Электродвигательді таңдау және жетектің кинематикалық және күштік есебі

Пән: Электротехника
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 27 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны:

Кіріспе. . . . 3

1. Электродвигательді таңдау және жетектің кинематикалық және

күштік есебі . . 5

2. Редуктордың тісті берілісінің есебі. . . . 7

2. 1. Материал таңдау. . . . 7

3. Редуктор білігін алдын-ала есептеу және цилиндрлі дөңгелекті,

цилиндрді құрастыру .

4. Шестернямен дөңгелектің конструктивті өлшемдері . . . . . . 11

5. Редуктор корпусының конструктивті өлшемдері . . 12

6. Шынжырлы берілістің есебі . . . 13

7. Редуктор компоновкасының 1-сатысы 14

8. Подшипникті ұзақтылыққа тексеру 16

9. Редуктор компоновкасының 2- сатысы . . 17

10. Шпонканы таңдау және шпонкалы қосылыстарды тексеруге

есептеу 20

11. Біліктердің дәлдік есебі . . 22

12. Муфта таңдау . . . 23

13. Тісті дөңгелектің және подшипниктің орналасуы . . . 30

14. Май сортын таңдау . . 31

15. Редукторды жинау . . . 32

Қорытынды. . . . 33

Кіріспе

Машина бөлшектері дегеніміз - біртұтас материалдан жинаусыз немесе құрастыру операциясы қолданылмай жасалатын бұйымды айтады. Редуктор деп бөлек агрегат түрінде жасалған тісті немесе цилиндрлі берілістен тұратын және қозғалтқыш білігінен жұмысты машинасының білігіне қуат беру үшін қолданатын механизмді айтады.

Жетекші білікпен салыстырғанда жетектегі біліктің бұрыштық жылдамдығын азайту және айналу моментін көбейту редуктордың міндеті болып табылады.

Жалпы редуктор тісті дөңгелектер, біліктер, подшипниктер, тағы басқа элементтері бар шойыннан немесе болаттан құйылған корпустан тұрады. Сонымен қатар редуктор корпусында ілінісуді және подшипниктерді майлап, суытатын құрылғылары да орналасады.

Редуктор - белгілі бір берілген жетектегі машина немесе жүкке қарай және оның анық міндетінің нұсқасына берілмеген беріліс санына қарай жобаланады. Және оны сериясын өндіруі ұйымдастырылған, мамандандырылған заводтарға тән. Кинематикалық схемасында жазылған Б - әрпі редуктордың кіріс білігін білдіреді, ал Т - әрпі шығыс білігін көрсетеді.

Редукторларды негізгі белгілері бойынша мынадай топтарға бөлуге болады:

1) беріліс түріне: тісті, цилиндрлі, тісті-цилиндрлі;

2) саты санына қарай: 1-сатылы, 2-сатылы және тағы басқа;

3) тісті дөңгелекке қатысты: цилиндрлі, конусты, конусты-цилиндрлі;

Қарастырып отырған берілістер ішінде кең таралған горизонтальды беріліс. Горизонтальды сияқты вертикальды берілістерде түзу, қиғаш, шеврон тісті болуы мүмкін. Корпустары көбінесе шойыннан кей кезде күйдірілген болатпен жасалады.

Тісті берілістердің артықшылығы:

Тісті берілістер көмегімен өте үлкен қуат беруге болады және олар басқа берілістерге қарағанда ықшамды габаритті болып келеді.
Басқа берілістерге қарағанда бөліктерге және тіректерге аз күш түседі.
Тісті берілістер өте шыдамды келеді.
Пайдалы әсер коэффициенті жоғары болады.

Тісті берілістердің кемшіліктері:

Дайындалуы мүмкін күрделі.
Жұмыс кезінде шу болады.
Қалындығы өте жоғары болғандықтан динамикалық күштерді қабылдау қабілеттілігі нашар болады.

