Си тілінің объектілері



Кіріспе 3
1 С++ тіліндегіпрограмма 6
2 Жылжымалы нүктелі сандарды жазу 10
2.1 Cи тілінің қарапайым объектілері 11
2.2 Сандар мен айнымалылар бүтін және нақты болып екіге бөлінеді 13
3 к PRINT <шығарылатын тізімдер> 17
Қорытынды 19
Пайдаланылған әдеиеттер тізімі 21
Мазмұны
Кез-келген программалар, бұл компьютерлік ойын, деректерді архивтеуге арналған жетекші программа,Интернетте жұмыс істеуге арналған жасаушы немесе Windows-тың операциондық жүйесі болса да бір немесе бірнеше программалау тілінде жазылган. Қазіргі таңда программа құру үшін кеңінен қолданылатын 400 дей программалау тілі бар және бұдан басқа қазіргі кезде ұмытылып кеткен мыңнан астам түрі бар. Программалау тілі кілтті сөздердің жіне әртүрлі көмекші сөздердің көмегімен алгаритімді сипаттауға мүмкіндік береді. Кілтті сөздерді (олар бұйрықтар немесе операторлар деп аталады) қолдана отырып программист берілген тапсырманы шешу үшін компьютер орындайтын іс-әрекетттің дәлме-дәл ретін анықтай алады. Міне сондай тілдердің бірі C++ Builder 6.0. C++ Builder 6.0 программалау тілі жайлы тоқтала кетсек. С++ тілі өз атын 1983 жылы алған. Ол программа құру жұмысын жеңілдету мақсаында өзінен бұрын пайда болған Си тілінің үлгісі бойынша құрылған. С++ программисттерге кадімгі жалпыхалықтық түсінік бойынша алгаритм құруына көмектесті. Егер Си тілінде программалау машиналық кодтау үлгісін еске салатын болса, С++ тілін дәл пәндік бөлімге бағыттауға болады және біз сандар мен айнымалылар арқылы жұмыс істемейміз, олардан басқа бізге оңай түсетін мысалы, армия, бөлім, соғыстық бірліктермен жүмыс істей аламыз.Осылай жұмыс істей отырып С++ тілі Си тілінің бүкіл мүмкіндіктерін қамти отырып, жасап шығаратын программалардың жылдам жұмыс істеуіне қол жеткізуге мүмкіндік береді.
Borland C++ тілінің 2000 жылы шыққан бесінші нұсқасы қазіргі таңдағы Windows-ке арналған С++ тілінде жылдам құрастырудың өте жетілген визуальдық ортасы болып табылады.Оның құрамына 200-жақын әртүрлі компаненттер кіреді, ал аяқталған программаны жасап шығару аз уақыт алады. Borland C++ Builder жақын бәсекелесі– бұл Microsoft Visual C++-жүйесі емес,бұл басқа кесте бойынша құрылған жүйе емес және RAD-жүйесі болып табылмайды,бұл Microsoft Visual С++, құру ортасы. Алайда C++ Builder тілі арқылы құрылған программалардың артықшылығы MS Visual С++-құрылған программалардың жылдамдығынан он есе артық шапшаң жұмыс істейді.
Бұл жүйенің туған ағасы бар ол– RAD – Borland Delphi ортасы,оның жұмысы толығымен C++ Builder тілінің жүмысымен ұқсас.
Тек Delphi-де программалық кодС++ тілінде емес, Паскаль тілінде жазылады. Нақтылап айтқанда оның объектік-бейімделген нұсқасы ObjectPascal-да
1. Жаңа информациялық технологиялар; Информатикадан 30 сабақ, Алматы, ЖТИ, 2003ж.
2. Компьютер әлемі, Республикалық журналы, №1, 2001 ж.
3. Информатика мен есептеуіш техника негіздері, А.Г.Кушниренко, Г.В.Лебедев, Р.А.Сворень, Рауан, 1998ж.
4.ЭВМ-мен жұмысістеудіүйренейік, Гигловый А.В. Алматы, 1992ж.
5.ЭВМ жәнепрограммалауэлементері, Қараев Ж, Алматы, Рауан, 1991ж.
6. Компьютер: сұрақжәнежауап, Бектаев С.К., Алматы, Қазақстан, 1991ж.
7. Информатика: жоғарыоқуорындарыныңстуденттерінеарналғанқұралы, Алматы, Қазақуниверситеті, 1992ж.
8.Информатика мен есептеуіш техника негіздеріноқыту: екібөлім, Алматы, мектеп, 1972ж.

