейін осындай машиналардың 30-ы шығарылды.
Дәл осы жылы екі цех ғимаратының құрылысы аяқталды. Олар:
металлконструкторлы, транспорт цехінің ғимараты, зауыт асханасы мен
материалдық қойма.
1960 жылы құю цехінің шабушы укасткісінің ғимараты құрылды.
1963 жылы жылына 30 мың тонна құрыш беретін болат құятын цехтің
жоспарлау және жерлік жұмыстары бастау алды және бұл жұмыстар
1971 жылы аяқталды.
1966 жылы кислородты және копрессорлы цехтер іске қосылды.
Зауыт жеті жылдық жоспарын ұтымды орындады және 1964 жылдан
бастап рентабельді кәсіпорын ретінде танылды.
1965 жылдың ақпан айында Қазақ ССР Министрлер Кеңесі зауыттың
реконструкциялау бойынша алғашқы ғимаратын бекітті.
Ол едәуір заманауи машиналар шығаруға, цехтердің күштерінің
ұдғаюына, жаңа техника мен технологияларды енгізуге, өндіріс
процессінің механизациясы мен автоматизациясын шығаруға бағытталды.
1970 жылы зауыттың реконструкциясының екінші этабы басталды. Енді
кәсіпорын жылына 1800 экскаватор, 30 мың тонна құрышты листтің
запастық бөлшектері мен байланыс орындарында 13 млн рубльге шығаруды
жоспарлады.
Зауыттың жалпы алаңы 33,2 га, оның ішінде өндірістік алаңы -
15,6 га болды.
Осы жылдар ішінде зауыт ұжымы экскаватордың конструкциясын
жетілдіруде белсене жұмыс жасады.
1964 жылы шынжыр табанды экскавктордың алғашқы модернизациясы
жасалды, оның нәтижесінде оған Э303А индексі берілді.
1970 жылы машина қайта модернизацияланады. Шынжыр табанды
экскаватордың жұмыс жабдықтарын күштірегіне ауыстырып, экскаваторда
0,4 километр көлемді ковш орнатуға мүмкіндік беріп, байланыс
бөліктері күшейтілді.
1974 жылы тағы бір модернизация жүргізіліп, шынжырлы табанды
экскаваторға 1-ші категориялы сапамен ЭО – 3111В индексі берілді.
Эксплутационшылардың тілегі мен халық шаруашылығының заманауи
машиналарға деген талаптарын ескере отырып, зауыт 1975 жылы
шынжырлы табанды экскаваторға ЭО – 3311Г маркілі экскаваторды жасап
шығарды.
Экскаватор ҚазССР-нің Халық шаруашылығының жетістігі көрмесі
мен ВДНХ СССР-нің құрылыс павилонында бірнеше рет көрмеге қойылып,
күміс деңгейлі дипломмен және үш қола (бронза) медалімен
марапатталды.
Зауыт конструкторлары салалық ғылыми зерттеу институтымен
бірлесе, гидроприводпен Э-3333 пневмодөңгелекті жүрістегі
телескопиялық жұмыс жабдығымен 3-ші размерлі топты экскаватор
моделін жасап шығарды.
Оның конструкциясына көптеген прогрессивті техникалық шешімдер
қолданылған. ЭО – 3333 экскаваторы ВДНХ СССР-де көрмеге шығып, алтын
күміс және алты қола медаль алқаға ие болған.
1988 жылдың қаңтар айынан бастап зауыт ЭО – 3122 маркілі трактор
типіндегі шынжырлы табанды жүрістегі гидравликалық экскаваторды
шығара бастады.
Негізгі өніммен қатар зауыт тағы басқа өнімдер шығарады. Олар:
К – 701 тракторының базасында П – 485 жүкартылымдардың
кірпішөндіретін агрегат, күшжинағыш комбайндарға арналған
редукторлар, ауылшаруашылық машиналарына арналған бөлшектер мен халық
тұтынатын таурлардың 20 атауы.
1988 жылы зауытта СССР бойынша алғаш рет Камаз 5511 автоматының
шасси базасында тескопиялық жұмыс құрылғысымен
ЭО – 3532 маркілі экскаваторлар жасалынып шығарылып,
ВДНХ СССР-де алтын медальмен 1-ші деңгейлі дипломмен марапатталды.
Зауыт ұжымы өндіріліп шығарылатын өнімнің жетілдірілуіне жұмыс
жасайды. Жаңа машиналар алдыңғыларынан жаңа өндірілген сапасымен
үлкен үнемділігімен ерекшеленіп, және ең күшті әлемдік үлгілер
қатарынан орын алады.
Жылдан жылға олардың сапасы жақсарады.
Кәсіпорында Республикамызда бірінші болып, өнімнің сапасының
комплекстік жүйесі мен алғашқы сапа жөніндегі коференция біздің
зауыт базасында алғашқы рет жүргізілді.
1987 жылдың қаңтар айынан бастап зауытта өнімнің мемлекеттік
қабылдамасы енгізілген.
Жоғарғы өндірістік көрсеткіштер үшін ССР-дің құрылғанына 50 жыл
толуына орай Қазақстан Компартиясы мен ҚазССР-дің Министрлер
Кеңесінің 1972 жылғы 8 желтоқсандағы шешімімен (Қаулысымен) зауытқа
ССР-дің 50 жылдығы аты берілді.
Еңбектің ғылыми ұйымдастырылуында үлкен жұмыстар жасалған, бұл
жұмыстардың нәтижесі зауыттың Минстройдормашта ең алдыңғы
кәсіпорындар қатарынан Жоғарғы мәдениетті кәсіпорын және еңбек
ұйымдастырушысы атты жоғарғы атаққа ие болуға мүмкіндік берді.
Зауытта жұмысшылардың квалификациясы мен білімдерін жоғарылатуға
барлық жағдайлар жасалған. Мақсатты тағайындалымға өндірістік –
техникалық курстар құрылған.
Жұмыс кадрлары 600 орындық кәсіптік базалық училище дайындайды.
Зауыттың комсомолдық ұйымы Қазақстанның ЛКСМ ЦК Құрмет
Кітабына енгізілген. Оның қатарында 800 – ден астам адам бар.
Көптеген жұмыстар ұжымдағы шығармашылықты арттыруға, әрдайым
кәсіптік шеберліктің байқаулары өткізіледі.
Ең үздік жас жұмысшы, Мамандық бойынша ең үздік атағына
сайыстар жарияланған. Коммунистік еңбекке шақырып, өндірістің алдыңғы
қатарлы қызметкерлерінің тиімді тәжірибиелері алдыңғы қатардан орын
алуда.
Заманауи бағыттардағы өндірістің эстетикасы мен мәдениет
үлгісіне үлкен көңіл бөлінеді. Зауыт территориясында көрік беретін
жасыл желектер мен гүлдер көптеп отырғызылған.
Зауытта жоғарғы өнім шығаратын еңбекке әрекет ететін жақсы
жағдайлар жасауға үлкен көңіл бөлінеді.
1964 жылдан бастап зауытшыларға араналып 83 мың квм тұрғын
алаңымен 20 көп қабатты үйлер салынған. 400 орындық жатақханасы
бар, 5 бала-бақшасы, Надежда балалар аула клубы бар.
Жаз мезгілінде экскаватор зауытының жұмысшыларының балалары
Ақ бұлақ сауықтыру лагерінде демалады. Зауытшыларға екі демалыс
орны, Сырдария өзені мен Қызыл – Көл бойындағы жерлерде қызмет
көрсетіледі.
Зауыт еңбекшілері квалификациялық көмекті денсаулықпунктінде,
зауыттың медсанбөлімінде, және 100 орындық санаториялық –
профилакторияда алады.
Спорт сүйер қауымға да жақсы жағдайлар жасалған. 10 мың
көрерменге арналған зауыт стадионы, жақсы жағдайда жабдықталған
спорт зал және қалашық алаңы мен шахматтық клубы бар.
Құймырлы жердің 280 га алып жатқан көмекші шаруашылықтың
дамуына үлкен көңіл бөлінеді.
Әртүрлі жылдары зауытты Гайдабура И.И., Паршин А., Куралбаев К.И.,
Тен Л.У., Столбов А.А., Мамбетов Ж.М. басқарған.
Зауыт Бауман атындағы Мәскеу Техникалық училищесінің (1968 –
1985ж.ж.) түлегі Құралбаев Қалдыбектің басшылығында көптеген
жетістіктерге жеткен. Дәл осы кезеңде зауытта 2 реконструкция
жасалған, әлеуметтік – тұрмыстық және мәдени ошақтарының барлық
объектілері толығымен салынған. Оның есімі қазіргі таңда Кентау
қаласының бір көшесі мен орталық стадионға берілген.
27 халықтың ұлт өкілдері өндірістің әртүрлі учаскілеріне қызмет
еткен.
Отанымыз Кентау қаласындағы экскаваторқұрушылардың ерен
еңбектерін ерекше бағалады; 80 –нен астам жұмысшылар мен ИТР
қызметкерлері ССР-дің медальдарі мен алқаларымен марапатталған.
Нарық экономикасына енумен Кентау Экскаватор Зауыты 1993
жылдың 12 қазанынан бастап Экскаватор АҚ (Акционерлік Қоғамы) деп
аталды.
Соңғы жылдарда зауытта экскаваторладың бірнеше жаңа үлгілері
жасалынып шығарылған. Олар: Урал автокөлігінің шоссе базасындағы,
ЭО – 3532, МТЗ – 8082 трактор базасындағы ЭО – 2626, ЭО – 3323
жабдықтарымен жабдықталады.
Қазақстан Республикасында болып жатқан үлкен жетістіктер
болашаққа үлкен сенімділікпен қарауға мүмкіндік береді.
Үздіксіз жұмыс атқарумен номенклатураның кеңейтілуінің арқасында
зауыттар Қазақстанның ең алдыңғы қатарлы электротехникалық
өнеркәсіптік кәсіпорындар қатарынан орын алды. Зауыттардың
тәжірибиелі инженерлі – техникалық жұмысшылары тапсырыс берушілердің
талаптарына байланысты өнім ассортиментін кеңейтіп, өнімнің
конструкциясын жеткілікті етеді.
Трансформатор эксплуатациясының тәжірибиесі көрсеткендей, қызмет
ету уақыты 25 жылдан кем емес.
Зауыт Итальяндық Сазрапш және Еиготас фирмаларының жаңа
жоғарғы технологиясы құрылғыларымен жабдықталады.
1. Кентау экскаватор зауытының механикалық цехындағы техникалық
қондырғылардың техникалық типтері.
1.1.ТҰТЫНУШЫЛАРДЫҢ ЭНЕРГИЯМЕН ҚАМТАМАССЫЗ ЕТУДІҢ ҚҰРАМЫ. ЭЛЕКТР
ЭНЕРГИЯСЫН ТҰТЫНУШЫЛАРДЫҢ МІНЕЗДЕМЕСІ ЖӘНЕ ЭЛЕКТРМЕН ҚАМТАМАССЫЗ ЕТУДІҢ
КАТЕГОРИЯСЫН АНЫҚТАУ.
Кесте 1.
Электр энергиясын тұтынушыларының құрамы.
№ Құралдың атауы Рн.маМөлшеріРед. Робщ.
жоспар х дана кВТ кВТ
бойынша
1 2 3 4 5 6
1,22 ПВ – 25% -тен Мосттық кран 2 19,7 39,4
2,33 Сыдырмалы – егеуші 2 5,5 11
3,6,30-32 Көлбеу – фрезерлі 5 13,12 65,6
4,5 Аралаушы 2 7,75 15,5
7,9 Қашаушы 2 13,1 26,2
8,10 Ажарлатушы 2 15,12 30,24
11,12,13 Электролизді ванналар 3 8 24
14 Түзеткіш агрегат 1 28 28
15-17 Кедергілік электро пештер 3 40 120
18,19 Қалпақты электропештер 2 65 130
20 Электродты тұзды ванна 1 20 20
21,35,36 Желдеткіш 35,7 3 18,5 18,5
23,28,29 Қырнаулы – винткескіш 41,3 3 30,85 92,55
24,25 Координатты – жонғыш 2 22,3 44,6
26,27 Айнала – тегістегіш 2 26,3 52,6
34 Плазматрон 1 28 28
38 Жоғарғы жиілікті орнату 1 80 80
37 Көшірмелі – тігу 1 7 7
39 Лазерлік құрылым 1 4 4
СТ Сәуле беру тақтасы 1 30,8 30,8
Цех бойынша барлығы: 40 - 905
Құрал саймандар цехінде әртүрлі металл өңдеуші станоктар
орнатылған, ал сол станоктарды орындарынан қозғалтып, жөндеу жұмыстарын
жүргізу үшін, Q = 10т. мосттық кран орнатылған. Қажетті жағдайда
цехтің ішін желдетіп тұру үшін арнайы желдеткіш орнатылған.
