Қазақстанда ғылыми-техникалық кадрларды дайындау саясаты



Қазақстандағы басты проблемалардың бірі техникалық мамандардың аз болуы. Қазіргі кезде заңгерлер және қаржыгерлер саны көбею үстінде, ал керісінше қарапайым электриктер, слесарьлар, сантехниктер мамандары жоқтың қасы. Бұған дәлел кәсіптік және техникалық білім департаментінің директоры Қадірбек Бөрібековтің айтқан сөзі: «Қазіргі кезде Қазақстанда техникалық мамандық бойынша оқыған кадрлардың біліктілігі жаман емес, бірақ елімізде бұл саланың мамандары аз дайындалады. Мәселен, аталған оқу орнын бітіргендердің 70 пайызы бірден өз мамандықтарына сәйкес қызметке тұрады. Жалпы біздегі өндіріс саласының дамуына қарай алдағы уақытта елімізге 100 мыңнан астам жұмысшы, орта және жоғары буынды инженер мамандар қажет».
Қазақстан Республикасының инновациялық дамуы үшін жоғары білікті, білімді мамандар ауадай қажет. Инновациялық даму үшін техникалық кадр, орта кәсіптік маман дайындау стратегиялық маңызды болып отыр. Елімізде техникалық және кәсіби білімді дамытудың 2008-2012 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы қабылданған. Дегенмен бүгінгі күні экономика маманға ділгір, орта кәсіптік білімді жұмыс күшіне зәру, техникалық кадрға мұқтаж. Кадрлар дайындау жүйесін реформалау қажет. Осы арқылы елдің экономикалық қуатын арттыруға болады.
Мемлекеттің бағдарламасы жүзеге асуы үшін техникалық және кәсіптік білім беруге қатысты жекелеген проблемаларды талқыға сала отырып, шешу қажет. Білім берілуде, бірақ білім беру қызметі экономика сұранысы мен жұмыс берушінің талабына сәйкес келуі керек. Елімізде жыл сайын 45 мың адам техникалық-кәсіптік мамандықты меңгеріп шығады. Басым бөлігі мемлекеттік тапсырыс есебінен, жергілікті бюджеттен қаржыландырылады. Осы білім экономика сұранысын қанағаттандырады деу қиын. Білім берудің мазмұны заманауи жұмыс беруші талабына сәйкес келе бермейді.
Бүгінде жылына 4 мыңдай арнайы техникалық, экономикалық, ауыл шаруашылығы мамандары дайындалады. Осы маман-педагогтар өндіріске енгізілген ең алдыңғы қатарлы заманауи технологияны меңгеруі қажет. Ал
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Елбасының 2011 жылғы Қазақстан халқына «Болашақтың іргесін бірге қалаймыз» атты Жолдауы;
2. «Жас Отан» жастар қанатының сайты www.zhasotan.kz;
3. Республикалық қоғамдық-саяси күнделікті газет «Алаш айнасы», интернет сайты www.alashainasy.kz;
4. ҚазАқпарат www.inform.kz;
5. Республикалық жастар апталығы «Нұр Астана», интернет сайты www.nurastana.kz;
6. «Білім және ғылым саласындағы халықаралық ынтымақтастық туралы келісімдер», интернет сайты www.edu.gov.kz;

Пән: Саясаттану
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:   
Қазақстанда ғылыми-техникалық кадрларды дайындау саясаты
Қазақстандағы басты проблемалардың бірі техникалық мамандардың аз
болуы. Қазіргі кезде заңгерлер және қаржыгерлер саны көбею үстінде, ал
керісінше қарапайым электриктер, слесарьлар, сантехниктер мамандары жоқтың
қасы. Бұған дәлел кәсіптік және техникалық білім департаментінің директоры
Қадірбек Бөрібековтің айтқан сөзі: Қазіргі кезде Қазақстанда техникалық
мамандық бойынша оқыған кадрлардың біліктілігі жаман емес, бірақ елімізде
бұл саланың мамандары аз дайындалады. Мәселен, аталған оқу орнын
бітіргендердің 70 пайызы бірден өз мамандықтарына сәйкес қызметке тұрады.
