Access мәліметтер базасымен жұмыс істеу



I. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3

1.тарау

1.1 Access мәліметтер базасымен жұмыс істеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
1.2 Кестелермен жұмыс істеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.3 Қалыптармен жұмыс істеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
1.4 Мәліметтерге қатынау беттерімен жұмыс істеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
1.5 Есептермен жұмыс істеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
II. 1.Практикалық бөлім

2.1 Мемлекеттік және жеке меншік мүліктерінің есебі МҚ ... ... ... ... ... .13
2.2 Автоформа: ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15
2.3 Автоотчет: ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16
2.4 Запрос: ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16
2.5 Форма: ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
2.6 Отчет: ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
III. 2.Практикалық бөлім

3.1 Қаларалық жоаушылар туралы кесте ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18

3.2 Мәліметтер қорының обьектісінің бірі . сұраныс ... ... ... ... ... ... ... ... 18

3.3 Есептің түрлері мен және де оған жалпы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... .19

3.4 Қалып туралы түсінік, және де оның түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20

IV. Қорытынды бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21

V. Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .22
Мәліметтер базасы дегеніміз ақпаратты сақтауға және жинақтауға арналған ұйымдасқан құрылым. Ең алғаш мәліметтер базасы ұғымы жаңадан қалыптасқан кезде онда шындығында мәліметтер базасын басқару жүйелері өздерінің құрылымдарыда тек мәліметтер ғана емес, сонмен қатар олардың тұтынушымен және басқа да ақпараттық-программалық кешендермен қарым-қатынасының әдістерін де қамтиды. Сондықтан біз қазіргі заманғы мәліметтер базасында тек мәліметтер ғана емес, ақпарат та сақталады деп айта аламыз.Мысалы, Үлкен банктің мәліметтер базасын қарастырайық. Мұнда тұтынушы туралы, оның адресі жайлы, қаржылық амалдары, несие алу тарихы және т.б. мәліметтер бар. Бұл мәліметтер базасына көптеген банк қызметкерлері қатынай алады, бірақ олардың іштерінде тұтастай базаға кіріп, оған өзгерістер енгізе алатын қызметкер жоқ. Сонымен қатар әрбір қызметкердің өзіне берілген нақты мәліметтермен жұмыс істеуін қамтамасыз ететін мәліметтер базасының әдістері мен құралдары да бар.
Мәліметтер базасын басқару жүйесі дегеніміз жаңа мәліметтер базасын құруға, оны мәліметтермен толтыруға, оның мазмұнын редакциялауға, оларды реттеуге, безендіруге және баспа құрылғыларына шығаруға немесе байланыс арналарына жөнелтуге арналған программалық құралдар кешені.
Дүние жүзінде мәліметтер базасын басқару жүйелерінің түрлері өте көп. Олардың әрбіреуінің түрлі объектілермен жұмыс істеу рекшеліктеріне, қолданушыға ұснатын қызмет түрінің өзгешелігіне қарамастан, оларды ортақ ұғымдар кешені қалыптасқан. Сондықтан бізге бір ғана мәліметтер базасын басқару жүйесін қарастырсақ жеткілікті. Соалардың ішінен Microsoft Office программасының құрамына енетін Microsoft Access 2000 мәліметтер базасын басқару жүйесін таңдап алдық.
1.«Информатика» М.Қ.Байжұманов,Л.Қ.Жапсарбаева. Алматы 2004ж.
2. «Жаңа информациялық технологиялар:информатикадан 30сабақ» Е.Қ.Балапанов, Б.Бөрібаев,А.Б.Дәулетқұлов. Атматы ЖТИ 2003ж.
3. Могилев. А.В , Н.И. Пак «Информатика» Москва 2000ж
4. Информатика –Физика-Математика» Журнал №5 2003ж
5. Информатика –Физика-Математика» Журнал №8 2003ж
6. Информатика –Физика-Математика» Журнал №10 2003 ж
7. Кнут Д. Искусство программирования. Т.1. Основные алгоритмы. –М.: Издат.дом «Вильямс», 2001. – 720 с
8. Кнут Д. Искусство программирования. Т. 2. Получисленные алгоритмы.- М.:Издат.дом «Вильямс», 2001.- 832 с.
9. Кнут Д. Искусство программирования. Т. 3. Сортировка и поиск. – М.:Издат. дом «Вильямс», 2001. - 832 с.
10. Элиенс А. Принципы объектно-ориентированной разработки программ. –М., 2002.- 496 с
11. Омаров.А. Ж. Кенжебеков. Д. У Саяков Т.Б «Информатика»
12. Омаров. А. Ж. Жаңа информациялық технологиялар – Тараз, ААЭС, 2001.

