Мердiгерлiк шарт туралы

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 3

Негізгі бөлім

1. Мердiгерлiк туралы жалпы ережелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5

2. Тұрмыстық мердiгерлiктiң ерекшелiктерi ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
3. Құрылыс мердiгерлiгiнiң ерекшелiктерi ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
4. Жобалау және iздестiру жұмыстарына мердiгерлiктiң
ерекшелiктерi ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23

5. Ғылыми.зерттеу, тәжiрибе.конструкторлық және технологиялық жұмыстарға мердiгерлiктiң ерекшелiктерi ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 28

Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30

Мердігерлік шартынан туындайтын құқықтық қатынастар жұмыс орындау бойынша міндеттемелерге жатады.Солардың көмегімен, белгілі бір тұлғаның жұмысының нәтижесі тиісті ақшалай құндылыққа айырбасталады. Экономикалық тұрғыда мергідерлік бұл қызмет, оның нәтижесі заттай мінезде болып келеді (юелгілі мүлік пайда болады). Одан басқа, орындалатын жұмыстардың өзге де (зат емес) нәтижелері болуы мүмкін бірақ бұл мердігерлік қатынастарының мәнісін жоққа шығармайды, себебі оларда қол жететін нәтижемен қатар белгілі қызметтің өзі де (оның барысы) маңызды болып келеді. Осы қызметті негізінен (жалпылама) оңды (пайдалы) қызмет деп мінездеуге болады, сондықтан мердігерлік шарттарында тараптардың өзге қатынастарымен бірге жүзеге асырылатын қызмет те реттеледі. Жұмыс атқаратын тұлғанығ қызметі жалпы түрде реттеледі, өйткені ол тұлға мердігерлік шарттың жағдайларына сәйкес жүмыстың толық орныдалуына жауапты болады. Осымен, қатар, құқықтық реттеу, егер ол заттық сипатта болса, тұлғаның қызметінің нәтижесінде оны беру бойынша ережелерімен елеулі ерекшеленсе де, жасалған мүліктің өзі және оны беру сұрақтары туралы айтсақ, онда мердігерлік шартының тараптардың құқықтары мен міндеттері бойынша сатып алу – сату шартымен ортақтығы болып келетінін тануымыз мүмкін. Азаматтық құқықтық әдебиеттерде еңбек және мердігерлік қатынастардың жақындығы жөнінде айтылады. Бірақ негізінен мердігерлік қатынастарды сатып алу – сату және еңбек қатынастарының айыруға болады. Айырмашылықтары олардың әрқайсыларының қатысушыларының құқықтары және міндеттері жүзеге асырылатын шарттардың мазмұнынан айқын көрінеді. Мердігерлік шарты консенсуалды ақылы және өзара шарт. Жұмысты орындау үшін белгілі уақыт керек, сондықтан мердігерлік шарт бойынша жасалу кезі және оның орындалу кезі сәйкес келмеуі мүмкін. Өз кезегінде бұл оларға тауелділікке мердігердің жұмыс орындауы қойылатын мерзімдерге әсер етеді. Кейбір мердігерлік шарттың орындалуы және жасалуы бір фотосураттер дафндаумен байланысты мердігерліктің осындай мерзімдерінің ерекшелік олардың барынша қысқалығы болады, және осы мердігерлік жасайтын шарттың тапсырысшының себептенуші негізінде болуы мүмкін. Мердігерлікке арналған нормалар, көбінесе Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде (616 – 683 – б) ұстанылып келеді. Одан басқа Қазақстан Республикасында халыққа тұрмыстық қызмет ету, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік комитетінің 22.09.1996 ж. № 9 / 7 – қаулысымен бекітілген, құнды және антимонопольды саясат туралы тәртіптерінде қолданылады.

1.Асцеулов А.Г., Жайлин.Г.А. Гражданско – правовая ответственность за вред. Причиненный преступлением против личности. Алматы 2000г.
2.Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі
3.Қазақстан Республикасының Азаматтық құқық. Алматы
4.Жайлин А.Г. Азаматтық құқық. (ерекше бөлім)
5.Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі: Жалпы бөлім 27 желтоқсан 1994 ж, Ерекше бөлім 1999 ж 1 шілде
6.Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің күшіне енгізу туралы. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің қаулысы 1994 ж. 27 желтоқсан
7.Қазақстан Республикасының Заңы. «Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексін (ерекше бөлім) күшіне енгізу туралы 1999 ж 1 шілде
8.Қазақ ССР – інің азаматтық кодексі 1963 ж.28 желтоқсан
9.Гражданское право Республики Казахстан. (под ред. Тулеуғалиева Г.и., Мауленова К.С., Сарсембаева М.А.) Алматы 1999 г
10.Гражданское право (Под ред. Сергеева А.п., Толстогог Ю.к.,) т. 1,2, и 3. М., 1997 – 1998 гг
11. Гражданское право Казахской ССР. Учебное пособие Алма – Ата 1978 г
12.Комментарий к Гражданскому кодексу КазССР. Алма – Ата 1990 г
13.Комментарий: Гражданский кодекс Республики Казахстан. (особенная часть). Отв. Ред. Сулейменов М.К.., Басин Ю.Г., Алматы , Жеті жарғы 2000 г

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 32 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым
Министрлігі.

Кафедра : Заң пәндер.

Тақырыбы: Мердiгерлiк шарт.

Орындаған:
Қабылдаған:

Шымкент қаласы.

Мазмұны:

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 3

Негізгі бөлім

1. Мердiгерлiк туралы жалпы
ережелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5

2. Тұрмыстық мердiгерлiктiң
ерекшелiктерi ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14

3. Құрылыс мердiгерлiгiнiң
ерекшелiктерi ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17

4. Жобалау және iздестiру жұмыстарына мердiгерлiктiң
ерекшелiктерi ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ...23

5. Ғылыми-зерттеу, тәжiрибе-конструкторлық және технологиялық жұмыстарға
мердiгерлiктiң ерекшелiктерi ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... .28

Пайдаланған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30

Кіріспе.

