Корпоративтік табыс салығы: мәні, маңызы және қызмет ету механизмі

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 78 бет
Таңдаулыға:

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ БИЗНЕС ФАКУЛЬТЕТІ

ҚАРЖЫ КАФЕДРАСЫ

МАГИСТРЛІК ЖҰМЫС

Тақырыбы: Корпоративтік табыс салығы: мәні, маңызы және қызмет ету механизмі

Тексерген: Ермекбаева Б. Ж.

э. ғ. к., доц.

Орындаған: Манабаева И.

2-курс магистранты

Алматы 2005

Мазмұны

Кіріспе . . . 3

І. Бөлім. Корпоративтік табыс салығының теориялық және методологиялық аспектілері . . .

1. 1. Корпоративтік табыс салығының мәні мен маңызы . . .

1. 2. Қазақстан Республикасындағы корпоративтік табыс салығының

қалыптасу мен даму тарихы . . .

ІІ. Бөлім. Қазақстан Республикасындағы корпоративтік табыс

салығының қызмет ету жағдайы . . .

2. 1. Корпоративтік табыс салығын есептеу және төлеу механизмі . . .

2. 2. Корпоративтік табыс салығының бюджетке түсуін талдау . . .

1. 3. Корпоративтік табыс салығын алудағы дамыған шет мемлекет

елдерінің тәжірибесі . . .

ІІІ. Бөлім. Қазақстан Республикасындағы корпоративтік табыс

салығынның мәселелері және жетілдірілу жолдары . . .

Қорытынды . . .

Әдебиеттер тізімі . . .

Қосымшалар . . .

Кіріспе

Тақырыптың өзектілігі. Қазақстан экономикасының нарықтық қатынастарға өтудегі проблемаларының бірі салықтық қатынастар болып табылады. Ол қаржы ресурстарының әртүрлі әлеуметтік-экономикалық мақсаттар деңгейінде құрылуымен байланысты және олар өз алдына мемлекет, аймақтар, кәсіпорын, шаруашылық субъектілері, жеке және заңды тұлғалар, барлық салық төлеушілердің көзқарасын ескереді. Қазақстан Республикасында табыстың бір бөлігін мемлекетке беретін және сонымен бірге кәсіпкерліктің дамуына ықпал етуге қабілетті салықтық жүйе қалыптасқан. Бірақ, нарықтық қатынастарды дамыту жағдайында салықтық жүйенің маңызы мен ролін анықтайтын жаңа бағытты жүзеге асыру қажеттілігі туады. Ғылыми негізделген, өзгермелі нақты жағдайда бұл жүйе экономикалық процестерге оң әсер етеді, теріс құбылыстарды жояды, қоғамда дамыған құқықтық қатынастарды бекітеді.

Салықтық жүйе аса мән беретін құрал, себебі ол меншік түріне қарамастан шаруашылық субъектілердің қызметін ынталандыру үшін әсер ете алады және жағдай жасайды: кәсіпкерлік қызмет пен еңбек белсенділігін ынталандыруды жүзеге асыру; жеке азаматтардың әлеуметтік-ақталмаған ақшалай табыстарын шектеу; инфляциялық есептерге қатысты бағалар мен табыстардың өсуін шектеу; бюджеттің табыстық базасын нығайту мен өсуін қамтамасыз ету. Қазіргі салықтық жүйе алдына қойған мақсаттарды көбінесе шешпейді. Сондықтан әлеуметті-экономикалық дамудың нақты анықталған стратегиялық мақсаттары мен приоритетті бағыттарын жүзеге асыру қажет. Осыған байланысты нарықтық құралдарды тиімді пайдалану негізінді салықтық жүйені қалыптастыру саласында теориялық және тәжірибелік зерттеу жұмыстары ерекше өзектілік танытады. Ол тақырыпты таңдау мен қарастырылу сұрақтардың шеңберін анықтауға мүмкіндік береді.

Рыноктік экономикаға өту жағдайында Қазақстан Республикасындағы табыстың бір бөлігін мемлекетке беретін және сонымен қатар кәсіпкерліктің дамуына ықпал етуге қабілетті салықтық жүйе қалыптасқан. Қазақстан Республикасының экономикасында салық жүйесі мемлекет қаржы көздерін жасаудың ең негізгі құралы болуымен қатар, ел экономикасын қайта құруға, өндірістің ұлғайып дамуына және саяси әлеуметтік шаралардың толығымен іске асуымен мүмкіндік туғызады. Қазіргі таңда Қазақстан Республикасы егемендік алып, дербес мемлекет болған кезінде және белсенді түрде рыноктік экономикаға өту кезінде салық жүйесі елеулі орын алады.