Мазмұны

I.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3

1-тарау

1.1 Access мәліметтер базасымен жұмыс
істеу ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .4
1.2 Кестелермен жұмыс
істеу ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 5
1.3 Қалыптармен жұмыс істеу
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... 7
1.4 Мәліметтерге қатынау беттерімен жұмыс
істеу ... ... ... ... ... ... ... .. ... ...10
1.5 Есептермен жұмыс
істеу ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
...11
II. 1-Практикалық бөлім

2.1 Мемлекеттік және жеке меншік мүліктерінің есебі
МҚ ... ... ... ... ... .13
2.2
Автоформа: ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .15
2.3
Автоотчет: ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... 16
2.4
Запрос: ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ..1 6
2.5
Форма: ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .17
2.6
Отчет: ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ..1 7
III. 2-Практикалық бөлім

3.1 Қаларалық жоаушылар туралы кесте
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .18

3.2 Мәліметтер қорының обьектісінің бірі –
сұраныс ... ... ... ... ... ... ... ... 18

3.3 Есептің түрлері мен және де оған жалпы
түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... .19

3.4 Қалып туралы түсінік, және де оның
түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20

IV. Қорытынды
бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ...21

V. Пайдаланѓан
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...22

Кіріспе

Мәліметтер базасы дегеніміз ақпаратты сақтауға және жинақтауға
арналған ұйымдасқан құрылым. Ең алғаш мәліметтер базасы ұғымы жаңадан
қалыптасқан кезде онда шындығында мәліметтер базасын басқару жүйелері
өздерінің құрылымдарыда тек мәліметтер ғана емес, сонмен қатар олардың
тұтынушымен және басқа да ақпараттық-программалық кешендермен қарым-
қатынасының әдістерін де қамтиды. Сондықтан біз қазіргі заманғы мәліметтер
базасында тек мәліметтер ғана емес, ақпарат та сақталады деп айта
аламыз.Мысалы, Үлкен банктің мәліметтер базасын қарастырайық. Мұнда
тұтынушы туралы, оның адресі жайлы, қаржылық амалдары, несие алу тарихы
және т.б. мәліметтер бар. Бұл мәліметтер базасына көптеген банк
қызметкерлері қатынай алады, бірақ олардың іштерінде тұтастай базаға кіріп,
оған өзгерістер енгізе алатын қызметкер жоқ. Сонымен қатар әрбір
қызметкердің өзіне берілген нақты мәліметтермен жұмыс істеуін қамтамасыз
ететін мәліметтер базасының әдістері мен құралдары да бар.
Мәліметтер базасын басқару жүйесі дегеніміз жаңа мәліметтер базасын
құруға, оны мәліметтермен толтыруға, оның мазмұнын редакциялауға, оларды
реттеуге, безендіруге және баспа құрылғыларына шығаруға немесе байланыс
арналарына жөнелтуге арналған программалық құралдар кешені.
Дүние жүзінде мәліметтер базасын басқару жүйелерінің түрлері өте көп.
Олардың әрбіреуінің түрлі объектілермен жұмыс істеу рекшеліктеріне,
қолданушыға ұснатын қызмет түрінің өзгешелігіне қарамастан, оларды ортақ
ұғымдар кешені қалыптасқан. Сондықтан бізге бір ғана мәліметтер базасын
басқару жүйесін қарастырсақ жеткілікті. Соалардың ішінен Microsoft Office
программасының құрамына енетін Microsoft Access 2000 мәліметтер базасын
басқару жүйесін таңдап алдық.

