Банкілік маркетингті ұйымдастырудың теориялық негіздері

Кіріспе

Пән: Банк ісі
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 30 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

Нарық жағдайында жұмыс жасайтын кез келген кәсіпорының іс-
әрекетіндегі ең маңызды кезең, ол тауарлар мен қызметті өткізу. Банкі
жұмысы да, кәсіпкерлік қызметке жататын болған соң ерекшеленбейді. Банкі
басқармасы саясаты мен оның барлық бөлімдері жұмысының мақсаты:
клиенттерді тарту, өздері көрсететін қызмет шеңберін кеңейту,нарықты
барынша қамту және соңында түсетін табыс көлемін ұлғайту.
Берілген мақсатқа жету тәсім ол банкі маркетингісі құралы болып
табылады.Бастапқыда маркетингі тек сұраныс пен клиенттерді тарту және
ынталандыруды зерттеу амалы болып қарастырылса, кейінен хх ғасыр 80ж ғана
маркетинг концепциясы қалыптасып, коммерциялы банкілерді басқару жүйесіне
негіз болып алынды.
Банкілер меншікті маркетинг қызметін құрып, маркетинг жоспарын жасап
оны қадағалай және ақпарат жинаумен өңдеумен айналысты.Сонғы жылдары
қаржының нарықтағы бәсекелестік күрт өсуі мен банк пен клиентердің
арасындағы қарым-қатынастың құбылмалығы салдарынан маркетингі қызметінің
де мақсаты мен мәні айтарлықтай өзгерді.
Маркетингтік стратегия, бірінші кезекте банкі бағдары бойынша банкінің
өзі пайдалы деп қарастырмай, клиентураның нақтылы қажеттіліктерін алға
қояды.Сондықтан, маркетинг нарықты мұқият түрде зерттеуді, банкі қызметін
тұтынушылардың икемі, ықпалы мен құбылмалы талғамының сараптамасын жасауды
болжамдайды.
Банкі қызметкері қаржы өнімін сатушы болады, бұл осыдан 20-30жыл
бұрынғы кезеңмен салыстырғандағы ерекше жылжу болып табылады.Қызмет көрсету
сферасында банкілер авиакомпаниялардан кеиін екінші болып маркетингіге
келді және алдымен оның жеке элементтерін белсенді түрде енгізіп, кейінен
маркетинг концепцияысы мен стратегиялық жоспарлауды қолданды.
Бұл келесі факторлардың әсерінен болды:
-Банкілердің шетел нарығына енуі және олардың жергілікті банкілермен
бәсекелестігі;банкілік бәсекелестіктің глобалдық сипат алуы;
-Барлық елдерде банкілерге бәсекелес тудырған банкіге қатысы жоқ
мекемелердің көптеп пайда болуы мен дамуы;
-Банкілер көрсететін қызмет түрлерінің кеңейюі;
-Жаңа заман техникасы базасында ақпараттың технологиялары мен байланыс
құралдарының дамуы, осының салдарынан финанс кредит иниституттары қимыл-
әрекетінің ұлттық және регионалдық сферада ұлғаюы;
-Ішкі банкілік жүиемен қатар банкаралық , банкіге қатысы жоқ институттар
арасындағы бәсекелестің дамуы, қаржылы тарту жағынан ғана емес, кредиттік
қызмет көрсету обылысынан да байқалады;
-Нарық банк қызметі бағасының бәсекелестігін мемлекет реттеп шектеуіне
байланысты, және пайыз мөлшерінің шектелуі. Ол осынау төмен болған жағдайда
банкке пайданың түспеуі, алдыңғы қатарға банк беретін өнім сапасы мәселерін
жоспарлау мен өнімді нарыққа шығару қажеттігін тудырады;
Қазақстанда банкілік қызмет сферасындағы маркетингінің дамуы өте
күрделі жағдайда өтіп жатыр. Қазақстандағы қалыптасқан саяси және
эконоикалық жағдайда мемлекеттік қаржыландыру едәуір қысқартылған,
көбінесе қаржыландыру коммерциялық құрылымдар арқылы жүргізіледі. Бұл өз
кезегінде, біраз қаржылық ресурстары бар кәсіпорпындардың екінші деңгейдегі
банктермен кеңінен қамтылуына әкеліп соғады.Өйткені жаңа банкілер құұру
күннен күнге қиын болғандықтан, жұмыс істеп тұрған банкілер қызметі кеңейе
түседі.Осы кезеңде банкілер өз назарын маркетинг мәселесіне аударады. Іс-
тәжірбиеде жасалған методикалық нұсқаулардың, білікті мамандардың болмауы
жағдайында әрбір банк өзінің жеке пәтерлерімен сынағы арқасында, қызметтің
күделі түрі банктік қызмет маркетінгісін басқаруды меңгере бастады. Осының
барлығын ескере отырып, дипломдық жұмыс мақсаты банктік қызмет
маркетингісін зертеуді және банктік қызмет нарығындағы маркетингін
жетілдіру бойынша ұсыныстар жасауды көздейді.
