Унарлы және бинарлы операциялар



Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
1. Унарлы және бинарлы операциялар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
1.1 Берілгендерді енгізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
2. Операторлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12
С++ алғашқы программаны жазу үшін Си тілінің элементтері мен негізін беру. Бұл тақырыпта айнымалылар мен тұрақтылар, арифметика, есептеу тізбектерін басқару, функциялар мен қарапайым енгізу-шығару жайында айтылады.Кез-келген программаны жазу үшін: программаның мәтінін құру керек, оны сәтті құрастыра білу, жүктеу, есептеуге жіберу және нәтиже қайдажіберілетіні туралы білу қажет.
Паскаль тілін 1968-1971 жылдары швейцариялық ғалым Никлаус Вирт оқып-үйренуге қолайлы программалау тілі ретінде ұсынған болатын. Қазіргі кезде бұл программалау тілі оқып-үйрету үшін ғана емес, басқа да салаларда кеңінен қолданыларды. Паскаль тілінің қазіргідей танымал болуына Турбо Паскаль (Turbo Pascal) пакетінің пайда болуы өз әсерін тигізді. Бұл программалау тілі алгоритмдерінің тиянақтылығымен, компиляторының жылдам әрекеттілігімен және программаларды құратын және орындайтын құралдарының қолайлы болуымен ерекшеленеді. Паскаль тілінің басқа программалау тілдерінен басты ерекшелігі ретінде осы тілде жазылған программалардың қарапайым алгоритмдік тілдерге барынша ұқсас келетіндігін айта кету керек.
1. Компьютерная технология обучения:словарь-справочник/Под редакцией В. Ю. Гриценко, А. М. Довгялло, А. Я. Савельева-К.: «Накова думка», 1992
2. Нұрғалиева Г. Қ. Электрондық оқулықтар – мұғалім мен оқушы арасындағы әрекетттестікті гуманизациялау құралы// «Информатика негіздері» республикалық журналы, №2, 2002.- 2-3 б.
3. Тажигулова А. И. Конструирование электронных учебников//Научно-практический журнал «Информационные технологии в Казахстане», №1, 2000.- С. 42-43.
4. Виштынецский Е. И., Кривошеев А. О. Вопросы применения информационных технологий в сфере образования и обучения//Информационныетехнологии, 1998, №2 – с. 32-36.
5. Сливина Н. А., Фомин С. С. Компьютерное учебное пособие «Высшая математика для инженерных специальностей»//КомпьютерПресс.- 1997.- №8.- с.72-77.

Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
Негізгі
бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1. Унарлы және бинарлы
операциялар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
...5
1.1 Берілгендерді
енгізу ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... .7
2.
Операторлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... .12

Кіріспе.
С++ алғашқы программаны жазу үшін Си тілінің элементтері мен негізін
беру. Бұл тақырыпта айнымалылар мен тұрақтылар, арифметика, есептеу
тізбектерін басқару, функциялар мен қарапайым енгізу-шығару жайында
айтылады.Кез-келген программаны жазу үшін: программаның мәтінін құру керек,
оны сәтті құрастыра білу, жүктеу, есептеуге жіберу және нәтиже
қайдажіберілетіні туралы білу қажет.
Паскаль тілін 1968-1971 жылдары швейцариялық ғалым Никлаус Вирт оқып-
үйренуге қолайлы программалау тілі ретінде ұсынған болатын. Қазіргі кезде
бұл программалау тілі оқып-үйрету үшін ғана емес, басқа да салаларда
кеңінен қолданыларды. Паскаль тілінің қазіргідей танымал болуына Турбо
Паскаль (Turbo Pascal)  пакетінің пайда болуы өз әсерін тигізді. Бұл
программалау тілі алгоритмдерінің тиянақтылығымен, компиляторының жылдам
әрекеттілігімен және программаларды құратын және орындайтын құралдарының
қолайлы болуымен ерекшеленеді. Паскаль тілінің басқа программалау
тілдерінен басты ерекшелігі ретінде осы тілде жазылған программалардың
қарапайым алгоритмдік тілдерге барынша ұқсас келетіндігін айта кету керек.

