Маркетинг және қоғам

Маркетинг – тілегі мен қажеттілігіне және сұраныстарына ықпал ете отырып, тауардың тартымды және әйгілі болуын қамтамасыз етеді.
Маркетинг – тауарды өндіру, оны тұтынушыға ұсыну және айырбас жолдарымен жеке және топталған тұтынушылардың мұқтаждықтары мен қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған әлеуметтік және басқару процесі.
Мұқтаждық – бұл адамның табиғатына тән, адам өміріне қажетті физиологиялық элементтер болмаған жағдайда орын алады.
Маркетинг қайраткерлері өз жауапкершіліктерін мойындай отырып, сатып алушылар мұқтаждығын өздерінше түсіндіріп және оған жауап ретінде қажетті тауарлар ұсынып, осы тауарлардың әр сатып алушыларға пайдалы түрде сатылуын, әрі сатушылардың табыс табуымен ждауап бергісі келеді. Маркетинг тұжырымдамасы – қызмет жасаудың ғылыми жүйесі және өзара пайдалы болуы. Оны пайдалану – көп миллиондаған тұтынушылардың ылғи өзгеріп тұратын көптеген мұқтаждықтарын қанағаттандыру үшін экономиканы көрінбейтін қолменнен бағыттау деген сөз.
Бірақ мұндай теоретикалық нұсқауларды маркетингілік тәжірибелердің бәрі бірдей жол деп тұтынбайды. Бірқатар жеке адамдар мен фирмалалр күмәнді маркетингілік әдісті пайдалануға тырысады. Қайсібір жекеменшіктері тіпті күнәсіз деуге болатындай-ақ маркетингілік келісімдердің бірталай кең шеңбердегі адамдарға тигізетін өте терең зардабымен байланысты. Кейбір жекеменшік келісімдеріне тұтас қоғам тарапынан назар аударылады.

Пайдаланған әдебиеттер:

1. Ф.Котлер «Маркетинг негіздері» Алматы, 2000ж
2. Нысанбаев С.Н, Садыханова Г.А «Маркетинг негіздері» Алматы, 2002ж

Пән: Маркетинг
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

Ж о с п а р

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім
1. Қоғам тарапынан маркетингі адресіне жиірек қандай сын сөздер
айтылады.
2. Маркетингтің зиянды зардаптарын шектеу мақсатында жеке адамдар
қандай қадамдар жасауы қажет.
3. Марктингтің зиянды зардаптарын шектеу үшін заңгерлер және
мемлекеттік мекемелер қандай әрекеттер жасау керек.
4. Маркетингті әлеуметтік жауапкершілік рухында өткізуге прогрессивті
фирмалар қандай қадамдар жасауда.

ІІІ. Қорытынды бөлім

Маркетинг – тілегі мен қажеттілігіне және сұраныстарына ықпал ете
отырып, тауардың тартымды және әйгілі болуын қамтамасыз етеді.
Маркетинг – тауарды өндіру, оны тұтынушыға ұсыну және айырбас
жолдарымен жеке және топталған тұтынушылардың мұқтаждықтары мен
қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған әлеуметтік және басқару
процесі.
Мұқтаждық – бұл адамның табиғатына тән, адам өміріне қажетті
физиологиялық элементтер болмаған жағдайда орын алады.
Маркетинг қайраткерлері өз жауапкершіліктерін мойындай отырып, сатып
алушылар мұқтаждығын өздерінше түсіндіріп және оған жауап ретінде қажетті
тауарлар ұсынып, осы тауарлардың әр сатып алушыларға пайдалы түрде
сатылуын, әрі сатушылардың табыс табуымен ждауап бергісі келеді. Маркетинг
тұжырымдамасы – қызмет жасаудың ғылыми жүйесі және өзара пайдалы болуы. Оны
пайдалану – көп миллиондаған тұтынушылардың ылғи өзгеріп тұратын көптеген
мұқтаждықтарын қанағаттандыру үшін экономиканы көрінбейтін қолменнен
бағыттау деген сөз.
Бірақ мұндай теоретикалық нұсқауларды маркетингілік тәжірибелердің
бәрі бірдей жол деп тұтынбайды. Бірқатар жеке адамдар мен фирмалалр күмәнді
маркетингілік әдісті пайдалануға тырысады. Қайсібір жекеменшіктері тіпті
күнәсіз деуге болатындай-ақ маркетингілік келісімдердің бірталай кең
шеңбердегі адамдарға тигізетін өте терең зардабымен байланысты. Кейбір
жекеменшік келісімдеріне тұтас қоғам тарапынан назар аударылады.

