Баспалдақтар

Жоспар
Кіріспе

Қол саты (басқыш) 7
Темірбетон баспалдақтар 11
Тұтасқұйма құрастырмалы баспалдақтар 11
Аралас баспалдақтар 11
Баспалдақтардың негізгі сызбалары 12
Баспалдаққа арналған орынды таңдау. 13
Мансардаға арналған баспалдақтар 14
Люгі бар бір белдеулі баспалдақ 15

Баспалдақтар көп қабатты ғимараттың жауапты бөлігі болып табылады. Себебі олар қабаттар арасын дәнекерлеушілер ретінде ғана емес, сондай-ақ өрт кезінде немесе өзге апатты жағдайларда адамдарды көшіру қызметін атқарады.
Баспалдақтарды қызметіне қарай негізгі немесе басты, қызмет немесе көмекші деп жіктейді. Қызмет баспалдағы жертөлелерді, шатырларды қосу үшін және өрт кезінде адамдарды көшіруге арналған шығу құралы ретінде пайдаланылады. Өрт баспалдағы сырттан қабаттарға, шатыр үстіне шығу және шатыр ішіне кіру үшін қолданылады.
Баспалдақтарды жасалған материалына қарай: темір бетон, ағаш және болат деп бөледі. Жасалу тәсілі бойынша құрастырмалы және тұтас құйма темір бетон деп жіктейді. Қазіргі кезде, көбінесе құрастырмалы баспалдақтар кең тараған.
Әл баспалдақ белдеу мен алаңшадан тұрады. Белдеу бірқатар табалдырықтардың құрамасынан тұрады. Табалдырықтар көлбеу арқалықтарға, немесе олар жанасатын көлбеу арқалыққа бекітіледі. Белдеулердің құрамына қоршау-қанаттар кіреді. Қоршаудың биіктігі – 90-95 см. Белдеудің көтергіш бөлшектері өздерінің ұштарымен алаңшалардың көтергіш бөлшектері алаңша тіреулеріне бекітіледі.
Қазіргі заман ғимараттарының баспалдақтарын, негізінен, ірі көлемді тұтас баспалдақ белдеулері мен алаңшаларынан құрастырады. Бұл бөлшектер темір бетоннан жасалады (10.10.1 сурет)

Пән: Құрылыс
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

СОДЕРЖАНИЕ

Қол саты (басқыш) 7
Темірбетон баспалдақтар 11
Тұтасқұйма құрастырмалы баспалдақтар 11
Аралас баспалдақтар 11
Баспалдақтардың негізгі сызбалары 12
Баспалдаққа арналған орынды таңдау. 13
Мансардаға арналған баспалдақтар 14
Люгі бар бір белдеулі баспалдақ 15

Баспалдақтар көп қабатты ғимараттың жауапты бөлігі болып табылады. Себебі олар қабаттар арасын дәнекерлеушілер ретінде ғана емес, сондай-ақ өрт кезінде немесе өзге апатты жағдайларда адамдарды көшіру қызметін атқарады.
Баспалдақтарды қызметіне қарай негізгі немесе басты, қызмет немесе көмекші деп жіктейді. Қызмет баспалдағы жертөлелерді, шатырларды қосу үшін және өрт кезінде адамдарды көшіруге арналған шығу құралы ретінде пайдаланылады. Өрт баспалдағы сырттан қабаттарға, шатыр үстіне шығу және шатыр ішіне кіру үшін қолданылады.
Баспалдақтарды жасалған материалына қарай: темір бетон, ағаш және болат деп бөледі. Жасалу тәсілі бойынша құрастырмалы және тұтас құйма темір бетон деп жіктейді. Қазіргі кезде, көбінесе құрастырмалы баспалдақтар кең тараған.
Әл баспалдақ белдеу мен алаңшадан тұрады. Белдеу бірқатар табалдырықтардың құрамасынан тұрады. Табалдырықтар көлбеу арқалықтарға, немесе олар жанасатын көлбеу арқалыққа бекітіледі. Белдеулердің құрамына қоршау-қанаттар кіреді. Қоршаудың биіктігі –-95 см. Белдеудің көтергіш бөлшектері өздерінің ұштарымен алаңшалардың көтергіш бөлшектері алаңша тіреулеріне бекітіледі.
Қазіргі заман ғимараттарының баспалдақтарын, негізінен, ірі көлемді тұтас баспалдақ белдеулері мен алаңшаларынан құрастырады. Бұл бөлшектер темір бетоннан жасалады (10.10.1 сурет)