Жоғарыда аталған мақсатқа жету үшін келесідей тапсырмалар қойылды
және шешілді:
-Банкі маркетингісінің мәні мен ерекшелігін айқындау.
-Банктік қызмет нарығындағы маркетингілік зерттеу процесін байқау.
-Банк іс-әрекеті оның нарықтағы қызметінің бағасы және сараптамасы.
-Нарықтағы банк қызметінің маркетингісін зерттеу.
-Банкілік қызмет дамуының маркетингімен стратегиясын айқындау.
-Банкілік қызмет маркетингін басқаруды перспективтік жетілдіруін анықтау.
Банкілік қызмет маркетингісінің даму мәселелері зерттеудің негізгі болып
табылады. Қазақстан Республикасы екінші деңгейдегі банкілердің арасындағы,
алдыңғы қатардағы банкілердің бірі. Тұран Әлем Банкі АҚ-ы қызметі зерттеу
обьектісі болып келтірілген.

1 тарау. Банкілік маркетингті ұйымдастырудың теориялық негіздері
1.1 Банкілік маркетинг мәні мен ерекшелігі
Банкілердің клиенттерге (жай және заңды тұлға) көрсететін кең қызмет
шеңберінің құрылуымен дамуы, бірқатар негізгі шарттарға негізделеді:
Банк стратегиясын құру, тиімділікті анықтау, концепция, қызмет көрсету,
нарықты зерттеу, мамандар саясаты және т.т. Банк сферасындағы маркетинг
өзгешелігі, алдымен банк шығаратын өніммен ерекшкленеді. Біздің эконоикалық
әдебиетімізде және іс-тәжірбиесінде банкілік өнім термині нарықтық
экономикаға өту кезеңінде пайда болды. Ол банкі жүргізетін қызметті
көрсетеді.
Нарық жағдайында жұмыс істейтін кезкелген кәсіпорын қызметінің басты
мақсаты –көрсетілген қызмет пен тауарды сату. Бұл банкі жұмысына да
қатысты. Банк басқармасы мен оның қызмет көрсететін барлық бөлімшелері
саясатының мақсаты, клиентура тарту, өз қызметі шеңберін кеңейте түсу
нарықты жаулап алу, түсетін табыс мөлшшерін өсіру.
Соңғы кезде қаржылық нарығында күрт өскен бәсеклестік әсерінен және
банк пен клиентер арақатынасындағы өзгерістер, банкі жұмысы
маркетингісінің мәні мен мақсатын мүлде айқындап, оның маңыздылығын
көрсетіп отыр.
Нарықтық қатынастарға өту кезеңінде, Қазақстан экономикасын
тұрақтандырудың негізгі бағыты алдымен банк жүйесін қайта құрумен қаржы
жағдайын жақсартуға және қаржы нарығының қалыптасып дамуына негізделеді.
Еліміздің нарықтық экономикадағы тоқтаусыз қозғалысы жаңа банк жүиесі
ролімен айқындалады, яғни бұл сферадағы маркетингінің дамуы, әр түрлі
банкілер арасында және олардың клиентерімен болатын өзара қарым-
қатынастарымен, банктік қызмет нарығының қалыптасуы, пайыздың саясат және
банкінің басқа қызмет түрлері. Қазақстанда Банкі сферасында маркетингін
енгізу, процесі нарықтағы барлық шаруашылық түрлері мен құрылымдар да
параллел түрде өтеді. Бұл жағдай, қазіргі заман маркетингісінің маңызын
едәуір арттыра түседі, ол тек банк қызметін жандандыруға бағытталып
қоймайды, керісінше нарыққа бағытталған мүлде жаңа банк жүиесінің
қалыптасуына әсер етеді, және де басқа шаруашылық құрылымарының нарыққа
жылжуына себеп тигізеді. Осы кезеңде әрбір банк басшысымен маманы маркетинг
бойнша сарапшы болып шығуы тиіс.