Жалпы біздегі өндіріс саласының дамуына қарай алдағы уақытта елімізге 100
мыңнан астам жұмысшы, орта және жоғары буынды инженер мамандар қажет.
Қазақстан Республикасының инновациялық дамуы үшін жоғары білікті,
білімді мамандар ауадай қажет. Инновациялық даму үшін техникалық кадр, орта
кәсіптік маман дайындау стратегиялық маңызды болып отыр. Елімізде
техникалық және кәсіби білімді дамытудың 2008-2012 жылдарға арналған
мемлекеттік бағдарламасы қабылданған. Дегенмен бүгінгі күні экономика
маманға ділгір, орта кәсіптік білімді жұмыс күшіне зәру, техникалық кадрға
мұқтаж. Кадрлар дайындау жүйесін реформалау қажет. Осы арқылы елдің
экономикалық қуатын арттыруға болады.
Мемлекеттің бағдарламасы жүзеге асуы үшін техникалық және кәсіптік
білім беруге қатысты жекелеген проблемаларды талқыға сала отырып, шешу
қажет. Білім берілуде, бірақ білім беру қызметі экономика сұранысы мен
жұмыс берушінің талабына сәйкес келуі керек. Елімізде жыл сайын 45 мың адам
техникалық-кәсіптік мамандықты меңгеріп шығады. Басым бөлігі мемлекеттік
тапсырыс есебінен, жергілікті бюджеттен қаржыландырылады. Осы білім
экономика сұранысын қанағаттандырады деу қиын. Білім берудің мазмұны
заманауи жұмыс беруші талабына сәйкес келе бермейді.
Бүгінде жылына 4 мыңдай арнайы техникалық, экономикалық, ауыл
шаруашылығы мамандары дайындалады. Осы маман-педагогтар өндіріске
енгізілген ең алдыңғы қатарлы заманауи технологияны меңгеруі қажет. Ал
біздің оқытушылар өндірістің бетін көрмейді десе болғандай. Бірақ бұл
мәселе 2009 жылдан бері шешіліп келуде, бұл ұсыныс ірі компания
Казэнерджи қауымдастығында бірінші болып қолға алынған.
Біліктілікті көтеру үшін сәйкес органдар қажетті жағдай туғызуы керек.
Осы ретте біз тағы да жұмыс берушінің ықыласына тәуелдіміз. Жұмыс беруші
есебінен осы жылдар аралығында оқу орындарына 320 жаңа құрал-жабдық
қойылған екен. Бұл – бірлескен кадр дайындау аясындағы қайтарымсыз жәрдем
түрі.
Мамандардың жетіспеушілігін атап айтсақ, Алматы облысында тұрба
төсейтін мамандар керек. Бірақ оны дайындайтын оқу орны ол жерде жоқ. Ал
оны дайындаумен Атырау облысы айналысады. Бізде жоқ деп отырмай, сол
облыстың оқу орнымен келісіп, ол мамандардың келу жолын мойындарына алып,
квота арқылы шақыруға, осылайша бір облыс дайындаған маманды келесі
облыстың мұқтаждығына пайдалануға болады. Батыс өңіріне керекті мамандық
мұнай және газ саласы мамандары. Тек қана мұнай өндіру емес, оны
тасымалдауға қажетті маманның қаны жерге тамбай тұр. Өндіру мен
тасымалдайтын кәсіпорын қасында бір қаланың орнын алатын үлкен өндіріс
орталықтары салынып жатыр. Оған қосымша мамандық иелері керек. Мысалға,
Теңізшевройл жобасының екінші кезеңі басталды. Каспий теңізін құрлықта
игерудің осы кезеңінде 15 мыңдай жұмысшы керек болады. Қазір әр мамандық
бойынша, әр біліктілік дәрежесі бойынша есеп жүргізуде. Олар осы бастан
Қазақстанда қандай оқу орындары бар, мына мамандықты дайындай ма, жоқ па,
соны зерттеуде.