Мердігерлік шартынан туындайтын құқықтық қатынастар жұмыс орындау бойынша
міндеттемелерге жатады.Солардың көмегімен, белгілі бір тұлғаның жұмысының
нәтижесі тиісті ақшалай құндылыққа айырбасталады. Экономикалық тұрғыда
мергідерлік бұл қызмет, оның нәтижесі заттай мінезде болып келеді (юелгілі
мүлік пайда болады). Одан басқа, орындалатын жұмыстардың өзге де (зат емес)
нәтижелері болуы мүмкін бірақ бұл мердігерлік қатынастарының мәнісін жоққа
шығармайды, себебі оларда қол жететін нәтижемен қатар белгілі қызметтің өзі
де (оның барысы) маңызды болып келеді. Осы қызметті негізінен (жалпылама)
оңды (пайдалы) қызмет деп мінездеуге болады, сондықтан мердігерлік
шарттарында тараптардың өзге қатынастарымен бірге жүзеге асырылатын қызмет
те реттеледі. Жұмыс атқаратын тұлғанығ қызметі жалпы түрде реттеледі,
өйткені ол тұлға мердігерлік шарттың жағдайларына сәйкес жүмыстың толық
орныдалуына жауапты болады. Осымен, қатар, құқықтық реттеу, егер ол заттық
сипатта болса, тұлғаның қызметінің нәтижесінде оны беру бойынша
ережелерімен елеулі ерекшеленсе де, жасалған мүліктің өзі және оны беру
сұрақтары туралы айтсақ, онда мердігерлік шартының тараптардың құқықтары
мен міндеттері бойынша сатып алу – сату шартымен ортақтығы болып келетінін
тануымыз мүмкін. Азаматтық құқықтық әдебиеттерде еңбек және мердігерлік
қатынастардың жақындығы жөнінде айтылады. Бірақ негізінен мердігерлік
қатынастарды сатып алу – сату және еңбек қатынастарының айыруға болады.
Айырмашылықтары олардың әрқайсыларының қатысушыларының құқықтары және
міндеттері жүзеге асырылатын шарттардың мазмұнынан айқын көрінеді.
Мердігерлік шарты консенсуалды ақылы және өзара шарт. Жұмысты орындау үшін
белгілі уақыт керек, сондықтан мердігерлік шарт бойынша жасалу кезі және
оның орындалу кезі сәйкес келмеуі мүмкін. Өз кезегінде бұл оларға
тауелділікке мердігердің жұмыс орындауы қойылатын мерзімдерге әсер етеді.
Кейбір мердігерлік шарттың орындалуы және жасалуы бір фотосураттер
дафндаумен байланысты мердігерліктің осындай мерзімдерінің ерекшелік
олардың барынша қысқалығы болады, және осы мердігерлік жасайтын шарттың
тапсырысшының себептенуші негізінде болуы мүмкін. Мердігерлікке арналған
нормалар, көбінесе Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде (616 –
683 – б) ұстанылып келеді. Одан басқа Қазақстан Республикасында халыққа
тұрмыстық қызмет ету, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік комитетінің
22.09.1996 ж. № 9 7 – қаулысымен бекітілген, құнды және антимонопольды
саясат туралы тәртіптерінде қолданылады. Қазақстан Республикасының
Азаматтық кодексін Ерекше бөлімін қабылданғаннан кейін құрылыс аясында
мердігерлік қатынастарда бұрын қолданған, Қазақстан Республикасының Құрылыс
министрлігінің 3 наурыз, 1994,№ 5 -5 - өкімімен бекітілген. Қазақстан
Республикасының күрделі құрылыста мердігерлік шарттарының уақытша
тәртіптері, Қазақстан Республикасының Құрылыс министрлігінің 30.06.1994 ж.
№7 – 5 Қаулысымен бекітілген, бас мердігерлердің ұйымдарының қосалқы
мердігерлік қатынастарымен өзара қатынастарының ережелері күшін жойды.
Азаматтық заңнамада мердігерлік қатынастардың түрлерінің ең маңызды және
ерекше белгілері барлары реттелген. Мердігерлік шартының түрлі
сипаттамасына мыналар кіреді.
1.тұрымыстық мердігерлік
2.құрылыс мердігерлік
3.жобалау немесе іздестіру жұмыстарына мердігерлік
4.ғылыми – зерттеу,тәжірибелік – конкурстық және технологиялық жұмыстарға
мердігерлік.
Оларға Азаматтық кодекстегі мердігерлік қатынастарды реттеуге
арналған тарауында жеке параграфтар арналған. Мердігерлік шартының
жекелеген түрлеріне егер Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің бұл
түрлер туралы ережелерінде өзгеше белгіленбесе мердігерлік туралы жалпы
ережелер де қолдынылады.
Курстық жұмыстың мақсаты – мердігерлік шарты мен танысу. Оның қандай
міндеттері, ережелері бар екендігін білу және оны қалай қолдану керек
екендігін анықтау.
Курстық жұмыс кіріспеден, 5 бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланған
әдебиеттер негізінен тұрады.

1. Мердiгерлiк туралы жалпы ережелер

Мердігерлік шарты бойынша бір тарап (мердігер) екінші тараптың
(тапсырысшының) тапсырмасы бойынша белгілі бір жұмысты атқаруға және
белгіленген мерзімде оның нәтижесін тапсырысшыға өткізуге міндетті, ал
тапсырысшы жұмыс нәтижесін қабылдап алуға және оған ақы төлеуге (жұмыстың
бағасын төлеуге) міндетті.
Мердiгерлiк шарты
1. Мердiгерлiк шарты бойынша бiр тарап (мердiгер) екiншi тараптың
(тапсырысшының) тапсырмасы бойынша белгiлi бiр жұмысты атқаруға және
белгiленген мерзiмде оның нәтижесiн тапсырысшыға өткiзуге мiндеттенедi, ал
тапсырысшы жұмыс нәтижесiн қабылдап алуға және оған ақы төлеуге (жұмыстың
бағасын төлеуге) мiндеттенедi. Егер заң актiлерiнде немесе шартта өзгеше
көзделмесе, жұмыс мердiгердiң тәуекелiмен орындалады.
2. Егер шартта өзгеше көзделмесе, мердiгер тапсырысшының тапсырмасын
орындау әдiстерiн дербес айқындайды.
3. Мердiгерлiк шартының жекелеген түрлерiне (тұрмыстық мердiгерлiк,
құрылыс мердiгерлiгi, жобалау немесе iздестiру жұмыстарына мердiгерлiк,
ғылыми-зерттеу, тәжiрибелiк-конструкторлық және технологиялық жұмыстарға
мердiгерлiк), егер осы Кодекстiң бұл түрлер туралы ережелерінде өзгеше
белгіленбесе, осы параграфта көзделген ережелер қолданылады.
4. Мердiгерлiк шартының жекелеген түрлерi бойынша қатынастар осы Кодекспен
қатар мердiгерлiк шартының жекелеген түрлерi туралы заң актiлерiмен де
реттеледi.
Жұмысты мердiгердiң қарамағында орындау :
1. Егер шартта өзгеше көзделмесе, жұмыс мердiгердiң қарамағында: соның
материалдарымен, күштерiмен және қаражатымен орындалады.
2. Мердiгер өзi берген материалдар мен жабдықтардың сапасы лайықсыз болғаны
үшiн, сондай-ақ үшiншi тұлғалардың құқықтары қосылған материалдар мен
құралдарды бергенi үшiн жауапты болады.
Егер заң актiлерiнде немесе шартта өзгеше көзделмесе, мердiгер шартта
белгiленген жұмысты тапсыру мерзiмi басталғанға дейiн материалдардың
кездейсоқ жойылу немесе кездейсоқ бүлiну қаупiн материалдарды берген тарап
мойнына алады.
Жұмыс нәтижесiн беру немесе қабылдау уақытын өткiзiп алған кездегi
тәуекелдi, егер заң актiлерiнде немесе шартта өзгеше көзделмесе, уақытты
өткiзiп алған тарап мойнына алады.Бас мердiгер және қосалқы мердiгер :