Қоғам тарапынан маркетингке қатысты сынау

Кейбір сыншылардың айтуы бойынша маркетинг жеке тұтынушыларға, тұтас
қоғамға және басқа коммерциялық кәсіпорындарға зиянын тигізеді деп санайды.
Сыншылар американдық маркетинг жүйесін тұтынушыларға мынадай себептерден
зиян келтіреді деп санайды:
1. жоғары баға
2. адастыруға жетелейтін әдістерді пайдалану
3. жабысып айырылмау әдістерін пайдалану
4. сапасы төмен не пайдалануға қауіпті тауарлар сату
5. тауарлардың жоспарланған көнеру тәжірибесін пайдалану
6. бақытсыздыққа ұшыраған тұтынушыларға қызмет көрсетудің төмендігі
ЖОҒАРЫ БАҒА. Маркетингтік сыншылар американдық маркетинг жүйесін тауардың
жай ақылды-естілік қатардағы баға дәрежесінде болуынан гөрі, оның
деңгейін көтеруге әкеліп соқтырады деп санайды. Осы мәселе жөнінде үш
факторларға бағыттайды:

Тарату шығындарының жоғарлығы. Дүниеқор делдарлар үстеме бағаны
қызметтің өз бағасынан бірнеше есе артық қояды. Бұған байланысты сынаушылар
көптеген тәждірибелер жүргізеді. Соның бірі Тарату өте қымбат емес пе?
деген еңбекте басылып шыққан. Нәтижесінде авторлардың қорытындысы бойынша,
тарату шығындары өлшеусіз жоғары, оған қоса мыналар байқалады: ...сауда
күштері жарыса пайдаланады, сауда нүктелерінің өте көптігі, қызмет
көлемінің шамадан тыстығы, тауар маркаларының және қажетсіз жарнамалардың
өте көптігі... тұтынушылардың сенімсіз ақпараттар бойынша сатып алуды
орындауы, ал дистрибьютерлер арасында шығын туралы нағыз білімнің жоқтығы,
валға деген үлкен ұмтылысқа талаптануы, жоспарлау мен басқару деңгейінің
төмендігі, жөнсіз баға саясаты.
Бұған саудагерлерде өздерінің жацуаптарын айтуда. Біріншіден,
делдарлар басқа жағдайлардағы өндірушілердің не тұтынушылардың жүзеге
асыруға керекті жұмыстарын орындайды. Екіншіден, үстеме бағаның өсуі
тұтынушыларға қажетті қызметтердің жетілдіргенін көрсетеді. Үлкен
ыңғайлылықты қамтамасыз ету, ассортименті кеңейтілген жіне жұмыс күні
ұзартылған, тауарды қайтару жағдайы ірі дүкендерді ашуды қажет етеді.
Үшіншіден, дүкендерді пайдалану шығыны тұрақты түрде өсуде болғандықтан,
бөлшек саудашылар бағаны көтеруге мәжбүр. Төртіншіден, бөлшек саудадағы
бәсекелестік сонша шиеленісте болғандықтан, саудашылардың таза табысы өте
аз.
Жарнаманың және ынталандырудың жоғарғы шығыны. Сонымен қатар қазіргі
маркетингті интенсивті жарнаманың және интенсивті өткізуді ынталандырудың
себептерін бағаның өсуінің айыпкері деп санайды.
Кәсіпкерлер мұндай айыптауларға былай деп жауап қайтарады.
Біріншіден, тұтынушыларды тауардың тек фүнкциональдық аспектілері ғана
қызықтырмайды. Өйткені олар иелерін әрі дәулетті, әрі әдемі және басқаларға
ұқсас емес етіп сезіндіретін тауарларды аларда, олар идеяны сатып алады.
Өндірушылер нарықтық идеяны жасайды, ал оған тұтынушы тлеуге даяр. Дағдылы
жағдайда, тұтынушылардың тілегі бойынша, тауардың тек функциональды
вариантында төменірек бағамен сатып алуға болады. Екіншіден, тауарға
маркалық атау беру тәжірибесі сатып алушылардың сенімділігін туғызу
мақсатында орындалады. Маркалық атау тауардың сапалық белгісін көрсетеді
және тұтынушылар жақсы әйгілі маркаларды, оның бағасының шамасы
жоғарылағанына қарамастан, сатып алуға дайын. Үшіншіден, интенсивті жарнама
– маркалы тауардың барлығына және құндылығы туралы миллиондаған
потенциальды сатып алушыларды хабарландырудың айқын және рентабельді әдісі.
Егер тұтынушылар нарықта не юбарын білгісі келген жағдайда, олар
өндірушінің жарнамаға кеткен мол шығындалуын түсінеді. Төртіншіден,
интенсивті жарнама және ынталандыру фирма үшін міндетті түрде, өйткені
онымен оның бәсекелестері де айналысады. Жеке кәсіпорындар, егер
бәсекелестен төмен шығынданатын болса, онда ол қол жеткен назар аудару
үлесінен айырылуы мүмкін. Бесіншіден, өткізуді ынталандырудың
интенсивтілігін кезеңді турде өткізу қажет, өйткені жалпылама өндіру
жағдайында тауарды дайындау оның сұраным басталары алдында болады және
тауар қорларын жаппай сату үшін сатып алушыларға бірқатар түрткі болатын
мүдделер де керек.

