Маркетингтік зерттеулер жүргізу әдістері

ЖОСПАР:

1. Маркетингтік зерттеулер жүргізу әдістері.
2. Сыртқы рынокта маркетингтік зерттеулер жүргізу үрдісі мен ерекшеліктері.
3. Халқаралық маркетингтік зерттеудің жобасын жоспарлау.
4. Шетел рыноктарын кешенді талдау әдістемесі.

МАРКЕТИНГТІК ЗЕРТТЕУЛЕР ЖҮРГІЗУ ӘДІСТЕРІ.
Халқаралық рынокты кешенді зерттеу тауар ерекшеліктеріне, кәсіпорын қызметі сипатына, экспортталатын тауарды өндіру ауқымына және т.б факторларға байланысты.
Халқаралық рынокты зерттеудің келесідей әдістері қолданылады:
 Рынок сыйымдылығын және жекелеген сараланымдарын анықтау. Рыноктың сыйымдылығы – бұл белгілі бір уақыт аралығында (көбінесе 1жылдағы алынады) өткізілген тауар мөлшері болып табылады. С(рынок сыйымдылығы) = Р(ұлттық өндіріс) + R(тауар қоры қалдығы) - E(экспорт) + I(импорт) + D(тұтынушы мен сатушыдағы тауар қоры азаюы) – M(көбеюі) – E0(жанама экспорт) + I0(жанама импорт).
 Рынок жағдаяты (конъюктура) мен өткізуді болжау. Ол 1-6 айдан 1,5 жылға дейін созылады, және онда баға деңгейі, тауар қоры, тапсырыс, сұраныс пен ұсыныс көрсетіледі.
 Сатып алушылар мінез-құлқы.
 Бәсекелестер қызметтерінің тәжірибесі.
 Фирманың тауарды енгізуін алдын-ала шамаланған реакциясы (жауапты әсері).

СЫРТҚЫ РЫНОКТА МАРКЕТИНГТІК ЗЕРТТЕУЛЕР ЖҮРГІЗУ ҮДЕРІСІ МЕН ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ.
«Сыртқы рынокты зерделеу» деген ұғымға жүйелі жинақ, жазба, тауар мен қызметтердің экспорты мен импорты туралы деректерді түсіндіру (интерпретация) және талдау, маркетингті ұйымдастыру жатады.
Шетел рыноктарының маркетингін зерттеу кезеңдері:
 Рыноктық проблемаларды анықтау;
 Зерттеулердің көлемі мен міндеттерін анықтау;
 Зерттеулердің жоспарын жасау;
 Деректер жинау;
 Нәтижелерді қорыту және есеп беруді дайындау.
Халқаралық рыноктарды зерттеуде рынок дамуының беталыстары мен жалпы жағдайлары туралы ақпарат қажет, олар мында қолданылады:
 Кәсіпорын шығаратын өнім жататын салада;
 Осы өнімді өндіретін және тұтынатын елдерде;
 Өнімді сатушы, тұтынушы және жекелеген өндіруші фирмаларда.
Шетел рыногын зерттеу принциптері:
 Нысаналық – зерттеу жұмыстары кәсіпорын міндеттері, мақсаттары, қызмет бағыттарымен тығыз байланыста болу;
 Кешенді тәсілдеме – зерттелетін рыноктың элементтерін зерделеу, талдау оған әсер ететін факторлармен байланыстыру;
 Жүйелілік – талдау, қадағалауды әрдайым және қалыпты жүргізу;
 Ақпарат көздері көптүрлілігі – бірнеше ақпарат көздерін зерттеу;
 Ғылымдық – зерттеулер әділдігі, дәлелдігі, дәлдігі болу.
Халқаралық маркетингтік зерттеудің үш негізгі талабы:
 Зерттеуде ең пайдалы жобаларды таңдау;
 Нәтиженің салыстырмалылығы;
 Зерттеуді үлкен ауқымда ұйымдастыру.

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:
1. «Халқаралық маркетинг», Р.А.Қамшыбаев, Л.Қ.Баймағамбетова, Алматы 2003 жыл.
2. Сатыбалдыұлы.С, «Маркетинг - нарықтану», Алматы 1999ж
3. Алтынбаев.Б.А, Истаева.А.А, «Основы маркетинга»
4. «Халқаралық маркетинг стратегиялары мен әдістері», ISB ном 9965-532-98-2
5. Ф.Котлер, «основы маркетинга», 1999ж