1. Егер заң актiлерiнен немесе шарттан өзгеше туындамаса, мердiгер
шартты орындауға басқа тұлғаларды (қосалқы мердiгерлердi) тартуға құқылы.
Мұндай жағдайда мердiгер - тапсырысшының алдында бас мердiгер, ал қосалқы
мердiгердiң алдында тапсырысшы болады.
2. Бас мердiгер қосалқы мердiгердiң алдында тапсырысшының мiндеттеменi
орындамағаны немесе тиiстi дәрежеде орындамағаны үшiн жауапты, ал
тапсырысшының алдында қосалқы мердiгердiң мiндеттеменi орындамағаны немесе
тиiстi дәрежеде орындамағаны үшiн жауапты болады.
3. Егер заң актiлерiнде немесе шартта өзгеше көзделмесе, тапсырысшы мен
қосалқы мердiгер бiр-бiрiншi өздерiнiң бас мердiгермен арадағы шарттарды
бұзуына байланысты талаптар қоюға құқығы жоқ.
4. Бас мердiгердiң келiсiмiмен тапсырысшы жекелеген жұмыстарды орындауға
үшiншi тұлғалармен шарт жасасуға құқылы. Мұндай жағдайда үшiншi тұлға
жұмысты орындамағаны немесе тиiстi дәрежеде орындамағаны үшiн тiкелей
тапсырысшының алдында жауапты болады.
5. Егер шарт бiр мезгiлде екi немесе одан да көп мердiгермен жасалса және
мiндеттеме нысанасы бөлiнбейтiн болса, мердiгерлер тапсырысшыға қатысты
ортақтасқан борышқорлар және тиiсiнше ортақтасқан кредит берушiлер болып
танылады. Мiндеттеме нысанасы бөлiнетiн жағдайда, сондай-ақ заң актiлерiнде
немесе тараптардың келiсiмiнде көзделген басқа да жағдайларда
мердiгерлердiң әрқайсысы құқықтарға ие болып, тапсырысшыға қатысты өз
үлесiнiң шегiнде мiндеттемелердi мойнына алады.
Жұмыстың орындалу мерзiмдерi Мердiгерлiк шартта жұмысты орындаудың бастапқы
және түпкi мерзiмi көрсетiледi. Тараптардың арасындағы келiсiм бойынша
шартта жұмыстың жекелеген кезеңдерiнiң аяқталу мерзiмдерi (аралық
мерзiмдерi) де көзделуi мүмкiн. Егер шартта өзгеше көзделмесе, мердiгер
жұмысты орындаудың бастапқы және түпкi, сонымен қатар аралық мерзiмдерiнiң
бұзылғаны үшiн жауапты болады. Жұмыс орындаудың мердiгерлiк шартта
көрсетiлген бастапқы, түпкi және аралық мерзiмдерi шартта көзделген
жағдайлар мен тәртiп бойынша өзгертілуі мүмкін.
Жұмыстың бағасы :
1. Мердiгерлiк шартта орындалуға жататын жұмыстың бағасы немесе оны анықтау
әдiстерi көрсетiледi. Шартта мұндай нұсқаулар болмаған және тараптар
келiсiмге келмеген жағдайда бағаны тараптарға келтiрiлген қажеттi
шығындарды ескере отырып, әдетте осыған ұқсас жұмыстарға қолданылатын
бағаларды негiзге алу арқылы сот белгiлейдi.
2. Жұмыстың бағасы смета жасау жолымен белгiленуi мүмкiн.
Жұмыс мердiгер жасаған сметаға сәйкес орындалған жағдайларда смета күшке ие
болып, тапсырысшы оны растаған кезден бастап шарттың бiр бөлiгiне айналады.