Құрал саймандар цехі көмегі жағынан машина құрылыс зауытының
ең бір маңызды цехтер қатарынан орын алады.
Цех – зауыттың негізгі және көмекші құрал жабдықтарын жасап
шығаруға және жөндеуге арналған құралдар мен бөлшектерді дайындап
шығаруға арналған. [ 4 ]
Электржеткізуді нық сенімділікпен қамтамасыз ету үшін
институттың техникалық нұсқаулығын басшылыққа аламыз
Тяжпромэлектрпроект № 315 – 74 пункт 3,3.
Электрқабылдағыштарды екінші санатқа шағармау қажет ...
келесілерді ескеру қажет, екі сменде қалыпты жағдайда жұмыс
жасайтын өндірісте цехтің кез – келген трансформаторының қуат көзінен
ажырау салдарынан белгілі бір электржеткізуші учаскедегі кей
жағдайдағы авариялық үзілістер бір аппараттың істен шығуы немесе
цехтің электржүйесінің бір бағытының істен шығуы, белгіленген тәртіп
бойынша жұмысшылардың жұмыстарын массалық түрде тоқтатып тастап
немесе өндірістің ірі көлемде шығарылатын өнімін қысқартып тастай
алмайды. Яғни, мұндай ақаулар өндіріске аса үлкен кедергілер
келтірмейді. Бұл секілді авариялық жағдайлар қалып қойған жұмыстар
қатарын қосымша жүктеме жұмыстарын арту есебінен өтелуі мүмкін. Сол
себепті де машина құрылыс және соған сәйкес металл өңдеу зауыттары
секілді көптеген екі сменде жұмыс жасайтын күрделі бөлімді
өндірістердегі электрқабылдағыштың негізгі массасы ІІІ санатты
электрқабылдағышқа жатқызылады.
Осы ережені басшылыққа ала отырып, жобалаушы цехтің екі
сменде жұмыс жасайтынын ескере отырып, электржеткізудің тек ІІІ -
санатын ғана қабылдаймыз. ІІІ – санаттағы электржүйесін тұтынуда бір
ғана (трансформатор) қуат көзінен орыындалып, электржүйесіндегі
жөндеу жұмыстарына немесе электржүйесінің бір бөлшегін ауыстыруға
жұмсалатын қажетті үзілістер бір тәуліктен аспауы қажет.
1.2. ТОК КҮШІНІҢ ТҮРІ МЕН КЕРНЕУ МӨЛШЕРІН АНЫҚТАУ. ЭЛЕКТР ЖЕТКІЗУ
СХЕМАСЫНЫҢ НЕГІЗДІЛІГІ ЖӘНЕ ОНЫ ТАҢДАУ.
Қазіргі уақытта өнеркәсіпте үзілісті және тұрақты берілетін ток
күштері қолданылады.
Үзілісті ток келесідей жеңілдіктерді қамтиды:
. 1. Бір шамадан келесіге оңай ауысып, үлкен кеңістікке оңай
таралады;
. 2. Үзілісті ток күшіне арналып жасалған электржабдықтарының
құны төмен болады;
. 3. Аппарат конструкциясының қарапайымдылығы;
. 4. Ұзақ мерзімде қызмет көрсетеді;
. 5. Жұмыста ыңғайлылығы;
. 6. Үзілісті ток күшін қолдану үлкен шығынды қажет етпейді,
сонымен қатар көп қызмет көрсетуші персоналды да.
.
Үзілісті ток күшін пайдаланудағы қиындықтарға электрқорғаушы
күшінің жылдамдығын баяулықпен реттеу қиындығы жатады.[5]
Тұрақты ток күшін пайдалану үшін арнайы өзгертуші құрал
орнатылуы қажет.
Тұрақты ток күшінің қорғағыштары конфигурациясы негізінде
күрделі келеді, және эксплуатацияда көптеген жұмыс күшінің
жұмылдырылуын қажет етеді.
Жоғарыда көрсетілген барлық фактілерді ескере отырып, жобалаушы
құрал жабдықтар цехін электрмен қамтамасыз ету үшін 50Гц жиілікті
үшфазалық үзілісті ток күшін қабылдаймыз.
Электродвигательдерді қосуда ең бір кең таралғаны жарық беруші
құрылғылардың қуаты 380220В болып отыр.
Жарық беру құрылғылары мен электродвигательдерді бірге іске
қосу үшін жер мен ток өткізгіш аралығындағы ең төмен кернеу 220В
болады.
Сондай – ақ, цех желілеріндегі электроэнергияны жоғалту
мүмкіндігін азайту мақсатында 380В кернеу күшін қолданған дұрыс.
Жобалаушы құрал-жабдықтар цехінде көбінесе үзілісті ток
желісінде жұмыс жасайтын (100кВт дейінгі) қуаттылығы бар
электроқабылдағыштар орнатылғандықтан, цехті электрмен қамту үшін
f = 50Гц үзілісті ток күшінің 10кВ кернеулігін таңдаймыз.
Дұрыс құралған схема қолданыста қарапайымдылық пен
ыңғайлылықты қамтамасыз етуі тиіс. Ол оның құрылысына жұмсалатын
түсті металл шығынын, электроэнергияға жұмсалатын капитал шығындарын
үнемдеуі қажет.
Әр бір ток күшін беретін желілік қосылымдар радиальды және
магистральді схемалар бойынша орындалуы мүмкін.
Радиальды желілер жеке дара бір – бірінен алшақ орналасқан
қуаттылығы күшті электроқабылдағыштарды немесе жеке күштілігі бар
үлкен қуат көзін қажет ететін электрқабылдағыштарды ток көзіне
қосатын радиальды қабылдағыштар ток көзіне қосуға қолданылады.
Радиальды схема жеке ток күшін қолданушылардың жоғарғы
ыңғайлылығын қамтамасыз етеді, себебі кіші ақаулар орын алған
жағдайда, жұмыс барысын тек қана бір немесе бірнеше
электрқабылдағыштар ғана тоқтатады.
Электржеткізудің магистральды схемасы аз мөлшердегі қуат күшімен
жұмыс атқаратын электрқабылдағыштар өндіріс орнындағы алаңдарда
орнатылған жағдайда пайдаланылады.
Магистральды схеманың радиальды схемамен салыстырғанда бірқатар
артықшылықтары бар:
Қосылыстан шығатын желілер санының азаю салдарынан оған
орнатылатын қорғаныс аппараттары мен коммутациялық аппараттар саны
да азаяды;[1,6]
Ток көзімен қамтамасыз ететін желілердің жалпы аралығы
қысқарады.
Күшті желілерде магистральды және радикальды схемалар ашық
түрде сирек қолданылады.
Радиальды және магистральды желілердің даралық айырмашылығын
ескере отырып, берілген құрал – саймандар цех үшін электрмен
қамтамасыз етудің аралас схемасын қабылдаймыз.
1.3. ЖЕКЕ ҚУАТТАРЫН БОЙЫНША ЖҮКТЕЛЕТІН ЖАРЫҚ ЕСЕБІ.
Дәнекерлі – механикалық бөлім үшін нақтылы есеп береміз. Басқа
есептер аналогиялық, сол себепті қорытындысын кестеге енгіземіз.
Жай көлемі:
А * В * Н = 48 * 30 * 10
( 1.1 )
алаңы:
S = А * В = 48 * 30 =
( 1.2 )
Газоразрядты лампалар кезінде Кз коэффициент запасының кеңес
беріле көрсетілген жарық беру әсерін таңдаймыз.
Еmin = 300 лк, k3 = 1,5
Есептік биіктігі:
Нр = Н – (һс + һраб) = 10 – (0,8 + 1) = 8,2
( 1.3 )
ондағы: һс - шам асылуының биіктігі;
һраб - жұмыс үстінің биіктігі;
УПДДРЛ типті ДРЛ лампаны шам орнатамыз.
Жұмыс үстімен қабырғалардың және төбенің сәулелер коэффициенті.
= 50%, = 30%, = 10%.
Бұл шамның типіне, белгілі Еmin, kз, сәулелік коэффициенттер
бойынша есептік биіктік пен жайдың алаңы S сыбағалы қуатын
аламыз Еmin = 100 лк.[6]
Руд 100 = Вт
( 1.4 )
300лк қайта есептейміз:
Руд = 3 · 6,2 = Втм
( 1.5 )
Белгіленген қуат күшін анықтаймыз:
Руст = Руд · S= 18,6 · 1440 = 26784 Вт
( 1.6 )
Есеп қорытындыларын кестеге енгіземіз:
Кесте 2.
Қорытындылар кесте
№ Сәулелік
Жоспар бойынша БөлімшеМ2 Нр Еmin K3 коэффициент
лер м
аты
ТМЗ –630100,4 1560 7600 2,0 5,5 630 ∆Ү-н-11
Трансформатордағы қуат күшінің жұмсалуын анықтаймыз.
ΔРтр=ΔРхх+ Кз2·ΔРкз=1,56+0,72∙7,2=5,088 кВт (2.4)
ΔQтр=ΔQхх+ Кз2·ΔQкз=12,6+0,72·36,65=30,56 кВАр (2.5)
онда реактивті жұмсалу күші х.х. және к.з
10 кВ бетінде есептік салмақты анықтаймыз.
ΔQхх===12,6 кВАр; (2.6)
ΔQкз===36,65 кВАр ; (2.7)
Максимум режиміндегі есептік жүктілікті анықтаймыз:
Sрасч.10 кВ==
=449 кВ·А
(2.8)
Максимум режиміндегі есептік жүктілікті анықтаймыз:
Sрасч.10 кВ.м=
= 488 кВ·А
(2.9)
2.2. КТП 63010кВ КОНСТРУКТИВТІ ОРЫНДАЛУЫ.
Цехтік подстанцияда Хмельницкий қ. ПО Укрэлектроаппарат - да
жасалынып шығарылған КТП – 630100,4 – 84 – 91 күштілігі
Sном = 630кВ · А ТМЗ 630100,4 трансформаторын орнатамыз.
Жоғарғы жағында шкаф ШВВ – 2У1 орнатылған, ол ПКТ – 10 тежегіш
және ВНП – 17 типті 10 кВт өшіргішпен комплектіленген.
Төменгі жағында екі шкаф орнатылған: ШНВ – 1ЛУ1 – енгізу шкафы
және ШНЛ – 1У1 линиялық шкаф. ШНВ – 1ЛУ1 ВА55-41 1 Іном = 1600 енгізу
автоматымен комплектіленеді;[6,7]
Ін.расц. = 0,63 · 1600 = 1008 А және т.б. линиялық автоматтармен:
ВА52-39 Ін = 630 А ШНЛ-1У1 5 линиялық автоматпен
комплектіленеді Ін = 250 А.
Түрі ШВВ-2У1ТМЗ-630100,4енгізу ШР3
Құрылғының Енгізу Күшті Енгізу шкафы Линиялық шкаф
аты шкафы Трансформатор 0,4 кВ 0,4 кВ
10кВ
2.3.ТАРАТУШЫ ЖЕЛІНІҢ ҚОРҒАНЫСЫНЫҢ ЕСЕБІ.
Тарату желісінің есебін сыдырмалы – егеуші станок үшін
жүргіземіз, басқа есептер аналогиялық, сондықтан есеп қорытындысын
11.1 кестесіне енгіземіз.
Шығындар есебі
Двигатель типі 4А112М4 Рн = 5,5 кВт, cosφ = 0.85, n = 85,5%,
Кi = 7,0.