1.Унарлы және бинарлы операциялар
C++ - те .*,._,::,new, delete символдары қолданылады.
Операция сандары келесі түрде анықталған.
1). Бір операция – унарлық операция(мысал-х)
2). Екі операция – бинарлық операция(мысал х+у)
3). Үш операция – шарт операциясы
Кез – келген бинарлық операцияның орындалу тәртібі бар: солдан
оңға қарай немесе оңнан солға қарай. Әр операцияның дәрежесі әртүрлі.
Бір обьект қатысуымен орындалатын операция бинарлық деп аталады.
Типтік арифметикалық операциялар (“+”- қосу, “-” – азайту, “*” – көбейту,
“” – бөлу.) бинарлық болып табылады. Си тілінде оң (++) және (--)
обьекттің бірлік өсімшенің унарлық операциялары пайдаланылады.
Ең қарапайым мысал қарастырайық:
# include iostream.h
int main ( )
{ cout “ C++ тілі” ’\ n ’ ;
return 0 ;
}
Бұл программа жалғыз ғана main() есімді бір функциядан тұрады.
Функцияның құрамына бірінші жол кірмейді. Функцияның алдында берілген int
сөзі функцияның бүтін типті қайтаратындығын көрсетеді. Функцияның денесі
фигуралақ жақшаның ішінде жазылады. Бұл жақшалар міндетті түрде берілуі
керек. Функцияның денесі екі оператордан тұрады. Олар - cout және return.
С++ тіліндегі прорамманы орындау барысында ең бірінші орындалатын
оператор main() функциясының бірінші операторы болады. Яғни программаны
басқару main() функциясына беріледі. Егер программада main() функциясы
болмаса, онда қате жөнінде хабарлама беріледі.
Оператор С++ тілінің құрылымдық бірлігі болып есептеледі. Бірінші
cout операторы тырнақша ішінде көрсетілген мәтінді экранға шығарады. ’\ n ’
белгісі келесі жолға көшіру жөнінде нұсқау береді. Негізінде cout
идентификаторы С++ тілінің шығару ағымымен жұмыс істеуге арналған
объектісі. Ағым - берілгендерді бастаудан қабылдағышқа жеткізуді
бейнелейтін абстракция. Стандартты шығару ағымы монитор экранына
бағытталған.
операциясы – ығыстырып енгізу операциясы. Тырнақша ішінде жазылған
мәтінді экранға шығару үшін cout объектісіне жібереді. Оператор нүктелі
үтір белгісімен аяқталады. Функциядағы екінші оператор - return 0; Бұл
оператор main() функциясының өзін қоршаған ортаға 0 мәнін қайтаратындығын
көрсетеді. Қоршаған орта компилятор немесе операциялық жүйе болуы мүмкін.
Бірінші жол - препроцессор директивасы. #include iostream.h жолы
функция денесіне жатпайды және нүктелі үтір белгісімен аяқталмайды.
Препроцессор дегеніміз директиваларды өңдейтін компилятордың арнайы
бөлігі. Препроцессор директивасы компиляторға нұсқау ретінде қолданылады.
#include директивасы компиляцияланатын файлға басқа файлдың мәтінін
қосу керектігін көрсетеді.
#include директивасының көмегімен қосылатын файлдарды тақырыптық
файлдар деп атайды.
iostream.h тақырыптық файлында cout және операциясымен жұмыс
істеуге қажет сипаттамалар бар. Бұл сипаттамаларсыз компилятор cout және
белгілерін тани алмайды.
Айнымалыларды анықтау дегеніміз айнымалының есімін, типін көрсету
және оны сақтау үшін жадыдан орын бөлу. Айнымалылардың есімдері
идентификаторлар деп аталады. Компилятор жоғарғы және төменгі регисторларды
ажыратады.

1.1-кесте. Айнымалылар типтері

Типтің аты Төменгі Жоғарғы Дәлдігі Байт бойынша
шекарасы шекарасы берілген
көлемі
bool false true Жоқ 1
char -128 127 Жоқ 1
shot -32768 32767 Жоқ 2
int -2147483648 2147483647 Жоқ 4
long -2147483648 2147483647 Жоқ 4
float -3,4*10-38 3,4*1038 7 4
double -1,7*10-308 1,7*10308 15 8

1.2-кесте. Таңбасыз берілгендер
типтері
Егер бүтін сандардың берілуінен таңбаны алып тастасақ, онда жоғарғы
шекарасы екі есе үлкейген берілгендер типін аламыз.

unsigued char 0 255 1
unsigued shot 0 65535 2
unsigued int 0 4294967295 4
unsigued long 0 4294967295 4

Арифметикалық операциялар: +,-,*,, % - бөлгеннен қалған қалдық
операциясы, тек char, shot, int, long типті бүтін сандарға ғана
қолданылады.
Меншіктеумен қатар қолданылатын арифметикалық операциялар:
s+=x; ( s=s+x; a*=3; ( a=a*3;
Инкремент: count=count+1;
count+=1; ( count ++;
++ операциясы өзінің операндасын инкременттейді, яғни мәнін 1-ге
арттырады. Инкремент операциясы екі түрде жазылады: префиксті (операнд ++
белгісінен кейін жазылады) және постфиксті (операнд ++ белгісінің алдында
жазылады).
Көп жағдайда айнымалыларды инкременттеу басқа операциялармен бірге
қолданылады.
с=3, в=2 болсын, онда а=в*с++ операторы орындалғаннан кейін а=6, с=4
болады, ал а=в*++с жағдайында а=8, с=4 болады.
Келесі мысалда осы жайттар қарастырылған.
#include iostream.h
int main ( )
{ int cout =10 ;
cout “ cout = “ cout ’\ n ’ ; 10-ды шығарады
cout “ cout = “ ++cout ’\ n ’ ; 11-ді шығарады
1-ге арттырылған
cout “ cout = “ cout ’\ n ’ ; 11-ді
шығарады
cout “ cout = “ cout ++ ’\ n ’ ; 11-ді шығарады
cout “ cout = “ cout ’\ n ’ ; 12- ні
шығарады
return 0 ;
}
Декремент операциясы инкремент операциясына ұқсас, тек операнданың мәнін 1-
ге кемітеді.
Қатынас операциялары: ,,=,=,== - тең ,!= - тең емес.
Логикалық операциялар: && - және, - немесе, ! - жоққа шығару.
Биттік операциялар: & - және, - немесе, ! - жоққа шығару.

1.1 Берілгендерді енгізу
Ерілгендерді енгізу үшін cin қызметші сөзі қолданылады. Мысалы:
#include iostream.h
int main ( )
{ int temp;
cout “ Температураны енгізіңіз = “ ;
cin temp ;
cout “ Температура = “ temp ’\ n ’ ;
return 0 ;
}
cin қызметші сөзі С++ ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
С++ тіліндегі әртүрлі операциялар
Операциялар
С тілінің операторлары және операциялары
С++ тілінің базалық жабдықтары. Препроцессор директивалары
Си тілінің мәліметтер типі
Динамикалық массивтер
Дискретті математика
ПАСКАЛЬ ПРОГРАММАЛАУ ОРТАСЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Жиындар теориясының негізгі ұғымдары
Интернет иерархия желісі ретінде
Пәндер