Маркетинг бұл мұқият дайындықты, жан-жақты терең сараптаманы және банкінің
басшысынан бастап, барлық бөлімшелерімен төменгі звоналарына дейін белсенді
жұмысты талап ететін –стратегия мен банк философиясы. Сондықтан, банк
қызметін тұтынушылардың өнемі өзгеріп тұратын талғамын терең түрде қалауы
мен зерттеу керек. Банк қызметкері қаржы өнімін сатушы болады. Ол әрбір
клиентпен қарым-қатынасқа түседі, клинетке қажет қаржылық қызметтің дәл
түрін анықтап оған келісімнің ұтымдылығын түсіндіруге бейімделеді.
Қазігі заман маркетингі банкі мен клиент арасындағы қатынасты
өзгертті.Егер бұрын банк ақша салушылар мен қарыз алушыларға банктік
өнімнің стандартты түрін ұсынған болса, қазір ол белгілі бір топ
клиенттеріне ірі фирмаларға, немесе кішігірім кәсіпорындарға бағытталған
жеке жай тұлғаларға және т.т қызметтің жаңа түрлерін үнемі жасауға мәжбүр
болды. Банк жұмысындағы ең басты нәрсе ол клиенттердің нақты қажеттілігі
болып табылады. Егер берілген банк қызметіне сұранс болмаса, онда
тұтынушыға оны ұсынуда қажеттілік жоқ. Өзіміз білетіндей, банк қызметі
қайталана беретін операцияларға негізделеді. Осыдан барып, болашақта
адамдарға қаржылық қызмет көрсететін орталық болып ғана қоймай клинеттерді
сақтап қалу мен осы топ қатарын ұлғайту мақсатында үлкен жұмыстар
жүргізіледі. Клиенттке не қажет, соны нақтылай қанағаттандыруға банк
тәуелді.Бәсекелестік экономика жағдайында клиенттерді жібермей ұстап
қалудың басқа амалы жоқ.
Банк маркетингісі мақсаттарының бірі- ол үнемі жаңа клиенттерді
тарту.Индустриалды дамыған елдерде банк операцияларымен қамтылған халық
қатары өте жоғары: үи шаруашылығының 80пайызы банк клиенттері, олардың
ағымдағы және жинақ шоттары мен кредиттік карталары бар соны мен қатар,
банктер өзінің қол астындағы клиенттеріне жаңа қызмет түрлерін ұсынуды
кеңейте береді. Банкіде белгілі бір операцияны жргізуге келген адамдар,
қосалқы немесе қосымша қызмет түрі мен қамтылып оңтайлы тұтынушы болып
шығады.Мысалы, егер клиент жол чегін немесе шетел ақшасын алса, онда оған
шетел сапарында қауіп-қатерден сақтандыру қызметін ұсынуға болады.
Бәсекелестік күрес шиеленіскен кезеңде, банктер өз қорын толықтыру
тәсілін жүиелі түрде жетілдіріп отырады. Осылай жеке тұлғалар, оңтайлы
салымшыларды өздеріне тарту үшін – ірі банкілер, жиі спорттық мәмлер мен
көрмелер ұйымдастырады.Жаңа салым түрлері құрылады. Мысалы бірнеше жыл
бұрын Ситибанк жастарға жаңа жинақ түрін енгізді, ол тек ақшалай
қаражатты банкіде сақтап қана қоймай, төлем стафкадағы кредит алуға
мүмкіндік береді. Бұл салым түрі жек тұлғаларға он сегіз жастан бастап
ашылады. Осы жолмен банк капиталының қызмет сферасына, халықтың тағы бір
жаңа буыны, яғни жастар тартылады. Кейбір коммерциялық банкілер өз
клиенттері жұмыс орнын алмастырған немесе айырылған жағдайда
қарыздарын қайтаруға кепілдік береді.Бұл, әрине көрсетілген мекемелерде
ақшаны сақтауға қызығушылық тудырады. Кейінгі онжылдықтарда банкілер
жалпылай түрде клиенттерге қызмет көрсету үшін,элекрондық техниканы
қолданып жүр. Телфон торы арқылы жеке компьютерге қосылу да кеңінен
таралған. Үйде банктік қызмет көрсету тәулік бойына жүргізілетін болды.
Демек, Банк маркетингісінің анықтамасы болады. Бұл былай банк
клиенттерінің есепке ала отырып нақты қажеттілігін келтіруге банк өнімін
орналастыруға пайдалы нарық жағдайын іздеп пайдалану болып табылады. Бұл
екі сферадағы маркетинг қойған мақсат әр түрлі;
1. Клиенттерді банкіге қаржы салушылар есебінде тарту;
2. Банкінің несие ресуртары;
3. Ең жоғарғы тиімділікпен қолданатын кәсіпорын мен мекмелерге,
шаруашылықтарға бағыттау;
Нәтижесінде, банк маркетингі бір мақсатты жүзеге асыруға бағытталған.