Өлшемсіз үстеме баға. Сыншылардың пайымдауынша, өндірістің кейбір
салалары өз тауарлары үстеме баға қоюда ерекше күнәкерлікке барады.
Кәсіпкерлер мұндай сындарға былай деп жауап қайтарады. Біріншіден,
шынында, қараниет айла-шарғы арқылы тұтынушылар есебінен пайда табатын
кәсіпкерлер кездеседі. Мұндай коммерсанттардың әрекеті туралы іскерлікті
жақсарту тәжірибе Бюросына және басқа тұтынушылар құқығын қорғайтын
мекемелерге хабарлау қажет. Екіншіден, коммерсанттардың көпшілігі адал
ниетте, өйткені олар тұтынушылардың қайтара тапсырыс беретіндігіне
сенімбілдіреді. Үшіншіден, тұтынушылар жоғары үстеме бағанын шын себептерін
түсінеді.

Адастыруға жетелейтін әдістерді пайдалану. Кәсіпкерлерді адастыруға
жетелейтін әдістерді пайдалануы туралы жиі айыптайды, себебі, соның
нәтижесінде тұтынушы тауардың нағыз құндылығынан басымырақ зат алдым деген
сенімде болады. Бірқатар салалардың жұмыстарына түсетін шағымдар саны орта
деңгей көрсеткіштерінен жоғары. Бұл түсінікте нағыз тәртіп бұзушыларға
жататындар: қамсыздандыру компаниялары, баспалар, пошта арқылы жер
уческелерін сатушылар, үйлерді жаңартумен айналысатын мердігерлік
мекемелер, автомобиль жөндеу шеберханалары, төменгі температуралы үй
мұздатқыштарын құрылғылармен жабдықтайтын мердігерлер, сырттан оқыту оқу
орындары, сауда автоматтары фирмалары, би мектептері.
Алдау тәжірибесін пайдалану оларды тыю үшін заңды және әкімшілік
шаралар қолдануға әкеліп соқтырады. 1938 жылы қабылданған Уилер-Ли заңы
федеральды сауда комиссиясына арам ниетті және алдамыш жұмыстар мен
әдістерге тыйым салуға рұқсат берді. Комиссия алдау тәжірибесі түрлерінің
тізімі келтірілген нұқсауларды баспадан шығарды. Ең күрделі проблема асыра
мақтау мен жарнамалардағы алдау шекарасын айыру болып саналады.
Жарнама бостандығы қолданушылар үш сылтауды көтереді. Біріншіден,
кәсіпкерлердің көпшілігі алдау әрекеттерін және әдістерін пайдаланбайды,
өйткені ол олардың бизнесті келешек жоспарына зиянын тигізеді. Өзінің