Кіріспе
3
1
С++ тіліндегі программа
6
2
Жылжымалы нүктелі сандарды жазу
10
2.1
Cи тілінің қарапайым объектілері
11
2.2
Сандар мен айнымалылар бүтін және нақты болып екіге бөлінеді
13
3
к PRINT шығарылатын тізімдер
17

Қорытынды
19

Пайдаланылған әдеиеттер тізімі
21
Мазмұны

Кіріспе

Кез-келген программалар, бұл компьютерлік ойын, деректерді архивтеуге арналған жетекші программа,Интернетте жұмыс істеуге арналған жасаушы немесе Windows-тың операциондық жүйесі болса да бір немесе бірнеше программалау тілінде жазылган. Қазіргі таңда программа құру үшін кеңінен қолданылатын 400 дей программалау тілі бар және бұдан басқа қазіргі кезде ұмытылып кеткен мыңнан астам түрі бар. Программалау тілі кілтті сөздердің жіне әртүрлі көмекші сөздердің көмегімен алгаритімді сипаттауға мүмкіндік береді. Кілтті сөздерді (олар бұйрықтар немесе операторлар деп аталады) қолдана отырып программист берілген тапсырманы шешу үшін компьютер орындайтын іс-әрекетттің дәлме-дәл ретін анықтай алады. Міне сондай тілдердің бірі C++ Builder 6.0. C++ Builder 6.0 программалау тілі жайлы тоқтала кетсек. С++ тілі өз атын 1983 жылы алған. Ол программа құру жұмысын жеңілдету мақсаында өзінен бұрын пайда болған Си тілінің үлгісі бойынша құрылған. С++ программисттерге кадімгі жалпыхалықтық түсінік бойынша алгаритм құруына көмектесті. Егер Си тілінде программалау машиналық кодтау үлгісін еске салатын болса, С++ тілін дәл пәндік бөлімге бағыттауға болады және біз сандар мен айнымалылар арқылы жұмыс істемейміз, олардан басқа бізге оңай түсетін мысалы, армия, бөлім, соғыстық бірліктермен жүмыс істей аламыз.Осылай жұмыс істей отырып С++ тілі Си тілінің бүкіл мүмкіндіктерін қамти отырып, жасап шығаратын программалардың жылдам жұмыс істеуіне қол жеткізуге мүмкіндік береді.
Borland C++ тілінің 2000 жылы шыққан бесінші нұсқасы қазіргі таңдағы Windows-ке арналған С++ тілінде жылдам құрастырудың өте жетілген визуальдық ортасы болып табылады.Оның құрамына 200-жақын әртүрлі компаненттер кіреді, ал аяқталған программаны жасап шығару аз уақыт алады. Borland C++ Builder жақын бәсекелесі - бұл Microsoft Visual C++-жүйесі емес,бұл басқа кесте бойынша құрылған жүйе емес және RAD-жүйесі болып табылмайды,бұл Microsoft Visual С++, құру ортасы. Алайда C++ Builder тілі арқылы құрылған программалардың артықшылығы MS Visual С++-құрылған программалардың жылдамдығынан он есе артық шапшаң жұмыс істейді.
Бұл жүйенің туған ағасы бар ол - RAD - Borland Delphi ортасы,оның жұмысы толығымен C++ Builder тілінің жүмысымен ұқсас.
Тек Delphi-де программалық код С++ тілінде емес, Паскаль тілінде жазылады. Нақтылап айтқанда оның объектік-бейімделген нұсқасы ObjectPascal-да жазылады.Бірақ ең қызықтысы, Borland C++ Builder қалауыңыз бойынша бір уақытта С++-те де, Паскалда да програма жазуға мүмкіндік береді!
Қазір компьютерлер біздің тілді түсінбейді.Оларға біздің тілді түсіндіру үшін арнайы тілді - программалау тілін қолдануға тура келеді. Компьютерлер адамдармен салыстырғанда жылдамырақ және сенімді, бірақ жаңа ештеңе ойлап таба алмайды!Сіздер үшін программалау тілдері кәдімгі тілдерден әлдеқайда жеңіл екені қызық болып көрінуі мүмкін,бірақ бұл солай.
