Мемлекет пен құқықтың пайда болуы мен дамуы
Алғашқы қауымдық қоғамның экономикалық, әлеуметтік, құрымлымдық, басқарушылық саласындағы объективті даму процестері бір-бірімен тығыз байланыста өзгеріп, жаңарып отырады. Малшылық пен егіншілік қалыптасты, ажарланған тастан жасалған қарулар өмірге келіп, адамның тәжірибесі өсіп молайды. Қоғамдық еңбек төрт күрделі тарауға бөлінді: малшылық, жер игеру, өндірістік және саудагерлер тобы. Бұның бәрі еңбектің өнімділігін арттырады, қоғамның шығысынан кірісін асырды. Сөйтіп қоғамдық байлық қалыптаса бастады, оны иемденетін топтар, таптар пайда болды.
Экономикалық өзгерістер әлеуметтік қайшылықтарды өмірге әкелді. Олар төмендегі негізгі объективтік заңдардың - қосьшша өнімнің пайда болуы; жеке меншіктің қалыптасуы; топтар мен таптардың арасындағы күрестің басталуы әсерінен туындайтын қайшылықтарды реттеп, қоғамды басқару үшін өмірге мемлекет пен құқық келді.
Мемлекеттің дамуы - мемлекет қоғамдық еңбек белінісінің, жеке меншіктің пайда болуы нәтижесінде алғашқы қауымдық құрылыс тапқа бөлінуінің туындысы. Мемлекет жария үкіметтің пайда болуы мен іс-әрекетінің нәтижесі ретінде қалыптасатын, қоғам өмірін ұйымдастырудың нысаны мен оның негізгі салаларына басшылық ететін, қажетті жағдайларда мемлекеттің күш-қуатына үйренетін басқару жүйесі.
Мемлекеттің пайда болуының, дамуының бірнете турлері бар:
1. Шығыс елдерінде (Иран, Индия, Қытай, Араб т. б. шығыс типті елдерде) мемлекеттің қалыптасуы негізінен қоғамдық меншікті қорғаумен байланысты. Себебі алғашқы қоғам ыдырау кезінде бұл елдерде күрделі құрылыстар болды: ірі су каналдарын жасау, суармалы ирригациялық жүйелер құру, құрғақшылықпен күресу. Міне осы күрделі жұмыстарды жақсы жүргізу үшін қоғамдық-мемлекеттік меншік қалыптасты. Сол меншік-тің иелері: шенеуніктер, ру, тайпа басшылары, хандар, корольдер мен императорлар болды.
Сонымен, Шығыс елдеріндегі мемлекеттердің қалыптасу себептеріне:
- ірі ирригациялық жүйелерді жасау;
- оны іске асыру үшін құлдарды, жұмысшыларды жүйелі түрде топтастыру, біріктіру;
- барлық жұмыстарды бір орталықтан басқару жатады. Мемлекеттің басқару
Экономикалық өзгерістер әлеуметтік қайшылықтарды өмірге әкелді. Олар төмендегі негізгі объективтік заңдардың - қосьшша өнімнің пайда болуы; жеке меншіктің қалыптасуы; топтар мен таптардың арасындағы күрестің басталуы әсерінен туындайтын қайшылықтарды реттеп, қоғамды басқару үшін өмірге мемлекет пен құқық келді.
Мемлекеттің дамуы - мемлекет қоғамдық еңбек белінісінің, жеке меншіктің пайда болуы нәтижесінде алғашқы қауымдық құрылыс тапқа бөлінуінің туындысы. Мемлекет жария үкіметтің пайда болуы мен іс-әрекетінің нәтижесі ретінде қалыптасатын, қоғам өмірін ұйымдастырудың нысаны мен оның негізгі салаларына басшылық ететін, қажетті жағдайларда мемлекеттің күш-қуатына үйренетін басқару жүйесі.
