Жапонияның әлеуметтік-экономикалық және саяси жағдайы

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 47 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . 3

I. ХҮ-ХҮІ ғғ. ЖАПОНИЯНЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖӘНЕ САЯСИ ЖАҒДАЙЫ.

1. 1. ХҮ-ХҮІ ғғ. Жапонияның әлеуметтік-экономикалық жағдайы . . . 7

1. 2. Саяси бытыраңқылық және феодалдық соғыстар . . . 16

II. ЖАПОНИЯНЫ БІРІКТІРУ ШАРАЛАРЫ ЖӘНЕ ОРТАЛЫҚТАНҒАН МЕМЛЕКЕТТІҢ ҚАЛЫПТАСУЫ.

2. 1. Ода Нобунага және Тоётоми Хидэёсидің елді біріктіруге

бағытталған шаралары . . . 24

2. 2. Токугава Иэясудің елді біріктіруді аяқтауы және

орталықтанған мемлекеттің құрылуы . . . 32

Қорытынды . . . 39

Пайдаланған әдебиеттер және сілтемелер тізімі . . . 41

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. Ортағасырлық тарихтың атақты зерттеушісі, профессор Қ. Т. Жұмағұловтың: “Өркениет тарихын дүниежүзілік тарихтың құрамдас бөлігі ретінде онымен байланыстыра отырып зерттеу қажет. Солай ғана тарихи дамудың заңдылығын түсіндіруге болады”, - деген пікірін негізге аламыз [1, 8б] . ХҮІ ғасырдың ортасынан басталып, ХҮІІ ғасырдың басына дейін созылған Жапонияны біріктіру үшін жүргізілген күрес ортағасырлық Жапония тарихында маңызды орын алады. Орталықтанған мемлекеттің пайда болуы тарихы мен күшті орталық биліктің қалыптасуы, оны тудырған тарихи заңдылықтарды анықтау қазіргі уақытта егеменді ел болып отырған, президенттік, құқықтық мемлекет құруды жүргізіп отырған Қазақстан үшін тарихи тәжірибелік жағынан өте маңызды. Өйткені жүздеген жылдар бойы саяси бытыраңқылық жағдайында өмір сүрген Жапония болашақтағы империалистік мемлекетке айналуы осы саяси күрестердің нәтижесінде пайда болған Токугава сёгунатының кезеңінде анықталды. Оның үстіне Жапонияны біріктіру үшін жүргізілген күрес пен оның нәтижесінде қалыптасқан орталықтанған мемлекеттің тарих зерттеу жалпы адамзат тарихына ортақ заңдылықтарды анықтауға да көмектеседі. Бұл біздің ғылыми қызығушылығымызды да тудырады және осы академиялық қызығушылық ғылыми тұрғыдан құнды болатын шешімдерге алып келеді деп үміттенеміз. Сондықтан қарастырғалы отырған тарихи оқиғалар мен құбылыстарды ғылыми тұрғыдан қарастыру біздің қоғам үшін де, ғылым үшін де өзекті болып табылады деген ойдамыз.

Әдістері мен әдіснамасы. Д иалектикалық әдіснамадағы тарихи оқиғалар мен құбылыстардың өзіндік даму заңдылақтары мен себептері бар деген ойды ұстанамыз. Сол бойынша қарастырғалы отырған оқиғалардың шығуына алып келген объективті және субъективті алғышарттарға көңіл бөлеміз. Осы факторларды анықтағаннан кейін олардың тарихи оқиғаға қаншалықты ықпал еткенін анықтауға тырысамыз. Бітіру жұмысының жазылу барысында біз ең алдымен хронологиялы әдістің аясынан шықпаймыз. Зерттеу методологиясы объективтік, тарихилық, жүйелілік және даму сияқты ғылыми таным принциптеріне негізделеді, сондай-ақ біз қарастырып отырған тарихи кезеңді мүмкіндігінше объективті тұрғыда түсіндіруге бағытталған.