Пайданы және шаруашылықта уақытша босаған ақшалай қаражатты тиімді
пайдалану.
Банкі маркетингісінің ерекшеліктері оны жүзеге асыру тәсілдерімен
айқындалады. Уақытша ақшалай қаражат салымшылар, яғни коммерциялық банкілер
мен шаруашылық ұйымдары өзарақатынас сфераларындағы маркетингі болашақ
депозитті ұлғайту жолдарын зерттеу, кәсіпорын, ұйымдар, кооперативтер мен
халықты, төленетін пайыз түріндегі табысты алуға бағытталған:
-Банкілік ликвидтік стандарттарды және ұлттық банкінің ресмей пайыз шамасын
тағайындау;
-Банкілік мекемелерді тікелей несиелеу ;
-Қысқамерзімдік және ұзақмерзімдік құнды қағаздармен операциялар жүргізу.
Коммерциялық банкілер жүйесі дамыған сайын олардың қызметіне
қойылатын талап шектелетін болады. Көбінесе банкілер нарық заңдарына
бағыныңқы болады. Оның бірі- банкілердің пайда түсіруге ұмтылысы. Несиенің
өзі табыс әкелмейді,ол несие алушылардың табысынан құралады. Сондықтан,
олар өз ресурстарын ең тиімділігі жоғары салаларға жібере отырып,
экономика құрылымдарының қайтадан жандануына әсерін тигізеді.
Коммерциялық банкілер қаржысы арқылы, мекем қаржылық көтерілімдерді
жаба алмайды, тиімділігі төмен мекемелерді де несиелеу пайдасыз, кері
болған жағдайда банк шығынға ұшырайды.
Коммерциялық банкілерді құру ақша нарығының дамуына себепші болады, ал
оның экономикалық негізі кәсіпорынның бос қаржысын уақытша пайдаланып,
құнды қағаз сатып алуға бағыттау болады. Коммерциялық банкілер қызметінің
ең маңызды және келешегі бар сферасы, ол өндіріске ақшалай қаражат
инвестириваты етуге себепші болатын құнды қағаздармен жүргізілетін
операциялар.
Банк жұмысының коммерциялық сипаты маркетингіні кеңінен қолдануды талап
етеді.Банк саласындағы маркетинг ерекшелігі тек банк жұмысын коммерциялау
ғана емес ақшалай ресурсты тиімді жұмсауды қамтамасыз етіп қана қоймай, ол
банк қызметінің негізгі обьектісі, ақшалай айналым ерекшелігін де тиімді
пайдалануды көздейді.Осыдан шығатыны банкі маркетингі ең алды мен
шаруашылықтағы қолма-қол есеп айырысуды тездету мен жетілдіру арқылы ақша
айналымын жылдамдатуға бағытталуы тиіс.
Маркетинг банкі клиенттерінің (кәсіпорындар, ұйымдар, кооперативтер,
халықты) қажеттіліктерін қамтамасыз етіп, сараптама жасап, шикізат материал
сатушылармен дайын өнім сатып алатындармен, жұмысшылармен, қызметкерлермен
қаржы және банк жүйесімен т.т тез дұрыс есеп айырысуды жүргізуге
бағытталған.Банкі маркетингі банк клиенттерінің шаруашылық қызмет сипатын
жоғары дәрежеде есепке алатын, олардың қаржы жағдайын және ақша айналымын
жылдамдығына әсер ететін жаңа есеп айырысу түрлерімен байланысты.(2)
Банк сферасындағы маркетинг несиелік ресурс нарығын зерттеуге
клиенттердің қаржы жағдайын сараптауға және осының негізінде банкке
салымдарды тарту мүмкіндіктерді аша отырып, банк қызметін өзгертуге
арналған.
Қазір кәсіпорындар мен ұйымдар кезкелген банкі де шот ашуға рұқсат
берілген жағдайда, банкі жұмысында бәсекелестік негізікеңінен дамыған.
Маркетинг берілген банкіге клиентердің өз қаражатын салуға қызығушылығын
тудыруымен қатар жаңа клинеттер тартуға қолайлы жағдай жасап, банк қызметі
сферасын кеңейтуге бағытталған. Банкі сферасында интегрирвать етілген
маркетингке қызығушылық едәір өскен, ол тек салымшылар шеңберін кеңейтіп
қана қоймайды, қызмет көрсету сапасында тұрақты түрде жақсартады. Банкі
сферасындағы маркетингінің ерекшелігінің мәні коммерциялық банкілер тек
салым тартуға ғана қызықпайды, олар әр түрлі бірлестіктер,
кәсіпорындар,ұйымдармен кооперативтер және халықты несиелеу арқылы
келтірілген қаржыны белсенді түрде қолдану болып табылады.