Баспалдақ белдеулерінің ірі көлемді белгілері әріптер мен сандардан тұрады. Әріптер бұйымның атауын білдіреді: ББ –баспалдақ белдеуі, БА –баспалдақ алаңшасы. Баспалдақ белдеуі белгісінің алғашқы екі саны дециметрлік өлшеммен қабаттың биіктігін көрсетеді, екіншілері –дециметрмен баспалдақ торының жарты енін білдіреді. Мысалы, ББ 30-11- бұл қабаттың биіктігі 3000 мм және баспалдақ торының ені 2200 мм ғимаратқа арналған белдеу.
Баспалдақ алаңшасы белгісінің алғашқы екі саны дециметрлік өлшеммен баспалдақ торының енін білдіреді, қалған сан –дециметрде баспалдақ торының енін анықтайды. Мәселен, БА 22-15 ені 2200 мм-лік баспалдақ торында орнатылған баспалдақ алаңшасын білдіреді. Бөл белгідегі алаңшаның ені 1500 мм. Кіші мөлшерлі бөлшектерден жасалған құрастырмалы темір бетон баспалдақтарын жеке көлбеу арқалық, белдеу, алаңша тіреулері мен тақталардан құрастырады. Бір қабаттың биіктігі шеңберінде орналасқан белдеулердің санына байланысты баспалдақтарды бір - екі (10.10.1 сурет) және үш белдеулі (10.10.2 сур.) деп жіктейді.

Бір белдеулі баспалдақтың көтерілім биіктігі қабаттың биіктігіне тең. Екі белдеулі баспалдақтың бір белдеуінің биіктігі бір қабаттың жартысына жуық. Көпшілік жағдайда екі белдеулі баспалдақтар пайдаланылады. Әдетте, белдеу ені 20-240 см, көмекші баспалдақтардікі –см-ден аспайды, негізгілерінің ені –см-ден аспауы тиіс. Баспалдақ белдеулерін көлбеу орнатады: 1:2, 1:1,75; 1:1,5 және т.б. Белдеудегі табалдырық саны 3 тен 18-ге дейін болуы шарт. Баспалдақ алаңшаларының әр белдеуі шығуға, яғни жоғарыға көтерілуге арналған. Ал өзгелері төмен түсуге арналған. Жоғары қабатқа көтерілетін белдеу - алаңшаны айналу қызметін атқаратын төменгі бедер табалдырығынан басталады, ал төмен түсетін белдеу –жоғарғы бедер табалдырығынан басталады. Алаңшалардың бетімен сәйкес келетін, белдеулердің төменгі және жоғарғы бедер табалдырықтары ерекше кескінделеді. Белдеудің өзге табалдырықтары бірдей. Баспалдақтардың табалдырықтары табан тиетін жерінің биіктігі мен табалдырық аралығының енімен сипатталады. Баспалдақты қолдануда ыңғайлы болу үшін табан тиетін жердің екі еселенген биіктігі және табалдырық аралығының ені адамның орташа қадамына тең болуы қажет. Демек, 570-тен 640 мм-ге дейін. Көпшілік жағдайда бұл санды 600 мм-ге есептейді. Осылайша биіктік + 2 ен = 600.
Табалдырықшаның биіктігі 135 –мм шамасында (көбінесе 150 мм). Табалдырық аралығының ені 250-300мм. Негізгі баспалдақтарды бірыңғай модульдік жүйемен байланыстыру үшін табалдырық аралығының ені 300 мм болуы керек, сонда 300 + 02х150=600 (10.10.3 сур.).