ойлағанындай нәрсені ала алмаған тұтынушы басқа сенімдерік кәсіпкерлерге
ауысып кетеді. Екіншіден, тұтынушылардың көпшілігі жаранамалық асыра
сілтеуде өз-өзіне есеп беріп, сатып аларда дұрыс скепцизимді басшылыққа
алады. Және, үшіншіден, жарнамалардағы асыра сөйлеу әрі шарасыздық әрі
қажет.
Сапасы нашар не пайдалануы қауіпсіз емес тауарларды сату. Тағы бір
сынды ескертуге тауардың қажетті сапасының болмауы жатады. Біріншіден,
тауарлардың жаман дайындалғанына шағым айтады. егер тұтынушы дырылдауық,
ұрмалы-соқпалы, кнопкалары не ұстатқыштары жетіспейтін бірдеңелерді
алмағанмен, майысқан, мөлшерлері үйлестірілген, бөлшектері салақтаған,
ағатын және сықырлауық бірдемемен кездесуі ықтимал. Екіншіден, кейбір
тауарлар ешқандай тұтыныстық пайда келтірмейді дейтін шағымдар да бар.
Үшіншіден, тауарлардың қауіпсіз жасалуына шағымдар түседі. Тұтынушылар
қоғамы өздерінің зерттеген тауарларында – электротұрмыс тауарларының
қауіптілігін, тұрмыстық жылытқыштардан тұншықтырғыш газымен иістену
қауіпін, газон шапқыштарының саусақтарға қауіптілігін, автомобильдер
басқару жүйелерінің сенімсіздігін, т.б. жасырын қауіптер тапқанын ылғи
хабарлайды. Кейбір өндіріс салаларындағы тауар сапасы туралы туындайтын
проблемалар бірқатар себептермен түсіндіріледі, олардың арасында
өндірушілердің парықсыздық қатынасы, тауардың күрделенуң және сапаны қатан
бақылаудың жеткіліксіз болды.
Екінші жағынан, бірқатар факторлар өндірушілердің өз тауарлары сапасы
туралы қамқорлық жасағанын талап етеді. Біріншіден, ірі өндірушілер өз
атақтарын жоғары ұстағысы келеді. Екіншіден, ірі бөлшек саудашылар жоғары
сапалы тауарларды сатушылар атағын алуға тырысады, өйткені ол олардың
бүкілұлттық маркаларын да және өздеріндік мемлекеттік маркаларын да
таңдауға және таратуға ықпалын тигізеді. Үшіншіден, әртүрлі тұтынушылар
бірлестіктері сапасы төмен не қауіпті тауарлардың сату айналымында пайда
болуын тұрақты түрде бақылап отырады.