Жұмыс беруші қалағандай жоғары білікті маман дайындау үшін осы
оқушылар машықтанудан өтуі тиіс. Яғни, кәсіптік-техникалық білім саласында
біліктілік деңгейін көтеру үшін әрбір оқушы оқу жоспарына байланысты оқуға
берілген уақыттың 40 пайызын дағдылануға арнауы керек. Ол кәсіптік
шеберханаларда, жұмыс орындарында жүзеге асырылады. Ол үшін қажетті құрал-
жабдық, қажетті жұмыс киімі болуы керек. Оңтүстік Қазақстанда оқу орны бар,
бірақ оған қажетті заманауи құрал-жабдық жоқ, соны қайта жаңартуымыз керек.
Мысалы, Мақтааралда лицей бар, мақта өңдейтін зауыт ашылған. Бірақ оған
қажетті маманды лицей дайындай алмай отыр. Өйткені оқу орнында қажетті
құрал-сайман жоқ. Ал оны қамтамасыз ету жергілікті басқару органдарының
мойнында. Келесі бір проблема – өндіріске жаңа келген жас маманның еңбек
тәжірибесін ұйымдастыру. Айталық, түлек зауытқа, кәсіпорынға бейімделу үшін
сол жерде жұмысшыны оқытатын орын болуы керек. Ал кәсіби маман дайындауға
бюджеттен бөлінетін қаржы көлемі аз.
Бұл проблемалардан шығу жол, кадрларды дайындау саясатын дамыту
Елбасының 2011 жылғы Қазақстан халқына Жолдауында баяндалған. Мәселен,
Елбасының айтуынша: Біз кәсіптік және техникалық білім берудің мазмұнын
толық жаңартпақ ниеттеміз. Қазақстанда барлығы 149 жоғары оқу орны бар. 200
ғылыми кеңестер кандидаттар мен докторларды қалыптан құйғандай етіп жасап
шығарып жатыр. 60 кандидаттың 1-і және 37 доктордың 1-і ғана ғылымға
барады. Осы жылдан бастап ол кеңестердің жұмыстары тоқтатылады. Бұдан былай
магистрлар мен PhD докторлар дайындалатын болады. Біз университеттік білім
беру мен ғылымды дамытудың жаңа деңгейін қамтамасыз етуге міндеттіміз.
Бүгінде жаңа Назарбаев университеті арқауында нарық сұранысына
бағдарланған жоғары оқу орнының инновациялық моделі қалыптастырылуда. Ол
барлық қазақстандық ЖОО-дар үшін үлгі болуы керек.
Үкіметке мыналарды тапсырамын:
- ЖОО-дардың инновациялық қызметке көшу тетігін қалыптастыру;
- білім берудің сапасын арттыру және қолжетімділігін кеңейту үшін білім
беруге қолдау көрсетудің жаңа қаржылық-экономикалық құралдарын енгізу;
- техникалық және жоғары білім берудің деңгейлері үшін бүгінде Тұрғын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қазақстандағы инновациялық қызмет
Қазақстан Республикасындағы білім саласын мемлекет тарапынан реттеу
Қазақстанның ұлттық кадрлерді дайындаудың қазіргі жайы және болашағы
Мемлекеттік басқарудағы мемлекеттік қызметтің қазіргі жағдайы мен ондағы кездесетін мәселелерді талдау
Инновациялық экономиканың теориялық негіздері жайлы
«ВКТ Строитель» ЖШС-ндегі жүргізіліп отырған кадрлық саясатының ерекшеліктерін зерттеу және оны жетілдіру бойынша іс-шаралар жүйесінің әзірлемесін ұсыну
Кластер теориясының және мемлекеттің кластерлік саясаты дамуының әлемдік тәжірибесі
Адам ресурстарын стратегиялық басқару жүйесін құру
Интеллектуалды миграция жағдайына PEST талдау
Кәсіпорынның еңбек ресурстарын басқару кезеңдері
Пәндер