Электрқозғағыштардың номиналды тогы
Iн===11,5 А. (2.10)
Электрқозғағыштың қосу тогы
Iпуск=Кi·Iн=7·11,5=80,5 А.
(2.11)
Келесі шарттар бойынша тежегішті таңдаймыз.
Iвст≥Ірра=Кз∙Ін=1·11,5=11,5 А.
(2.12)
онда Кз – құрылғының іске қосылу коэффициенті; толық қосылған
жағдайда Кз = 1.
1пик – пиктік ток, электрқозғағыштардың 1-2 секунд қосылу
кезінде орын алады.
α – іске қосу тогының төмендеуінің коэффициенті. Жеңіл қосылу
барысында α = 2,5.
НПН – 2 тежегішін таңдаймыз.
Ін = 15А, Івст = 35 А 32,2 А.
Басқару үшін магниттік қосуды таңдаймыз, ал қорғаныс пен
қосымша жүк артымын арттыру үшін жылулық релені таңдаймыз. 17
ПМЛ221002; Ін = 22А; РТЛ101604 Ін.ср. = 12 А.
Цехтегі тұтынушылар қосылуы үшін ШР 11 типті күшті
шкафтар қабылданған, оның енгізілуіне Р18 рубильниктер
орнатылған.[1,25]
Цехте электр қабылдағыштардың аралас схемасы қабылданған. ШР2
күшті шкафтардан басқа цехтің электрқабылдағыштарын қосу үшін ШРА4
типті таратылымды шинопроводтар қабылданған.
Таратылымды шинопроводтардың қорабына тармақтық коробка
орнатуға орындар қаралған, онда автоматты өшіргіштер немесе 63, 100
және 250 А номиналды токтарға арналған патронды тежегіштер
орнатылған.
Электрқабылдағыштарды ток көзіне қосу құбырдағы провод немесе
металлды қолғап арқылы жүзеге асырылады.
Салу шарты орташа Кпопр = 1.
Стальді құбырға салынған АПВ маркілі өткізгішті таңдаймыз.
lдоп≥Іраб=11,5 А.
(2.13)
Ідоп Кзащ · Івст = 0,33 · 35 = 11,6 А.
(2.14)
Мұнда Кзащ = 0,33 қорғаныс коэффициенті.
Бір құбырдағы АПВ 3 (1х2) Ідоп = 18 А 11,6 А, үш біріктірілген
проводты құбырды таңдаймыз. Құбыр диаметрі: (шартты құбыр өту жолы)
Ø 15.
Электрөткізгіштің автоматты өшіргішін таңдау.
Ін.расц Іраб = 11,5 А.
(2.15)
ВА51: ВА51-25 Ін. = 250 А, Ін.расц = 12,5 А,
Кср.э = 10. сериялы құрамаланған ажыратушы автоматты таңдаймыз.
Электрқозғағышты қосқанда жалған өшірілуді тексеру.
Іср.э 1,25 · Іпик = 1,25 · 80,5 = 100,6 А;
(2.16)
Іср.э = Кср.э · Ін .расц = 10 · 12,5 А 100,6 А;
(2.17)
Құрыш құбырда орналасқан АПВ өткізгішін таңдау.
Ідоп Іраб = 11,5 А.
(2.18)
Ідоп Кзащ · Ін .расц = 1 · 12,5 А.
(2.19)
онда Ø 5мм құрышты трубадағы АПВ 3 (1х2) Ідоп = 18 А таңдаймыз.[]
2.4. МАГИСТРАЛЬДЫҚ ЖЕЛІ ҚОРҒАНЫСЫНЫҢ ЕСЕБІ
ШРА №1 таратушы шинопроводты токпен қамтамасыз ететін
магистральді байланыстың есебін көрсетеміз. Магистральді байланыс
кабельді конструкцияларда АЗВГ кабельімен орындалады.
Есептеу үшін шығындардың берілгені:
Рм = 77,4 кВт
(2.20)
Qм = 58,54 кВАр
(2.21)
Ім = 146,97 А
(2.22)
ШРА №1 – ге қосылған электрқозғағыштың ең жоғарғы
күштілігінің берілгендері:
Қырнаулы – винткескіш: Ру = 30,85 кВт, Ки = 0,14.
Түрі (типі): Рн.макс. = 22 кВт, cosφ = 0.9, n = 90 %, Ік = 7 Ки
= 0,65.
Ең үлкен электрқозғағыштағы номиналды ток
Iн===41,3 А. (2.23)
Электрқозғағыштың қосылу тогы:
Іпуск = Кі · Ін. = 7 · 41,3 = 289,2 А.
(2.24)
ШРА №1 – ге арналған ең жоғарғы ток күшін анықтаймыз.
Іпик = Іпуск + (Ім - Ки · Ін.макс) = 289,2 + (146,97 – 0,65 · 41,3) =
409,32 А. (2.25)
Келесі шарттар негізінде автоматты таңдаймыз:
Ін.расц Ім = 416,97 А. ВА51-35 Ін = 250 А, Ін.расц =
160 (2.26)
А. 146,97 А, Кср. э = 12.
(2.27)
Ең жоғарғы ток күшінің әсеріне электромагниттік ажыратушыны
тексереміз:
Іср.э≥1,25 ∙Іпик=1,25∙409,32=511,65 А;
(2.28)
Іср.э=Кср.э∙Ін.расц=12∙250=3000 А 511,65 А.
(2.29)
Рет бойынша автомат дұрыс таңдалған.
Қыздыру шартымен ұзақ токпен таратушы шинопроводты таңдаймыз.[10,26]
Iдоп≥Iм=146,97
(2.30)
ШРА4-250-32-1У3. Ін = 250А, Uн=380220В, Іу=15кА,таратушы шинопроводты
таңдаймыз, шиналар қиылысы 35 х 5 мм2.
Подстансаның 0,4 кВ шинасынан таратушы шинопроводты іске
қосатын АВВГ кабельін таңдаймыз.
lдоп≥Іраб=146,97 А.
(2.31)
lдоп≥Кзащ∙Ін.расц=0,66∙160=105,6 А.
(2.32)
АВВГ (3х95+1х35)
Ідоп = 0,92·170 = 156,4 А 146,97А. кабель кабельді лотоктарға
салынады.
95мм2 қиылысымен 1км кедергілердің есептік көрсеткіштерін
жазып аламыз.
r0 = 0,329 Ом, х0 = 0,081 Ом.
(2.33)
Кабельдегі напряжениенің жойылуын анықтаймыз.
∆U===1.4В. (2.34)
Кернеудің жойылуының пайыздық көрсеткіші.
∆U%===0,38 %
(2.35)
2.5. 0,4кВ БЕТІНДЕГІ ЕНГІЗУ АВТОМАТЫН ТАҢДАУ.
Берілгендер:
Ім = 842,8 А, Ки = 0,47
(2.36)
Цехтегі ең күшті электрқозғағыштың типі (түрі):
Рн=22 кВт, η=90%, cos φ=0.9 , Кi=6,5
Берілген қозғағыштың номиналды тогын табамыз.
Iн.макс=== 41.3 A (2.37)
Іске қосу тогын табамыз.
Iіске қосу=Iн·Кi=41,3·6,5=268,5 А
(2.38)
0,4 кВ шиналардағы ең жоғарғы ток.
Iпик=Iпуск+(Iм-Ки·Iн.макс)=268,5+(8 42,8-0,47·41,3)=1091,9 А
(2.39)
ВА55-41 Ін = 160 А, Ін.расц = 0,63 · 1600 = 1008 А типті автомат
таңдаймыз
Өшірілуін тексереміз.
Іср.о 1,25 · Іпик = 1,25 · 1091,9 = 1364,9 А;
(2.40)
Іср.о Кср. о · Ін.расц = 3 · 1008 = 3024 А 1364,9
А; (2.41)
3. Қысқаша тұйықталудың тоғының есептемесі.
3.1. К – 1 НҮКТЕСІНДЕГІ ҚЫСҚАША ТҰЫҚТАЛУ ТОГЫНЫҢ ЕСЕПТЕМЕСІ.
Қысқа тұйықталулардың ток есебі – электрқұрылғыларын таңдауға және
тексеруге жүргізіледі, өйткені олар қысқа тұйықталулардың термикалық
және электродинамикалық тұрақтылығын қанағаттандыруы қажет.
Қысқа тұйықталулар топтарының есебі үшін электржабдықтаудың
схемасы жасалады, және олардың негізгі элементтері белгіленген
олардың негізгі жұмысына сәйкес болады. Жанынан шинаның орнын жабу
орташа кернеуін көрсететін схема сызылады.[11,19]
Есептік схема
Kесте 5.
Бас подстансадағы әуе желілірінің көрсеткіштері.
Жүйе Бас подстансаның Әуе линиясы ГПП-ғы Кабельді
трансформаторлары трансформатор линия
Sc Хс Sн1= Sн2 кВ Км
К-1 8,3 8,3 21,1 151,5 10
К-2 7,75 7,75 17 140,8 10
К-3 15,3 15,3 32,4 10,6 0,38
3.5 10кВ ЖҮКТЕМЕСІНІҢ СӨНДІРУ АВТОМАТЫН ЖӘНЕ ЖОҒАРҒЫ КЕРНЕУЛІ
САҚТАНДЫРҒЫШТЫ ТАҢДАУ.
Бастапқы берілгендер: Iм=28,2 кА
I’’=I∞=7,75 кА
Iуд=17 кА
Тежегіштерді келесі шарттар бойынша таңдаймыз: тип –ПКТ-101-10-31,5-12,5
УЗ Uном=10 кВ, Iном=31,5 А 28,2 А, Iоткл=12,5 кА 7,75 кА,
алынған тежегіштер электродинамикалық және жылулық тұрақтылыққа
тексерілмейді.
Нығайтылған контактылы жүйесі бар, енгізілген тежегіші бар, серіппелі
қозғағышы бар өшіргішті таңдаймыз.
Түрі : ВНП-17-10400-10зп3у3 Uном=10 кВ , Iном=400 А 25,2 А, iсквоз. =25
кА , Iт=10 кВ1 сек.
Динамикалық беріктілік
iдин=25 кА iуд=17 кА
Жылулық тұрақтылыққа тексеру.Жылулық импульс
Вк=(I’’)2·(tов+tр.з.+Tа)=7,752·(0,1 +0,5+0,05)=39 кА2·С (3.25)
Ондағы, Та=0,05 с
Жылулық тұрақтылықтың 1 секундтық тогы.
Iт2·t=102·1=100 кА2·С Вк=39 кА2·С
(3.26)
Бұдан жүктілікті өшіргіштің жылулыққа тұрақтылығын білуге болады.
Жүктілікті өшіргіш пен тежегіш ШВВ-2У1 типті жоғары вольтті енгізу
шкафында орналастырылады.[4,22]
3.6. 0,4кВ ҚҰРАСТЫРМАЛЫ ШИНАЛАРДЫ ТАҢДАУ.
Бастапқы берілгендер: Iрасч=Iмакс=842,8 А
I"=I∞=15,3 кА
iу=32,4 кА
Шиналар ℓ=50 см аралығында тіректі изоляторларда мм = 20см, а = 200мм
аралығында жалпасынан орналастырылады.
Есептік ток бойынша S=60·6=360мм2 қиылысы бар, АД31Т(60х6) Iдоп=870 А
842,8 А маркалы аллюминий шиналарын таңдаймыз.
Шиналарды қысқа тұйықталу тогының динамикалық тұрақтылығын тексереміз.
Шиналардың жалпасынан орналасу барысындағы кедергі моментін анықтаймыз:
W===3,6 см
(3.27)
Шиналардың металлындағы есептік кернеу
===64,1 Мпа (3.28)
расч=64,1 МПа доп= 80 Мпа
(3.29)
Бұдан шиналардың қысқа тұйықталуларға төзімділігін байқаймыз.
Шиналарды жылулық тұрақтылығын тексереміз.
Қысқа тұйықталуларға дейінгі шиналар қызуын тексереміз.