Мемлекеттің пайда болуының, дамуының бірнете турлері бар:
1. Шығыс елдерінде (Иран, Индия, Қытай, Араб т. б. шығыс типті елдерде) мемлекеттің қалыптасуы негізінен қоғамдық меншікті қорғаумен байланысты. Себебі алғашқы қоғам ыдырау кезінде бұл елдерде күрделі құрылыстар болды: ірі су каналдарын жасау, суармалы ирригациялық жүйелер құру, құрғақшылықпен күресу. Міне осы күрделі жұмыстарды жақсы жүргізу үшін қоғамдық-мемлекеттік меншік қалыптасты. Сол меншік-тің иелері: шенеуніктер, ру, тайпа басшылары, хандар, корольдер мен императорлар болды.
Сонымен, Шығыс елдеріндегі мемлекеттердің қалыптасу себептеріне:
- ірі ирригациялық жүйелерді жасау;
- оны іске асыру үшін құлдарды, жұмысшыларды жүйелі түрде топтастыру, біріктіру;
- барлық жұмыстарды бір орталықтан басқару жатады. Мемлекеттің басқару
Мемлекет пен құқықтың пайда болуы мен дамуы.
Алғашқы қауымдық қоғамның экономикалық, әлеуметтік, құрымлымдық,
басқарушылық саласындағы объективті даму процестері бір-бірімен тығыз
байланыста өзгеріп, жаңарып отырады. Малшылық пен егіншілік
қалыптасты, ажарланған тастан жасалған қарулар өмірге келіп, адамның
тәжірибесі өсіп молайды. Қоғамдық еңбек төрт күрделі тарауға бөлінді:
малшылық, жер игеру, өндірістік және саудагерлер тобы. Бұның бәрі
еңбектің өнімділігін арттырады, қоғамның шығысынан кірісін асырды. Сөйтіп
қоғамдық байлық қалыптаса бастады, оны иемденетін топтар, таптар
пайда болды.
Экономикалық өзгерістер әлеуметтік қайшылықтарды өмірге әкелді. Олар
төмендегі негізгі объективтік заңдардың - қосьшша өнімнің пайда болуы; жеке
меншіктің қалыптасуы; топтар мен таптардың арасындағы күрестің басталуы
әсерінен туындайтын қайшылықтарды реттеп, қоғамды басқару үшін өмірге
мемлекет пен құқық келді.
Мемлекеттің дамуы - мемлекет қоғамдық еңбек белінісінің, жеке
меншіктің пайда болуы нәтижесінде алғашқы қауымдық құрылыс тапқа бөлінуінің
туындысы. Мемлекет жария үкіметтің пайда болуы мен іс-әрекетінің нәтижесі
ретінде қалыптасатын, қоғам өмірін ұйымдастырудың нысаны мен оның негізгі
салаларына басшылық ететін, қажетті жағдайларда мемлекеттің күш-қуатына
үйренетін басқару жүйесі.
Мемлекеттің пайда болуының, дамуының бірнете турлері бар:
1. Шығыс елдерінде (Иран, Индия, Қытай, Араб т. б. шығыс типті елдерде)
мемлекеттің қалыптасуы негізінен қоғамдық меншікті қорғаумен байланысты.
Себебі алғашқы қоғам ыдырау кезінде бұл елдерде күрделі құрылыстар болды:
ірі су каналдарын жасау, суармалы ирригациялық жүйелер құру, құрғақшылықпен
күресу. Міне осы күрделі жұмыстарды жақсы жүргізу үшін қоғамдық-мемлекеттік
меншік қалыптасты. Сол меншік-тің иелері: шенеуніктер, ру, тайпа басшылары,
хандар, корольдер мен императорлар болды.
Сонымен, Шығыс елдеріндегі мемлекеттердің қалыптасу себептеріне:
- ірі ирригациялық жүйелерді жасау;
- оны іске асыру үшін құлдарды, жұмысшыларды жүйелі түрде топтастыру,
біріктіру;
- барлық жұмыстарды бір орталықтан басқару жатады. Мемлекеттің басқару
аппараты бұрынғы ру, тайпаны басқарған аппараттан өсіп қалыптасты. Жаңа
аппарат қалың бұқарадан алыстай түсіп әділетсіздікті, қанаушылықты
күшейтті. Азия типті мемлекеттер өте бәсең дамып, ХІХ-ХХ ғасырларға
дейін көп өзгермей, сақталып келді (Қытай, Иран т. б.).