Соған қарамастан программалау тілдері кәдімгі тілдерден жеңіл болғанымен компьютер өз күшімен оны түсіне алмайды!Оның жұмыс істеуі үшін оданда жеңіл машиналық тіл керек. Өкінішке орай,бұл тіл соншалықты оңай, сондықтан оны қолдану адам үшін соншалықты іш пыстырарлық, ал машиналық тілді қолдану көптеген қателіктермен бірге жүреді.
Компилятор деп аталатын арнайы программалар арқылы компьютер программалар тілін машина тіліне аудара алады. Компиляторлар - бұл программалау тілінде жазылған нұсқауды машина тіліне аударатын программа.
Программа құру процессі бірнеше бөлімдерді құрайды: Кейбір программалау тілінде программа жазу,мысалы С++-те .
Компилятор көмегімен объекттік файлға (.OBJ кеңейтілімді файл) программаны аудару. Компьютер программада қателерді көп табады және сізге хабарлайды.Сол кезде өзіңнің программаңды жөндеп 2-бөлімді қайта орындау керек. Сіздің программаңызды ол орындалуы үшін қажетті басқа программалармен қоса компиляциялау. Нәтижесінде сіз өз программаңызды орындалатын файл (.EXE кеңейтілімді файл )түрінде ала аласыз. Кейбір компиляторлар бұл бөлімді автоматты түрде орындайды. Программаны орындауға жіберу.Алғашқы сәтте көптеген қателіктерге байланысты сіздің программаңыз жұмыс істеуге жарамсыз болады.Бұл кезде сіз жіберілген қателіктерді қарап шығып оларды жөндеңіз.Содан кейін 15 бөлімдерді қайталап орындаңыз.
Қазіргі таңда программалау тілдері көптеп қолданылады.Олардың барлығы компьютерге біздің не қалайтынымызды түсіндіреді. С++ тілі қиын программаларды құру үшін оның мүмкіндіктері көп болғандықтан әлемге кең жайылуда. Ол қиын тапсырмалармен жұмыс істейтін программисттер үшін құрылған және жаңадан келгендер үшін ешқандай жеңілдіктер қарастырылмаған. Осылай С++ тілі белгілі бір шақыру тастайды. Turbo C++ - бұл Borland International компаниясы программа жазу үшін құрастырып шығарған програмалық қамтамасыздандыру. Сонымен қатар Borland компаниясы компилятордың толығырақ версиясын ұсынатын Borland С++-ті жасап шығарды. Visual C++ - Microsoft компаниясының осы бағытта ойлап шығарған программасы. С++ бұйрықтарын саралап алу және бұл тілде кішкентай программалар құру,мысалы, екі санның көлемін есептейтін программалар құру өте жылдам.
Алайда тілдің сандарды енгізуді және оларды экранға шығару құралдары жоқ. Сонымен қатар пайдаланушымен байланыстыратын ешқандай құралы жоқ.Содан басқа С++ тілінде Windows терезелерін ашу және оның элементтерін құру құралы жоқ. С++ тілі Windows жоқ кезінде ойлап табылған еді. С++ тілі арқылы жәй пайдаланушы интерфейсін жасап шығару құрамында әртүрлі құралдар бар арнайы кітапханаларда жеке көрсетілген.Бұл кітапханалар көптеген операциялық жүйелер мен аппараттық платформаларға арналған, соның арқасында С++ тілінде бір программа әртүрлі типтерде жұмыс істей алады - бұл үшін кітапхананы ауыстырып, компиляцияны қайта орындаса болды.
Бұлай біз ешқандай өзгеріссіз программаны басқа орынға ауыстыра аламыз, мысалы, Windows операциондық жүйесінен Linux жүйесіне. Алайда мұндай кітапханаларды графикалық интерфейс ұйымдастыру үшін қолдану өте қиын. Егер олардың көмегімен С++ тілінде Windows үшін Барлықтарыңа сәлем! сөзін экранға шығаратын ең оңай программаны құрастыруға тырысу үшін жүздеген үлкен және түсініксіз код жазу керек болады.Ал егер біз программаның жұмыс терезесіне басқару элементін (батырманы, мәзірді және т.б.) немесе көркемдеу элементін (мысалы сурет) қосқымыз келсе бұл жұмыс нағыз қиналуға әкеліп соғар еді.