нач=0+(доп-0)·()2=25+(70-25)·()2=65 ,6ºС
(3.30)
Қыздыру қисығы бойынша Анач=0,5·104
Қысқа тұйықталулардағы ток ағымының уақыты.
t=tзащ+tвыкл=1+0,2=1,2 с
(3.31)
Ондағы, tзащ- қорғаныс уақыты, tв= 0,1÷0,3 - ВА53, ВА55 және ВА75 типті
өшіргіштің уақыты.
Қатынасты анықтаймыз.
β'' = = =1
β''=1 и tкз=1,2 бойынша tпп=0,995 табамыз, қысқа тұйықталудың тогының
апериодтық жасаушының келтірілген уақытысы:
tпа=0,005 β''=0,005
Есептік келтірілген уақыт
tпр=tпп+tпа=0,995+0,005=1 с..
Қысқа тұйықталудан болған шиналардың қызулығын тексереміз:
Акз=()2∙tпр=()2∙1=0,18∙104
(3.32)
Қысқа тұйықталулар мен ток күшінің салмағы бойынша шиналардың қызуы:
А=Анач+Акз=0,5+0,18=0,68∙104
(3.33)
Қысқа тұйықталулар кезіндегі шиналардың қызуы
кз=95º С доп=200º С болады.
Бұдан АД31Т (60х6) шиналарының ток күшінің жүктілік салмағы мен қысқа
тұйықталуларға жылулық төзімділігін байқаймыз.[1,18]
3.7. ҚОРҒАНЫС ЖЕРГЕ ЖАЛҒАУДЫҢ ЕСЕПТЕМЕСІ.
Адамдардың ток көзіне түсуден сақтандыру үшін, келесі шараларды
қолдану қажет: жерге жалғау, қорғаныспен өшіру, аз мөлшерлі кернеуді
пайдалану, желілерді қорғанысты түрде бөлу, екі мөлшерлі оқшаулау,
потенциалдарды теңестіру, потенциалдарды түзету.
Қорғаныс жағдайын таңдау жұмыс режиміне байланысты нейтралды,
номиналды желідегі ток күшіне байланысты, жұмыс орнының қауіптілік
деңгейіне, электр қондырғылар бұйымдарының қолданылу класына және техника –
экономикалық жағдайына байланысты жүргізілуі қажет.
Қорғанысты тұйықталу есебінің мәнісі келесіде, яғни
электрқондырғылардың қорғаушы корпустары мен жердің аралығында
электрқосылғыштарын ең аз күш қуатымен, және соның есебінде күшті қысқарта
отырып, электрқұрылғыларда орын алатын ақаулықтар кезіндегі
күшті азайту.
1кВ қа дейінгі нейтралмен оралған электрқұрылғыларында жерге
тұйықталу құрылғысының әсері 4 Ом - нан аспауы қажет.
1кВ қа дейінгі электрқұрылғыларында трансформаторлармен генератор
нейтралы, жалғанған немесе бір фазалық токтың күшінің көзі
жалғанған, 660, 3890, және 220В 3 фазалық токтың немесе 380, 220
және 127 фазалық токқа жалғанған электрқұрылғыларында жерге
тұйықтандыру нейтралымен жерге қонушы құрылғының кедергісі ток күші
көзінен алынады.[5,17]
Жоғарыда айтылғандарға сәйкес, қондырылу құрылғысының кедергісі
4Ом–нан аспауы қажет. Яғни, Rз= 4 Ом. Жобалаушы цехтің суглинкада
орналасқанын ескере отырып, грунттың кедергісін қабылдаймыз.
ρ=100 Ом х м.
Жасанды қондырғыштарды пруттық электродтардың көмегімен жүзеге
асырамыз. Оның диаметрі 12мм, ұзындығы 5м. Электродтар арақашықтығы
а = 5м. Электродтар сваркідегі ені 12мм құрайтын горизонтальді
металлдық сызықтар есебінен қосылған.Сызықтың орнығу тереңдігі 0,7м.
Сызықтың қиылысу бұрышы 48мм2 тан кем болмауы және қалыңдығы 4мм
– ден кем болмауы қажет. Сезондық коэффициент есебінен есептік
кедергілерді анықтаймыз:
ρрасч= ρ∙ψ3 = 100∙1,4 = 140 Ом∙м
(3.34)
Бір пруттың кедергісін анықтаймыз:
Rо.пр.= 0,00227∙ ρрасч= 0,00227∙140=31,8 Ом
(3.35)
Электродтар арасындағы кеңістіктің, оның ұзындығына қатынасы
аℓ=1 мұнда электродтарды орналастыруда контур бойынша η=0,43.
Қажетті пруттардың минималды санын анықтаймыз.
n = = = 18,5
(3.36)
Экрандау есебінен пруттық электродтардың нағыз кедергілігін анықтаймыз.
Rэ = = = 3,69 Ом 4 Ом (3.37)
ПУЭ шарты орындалуда, сол себепті қосылу сызығының кедергісін
есептемемейміз.[13]
4. Механикалық цехтің жұмысын ұйымдастыру және цехтің экономикалық
көрсеткіштері.
4.1. МЕХАНИКАЛЫҚ ЦЕХТІҢ ЖҰМЫСЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ.
Кәсіпорын көлемділігіне, оның электржабдықтарымен жабдықталғанына
байланысты, салалық ерекшеліктері мен электршаруашылығын басқарудағы
технологиялық процесс мінездемесінің электршаруашылығын басқару
орталықтандырылған және аралас болуы мүмкін.
Децентрализациялық үлгі бойынша кәсіпорынның барлық
электржабдықтарының эксплуатациясымен ремонт жұмыстары электрцехімен
жүргізіледі.
Эксплуатацияның орталықтандырылған үлгісі бойынша, ағымдағы
(шағын) кәсіпорынның электржабдықтарының орташа жөндеу жұмыстары осы
жабдықтар орнатылған өндірістік цехтерде жүзеге асырылады. Электрцех
мұнымен жалпы зауыттың электржабдықтарына толығымен қызмет көрсетеді,
ал өндірістік цехтер үшін, электрқұрылғыларының капиталды жөндеу
жұмыстарын жүргізеді, олардың монтаждау жұмыстарын іске асырып,
олардың бөлшектерін дайындап шығарады.
Аралас үлгіде басқарудың орталықсыздандырылған және
орталықтандырылған үлгілерінің элементтері сәйкес келеді.
Орташа көлемдегі өндірістік цехтердің электрқызметінің штатын
цех энергетик шебері басқарады. Оның қол астында кезекші электриктер
(эксплуатациялық персонал) және жөндеу жұмыстары бойынша электрмонтерлері
(ремонттық персонал) бар.
Цехтің электротехникалық қызметінің эксплуатациялық персоналдар
қатарына күнделікті осы цехтің электрқұрылғыларына жөндеу жұмыстарын
жүргізіп жүрген электрмонтерлер кіреді. Олардың міндеттеріне
келесілер кіреді: күнделікті тексеру, тазалау, ақаулықтарды жөндеу,
ауыстырып қосу жұмыстарын іске асыру.
Ремонттық персоналдар қатарына осы цехтің электрқұрылғыларының
ағымдағы, орта және күрделі емес орта жөндеу жұмыстарын жүргізетін
барлық жұмысшылары жатқызылады.[21,25]
Еңбекті ұйымдастыру
Еңбек шығынының бағалау есебі – ол жұмыс уақыты. Жұмыс уақыты
– ол заңда белгіленген ережелерге сәйкес жұмысшылардың еңбек ісінде
қатысуының еңбек етуінің ұзақтығы. ҚР Еңбек туралы Заңына сәйкес
апталық еңбек етудің орташа ұзақтығы 40 сағат.
Зиянды цехтерде 36 сағат. Едәуір қауіпті өндірістік орындарда
30 сағат.
Осы нормаға сәйкес кезектік кестесін құруда еңбек нормасын
есептеуде, жұмысшылар санымен еңбек ақының зейнетақы қорын
анықтайды.
Ол үшін цехтің жұмыс уақыты мен еңбек шартына сәйкес жылдағы
демалыс күндерін білу қажет.
Жұмыс уақытының теңгерлемесінің есептемесі.
Жұмыс уақытының балансы 1 жылдағы орта есептен шығарылатын
өтеуге жататын күндер санын белгілейді.
Жұмыс уақытының бюджеті бір орта есептен шығарылатын өтелуші
жұмысшымен қабылданған жұмыс режимімен жұмыс күнінің ұзақтығына
байланысты болады.
1 жұмысшының орташа есептен шығаруының жұмыс уақытының балансы
келтірілген.
Штаттық саннан есептен шығарылудан ауыстыру коэффициенті:
(4.1)
Онда: Тт – күндердегі табельді (номиналды) уақыт қоры;
Тм – жұмыс уақытының максималды мүмкіндігі (эффектілі); [20]
Кесте 7.
Жұмыс уақытын ұйымдастыру кестесі.
№ Рс Жұмыс уақытының
элементі Үзілісті Үзіліссіз өндіріс
өндіріс 8
сағаттық
жұмыс
күні
6 сағаттық 8 сағаттық
жұмыс жұмыс күнінде
күнінде
1 2 3 4 5
1. 366 366 366
Уақыттың
күнтізбелік
қоры
2 ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
А. ЯСАУИ АТЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ
ИНЖЕНЕРЛІК-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ФАКУЛЬТЕТІ
ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ПӘНДЕРІ КАФЕДРАСЫ
ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ
Кентау экскаватор зауытының модернизациядан өткен механикалық цехті электр
энергиясымен жабдықтау тақырыбына
050718- Электрэнергетика
Орындаған студент____________ Бейсенова М.Қ.
Ғылыми жетекшісі
аға оқытушы____________ Байсалов М.Ш.
“ Қорғауға жіберілді ”
Хаттама № ____
“____” _________ 2009ж
Кафедра меңгерушісі,
техн.ғ.к.,доцент ________________ Абдикулова З.Қ.
Түркістан, 2009
Мазмұны.
Кіріспе.
1. Кентау экскаватор зауытының механикалық цехындағы техникалық
қондырғылардың техникалық типтері.
1. Тұтынушыларды энергиямен қамтамассыз етудің құрамы. Электр
энергиясын тұтынушылардың мінездемесі және электрмен қамтамассыз
етудің категориясын анықтау.
2. Ток күшінің түрі мен кернеу мөлшерін анықтау. Электр жеткізу
схемасының негізділігі және оны таңдау.
3. Жеке қуаттар бойынша жүктелетін жарық есебі.
4. Электр жүктеменің есебі.
5. Реактивті қуаттың компенсациясы ( өтемі ).
2. Күштілік трансформатордың қуаттылығын анықтау және қосалқы электр
жабдықтарын таңдау.
1. Қуатты трансформатордың саны мен қуат күштілігін таңдау.
2. КТП 63010кВ конструктивті орындалуы.
3. Таратушы желінің қорғанысының есебі.
4. Магистральдық желі қорғанысының есебі.
5. 0,4кВ бетіндегі негізгі басқарушы автоматын таңдау.
3. Қысқаша тұйықталудың тоғының есептемесі.
1. К – 1 нүктесіндегі қысқаша тұйықталу тоғының есептемесі.
2. КТП – 100,4кВ – ты қоректендіретін кабельдерді таңдау
3. Негізгі басқарушы автоматтың 10кВ К – 2 нүктесіндегі қысқаша
тұйықталу тоғының есептемесі.
4. Механикалық цехтің подстансасындағы 0,4кВ шинасындағы қысқаша
тұйықталу тоғының есептемесі.
5. 10кВ жүктемесін сөндіру автоматын және жоғарғы кернеулі
сақтандырғышты таңдау.
6. 0,4кВ құрастырмалы шиналарды таңдау.
7. Қорғаныс жерге жалғаудың есептемесі.
4. Механикалық цехтің жұмысын ұйымдастыру және цехтің экономикалық
көрсеткіштері.
1. Механикалық цехтің жұмысын ұйымдастыру.
Цехтегі еңбек жұмыстарын ұйымдастыру.
Жұмыс уақытының теңгерлемесінің есептемесінің есептемесі.
Механикалық цехтің электр қондырғыларының жалпы мінездемесі.
