Мемлекет пен құқық

Жоспар

1. Мемлекет пен құқықтың пайда болуы туралы теориялар.
2. Мемлекеттің функциясы басқару түрі.
3. ҚР.ның конституциясы туралы ұғым.
4. Конституциялық мәртебе
5. Азаматтық құқықтың басқа құқық салаларымен байланысы.
6. Азаматтық құқықтың қатынастары объектілері, субъектілері.
7. Мідеттілік мазмұны.
8. Шарттың жасалу тәртібі, шарттың түрлері.
9. Ата.аналық құқықтың қалпына келтірілуі.
10. Бала құқығы.

1. Мемлекет пен құқықтың пайда болуы мен дамуы.
Алғашқы қауымдық қоғамның экономикалық, әлеуметтік, құрымлымдық, басқарушылық саласындағы объективтіі даму процестері бір-бірімен тығыз байланыста өзгеріп, жаңарып отырады. Малшылық пен егіншілік қалыптасты, ажарланған тастан жасалған қарулар өмірге келіп, адамның тәжірибесі өсіп молайды. Қоғамдық еңбек төрт күрделі тарауға бөлінді: малшылық, жер игеру, өндірістік және саудагерлер тобы. Бұның бәрі еңбектің өнімділігін арттырады, қоғамның шығысынан кірісін асырды. Сөйтіп қоғамдық байлық қалыптаса бастады, оны иемденетін топтар, таптар пайда болды.
Экономикалық өзгерістер әлеуметтік қайшылықтарды өмірге әкелді. Олар төмендегі негізгі объективтік заңдардың - қосьшша өнімнің пайда болуы; жеке меншіктің қалыптасуы; топтар мен таптардың арасындағы күрестің басталуы әсерінен туындайтын қайшылықтарды реттеп, қоғамды басқару үшін өмірге мемлекет пен құқық келді.
Мемлекеттің дамуы - мемлекет қоғамдық еңбек белінісінің, жеке меншіктің пайда болуы нәтижесінде алғашқы қауымдық құрылыс тапқа бөлінуінің туындысы. Мемлекет жария үкіметтің пайда болуы мен іс-әрекетінің нәтижесі ретінде қалыптасатын, қоғам өмірін ұйымдастырудың нысаны мен оның негізгі салаларына басшылық ететін, қажетті жағдайларда мемлекеттің күш-қуатына үйренетін басқару жүйесі.
Мемлекеттің пайда болуының, дамуының бірнете турлері бар:
Шығыс елдерінде (Иран, Индия, Қытай, Араб т. б. шығыс типті елдерде) мемлекеттің қалыптасуы негізінен қоғамдық меншікті қорғаумен байланысты. Себебі алғашқы қоғам ыдырау кезінде бұл елдерде күрделі құрылыстар болды: ірі су каналдарын жасау, суармалы ирригациялық жүйелер құру, құрғақшылықпен күресу. Міне осы күрделі жұмыстарды жақсы жүргізу үшін қоғамдық-мемлекеттік меншік қалыптасты. Сол меншік-тің иелері: шенеуніктер, ру, тайпа басшылары, хандар, корольдер мен императорлар болды.
2. Енді мемлекеттің динамикалық процесінің дамуына, жаңаруына, нығаюына, оның өзінің саяси, экономикалық, әлеуметтік міндетгерін қалай орындауына, қандай қызмет атқаруына назар аударайық. Осыларға толығырақ тоқтап, түсінуіміз керек. Міне осы мәселелердің бәрі бірігіп мемлекеттің функциясын құрады.
Функция — заң ғылымында мемлекет пен құқықтың алдында тұрған мүдде-мақсатгарды, міндеттерді орындау кызметінің негізгі бағыттарын және оның әдіс-тәсілдерін анықтап, іске асыруды біріктіреді. Осы тұрғыдан мемлекеттің, үкіметтің, мемлекет аппаратының функциясы деген занды ұғым қалыптасады.
Мемлекеттің функциясы Кеңестік дәуірде өте кең түрде пайдаланылды. Функция мемлекеттің таптық мазмұнына сәйкес өзгеріп, ескіріп, жаңарып отырады. Қазіргі кезеңде Кеңес Одағы ыдырап, республикалар дүниежүзілік қауымдастыққа бет бүрып, либерал-демократиялық даму процесіне көшкенде мемлекеттің функциясын тек қоғамның таптық мазмұнына сәйкес қарастыру дұрыс болмады. Себебі, функцияның дамуына таптармен бірге халықтың рухани сана-сезімі, мәдениеті, глобалдық мәселелері зор өсер етеді. Бұл дүниежүзілік саяси көзқарас.
Мемлекет қызметінің орындалу әдістері: жеке тұлғалар ерікті, ерексіз түрде орындайды; мемлекеттік органдар, бірлестіктер, ұйымдар өздерінің кұзыретінің шеңберіне сәйкес орындайды. Егер дұрыс орындалмаса, еріксіз түрде орындау қамтамасыз етіледі.

3. 1991 жылдың желтоқсанында он бес одақтас республикадан құрылған Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы ыдырады. Бұрынғы одақтас республикалардың барлығы өздерін дербес тәуелсіз мемлекет деп жариялады. Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасы да өзін дербес мемлекет деп жариялады.
1991 жылы 16-желтоқсанда Қазакстан Республикасының Жоғарғы Кеңесі «Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздіғі туралы» конституциялық заң қабылдап, Қазақстанның мемлекеттік тәуелсіздігін жария етті. Бұрынғы Қазақ республикасының аумағы тәуелсіз жаңа мемлекеттің аумағы деп танылды. Бұл аумақ бөлінбейді және оған ешкім қол сұға алмайды деп жариялаңды. Барлық ұлттардың азаматтары енді біртұтас Қазақ-стан халқы болып табылады. Мемлекеттік өкімет Қазақстан халқының еркіне негізделеді. Заң, барлық азаматтардың ұлтына, шыққан тегіне, қызмет түріне, тұрғылықты мекеніне қарамастан, тең құқықтар мен бостандықтарға ие болатынын жариялады. Заңда Қазақстан мемлекетінің құрылысы туралы айтылды. Мемлекеттік өкімет билігінің заң шығарушылық, атқарушылық және сот тармақтарына бөліну принципі тұңғыш рет танылды. 1993 жылы 28-ақпанда Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңесі дербес, тәуелсіз мемлекеттің тұңғыш Конституциясын қабылдады. Қазақстанның мемлекеттік тәуелсіздігін нығайтуда, халыққа қызмет ететін, азаматтардың кең көлемді құқықтары мен бостандықтарын т.б. жариялаудағы халықтын еркін