Жұмыстың бағасы (смета) шамамен алынған немесе тұрлаулы болуы мүмкiн.
Шартта басқа нұсқаулар болмаған кезде жұмыстың бағасы (смета) тұрлаулы деп
есептеледi.
3. Егер қосымша жұмыс жүргiзу және осы себептен жұмыстың шамамен
белгiленген бағасын (шамамен алынған сметаны) елеулi түрде өсiру қажет бола
қалса, мердiгер бұл туралы тапсырысшыға уақытылы ескертуге және жұмысты
тоқтата тұруға мiндеттi. Жұмыстың бағасын (сметаны) өсiруге келiспеген
тапсырысшы шарттан бас тартуға құқылы. Мұндай жағдайда мердiгер өзiне
тапсырысшыдан жұмыстың орындалған бөлiгiнiң бағасын төлеудi талап ете
алады.
4. Шартта көрсетiлген бағаны (сметаны) өсiру қажеттiгi туралы тапсырысшыға
уақытылы ескертпеген мердiгер жұмысқа шартта белгiленген баға бойынша ақы
төлеу құқығын сақтай отырып, шартты орындауға мiндеттi.
5. Мердiгер тұрлаулы бағаны (тұрлаулы сметаны) көбейтудi, ал тапсырысшы оны
азайтуды, оның iшiнде шартты жасау кезiнде орындалуға тиiс жұмыстардың
толық көлемiн немесе бұл үшiн қажеттi шығындарды қарастыру мүмкiндiгi
болмаған жағдайда да талап етуге құқығы жоқ.
Шарт жасасқаннан кейiн мердiгер беруге тиiстi материалдар мен жабдықтардың,
сондай-ақ оған үшiншi тұлғалар көрсететiн қызметтердің құны едәуiр өскен
кезде мердiгердiң белгiленген бағаны (сметаны) көбейтудi, ал тапсырысшы бұл
талапты орындаудан бас тартқан жағдайда шартты бұзуды талап етуге құқығы
бар.
Мердiгердiң үнемi Мердiгердiң нақты шығыны бағаны белгiлеу (сметаны жасау)
кезiнде есептелгеннен кем болып шыққан жағдайда, егер тапсырысшы мердiгер
алған үнем орындалған жұмыстың сапасына терiс әсер еткенiн дәлелдей алмаса,
мердiгер шартта (сметада) көзделген баға бойынша жұмысқа ақы алу құқығын
сақтайды. Мердiгерлiк шартта мердiгер алған үнемдi тараптар арасында бөлу
көзделуi мүмкiн.
Жұмысқа ақы төлеу тәртiбi егер мердiгерлiк шартта орындалған жұмысқа
немесе оның жекелеген кезеңдерiне алдын ала ақы төлеу көзделмесе,
тапсырысшы мердiгерге жұмыс тиiстi түрде және келiсiлген мерзiмде, не
тапсырысшының келiсiмiмен - мерзiмiнен бұрын орындалған жағдайда жұмыстың
нәтижесiн түпкiлiктi тапсырғаннан кейiн келiсiлген бағаны төлеуге мiндеттi.
Мердiгер заң актiлерiнде немесе шартта көрсетiлген жағдайлар мен мөлшерде
ғана аванс не кепiлпұл төлеудi талап етуге құқылы.
Ұстап қалу құқығы :
1. Шарттың орындалуына байланысты мердiгерге тиесiлi белгiленген бағаны не
өзге соманы төлеу мiндетiн тапсырысшы орындамаған жағдайда мердiгердiң
жұмыс нәтижесiн ұстап қалуға, сондай-ақ затты өңдеуге берiлген тапсырысшыға
тиесiлi жабдықтарды, қолданылмаған материалдардың қалдықтарын және өзiнде
тапсырысшының басқа да қалып қойған мүлкін тапсырысшы тиісті сомасын
төлегенше ұстап қалуға құқығы бар.
2. Тапсырысшының осы кодекстiң 630-бабында көзделген мерзiм шегiнде
байқаған кемшiлiктердi жою жөнiндегi шығындарды жабу үшiн мердiгерге
тиесiлi сыйақының бiр бөлiгiн ұстап қалуы шартта көзделуi мүмкiн.
Жұмысты тапсырысшының материалдарын пайдалана отырып орындау.
1. Мердiгер тапсырысшы берген материалды үнемдеп және есеппен пайдалануға,
жұмыс аяқталғаннан кейiн тапсырысшыға жұмсалған материалдар туралы есеп
беруге, сондай-ақ олардың қалдықтарын қайтарып беруге не тапсырысшының
келiсiмiмен, мердiгерде қалған пайдаланылмаған материалдың құнын ескере
отырып, жұмыстың бағасын кемiтуге мiндеттi.
2. Мердiгер тапсырысшы берген материалдардың кемшiлiктерi себептi тиістi
дәрежеде орындалмаған жұмыс үшiн, егер ол осы материалдарды тиiстi қабылдау
кезiнде оның кемшiлiктердi анықтауы мүмкiн болмағанын дәлелдей алмаса,
жауапты болады.
Тапсырысшы берген мүлiктiң сақталмағаны үшiн мердiгердiң жауаптылығы
Мердiгерлiк шартты орындауға байланысты мердiгердiң иелiгiне өткен заттарды
немесе өзге де мүлiктi өңдеу үшiн тапсырысшы берген материалдардың,
жабдықтардың сақталмағаны үшiн мердiгер жауапты болады.
Тапсырысшының жұмыстарды орындау кезiндегi құқықтары :
1. Тапсырысшы мердiгердiң қызметiне араласпай, кез келген уақытта жұмыстың
барысы мен сапасын тексеруге құқылы.
2. Егер мердiгер шартты орындауға уақытылы кiрiспесе немесе жұмысты
соншалықты баяу орындап, оны мерзiмiнде аяқтау көрiнеу мүмкiн болмаса,
тапсырысшы шарттан бас тартуға және шеккен залалдарын өтеудi талап етуге
құқылы.
3. Егер жұмыстың орындалу барысында оның тиiстi дәрежеде орындалмайтыны
анық болса, тапсырысшы мердiгерге кемшiлiктердi жою үшiн қисынды мерзiм
белгiлеуге және мердiгер белгiленген мерзiмде ол талапты орындамаған
жағдайда шарттан бас тартуға не жұмысты түзетудi мердiгердiң есебiнен
үшiншi тұлғаға тапсыруға, сондай-ақ залалдарын өтеудi талап етуге құқылы.
4. Егер шартта өзгеше көзделмесе, тапсырысшы жұмысты өзiне өткiзгенге дейiн
кез келген уақытта мердiгерге тапсырысшының шарттан бас тартқаны туралы
хабарлама алғанға дейін орындаған жұмысы үшiн ақы төлеп, мердiгерлiк
шарттан бас тарта алады. Тапсырысшы мердiгерге орындалған жұмыс үшiн
төленген бағаның бөлiгi мен барлық жұмыс үшiн белгiленген бағаның
арасындағы айырма шегiнде шарттың тоқтатылуынан келтiрiлген залалды өтеуге
де мiндеттi.
Мердiгер тапсырысшыға ескертуге мiндеттi мән-жайлар :
1. Мердiгер:
1) тапсырысшы берген материалдардың, жабдықтардың, техникалық құжаттаманың
немесе өңдеуге берiлген заттың жарамсыздығы немесе сапасыздығы;
2) оның жұмысты атқару әдiсi туралы нұсқауларын орындаудан тапсырысшы үшiн
болуы ықтимал қолайсыз салдарлар;
3) орындалатын жұмыс нәтижелерiнiң жарамдылығына немесе берiктiгiне қауiп