Салыстырмалы қасиеттері:

Қиғаш тістілер бір қалыпты жұмыс істейді, бірақ ось күштері пайда болады.
Шеврон тістілердің ось күштері бірімен-бірі теңеседі және жұмыс кезінде шу болмайды, егілуге шыдамдылығы 25-35 % - ке дейін өседі, бірақ дайындалуы мүмкін.
Конусты тісті беріліс қымбат, конструкциясы дәлдікті талап етеді.

1. Жетектің кинематикалық және күштік есебі. Электроқозғалтқыш таңдау және кинематикалық есебі.

Электроқозғалтқыштың қажетті қуатын мына формула бойынша есептейді:

Р _қаж = , кВт

мұндағы:Р _қаж -жетектегі білік қуаты

ŋ-жетектің пайдалы әсер коэффициенті

ŋ _ж =ŋ _ц *ŋ _ш *ŋ _n ² =0. 96*0. 96*(0, 95) ² *0, 98=0, 815

мұндағы:ŋ _n ² -қос подшипниктің ПӘК-і

ŋ _ц -цилиндрлі тісті берілістің п. ә. к-і

ŋ _ш -шынжырлы берілістің п. ә. к-і

ŋ _n =0. 95

ŋ _ц =0, 95÷0, 97

ŋ _ш =0, 95÷0, 97

[кесте1, 1]

Р _қаж = =4, 5 / 0, 815=5, 521

Р ₁ =Р _эд =5, 5КВт; айналу жиілігі n ₁ =n _эд =970 айн/мин деп маркасы 132М6 электроқозғалтқыш таңдаймыз.

Электроқозғалтқыштың бұрыштық жылдамдығы төмендегі формула бойынша есептелінеді:

ω ₁ =ω _эд =

мұндағы:ω ₁ -жетектің біліктегі бұрыштық жылдамдығы:

ω ₁ =3, 14*970/30=101, 5 рад/сек

Жалпы беріліс саны мына формуламен есептелінеді. Беріліс сандарының

орташа мәні, яғни цилиндрлі тісті U _ц =3-6 аралығында U _ц =5 қабылданды.

[кесте 1, 2]

U _ж = =970/100=9, 7

n ₂ = =970/5=194

n ₃ = =194/1, 94=100 айн/мин

ω ₂ = =101, 5/5=20, 3

ω ₃ = =20, 3/1, 94=10, 4

U _б =U _ц *U _ш ; U _ш = =9, 7/5=1, 94

2. Редуктордың тісті берілісінің есебі.

2. 1. Материал таңдау және қыздырып өңдеу .

Дөңгелек пен шестерня маркасы бірдей болаттан 45 деп қабылданды.

[кесте 2. 1]

Дөңгелек үшін қаттылығы 230 НВ, қыздырып өңдеу қалыптандыру шестерня үшін қаттылығы 260 НВ.

2. 2. Мүмкіндік жанасу және иілу кернеулерін анықтау.

Бөлшектердің бірқалыпты жұмыс жасау қабілетін қамтамасыз ету үшін, соғылу мен соғылу кернеулері қауіпті немесе мүмкіндік кернеулерінен аспауы қажет. Мұндай кернеуде детальдің жеткілікті беріктігінің ұзақтығы сақталады. Жобалы есептеуде мүмкіндік жанасу кернеуі мына формуламен анықталады:

[σ _H ] = ; Н/мм ²

Σ _{H lim b} =2 HB + 70

мұндағы:σ _{H lim b} -циклдің базалық санындағы жанасу төзімділігінің шегі. (σ _{H lim b} мәні 2. 1)

К _HL -ұзақтылық коэффициенті; К _Hb =1

[n] _H -қауіпсіздік коэффициенті

[n] _H =1. 1÷1. 2 тістердің беттік беріктігінде [n] _H =1. 1÷1. 3φ

[кесте 2. 1]

[n] _H =1, 1 деп қабылданды.