Алдын – ала жөндеу жұмыстарының планды – жоспарлау графигі.
Алдын – ала жөндеу жұмыстарының негізгі нормативтік системасы.
Пайдаланатын және жөндеу жұмыстарын атқаратын жұмысшылардың санының
есептемесі.
Негізгі жалақының және қосымша фондтарының есептемесі.
1кВт сағат электр энергия тарифының есептемес.
4.2. Механикалық цехтегі жұмысшылардың өмір қауіпсіздігін
ұйымдастыру жұмыстары.
Қорытынды.
Пайдаланған әдебиеттер.
Кіріспе.
1953 жылы Кентау қаласының батыс өңірінде Ащысайтүстіметалл жөндеу
жұмыстары зауытының құрылысы басталды.
1957 жылы электржөндеу, темір – ұсталық, модельді, құю цехтерінің
корпустарының құрылысы аяқталды. 1959 жылдың қаңтар айында құрал –
саймандар цехі жұмысқа дайын болды.
Қазақ ССР Министрлер Кеңесінің 22.10.1958 жылғы №910 Қаулысы
негізінде Ащысайтүстіметалл комбинатының сегізінші километрдегі ОҚО
халық шаруашылығының Кеңесі, экскавтор өндіруші зауытын Кентау
Экскаватор зауыты деп өзгертті.
Зауыттың бірінші басшысы болып М.Калинин атындағы Шымкент
қаласындағы пресс – автоматтар зауытының бас инженері Гайдабура Иван
Иванович тағайындалды.
1959 жылдың 10 қаңтарында алғашқы штаттық қызметкерлер жұмысқа
кірісіп, ИТР және жұмысшыларды экскаватор зауытына қабылдау
жұмыстары басталды. Бір топ жас мамандар Шымкент қаласының пресс –
автоматтар зауытына әртүрлі мамандыққа оқуға жіберілді.
1959 жылдың ақпан айында монтаждау, құру, жөндеу, станок пен
жабдықтарды іске қосу жұмыстарын бастады, ал Ш.Сүлейменованың
электромонтаждау бригадасы күштеп ажыратуды орнату,
электрқұрылғыларының монтажын, оның жөндеу жұмыстары мен іске қосу
жұмыстарын бастады.
1959 жылдың наурыз айында таржелілі темір жолы зауытты
Түркістан теміржол станциясымен байланыстырды.
Кәсіподақтың зауыт комитеті партиялық және комсомол бюросы
секілді қоғамдық ұйымдарды ұйымдастырып, өз жұмыстарын бастады.
Оларды А.Ибаходжаев, А.Таймбетова және С.В.Лукьянченколар басқарды.
1959 жылдың 24 наурызында зауыт өндіріс стадиясына кірісті.
Цехтерде экскаватор бөлшектерінің дайындалуы басталды. Ал 26
маусымда экскаваторшы Ангуров Г.Д жинақтау цехінен шынжыр табанды
жүрістегі Қазақстандағы Э – 303 маркілі алғашқы экскаваторды жасап
шығарды. Жыл соңына дейін осындай машиналардың 30-ы шығарылды.
Дәл осы жылы екі цех ғимаратының құрылысы аяқталды. Олар:
металлконструкторлы, транспорт цехінің ғимараты, зауыт асханасы мен
материалдық қойма.
1960 жылы құю цехінің шабушы укасткісінің ғимараты құрылды.
1963 жылы жылына 30 мың тонна құрыш беретін болат құятын цехтің
жоспарлау және жерлік жұмыстары бастау алды және бұл жұмыстар
1971 жылы аяқталды.
1966 жылы кислородты және копрессорлы цехтер іске қосылды.
Зауыт жеті жылдық жоспарын ұтымды орындады және 1964 жылдан
бастап рентабельді кәсіпорын ретінде танылды.
1965 жылдың ақпан айында Қазақ ССР Министрлер Кеңесі зауыттың
реконструкциялау бойынша алғашқы ғимаратын бекітті.
Ол едәуір заманауи машиналар шығаруға, цехтердің күштерінің
ұдғаюына, жаңа техника мен технологияларды енгізуге, өндіріс
процессінің механизациясы мен автоматизациясын шығаруға бағытталды.
1970 жылы зауыттың реконструкциясының екінші этабы басталды. Енді
кәсіпорын жылына 1800 экскаватор, 30 мың тонна құрышты листтің
запастық бөлшектері мен байланыс орындарында 13 млн рубльге шығаруды
жоспарлады.
Зауыттың жалпы алаңы 33,2 га, оның ішінде өндірістік алаңы -
15,6 га болды.
Осы жылдар ішінде зауыт ұжымы экскаватордың конструкциясын
жетілдіруде белсене жұмыс жасады.
1964 жылы шынжыр табанды экскавктордың алғашқы модернизациясы
жасалды, оның нәтижесінде оған Э303А индексі берілді.
1970 жылы машина қайта модернизацияланады. Шынжыр табанды
экскаватордың жұмыс жабдықтарын күштірегіне ауыстырып, экскаваторда
0,4 километр көлемді ковш орнатуға мүмкіндік беріп, байланыс
бөліктері күшейтілді.
1974 жылы тағы бір модернизация жүргізіліп, шынжырлы табанды
экскаваторға 1-ші категориялы сапамен ЭО – 3111В индексі берілді.
Эксплутационшылардың тілегі мен халық шаруашылығының заманауи
машиналарға деген талаптарын ескере отырып, зауыт 1975 жылы
шынжырлы табанды экскаваторға ЭО – 3311Г маркілі экскаваторды жасап
шығарды.
Экскаватор ҚазССР-нің Халық шаруашылығының жетістігі көрмесі
мен ВДНХ СССР-нің құрылыс павилонында бірнеше рет көрмеге қойылып,
күміс деңгейлі дипломмен және үш қола (бронза) медалімен
марапатталды.
Зауыт конструкторлары салалық ғылыми зерттеу институтымен
бірлесе, гидроприводпен Э-3333 пневмодөңгелекті жүрістегі
телескопиялық жұмыс жабдығымен 3-ші размерлі топты экскаватор
моделін жасап шығарды.
Оның конструкциясына көптеген прогрессивті техникалық шешімдер
қолданылған. ЭО – 3333 экскаваторы ВДНХ СССР-де көрмеге шығып, алтын
күміс және алты қола медаль алқаға ие болған.
1988 жылдың қаңтар айынан бастап зауыт ЭО – 3122 маркілі трактор
типіндегі шынжырлы табанды жүрістегі гидравликалық экскаваторды
шығара бастады.
Негізгі өніммен қатар зауыт тағы басқа өнімдер шығарады. Олар:
К – 701 тракторының базасында П – 485 жүкартылымдардың
кірпішөндіретін агрегат, күшжинағыш комбайндарға арналған
редукторлар, ауылшаруашылық машиналарына арналған бөлшектер мен халық
тұтынатын таурлардың 20 атауы.
1988 жылы зауытта СССР бойынша алғаш рет Камаз 5511 автоматының
шасси базасында тескопиялық жұмыс құрылғысымен
ЭО – 3532 маркілі экскаваторлар жасалынып шығарылып,
ВДНХ СССР-де алтын медальмен 1-ші деңгейлі дипломмен марапатталды.
Зауыт ұжымы өндіріліп шығарылатын өнімнің жетілдірілуіне жұмыс
жасайды. Жаңа машиналар алдыңғыларынан жаңа өндірілген сапасымен
үлкен үнемділігімен ерекшеленіп, және ең күшті әлемдік үлгілер
қатарынан орын алады.
Жылдан жылға олардың сапасы жақсарады.
Кәсіпорында Республикамызда бірінші болып, өнімнің сапасының
комплекстік жүйесі мен алғашқы сапа жөніндегі коференция біздің
зауыт базасында алғашқы рет жүргізілді.
1987 жылдың қаңтар айынан бастап зауытта өнімнің мемлекеттік
қабылдамасы енгізілген.
Жоғарғы өндірістік көрсеткіштер үшін ССР-дің құрылғанына 50 жыл
толуына орай Қазақстан Компартиясы мен ҚазССР-дің Министрлер
Кеңесінің 1972 жылғы 8 желтоқсандағы шешімімен (Қаулысымен) зауытқа
ССР-дің 50 жылдығы аты берілді.
Еңбектің ғылыми ұйымдастырылуында үлкен жұмыстар жасалған, бұл
жұмыстардың нәтижесі зауыттың Минстройдормашта ең алдыңғы
кәсіпорындар қатарынан Жоғарғы мәдениетті кәсіпорын және еңбек
ұйымдастырушысы атты жоғарғы атаққа ие болуға мүмкіндік берді.
Зауытта жұмысшылардың квалификациясы мен білімдерін жоғарылатуға
барлық жағдайлар жасалған. Мақсатты тағайындалымға өндірістік –
техникалық курстар құрылған.
Жұмыс кадрлары 600 орындық кәсіптік базалық училище дайындайды.
Зауыттың комсомолдық ұйымы Қазақстанның ЛКСМ ЦК Құрмет
Кітабына енгізілген. Оның қатарында 800 – ден астам адам бар.
Көптеген жұмыстар ұжымдағы шығармашылықты арттыруға, әрдайым
кәсіптік шеберліктің байқаулары өткізіледі.
Ең үздік жас жұмысшы, Мамандық бойынша ең үздік атағына
сайыстар жарияланған. Коммунистік еңбекке шақырып, өндірістің алдыңғы
қатарлы қызметкерлерінің тиімді тәжірибиелері алдыңғы қатардан орын
алуда.
Заманауи бағыттардағы өндірістің эстетикасы мен мәдениет
үлгісіне үлкен көңіл бөлінеді. Зауыт территориясында көрік беретін
жасыл желектер мен гүлдер көптеп отырғызылған.
Зауытта жоғарғы өнім шығаратын еңбекке әрекет ететін жақсы
жағдайлар жасауға үлкен көңіл бөлінеді.
1964 жылдан бастап зауытшыларға араналып 83 мың квм тұрғын
алаңымен 20 көп қабатты үйлер салынған. 400 орындық жатақханасы
бар, 5 бала-бақшасы, Надежда балалар аула клубы бар.
Жаз мезгілінде экскаватор зауытының жұмысшыларының балалары
Ақ бұлақ сауықтыру лагерінде демалады. Зауытшыларға екі демалыс
орны, Сырдария өзені мен Қызыл – Көл бойындағы жерлерде қызмет
көрсетіледі.
Зауыт еңбекшілері квалификациялық көмекті денсаулықпунктінде,
зауыттың медсанбөлімінде, және 100 орындық санаториялық –
профилакторияда алады.
Спорт сүйер қауымға да жақсы жағдайлар жасалған. 10 мың
көрерменге арналған зауыт стадионы, жақсы жағдайда жабдықталған
спорт зал және қалашық алаңы мен шахматтық клубы бар.
Құймырлы жердің 280 га алып жатқан көмекші шаруашылықтың
дамуына үлкен көңіл бөлінеді.
Әртүрлі жылдары зауытты Гайдабура И.И., Паршин А., Куралбаев К.И.,
Тен Л.У., Столбов А.А., Мамбетов Ж.М. басқарған.
Зауыт Бауман атындағы Мәскеу Техникалық училищесінің (1968 –
1985ж.ж.) түлегі Құралбаев Қалдыбектің басшылығында көптеген
жетістіктерге жеткен. Дәл осы кезеңде зауытта 2 реконструкция
жасалған, әлеуметтік – тұрмыстық және мәдени ошақтарының барлық
объектілері толығымен салынған. Оның есімі қазіргі таңда Кентау
қаласының бір көшесі мен орталық стадионға берілген.
27 халықтың ұлт өкілдері өндірістің әртүрлі учаскілеріне қызмет
еткен.
Отанымыз Кентау қаласындағы экскаваторқұрушылардың ерен
еңбектерін ерекше бағалады; 80 –нен астам жұмысшылар мен ИТР
қызметкерлері ССР-дің медальдарі мен алқаларымен марапатталған.
Нарық экономикасына енумен Кентау Экскаватор Зауыты 1993
жылдың 12 қазанынан бастап Экскаватор АҚ (Акционерлік Қоғамы) деп
аталды.