1 С++ тіліндегі программа
Ең қарапайым мысал қарастырайық:
# include iostream.h
int main ( )
{ cout " C++ тілі" '\ n ' ;
return 0 ;
}
Бұл программа жалғыз ғана main() есімді бір функциядан тұрады. Функцияның құрамына бірінші жол кірмейді. Функцияның алдында берілген int сөзі функцияның бүтін типті қайтаратындығын көрсетеді. Функцияның денесі фигуралақ жақшаның ішінде жазылады. Бұл жақшалар міндетті түрде берілуі керек. Функцияның денесі екі оператордан тұрады. Олар - cout және return.
С++ тіліндегі прорамманы орындау барысында ең бірінші орындалатын оператор main() функциясының бірінші операторы болады. Яғни программаны басқару main() функциясына беріледі. Егер программада main() функциясы болмаса, онда қате жөнінде хабарлама беріледі.
Оператор С++ тілінің құрылымдық бірлігі болып есептеледі. Бірінші cout операторы тырнақша ішінде көрсетілген мәтінді экранға шығарады. '\ n ' белгісі келесі жолға көшіру жөнінде нұсқау береді. Негізінде cout идентификаторы С++ тілінің шығару ағымымен жұмыс істеуге арналған объектісі. Ағым - берілгендерді бастаудан қабылдағышқа жеткізуді бейнелейтін абстракция. Стандартты шығару ағымы монитор экранына бағытталған.
операциясы - ығыстырып енгізу операциясы. Тырнақша ішінде жазылған мәтінді экранға шығару үшін cout объектісіне жібереді. Оператор нүктелі үтір белгісімен аяқталады. Функциядағы екінші оператор - return 0; Бұл оператор main() функциясының өзін қоршаған ортаға 0 мәнін қайтаратындығын көрсетеді. Қоршаған орта компилятор немесе операциялық жүйе болуы мүмкін.
Бірінші жол - препроцессор директивасы. #include iostream.h жолы функция денесіне жатпайды және нүктелі үтір белгісімен аяқталмайды.
Препроцессор дегеніміз директиваларды өңдейтін компилятордың арнайы бөлігі. Препроцессор директивасы компиляторға нұсқау ретінде қолданылады.
#include директивасы компиляцияланатын файлға басқа файлдың мәтінін қосу керектігін көрсетеді.
#include директивасының көмегімен қосылатын файлдарды тақырыптық файлдар деп атайды.
iostream.h тақырыптық файлында cout және операциясымен жұмыс істеуге қажет сипаттамалар бар. Бұл сипаттамаларсыз компилятор cout және белгілерін тани алмайды.
Айнымалыларды анықтау дегеніміз айнымалының есімін, типін көрсету және оны сақтау үшін жадыдан орын бөлу. Айнымалылардың есімдері идентификаторлар деп аталады. Компилятор жоғарғы және төменгі регисторларды ажыратады.
Айнымалылар типтері
Типтің аты
Төменгі шекарасы
Жоғарғы шекарасы
Дәлдігі
Байт бойынша берілген көлемі
bool
false
true
Жоқ
1
char
-128
127
Жоқ
1
shot
-32768
32767
Жоқ
2
int
-2147483648
2147483647
Жоқ
4
long
-2147483648
2147483647
Жоқ
4
float
-3,4*10[-38]
3,4*10[38]
7
4
double
-1,7*10[-308]
1,7*10[308]
15
8

Таңбасыз берілгендер типтері
Егер бүтін сандардың берілуінен таңбаны алып тастасақ, онда жоғарғы шекарасы екі есе үлкейген берілгендер типін аламыз.
unsigued char
0
255
1
unsigued shot
0
65535
2
unsigued int
0
4294967295
4
unsigued long
0
4294967295
4