[σ _H ] = 590*1/1, 1=536, 36 H/мм ²

Σ _{H lim B} =2*260+70=590 H/мм ²

Шестерня бөлігіндегі айналу моментін анықтаймыз

М ₁ = =5, 521/101, 5=0, 054 Н/м=54*10 ³ Нмм

М ₂ =М ₁ *U _ц =0, 054*5=0, 027Н/м=270*10 ³ Нмм

Тез жүрісті сатының есебі: ْْ

Төмендегі формула бойынша біліктердің ось аралық қашықтығын анықтаймыз:

а _ω =(U+1) ² *

мұндағы:K _HL -күш коэффициенті К _HL =1

φ _ba -ось аралық қашықтық бойынша ендік коэффициенті

а _ω =(5+1) ² *270*10 ³ *1, 25/5 ² *0, 5 =113 мм

Стандарт бойынша а _ω =125 мм қабылданды.

m _n =(0. 01÷0. 02) a _ω

мұндағы:m _n -ілінісу модулі

m _n =(0. 01÷0. 02) *125=1, 25-2, 5 аралығында

стандарт бойынша m _n =2мм деп қабылданды.

2. 3. Тістердің санын есептейміз:

шестерня үшін тіс саны Ζ ₁ = =2*125*cos 40/6*2 = 16, 7=18

дөңгелек үшін тіс саны Ζ ₂ =Ζ ₁ *U _ц =18*5=90

= =18+90*2/2*125=0. 864

Шестернямен дөңгелектің негізгі өлшемдері:

d ₁ = *Ζ ₁ =2 / 0. 864*18 = 41. 7= 42 мм

d ₂ = *Ζ ₂ =2 / 0. 864*90 = 207 мм

Тексеру а _ω = =41, 7+207/ 2 = 124. 35 = 125 мм

Тіс төбесінің диаметрін есептеу:

d _a1 =d ₁ +2m _n = 41. 7+2*2= 45. 7 мм

d _a2 =d ₂ +2m _n = 207+2*2 = 211 мм

Дөңгелектің енін есептеу φ _ba =0. 5-1. 0

b ₂ =φ _ba *a _ω =0. 5*125=62, 5

b ₁ =b ₂ +5=62, 5+5 = 67, 5 (шестерня ені)

Шестерня диаметрінің арақашықтыгын анықтау:

Φ _bd = = =1, 6

Дөңгелек шеңберлік жылдамдығы:

ν= = =2, 1 м/с

Күштік коэффициенті 8-ші дәлдік дәрежесі

Жүктеме коэффициенті:

К _Н =K _Hß *K _Hα *K _Hν =1, 18*1, 13*1, 01=1, 35

K _Hß =1. 18-күштің ені бойынша біркелкі таралмағанын ескертетін коэффицициенті.

K _Hα =1, 13-күштің тістер арасындағы біркелкі таралғанын ескертетін коэффициенті .

К _Нν =1, 01-күштің динамикалық коэффициенті.

σ _Н = = =484<[H _H ]

2. 4 Берілістің ілінісу күштері.

Цилиндрлі шеврон тісті берілістерді ілінісу кезінде тістердің жанасқан жерінде пайда болған күштерді 3 күшке жіктеуге болады .

Шеңберлі күш: F _t = Н

Дөңгелектің осьтік күшіне сәйкес келетін шестерняның осьтік - радиалдық күші: F _a =F _t *tgβ = 2589. 9*0. 864 = 2238 H

Иілу кернеуі бойынша тістерді төзімділікке тексеру:

мұндағы: У _F2 =3. 60-дөңгелек үшін тіс беріктігінің коэффициенті

K _F =1. 932- жүктеме коэффициенті (ГОСТ 21354-75)

K _F =К _Fß K _Fα =1. 38*1. 4=1. 932

У _F -эквиваленті тіс санына байланысты жергілікті кернеу бойынша беріктік коэффициенті.

Ζ _ν1 = =18 / 0. 864 = 20. 8 Y _F1 =3. 90

Ζ _ν2 = =90 / 0. 864 = 104 Y _F2 =3. 60

У _ß =1-35. 5 / 140 = 0. 7

2. 5. Дөңгелектердің тістердің иілу және жанасу кернеулері бойынша тексеру.