2. Еуропалық елдерде мемлекет жеке меншіктің шапшаң, күрделі дамуы,
қоғамның тапқа бөлінуі арқылы қалыптасты. Афина мен Римде алғашқы қоғамның
ыдырауы кезінде экономикалық күшті топтар мен таптар мемле-кеттік билікті
өз қолдарына алып, өз мүдде-мақсаттарын орындайтын мемлекеттік аппарат
орнатты. Бұл мемлекеттер, көбінесе, демократиялық жүйедегі саяси бірлестік
болып қалыптасты.
Германияда мемлекеттің қалыптасуы басқаша болды. Қалың бұқара байларға
тәуелді болды, феодалдық қатынастар дами бастады. Осы типті мемлекеттер
Европаның бірнеше елдерінде Ресейде, Ирландияда және т. б. қалыптасты.
Құқықтың дамуы - адам қоғамының дұрыс өмір сүруінің негізгі
объективтік заңдылықтарының бірі. Ол әлеуметтік нормалардың қалыптасып,
қоғамдағы қарым-қатынастарды реттеп, басқаруы және әлеуметтік нормалардың
(әдет-ғұрып, салт-дәстүр, мораль, діни нормалары) қоғамның даму процесінде
бірте-бірте құқықтық нормаларға айналуы. Сонымен, қоғамда мемлекеттің өзі
қабылдаған, бекіткен құқықтың жаңа түрлері пайда болды: заң, заңға тәуелді
келісімдер, шарттық нормалар, заң күші бар соттың шешімдері.
Құқық екі жолмен дамыды. Біріншіден, мемлекеттік қоғамдық меншікті
реттеу моралдық діни нормаларға сүйенді. Мысалы, Индияда Ману заңына
сүйенді, ал мұсылман елдерінде - Құран заңы. Екіншіден, жеке меншік
бағытындағы қатынастарды мемлекеттік органның өзі бекіткен нормалар арқылы
реттеп, басқарды.
Адам қоғамы мыңдаған жыл өмір сүріп келеді. Жеке адамдар тиісті мемлекеттің
азаматы болып, сол мемлекеттің билігіне, құқықтық тәртібіне бағынып, өзінің
іс-әрекетін, мінезін, тәртібін қоғамдық мүдде-мақсатты орындауға жұмсап
келеді. Адамдар ежелгі заманнан мемлекет пен құқық қашан пайда болды, қалай
дамып келеді? –деген мәселелермен шұғылданып, ғылыми зерттеулер жасап
келеді.
Енді мемлекеттің және құқықтың пайда болуы туралы теориялардың мазмұнына
қысқаша тоқталып өтейік.
Теологиялық теория - мемлекет пен құқық Алланың әмірімен қалыптасып,
дамып келеді деп түсіндіреді.
Табиғи теория - бұл теорияны жақтаушылардың пайымдауынша, мемлекетті,
құқықты ешкім ойлап тапқан жоқ, олар адамның өзі сияқты табиғаттан бастау
алып, әділеттілікке негізделген абсолюттік ұғымдар деп атайды.
Тарихи теория - осы теорияны ұстанғандар мемлекет пен құқық тарихтан
бастау алып, тарихпен бірге жетілді дейді.
Патриархалдык теория - мемлекет адамдардың отбасы тәжрибесінен
қалыптасқан азаматтардың саналы түрде өздерінің мүдде-мақсаттарын іске
асыру үшін біріккен одақ деп түсіндіреді. Күрделі ірі патриархалдық отбасы
басшысы бірте-бірте мемлекеттің басшысына айналған. Отбасы басшысы - әке,
мемлекеттің басшысы -монарх.