Бұл тек коомерциялық банкіге қаржы салушылар мен қатынастың кешенді
маркетингісінің дамуына жол ашып қоймай, кәсіпорындар, ұйымдар,
кооперативтер мен халыққа несие беруді жүзеге асыруға, несиелік салым
сферасына да мүмкіндік береді. Бұл өз кезегінде банкі мақсатын айқындап,
жоспарды жүзеге асыру үшін нақты шараларды жасап, оған жету жолдары мен
тәсілдерін құруды болжамдайды. Маркетинг қызмет шеңберінде банк жаңа өнімді
жасап, оны жылжыту кезінде болатын шығынның көлеміде, осы мәселенің екінші
және маңызды жағы болып табылады. Бұл өте маңызды мәселе болғандықтан,
өнемі банк қызметкерлерінің назарынан тыс қалмайды. Банктің қолданымдағы
ресурстары өте қымбат бағалы болғандықтан, оны нарықтың ең пайдалы
жерлерінде сұранысы өте жоғары және қызмет көрсету кезіндегі шығын
мөлшері төмен жерлерге орналастырған жөн.
Жоғарыда аталғаның бәрі, әрине табиғи жағдай өйткені нарықтық
экономика,еліміздегі ақша айналымы жиынтығын басқарудың эконоикалық
тәсілдері мен кредиттік ресурстарды орналастыру амалдарын дамытуды
көздейді. Сондықтан, өсу кезеңінде барлық коомерциялық банкілерге бірдей
талап қойылады, оның ішінде:
-Кредиттік ресурстарды реттеу қорына барлық коомерциялық банкілер
міндетті түрде қаржы бөлуі тиіс.
Коммерциялық банктер бәсекелестік жағдайында салымшыларды тарту үшін
пайыз саясаты қолданылады, ол кәсіпорын, ұйымдар және халық қаражатын
едәуір ұзақ мерзімге тартуға арналған. Коммерциялық банктер маркетингісінде
пайыз саясатын қолдану, оның ішінде пайыз шамасын тағайындау мен реттеу
кәсіпорындар мен ұйымдар қолданатын несие пайызы шамасын реттеу мен бір
уақытта өткізіледі:
Бұл кезде маркетингінің міндеті, несиеге сұранысты зерттеу, ол әрбір
кәсіпорынның қаржылық жағдайына сараптау, несиелік қаражаттың ең тиімді
салыну жолдарын табу, клиенттерге сапалы несиелеу қызметін көрсетуді
жетілдіруден тұрады.
Пайыз саясаты саласында маркетингтің мақсаты клиенттерді тиімді
несиелеу мен ынталандыра отырып, өзіне жеке қаржылық қаржы қор жинауын
көтермелеу, ал ол оз кезегінде коммерциялық банктер үшін депозит базасы
болып табылады.
Қазіргі заманғы банк маркетмнгісінің тағы бір ерекшелігі ол кәсіпорындар
мен ұйымдарға және халыққа несие беру кезіндегі тәуекелдік мүмкіндіктерін
анықтауға бағытталған.
Банктерде маркетинг шеңберінде толығымен келесі принцптер өткізілуі
тиіс:
1. Банк қызметкерлерінің барлығының қимыл әрекеті нақтылай нарықтық
мақсатқа жетуге бағытталуы.
2. Маркетинг қызметінің кешендік үрдісі (жоспарлау, сараптау, реттеу
және бақылау)
3. Перспективтікң және ағымдағы маркетингіні жоспарлауының біртұтастығы
4. Қабылданған маркетингтік шешімдерді іс тәжірбесіне енгізудің негізгі
есебінде бақылау
5. Әрбір банк қызметкерінің белсенділігі мен шығармашылық бастамасын
кеңінен және жан – жақты ынталандыру
6. Қызметкерлерді өзінің біліктілігін тұрақты түрде көтеруге
қызығушылығын қамтамасыз ету
7. Банк ұжымында қолайлы психологиялық климат жасау.
Соңғы он жылдықтарда нарықтық экономика елдерінің банктер жүйесінде,
банк қызметін күрделендіре түскен бір шама өзгерістер болды. Қысқа түрде
бұл құбылыстарды төменегідей сипаттауға болады.