Қазақстан экономикасы нарықтық қатынастарға өтуінде корпоративтік табыс салығы елеулі рол атқарады. Корпоративтік табыс салығы Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджетінің салықтық түсімдерінде ең қомақты үлеске ие болуда. Сонымен қатар, бұл салық түрі барлық шаруашылық субъектілердің қаржылық - шаруашылық қызметтерінің нәтижелеріне тікелей әсерін тигізеді. Осы мәселелерге байланысты корпоративтік табыс салығының теориялық және тәжірибелік аспектілерін зерттеп дамытудың маңызы зор болып келеді.

Магистірлік жұмысының мақсаты қазіргі кезең жағдайында салық салудың теориялық және әдістемелік жағдайларын анықтау, оның негізінде - республикадағы корпоративтік табыс салығының макро және мезодеңгейде жетілдіру мен құру бойынша әдістемелік және тәжірибелік ұсыныстарды жүзеге асыру болып табылады.

Жұмыс жазу барысында қойылған мақсатқа сәйкес келесі мәселелер шешілді:

корпоративтік табыс салығының экономикалық табиғатын анықтау және оның қазіргі жағдайындағы сапалы жаңа мазмұнын ашу;
республикада және аймақта корпоративтік табыс салығының даму сипатын кезең бойынша талдау, оның потенциалды мүмкіндіктерін анықтау;
корпоративтік табыс салығының бюджеттегі орнын талдау, қазіргі жағдайында оның бюджетті құру тиімділігіне әсері;

- республикадағы корпоративтік табыс салығын жетілдіру бойынша нақты ұсыныстарды жүзеге асыру мен негіздеу.

Зерттеу заты корпоративтік табыс салықтарын жинаудың тәжірибелік әдістері мен теориялық аспектілеріне қатысты ұйымдастырушылық-экономикалық сұрақтар жиынтығы.

Магистірлік жұмысының міндеттері:

Қазақстан Республикасының корпоративтік табыс салығының мәні мен мағынасын зерттеу;
Қазақстан Республикасының корпоративтік табыс салығының қалыптасу тарихын қарастыру;
Корпоративтік табыс салығын есептеу және төлеу механизімін қарастыру;
Корпоративтік табыс салығының бюджетке түсуін талдау;
Қазақстан Республикасының корпоративтік табыс салғының мәселелері мен жетілдіру жолдарын қарастыру.

Магистірлік жұмысының теориялық методологиялық базасы - экономика ғылымының классиктерінің еңбектері, Қазақстан Республикасы Президентінің, Парламентінің және Үкіметінің заңды нормативтік актілері, Қаржы министрлігінің нормативтік материалдары, шетелдік және отандық ғылыми экономистердің еңбектері Я. А. Аубакиров, В. Д. Ли, В. Д. Мельников, Б. Ж. Ермекбаева, Г. Д. Карагусова, К. К. Ильясов және А. И. Худяков зерттеу барысында жинақталған және өңделген есептік мәліметтер. Жүйелік талдау, ақпаратты экономика - статистикалық өңдеу, салыстыру, негіздеу және тағы басқа сияқты әдістер қолданылды.

Магистірлік жұмысының құрылымы - магистірлік жұмысы кіріспе, үш бөлім, қорытынды, әдебиеттер тізімінен тұрады.

Зерттеудің бірінші бөлімінде корпоративтік табыс салығының экономикалық қатынастар жүйесіндегі қызмет етуінің теориялық және методологиялық аспектілері, корпоративтік табыс салығының қалыптасу тарихы және шетел тәжірибесі қарастырылды.

Магистірлік жұмысының екінші бөлімінде - Қазақстан Республикасындағы корпоративтік табыс салығының есептеу және төлеу механизмін, корпоративтік табыс салығының бюджетке түсуін талдау және корпоративтік табыс салығын алудағы салық органдарының атқаратын қызметтері қарастырылды.

Магистірлік жұмысының үшінші бөлімінде Қазақстан Республикасының корпоративтік табыс салығы бойынша мәселелері мен жетілдіру жолдары мен даму перспективалары қарастырылды.