Соңғы жылдарда зауытта экскаваторладың бірнеше жаңа үлгілері
жасалынып шығарылған. Олар: Урал автокөлігінің шоссе базасындағы,
ЭО – 3532, МТЗ – 8082 трактор базасындағы ЭО – 2626, ЭО – 3323
жабдықтарымен жабдықталады.
Қазақстан Республикасында болып жатқан үлкен жетістіктер
болашаққа үлкен сенімділікпен қарауға мүмкіндік береді.
Үздіксіз жұмыс атқарумен номенклатураның кеңейтілуінің арқасында
зауыттар Қазақстанның ең алдыңғы қатарлы электротехникалық
өнеркәсіптік кәсіпорындар қатарынан орын алды. Зауыттардың
тәжірибиелі инженерлі – техникалық жұмысшылары тапсырыс берушілердің
талаптарына байланысты өнім ассортиментін кеңейтіп, өнімнің
конструкциясын жеткілікті етеді.
Трансформатор эксплуатациясының тәжірибиесі көрсеткендей, қызмет
ету уақыты 25 жылдан кем емес.
Зауыт Итальяндық Сазрапш және Еиготас фирмаларының жаңа
жоғарғы технологиясы құрылғыларымен жабдықталады.
1. Кентау экскаватор зауытының механикалық цехындағы техникалық
қондырғылардың техникалық типтері.
1.1.ТҰТЫНУШЫЛАРДЫҢ ЭНЕРГИЯМЕН ҚАМТАМАССЫЗ ЕТУДІҢ ҚҰРАМЫ. ЭЛЕКТР
ЭНЕРГИЯСЫН ТҰТЫНУШЫЛАРДЫҢ МІНЕЗДЕМЕСІ ЖӘНЕ ЭЛЕКТРМЕН ҚАМТАМАССЫЗ ЕТУДІҢ
КАТЕГОРИЯСЫН АНЫҚТАУ.
Кесте 1.
Электр энергиясын тұтынушыларының құрамы.
№ Құралдың атауы Рн.маМөлшеріРед. Робщ.
жоспар х дана кВТ кВТ
бойынша
1 2 3 4 5 6
1,22 ПВ – 25% -тен Мосттық кран 2 19,7 39,4
2,33 Сыдырмалы – егеуші 2 5,5 11
3,6,30-32 Көлбеу – фрезерлі 5 13,12 65,6
4,5 Аралаушы 2 7,75 15,5
7,9 Қашаушы 2 13,1 26,2
8,10 Ажарлатушы 2 15,12 30,24
11,12,13 Электролизді ванналар 3 8 24
14 Түзеткіш агрегат 1 28 28
15-17 Кедергілік электро пештер 3 40 120
18,19 Қалпақты электропештер 2 65 130
20 Электродты тұзды ванна 1 20 20
21,35,36 Желдеткіш 35,7 3 18,5 18,5
23,28,29 Қырнаулы – винткескіш 41,3 3 30,85 92,55
24,25 Координатты – жонғыш 2 22,3 44,6
26,27 Айнала – тегістегіш 2 26,3 52,6
34 Плазматрон 1 28 28
38 Жоғарғы жиілікті орнату 1 80 80
37 Көшірмелі – тігу 1 7 7
39 Лазерлік құрылым 1 4 4
СТ Сәуле беру тақтасы 1 30,8 30,8
Цех бойынша барлығы: 40 - 905
Құрал саймандар цехінде әртүрлі металл өңдеуші станоктар
орнатылған, ал сол станоктарды орындарынан қозғалтып, жөндеу жұмыстарын
жүргізу үшін, Q = 10т. мосттық кран орнатылған. Қажетті жағдайда
цехтің ішін желдетіп тұру үшін арнайы желдеткіш орнатылған.
Құрал саймандар цехі көмегі жағынан машина құрылыс зауытының
ең бір маңызды цехтер қатарынан орын алады.
Цех – зауыттың негізгі және көмекші құрал жабдықтарын жасап
шығаруға және жөндеуге арналған құралдар мен бөлшектерді дайындап
шығаруға арналған. [ 4 ]
Электржеткізуді нық сенімділікпен қамтамасыз ету үшін
институттың техникалық нұсқаулығын басшылыққа аламыз
Тяжпромэлектрпроект № 315 – 74 пункт 3,3.
Электрқабылдағыштарды екінші санатқа шағармау қажет ...
келесілерді ескеру қажет, екі сменде қалыпты жағдайда жұмыс
жасайтын өндірісте цехтің кез – келген трансформаторының қуат көзінен
ажырау салдарынан белгілі бір электржеткізуші учаскедегі кей
жағдайдағы авариялық үзілістер бір аппараттың істен шығуы немесе
цехтің электржүйесінің бір бағытының істен шығуы, белгіленген тәртіп
бойынша жұмысшылардың жұмыстарын массалық түрде тоқтатып тастап
немесе өндірістің ірі көлемде шығарылатын өнімін қысқартып тастай
алмайды. Яғни, мұндай ақаулар өндіріске аса үлкен кедергілер
келтірмейді. Бұл секілді авариялық жағдайлар қалып қойған жұмыстар
қатарын қосымша жүктеме жұмыстарын арту есебінен өтелуі мүмкін. Сол
себепті де машина құрылыс және соған сәйкес металл өңдеу зауыттары
секілді көптеген екі сменде жұмыс жасайтын күрделі бөлімді
өндірістердегі электрқабылдағыштың негізгі массасы ІІІ санатты
электрқабылдағышқа жатқызылады.
Осы ережені басшылыққа ала отырып, жобалаушы цехтің екі
сменде жұмыс жасайтынын ескере отырып, электржеткізудің тек ІІІ -
санатын ғана қабылдаймыз. ІІІ – санаттағы электржүйесін тұтынуда бір
ғана (трансформатор) қуат көзінен орыындалып, электржүйесіндегі
жөндеу жұмыстарына немесе электржүйесінің бір бөлшегін ауыстыруға
жұмсалатын қажетті үзілістер бір тәуліктен аспауы қажет.
1.2. ТОК КҮШІНІҢ ТҮРІ МЕН КЕРНЕУ МӨЛШЕРІН АНЫҚТАУ. ЭЛЕКТР ЖЕТКІЗУ
СХЕМАСЫНЫҢ НЕГІЗДІЛІГІ ЖӘНЕ ОНЫ ТАҢДАУ.
Қазіргі уақытта өнеркәсіпте үзілісті және тұрақты берілетін ток
күштері қолданылады.
Үзілісті ток келесідей жеңілдіктерді қамтиды:
. 1. Бір шамадан келесіге оңай ауысып, үлкен кеңістікке оңай
таралады;
. 2. Үзілісті ток күшіне арналып жасалған электржабдықтарының
құны төмен болады;
. 3. Аппарат конструкциясының қарапайымдылығы;
. 4. Ұзақ мерзімде қызмет көрсетеді;
. 5. Жұмыста ыңғайлылығы;
. 6. Үзілісті ток күшін қолдану үлкен шығынды қажет етпейді,
сонымен қатар көп қызмет көрсетуші персоналды да.
.
Үзілісті ток күшін пайдаланудағы қиындықтарға электрқорғаушы
күшінің жылдамдығын баяулықпен реттеу қиындығы жатады.[5]
Тұрақты ток күшін пайдалану үшін арнайы өзгертуші құрал
орнатылуы қажет.
Тұрақты ток күшінің қорғағыштары конфигурациясы негізінде
күрделі келеді, және эксплуатацияда көптеген жұмыс күшінің
жұмылдырылуын қажет етеді.
Жоғарыда көрсетілген барлық фактілерді ескере отырып, жобалаушы
құрал жабдықтар цехін электрмен қамтамасыз ету үшін 50Гц жиілікті
үшфазалық үзілісті ток күшін қабылдаймыз.
Электродвигательдерді қосуда ең бір кең таралғаны жарық беруші
құрылғылардың қуаты 380220В болып отыр.
Жарық беру құрылғылары мен электродвигательдерді бірге іске
қосу үшін жер мен ток өткізгіш аралығындағы ең төмен кернеу 220В
болады.
Сондай – ақ, цех желілеріндегі электроэнергияны жоғалту
мүмкіндігін азайту мақсатында 380В кернеу күшін қолданған дұрыс.
Жобалаушы құрал-жабдықтар цехінде көбінесе үзілісті ток
желісінде жұмыс жасайтын (100кВт дейінгі) қуаттылығы бар
электроқабылдағыштар орнатылғандықтан, цехті электрмен қамту үшін
f = 50Гц үзілісті ток күшінің 10кВ кернеулігін таңдаймыз.
Дұрыс құралған схема қолданыста қарапайымдылық пен
ыңғайлылықты қамтамасыз етуі тиіс. Ол оның құрылысына жұмсалатын
түсті металл шығынын, электроэнергияға жұмсалатын капитал шығындарын
үнемдеуі қажет.
Әр бір ток күшін беретін желілік қосылымдар радиальды және
магистральді схемалар бойынша орындалуы мүмкін.
Радиальды желілер жеке дара бір – бірінен алшақ орналасқан
қуаттылығы күшті электроқабылдағыштарды немесе жеке күштілігі бар
үлкен қуат көзін қажет ететін электрқабылдағыштарды ток көзіне
қосатын радиальды қабылдағыштар ток көзіне қосуға қолданылады.
Радиальды схема жеке ток күшін қолданушылардың жоғарғы
ыңғайлылығын қамтамасыз етеді, себебі кіші ақаулар орын алған
жағдайда, жұмыс барысын тек қана бір немесе бірнеше
электрқабылдағыштар ғана тоқтатады.
Электржеткізудің магистральды схемасы аз мөлшердегі қуат күшімен
жұмыс атқаратын электрқабылдағыштар өндіріс орнындағы алаңдарда
орнатылған жағдайда пайдаланылады.
Магистральды схеманың радиальды схемамен салыстырғанда бірқатар
артықшылықтары бар:
Қосылыстан шығатын желілер санының азаю салдарынан оған
орнатылатын қорғаныс аппараттары мен коммутациялық аппараттар саны
да азаяды;[1,6]
Ток көзімен қамтамасыз ететін желілердің жалпы аралығы
қысқарады.
Күшті желілерде магистральды және радикальды схемалар ашық
түрде сирек қолданылады.
Радиальды және магистральды желілердің даралық айырмашылығын
ескере отырып, берілген құрал – саймандар цех үшін электрмен
қамтамасыз етудің аралас схемасын қабылдаймыз.
1.3. ЖЕКЕ ҚУАТТАРЫН БОЙЫНША ЖҮКТЕЛЕТІН ЖАРЫҚ ЕСЕБІ.
Дәнекерлі – механикалық бөлім үшін нақтылы есеп береміз. Басқа
есептер аналогиялық, сол себепті қорытындысын кестеге енгіземіз.
Жай көлемі:
А * В * Н = 48 * 30 * 10
( 1.1 )
алаңы:
S = А * В = 48 * 30 =
( 1.2 )
Газоразрядты лампалар кезінде Кз коэффициент запасының кеңес
беріле көрсетілген жарық беру әсерін таңдаймыз.
Еmin = 300 лк, k3 = 1,5
Есептік биіктігі:
Нр = Н – (һс + һраб) = 10 – (0,8 + 1) = 8,2
( 1.3 )
ондағы: һс - шам асылуының биіктігі;
һраб - жұмыс үстінің биіктігі;
УПДДРЛ типті ДРЛ лампаны шам орнатамыз.
Жұмыс үстімен қабырғалардың және төбенің сәулелер коэффициенті.
= 50%, = 30%, = 10%.
Бұл шамның типіне, белгілі Еmin, kз, сәулелік коэффициенттер
бойынша есептік биіктік пен жайдың алаңы S сыбағалы қуатын
аламыз Еmin = 100 лк.[6]
Руд 100 = Вт
( 1.4 )
300лк қайта есептейміз:
Руд = 3 · 6,2 = Втм
( 1.5 )
Белгіленген қуат күшін анықтаймыз:
Руст = Руд · S= 18,6 · 1440 = 26784 Вт
( 1.6 )
Есеп қорытындыларын кестеге енгіземіз:
Кесте 2.