Мәліметтер қоры туралы жалпы түсінік

Мәліметтер қоры көптеген обьектілерден тұрады, бірақ солардың ең
негізгісі кесте болып табылады.
Мәліметтер қоры дегеніміз – ЭЕМ жадында сақталатын өзара байланысқан
мәліметтер жиынтығы. Мысалы, Бір үлкен банктің мәліметтер базасын
қарастырайық. Мұнда тұтынушы туралы, оның адресі жайлы, қаржылық амалдары,
несие алуы және тарихы т.б туралы мәліметтер бар.
Олардың құрлымы өте ыңғайлы болғандықтан, қолданушылар әртүрлі
программалар көмегімен оларды пайдалана алады, яғни мәліметтерді
ерекшелейді, табады, өшіреді, өңдейді және т.б.кез-келген информациялық
жүйенің мақсаты – шын өмірдің обьектілері туралы мәліметтерді өңдеу.
Мәліметтер қорының түсінігі өріс жазу, файл(кесте) сиақты құрылымдық
элементтерінің түсінігімен тығыз байланысты.
Өріс – мәліметтерді логикалық түрде ұйымдастырудың элементарлы бірлігі.
Өріс атауы – мәліметтер қорында автоматтандыру операцияларын қолдана осы
өрістің элементтеріне (тақырып ретінде қолданады, және де өрістің типін
және өлшемін анықтайды.
Мәліметтердің негізгі 3 типі бар: Мәтіндік, сандық, формулалар және де
басқа санауыш, ақшалы, логикалық, күн мен ай,жыл.Мәліметтер типі дегеніміз
– белгілі бір мәліметтердің сақталуына арналған арнайы түрлері.
Мәліметтер қорында басқару жүйесі 7 түрлі обьектілерді қолдануға мүмкіндік
береді: кестелер, сүраныс, қалыптар, есептер, беттер, макростар мен
модульдер.

1.1 Ассесс мәліметтер базасымен жұмыс істеу.

Microsoft Access 2000 праграммасы ұсынып отырған мәліметтер базасының
негізгі обектілерін құру құралдарын қарастырарлық. Бұл құралдар келесідей
топтастырылған:
1. Конструктор режімі (қолмен енгізу құралы)
2. Шебердің көмегімен (автоматтандыру құралы)
3. Қарапайым обьектілерді жасаудың жеделдетілген құралдары.

Мәліметтер базасы терезесі. (Схема)

Оқып –үйрену мақсатында обектілерді құрғанда барлық құралдарды
пайдаланған жөн. Бірақ оқу кестелері мен сұраныстарды дайындағанда
Конструктор режімінде жұмыс істеген дұрыс, өйткені шеберді қолдану жұмысты
жеделдетіп, алғашқы ұғымдар мен әдістерді меңгеруге кедергі келтіреді.
Ал қалыптарды, есептерді және беттерді шебер ұсынған
автоматтандырылған құралдармен дайындаған қолайлы. өйткені бұл обьектілер
үшін олардың сыртқы дизайны басты рөл атқарады. Ал оларды безендіру күрделі
болып саналады. Сондықтан ол жұмысты шебердің көмегімен орындаған дұрыс.

1.2.Кестелермен жұмыс істеу.
Кестені құру.