І. БӨЛІМ. КОРПОРАТИВТІК ТАБЫС САЛЫҒЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ МЕТОДОЛОГИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ

КОРПОРАТИВТІК ТАБЫС САЛЫҒЫНЫҢ МӘНІ МЕН МАҢЫЗЫ

Көптеген мемлекеттің рыноктік экономикаға әсер етуші экономикалық тұтқаларының ішінде салықтың алатын рөлі зор. Ол әсіресе өтпелі экономикалық кезеңде мемлекеттің қаржы-несие механизміндегі экономиканы реттеуші жүйелердің бірі ретінде қарастырылады. Мемлекет салық саясатын рынокқа жағымсыз әсер етуші ретінде кеңінен қолданады. Салықтар, сондай-ақ жалпы салық жүйесі рынок жағдайында экономиканы реттеуші құралдар ішіндегі ең жоғарыларының бірі болып табылады. Жалпы халық шаруашылығының қаншалықты тиімді жұмыс істеуі салық салу жүйесінің дұрыс жолға қойылатындығына тікелей байланысты. Салықты қолдану жалпы мемлекеттік қызығушылық пен коммерциялық қызығушылықты немесе мүддені ешқандай меншік заңды тұлғалардың ұйымдық және ведомствалық бағыну түрлеріне қарамастан біріктіретін және басқару әдісінің бірден-бірі. Мемлекет салықтарды экономиканы дамыту, тұрақтандыру барысында қуатты экономикалық тетік ретінде пайдаланады. Салықтың көмегімен кәсіпкерлер, жергілікті және мемлекеттік бюджетпен, банктермен, сонымен қатар жоғарғы органдармен байланыс орнатылады. Салық арқылы ішкі экономикалық қызметтер, шетел инвестициясын тарту саясаты, кәсіпорындардың ішкі шаруашылық табыстары мен пайдаларын реттеп қалыптастырады. Мемлекет салық арқылы өзінің қоғамдық міндеттерін ресурстарды иелену арқылы іске асырады. Салық арқылы табыстың көп бөлігін алатын әлеуметтік қамсыздандыру іске асырылады. Салық салу жүйесі адамдар арасындағы табыстың соңғы бөлінулерін анықтайды.

Салық қоғамның түрлі кластарға бөлінуімен және мемлекеттің құрылуымен бірге пайда болады және мемлекеттің өмір сүруі мен дамуының негізгі қаржылық көзі болып табылады. Мемлекет құрылымының өзгеруі, өркендеуі қашан да болса оның салық жүйесінің қайта құрылуымен, жаңаруымен бірге қалыптасады. Ол “азаматтардың алымдары көпшілікке бағытталған билік құру үшін қажет” деген қағидаға сүйенеді. Әрбір мемлекетке өзінің ішкі және сыртқы саясатын жүргізу үшін белгілі бір мөлшерде қаржы көздері қажет. Қоғамның дамуымен байланысты бірде-бір мемлекет өзінің даму деңгейін салықсыз түсіндіре алмайды. Себебі, қандай да бір топтың сұранысын қанағаттандыру үшін белгілі көлемде ақша сомасы қажет, ал ол ақша салық арқылы жиналып отырады. Осыдан шығаратын қорытынды ең төменгі салық ауыртпашылығы мемлекеттің төменгі өз қызметтерін іске асыруға кететін шығынымен анықталынады, олар: басқару, қорғаныс, сот тәртіп сақтау. Мемлекеттің қызметтер түрі көп болған сайын ол соғұрлым салықты көп жинауы керек.

Сонымен, салық салу дегеніміз - ол табысты заңды, жеке тұлғалар және мемлекет арасында бөлу, ал салық қоғамдық сұранысты қанағаттандыру мақсатында заң негізінде бюджетке заңды және жеке тұлғалардың міндетті төлемдері болып табылады. Салық табыс алушы жеке және заңды тұлғаларды мемлекеттің қаржы ресурстарын қалыптастыруға қатысуға міндеттейді. Салықтар қайта бөлу құралы бола отырып, адамдардың қандай да бір қызметтерін дамытуына мүмкіншілік, ынталандыру болады.

Салықтар дегеніміз - шаруашылық жүргізуші субъектілердің, жеке тұлғалардың мемлекетпен екі арадағы мемлекеттік орталықтандырылған қаржы көздерін құруға байланысты туындайтын қаржылық қатынастарды сипаттайтын экономикалық категория.