туғызатын не оны мерзiмiнде аяқтауға мүмкiндiк бермейтiн мердiгерге қатысты
емес өзге де мән-жайлар анықталған жағдайда тапсырысшыға дереу ескертiп,
одан нұсқау алғанға дейiн жұмысты тоқтата тұруға мiндеттi.
2. 628 баптың 1-тармағында аталған мән-жайлар туралы тапсырысшыға
ескертпеген, не ескертуге жауап алу үшiн қисынды мерзiмнiң аяқталуын
күтпестен немесе жұмысты тоқтата тұру туралы тапсырысшының уақытылы
нұсқауына қарамастан жұмысты жалғастырған мердiгердiң өзiне немесе өзi
тапсырысшыға тиiстi талаптар қойған кезде аталған мән-жайларға сiлтеме
жасауға құқығы жоқ.
3. Егер тапсырысшы осы баптың 1-тармағында аталған мән-жайлар туралы
мердiгер тарапынан уақытылы және негiзделген ескерту алғанына қарамастан,
қисынды мерзiмде жарамсыз және сапасыз материалды ауыстырмаса, жұмысты
орындау әдiсi туралы нұсқауды өзгертпесе немесе жұмыстың жарамдылығына
немесе берiктiгiне қауiп төндiретiн мән-жайларды жою үшiн басқа да қажеттi
шаралар қолданбаса, мердiгер шарттан бас тартуға және оның тоқтатылуынан
келтiрiлген залалдарды өтеудi талап етуге құқылы.
Тапсырысшының жәрдем көрсетуi тапсырысшы мердігерлiк шартта көзделген
көлем мен тәртiп бойынша мердiгерге жұмыстың орындалуына жәрдем көрсетуге
мiндеттi. Тапсырысшы бұл мiндеттi орындамаған жағдайда мердiгер бос тұрыс
не жұмыстың орындалу мерзiмiн ауыстыру не жұмыстың бағасын көтеру туғызған
қосымша шығындарды қоса алғанда, келтiрiлген зиянды өтеудi талап етуге
құқылы. Мердiгерлiк шарт бойынша жұмысты орындау тапсырысшының iс-
әрекетiнiң немесе қателiктерiнiң салдарынан мүмкiн болмаған жағдайларда
мердiгер жұмыстың орындалған бөлiгiн ескере отырып, өзiне белгiленген
бағаны төлетiп алу құқығын сақтайды.
Тапсырысшының орындалған жұмысты қабылдауы тапсырысшы мердігерлiк шартта
көзделген мерзiмде және тәртiппен орындалған жұмыстың нәтижесiн мердігердiң
қатысуымен қарауға және қабылдауға, ал шарттан жұмысты нашарлататын
ауытқулар немесе жұмыста өзге де кемшiлiктер анықталған жағдайда бұл туралы
мердiгерге дереу мәлiмдеуге мiндеттi. Жұмысты қабылдау кезiнде ондағы
кемшiлiктердi анықтаған тапсырысшы, егер актiде не қабылдауды куәландыратын
өзге де құжатта ол кемшiлiктер не оларды жою туралы кейiн талап қойылу
мүмкiндiктерi айтылған жағдайда ғана оларға сiлтеме жасауға құқылы.
Жұмыстың нәтижесiн тексерусiз қабылдаған тапсырысшы оны қабылдаудың
әдеттегi әдiсi кезiнде анықталуы мүмкiн жұмыс кемшiлiктерiне (көрiнеу
кемшiлiктер) сiлтеме жасау құқығынан айрылады. Жұмыс нәтижесiн
қабылдағаннан кейiн әдеттегi қабылдау әдiсi кезiнде анықталуы мүмкiн емес
(жасырын кемшiлiктер), оның iшiнде мердiгер қасақана жасырған шарттан
ауытқуды немесе өзге де кемшiлiктердi анықтаған тапсырысшы олар
анықталғаннан кейін қисынды мерзiмде бұл туралы мердiгерге хабарлауға
мiндеттi. Тапсырысшы анықтаған жасырын кемшiлiктер туралы мердiгерге
хабарлау үшiн шектi мерзiм - бiр жыл, ал үйлер мен ғимараттарға байланысты
жұмыстарға қатысты, сондай-ақ жұмыс түрiне тәуелсiз мердiгердiң қасақана
жасырған кемшiлiктерiне қатысты - жұмысты қабылдаған күннен бастап үш жыл
болып табылады.
Заң актiлерiнде немесе шартта неғұрлым ұзақ мерзiмдер (кепiлдiк
мерзiмдер) белгiленуi мүмкiн.
Егер шартқа сәйкес тапсырысшы жұмысты бөлiп-бөлiп қабылдаса, осы
тармақта белгiленген мерзiм жұмыстың нәтижелерiн тұтасымен қабылдаған
күннен басталады.
Тапсырысшы мен мердігердің арасында орындалған жұмыстың кемшіліктері
немесе олардың себептерi жөнiнде дау туған кезде тараптардың кез келгенiнiң
талап етуi бойынша сараптама тағайындалуға тиiс. Сараптама шартты бұзушылық
немесе мердiгердiң iс-әрекетi мен анықталған кемшiлiктердiң арасында
себептi байланыстар жоқ екенiн анықтаған жағдайларды қоспағанда,
сараптаманы өткiзу жөнiндегi шығындарды мердiгер көтередi. Бұл жағдайларда
сараптама жөнiндегi шығындарды оны тағайындауды талап еткен тарап, ал егер
сараптама тараптардың арасындағы келiсiм бойынша тағайындалса - екi тарап
тең көтередi. Тапсырысшы орындалған жұмыстың нәтижелерiн қабылдаудан
жалтарған жағдайда, егер шартта өзгеше көзделмесе, мердiгер шартқа сәйкес
жұмыс тапсырысшыға өткiзуге тиiстi күннен бастап бiр ай өткен соң және
тапсырысшыға бұдан кейiн екi мәрте ескерткеннен кейiн жұмыстың нәтижесiн
сатуға, ал алынған соманы мердiгерге тиесiлi барлық төлемдердi шегерiп,
нотариус депозитiне тапсырысшының атына салуға құқылы. Егер тапсырысшының
орындалған жұмыс нәтижелерiн қабылдаудан жалтаруы жұмысты тапсыруды
кешiктiруге әкеп соқса, дайындалған (өңделген) затқа меншiк құқығы
өткiзiлген кезден тапсырысшыға көштi деп танылады.
Мердiгерлiк нысанасы жойылған немесе жұмысты аяқтау мүмкiн болмаған
жағдайдағы тараптар арасындағы есеп айырысу егер мердiгерлiк нысанасы оны
тапсырғанға дейiн кездейсоқ жойылса немесе жұмысты аяқтаудың мүмкiн болмауы
тараптардың кiнәсiнен болмаса, мердiгердiң жұмыс үшiн сыйақы талап етуге
құқығы жоқ. Егер мердiгерлiк нысанасының жойылуы немесе жұмысты аяқтаудың
мүмкiн болмауы тапсырысшы жеткiзген материал кемшiлiктерiнiң немесе оның
жұмысты орындау әдiсi туралы өкiмдерiнiң салдарынан болса, не тапсырысшы
орындалған жұмысты қабылдаудың мерзiмiн өткiзiп алғаннан кейiн болса, оның
үстiне мердiгер осы Кодекстiң 628-бабы ережелерiн сақтаған болса, мердiгер
жұмыс үшiн сыйақы алу құқығын сақтап қалады.
Жұмыстың сапасы мердiгер орындаған жұмыс шарт ережелерiне, ал олар
болмаған немесе толық болмаған жағдайда - әдетте тиiстi тектес жұмысқа
қойылатын талаптарға сай болуы тиiс. Егер заң актiлерiнде немесе оларда
белгiленген тәртiпте мердiгерлiк шарты бойынша орындалатын жұмысқа мiндеттi
талаптар көзделсе, кәсiпкер ретiнде iс-әрекет етушi мердiгер жұмысты осы
мiндеттi талаптарды сақтай отырып орындауға мiндеттi. Мердiгер белгiленген
мiндеттi талаптармен салыстырғанда, сапаға қойылатын неғұрлым жоғары
талаптарға сай келетiн жұмысты орындау мiндетiн шарт бойынша өзiне алуы
мүмкiн.
Жұмыс сапасына кепiлдiк Заң актiлерiнде немесе шартта мердiгердiң
тапсырысшыға жұмыс сапасына кепiлдiк беруi көзделген жағдайда мердiгер
тапсырысшыға бүкiл кепiлдiк мерзiмiнiң iшiнде осы Кодекстiң 632-бабының
талаптарына сай болуға тиiс жұмыс нәтижесiн беруге мiндеттi. Жұмыс
нәтижесiнiң сапасына кепiлдiк, егер шартта өзгеше көзделмесе, жұмыс
нәтижесiн құрайтын барлық элементтерге қолданылады. Кепiлдiк мерзiмiн
есептеу тәртiбi егер мердiгерлiк шартта өзгеше көзделмесе, кепiлдiк мерзімі
орындалған жұмыс нәтижесiн тапсырысшы қабылдаған немесе қабылдауға тиiс
болған кезден басталады.Мердiгердiң жұмыс сапасының тиiстi дәрежеде болмауы
үшiн жауапкершiлiгi егер жұмысты мердiгер шарттан жұмысты нашарлататын
ауытқулармен немесе оны шартта көзделген не шартта тиiстi ережелер болмаған
кезде - әдеттегi пайдалану үшiн оларды жарамсыз ететiн өзге де
кемшiлiктермен орындаса, заң актiлерiнде немесе шартта өзгеше
белгiленбегендiктен, тапсырысшы өз таңдауы бойынша мердiгерден:
1) қисынды мерзiмде жұмыстың кемшiлiктерiн өтемсiз жоюды;
2) жұмыс үшiн белгiленген бағаны мөлшерлес азайтуды;
3) тапсырысшының кемшiлiктердi жою құқығы шартта көзделсе, өзiнiң оларды
жоюға шыққан шығыстарын өтеудi талап етуге құқылы.
Мердiгер өзi жауап беретiн жұмыстың кемшiлiктерiн жоюдың орнына,
тапсырысшыға орындаудың мерзiмiн өткiзiп алу арқылы келтiрген зиянды өтей
отырып, жұмысты тегiн қайта орындауға құқылы. Бұл жағдайда тапсырысшы, егер
жұмыс сипаты бойынша ондай қайтарып беру мүмкiн болса, оған бұрын
тапсырылған жұмыс нәтижесiн мердiгерге қайтарып беруге мiндеттi. Егер
жұмыста шарттың талаптарынан ауытқу немесе жұмыстың өзге де кемшiлiктерi
елеулi және жоюға келмейтiн болса не анықталған кемшiлiктер тапсырысшы
белгiлеген қисынды мерзiмде жойылмаса, тапсырысшы шарттан бас тартуға және
келтiрiлген залалдарды өтеудi талап етуге құқылы. Шартта белгiлi бiр
кемшiлiктерi үшiн мердiгердi жауаптылықтан босату көзделуi мүмкiн. Егер
тапсырысшы кемшiлiктер мердiгердiң кiнәлi iс-әрекетiнiң немесе
әрекетсiздiгiнiң салдарынан пайда болғандығын дәлелдесе, аталған ереже
қолданылмайды. Жұмысты орындау үшiн материалдар берген мердiгер олардың
сапасы үшiн сатушының сапасы лайықсыз тауарлар үшiн жауаптылығы туралы
ережелер бойынша жауап бередi (осы Кодекстiң 428-бабы 1-тармағының 1) 3)
және 5) тармақшалары).
Жұмыс сапасының лайықсыздығы туралы талап арыздар жөнiндегi мерзiмнiң
ескiруi Мердiгерлiк шарт бойынша орындалған жұмыс сапасының лайықсыз
болуынан туындаған талаптар үшiн талап арыз қою мерзiмiнiң өтуi тапсырысшы
осы Кодекстiң 630-бабында көзделген мерзiм шегiнде мәлiмдеген кемшiлiктер
анықталған күннен басталады.
Мердiгердiң тапсырысшыға ақпарат беру мiндетi:
Мердiгер тапсырысшыға жұмыстың нәтижесiмен бiрге, егер бұл шартта көзделсе
немесе ақпараттың сипаты, онысыз жұмыстың нәтижелерiн шартта көрсетiлген
мақсаттар үшiн пайдалану мүмкiн болмаса, шарттың нысанасын пайдалануға
немесе өзгеше iске асыруға қатысты ақпаратты беруге мiндеттi.
Тараптар алған ақпараттың құпиялылығы егер бiр тарап шарт бойынша
өзiнiң мiндеттемесiн атқарудың арқасында басқа тараптан жаңа шешімдер мен
техникалық білiмдер туралы ақпарат, оның iшiнде құқықтық қорғауды
пайдаланбайтын ақпарат, сондай-ақ коммерциялық құпия ретiнде қаралуы мүмкiн
мәлiметтер алса, оны екiншi тараптың келiсiмiнсiз үшiншi тұлғаларға
хабарлауға құқығы жоқ. Мұндай ақпаратты пайдаланудың тәртiбi мен талаптары
тараптардың келiсiмiмен белгiленедi.
Тапсырысшыға материалдар мен жабдықтарды қайтарып беру осы Кодекстiң 627-
бабының 4-тармағының немесе 635-бабының 3-тармағының негiзiнде тапсырысшы
мердiгерлiк шарттан бас тартқан жағдайда мердiгер тапсырысшы берген
материалдарды, жабдықтарды, өңдеуге берiлген затты және өзге де мүлiктi
қайтаруға не оларды тапсырысшы атаған тұлғаға беруге, ал егер бұл мүмкiн
болмаса, материалдар, жабдықтар және тапсырысшыдан алынған өзге де мүлiк
құнының орнын толтыруға мiндеттi.
Бірнеше мердігерлер өзара қосымша келісімдер жасауы мүмкін және
олардың мәні де төмен емес, өйткені оларсыз жұмыстарды орындау тәртібіне
түсініспеушіліктер пайда болуы мүмкін.Басқа жағынан, акцессорлық
келісімдер, олар аталғандай мәселелерді шешуге көмектесетініне қарамастан,
өзге тұрғыдағы мәселелердің пайда болуына әкелуі мүмкін. Ю.Г.Басин мынадай
мысал келтіреді: Төрелік сот тәжірибесінде үш жеке орындаушы тапсырысша
үшін ортақ төлем ақыны алып бір жұмысты орындауға келіскен соң пайда болған
дау орын алды. Алғашқы шартты жасақан соң мердігерлер алынатын ақыны өзара
бөлуге байланысты келісім жасақан болатын. Көп кешікпей, тапсырысшы
мердігерлердің біреуінің қызметінен бас тартқан бірақ сол мердігер басқа
мердішерлерден соаманың 35 пйызын құрайтын өз үлесін беруді талап еткен.
Бұны ол ақыны бөлу туралы мердігерлердің өзара келісіміне сүйеніп жасаған
және шарт бойынша төлемақыны бөлу туралы келісімде сол шарттың біруге
қатысты тоқтатудың салдары қарастырылмағанға сілтенген.