Операциялар
Арифметикалық операциялар: +,-,*,, % - бөлгеннен қалған қалдық операциясы, тек char, shot, int, long типті бүтін сандарға ғана қолданылады.
Меншіктеумен қатар қолданылатын арифметикалық операциялар:
s+=x; s=s+x; a*=3; a=a*3;
Инкремент: count=count+1;
count+=1; count ++;
++ операциясы өзінің операндасын инкременттейді, яғни мәнін 1-ге арттырады. Инкремент операциясы екі түрде жазылады: префиксті (операнд ++ белгісінен кейін жазылады) және постфиксті (операнд ++ белгісінің алдында жазылады).
Көп жағдайда айнымалыларды инкременттеу басқа операциялармен бірге қолданылады.
с=3, в=2 болсын, онда а=в*с++ операторы орындалғаннан кейін а=6, с=4 болады, ал а=в*++с жағдайында а=8, с=4 болады.
Жоғарыдағы мысалда префиксті жазуда инкреметтеу бірінші орындалады, ал постфиксті жазуда бірінші көбейту операциясы орындалады да содан соң с айнымалысының мәні 1 - ге артады.
Келесі мысалда осы жайттар қарастырылған.
#include iostream.h
int main ( )
{ int cout =10 ;
cout " cout = " cout '\ n ' ; 10-ды шығарады
cout " cout = " ++cout '\ n ' ; 11-ді шығарады 1-ге арттырылған
cout " cout = " cout '\ n ' ; 11-ді шығарады
cout " cout = " cout ++ '\ n ' ; 11-ді шығарады
cout " cout = " cout '\ n ' ; 12- ні шығарады
return 0 ;
}
Декремент операциясы инкремент операциясына ұқсас, тек операнданың мәнін 1-ге кемітеді.
Қатынас операциялары: ,,=,=,== - тең ,!= - тең емес.
Логикалық операциялар: && - және, - немесе, ! - жоққа шығару.
Биттік операциялар: & - және, - немесе, ! - жоққа шығару.
Берілгендерді енгізу
Ерілгендерді енгізу үшін cin қызметші сөзі қолданылады. Мысалы:
#include iostream.h
int main ( )
{ int temp;
cout " Температураны енгізіңіз = " ;
cin temp ;
cout " Температура = " temp '\ n ' ;
return 0 ;
}
cin қызметші сөзі С++ тілінің енгізу стандартты ағымымен қызмет атқаратын объектісі. операциясы - алу операциясы.

2 Жылжымалы нүктелі сандарды жазу
Мәліметтерді программалауда айнымалылардың бірнеше типтері қолданылады. Олар:char(bit)-символдық яғни таңбалық тип.short-қысқа бүтін сан.log-екі еселенген бүтін сан.Unsigned-таңбасыз бүтін сан.float-нақты сан типі.яғни жылжымалы нүктелі сандар.double-екі еселенген нақты сан типі.
Мәліметтерді түрлендіру-егер өрнекте әр түрлі типтегі сандар мен айнымалылар қолданылса,онда олар жалпы типте түрлендіріледі. Біз қарастырған барлық негізгі типтер ішінде төменнен жоғары қарай реттеп орналастырсақ мынадай болып шығады: сhar, short, int,long,float,double. Оң жақтағылары сол жақтағылардан гөрі жоғары дәрежелі болады. Егер сhar мен short типтері араласса,нәтижесі-sһоrt болады.Ал short пен int типтері араласса,нәтижесі-int болады,ал int пен long типтері араласса, нәтижесі long, ал long пен float аралсса,нәтижесі-float, ал float пен double араласса,нәтижесі-double болады.
Мәліметтерді программалауда айнымалылардың бірнеше типтері қолданылады. Олар:char(bit)-символдық яғни таңбалық тип.short-қысқа бүтін сан.log-екі еселенген бүтін сан.Unsigned-таңбасыз бүтін сан.float-нақты сан типі.яғни жылжымалы нүктелі сандар.double-екі еселенген нақты сан типі. Мәліметтерді түрлендіру-егер өрнекте әр түрлі типтегі сандар мен айнымалылар қолданылса,онда олар жалпы типте түрлендіріледі.
Біз қарастырған барлық негізгі типтер ішінде төменнен жоғары қарай реттеп орналастырсақ мынадай болып шығады: сhar, short, int,long,float,double. Оң жақтағылары сол жақтағылардан гөрі жоғары дәрежелі болады. Егер сhar мен short типтері араласса,нәтижесі-sһоrt болады.Ал short пен int типтері араласса,нәтижесі-int болады,ал int пен long типтері араласса, нәтижесі long, ал long пен float аралсса,нәтижесі-float, ал float пен double араласса,нәтижесі-double болады.
Float және double жылжымалы нүктелі нақты сандар типтері
Мысалдар:
float sum=1.5;
Си тілінде объектілердің мәндерін байт арқылы анықтау үшін sizeof стандартты операторы қолданылады. Мысалы:
printf("double типіндегі мәліметтер ені %d байт\n",
Символдық тіркестер (жолдар, қатарлар)
#define - символдарды немесе солардан тұратын константаларды анық - тау мақсатында қолданылады. Мысалы:
#define NULL `o'
#define VNAME "КазГАТУ"
2.1 Cи тілінің қарапайым объектілері