Әр қабат деңгейінде орнатылатын баспалдақ алаңшаларын қабат алаңшалары деп атайды, ал қабат аралығындағыларды –аралық деп атайды. Баспалдақ алаңшаларының ені белдеудің енінен және 1200 мм-ден кем болмауы тиіс. Лифті бар ғимараттардағы алаңшалардың ені 1600 мм-ден, ал ауруханаларда 1900 мм-ден аспауы тиіс.
Төменде екі белдеулі баспалдақтарды құрастыру мысалдары қарастырылады.
Алдын-ала есептеліп, одан кейін графикалық құрылады (10.10.4 сур)

Қабаттың биіктігі 3000 мм, белдеудің ені 1050 мм, баспалдақ еңісі 1:2% делік. Бұл еңіс үшін 150х300 мм-лік табалдырық таңдалады. Баспалдақ торының ені екі белдеудің және олардың аралығы енінің қосындысына тең. Өрт шлангасын өткізуге қажетті аралық 100 мм болуы тиіс.
В = 2L + 100 –х1050 -100 =2200 мм.
Бір белдеудің биіктігі 3000:2 = 1500. Бір белдеудегі табалдырықшалардың саны 1500:15= 10.
Бір белдеудегі табылдырық аралығының саны табан тиетін жердің санынан бір бірлік кем болады. Себебі жоғарғы табалдырық аралығы алаңшаның деңгейіне тең. Сондықтан баспалдақты жоспарда сызу кезінде табалдырық санын аралық бойынша емес, табалдырықтардың шекарасын білдіретін аралық сызығының өзін есептеу керек (10.10.4 сур).
Белдеу проекциясының горизонталь бағыттағы ұзындығы.
D = 300(n-1) = 300 (10-1) = 300x2700 мм.
Аралық алаңшаның ені 1650мм, қабат алаңшасының ені 1300 мм деп алсақ, баспалдақ торының төмен деңгейдегі толық ұзындығын анықтаймыз.
L = d + C1 + C2 = 2700 + 1650 + 1300 = 5650 мм.
Баспалдақтың графикалық кескіндемесі төмендегідей орындалады: қабаттың биіктігін қабаттағы табалдырықтар санына тең бөлшек санына бөледі; шыққан нүктелер арқылы горизонтальді түзу сызық жүргізеді. Одан кейін горизонтальді проекцияны табалдырық аралығының санына бөліп, шыққан нүктелер арқылы вертикаль түзу сызықтар сызады. Шыққан тор бойынша баспалдақтың кескінін сызады.
Баспалдақ торының қабырғаларын қабат жоспарында қабылданған сызық қалыңдығы бойынша жүргізеді. Сызбаларда баспалдақ торлары жоспарда (1:10 масштабта) және кескіндемеде (1:50 немесе 1:100 масштабта) көрсетіледі.
Баспалдақ белдеулерін өзге жолдармен де салуға болады. Баспалдақ торының қабырғасын сызғаннан кейін, горизонталь сызықтармен ені 1650 мм және аралық ені 1300 мм баспалдақ алаңшаларын белгілейміз. Белдеу енін есептеу бойынша, яғни 300 мм-ге тең табалдырық аралығын баспалдақ торының ішіндегі алаңша шекарасының шетінен 300 мм-ден он нүкте белгілеп (10.10.5 сур), осы нүктелер арқылы вертикаль сызықтар жүргіземіз. 1,3,5 нүктелері шығу үшін алаңша шетінен белдеудің енін белгілейміз, яғни 300 мм. 2, 4 және 6 нүктелерін алаңшаны білдіретін сызықтың шетінен аламыз. Жіңішке үзік сызықтармен 1, 2, 3, және 4, 5, 6 нүктелерін қосамыз. Олар вертикаль сызықтары бөліктерін нүктелерде кесіп өтеді. Олар арқылы табалдырық аралығының горизонталь және табан тиетін жердің вертикаль сызықтарын жүргіземіз.
.10.6 суретте қабаттар жоспарымен баспалдақ торының сызбасы келтірілген. Жазық сипаты жеке сызбада (10.10.5 сур), сондай-ақ бүкіл ғимараттың сызбасында көрсетілуі мүмкін.
Баспалдақтың жұмыс сызбасында түрлі қабаттардың баспалдақ торларының жоспары көрсетіледі (10.10.7 сур).
Баспалдақтың жұмыс сызбаларында баспалдақ алаңшаларының, баспалдақ белдеулерінің белгісін, баспалдақ торы қабырғаларының қиысу нүктелерінің және т.с.с белгілерді көрсетеді. Бұған қоса, сызбада қажетті түсіндірме жазулар мен шартты белгілер болады.
Баспалдақ торының сызбасында жоспарда, кескіндемеде көрсетілмеген қажетті өлшемдер, сондай-ақ қиысу нүктелерінің арасындағы өлшемдер жазылады. Баспалдақ белдеулерінде қоршаудың сызбасы көрсетіледі.
Кей кездері құрастырмалы бұйымдардан салынған ғимараттарда қондырғылар мен қоршаулардың монтаждық кестелері жеке орындалады. Құрастырмалы белдеулер мен алаңшалардан жасалған ірі блокты баспалдақтың сызбасы 10.10.8 суретте көрсетілген.