Келтірілге мысалды талдай отырып бұндай талаптарды, олар ақыны бөлу туралы
акцессорлық келісімге негізделген соң негізгі шарт тиісті бөлігінде
тоқтатылғасын негізді деп тануға болады. Қосымша мердігерлер өзара
келісімдерден тапсырысшының құқықтық жағдайын өзгерте ала алмайтыны туралы
қорытынды жасай аламыз. Мердігерлік шартының нысаны – бұл мердігер мен
орындалған жұмыстың нәтижесі. Мердігерліктің нәтижесі әрқашан олармен жұмыс
жүргізілетін белгілі заттармен, материалдармен байланысты, оларда өзінің
бейнеленуін табады. Мысалы, бұл мүліктің құнын көбейтетін күрделі жөндеу,
тек заттың тиісті халін қалпына келтіретін ағымды жөндеу болуы мүмкін. Сол
сияқты кейбір өзге жұмыстар да мысалы, көгал алаңдарды қию, киімдерді
химиялық тазалау, мүліктің тиісті күйін қалыпқа келтіруге және оны күтіп
ұстауға бағытталған. Мердігерлік жұмыстар кезінде мердігердің қызметінің
өзі де реттелінеді. Кейбір жағдайларда мердігер мердігерлік жұмыстарды өзі
орындауға міндеттенеді. Тапсырысшы жұмыстың жүргізілуін бақылай алады,
демек оларды орындауға қойылатын белгілі талаптар да бар. Бақылау жасалмаса
мердігер жұмысты орындау технологиясынан ауытқып кетуі, материалдарды
арзанға ауысыруы мүмкін және т.б. бұзушылықтарға жол беруі мүмкін, кейде
олар оларға қатысты наразылық ұсыну мерзімдерінің шегінде анықталмауы
мүмкін. Мердігердің қызметінің өзі реттелетінін растайтын келтірілгеннен
өзге де мысалдарды келтіруге болады. Жалпы аталған қызметтік реттелуі
жұмыстың соңғы нәтижесіне де өз әсерін тигізетіні түсінікті. Шарттың бағасы
орындалған жұмыстың құнына сәйкес келуі керек. Баға әр кезде ақша сомасымен
белгіленеді, бірақ төлеудің нысандары әртүрлі болуы мүмкін. Мердігерлік
шартында орындалатын жұмыстың бағасы немесе оны анықталу тәсілдері
көрсетіледі. Шартта мұндай нұсқаулар болмаған және тараптар баға туралы
келісімге келмеген жағдайда бағаны, әдетте осыған ұқсас жұмыстарға
қолданылатын бағаларды негізге алу арқылы сот белгілейді. Бағаны есептеу
үшін, тараптарға келтірілген шығындар еске алынуы қажет. Егер, шарт
негізінде орындалатын жұмыстың күрделі құрамы болса, яғни сол жұмыстың өзі
бірнеше олардың түрінен құрылса, бірнеше кезеңдерді қамтыса және т.б.
жұмыстың бағасы смета жасау жолымен белгіленуі мүмкін. Смета бұл
мердігерлік шарты бойынша орындалатын барлық жұмыстың құнын жұмсалатын
материалдарды анықтайтын құжат. Мердігер жұмыстың және материалдардың
құндары жөнінде біліктілеу болған соң смета көбінесе онымен дайындалады.
Сонымен қатар, тапсырысшының өзінің де сметаны жасауына шек қойылмайды.
Мердігермен жасаған смета, тапсырысшымен бекітіледі және шарттың ажырамас
бөлігіне айналады. Өз кезегінде тапсырысшы дайындаған смета мердігердің
келісімін талап етеді. Жалпы смета жөнінде келісуде оны шартты жасасу
тәртібінде салыстырғанда ешқандай жаңалық жоқ.