Банктер арасында салымшылар ресурстары үшін, тартылған ресурстарды
едәуір жағымды жерлерге орналастыру үшін бәсеке күшейді, бұл кезегінде
банкілік қызмет көрсеткіштерінде байқалады. (өсу темпінің төмендеуі, банк
табысының азаюы, активті белгісіз қарыздардың өсуі, кейбір банктердің
жойылуы)
Банкілік есмес несиелік қаржылық мекемелері жағынан бәсекелестік өсті,
олар әртүрлі сақтандыру қаржылық инвестициялау компаниялары, зейнеткерлік
қорлар мен жинақтау кассалары. Берілген ұйымдар қазірдің өзінде біршама
қаражаттың иемденген және олар оны нарыққа несиелік ресурс ретінде ұсынылып
отыр. Бұл мекемелер, ең алдымен халықтағы бос қаражатты тартуда банктерге
үлкен бәсекелестік тудырып отыр. Адамдардың бір бөлігі мүмкіндігінше банкке
ақша салғанша, зейнеткерлік қорға қосымша жарна енгізуге асығады. Ақшалай
қаржыны берудің банкілік емес тәсілінің біршама орын алған (облигациялар
мен басқа құнды қағаздар шығару)
Құнды қағаздардың жаңа түрлері жиі қолданылып жүр: мемлекеттік ақшалай
міндеттемелер, кәсіпорындардың қаржылық векселдер, бұл векселдер
компанияларға бір – бірінен ақшалай қаржының әдетегідей банк несиесіне
қарамай алуға мүмкіндік береді. Тікелей шаруашылық байланыстарының даму
баннк операцияларының және түсетін пайданың қысқаруына әкеліп соғады.
Тәіжирбиеде бұл үрдістер Қазақстанның жұмыс тәжирбесінде қалыптасқандай
болып кетті.
Нарықта іс - әрекет жасауға құқығы бар, шетел банкілері жағынан
бәсекелестік болып жатыр. Дамыған елдер несиелік жүйесінің ерекше сипаты
интернализация болып тұр. Осы үрдіс Қазақстанда да болып жатыр, бұл ұлттық
банкілер үшін қиындықтар тудыратыны сөзсіз.
Қалыптасқан жағдайда банкілерді үнемі өз қызметін ұзақ мерзімдік
стратегияға негіздеп жетілдіруге ұмтылдырады. Банктер бәсекенлестік қүресте
өміршеңдігін сақтап қалу үшін, өз тәжирбесінде қызмет көрсетудің жаңа
түрлерін енгізуге, акционерлер мүддесін аоға қоюға, әрбір клиент үшін
күресуге мәжбүр болады.
Коммерциялық банклердің нарықтағы іс - әрекетін заман маркетингісі
теориясы мен практикасына негіздеу қажеттілігі осымен түсіндіріледі. Олар
үшін бұл мода сұрағы емес, бизнестің өміршеңдігі мен жойылуы.
Маркетинг – банк қызметін басқаруда, экономикалық коньюктрамен
нарықты зерттеуге клиентураның нақты сұранысына, ұсынылған қызмет түрлеріне
бағытталған нарықтық концепция.
Маркетингтің мақсаты сұранысты ынталандыру мен қалыптастыр, банк
жұмысының жоспары мен басқарма қабылдаған шешімдердің негізделуін
қамтамасыз етумен қатар, ұсынылған қызмет шамасымен, нарықтық көлем мен
табысты өсіру болып табылады.
Клиентке өтелмейтін қызмет түрін ұсынбай, керісінше сұранысты жоғары
қызмет түрін ұсыну, банк қызметін басқару маркетингісінің негізі осы болып
табылады.[3]
Қазіргі кезеңде әлеуметтік фактор жағдайы өскен кезде, банк
маркетингісін әлеуметтік саясатта тікелей өткізуге арналған нақты
техникалық тәсілдер мен банк қызметкерлеріне жаңаша ойлау қабілетін
енгізумен сәйкес келуі деп түсіндіріледі. Жаңа көзқарас негізінде
Барлығыда клиент үшін - деген принцип жатыр. Банк клиент үшін, оған
түсетін табыс үшін толық жауап береді. Ал, басымдылық жағын алсақ, алдыңғы
кезекте клиент табысы, тек кейінен барып банк мүддесі.
Коммерциялық банкілердің клиентке байланысты бағдары басты
факторы, ол тек табысқа әкелу. Әрдайым клиенттікі дұрыс. Бұл банк
жұмысындағы қазіргі заманға лайық философия. Аталған философияның нақты
жүзеге асуының мәні, банк қызметкері клиентпен қарым-қатынаста шартқа
отыру жағының бірі ғана болып қоймай, клиент банкпен әріптестіктен біршама
табыс алуына мүдделердің бірі есебінде болады.