[σ] _F = ; σ _{F lim b} =1. 8HB

Шестерня үшін: σ _{F lim b} =1. 8*290=522 Н/мм ²

Дөңгелек үшін: σ _{F lim b} =1. 8*260=468 H/мм ²

Беріктік коэффициенті: [n] _F =[n] _F '*[n] _F " кесте бойынша

[n] _F =[n] _F =1. 75 шамтау үшін [n] _F "=1 [n] _F =1. 75*1=1. 75

Тістерді төзімділікке есептегенде шекті кернеу:

шестерня үшін: [σ] _F1 =522 / 1. 75 =298 H/мм ²

дөңгелек үшін:[σ] _F2 =468 / 1. 75 =267 H/мм ²

шестерня үшін қатынас: =298 / 3. 90 =76 H/мм ²

дөңгелек үшін қатынас: =267 / 3. 60 =74 Н/мм ²

σ _F1 = =2589. 9*1. 332*3. 90*0. 7*0. 75 / 67. 5*2 = 76 <298 H/мм ²

σ _F2 = =2589. 9*1. 932*3. 60*0. 7*0. 75 / 62. 5 = 75. 6 < 290 Н/мм ²

3. Біліктерді алдын-ала есептеу.

Айналудағы шекті кернеу [I _k ] =20÷25 H/мм ² 45 маркалы болатқа төмендегідей мәнді аламыз:

[I _K ] =25 H/мм ²

Жетікті білік :

d _b1 = = ≈22, 2 мм

Стандарт бойынша (ГОСТ-66 36 69) d _b1 =22 мм деп қабылданды. d _gb =22 мм болғанда, подшипник диаметрі d _k1 =30 мм қабылданды.

Айналудағы шекті кернеу: [I _k ] =20 H/мм ²

Жетекші білік:

d _b2 = = ≈38, 036 мм≈40 мм

Стандарт бойынша (ГОСТ 6636-69) d _b2 =40 мм деп қабылданды, подшипник диаметрі d _n2 =45мм, шестерняның ішкі диаметрі d _k2 =50 мм деп қабылданды.

Подшипниктің өлшемдері

Подшибниктің номерленуі

C, kH

C ۪ , KH

Подшибниктің номерленуі: 305

d: 25

D: 62

B: 17

r: 2, 0

C, kH: 17, 3

C۪, KH: 11, 4

Подшибниктің номерленуі: 309

d: 45

D: 100

B: 25

r: 2, 5

C, kH: 37, 1

C۪, KH: 26, 2

[кесте П8, 335 б]

Орта сериялы шарикті подшипниктері қабылданды.

4. Шестерня мен дөңгелектің конструктивті өлшемдері.

Шестерня үшін: d ₁ = 42 мм, d _a1 = 46 мм, b ₁ =67, 5 мм

Дөңгелек үшін: d ₂ =207 мм, d _a2 =211 мм, b ₂ =62, 5 мм

Күпшектің диаметрі: d _сm =1. 6*d _k2 =1. 6*50=80 мм

Ұзындығы: l _cm =(1. 2÷1. 5) d _k2 =(1. 2÷1. 5) *50=60÷75 мм аралығында

стандарт бойынша l _cm =65 мм деп қабылданды.

Именің қалыңдығы: =(2. 5÷4) m _n =(2. 5÷4) *2=5÷8мм аралығында

стандарт бойынша: =6 мм деп қабылданды.

Дискінің қалыңдығы: С=0, 3b ₂ =0. 3*62, 5 = 19 мм

[8. 2 сурет, 8. 1 таблица 155 бет]

5. Редуктор корпусының конструктивті өлшемдері .

Корпус пен қақпақтың қабырғасының өлшемдері :

=0, 025а _ω +1=0, 025*125+1=4, 125 мм = 8 мм деп қабылданды.

=0, 02а _ω +1=0, 02*125+1=3, 5 мм = 8 мм деп қабылданды.

Фланецтің қалыңдығы: b=1. 5* =1. 5*8 = 12 мм

b ₁ =1. 5* ₁ =1. 5*8= 12 мм

Корпустың төменгі белдігі: Р=2, 35 =2, 35*8 = 19 мм

Болттардың диаметрі:

Фундаментті: d ₁ =(0. 03÷0. 036) a+12=(0. 03÷0. 036) *125+12=16 ÷ 18 мм, М18 резбалы болты қабылданды.

Корпусқа подшипник қақпақтарын бекіту:

d ₂ =(0. 7÷0. 75) d ₁ =(0. 7÷0. 75) *16=10÷12 мм, М18 резбалы болды қабылданды.

қақпақты корпуспен қосатын болттар:

d ₃ =(0. 5÷0. 6) *16=8÷10мм, М12 резбалы болты қабылданды.

6. Шынжырлы берілістің есебі:

Жетекші жұлдызшадағы айналу моменті:

М ₃ =М ₂ =270*10 ³ Нмм

Беріліс саны: і _ц =3, 12 деп қабылданды.

Жетекші жұлдызшаның тіс саны:

Ζ ₃ =31-2i _ц =31-2*3, 2≈25

Жетектегі жұлдызша:

Ζ ₄ =Ζ ₃ i _ц =25*3, 12=78

Жүктеме күштің есептелу коэффициенті:

К _э = _{g a 4 p c ш} =1*1*1*1, 25*1*1=1, 25

[p] =20Н /мм ² 5, 15 таблицадан қабылданды

Бір сатылы шынжырдың қадамы:

t>2. 8 =2. 8 ≈16мм

Стандарт бойынша [ГОСТ 135 68-75 таблица 5. 12]

t=25, 4 мм деп қабылдап, 5, 12 таблицадан :

Q=5670кг с

g=2, 6кг/м; F=179, 7 мм ₂

Шынжырдың жылдамдығы: ν= = =1. 94 м/с

Шеңберлік күштеме: Р _ц = = = =2825 H

Шарнирдегі қысымды 5. 21 формула бойынша тексереміз.

Р= = = 19, 6 H/мм ²

5. 15 таблица бойынша мүмкіндік қысымды нақтылаймыз:

[p] =22[1+0. 01(Ζ ₃ -17) ] =22*[1+0. 01(25-17) ] =23. 76 H/мм ²

Шарт р<[p] орындалды.

Ось аралық қашықтық : а _ц =50t=50*21=1050 мм

γ= 45 ْ болғанда k _f =1. 5

5. 26 формула бойынша шынжырдағы күштеме:

Р _f =9. 81 k _f g _aц =9, 81*1, 5*2, 6*1, 05 = 40, 2 Н

мұндағы: k _f - берілістің орналасуына қатысын ескере отырып қабылданатын коэффициент.

Аралық күш: Р _ц =gv ² =2, 6*(2, 53) ² =16, 6 H

R _ц =Р _ц +2Р _f =2149+2*40, 2 = 2229, 4 Н

5. 24 формула бойынша шынжырдың созылуға беріктігінің қалдық коэффициентін тексеру:

n= = =25, 2

Жетекші жұлдызшаның негізгі өлшемдері:

d _D3 = = =240 мм

D _l3 = +0. 6 t = +0. 6*24 =254, 4 мм

Жұлдызша күпшегі:

d _cm =1. 6*d _b2 =1. 6*40 = 64мм

l _cm =(1. 2÷1. 6) *40 =48÷64мм; l _cm =50 мм қабылданды.

Жұлдызша дискісінің қалыңдығы: 0, 93В _вн =0, 93*15, 88 ≈ 15 мм

мұндағы: В _ВН - ішкі буын пластинкаларының арақашықтығы.

Жетектегі жұлдызшаның өлшемдері сәйкесінше түрде анықталады.

7. Редуктор компоновкасының бірінші сатысы.