Тауарлардың жоспарланған көнеру тәжірибесін пайдалану. Көнерудің үш
түрі бар:
Сырт безендіруінің жоспарланған түрде көнеру - өндірушінің тауардың
сырт пішінінің жарамайтындығы туралы тұтынушылардың көзқарасын өзгерту
мақсатындағы қолданылатын әдістері.
Жоспарланған функциональды көнеру – бұл өндірушілердің тауарды нағыз
тартымдылық қасиетінен айырып, оның қазіргі кездегі жоқтығы және келешекте
тауарды үстемелеу нәтижесінде оның ертеалмастыруына мүмкіндік бергізу
саясаты.
Конструкция материалдарының жоспарланған көнеруі дегеніміз
өндірушілердің тез сынатын, тез тозатын тез бұзылатын не тоттанатын
материалдарға және комплекстеу бұйымдарына таңдауын тоқтауын айтады.
Мұндай айыптауларға қарас кәсіпкерлер былай жауап қайтарады. Біріншіден,
сатып алушыларға тауардың сырт түрін ауыстрып тұрған ұнайды. Қайсібір
көнерген заттар оларды жалықтырып тұрады. Екіншіден, фирма жаңа
функциональды қасиеттерді тауар құрамына енгізбейді: егер ол қасиеттер
жеткілікті тексеруден өтпеген болса, егер олар тұтынушының дайындағанынан
гөрі тауар бағасын жоғарылататын болса және де басқа салмақты себептер
болмаса. Үшіншіден, фирма жаңа материалдарды өндіріс шығындарын және тауар
бағасын төмендету мақсатында пайдаланады. Төртіншіден, жоспарланып көнеру
дейтінімізді негізгі көлемі нарықтық қоғамдағы динамикалық бәсекелестік
факторлардың және тауардың не қызметтің ылғи жетілдіруіне әсерін тигізетін
техникалық прогрестің ықпалымен түсіндіруге болады.
Бақытсыздыққа ұшыраған тұтынушылаорға қызмет жасаудың төменгі
деңгейі. Американдық маркетинг жүйесін бақытсыздыққа ұшыраған тұтынушыларға
иөменгі деңгейде қызмет атқарады деп айыптайды: Кедейлер артық төлейді
деген кітаптың авторы Дэвид Капловицаның пікірі бойынша, қала кедейлеріне
сапасы төмен тауарларды жоғары бағамен сататын кішігірім дүкендер арқылы
орындауға тура келеді дейді. Табысы төменгі деңгейдегі аудандар үшін
жетілдірілген маркетинг жүйелері болу керектігі, ал мұндай аудандардың
тұрғындары тұтынушылар ретінде қорғауды талап ететіні айқын нәрсе.
Федералды сауда комиссиясы шын бағасына сәйкес келмейтін тауарды
жарнамалаушыларға, көне тауарды жаңа тауар ретінде сатушыдларға не несие
бергені үшін көп ақы сұраушыларға қарсы шаралар қолдануда. Комиссия төменгі
деңгейлі табысты адамдардың бірдеңе сатып алуына байланысты саудагерлердің
сот искілерін ұтуды не қарыз алған адамдардың үшінші адамдардағы ақшаларын
не заттарын тұтқындауын қиындату жолдарын қарастыруда. Қиыншылықтан шығудың
тағы бір мүмкіншілігі – ірі бөлшек саудашылардың төменгі деңгейлі табысты
аудандарда өз дүкендерін ашуын мадақтау.

Маркетингтің бүкіл қоғамға деген әсері.

Шамадан тыс меркантелизм. Сыншылардың пайымдауынша, американдық
кәсіпкерлік жүйесі затқа қызығуды шамадан тыс мадақтайды. Адамдарға оның
өзінің кім екеніне емес, оның несінің барына сәйкес баға береді. Бірақ
ептеп өзгерістер бола бастаған сияқты. Кейбір американдық ала беруге деген
әуесқойлықты жоғалта бастаған сияқты. Олар демалысқа, ойындарға көп
уақыттарын бөле бастап, азға қанағат жасауға үйренуде. Мұндай қозғалыс
Шамалы – бқл өте жақсы және неғұрлым аз – соғұрлым көп деген
девиздермен өтуде. Жақын адамгершілік қатынастарды болдыруға және
өркендетуге және затты қуғындаудан гөрі қарапайым адам қуаныштарына
көбірек көңіл бөлінуде.
Жасанды тілектер. Заттарға деген құмарлыққа адамның табиғи түрі деп
қарамайды. Бизнестің Мэдисон – авенюді жалдауы – ол адамдардың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.