Microsoft Access кез- келген обектімен жұмыс істеу Мәліметтер
базасы
Терезесінен басталады. Оның сол жақ панелінде Access-тің негізгі
обектілері орналасқан. Кестені құру үшін сол жақ панельден кестені басқару
элементін таңдап аламыз.
Ол жақ панельде жаңа кестені құруға арналған басқару элементтері
мен мәліметтер базасында бұрыннан бар кестелер тізімі келтірілген. Шебердің
көмегімен кестені құру жұмысты жеделдетуге арналғандықтан

Конструктор терезесі. (Схема)

Мұнда Microsoft Access негізгі құрылымдары мен әдістерін игеру қиын. Бұл
режим Access-те жұмыс істеп үйренген профессионалдарға арналған. Сондықтан
біз кестені құруды қолмен жүзеге асыратын Конструктор режімінде бастаймыз.
Кестелердің конструктор терезесі схемада көрсетілген. Осы суретте
көрсетілген терезе кестенің құрылымын дайындау мен реакциялауға арналған
графиктік бланк болып табылады. Бірінші бағанға өріс атаулары енгізіледі.
Егер қолтаңба қасиеті енгізілмесе, онда болашақ кестенің сәйкес бағаны
өріс атауымен аталады. Әрбір өрістің атауының жанында мәліметтер типі
бағананың оның типі көрсетіледі. Ол үшін сол ұяшыққа тышқан батырмасы пайда
болады, оның ішіне кіріп тізімнен қажетті типті таңдап аламыз.
Кестені құрған кезде түйінді өрісті енгізген дұрыс. Сол арқылы
кестелер арасындағы байланысты ұйымдастыруға болады. Қандай да бір өрісті
түйінді өріс ретінде беру үшін, өріс атауына тышқанның оң жақ батырмасын
басып, шыққан жанама менюден түйінді өріс (ключевое поле) бөлімін таңдап
алу керек.
Дайын болған кесте Мәліметтер базасы (База данных) терезесіндегі
кестелер тізіміне қосылады. Құрылған кесте осы терезеде тышқанның
батырмасын екі рет басу арқылы ашылады. Жаңа кесте ешқандай жазбалары жоқ
бағандардың атауынан тұрады. Мәліметтер әдеттегідей толтырылады. Ұяшықтан
ұящыққа өту ТАВ пернесі арқылы жүргізіледі. Кестенің төменгі жағында Өту
батырмалары (Кнопки перехода) панелі орналасқан. Жазбалар саны өте көп
болған жағдайда кестеде жылжу үшін осы панелдің элементтерін пайдаланған
дұрыс. Енгізу барысында мәліметтер ұяшықтан тысқа шығып кетсе, бізге
белгілі әдіспен, яғни тышқанның нұсқағышын бағандардың шерарасына
орналастырып, қажетімізше жылжытамыз.

Кестеге мәліметтер енгізілгеннен кейін оны сақтаудың қажеті жоқ,
барлық мәліметтер автоматты түрде сақталынады.
Кестенің құрылымын өзгерту қажеттілігі туған жағдайда, оны Конструктор
режімімінде ашу қажет.

1.3 Қалыптармен жұмыс істеу.

Қалыптар мәліметтерді енгізудің, алдын-ала қарап шығудың және
түзетудің ең қолайлы әдістерін ұсынады. Олар қамтитын басқару
элементтерінің көмегімен кестедегі мәліметтерге қатынау жүзеге асырылады.
Мәліметтерді енгізу мен түзетуге арналған мәтіндік өрістер, жалаушалар,
батырмалар, тізімдер, жазбалар, графиктік мәні OLE объектілерін бейнелеуге
арналған қоршаулар басқару элементтері деп аталады. Қалыптарда бағынышты
қалыптардың көмегімен байланысқан кестелердегі мәліметтерге қатынай аламыз.
Қалыптар үшін негізгі мәліметтер көзі кесте немесе сұраныс болып
табылады.

Қалыптарды құрастыру.