Психологиялық теория - адамдардың психологиялық біріккен көзқарасы, іс-
әрекеті, мінезі, тәртібі - бәрі келісіп, ұжымдық түрде басқарады деген
тұжырымды қолдайды және тағы басқалар.
Қазақ жерінде алғашқы қауымдық қоғам заманында рулық қауым пайда болып,
ұзақ ғасырлар бойы адамдар туысқандастығы ұйымның шеңберінде өмір сүрді.
Бұл аймақта мекендеген көшпелі тайпаларда ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Алғашқы қауымдық қоғамның экономикалық, әлеуметтік, құрымлымдық,
басқарушылық саласындағы объективті даму процестері бір-бірімен тығыз
байланыста өзгеріп, жаңарып отырады. Малшылық пен егіншілік
қалыптасты, ажарланған тастан жасалған қарулар өмірге келіп, адамның
тәжірибесі өсіп молайды. Қоғамдық еңбек төрт күрделі тарауға бөлінді:
малшылық, жер игеру, өндірістік және саудагерлер тобы. Бұның бәрі
еңбектің өнімділігін арттырады, қоғамның шығысынан кірісін асырды. Сөйтіп
қоғамдық байлық қалыптаса бастады, оны иемденетін топтар, таптар
пайда болды.
Экономикалық өзгерістер әлеуметтік қайшылықтарды өмірге әкелді. Олар
төмендегі негізгі объективтік заңдардың - қосьшша өнімнің пайда болуы; жеке
меншіктің қалыптасуы; топтар мен таптардың арасындағы күрестің басталуы
әсерінен туындайтын қайшылықтарды реттеп, қоғамды басқару үшін өмірге
мемлекет пен құқық келді.
Мемлекеттің дамуы - мемлекет қоғамдық еңбек белінісінің, жеке
меншіктің пайда болуы нәтижесінде алғашқы қауымдық құрылыс тапқа бөлінуінің
туындысы. Мемлекет жария үкіметтің пайда болуы мен іс-әрекетінің нәтижесі
ретінде қалыптасатын, қоғам өмірін ұйымдастырудың нысаны мен оның негізгі
салаларына басшылық ететін, қажетті жағдайларда мемлекеттің күш-қуатына
үйренетін басқару жүйесі.
Мемлекеттің пайда болуының, дамуының бірнете турлері бар:
1. Шығыс елдерінде (Иран, Индия, Қытай, Араб т. б. шығыс типті елдерде)
мемлекеттің қалыптасуы негізінен қоғамдық меншікті қорғаумен байланысты.
Себебі алғашқы қоғам ыдырау кезінде бұл елдерде күрделі құрылыстар болды:
ірі су каналдарын жасау, суармалы ирригациялық жүйелер құру, құрғақшылықпен
күресу. Міне осы күрделі жұмыстарды жақсы жүргізу үшін қоғамдық-мемлекеттік
меншік қалыптасты. Сол меншік-тің иелері: шенеуніктер, ру, тайпа басшылары,
хандар, корольдер мен императорлар болды.
Сонымен, Шығыс елдеріндегі мемлекеттердің қалыптасу себептеріне:
- ірі ирригациялық жүйелерді жасау;
- оны іске асыру үшін құлдарды, жұмысшыларды жүйелі түрде топтастыру,
біріктіру;
- барлық жұмыстарды бір орталықтан басқару жатады. Мемлекеттің басқару
аппараты бұрынғы ру, тайпаны басқарған аппараттан өсіп қалыптасты. Жаңа
аппарат қалың бұқарадан алыстай түсіп әділетсіздікті, қанаушылықты
күшейтті. Азия типті мемлекеттер өте бәсең дамып, ХІХ-ХХ ғасырларға
дейін көп өзгермей, сақталып келді (Қытай, Иран т. б.).