Салықтардың экономикалық мәні мынада:

біріншіден, салықтар шаруашылық жүргізуші субъектілер мен халық табысының қалыптасуындағы қаржылық қатынастардың бір бөлігін көрсетеді;
екіншіден, шаруашылық жүргізуші субъектілер мен халық табысының белгілі-бір мөлшерін мемлекет үлесіне жинақтап, жиынтықтаудың қаржылық қатынастарын көрсетеді.

Осы салық салуға байланысты әр дәуірлерде мемлекет қайраткерлері, экономистер, философтар, ойшылдар көптеген еңбектер жазған. Мысалы, Ф. Аквинский “Салықтарды ұрлаудың рұқсат етілген нысаны” ретінде анықтаса, салық салу теориясының негізін салушылардың бірі А. Смит “салық төлеушілер үшін құлшылықтың белгісі емес, бостандықтың белгісі” деп тұжырымдаған.

“Салық” ұғымы әр түрлі экономикалық әдебиеттерде әр түрлі қарастырылады. Негізінен көптеген экономикалық әдебиеттерде “салық” ұғымы бюджет қорына белгілі бір көлемде және белгілі бір уақытта түсетін міндетті төлем ретінде қарастырылады.

Нарықтық экономиканың қалыптасу кезеңінде салық салу саясатының негізгі бағыты - салық жүйесін құру және оның тиімді қызмет етуіне мүмкіншілік беретін салық механизмін іске асыру. Салық салудың әдістері мен жолдары, салық салудың негізгі қағидалары, салық салуды ұйымдастыру салық механизміне жатады. Қандай да бір механизмінің құрамында бірнеше тетіктер мен элементтер болады. Сол сияқты салық механизмі де белгілі бір салық элементтерінен тұрады. Салық салу элементтері мыналар болып табылады:

субъект;
объект;
салық көзі;
салық ставкасы;
салық өлшем бірлігі;
салық оклады;
салық жеңілдіктері;
салық төлеу мерзімі мен тәртібі;
салық төлеушінің және салық қызметі органдарының құқықтары мен міндеттері;
салық төлеуін бақылау;
салықтық жазалау шаралары.

Осы элементтерге жеке-жеке тоқталатын болсақ:

Салық төлеуші (субъект) - салықты және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді төлеу жөніндегі заңды міндеті бар тұлға.

Қазақстанда салық төлеушілер: резидент және резидент емес заңды тұлғалар; Қазақстан Республикасының азаматтары, шетел азаматтары және азаматтығы жоқ адамдар болып жіктеледі.

Салық объектісі - заң жүзінде негізделген салық салуға негіз болатын табыс, мүлік, қызмет көрсету, ақшалай операциялар және тағы басқада көптеген тауарлық-материалдық игіліктер.

Салық көзі - салық салынатын табыс. Салық салынатын табыс жылдық жиынтық табыс пен шегерімдердің айырмасы ретінде анықталады.

Салық ставкасы - бір өлшем бірлігінен алынатын салық мөлшері. Ставкалар тұрақты немесе пайыз нысанында белгіленеді.

Пайыздық салық ставкасы прогрессивтік, регрессивтік және пропорционалдық (тұрақты) болып бөлінеді.

Прогрессивтік ставкалар салық салынатын табыстың өсуіне сәйкес ұлғайып отырады. Пропорционалды ставкалар керісінше, салық салынатын табыстың мөлшеріне байланыссыз тұрақты пайызбен тағайындалады. Регрессивті салық ставкасы - салық салынатын табыс мөлшерінің өсуіне қарай салық ставкасының төмендеуі.

Тұрақты салық ставкасы салық объектісінің көлемінен тәуелсіз бірыңғай сала түрінде белгіленеді.

Салық өлшем бірлігі - есептеу үшін берілген салық объектісінің өлшем бірлігі.

Салық оклады - салық төлеушінің белгілі бір объектісінен төлейтін салық сомасы.

Салық жеңілдіктері - заңға сәйкес салық төлеушіні біртіндеп немесе салық төлеуден толық босату. Салық жеңілдіктеріне салықтан толық босатылатын, салық салынбайтын минимум, шегерістер, салық ставкасын төмендету, салық төлеу мерзімін ұзарту және тағы басқалар жатады.

Салық төлеуші шегерімдерді жылдық жиынтық табыс алумен байланысты шығыстарды растайтын құжаттары болған кезде жүргізеді.

Салықты төлеу мерзімі - салықтар мен басқа да міндетті төлемдердің бюджетке төлену уақыты.