Тілдің қарапайым объектілеріне тип, сан, идентификатор, константа, айнымалы және функция, өрнек ұғымдары кіреді.
Тілдің ары қарай бөлінбейтін ең қарапайым бірлігі лексем (token деп те айтады) деп аталады.
Тілдің 5 типі бар: операциялар (operator), айыру таңбалары (separator), идентификаторлар (identifier), түйінді сөздер (keyword) және константалар (constant). Біз лексемдерді дұрыс жазуға мүмкіндік беретін объ-ектілерді қарастырып, программаның жалпы құрылы-мынан мәліметтер берейік. Константалар және кез келген айнымалылар бүтін саннан, нақты саннан, символдан немесе сөз тіркесте-рінен құралады.

1.Мәліметтер типтері. Мұнда мәліметтердің бірнеше негізгі типтері қолданылады.
Олар:
char - символдық, яғни таңбалық тип,
short - қысқа бүтін сан,
int - бүтін сан типі,
long - екі еселенген бүтін сан,
float - нақты (жылжымалы нүктелі) сан типі,
double - екі еселенген нақты сан типі.
unsigned - таңбасыз бүтін сан,

Алғашқы төрт тип бүтін сандарды сипаттау үшін қолданылады. Төмендегі кестеде әр түрлі типтердің IBM PC-ге арналған ұзындықтары көрсетілген.
Көрсетілген типтердің ең үлкен ұзындықтары әр түрлі компиляторларда бірдей болуы қажет емес. Олар компьютерлердің аппараттық мүмкіндіктеріне қарай тағайындалады.
Бірақ оларға мынадай талаптар қойылады: int =short; short пен int типтерінің ұзындығы = 16 бит;
Int типін стандарт бекітпеген, ол компьютерге немесе компиляторға байланысты өзгеріп отырады. 16-разряд-ты процессорде ол 2 байт (32768), ал 32-разрядтысында - 4 байт (2 147 483 647 ).
Си-де int = short (32768) long = int; long типінің ұзындығы = 32 бит; (Сидегі long 2 147 483 647 )
Signed және unsigned модификаторлары да сандар шамасына әсер етеді, олар: unsigned short int - 2 байт, оның диапазоны 0 ..65536; unsigned long int - 4 байт, диапазоны 0..+4 294 967 295.
Unsigned типі int, long, short түйінді сөздерімен сипатталатын типтердің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
С тіліндегі кластар және олардың түрлері
СИ бағдарламалау тілінде жадыны басқару
Интернет желісінің қызметтері мен хаттамалары
Си тілінің мәліметтер типі
Көшіріп алу конструкторы
C программалау тілі туралы
Нақты жұмыс кезеңдер немесе осы кезеңдердің есептерін шешуде қолданылатын технологиялар
С++(объектілі-бағытталған программалау)
Javascript тілінің теориялық негіздері
Си және Паскаль тілдері
Пәндер