Нақты фактілік материалды зерделеу ғылыми зерттеудің талдау және жинақтау, жүйелендіру, салыстыру т. б. жалпыға белгілі әдістері негізінде жүргізілді. Сонымен қатар салыстырмалы тарихи әдісті де қолданатын кездер болады. Өйткені Ода Нобунага туралы деректер әлі орыс немесе қазақ тіліне аударылмаған сондықтан Хидэёси мен Токугава уақыты туралы мәліметтер беретін деректердегі ақпаратты Нобунага кезеңімен салыстыру арқылы оның тарихилығын анықтаймыз. Негізінен зерттеуде қолданылған тарихи зерттеу әдістері айқын байқалмайтын сияқты, бірақ ол үстіртін көрініс. Шын мәнінде біз аталған әдістерді де, жалқыдан жалпыға көшетін дедуктивті әдісті де қолдандық.

Дерекнамалық талдау. Зерттеу барысында біз деректік материалды іздестіруде біршама қиындықтарға ұшырастық. Біз ортағасырлық Жапония тарихы туралы мәлімет беретін деректер ішінен тек жазбашаларын ғана қолдандық. Өйткені ХҮ-ХҮІ ғғ. туралы біз түсінетін тілдерге аударылағн деректер жоқтың қасы, сондықтан ХҮ-ХҮІ ғғ. құқықтық жағдайды анықтаған кезде біз Асикага кезеңінен бұрын шығарылған және ертефеодалдық кезеңге, ҮІІІ ғ. жататын Тайхёре заңдар жинағының мәліметтерін пайландық [2, 34б] . Свод законов “Тайхёре”, заңдар жинағын аудару жұмысын К. А. Попова жүргізген [3, 42б] . Негізгі дерек көзі ретінде біз Хидэёсидің жарлықтарын және Токугаваның заңдар жинағын пайландық. Хидэёсидің жарлықтары Г. И. Подпалованың “Крестианское петиционное движение в Японии во второй половине ХҮІІ в”, атты еңбегіндегі аудармаларды қолдану арқылы белгілі болды [4, 38б] . Бұл деректен біз Хидэёсидің қай уақытта және қандай жарлықтар шығарғанын анықтап, олардың қандай мақсат көздегені туралы мәлімет алдық. Заң жинақтарының құндылығын оның тікелей орталықтанған мемлекет ішіндегі феодалдық қатынастарды реттеуге бағытталғанынан да, сол уақыттағы қоғам ішіндегі жағдай туралы беретін мәліметінен де байқай аламыз.

Сонымен қатар Токугава Иэясудың “Токугава сэйкан хяккадзё” заңын тікелей ХҮІ ғ. аяғындағы ХҮІІ ғ. басындағы Жапонияның әлеуметтік, экономикалық және саяси жағдайын анықтауда пайдаландық. 1616 ж. жарияланған Токугаваның жүз баптық заңын А. В. Филиппов аударған және оның тарихына тоқталып, деректің маңыздылығын анықтап берген. Осы дерек көзі бізге орталық билігі қуатты мемлекеттің басқару аппараты, қоғамдағы әлеуметтік топтар, қолөнер мен сауда жағдайы туралы құнды ақпарат береді. Біз бұл дерек көзінің тарихилығы мен шынтуайтылығына оның наративті дерек болмағандығына сүйене отырып күмән келтіре алмадық.

Аталған деректермен қатар біз ғылыми еңбектерде Жапон тарихын зерттеушілердің шетел тілдерінде, оның ішінде Жапон тілінде жазылған деректерге сүйенген мәліметтерін келтіру және оны дерек көзі ретінде пайдалануға тырыстық. Бұл әсіресе А. А. Искендеровтың, Е. Жуковтың, З. Д. Каткова мен Ю. В. Чудодееваның, Н. И. Конрадтың, А. Л. Гальпериннің және басқа да авторлардың еңбектеріне қатысты. Зерттеу еңбектерін саралауды біз кейінірек жүргіземіз. Қазір сол еңбектердегі құнды мәліметтерге назар аударайық. А. Искендеровтың “Феодальный город Японии ХҮІ в. ”, “Тоётоми Хидэёси” еңбектерінде негізінен Жапон тарихшыларының еңбектеріне және Жапон тілінде жазылған деректерге сүйене отырып құнды мәліметтер береді. Біз бұл мәліметтерді бірінші тарауда да, екінші тарауда да қолдануға тырыстық. Аталған басқа авторлардың еңбектерінде де жапон тілінде жазылған және әлі аударылмаған авторлардың, заңдардың деректемелеріне сүйене отырып ортағасырлық Жапонияның экономикалық, саяси, әлеуметтік жағдайы туралы маңызды мәліметтер береді.