Салық төлеу тәртібі белгіленген мерзімде салықты төлеген кезде алдымен бюджетке қандай салықтар төлеу керек екенін, яғни төлеу кезіндегі белгілі бір дәйектілікті белгілейді.

Салық төлеушілердің құқығы:

қолданылып жүрген салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы, салық заңдарындағы өзгерістер туралы салық қызметі органдарынан ақпарат алу;
салық қатынастары мәселелері бойынша өз мүдделерін қорғау және оны өзі, не өз өкілі арқылы білдіру;
салық бақылауы нәтижелерін алу;
салық бақылау нәтижелері бойынша салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді есептеу мен төлеу жөнінде салық қызметі органдарына түсіндірме табыс ету;
жеке шотынан салық міндеттемелерінің орындалуы бойынша бюджетпен есеп айырысудың жай-күйі туралы көшірме алу;
Салық Кодексінде және Қазақстан Республикасының басқа да заң актілерінде белгіленген тәртіппен салықтық тексеру актілері бойынша хабарламаға және салық қызметі органдары лауазымды адамдарының әрекетіне (әрекетсіздігіне) шағым жасау;
салық құпиясының сақталуын талап ету;
салық салуға қатысы жоқ ақпарат пен құжаттарды табыс етпеу.

Салық төлеушінің міндеттері:

салық міндеттемелерін дер кезінде және толық көлемінде орындау;
салық қызметі органдарының анықталған салық заңдарын бұзушылықтарды жою туралы заңды талаптарын орындау, сондай-ақ қызметтік міндеттерін атқаруы кезіндегі заңды қызметіне кедергі жасамау;
нұсқама негізінде салық қызметі органдары лауазымды адамдарының салық салу объектісі және салық салумен байланысты объект болып табылатын мүлікті тексеруіне жол беру;
салық есептілігі мен құжаттарды заңға сәйкес тәртіппен табыс ету;
сауда операцияларын жасаған немесе қызметтер көреткен кезде тұтынушылармен ақшалай есеп айырысуды фискалдық жады бар бақылау-касса машиналарын міндетті түрде пайдалана және тұтынушының қолына бақылау чегін бере отырып жүргізу.

Салықты төлеуді бақылау - салық заңдарының орындалуын, мемлекетке түсетін салықтар мен басқа да міндетті төлемдерді есептеу дұрыстығын және олардың уақытылы төлену мәселелері бойынша заңды және жеке тұлғаларды тексеру. Салықты төлеуді басқаруды тек қана салық қызметі органдары жүзеге асырады.

Салықтарды мынадай ерекшелік белгілері бойынша жіктейміз:

Салық салу объектісіне байланысты;
Қолдануына қарай;
Салық салу органына байланысты;
Экономикалық ерекшелігіне байланысты;
Салық салу объектісін бағалау дәрежесіне қарай.

Салық салу объектісіне қарай салықтар тікелей және жанама салықтар болып жіктеледі.

Тікелей салықтар тікелей табысқа және мүлікке салынады. Тікелей салықтарға мынадай салықтар жатады: корпоративтік табыс салығы, жеке табыс салығы, жер салығы, көлік құралдарына салынатын салық және тағы басқалар. Жанама салықтарды тұтынушы төлейді. Тауар немесе қызмет бағасына алдын ала салық енгізілгендіктен, іс жүзінде оны бюджетке сатушы аударады. Жанама салықтарға мыналар жатады: қосылған құнға салынатын салық, акциздер.

Бюджетке түскен соң салықтар қолдану белгісіне қарай : жалпы және арнайы болып жіктеледі.

Жалпы салықтар бюджетке түскен соң, жалпы мақсатта жұмсалады. Оған корпоративтік табыс салығы, қосылған құнға салынатын салық және тағы басқалар жатады. Арнайы салықтар бюджетке түскен соң, алдын ала белгіленген нақты шараларға жұмсалады. Яғни, белгілі бір бекітілген мақсаты болады, бұларды кейде мақсатты салықтар деп атайды. Мысалы, көлік құралдарына салынатын салық жол қорын құруға жұмсалады.

Салық салу органдарына байланысты: орталықтанған (жалпы мемлекеттік) және жергілікті салықтар болып бөлінсе, салық салу объектісінің экономикалық ерекшелігіне байланысты табысқа салынатын салық және тұтынуға салынатын салық болып жіктеледі.