Банк қызметкерлерінің қазіргі заманға лайық біліктілік қабілетінің
жалпыға белгілі принциптері ол: шыдамдылық, төзім, клиентке көп көңіл бөлу,
мұқият тыңдау, клиент қабылдайтын шешімдер мен ұсыныстардың қолайлылығы мен
оңтайлығы, өз жұмысына шығармашылық көзқарас, нақты зерттеу метадалогиясын
терең меңгеру. Осының барлығы клиент үшін жасалады. Клиенттің мүддесі
кезкелген шешім қабылданғанда есепке алынады.
Жаңа банк бөлімшелерін ашу немесе оның кеңейюі де банк
клиенттерінің тұрақты болып сақталуы да өз әсерін тигізетіні сөзсіз. Бұл,
әсіресе біздің елімізде маңызды болып отыр.
Неиелеу мекемелері уақытша бос ақшалай қаражатқа бәсекелестіктің
күшейген кезінде, майда және өте майда ақша қорларын жинақтап қолға алмаса,
табысты қызмет көрсету мүмкін емес. Қазір біздің банктерге салушыларды
тарту үшін, қалайда клиентке көп көңіл бөліп, оған қолайлы жағдай жасап,
оның дәл осы банкпен ынтымақтастығы клиентке табысты екенін төзімділікпен
түсіндіру ең маңызды болып табылады. Банкке деген сенімді тек
кәсіпорындармен халық қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған, өзі
іс-әрекеті үшін жоғары деңгейдегі жауапкершілікке негізделген тұрақты
саясатпен ғана иеленуге болады. Кейбір банкілердегі қызметкерлер қоятын
сауалдың бірі; банк маркетингісіне не қажеті бар? Банк қызметкеріне
маркетинг негізін білудің екі жақтылы маңызы бар: Алдымен банк экономисті
нарықтағы осы банкіге клиент болуды қалайтын кәсіпорын, ұйымдар мен
мекемелердің жұмысына баға бере білуі тиіс.
Клиент кәсіпорының – қаржы жағдайының тұрақтылығы қаншама жоғары
болса, соғұрлым маркетинг сапасына деген күмән де төмен болады. Сондықтан,
клиенттің кредиттік қабілеттілігін зерттеу мен қатерлік деңгейін анықтау
мен тағайындау, оны мен кредиттік қатынастарды дамыту, маркетинг деңгейін
бағалаудың құрама элементі болып табылады. Ақша нарығы коньюктурасы
үздіксіз өзгеруі жағдайында іс-әрекет жасайтын банкілер үшін, жеке өзінің
маркерингісінің маңызы да жоғары,оның қолданылуы банк алдына қойылған
тапсырмаларды табысты шешуге мүмкіндік береді.
Банк айырықша бизнеспен айналысатын ерекше ұйым. Ол ақы негізінде өзі
қарауылдағы кредиттік ресурстарды кәсіпорындар, ұйымдар,кооперативтер,
халыққа қосымша ақшалай қаражат қажеттіліктерін қанағаттандыруға
береді.Сонымен қатар, банк әртүрлі меншік иесі: мемлекеттік, акционерлік
кәсіпорын, кооператив,жеке тұлғалардың айналымынан шыққан өзге ақшаларды
жинап қолданады. Бұл банк шотында клиенттің сақтаған ақшалай қаражатының
бүтіндігін қамтамасыз етуге жауапкершілік тудырады. Осылай банк тек өзінің
ғана мүддесін ойламай, қоғамдық мүддесіне де ойлайды. Осы жағдай банк
қызығушылығының сипатына тән, және онсыз баланс өтімділігіне кепілдік
мүмкін емес, ендеше ақшалай нарықта банк тұрақты емес.
Банк қызметіндегі біршама орынды тұрақты сипаты бар келісім – шарттық
қарым-қатынастар алып отыр. Әріптестікте төмендегідей қасиеттер бар:сенім,
өзарапайда, ұжымдық шешім мен іс-әрекет. Кредиттік келісімнің өзара
пайдалылығын ұжымдық түрде талқылау жағдайы және мәмілеге келу икемдігі
кездейсоқ емес негізгі міндеттері:
1. Тұақты өзгерістегі ақшалай нарық кезінде банк қызметінің
рентаблеьділігіне қамтамасыз еру.
2. Кредиторлар мен салушылар мүддесін сақтау мақсатында банк өтімділігіне
кепілдік беру мен банкінің қоғамдағы имиджін қолдау.
3. Банктің клиентке көрсететін қызмет көлемі, құрамы мен сапасы бойынша
сұранысты максималды түрде қанағаттандыруы тиіс.
4. Банк ұжымының коммерциялық, ұйымдастыру мәселелерін кешенді түрде
шешу.