Әдетте компоновканы екі сатыға бөліп орындайды. Компоновканың біріншісі сатысы тісті дөңгелектердің тірек бойынша орналасуын, сонымен тірек реакцияларымен подшипниктерді таңдау үшін орындалады. Компоновканың сызбасы бір проекциясында орындайды. Редуктордың қақпағы ашық болғандағы жағдайда, 1:1 масштаппен орындалады.

Беттің ортасымен горизонталь осьтік сызық жүргізіледі. Сонан кейін екі вертикаль сызық жүргізіп арасы ось аралық қашықтыққа тең болуы керек.

а _ω =125 мм

Шестерня мен қарапайым дөңгелекті төрт бұрыш етіп сызады. Шестерня білікпен тұтас етіп салынады. Корпустың ішкі қабырғасын сызады.

а) дөңгелектің күпшесінен корпустың қабырғасына дейінгі ара қашықтықты А ₁ =1, 2 =1, 2 *8=9, 6мм деп қабылдайды.

б) дөңгелек тістерінің басынан корпус ішкі қабырғасына дейінгі ара қашықтықты А= деп алады.

Подшипниктің өлшемдерін біліктің диаметрі бойынша таңдап алады: d _n1 =25 мм d _n2 =45 мм

Подшипниктердің майландыру мәселесін шешу керек . Подшипниктерге пластикалық майлау қолдану керек.

Майлау корпустың ішіне кернеу үшін және ол маймен араласпауы үшін май ұстайтын сақина орналасады.

8. Подшипниктерді ұзақтылыққа есептеу.

Жетекші білік: Р _t =2589, 9 H; P _r = 1036 H; Р _а = 2238 H; l ₁ =65, 5 мм

Тірек реакциялары х, Ζ жазықтығында

R _x1 =R _x2 = =2589, 9/2 =1295 H

Тірек реакциялары y, z жазықтығында

R _y1 = (F _r l ₁ + ) = ) = 876, 8

R _y2 = (F _r l ₁ - = =159, 2

Тексеру: R _y1 +R _y2 -F _r =876, 8+159, 2-1036=0

[8 таблица 150 бет]

Реакция қосындысы

P _r1 = =√1294, 95 ² +876, 8 ² = 1563, 86 H

P _r2 = =√1294, 95 ² +159, 2 ² = 1304, 7 H

Көбірек жүктелген тірек бойынша подшипник таңдалады.

Шарикті радиалды подшипник 305 қабылданды.

d=25 мм D=62 мм В=23 мм C=17, 3 кН C _о =11, 4 кН.

Экквивалентті жүк 7. 5 формула бойынша

Р _Э =(XVF _r +УF _a ) K _б К _т

Қатынас =2238 / 11400=0, 1963 бұл шама бойынша е≈0, 2 сәйкес келеді.

Қатынас =2238 / 1563, 86 =1, 43 >e x=0. 56 y=2, 2

P _э =R ₄ VK _б К _т = _Fr4V К _б К ₁ =(0. 56*1563. 86+2. 2*2238) = 5799. 36 Н

[формула 7, 3]

Ұзақтылық есебі, млн. айн.

L=( ) ³ = =26540 млн. айн.

Есептік ұзақтылық сағ.

L _h = = ≈ 456, 12*10 ³ сағ

Жетектегі білік, жетекші білік сияқты сондай күштеме алып жүреді:

P=2589. 9 H

P _r =1036 H

P _a =2238 H

Шынжырлы берілістен білікке түсетін күштеме:

R _ц = 2229, 4 Н

Осы күштемені құрайтындар:

R _цх =R _цу =R _ц sin = 2229, 4 sin 45 = 1276, 42

Компоновканың бірінші сатысынан:

L ₂ = 69. 5; l ₃ = 100

Тірек реакциялары:

Х, Z жазықтығында

R _х3 = Equation. 3 (Pl ₂ -Rl ₃ ) = = 376, 7 Н

R _х4 = (Pl ₂ +R(2l ₂ +l ₃ ) ) = = 3489, 6 Н

Тексеру: R _х3 +R _х4 -(P+R _цх ) = 376, 7+3489, 6-(2589, 9+1276, 4) =0

У, Z жазықтығында

R _у3 = (P _r l ₂ -P _a +R _цу l ₃ ) = = -230, 2 Н

R _у4 = (-P _r l ₂ -P _a _{Equation. 3} +R _цу (2l ₂ +2l ₃ ) ) = = 10, 2 Н

Тексеру: R _у3 +R _цу -(P _r +R _у4 ) = -230, 2+1276, 4-(1036+10, 2) = 0

Реакция қосындысы:

F _r3 = R ₃ = √R ² _х3 + R ² _у3 = √376. 7 ² +(-230. 2) ² = 441. 5 H

F _r4 = R ₄ =√ R ² _х4 +R ² _у4 = √3489. 6 ² +10. 2 ² = 3489. 6 H

Көбірек жүктелген тірек бойынша подшипник таңдалады. Шарикті радиалды подшипник 309 қабылданды.

d=45 мм

D=100 мм

B= 25 мм

C=37, 1 Кн

C _o =26, 2 кн

Қатынас F _a / C _o = = 0, 085 бұл шама бойынша е= 1, 28 сәйкес келеді.

Қатынас F _a / C _o = = 0, 641< е сәйкесінше х=1 у=0

Сондықтан, P = R ₄ V _Kv K _T = 3489, 6

Ұзақтылық есебі; млн. айн.

L = = = 1202. 32 млн. айн.

Ұзақтылық есебі; сағ.

L _h = = = 103290 сағ.

9. Редукторды жинақтаудың екінші сатысы

Жинақтаудың екінші этапының мақсаты-тісті дөңгелектер, біліктер, қорап, подшипникті тораптарды конструктивті құрастыру және біліктермен, кейбір басқа бөлшектердің беріктігін тексеру үшін мәліметтер дайындау. Орындалу тәртібі келесідей.

Шестерня мен дөңгелек табылған конструктивті өлшемдері бойынша сызылады. Шестерня біліктен бөлек орындалады. Жетекші біліктің түйіні конструкцияланады.

1) f ₁ және С ₁ қашықтықтарын пайдаланып, домалау подшипниктерінің кесіндісі сызылады. Радиалды-тіректі подшипниктердің радиалды реакциясы, білікке подшипниктердің радиалды реакциясы, білікке подшипниктердің белгіленген бүйірінен а қашықтықта жылжытылған нүктелерде салынған деп есептелінетінін еске алады.

2) Подшипниктің бүйірі мен қораптың қабырғасының ішкі бетінің арасына май ұстағыш сақина сызылады. Оның бүйірі ішкі қабырғадан бір-екі лақтырғыш сақинаның қызметін атқарады. Біліктің сатысының санын азайту үшін сақинаны подшипник отырғызылатындай диаметрге орналастырады. Оның осьтік бағыты қозғалмауын біліктің иығымен подшипниктің ішкі сақинасының бүйірі орындалады.

3) Подшипниктердің өзара орналасуын сақтандырғыш шайбалы орнықтырғыш гайка мен тіректі төлке бекітеді. Төлкенің қабырғасының қалыңдығы (0. 1-0. 15) dn.

dn-подшипниктің ішкі диаметрі.

4) Подшипниктер қабырғасының қалыңдығы δ _ст =(0. 08-0. 12) D стаканда орналастырылады.

D-подшипниктердің сыртқы диаметрі.

5) Подшипниктердің сыртқы сақиналарын осьтік қозғалыстан сақтау үшін стаканда k ^, =6мм мәнді тірек жасалған. Екінші подшипниктің сыртқы сақинасын кергіш сақина арқылы подшипниктің қақпағының бүйірлі шығынқысымен бекітеді.

6) Шестерняға жататын подшипникті білікке отырғызуды жеңілдету үшін, біліктің диаметрін m кергіш төлкенің ұзындығынан 1. 5 мм-ге азайтады.