Табысқа салынатын салықтар - бұл салық төлеушінің кез-келген салық салынатын объектісінен түсетін табысынан алынады. Олардың санатына мына салықтар кіреді: табыс салығы, пайдаға салынатын салық. Тұтынуға салынатын салықты - салық төлеуші тауар немесе қызмет құнын төлеген кезде төлейді. Оған қосылған құнға салынатын салық пен акциздер жатады.

Салық салу объектісін бағалау дәрежесіне қарай салықтар нақтылы және дербес болып бөлінеді.

Нақтылы салықтар - бұл нақтылы табыстың түсуі есептелместен салық төлеушінің салық салынатын объектісінің сыртқы белгісіне қарай салынады. Оған жер салығы, мүлікке салынатын салығы жатады. Дербес салықтар - салық төлеушінің салық салынатын объектісінен алынатын табыс мөлшеріне байланысты салынады. Дербес салықтарды тек табыс қана емес төлеушінің қаржылық жағдайы да қызықтырады, мысалы: жанұя жағдайы. Оған корпоративтік табыс салығы, жеке табыс салығы жатады.

Салықты есептеуіне немесе салық салу объектісін бағалауға байланысты салық өндіріп алудың 4-әдісі бар:

Кадасторлық;
Салық төлеушінің декларациясы бойынша;
Табыс көзінен алынатын салық;
Патентпен.

Кадасторлық әдіс бойынша есеп немесе салық салу объектісіндегі оның табыстылық деңгейіне қарайды да, нақты табыстылығы ескерілмейді. (Жер, мүлік салығы) .

Декларация бойынша салық төлеуші табыс көлемін көрсетеді, онда жеңілдіктер, шегерістер жасалып қалған сомадан салық төленеді.

Табыс көзінен алынатын салық салық төлеушінің табыс алатын орнынан, жұмыскердің жұмыс істейтін заңды тұлғаның бухгалтериясында есептелінеді, сол жерде төленеді.

Патент бойынша салық әр түрлі қызметтерден түскен табыстан төленеді, олардың көлемі мен есеп мөлшерін анықтау қиын.

Салықтық есептің кассалық және есептік деген екі әдісі қолданылады. Қызмет көрсеткен немесе артып жіберілген және мүлікті кіріске алған жерде ақша төленген жағдайда - кассалық әдіс бойынша табыстар мен шегерімдер осы жерде есептелінеді. Есептік әдіс бойынша төлем жасау мерзіміне қарамай есептелінеді. Екінші әдіс салық қызметкерлеріне ыңғайлы, осы екінші әдіс Қазақстанда барлық төлеушілер үшін қабылданған. Төлеушілер үшін бұл әдістің кемшілігі - салық төлемдері тіпті уақыт жетпегеніне қарамай төленуі керек, бұл айналым құралдарының оқшаулануына алып келеді.

Жалпы салық ұғымдар теориясын салық жүйесі ұғымымен аяқтаймыз. Салық жүйесі - бұл елдің саяси-әлеуметтік, экономикалық және қаржы жағдайына байланысты елдегі салықтар жиынтығы. Әрбір ел өзінің салық жүйесін құрады. Қазақстан Республикасының салық жүйесін басқару Қазақстан Республикасы Конституциясы бойынша Президентке, Парламентке, Үкіметке; Қаржы Министрлігіне жүктеледі, яғни салық инспекциясының ең басшылары негізгі реттеуші рол атқарады. Салықтың мәні олардың қызметінен пайда болады. Жалпы ескеретін бір жағдай қаржы категориясын толық қарастырғанда салық субкатегория ретінде қарастырылады. Себебі, қаржы қызметінде бөлу қызметін сипаттайды. Жалпы “салық қызметі” бұл оның іс-әрекетінің мәні мен әдістемелік ерекшелігінде. Жоғарыдағы қызмет бұл экономикалық категорияның мемлекеттік табысты қайта бөлудегі құндық құрал ретінде қоғамдық мағынаға ие болғандығын көрсетеді. Бұл жерден салықтық қайта бөлу қызметінің туындағандығын байқаймыз. Сонымен бірге орталықтанған бөлу қатынастарындағы маңызы да көрінеді.

Қазіргі кездегі экономикалық әдебиеттерде келесідей салықтың негізгі қызметтері көрсетіледі: фискалдық, ынталандырушы, реттеушілік, қайта бөлу, бақылау және шет ел әдебиеттерінде сонымен бірге шектеушілік қызметі де көрсетіледі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.