Қорытындылар кесте
№ Сәулелік
Жоспар бойынша БөлімшеМ2 Нр Еmin K3 коэффициент
лер м
аты
ТМЗ –630100,4 1560 7600 2,0 5,5 630 ∆Ү-н-11
Трансформатордағы қуат күшінің жұмсалуын анықтаймыз.
ΔРтр=ΔРхх+ Кз2·ΔРкз=1,56+0,72∙7,2=5,088 кВт (2.4)
ΔQтр=ΔQхх+ Кз2·ΔQкз=12,6+0,72·36,65=30,56 кВАр (2.5)
онда реактивті жұмсалу күші х.х. және к.з
10 кВ бетінде есептік салмақты анықтаймыз.
ΔQхх===12,6 кВАр; (2.6)
ΔQкз===36,65 кВАр ; (2.7)
Максимум режиміндегі есептік жүктілікті анықтаймыз:
Sрасч.10 кВ==
=449 кВ·А
(2.8)
Максимум режиміндегі есептік жүктілікті анықтаймыз:
Sрасч.10 кВ.м=
= 488 кВ·А
(2.9)
2.2. КТП 63010кВ КОНСТРУКТИВТІ ОРЫНДАЛУЫ.
Цехтік подстанцияда Хмельницкий қ. ПО Укрэлектроаппарат - да
жасалынып шығарылған КТП – 630100,4 – 84 – 91 күштілігі
Sном = 630кВ · А ТМЗ 630100,4 трансформаторын орнатамыз.
Жоғарғы жағында шкаф ШВВ – 2У1 орнатылған, ол ПКТ – 10 тежегіш
және ВНП – 17 типті 10 кВт өшіргішпен комплектіленген.
Төменгі жағында екі шкаф орнатылған: ШНВ – 1ЛУ1 – енгізу шкафы
және ШНЛ – 1У1 линиялық шкаф. ШНВ – 1ЛУ1 ВА55-41 1 Іном = 1600 енгізу
автоматымен комплектіленеді;[6,7]
Ін.расц. = 0,63 · 1600 = 1008 А және т.б. линиялық автоматтармен:
ВА52-39 Ін = 630 А ШНЛ-1У1 5 линиялық автоматпен
комплектіленеді Ін = 250 А.
Түрі ШВВ-2У1ТМЗ-630100,4енгізу ШР3
Құрылғының Енгізу Күшті Енгізу шкафы Линиялық шкаф
аты шкафы Трансформатор 0,4 кВ 0,4 кВ
10кВ
2.3.ТАРАТУШЫ ЖЕЛІНІҢ ҚОРҒАНЫСЫНЫҢ ЕСЕБІ.
Тарату желісінің есебін сыдырмалы – егеуші станок үшін
жүргіземіз, басқа есептер аналогиялық, сондықтан есеп қорытындысын
11.1 кестесіне енгіземіз.
Шығындар есебі
Двигатель типі 4А112М4 Рн = 5,5 кВт, cosφ = 0.85, n = 85,5%,
Кi = 7,0.
Электрқозғағыштардың номиналды тогы
Iн===11,5 А. (2.10)
Электрқозғағыштың қосу тогы
Iпуск=Кi·Iн=7·11,5=80,5 А.
(2.11)
Келесі шарттар бойынша тежегішті таңдаймыз.
Iвст≥Ірра=Кз∙Ін=1·11,5=11,5 А.
(2.12)
онда Кз – құрылғының іске қосылу коэффициенті; толық қосылған
жағдайда Кз = 1.
1пик – пиктік ток, электрқозғағыштардың 1-2 секунд қосылу
кезінде орын алады.
α – іске қосу тогының төмендеуінің коэффициенті. Жеңіл қосылу
барысында α = 2,5.
НПН – 2 тежегішін таңдаймыз.
Ін = 15А, Івст = 35 А 32,2 А.
Басқару үшін магниттік қосуды таңдаймыз, ал қорғаныс пен
қосымша жүк артымын арттыру үшін жылулық релені таңдаймыз. 17
ПМЛ221002; Ін = 22А; РТЛ101604 Ін.ср. = 12 А.
Цехтегі тұтынушылар қосылуы үшін ШР 11 типті күшті
шкафтар қабылданған, оның енгізілуіне Р18 рубильниктер
орнатылған.[1,25]
Цехте электр қабылдағыштардың аралас схемасы қабылданған. ШР2
күшті шкафтардан басқа цехтің электрқабылдағыштарын қосу үшін ШРА4
типті таратылымды шинопроводтар қабылданған.
Таратылымды шинопроводтардың қорабына тармақтық коробка
орнатуға орындар қаралған, онда автоматты өшіргіштер немесе 63, 100
және 250 А номиналды токтарға арналған патронды тежегіштер
орнатылған.
Электрқабылдағыштарды ток көзіне қосу құбырдағы провод немесе
металлды қолғап арқылы жүзеге асырылады.
Салу шарты орташа Кпопр = 1.
Стальді құбырға салынған АПВ маркілі өткізгішті таңдаймыз.
lдоп≥Іраб=11,5 А.
(2.13)
Ідоп Кзащ · Івст = 0,33 · 35 = 11,6 А.
(2.14)
Мұнда Кзащ = 0,33 қорғаныс коэффициенті.
Бір құбырдағы АПВ 3 (1х2) Ідоп = 18 А 11,6 А, үш біріктірілген
проводты құбырды таңдаймыз. Құбыр диаметрі: (шартты құбыр өту жолы)
Ø 15.
Электрөткізгіштің автоматты өшіргішін таңдау.
Ін.расц Іраб = 11,5 А.
(2.15)
ВА51: ВА51-25 Ін. = 250 А, Ін.расц = 12,5 А,
Кср.э = 10. сериялы құрамаланған ажыратушы автоматты таңдаймыз.
Электрқозғағышты қосқанда жалған өшірілуді тексеру.
Іср.э 1,25 · Іпик = 1,25 · 80,5 = 100,6 А;
(2.16)
Іср.э = Кср.э · Ін .расц = 10 · 12,5 А 100,6 А;
(2.17)
Құрыш құбырда орналасқан АПВ өткізгішін таңдау.
Ідоп Іраб = 11,5 А.
(2.18)
Ідоп Кзащ · Ін .расц = 1 · 12,5 А.
(2.19)
онда Ø 5мм құрышты трубадағы АПВ 3 (1х2) Ідоп = 18 А таңдаймыз.[]
2.4. МАГИСТРАЛЬДЫҚ ЖЕЛІ ҚОРҒАНЫСЫНЫҢ ЕСЕБІ
ШРА №1 таратушы шинопроводты токпен қамтамасыз ететін
магистральді байланыстың есебін көрсетеміз. Магистральді байланыс
кабельді конструкцияларда АЗВГ кабельімен орындалады.
Есептеу үшін шығындардың берілгені:
Рм = 77,4 кВт
(2.20)
Qм = 58,54 кВАр
(2.21)
Ім = 146,97 А
(2.22)
ШРА №1 – ге қосылған электрқозғағыштың ең жоғарғы
күштілігінің берілгендері:
Қырнаулы – винткескіш: Ру = 30,85 кВт, Ки = 0,14.
Түрі (типі): Рн.макс. = 22 кВт, cosφ = 0.9, n = 90 %, Ік = 7 Ки
= 0,65.
Ең үлкен электрқозғағыштағы номиналды ток
Iн===41,3 А. (2.23)
Электрқозғағыштың қосылу тогы:
Іпуск = Кі · Ін. = 7 · 41,3 = 289,2 А.
(2.24)
ШРА №1 – ге арналған ең жоғарғы ток күшін анықтаймыз.
Іпик = Іпуск + (Ім - Ки · Ін.макс) = 289,2 + (146,97 – 0,65 · 41,3) =
409,32 А. (2.25)
Келесі шарттар негізінде автоматты таңдаймыз:
Ін.расц Ім = 416,97 А. ВА51-35 Ін = 250 А, Ін.расц =
160 (2.26)
А. 146,97 А, Кср. э = 12.
(2.27)
Ең жоғарғы ток күшінің әсеріне электромагниттік ажыратушыны
тексереміз:
Іср.э≥1,25 ∙Іпик=1,25∙409,32=511,65 А;
(2.28)
Іср.э=Кср.э∙Ін.расц=12∙250=3000 А 511,65 А.
(2.29)
Рет бойынша автомат дұрыс таңдалған.
Қыздыру шартымен ұзақ токпен таратушы шинопроводты таңдаймыз.[10,26]
Iдоп≥Iм=146,97
(2.30)
ШРА4-250-32-1У3. Ін = 250А, Uн=380220В, Іу=15кА,таратушы шинопроводты
таңдаймыз, шиналар қиылысы 35 х 5 мм2.
Подстансаның 0,4 кВ шинасынан таратушы шинопроводты іске
қосатын АВВГ кабельін таңдаймыз.
lдоп≥Іраб=146,97 А.
(2.31)
lдоп≥Кзащ∙Ін.расц=0,66∙160=105,6 А.
(2.32)
АВВГ (3х95+1х35)
Ідоп = 0,92·170 = 156,4 А 146,97А. кабель кабельді лотоктарға
салынады.
95мм2 қиылысымен 1км кедергілердің есептік көрсеткіштерін
жазып аламыз.
r0 = 0,329 Ом, х0 = 0,081 Ом.
(2.33)
Кабельдегі напряжениенің жойылуын анықтаймыз.
∆U===1.4В. (2.34)
Кернеудің жойылуының пайыздық көрсеткіші.
∆U%===0,38 %
(2.35)
2.5. 0,4кВ БЕТІНДЕГІ ЕНГІЗУ АВТОМАТЫН ТАҢДАУ.
Берілгендер:
Ім = 842,8 А, Ки = 0,47
(2.36)
Цехтегі ең күшті электрқозғағыштың типі (түрі):
Рн=22 кВт, η=90%, cos φ=0.9 , Кi=6,5
Берілген қозғағыштың номиналды тогын табамыз.
Iн.макс=== 41.3 A (2.37)
Іске қосу тогын табамыз.
Iіске қосу=Iн·Кi=41,3·6,5=268,5 А
(2.38)
0,4 кВ шиналардағы ең жоғарғы ток.
Iпик=Iпуск+(Iм-Ки·Iн.макс)=268,5+(8 42,8-0,47·41,3)=1091,9 А
(2.39)
ВА55-41 Ін = 160 А, Ін.расц = 0,63 · 1600 = 1008 А типті автомат
таңдаймыз
Өшірілуін тексереміз.
Іср.о 1,25 · Іпик = 1,25 · 1091,9 = 1364,9 А;
(2.40)
Іср.о Кср. о · Ін.расц = 3 · 1008 = 3024 А 1364,9
А; (2.41)
3. Қысқаша тұйықталудың тоғының есептемесі.
3.1. К – 1 НҮКТЕСІНДЕГІ ҚЫСҚАША ТҰЫҚТАЛУ ТОГЫНЫҢ ЕСЕПТЕМЕСІ.
Қысқа тұйықталулардың ток есебі – электрқұрылғыларын таңдауға және
тексеруге жүргізіледі, өйткені олар қысқа тұйықталулардың термикалық
және электродинамикалық тұрақтылығын қанағаттандыруы қажет.
Қысқа тұйықталулар топтарының есебі үшін электржабдықтаудың
схемасы жасалады, және олардың негізгі элементтері белгіленген
олардың негізгі жұмысына сәйкес болады. Жанынан шинаның орнын жабу
орташа кернеуін көрсететін схема сызылады.[11,19]
Есептік схема
Kесте 5.
Бас подстансадағы әуе желілірінің көрсеткіштері.
Жүйе Бас подстансаның Әуе линиясы ГПП-ғы Кабельді
трансформаторлары трансформатор линия
Sc Хс Sн1= Sн2 кВ Км
К-1 8,3 8,3 21,1 151,5 10
К-2 7,75 7,75 17 140,8 10
К-3 15,3 15,3 32,4 10,6 0,38
3.5 10кВ ЖҮКТЕМЕСІНІҢ СӨНДІРУ АВТОМАТЫН ЖӘНЕ ЖОҒАРҒЫ КЕРНЕУЛІ
САҚТАНДЫРҒЫШТЫ ТАҢДАУ.