7) Манжетті тығыздағыш және болттармен подшипникті тораптың қақпағы сызылады. Біліктің торабы осылай конструкцияланады. Келесі ерекшеліктерге назар аудару керек.

а) Тісті дөңгелек жылжымас үшін бір жағынан 68мм қалыңдықты білікке, ал басқа жағынанмай ұстағыш сақинаға тіреледі.

б) Май ұстағыш сақина (55мм) біліктің буртигіне емес дөңгелектің бүйіріне тірелетіндей етіп, біліктің 60ммбөлігін дөңгелектің күшпегінен қысқа етіп жасалады.

в) Біліктің 60мм-ден 55мм-ге дейінгі ауысуы тісті дөңгелектің ішіне 2-3 мм-ге жылжыған. Подшипник үшін ұяның тереңдігі l _r =1. 5Т

[Кесте 10. 2]

Жетектегі біліктің подшипнигін орналастырып дөңгелектің күпшегінен x=10мм қашықтықта редуктор қорабының белгіленіп, қораптың қабырғасынын подшипниктің арасында y ₂ =20мм саңылау қалдырылады a ₂ = +

Подшипниктің реакция сызығынан жетекші біліктің осьіне дейінгі қашықтықты өлшеп А-ң өлшемі анықталады. Редуктордың корпусын жетекші біліктің осьіне қарағанда симметриялы етіп орындап А ¹ =А мм деп қабылданады. Жетектегі білік подшипниктерінің өлшемдері көрсетілуі тиіс. f ₂ және С ₂ қашықтықтарын өлшеумен анықталады (А ¹ +А=С ₂ +f ₂ ) . Қораптың қабырғасынан қабырға мен тісті дөңгелек арасынан 1. 5 саңылау қалдырып сызық жүргізіледі.

10. Шпонкаларды таңдау және шпонкалы қосылыстарды тексеруге есептеу.

Шпонкалы қосылыс деп түйісетін беттері конусты немесе цилиндрлі бір осьті бөлшектерді шпонканың көмегімен ұштастырып қосуды айтады.

Шпонка-күпшек пен біліктің біріктірілген ойықтарында орналастырылатын арнаулы бөлшек. Оны айналдырушы моментті беру үшін ғана емес, біліктің бойымен күпшектің осьті қозғалуын бағыттау үшін де пайдаланады(бағыттайтын шпонка) . Айналысты беретін бөлшектермен білікті қосу үшін, негізінен болаттан дайындалған призмалы шпонкалар қолданылады(болат45) δ _в =590 Н/мм ² (5-10 мм-ге) стандартты қатардан таңдайды. Шпонканың жіңішке қырларының езілуін тексеру мына шартты қанағаттандыру керек.

Σ _см ^max _см

мұндағы:

М-берілетін айналдырушы момент, Н*мм

d-шпонка орналасқан жердегі біліктің диаметрі, мм

l _p -шпонканың жұмысшы ұзындығы; жалпақ бүйірлі шпонкалар үшін l _p =l _l бүйірлері дөңгелектелгенде l _p =l-в

Жетекті білік:

d=22 мм; b*h=8*7; t=4; l=35; М ₁ = 54*10 ³ Н*мм

σ _см = см

Жетектегі білік:

d=40 мм; b*h=12*8; t=5; l=77; М ₃ = 270*10 ³

σ _см = = 69, 23

11. Біліктердің дәлдік есебі.

Біліктің конструкциясын белгілеп және оның негізгі өлшемдерін орнатып(бөлімдік диаметрлер, тіректердің орталарыменжүктеме иықтарының ара қашықтығы), қауіпті қима үшін беріктілік қорының есептеулі коэффициенттері анықтай отырып дәлденген тексеру есебі орындалады.

n-алынған мәні [n] =2. 5-тен төмен болмау керек. Қажет жағдайда, білікті қаттылыққа тексеру арнаулы есебін орындау шартты кезінде[n] -ді 1. 7 дейін төмендетуге болады.

-қалыпты кернеулер бойынша беріктілік қорының коэффициенті.