2. Тұрмыстық мердiгерлiктiң ерекшелiктерi

Тұрмыстық мердігерлік шарты мердігердің тұрғындарға қызмет көрсету
қатынастарды реттейді. Ол арқылы азаматтар бөлшектеп сатып алу – сату
шарттарды жасасып иелене алмайтын заттарға иелене алады, сол сияқты
тұрмыстық мердігерлік шарты бойынша олардың нәтижесі зат болып келмейтін
жұмыстар орындалады. Мысалы: косметика салондарының шаштараздар, моншалар,
шеберханалар және т.б. қызмет көрсетуі осы сипатта болады. Тұрмыстық
мердігерлік қатынастарында бөлшектеп сатып алу – сату шартына секілді бір
тарабы болып тұтынушы қатысады.
Тұрмыстық мердігерлік Қазақстан Республикасының Азаматтқы кодексінің
640 -650 баптарымен реттеледі. Сонымен бірге Қазақ КСР Тұтынушылардың
құқығын қорғау туралы заңы қолданылады. Тұрмыстық сердігерлік
қатынастарының белгілі бөлігі 1996 жылғы 20 қыркүйектегі № 9 7 баға және
антимонополиялық саясаты бойынша, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік
комитетінің Қаулысымен бекітілген тұрғындарға тұрмыстық қызмет көрсету
Ережесімен реттеледі. Тұрмыстық мердігерлік шарты ерекшелігінің үлкен
бөлігі оның тұтынушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыруда болатын арнайы
мақсатының салдарынан болып келеді. Бөлшектеп сатып алу сатуда сатып алушы
қалай қорғалса, тұрмыстық мердігерлік қатынастарында тұтынушы сол шекте
қорғалады. Тұтынушылардың құқықтық жағдайын анықтайтын бірқатар нормалар
Азаматтық Кодекстің өзінде де бар.
Тұрмыстық мердігерлік шарты бойынша, кәсіпкерлік қызметті жүзеге
асырушы мердігер тапсырысшының тарсырмасы бойынша, тапсырысшының тұрмыстық
немесе басқа да жеке қажеттіліктерін қанағаттандыруға арналған белгілі –
бір жұмысты орындауға міндеттенеді, ал тапсырысшы жұмыстың нәтижесін
қабылдап алуға және оған ақы төлеуге міндеттенеді.
Тұрмыстық мердігерлік шарты жария шарттарға жатады. Сонымен бірге бұл
шарт консенсуалды, өзара және қайтарымды болады.
Тұрмыстық мердігерлік шартының нысаны. Жалпы ереже бойынша егер заң
актілерінде немесе шартта, оның ішінде формулярлар ережелерінде немесе
тапсырысшы қоыатын өзге де стандартты нысандарда басқаша көзделмесе,
тұрмыстық мердігерлік шарты мердігердің тапсырысшыға түбіртек немесе
шарттың жасалғандығын растайтын өзге құжат берген кезден бастап тиісті
нысанда жасалған болып есептеледі.
Тұрмыстық мердiгерлiк шарты бойынша кәсiпкерлiк қызметтi жүзеге асырушы
мердiгер тапсырысшы азаматтың тапсырмасы бойынша тапсырысшының тұрмыстық
немесе басқа да жеке қажеттерiн қанағаттандыруға арналған белгiлi бiр
жұмысты орындауға мiндеттенедi, ал тапсырысшы жұмыстың нәтижесiн қабылдап
алуға және оған ақы төлеуге мiндеттенедi. Тұрмыстық мердiгерлiк шарты жария
шарттарға жатады (осы Кодекстiң 387-бабы).Тапсырысшы құқықтарының
кепiлдiктерi :
1. Мердiгердiң тапсырысшыны тұрмыстық мердiгерлiк шартқа қосымша ақылы
жұмыстарды немесе қызмет көрсетулердi енгiзуге мәжбүрлеуге құқығы жоқ. Бұл
талап бұзылған жағдайда тапсырысшы мұндай жұмыстар мен қызмет көрсетулерге
ақы төлеуден бас тартуға құқылы.
2. Тапсырысшы өзiне жұмыс нәтижелерiн өткiзгенге дейiн кез келген
уақытта мердiгерге тапсырысшының шарттан бас тартуы туралы хабарлама
алғанға дейiн орындалған жұмыс үшiн мердiгерге белгiленген бағаның бiр
бөлiгiн төлеп, тұрмыстық мердiгерлiк шарттан бас тартуға құқылы және
тапсырысшы мердiгердiң сол кезге дейiн жасаған шығындарын өтеуге мiндеттi.
Тапсырысшыны бұл құқықтан айыратын шарт ережелерi жарамсыз болады.Егер заң
актiлерiнде немесе шартта, оның iшiнде формулярлар ережелерiнде немесе
тапсырысшы қосылатын өзге де стандартты нысандарда (осы Кодекстiң 339-бабы)
өзгеше көзделмесе, тұрмыстық мердiгерлiк шарты мердiгердiң тапсырысшыға
түбiртек немесе шарттың жасалғандығын растайтын өзге құжат берген кезден
бастап тиiстi нысанда жасалған болып есептеледi. Тапсырысшыда аталған
құжаттардың болмауы оны шарттың жасалу фактiсiн немесе оның ережелерiн
растауда куәгерлiк айғақтарға сiлтеме жасау құқығынан
айырмайды.Тапсырысшыға жұмыстың нәтижелерi туралы ақпарат беру тапсырысшыға
жұмыстардың нәтижелерiн өткiзген кезде мердiгер оған дайындалған немесе
қайта жасалған затты не орындалған жұмыстың өзге нәтижесiн тиiмдi және
қауiпсiз пайдалану үшiн сақталуы қажет талаптар туралы, сондай-ақ тиісті
талаптардан сақтамауын тапсырыс берушiнiң өзiне және басқа адамдарға
келтiрiлуi мүмкiн зардаптары туралы хабарлауға мiндеттi.Тапсырысшыға жұмыс
туралы ақпарат беру Мердiгер тұрмыстық мердiгерлiк шарт жасалғанға дейiн
тапсырысшыға ұсынылатын жұмыстар, олардың түрлерi мен ерекшелiктерi туралы,
жұмыстың бағасы мен оған ақы төлеудiң нысаны туралы қажеттi және сенiмдi
ақпарат беруге, сондай-ақ тапсырысшыға оның өтiнiшi бойынша шартқа және
тиiстi жұмысқа сәйкес басқа да мәлiметтердi хабарлап отыруға мiндеттi. Егер
жұмыстың сипаты бойынша мұның маңызы болса, тапсырысшыға мердiгер оны
орындайтын нақты тұлғаны көрсетуге тиiс. Тапсырысшы мердiгерден алынған
ақпараттың толық немесе сенiмдi болмауының салдарынан тапсырысшы көздеген
қасиеттерi жоқ жұмыстарды орындауға шарт жасалған жағдайларда тапсырысшы
тұрмыстық мердiгерлiк шартты бұзуды және зиянды өтеудi талап етуге
құқылы.Жұмысты мердiгердiң материалынан орындау :

1. Егер тұрмыстық мердiгерлiк шарты бойынша жұмыс мердiгердiң материалынан
орындалатын болса, шартты жасау кезiнде тапсырысшы материал үшiн толық
немесе тапсырысшы мердiгер ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.