Автоқалып(автоформа). Кестелер мен сұраныстардан қалыптардың
айырмашылығы, оларды автоматтандыру құралының көмегімен дайындауға болады.
Соның ішінде, толығымен автоматтандырылған құрал Автоқалып болып табылады.
Автоқалыптың үш түрі бар:
1.Бағандық.
2.Кестелік.
3.Ленталық.

Қалыптарды шебердің көмегімен даярлау.
Қалыптарды даярлаудың автоматтандырылған құралын қарастырайық.
Қалыптар шебері Мәліметтер базасы(База данных) терезесіндегі Шебердің
көмегімен қалып даярлау (Создание формы с помощью мастера) таңбашасына
тышқанды шерту арқылы іске қосылады. Оның жұмысы келесідей сатылардан
тұрады:

Бағанды автоформа

= қалыптар шеберінің жұмысының алғашқы сатысында болашақ қалыпқа кіретін
кестелер мен олардық өрістерін таңдап алады;
= қалыптар шеберінің жұмысының екінші сатысында қалыптың сыртқы түрі
таңданылады;
= үшінші сатысында қалыпты безендіру стилі таңдалынады;
= соңғы сатыда құрылған қалыпты берілген атпен сақтап қояды.

Қалыптардың құрылымы.
Қалыптардың құрылымы мынадай топтарға бөлінеді:
= Қалыптың тақырыбы (заголовок формы) оның жоғарғы бөлігін анықтайды.
Тақырып аймағына мәтін, графика және басқару элементтерін орналастыруға
болады. Егер қалып бірнеше беттен тұратын болса, онда тақырып бөлімі
бірінші бетте ғана бейімделеді.
= Жоғарғы колонтикул (верхный колонтикул) – қалыпты баспаға жіберердегі
беттің жоғарғы колонтитулын анықтайды.
= Төменгі колонтитул (нижный колонтитул) – қалыпты баспаға жіберердегі
беттің төменгі колонтитулын анықтайды.
= Мәліметтер аймағы и (область данных) – түптектерден алынған мәліметтерді
қамтитын негізгі бөлім болып табылады. Бірнеше беттен тұратын қалыптарда
бұл бөлім барлық беттерде орналасады.
= ескертулер (примечание) – қалыптың ең төменгі бөлігін құрайды. Бұл
бөлім қалыпқа тақырып бөлімімен бірге енеді. Көп бетті қалыптарды
дайындаған кезде қалыптың ескертулері тек соңғы беттен кейін шығады.

Қалыптардың басқару элементтері

Жобалаушы пайдаланатын басқару элементтері Элементтер панелінде
орналасқан. Оны ашу үшін ТҮР – ЭЛЕМЕНТ ПАНЕЛІ командасын
орындаймыз.Элементтер панеліндегі (Панель элементов) басқару элементін
таңдап алып, қалыптың қажетті аймағына қоямыз. Элементпен бірге қалып
өрісіне оның біріктірілген таңбасы қойылады. Жалпы жағдайда бұл таңба
стандартты болып табылады. Мысалы, батырмалар үшін Кнопка 1, Кнопка 2 және
т.с.с. енгіземіз. Басқару элементінің қасиетін редакциялау арқылы оған
сәйкесінше ат беруге болады (қасиеттерін ашуды жанама менюдің көмегімен
жүргізіледі).

Мәтіндік жазбалар мен суреттер қалыптарды безендірудің негізгі
элементтері болып табылады. Қалыптарда ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Мәліметтер базасы өрістерінің қасиеттері
Деректер базасының сервері
Электрондық кестелерді пайдалану
МҚБЖ Access мәліметтер базасымен жұмыс
Мәліметтер базасының теориясы
Деректер қорының реляциялық кестесі
Мәліметтер базасы және мәліметтер базасын басқару жүйесі жайлы
Деректер базасы
«Ресторан мәзірі» деректер базасында жобалау
Мәліметтер базасы және мәліметтер базасын басқару жүйесі
Пәндер