Қол саты (басқыш)

Мұндай сатыны стационарлық баспалдақ дайын болғанша, уақытша қолдануға болады.
Жеңіл саты. Оларды салуға қажетті материал ретінде ағаш, дюралюминий құбырлар пайдаланылады. Тетіктердің қимасы олардың иілуіне жағдай жасауы шарт. Табалдырықтарды әр 2 м. сайын кесіп, бұрандамалармен тартып отыру керек.
Егер баспалдақта ойылып немесе кіріктіріліп істелген табалдырық болмаса, оларды пайдалануға болмайды. Биіктігі 3 метрлік баспалдақтың ені 0,5 м. болуы керек. Баспалдақтың биіктігі жоғарылаған сайын оның ені арта береді. Баспалдақ төзімді болуы үшін астыңғы бөлігі үстіне қарағанда кеңірек болады. Төменгі ұштарына арналған тіреуіштер өткір металл тиек немесе резеңке ұштан жасалады. Кейде баспалдақтың табалдырықтарына бұрыштама болаттан жасалған қосымша алаңшалар бекітіледі. Баспалдақта тұрып, жұмыс істеген кезде қолайлы болу үшін, алаңшаның беті тақтайдан жасалады. Бірден бір немесе екі баспалдақпен жұмыс істеуге болады.

. Баспалдақ-үстелшелер. Мұндай баспалдақтарға материалдар мен құрал-саймандарды қоюға болады. Мұндай екі баспалдаққа тақтай төсемін салуға болады.

. Екі қабатты үйлердегі ағаш баспалдақтар. Екінші қабатқа шығатын баспалдақтар бір немесе екі белдеулі болуы мүмкін. Белдеу деп үздіксіз табалдырықтардың қатарын атайды. Қабат алаңшалары болуы мүмкін. Оларды әр қабаттың едені деңгейінде жабдықтайды. Аралық алаңшаларды қабаттар арасына орналастырады. Белдеуде 10-нан көп табалдырық болса және баспалдақпен көтерілу ыңғайсыз болған жағдайда, аралық алаңшаларды жасайды. Бедерлі табалдырықтар - әр белдеудің жоғарғы және төменгі табандары. Табалдырықтың бөлшектері биіктігі мен ені болып табылады. Табалдырықтың биіктігі ереже бойынша 150мм. Ені –мм. Белдеудің еңісі табалдырықтың биіктігі мен еніне қарай анықталады. Табалдырықтың биіктігі50 мм, ені 300 мм болған жағдайда 1:2 қатынасты құрайды. Қысқа айтқанда, еңіс –тік баспалдақ. 1:2 еңіс кеңінен қолданылады. Алайда мұндай еңісті баспалдақ көп орын алады. Егер қолайлықты қаласаңыз, еңісті 1:1-ге дейін ұлғайтуға болады (45 градусқа дейін). Осылайша баспалдақтың алатын орнын қысқартуға болады. Әйтсе де, бұған қоса табалдырық биіктігін оның еніне қатынасын нақты ұстану керек. Бұл жерде олардың сомасы 45 см-ге тең болу керек деген қағиданы басшылыққа алған жөн. Табалдырықтың биіктігі 20 см делік, онда оның ені 25 см-ден кем болмауы тиіс (45 градусқа еңкейткенде табалдырықша мен табалдырық аралығы 22,5 см-ге тең). Баспалдақтың ені 1200 мм-ден кем болмауы тиіс. Бір белдеудегі табалдырық саны 5-18-дің аралығында болуы шарт.
Баспалдақтың есебі. Бәрінен бұрын графикалық түрде баспалдақ торын құрып ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.