Осы міндеттерге сәйкес банк маркетинг сапасы мен саны жағынан және
әлеуметтік жағынан жоғары көрсеткіштерге жетуге бағдар құрады, олар банк
клиенттері мен олардың шотының саны, депозит көлемі, банк кірісі мен
шығысының көрсеткіштері, қаражат айналымының жылдамдығы жайында деректер,
операцияларды өткізудегі шығын көлемі, құжаттарды өңдеу мерзімі, клиентерге
банк көрсететін қызметтің сапасы, құрылымы мен көлемі бойынша ұсыныстардың
қанағаттандыру деңгейі және соны мен қатар банктің ақпарат құпиясын
сақтауды қамтамасыз ету қабілеттілігі.
Әлеуметтік көрсеткіштерге – банк қызметкерлерінің біліктілігін
даытуы мен олардың еңбекке қатысы, әлеуметтік мәселерді шешу деңгейі
жатады.
Қазақстандағы банк марктингісінің маңызды ерекшелігі, банк қызметі
мемлекет тарапынан белсенді түрде реттеліп отырады. Арнай белгіленген
заңдардан басқа, бірқатар нормативтік міндеттемелер, нұсқаулар, олар
несиелеу мекмесінің өтімділігін қамтамасыз етуге бағытталған. Бұл банк
жеке өзі шешім қабылдауда шектелгенін, яғни ақша нарығындағы үнемі
өзгерістегі коньюктура жағдайында банк өтімділігін қамтамасыз ету үшін, ол
альтернативті шешімдер іздейтінін көрсетеді.
Банк қызметі маркетингісінің өзіндік қасиеті кеңінен бірнеше
факторлармен сипатталады: макро және микро деңгейдегі несиелік қатынастар
мен ақша айналымы, көптеген ішкі және сыртқы жағдайлар мен ұштасқан күрделі
иірімдерден шығатын ақшалай операцияларды орындаудағы қатердің болуы оны
үнемі көз алдында ұстап тұруға мәжбүрлейді.
Клиенттермен жұмыс,кейбір банк операцияларының келісімдік сипаты,
банк маманынан ерекше экономикалық жағынан дайындықты қажет етіп қана
қоймайды, ол психологиялық негізін, құқықтық білімді, келісім – шарт жасау
икемі мен іскерлік этикасынан дайындықты да талап етеді. Банк жұмысын
жоғары техникамен жабдықтау ситуациялық сараптама мен болжам жасау үшін
бағдарлама құру дағдыларын меңгеруді қажет етеді.
Нарықтық экономикада маркетингтің бірнеше деңгейін қарастыру
қабылданған. Бірінші деңгейге мына категориялар тауар, баға, нарық табыс
кіреді.Екінші деңгей маретингісінде ақпарат жүйесін, маркетинг жұмысын
жоспарлау мен ұйыддастыруды, маркетинг жүйесін бақылауды қамтиды. Үшінші
деңгейге делдалшылар, бәсеклестер, клинттер, өнім жеткізушілер, байланыс
аудиторлары әр түрлі қаржылық ұйымдар, көпшілік ақпарат құралдары,
мемлекеттік мекемелер, қоғам банк персонал кіреді. Осы элементтердің
барлығының жиынтығы, өзара байланыста өзара келісушілікте маркетинг
жүйесінің комплексін құрайды.
Банктік сферада маркетинг ерекшелігі банк беретін өнімнің өзгешелігінен
көрінеді. Коммерциялық банктер өнімі негізінен екі бөлімнен
қарастырылады:актив және пассив бойынша операциялар. Біріншісі қаражат
жинау, алдымен халықтық уақытша бос қаражатын жинақтауды жүзеге асыру үшін
жасалады. Банк қызметі өз бағыты жағынан несиелік, операциялық
қаржыландыру мен тағы сол сияқты бөлінеді. Ресейдегі коммерциялық бланкілер
есеп айырысу мен байланысты дәстүрдегі қызмет түрлерін дамытуда, шот
иесінің рұхсатымен басқа да ақшалай операцияларды, факторлар мен қызметті,
лизинг, сенімдік, консультациялық, ақпараттық және т.б. Біздің банктің
мекемелеріне салушының өтініші бойынша жүргізілетін есеп айырысу қызмет
түрлері бұрыннан қалыптасқан. Банк қызметінің коммерциялануы ертеректе
тегін өткізілген есеп айырысу мен төлем операцияларының ақылы болып енуіне
әкеліп соқты. Банк қызметі жүйесіндегі айырықша орынды факторинг
операциялары алады.
Факторинг нарықтағы қызметін ерекше бір түрі, ол банк ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.