Зерттелу деңгейі. Жапонияны біріктіруге арналған арнайы жазылған ғылыми зерттеулер жоқтың қасы. Ондай еңбектердің қатарына біз А. А. Искендеровтың көрсетілген “Тоётоми Хидэёси” еңбегін ғана жатқыза аламыз. Өйткені манография негізінен орталықтанған мемлекеттің құрылуына үлкен үлес қосқан ортағасырлық тарихи тұлға туралы, оның өмірбаяны мен саяси қызметі туралы жаза отырып, Жапонияның бірігуін жүргізген оқиғаларға және негізгі саяси тұлғаларға баса көңіл бөлген. Сонымен қатар Жапонияны біріктіру үшін жүргізілген күрес пен орталықтанған мемлекеттің қалыптасуы тарихына Е. М. Жуковтың “История Японии. Краткий очерк” еңбегі, А. Л. Гальпериннің “Очерки социально-политической истории Японии в период позднего феодализма” зерттеуін жатқыза аламыз [5, 10-39бб] . Қалған зерттеу еңбектері негізінен Жапонияны біріктіру үшін жүргізілген күрес, орталықтанған мемлекеттің қалыптасуы мәселесіне сол кезеңдегі, одан бұрынғы немесе кейінгі тарихына баса назар аудара отырып, Жапонияның әлеуметтік, экономикалық, шаруалар қозғалыстары сияқты мәселелрін қарастырғанда үстіртін шолу жасайды. Хани Горо «История японского народа» еңбегінде XV-XVII ғасырлардағы крестьяндар мен қалалықтардың арасындағы күресті республикалық тұрғысынан қарастырады және Батыс елдерімен салыстыра отырып, осы кезеңге тән қасиет екендігін көрсетеді. Сөйте тұрса да, А. Искендеровтың “Феодальный город Японии ХҮІ в”, З. Я. Ханиннің “Социальные группы японских париев (Очерк истории до ХҮІІ в) ”, А. Б. Спеваковскийдің “Самураи военное сословие Японии” [6, 19б], Г. М. Подпалованың “Крестианское петиционное движение в Японии во второй половине ХҮІІ в начала ХҮІІІ в”, сол сияқты Қазақстандық ортағасырлардағы Шығыс тарихы бойынша жазып жүрген С. Ә. Тортаевтың “Ортағасырлық терминдердің түсіндірме сөздігі” сияқты еңбектер біздің жұмысымызда маңызды орын алып үлкен көмек болды [7, 9б] .

Жұмыстың мақсаты мен міндеттері. Қазақстанның Европа елдерінде де танымал медиевисті, профессор Қ. Т. Жұмағұловтың: “Ерте заманды зерттеген кезде қазіргі уақыт тарихшысы тек жазба деректермен қанағаттана алмайды. Ғылымның қазіргі даму сатысында феодализм генезисі тарихын қалпына келтіру сияқты жауапты міндетті шешуге осы уақыттағы тарих ғылымының алуан түрлі материалдары негізінде қол жеткізуге болады”, деген сөздерімен толығымен келісеміз[8, 10б] .

Бітіру жұмысының басты мақсаты Жапонияны біріктіру үшін жүргізілген күрестің басталуына қандай оқиғалар мен құбылыстар ықпал еткенін анықтау арқылы саяси күрестің барысын, орталықтанған мемлекеттің қалыптасуын анықтау болып табылады. Осы мақсатқа жету барысында біз мынадай міндеттерге жетуіміз керек. Ең алдымен біз ХҮ-ХҮІ ғғ. Жапонияның экономикалық жағдайына көңіл бөліп, оның қай салаларында даму, ал қай салаларында дағдарыс нышандары байқалғанын анықтаймыз. Мұнан кейін біз ортағасырлық мемлекеттің экономикасындағы өзгерістердің әлеуметтік салаға тигізген әсерін көрсетіп, оның қаншалықты елді біріктіруді бастаған тарихи тұлғаларға ықпал еткенін анықтауға кірісеміз. Сонымен қатар әлеуметтік-экономикалық дамудың саяси жағдайдың өзгеруіне әсерін, оның ішінде саяси бытыраңқылыққа алып келген мәселелеріне көңіл бөлеміз. Жапонияны күшті мемлекттік басқару аппараты бар, орталықтанған мемлекетке айналуына Ода Нобунага, Тоётоми Хидэёси және Токугава Иэясу сияқты тарихи тұлғалардың қаншалықты үлес қосқанын, осы мақсаттарға жету үшін қандай шаралар қолданғанын көрсетуге тырысамыз.

Бітіру жұмыстың құрылымы . Бітіру жұмысы екі тараудан: “ХҮ-ХҮІ ғғ. Жапонияның әлеуметтік-экономикалық және саяси жағдайы” және “Жапонияны біріктіру үшін жүргізілген күрес және орталықтанған мемлекеттің қалыптасуы” атты екі тараудан, қорытынды және пайдаланған әдебиеттер мен сілтемелер тізімінен тұрады. Бірінші тарау “ХҮ-ХҮІ ғғ. Жапонияның әлеуметтік-экономикалық жағдайы”, “Саяси бытаңқылық және феодалдық соғыстар”; екінші тарау “Ода Нобунага мен Тоётоми Хидэёсидің Жапонияны біріктіру үшін жүргізген күресі”, “Токугава Иэясудің елді біріктіруді аяқтауы және орталықтанған мемлекеттің құрылуы” атты параграфтардан тұрады.

I. ХҮ-ХҮІ ғғ. ЖАПОНИЯНЫ БІРІКТІРУДІҢ АЛҒЫШАРТТАРЫНЫҢ ПАЙДА БОЛУЫ.

1. 1 ХҮ-ХҮІ ғғ. Жапонияның әлеуметтік-экономикалық жағдайы.

Кез келген тарихи оқиға мен құбылыстың өзіндік тарихи және ғылыми маңыздылығымен қоса оларды тарихи аренаға алып келген объективті де, субъективті алғышарттарының маңыздылығы да бар. Тарихи оқиғалар белгілі бір себептердің әсерінен тарихи сахнаға шығады. Сол сияқты Жапонияны біріктіру үшін жүргізілген күрес пен оның нәтижелері оның алдындағы кезеңдегі экономикалық, әлеуметтік және саяси алғышарттардың ықпалымен пайда болды. Осы тараудың басты мақсаты орталықтанған мемлекеттің қалыптасуына әсер еткен қандай алғышарттар болғанын, олардың зерттегелі отырған құбылысқа қаншалықты ықпалы болғанын анықтау. Осы мақсатқа жету барысында біз мынадай міндеттерге жетуіміз керек. Ең алдымен біз XV-XVI ғғ. Жапонияның экономикалық жағдайына көңіл бөліп, оның қай салаларында даму, ал қай салаларында дағдарыс нышандары байқалғанын анықтаймыз. Мұнан кейін біз ортағасырлық мемлекеттің экономикасындағы өзгерістердің әлеуметтік салаға тигізген әсерін көрсетіп, оның қаншалықты елді біріктіруді бастаған тарихи тұлғаларға ықпал еткенін көрсетуге тырысамыз.

Жапонияны біріктіруге байланысты жасалған шаралар ең алдымен қоғамдағы экономикалық, әлеуметтік және саяси өзгерістерге тікелей қатысты болды. Экономикалық өзгерістер феодалдық қатынастардағы, өндірістегі, сауда мен қолөнердегі даму және дағдарыс үрдістеріне бағынышты бола отырып, тарихи заңдылықтарға сәйкес жүрді. Сондықтан осы құбылыстар бір жағынан қоғамдағы әлеуметтік жіктеліске, жериеленушілер мен шаруалардың жағдайына әсер етсе, екінші жағынан, саяси бытыраңқылыққа да ықпалын тигізді. Жапониядағы ұзақ мерзімге созылған феодалдық процесс XV-XVI ғасырларда ыдыраушылыққа алып келді. Бұған әлеуметтік-экономикалық және саяси қатынастардың дамуы ықпал етті, және XV ғасырдың аяғында, ұзақ уақыт басқарған Асикага үйінің биліктен айырылуы елдегі саяси тұрақсыздыққа ұшыратты. Сонымен қатар тағы да бір маңызды себептерінің бірі сёэн жүйесінің (поместий) жойылуы болып табылады. Осы ескі биліктің құлдырауы және басқарудың жаңа түрі княздықтардың пайда болуы (дайме) Жапониядағы он жылға созылған ел ішіндегі өзара соғыстардың өршуіне ықпал етті. Өзара қырқыстар феодалдардың шаруаларды қанауын күшейте түсуіне себеп болды. XV-XVI ғасырларда шаруалар көтерілісі жиі болып тұрды. Олар кейде үлкен соғысқа да айналып отырды. ХҮІ ғасырда бұл қозғалыстар бәсеңдегенімен, ол артынан қала кедейлерінің көтерілістері феодалдық қатынастарды әлсіретті, феодалдық құрылыстың ыдырауының басты себептерінің бірі болды. Аталған факторлардың жиынтығы және өз-ара қарым-қатынасы елді біріктірудің қажеттілігін туғызды. ХҮІ ғ. ортасында басталған елді біріктіру әрекеттері тарихи қажеттіліктен барып туындады да, жеке тарихи тұлғалардың мінез-құлқына, саяси көзқарасына, мәдениетіне және басқа да жеке сипаттарына байланысты өзіндік ерекшеліктерге ие боды. Қарастырғалы отырған тарихи факторларды зерттеу, тіпті оған шолу жасау бізге олардың өнімі қоғамдағы жеке тұлғалардың тарихи әрекетін түсінуге де көмектеседі. Сондықтан да өз тарапынан маңызды болып табылады.

ХҮ ғасырдың ортасынан бастап өндіруші күштердің дамуына кедергі келтіретін ерте феодалдық жериелену формасы сёэндардың ыдырау процессі басталғанын біз жоғарыда айтқан болатынбыз. Өйткені сёэндар жериелену формасы ретінде жекелеген аудандардың да, бүкіл елдің де экономикалық дамуын қамтамасыз етпеді. Сёэндардың ыдырауымен қатар дамыған феодализмнің әлеуметтік-экономикалық негізі князьдіктердің қалыптасуын біз жаңа жериелену формасының қожалары даймёлардың (Ресей тарихнамасында “даймё” князь , деп аударылған, біз болсақ кей жерлерде оны шонжар , деп те атаймыз) өздерінің жер иеліктерінен алатын табыстың түсу көзіндегі өзгерістерден байқай аламыз. Егер бұрын феодалдар табысының жартысынан астамы сёэннан түсетін болса, ХҮІ ғ. басында бұл табыс түрінің жалпы феодал бюджетіндегі пайданың ішіндегі үлес салмағы 29% түсіп кеткен екен. Сонымен қатар феодалдар табысының үлесінде саудагерлерге салған баж салығынан түсетін табыстың көлемі 28%-ға жетеді . Ал сауда-қолөнер бірлестіктері дзалардан түсетін табыстың үлес салмағы едәуір ұлғайып, 43% құрады [9, 97б] . Жериелері өз иеліктерінде саудагерлерден салық алу үшін кеден бекеттерін тұрғызып, провинцияда сауда жасағаны, оның территориясынан өткені үшін ақы алып отырған. Сондықтан феодалдар сауда мен қолөнер өндірісінің дамуына мүдделі болды. Жеке шонжарлар сауда мен қолөнерден басқа пайдалы қазба байлықтарын өндіруді, ақша жасауды, өздерінің өлшемдерін жасауды да дамытты. Күріш ортағасырлық Жапонияның айырбас өлшемі де, негізгі азық-түлік түрі де, салық бірлігі де, өндіріс өнімділігінің көрсеткіші де болды. ХҮІ ғ. Жапонияда А. Гальпериннің есебі бойынша 17 млн коку (1 коку 180, 4 литр) күріш өндірген. Күріш өсірудің даму деңгейінің жоғары болғаны сонша Н. И. Конрадтың есебі бойынша Жапонияда күріштің 100 түрі өсірілген екен. Сонымен қатар жапон егіншілері бидайдың, арпаның, тарының 12 түрін, бұршақ тұқымдастардың 14 түрін өсірген [10, 452б] . Жапония жер иеленушілерінің арасында жылдық табысы 1000 коку, 10 мың коку, 50 мың коку, 100 мың коку және 200 мың коку табыс табатындар болды [11, 58б] .

ХҮІ ғ. басында Жапонияда князь шаруашылықтарымен қатар мануфактуралық өндіріс түрі пайда болады. Мұнда ең алғашқы мануфактура өндірісі ыдыс-аяқ жасауда және шарап өндіруде қалыптасты. Осыған байланысты кеңестік тарихнамада кейбір ғалымдар ХҮІ ғ. Жапонияда капиталистік қатынастардың генезисі басталды деген тұжырым айтылды. Осы тұжырымға деректік мәліметтердің аздығына негізделген қарсы пікірлер де айтылды. Мысалға И. Т. Поздняков ХҮ-ХҮІ ғғ. Феодалдық қатынастардың дағдарыс уақыты деп қарау дұрыс емес, бұл көзқарас елдің дамуын асыра дәріптеуден және тауар-ақша қатынастарының капиталистік қатынастармен араласуын түсінбеуден туындайды, дейді [12, 390б] . Біздің ойымызша да, Искендеровтың А. А. : “Капиталистік қатынастарды олар болуы мүмкін емес жерлерден қалай болса да табуға ұмтылу дұрыс емес”, - деп айтқаны дұрыс сияқты. Тіпті деректік мәліметтер бізге мануфактуралардың пайда болғанын анық көрсеткенінің өзінде олардың саны мен сапасы және олардың жалпы өндірістік қатынастардағы үлес салмағы бізге капиталистік қатынастардың пайда болғанын көрсетпейді [13, 65б] . Қалай болғанымен де ортағасырлық Жапонияда қолөнердің дамуы мануфактуралық түрдегі өндірістің шығуына алып келгенін байқай аламыз және қолөнердің өзі де жоғары дәрежеде дамығандығын көреміз. Қолөнер негізінен ыдыс-аяқ, ауылшаруашылығына қажетті құрал-жабдықтар, қару-жарақ, сакэ, жібек, үй жиһазын өндіруде және басқа да қолөнер өнімдерін өндіру салаларында дамыды. Қолөнердің дамуы өз тарапынан сауданың дамуына жол ашты. Сауда мен қолөнердің дамуы сауда-қолөнер бірлестіктерінің пайда болуымен және олардың ел экономикасында елеулі роль атқара бастағанынан байқалады. 1549 жылы Оми провинциясының Исидэра қамалының маңындағы буддистік Каннодзи храмында елдегі алғашқы “ерікті базар” ашылды. Қолөнершілер мен саудагерлерді қызықтыру үшін мұнда салық салынбады [14, 72б] . Осындай ерікті базарлар кейіннен елдің басқа да аймақтарында ашыла бастады. Егер бұрын шет аудандардың сауда-қолөнер бірлестіктері (дза) орталықтағы көтерме сауда дзаларымен тығыз байланыста болып, оларға бағынышты күй кешсе, “соғысқан провинциялар” кезеңінде (1467-1568 жж. ) жергілікті дзалар Киотодағы көтерме сауда бірлестіктерінен дербес сауда жүргізеді, ал шонжарлар өз саудагерлеріне әр түрлі жеңілдіктер беру арқылы оларға қолдау көрсетті. Осындай жағдай ішкі сауданың жандануына алып келді. Жергілікті князь иеліктерінде өндірілген өнімдер ішкі сұранысты толығымен қамтамасыз етіп, елдің басқа да аудандарына шығарылады. Әсіресе провинциалды саудагерлер елдің орталығы Киотоға тауар апаруға мүдделі болды. Бұл негізінен ондағы тұрғындардың сатып алу мүмкініндіктерінің жоғары болуымен және онда ірі сауда-қолөнер гильдияларының шоғырлануымен түсіндірілетін сияқты. Қолөнердің, сауда бірлестіктерінің, ішкі сауданың дамуы сауда бірлестіктеріне басқа да нарықтардың кеңеюіне мүдделі етті. Осы жағдай Жапонияның сыртқы саудасының дамуына алып келді. Әйгілі германист, тарих ғылымдарының докторы, профессор Қ. Т. Жұмағұловтың: “Қолөнер, сауда және айырбасты зерттеген кезде біз міндетті түрде сауда жолдары мен қатынас әдістері туралы мәселені қоюымыз және ашуымыз қажет”, - деген германдықтар тарихына байланысты айтқандарын біз толығымен Жапония тарихына қолдана аламыз [15, 42б] . Жапония құрлықтағы мемлекеттермен сауда-саттық байланыстар орнатуға ұмтылды. Енді феодалдарды бұрынғы құрлыққа, негізінен Корея жағалауларына жасалатын қарақшылық жорықтар мен тонаушылық әрекеттер қанағаттандырмады. Жапонияда үлкен тоннажды кемелер шығарыла бастады. Олар болса жапон саудагерлерін Филиппин, Сиам, Аннам аралдарымен байланыс ортануға көмектесті. 1434 ж. өзінде алтыншы сёгун Йосинори 1547 ж. дейін күшінде болған Қытаймен арада сауда келісім-шартын жасаған болатын. Қытай императорлары дәстүр бойынша Жапонияны “варварлар елі”, ал жапондықтарды варвалар деген. Қарақшылық шабуылдардан шаршаған Қытай императоры Чжу Юаньчжан (1368-1398 жж. ) ХІҮ ғ. 60-70 жж. жапон сёгуны Асикара Ёсинориге жазған хатында: “Сендер топас шығыс тағылары! Теңізді арғы бетінде алыс тұрып. ., сендер өркөкірек және зымиянсыңдар. Сендер өз қол астыңдағыларды зұлымдық жасауға жол бересіңдер. Бұл сендердің бастарыңа міндетті түрде Аспанның қаһарын келтіреді емесе пе?” деп, қытайлықтардың жапондықтарға көз қарасын көрсетеді [16, 22б] . Келісім бойынша Жапония әр он жылда Қытайға “алым” ретінде сауда керуенін жіберу қарастырылған еді. Келісім-шарт күшінде тұрған уақытта Қытайға 50 кеме құраған он бір сауда керуені жіберілді. Оның жетеуі үкіметтің меншігі қалғандары князьдар мен дін иелерінің кемелері болды. Сыртқы саудаға негізінен жағалаудағы порттарды қолында ұстаған князьдар араласты. Олардың ішінде Оути атты шонжардың үлесі басым болды. Сауданың да қолөнердің де жанданғанын біз мына мәліметтерден көре аламыз. Егер 1433 ж. қолөнершілер өндірген, ал саудагерлер Қытайға экспортаған семсерлердің саны 3502 болса, 1539 жылы оның саны 24862 құрады [17, 53б] .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.