Өндiрiстiк құралдар нарығының инфрақұрылымы

Өндiрiстiк құралдар нарығы. Өндiрiстiк құралдарды iске асыру саласындағы тауарлық-ақшалай қатынастар. Нарықтық қатынастар субъектілері өндiрiстiк-техникалық тағайындау тауарларын сататын және сатып алатын өнеркәсiптiк кәсiпорындар болып табылады. Өндiрiстiк құралдар нарығының ұйымдастыру формалары болып қызмет ететіндер: тауарлық және шикiзат биржалары, тауарлық - делдалдық фирмалар, коммерциялық орталықтар, лизингтік компаниялар, бәсеке саудалар, жәрмеңке, сақтандыру қорлары. Өндiрiстiк құралдар нарығының монополиялық сипатының жоюына шара қолданатын және осы нарықты тексеретін тек мемлекет.
Өндiрiстiк құралдар нарығының тиiмдi жұмыс жасауы инфрақұрылымнан едәуiр дәрежеде тәуелдi болады.
Нарықтық инфрақұрылым – бұл институттар және делдалдық құрылымдардың өндiрiс және оның барлық қатысушыларына қойылған мақсаттардың табысымен қамтамасыз етуге мүмкiндiк беретiн, тұтынушылар мен өнімдер (қызметтер) арасындағы масштабтардағы қайшылықтарды жоятын және бiртұтас нарықтық кеңiстiктегi барлық қатысушылардың алдына қойылған мақсаттарына жетуге мүмкіндік беретін жүйе.
Бұл ұғыммен қатар басқа да терминдердің қолданылатынын атап өту керек: өндiрiстiк инфрақұрылым, әлеуметтiк инфрақұрылым, институционалдық инфрақұрылым және көтерме нарықтың инфрақұрылымы.
Инфрақұрылым кешенiнiң ең маңызды буыны нарықтың тиiмдi жұмыс жасауын қамтамасыз ететiн, нарықтық элементтердiң кешенi болатын көтерме нарықтың инфрақұрылымы болып табылады. Оған биржа, коммерциялық банктер, аудиторлық фирмалар, инвестициялық компаниялар және т. б. жатады.
Шетел тәжiрибесi көрсететіндей, өндiрiстiк құралдар нарығының жұмыс жасауы дамыған инфрақұрылым кешенiнен едәуiр дәрежеде тәуелдi болады.
Кейс №4. Коммерциялық – делдалдық ұйымның тиiмдiлiгi.
Кәсiпорынның коммерциялық - делдалдық қызметiнiң тиiмдiлiгiн сату көлемінің және қызмет құнының сомасының, оларды сатуға кеткен жиынтық шығындардың қатынасын көрсететін сауда делдалдық қызметінің жалпылауыш көрсеткіші бойынша бағалауға болады, ол келесі формула бойынша анықталады:

Мұндағы: – коммерциялық - делдалдық қызметтiң тиiмдiлiгi;
– Iске асырудың iстелiнген көлемi;
– көрсетілген қызметтердің ортақ көлемi;
– жиынтық айналымдар шығындары, соның iшiнде ағымдағы бiрінші реттіктер.
Нарықтық экономиканың жүйесiндегi коммерциялық - делдалдық ұйымдардың жұмыс жасауының ортақ тиiмдiлiгі жылдам өзгеретiн нарықтық