Бастапқы берілгендер: Iм=28,2 кА
I’’=I∞=7,75 кА
Iуд=17 кА
Тежегіштерді келесі шарттар бойынша таңдаймыз: тип –ПКТ-101-10-31,5-12,5
УЗ Uном=10 кВ, Iном=31,5 А 28,2 А, Iоткл=12,5 кА 7,75 кА,
алынған тежегіштер электродинамикалық және жылулық тұрақтылыққа
тексерілмейді.
Нығайтылған контактылы жүйесі бар, енгізілген тежегіші бар, серіппелі
қозғағышы бар өшіргішті таңдаймыз.
Түрі : ВНП-17-10400-10зп3у3 Uном=10 кВ , Iном=400 А 25,2 А, iсквоз. =25
кА , Iт=10 кВ1 сек.
Динамикалық беріктілік
iдин=25 кА iуд=17 кА
Жылулық тұрақтылыққа тексеру.Жылулық импульс
Вк=(I’’)2·(tов+tр.з.+Tа)=7,752·(0,1 +0,5+0,05)=39 кА2·С (3.25)
Ондағы, Та=0,05 с
Жылулық тұрақтылықтың 1 секундтық тогы.
Iт2·t=102·1=100 кА2·С Вк=39 кА2·С
(3.26)
Бұдан жүктілікті өшіргіштің жылулыққа тұрақтылығын білуге болады.
Жүктілікті өшіргіш пен тежегіш ШВВ-2У1 типті жоғары вольтті енгізу
шкафында орналастырылады.[4,22]
3.6. 0,4кВ ҚҰРАСТЫРМАЛЫ ШИНАЛАРДЫ ТАҢДАУ.
Бастапқы берілгендер: Iрасч=Iмакс=842,8 А
I"=I∞=15,3 кА
iу=32,4 кА
Шиналар ℓ=50 см аралығында тіректі изоляторларда мм = 20см, а = 200мм
аралығында жалпасынан орналастырылады.
Есептік ток бойынша S=60·6=360мм2 қиылысы бар, АД31Т(60х6) Iдоп=870 А
842,8 А маркалы аллюминий шиналарын таңдаймыз.
Шиналарды қысқа тұйықталу тогының динамикалық тұрақтылығын тексереміз.
Шиналардың жалпасынан орналасу барысындағы кедергі моментін анықтаймыз:
W===3,6 см
(3.27)
Шиналардың металлындағы есептік кернеу
===64,1 Мпа (3.28)
расч=64,1 МПа доп= 80 Мпа
(3.29)
Бұдан шиналардың қысқа тұйықталуларға төзімділігін байқаймыз.
Шиналарды жылулық тұрақтылығын тексереміз.
Қысқа тұйықталуларға дейінгі шиналар қызуын тексереміз.
нач=0+(доп-0)·()2=25+(70-25)·()2=65 ,6ºС
(3.30)
Қыздыру қисығы бойынша Анач=0,5·104
Қысқа тұйықталулардағы ток ағымының уақыты.
t=tзащ+tвыкл=1+0,2=1,2 с
(3.31)
Ондағы, tзащ- қорғаныс уақыты, tв= 0,1÷0,3 - ВА53, ВА55 және ВА75 типті
өшіргіштің уақыты.
Қатынасты анықтаймыз.
β'' = = =1
β''=1 и tкз=1,2 бойынша tпп=0,995 табамыз, қысқа тұйықталудың тогының
апериодтық жасаушының келтірілген уақытысы:
tпа=0,005 β''=0,005
Есептік келтірілген уақыт
tпр=tпп+tпа=0,995+0,005=1 с..
Қысқа тұйықталудан болған шиналардың қызулығын тексереміз:
Акз=()2∙tпр=()2∙1=0,18∙104
(3.32)
Қысқа тұйықталулар мен ток күшінің салмағы бойынша шиналардың қызуы:
А=Анач+Акз=0,5+0,18=0,68∙104
(3.33)
Қысқа тұйықталулар кезіндегі шиналардың қызуы
кз=95º С доп=200º С болады.
Бұдан АД31Т (60х6) шиналарының ток күшінің жүктілік салмағы мен қысқа
тұйықталуларға жылулық төзімділігін байқаймыз.[1,18]
3.7. ҚОРҒАНЫС ЖЕРГЕ ЖАЛҒАУДЫҢ ЕСЕПТЕМЕСІ.
Адамдардың ток көзіне түсуден сақтандыру үшін, келесі шараларды
қолдану қажет: жерге жалғау, қорғаныспен өшіру, аз мөлшерлі кернеуді
пайдалану, желілерді қорғанысты түрде бөлу, екі мөлшерлі оқшаулау,
потенциалдарды теңестіру, потенциалдарды түзету.
Қорғаныс жағдайын таңдау жұмыс режиміне байланысты нейтралды,
номиналды желідегі ток күшіне байланысты, жұмыс орнының қауіптілік
деңгейіне, электр қондырғылар бұйымдарының қолданылу класына және техника –
экономикалық жағдайына байланысты жүргізілуі қажет.
Қорғанысты тұйықталу есебінің мәнісі келесіде, яғни
электрқондырғылардың қорғаушы корпустары мен жердің аралығында
электрқосылғыштарын ең аз күш қуатымен, және соның есебінде күшті қысқарта
отырып, электрқұрылғыларда орын алатын ақаулықтар кезіндегі
күшті азайту.
1кВ қа дейінгі нейтралмен оралған электрқұрылғыларында жерге
тұйықталу құрылғысының әсері 4 Ом - нан аспауы қажет.
1кВ қа дейінгі электрқұрылғыларында трансформаторлармен генератор
нейтралы, жалғанған немесе бір фазалық токтың күшінің көзі
жалғанған, 660, 3890, және 220В 3 фазалық токтың немесе 380, 220
және 127 фазалық токқа жалғанған электрқұрылғыларында жерге
тұйықтандыру нейтралымен жерге қонушы құрылғының кедергісі ток күші
көзінен алынады.[5,17]
Жоғарыда айтылғандарға сәйкес, қондырылу құрылғысының кедергісі
4Ом–нан аспауы қажет. Яғни, Rз= 4 Ом. Жобалаушы цехтің суглинкада
орналасқанын ескере отырып, грунттың кедергісін қабылдаймыз.
ρ=100 Ом х м.
Жасанды қондырғыштарды пруттық электродтардың көмегімен жүзеге
асырамыз. Оның диаметрі 12мм, ұзындығы 5м. Электродтар арақашықтығы
а = 5м. Электродтар сваркідегі ені 12мм құрайтын горизонтальді
металлдық сызықтар есебінен қосылған.Сызықтың орнығу тереңдігі 0,7м.
Сызықтың қиылысу бұрышы 48мм2 тан кем болмауы және қалыңдығы 4мм
– ден кем болмауы қажет. Сезондық коэффициент есебінен есептік
кедергілерді анықтаймыз:
ρрасч= ρ∙ψ3 = 100∙1,4 = 140 Ом∙м
(3.34)
Бір пруттың кедергісін анықтаймыз:
Rо.пр.= 0,00227∙ ρрасч= 0,00227∙140=31,8 Ом
(3.35)
Электродтар арасындағы кеңістіктің, оның ұзындығына қатынасы
аℓ=1 мұнда электродтарды орналастыруда контур бойынша η=0,43.
Қажетті пруттардың минималды санын анықтаймыз.
n = = = 18,5
(3.36)
Экрандау есебінен пруттық электродтардың нағыз кедергілігін анықтаймыз.
Rэ = = = 3,69 Ом 4 Ом (3.37)
ПУЭ шарты орындалуда, сол себепті қосылу сызығының кедергісін
есептемемейміз.[13]
4. Механикалық цехтің жұмысын ұйымдастыру және цехтің экономикалық
көрсеткіштері.
4.1. МЕХАНИКАЛЫҚ ЦЕХТІҢ ЖҰМЫСЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ.
Кәсіпорын көлемділігіне, оның электржабдықтарымен жабдықталғанына
байланысты, салалық ерекшеліктері мен электршаруашылығын басқарудағы
технологиялық процесс мінездемесінің электршаруашылығын басқару
орталықтандырылған және аралас болуы мүмкін.
Децентрализациялық үлгі бойынша кәсіпорынның барлық
электржабдықтарының эксплуатациясымен ремонт жұмыстары электрцехімен
жүргізіледі.
Эксплуатацияның орталықтандырылған үлгісі бойынша, ағымдағы
(шағын) кәсіпорынның электржабдықтарының орташа жөндеу жұмыстары осы
жабдықтар орнатылған өндірістік цехтерде жүзеге асырылады. Электрцех
мұнымен жалпы зауыттың электржабдықтарына толығымен қызмет көрсетеді,
ал өндірістік цехтер үшін, электрқұрылғыларының капиталды жөндеу
жұмыстарын жүргізеді, олардың монтаждау жұмыстарын іске асырып,
олардың бөлшектерін дайындап шығарады.
Аралас үлгіде басқарудың орталықсыздандырылған және
орталықтандырылған үлгілерінің элементтері сәйкес келеді.
Орташа көлемдегі өндірістік цехтердің электрқызметінің штатын
цех энергетик шебері басқарады. Оның қол астында кезекші электриктер
(эксплуатациялық персонал) және жөндеу жұмыстары бойынша электрмонтерлері
(ремонттық персонал) бар.
Цехтің электротехникалық қызметінің эксплуатациялық персоналдар
қатарына күнделікті осы цехтің электрқұрылғыларына жөндеу жұмыстарын
жүргізіп жүрген электрмонтерлер кіреді. Олардың міндеттеріне
келесілер кіреді: күнделікті тексеру, тазалау, ақаулықтарды жөндеу,
ауыстырып қосу жұмыстарын іске асыру.
Ремонттық персоналдар қатарына осы цехтің электрқұрылғыларының
ағымдағы, орта және күрделі емес орта жөндеу жұмыстарын жүргізетін
барлық жұмысшылары жатқызылады.[21,25]
Еңбекті ұйымдастыру
Еңбек шығынының бағалау есебі – ол жұмыс уақыты. Жұмыс уақыты
– ол заңда белгіленген ережелерге сәйкес жұмысшылардың еңбек ісінде
қатысуының еңбек етуінің ұзақтығы. ҚР Еңбек туралы Заңына сәйкес
апталық еңбек етудің орташа ұзақтығы 40 сағат.
Зиянды цехтерде 36 сағат. Едәуір қауіпті өндірістік орындарда
30 сағат.
Осы нормаға сәйкес кезектік кестесін құруда еңбек нормасын
есептеуде, жұмысшылар санымен еңбек ақының зейнетақы қорын
анықтайды.
Ол үшін цехтің жұмыс уақыты мен еңбек шартына сәйкес жылдағы
демалыс күндерін білу қажет.
Жұмыс уақытының теңгерлемесінің есептемесі.
Жұмыс уақытының балансы 1 жылдағы орта есептен шығарылатын
өтеуге жататын күндер санын белгілейді.
Жұмыс уақытының бюджеті бір орта есептен шығарылатын өтелуші
жұмысшымен қабылданған жұмыс режимімен жұмыс күнінің ұзақтығына
байланысты болады.
1 жұмысшының орташа есептен шығаруының жұмыс уақытының балансы
келтірілген.
Штаттық саннан есептен шығарылудан ауыстыру коэффициенті:
(4.1)
Онда: Тт – күндердегі табельді (номиналды) уақыт қоры;
Тм – жұмыс уақытының максималды мүмкіндігі (эффектілі); [20]
Кесте 7.
Жұмыс уақытын ұйымдастыру кестесі.
№ Рс Жұмыс уақытының
элементі Үзілісті Үзіліссіз өндіріс
өндіріс 8
сағаттық
жұмыс
күні
6 сағаттық 8 сағаттық
жұмыс жұмыс күнінде
күнінде
1 2 3 4 5
1. 366 366 366
Уақыттың
күнтізбелік
қоры
2 ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz