Тұтынушылар талғамын зерттеу кезеңдері



Жоспар:

І. Тұтынушылар талғамын зерттеу кезеңдері

ІІ. Тұтынушылар қалауы

ІІІ. Бюджеттің шектеулілігі

IV. Тұтынушының таңдауы

V. Табыс және алмастыру әсері
Тұтынушылар талғамы
Тұтынушылар талғамын зерттеу 3 кезеңнен тұрады. Бірінші кезеңде тұтынушылардың көптеген тауарлар құрамының ішінен өзіне қалаулысын қандай принциппен таңдау керектігі жөнінде мәліметтер келтіріледі. Осы тұрғыда, егер А, В, С тауарлар құрамы берілген болса, онда олардың ең жақсысын таңдау әр адамның кейбір ерекшеліктеріне байланысты болады. Сондықтан оны тұтынушылар қалауын анықтау кезеңі деп атаймыз.
Тұтынушылардың тауарлар құрамын дұрыс анықтауы олардың тек қалауларына тәуелді емес, өйткені өзі ұнатқан тауарларын сатып алуға тұтынушының қаражаты жетпеуі мүмкін. Демек, тұтынушының таңдауының қалыптасуына оның жалпы табысының шектеулі екендігі үлкен әсерін тигізеді. Егер табыс көлемі тұрақты болып, заттардың бағасы өсетін болса, онда тұтынушының сатып алу қабілеті кемиді. Бұл жағдай тұтынушының нарықтық ортадағы іс-әрекетін түбегейлі өзгертіп, оның талғамының басқаша түрде қалыптасуына әкеліп соғады. Сондықтан тұтынушылар талғамын зерттеудің осы екінші кезеңінде бюджеттің шектеулілігі және оның тұтынушының талғамына тигізетін әсері туралы мәліметтер қарастырылады.
Үшінші кезең тікелей тұтынушылар таңдауын зерттеуге бағытталады. Үшінші кезеңде жоғарыда келтірілген тұтынушының нарықтық ортадағы іс-әрекетін шектейтін жағдайлар ескеріліп, тұтынушы қаражаты жететін және оған ең көп пайдалылық алып келетін тауарлар құрамы анықталады. Егер тұтынушыға ең көп пайдалылық алып келетін және оның бюджетін қанағаттандыратын тауарлар құрамы анықталатын болса, онда бұл жағдай тұтынушының теңдестік жағдайы деп аталады.
Бір тауардың екінші тауарға қарағанда пайдалырақ екендігін анықтау үшін ешқандай өлшем бірлігін пайдалану мүмкін емес. Ол тек салыстырмалы түрде ғана айтылатын ұғым. Заттың пайдалылығы адамның қажеттілігін қаншалықты қанағаттандыратындығына байланысты. Сондықтан ол әр адамның психологиясына, өмір сүру ерекшеліктеріне байланысты болады.
Пайдаланылған әдебиеттер:

1. А. Б. Молдахметова, М. Ө. Өтебаев «Микроэкономика» - 2007 жыл;

2. Н. Қ. Мамыров, М. С. Есенғалиева, М. Ә. Тілеужанова «Микроэкономика» - 2000 жыл;

3. К. С. Құдайбергенов «Микроэкономика» - 2008 жыл;

Пән: Экономика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:   
Жоспар:
І. Тұтынушылар талғамын зерттеу кезеңдері
ІІ. Тұтынушылар қалауы
ІІІ. Бюджеттің шектеулілігі
IV. Тұтынушының таңдауы
V. Табыс және алмастыру әсері

Тұтынушылар талғамы
Тұтынушылар талғамын зерттеу 3 кезеңнен тұрады. Бірінші кезеңде
тұтынушылардың көптеген тауарлар құрамының ішінен өзіне қалаулысын қандай
принциппен таңдау керектігі жөнінде мәліметтер келтіріледі. Осы тұрғыда,
егер А, В, С тауарлар құрамы берілген болса, онда олардың ең жақсысын
таңдау әр адамның кейбір ерекшеліктеріне байланысты болады. Сондықтан оны
тұтынушылар қалауын анықтау кезеңі деп атаймыз.
Тұтынушылардың тауарлар құрамын дұрыс анықтауы олардың тек
қалауларына тәуелді емес, өйткені өзі ұнатқан тауарларын сатып алуға
тұтынушының қаражаты жетпеуі мүмкін. Демек, тұтынушының таңдауының
қалыптасуына оның жалпы табысының шектеулі екендігі үлкен әсерін тигізеді.
Егер табыс көлемі тұрақты болып, заттардың бағасы өсетін болса, онда
тұтынушының сатып алу қабілеті кемиді. Бұл жағдай тұтынушының нарықтық
ортадағы іс-әрекетін түбегейлі өзгертіп, оның талғамының басқаша түрде
қалыптасуына әкеліп соғады. Сондықтан тұтынушылар талғамын зерттеудің осы
екінші кезеңінде бюджеттің шектеулілігі және оның тұтынушының талғамына
тигізетін әсері туралы мәліметтер қарастырылады.
Үшінші кезең тікелей тұтынушылар таңдауын зерттеуге бағытталады.
Үшінші кезеңде жоғарыда келтірілген тұтынушының нарықтық ортадағы іс-
әрекетін шектейтін жағдайлар ескеріліп, тұтынушы қаражаты жететін және оған
ең көп пайдалылық алып келетін тауарлар құрамы анықталады. Егер тұтынушыға
ең көп пайдалылық алып келетін және оның бюджетін қанағаттандыратын
тауарлар құрамы анықталатын болса, онда бұл жағдай тұтынушының теңдестік
жағдайы деп аталады.
Бір тауардың екінші тауарға қарағанда пайдалырақ екендігін анықтау
үшін ешқандай өлшем бірлігін пайдалану мүмкін емес. Ол тек салыстырмалы
түрде ғана айтылатын ұғым. Заттың пайдалылығы адамның қажеттілігін
қаншалықты қанағаттандыратындығына байланысты. Сондықтан ол әр адамның
психологиясына, өмір сүру ерекшеліктеріне байланысты болады.
Жалпы жағдайда тауарлар құрамы берілген болса, онда оның пайдалылығын
сан түрінде анықтау үшін пайдалылық функциясын қолданады. Ол функция Х, У
тауарлары үшін былай жазылады:
U=U(x, y)
Бұл функция тұтынушы Х, У тауарларын тұтынғанда қол жеткізетін ең
жоғары пайдалылығын бейнелейді.
Егер пайдалылық функциясы тұрақты бір санға тең болса, немесе:
U=U(x, y)=C0 – const,
онда жазықтықта бұл функцияның графигі талғамсыздық қисығы деп аталынып,
бірдей пайдалылық әперетін тауарлар құрамының жиынтығын көрсетеді.
Талғамсыздық қисықтарының жалпы қасиеттері:
1. Талғамсыздық қисығы неғұрлым координаттар осінен алыс орналасса,
соғұрлым осы қисықтың бойында жатқан жиынтықтар тұтынушыға көп пайда
әпереді.
2. Бір жазықтықтағы талғамсыздық қисықтары қиылыспайды.
Тауардың бір-бірін қалай алмастыратынын зерттеуге болады, ол үшін
алмастырудың шекті нормасы деп аталатын көрсеткіш ендіріп, оны MRSxy деп
белгілейміз. Бұл көрсеткіш былай анықталады:

Бұл жердегі MUx, MUy – сәйкес түрде Х, У тауарларының шекті
пайдалылықтарын көрсетеді.
Шекті пайдалылық – тауардың қосымша бірлігін тұтынған ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыру
Тұтынушының болу факторлары
Жарнама қызметіне жалпы түсінік беріп, оның атқаратын қызметіне талдау
Маркетингтік коммуникациялар жайлы
Нарық жағдайында кәсіпорынның бағалық саясатын қалыптастыру және басқару (“Raimbek Agro” ЖШС мысалында)
Бөлшек сауда және сервистік қызметтің маркетингтің шешілімі
Тауардың бәсекеге қабілеттігін бағалау
Маркетинг- өнімнің бәсеке қабілеттігіне жетудің кешенді жүйесі
Кәсіпорынның өндірістік шаруашылық қызметінің тиімділігін арттыру жолдары
Шетелдік фирмалардағы желілік маркетинг
Пәндер