2. Еуропалық елдерде мемлекет жеке меншіктің шапшаң, күрделі дамуы,
қоғамның тапқа бөлінуі арқылы қалыптасты. Афина мен Римде алғашқы қоғамның
ыдырауы кезінде экономикалық күшті топтар мен таптар мемле-кеттік билікті
өз қолдарына алып, өз мүдде-мақсаттарын орындайтын мемлекеттік аппарат
орнатты. Бұл мемлекеттер, көбінесе, демократиялық жүйедегі саяси бірлестік
болып қалыптасты.
Германияда мемлекеттің қалыптасуы басқаша болды. Қалың бұқара байларға
тәуелді болды, феодалдық қатынастар дами бастады. Осы типті мемлекеттер
Европаның бірнеше елдерінде Ресейде, Ирландияда және т. б. қалыптасты.
Құқықтың дамуы - адам қоғамының дұрыс өмір сүруінің негізгі
объективтік заңдылықтарының бірі. Ол әлеуметтік нормалардың қалыптасып,
қоғамдағы қарым-қатынастарды реттеп, басқаруы және әлеуметтік нормалардың
(әдет-ғұрып, салт-дәстүр, мораль, діни нормалары) қоғамның даму процесінде
бірте-бірте құқықтық нормаларға айналуы. Сонымен, қоғамда мемлекеттің өзі
қабылдаған, бекіткен құқықтың жаңа түрлері пайда болды: заң, заңға тәуелді
келісімдер, шарттық нормалар, заң күші бар соттың шешімдері.
Құқық екі жолмен дамыды. Біріншіден, мемлекеттік қоғамдық меншікті
реттеу моралдық діни нормаларға сүйенді. Мысалы, Индияда Ману заңына
сүйенді, ал мұсылман елдерінде - Құран заңы. Екіншіден, жеке меншік
бағытындағы қатынастарды мемлекеттік органның өзі бекіткен нормалар арқылы
реттеп, басқарды.
Адам қоғамы мыңдаған жыл өмір сүріп келеді. Жеке адамдар тиісті мемлекеттің
азаматы болып, сол мемлекеттің билігіне, құқықтық тәртібіне бағынып, өзінің
іс-әрекетін, мінезін, тәртібін қоғамдық мүдде-мақсатты орындауға жұмсап
келеді. Адамдар ежелгі заманнан мемлекет пен құқық қашан пайда болды, қалай
дамып келеді? –деген мәселелермен шұғылданып, ғылыми зерттеулер жасап
келеді.
Енді мемлекеттің және құқықтың пайда болуы туралы теориялардың мазмұнына
қысқаша тоқталып өтейік.
Теологиялық теория - мемлекет пен құқық Алланың әмірімен қалыптасып,
дамып келеді деп түсіндіреді.
Табиғи теория - бұл теорияны жақтаушылардың пайымдауынша, мемлекетті,
құқықты ешкім ойлап тапқан жоқ, олар адамның өзі сияқты табиғаттан бастау
алып, әділеттілікке негізделген абсолюттік ұғымдар деп атайды.
Тарихи теория - осы теорияны ұстанғандар мемлекет пен құқық тарихтан
бастау алып, тарихпен бірге жетілді дейді.
Патриархалдык теория - мемлекет адамдардың отбасы тәжрибесінен
қалыптасқан азаматтардың саналы түрде өздерінің мүдде-мақсаттарын іске
асыру үшін біріккен одақ деп түсіндіреді. Күрделі ірі патриархалдық отбасы
басшысы бірте-бірте мемлекеттің басшысына айналған. Отбасы басшысы - әке,
мемлекеттің басшысы -монарх.
Психологиялық теория - адамдардың психологиялық біріккен көзқарасы, іс-
әрекеті, мінезі, тәртібі - бәрі келісіп, ұжымдық түрде басқарады деген
тұжырымды қолдайды және тағы басқалар.
Қазақ жерінде алғашқы қауымдық қоғам заманында рулық қауым пайда болып,
ұзақ ғасырлар бойы адамдар туысқандастығы ұйымның шеңберінде өмір сүрді.
Бұл аймақта мекендеген көшпелі тайпаларда ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz