Ұңғымаларды пайдалану әдістері

Пән: Құрылыс
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе 1

Негізгі бөлім 2

Ұңғыларды фонтанды пайдалану тəсілдері. 4
Газлифтілі əдіспен пайдалану 4
Сораптармен пайдалану әдісі 5

Пайдаланылған әдебиеттер 8

Пайдаланылған әдебиеттер

Андреев А. Ф., Дунаев В. Ф., Зубарева В. Д. и др. Основы проектного анализа в нефтяной и газовой промышленности. - М., 1997, 341 с.
Богданчиков С. М., Перчик А. И. Соглашение о разделе продукции. -М. : Нефть и газ, 1999.
Гражданский кодекс Российской Федерации. Части 1 и 2.
Зубарева В. Д. Финансово-экономический анализ проектных решений в нефтегазовой промышленности. - М. : Нефть и газ, 2000.

Ұңғымаларды пайдалану әдістері

Мұнай жəне газ кен орындарының геологиялық шарты одан өндірілетін мұнай жəне газ, олардың айырмашылығы ұзындық өнімділік қабаттың түзілуі, мінездемелік жəне тау жынысының тұрақтылығы, қабат қысымы жəне температурасы, газдылық фактор, мұнайдың тығыздығы қанықтырылған қысым жəне т. б. мінездемелер. Осыған байланыты геологиялық мінездеме жəне ерекше өнімділік қабат əртүрлі конструкциялық ұңғымен ауыстырылады. Осы конструкция нақтылық элементтер қысқаша бағыттар (5-15м), кондуктор (100-500м) жəне шегендеу-пайдалану құбыры (өндірілетін горизонтқа дейінгі) . Осындай қарапайым бір қатарлы конструкция айырмашылығы одан тереңдігі 2000м тұрақтылық жыныс бұрғыланған жəне меңгеру ұғыма. Күрделі геологиялық шарт бойынша көтеріп-жіберу қаттылығы жоба тереңдігімен тізбектеледі. Бұрғылау қарқындылығы, қажетті аралық горизонт үлкен қабаттық қысыммен сонымен қатар басқада себептер мен одан да қатты жəне қымбат көп салалы тізбектелген конструкция бұрғылаумен ауыстырылады. Мысалы, Чечено-Ингушетиядағы бұрғылау 5300-6000м тереңдікте жатыр, олар көп колонналы конструкцияны қолдануға тиіс 4-7 кондуктордан жəне хвастовиктен тұрады. т. б. Шегендеу колонналардан тұрады. Мұнай газ кен орындарын пайдалану жағдайын жəне де жер қойнауын, қоршаған ортаны қорғау ұңғыға СКҚ түсіру, өлшеу қондырғыларын түсіну ұңғы жұмысын ретке келтіру, қысқа мерзімге ремонт жасау үшін жабу. Колонна басы: ол ұңғы сағасын құбыр аралық кеңістік саңлауларын байланысьыру үшін құажет 1- 2-3-5 басты колонналары бар: Колонна бастары үшін мынадай шарттар талап ету қажет: құбыр аралық тиімділігі. Барлық құбыр аралық кеңістіктегі қысымын бақылау. Шегендеу колонналарының жылдан жəне тез аспасын бекіту.

Жылдан жəне тиімді монтаждау. Орташа жеткілікті биіктік. Фонтанды арматура:

Фонтанды арматура мыналар үшін берілген: Бір немесе бірнеше фонтан құбырларын ілу үшін Шегендеу колонналарымен фонтан құбырлар арасындағы кеңістіктегі саңлаусыздандыруды бақылау Технологиялық операцияларды өткізу кезіндегі ұңғыларды

жөндеу жəне пайдалану. Фонтан арматурасы жоғары температурада жəне қысымды

жұмыс жасайды. Бірақ пайдалану мінездемесіне байланысты фонтан ұңғылары əртүрлі болады. Фонтан арматурасы конструкциясына байланытс жəне беріктік қасиетіне байланысты болады. Жұмыс қысымы 7-ден 105МПа дейін Оқпан қима өткізгіштік өлшемі 50-ден 100мм-ға дейін. Фонтан шырмасының конструкциясына байланысты.

Трайник жəне төрт жақты. Ұңғы түбіне түсетін санына байланысты бірретті жəне

екіретті. Газды қоспаның физикалық процессі. Скважинаны мұнай өндіру практикасында əрқашан газдың бөлінуі өтеді. Механизмнің түсінігі скважиналық көтергіштің

сұйықтылығы (ГЖС) . Трубадағы газды сұйықтықтың қозғалысын білу керек.

Көлденең құбырдың газды қоспасын сапалық қозғалыс жағынан түсіндіру ыңғайлы, келесі жағдайда түсіндіруге болады.

1 сурет. Газды сұйықтықтың көтергіші

Мұнда құбыр 1 ұзындығы L сұйықтың су өткізгіштігінің ұзындығы һ. К құбырдың сонғы төменгі ашық жері, сондықтан анализ бойынша терминалогиялық кəсіпті башмақ деп атайды.

Штуцерлер. Олар фонтанды шыршаның элементі болып табылады жəне фонтанды ұңғыма жұмыс режимін жəне оның дебитін реттеуге арналған. Штуцерлерді арматураның екі лақтырынды желісінде орнатады, жəне реттелмейтін жəне реттелетін деп бөледі. Реттелмейтін штуцерлер өте жеңіл жəне сенімді. Олар ұңғымадан құм немесе басқа абразивті зат шығатын жағдайларда қолданылады. Реттелмейтін штуцерлердің көптеген конструкциясы бар, олар қысқа конусты втулка түрінде легирленген болаттан немесе берілген диаметрлі орталық каналы бар металлокерамикалық материалдан жасалады. Штуцерлердің ескіруі сайын, ұңғыма жұмысындағы қалыптасқан режим

бұзылады, жəне штуцерды алмастыру қажет болады. Бұл үшін ұңғы жұмысын уақытша лақтыруға аударады, мұнда берілген диаметрлі штуцер орнатылады, ал бұл кезде негізгі жұмыс отводында ескірген штуцерді өзгертеді. Соған байланысты тез алмасатын штуцерлердің көптеген түрлері ұсынылған. Жай штуцер лақтырынды желісінің екі фланец арасында қысылатын, берілген диаметрлі саңылауы бар диаграмма түрінде жасалады. Реттелетін штуцерлерде-өту қимасы, қатты материалды седлодағы конусты штокты орын ауыстыру арқылы өзгертіледі. Орын ауыстыру маховикті айналдыру арқылы іске асады, мұндағы штокта, реттелетін штуцердің өту сақиналы қимасының эквивалентті диаметрін көрсететін көрсеткіш болады. Мұндай штуцерлер күрделі, қымбат, оның сальникті тығыздатқыштары бар жəне əдетте, құм шығармайтын ұңғымаларда қолданылады. Əр штуцерде газсұйықты ағынның энергиясын жұту болады, жəне қысымның төмендеуі, буфердегі қысымның, мұнай газ жинау жүйесіне апаратын желідегі қысымда төмендейді. Егер қысымдар айырмашылығы үлкен болса, онда бірнеше қатарлы жалғасқан штуцерлерді қолданады, оның əрбіреуінде қысым төмендейді.

Манифольдтар. Манифольд фонтанды арматураны, ұңғы өнімін өлшеу қондырғысына апаратын құбырмен байланыстыру үшін арналған. Мұндай байланыстың əртүрлі сұлбалары жергілікті жағдайға жəне технолдогиялық пайдалануға байланысты

қолданылады. Сондықтан бұл сұлбалар стандартты емес, бірақ оның түйіндері заводта жасалған элементтерден жабдықталады. Крестті фонтанды арматура манифлоьдының жай сұлбасы (5 сурет) құбыраралық кеңістіктегі байланысты қарастырмайды жəне ұңғыманы трапты немесе өлшеу қондырғысымен байланыстыратын тек бір ғана лақтырынды желінің болуы қарастырылған. Кейбір жағдайда, парафиннің интенсивті қабаттануы кезінде екі

лақтырынды желілер жəне екі желінің кез-келгеніне жұмыс жасауына мүмкіндік ететін манифольд қарастырылған.

5-суретте заводтық жинаудың стандартты түйіндер көрсетілген. Олар төртбұрыш болып, номерлермен (№1, №2, №3) белгіленген. Сұлбада екі реттелетін штуцер, екі вентиль сұйықты жəне газды алу үшін, өнімді факелге лақтыру үшін жабу құрылғылары 3 немесе жер амбары, тройник 4, крестовик 5, сақтандыру клапаны 6, фланецті қосылыс 7 қарастырылған. Манифольдтың негізгі түйіндері фонтанды арматураның бөлшектерімен бір түрге келтірілген. Манифольдтың ұшында 80 мм диаметрлі құбырмен жалғасу үшін фланецтер болады. Манифольдтың белгіленуіне сұлба нөмірі, шартты өту диаметрі жəне жұмыс қысымы, мысалы 1 МАТ-60х125 кіреді. Шығарынды шлейф манифольд арматурасын мұнай газ жинау жүйесінің топтық өлшеу қондырғысымен (ТӨҚ) байланыстырады, мұнда автоматты түрде ұңғы шығымы өлшенеді. ТӨҚ-на ұңғымалар тобы (24 дейін) қосылады, олардың шығымы белгілі бағдарлама бойынша кезегімен өзгеріп отырады.

Жалғыз фонтанды ұңғымалар жəне əсіресе жоғары шығымды ұңғымалар жеке трапты қондырғымен жалғасады, мұнда газды айыру (кейде екі сатылы) жəне шығымды өлшеу жүреді. Содан кейін, ұңғы өнімі сумен жəне қалдық газбен бірге, сусыздандыру жəне газды толық айыру үшін, мұнай газ жинау пунктіне барады. Мұнай газ жинау пункті жиі, мұнайды жылыту арқылы сусыздандыру жəне тұзсыздандыру қондырғыларымен біріктіреді, мұнда мұнай жəне судың ұсақ тамшылары шекарасындағы беттік пленкасын бұзу, беттік активті затты- деэмульгатор қосылған таза сумен жуу қолданылады.

Фонтанды ұңғыманың жұмысы кезінде кезінде болатын қиындықтар жəне олардың алдын-алу Əр-түрлі кен орындар жəне бір кен орындағы бөлек өнімді қабаттарды пайдалану жағдайлары бір-бірінен өзгеше болады. Осыған сəйкес фонтанды ұңғымалардың жұмысында болатын қиындықтар да əртүрлі. Бірақ, əдеттегі жəне жиі болатын, немесе салдары жағынан ең қауіпті қиындықтарға келесілер жатады:

- сағалық арматураның саңылау сызығы бұзылуы нəтижесінде болатын ашық реттелмейтін фонтандау;

- фонтандау кезінде бүлкілдеу, ол ұңғыманың уақыт бұрын тоқтатуына əкеледі;

- құм шығаруға бейім, тұрақты емес қабаттарды пайдалану кезінде, түпте жəне СКҚ өзінде құм тығынының пайда болуы;

- ұңғыма түбінде жəне СКҚ ішінде тұздың қабаттануы.

Ашық фонтандау

Мұнай жəне газды игеру кезінде ашық фонтандаудың жəне фонтанды ұңғымаларда күрделі ұзақ өрт болу кездері белгілі. Бұл кен орнының уақыт бұрын таусылуына жəне ұңғы сағасының айналасында пайда болатын шұңқырға, оның сұйық батпағына барлық бұрғылау қондырғысы түседі. Мұндай фонтанды сөндіру жəне жою үшін екінші көлбеу

ұңғымасын бұрғылау жəне онда атом зарядын жару қолданылады. Мұндай ашық фонтанның ауырлық дəрежесі, осы апатты шақыру себебі сияқты əртүрлі. Қабатты ашу жəне ұңғыманы игеру процесіндегі қиындықтар жəне ойда болмаған бұзулармен қатар,

сағалық қондырғыда, соның ішінде, фонтанды арматурадағы бұзылыстар үлкен роль ойнайды, жалғасулардың тығыз еместігі немесе арматураның дірілдеуі салдарынан болатын бұзылыстар, ГСҚ ағынындағы абразивті қоспаның жеу қасиетінің нəтижесінде болатын үзілулер жəне «свищ» ауыр апаттың себебі болуы мүмкін. Оларды алдын-алу үшін, арматураны əрқашан екі есе сынау қысымымен (кейде біржарым есе) пресстейді, сонымен бірге, бөлек элементтер, жəне жиналған арматура процесстеледі.

Соңғы уақытта, ашық тасталуды алдын-алу үшін əртүрлі айырғыштар игеріліп, қолданыс тапқан, олар ұңғыманың біршама тереңдігіне түсіріліп немесе фонтанды құбыр бағанасының башмак астына да түсіріледі. Шегендеу бағанасының шлипасасында орнатылатын айырғыштар болады, ол автоматы түрде СКҚ қимасын немесе шегендеу бағанасы қимасын, сұйық шығыны, критикалықтан асып, күрт артқанда жабылады. Шетелде фонтанды құбырда орнатылатын айырғыштар белгілі. Мұндай айырғыштарда ГСҚ критикалық шығын кезінде, автоматты түрде ағынды жауып, ашық фонтандауды алдын-алады. Фонтанды құбыр қимасын мəжбүрлі жабатын айырғыштар белгілі. Олар шарлы кран түрінде жасалған, оны бұру гидравликалық жер бетінен іске асады. Мұндай шарлы кранның тартпалы механизмі фонтанды құбыр бағанасына жалғасқан кішкентай диаметрлі (12, 18 мм) құбырша көмегімен жер бетіне шығып, қысым көзіне, əдетте, ұңғыма шығуына қосылады. Құбырша қысым болғанда, шарлы кран ашық болады. Құбыршады қысым түскен кезде, шарлы кран серппелі механизм көмегімен бұрылып, фонтанды құбырды жабады. Жай беттік механикалық істейтін айырғыштар болады, олар манифольд желісіне орнатылады, жəне фонтанды ұңғыманы каррозиядан немесе механикалық зақымданудан лақтырынды желілеріндегі үзілулер кезінде жабады.

Парафинннің қабаттануын алдын-алу Мұнай- жеңіл жəне ауыр көміртегілердің күрделі қоспасы жəне ол қабат жағдайларында термодиномикалық тепе-теңдікте болатыны белгілі. Мұнайды игеру термодинамикалық жағдайлардың өзгеруімен жəне мұнайдың қабат жағдайынан жер бетіндегі жағдайға өтуімен байланысты. Бұл кезде қысым жəне

температура төмендейді. Қоспадағы бөлек көміртегілердің фазалық тепе-теңдігі бұзылып, бір жағынан белгілі құрамды көміртегі газы түрінде бөлінеді, ал екінші жағынан парафин, смола жəне асфальтен түрінде ауыр жəне майлы фракциялар бөлінеді. Көтерілу кезінде мұнайдың сууы, қысымның төмендеуі кезінде газды фракциялардың бөлінуі, парафин жəне смола сияқты ауыр фракцияларға қатысты еру қабілетін азайтады, олар парафин кристаллы түрінде бөлініп, жаңа қатты фазаны құрады. Мұнай өзінің көміртегілік құрамы бойынша əртүрлі. Сондықтан, кейбір кен орындарда мұнай игеру кезінде парафин бөлінбейді. Парафиннің ұсақ бөлшектері асулы күйде қалып, сұйық ағынымен айдалып кетеді. Белгілі шарттар кезінде, олар бірдей бөлінетін асфальтен жəне смоламен бірге жабысып, қатты жабысқақ көміртегі түйіршіктерін құрайды, олар құбырдың бұдырлы бетіне жабысып, қимасын азайтады. Мұнайда парафиннің қатты бөлшектері пайда болатын температура, парафиннің кристалдану температурасы деп аталады. Ол əртүрлі мұнайға жəне парафин фракциясының құрамына

байланысты əр түрлі. Парафиннің балқу температурасы 27 0 С-дан 71 0 С дейін, ал оған жақын церезин (С 36 -С 55 ) -65 тен 88 0 С дейін. Шығыс кен орнындағы парафинді мұнай үшін (Татария, Башкирия, Перм), СКҚ жапсарында парафиннің қабаттануы бастайтын температура 15-35 0 құрайды, ал Манғышлақ түбегінде кейбір кен орындарда парафиннің шөгуі қабат жағдайларында да байқалады, себебі кристаллдану температурасы бастапқы қабат температурасына жақын. Суық суды айдау нəтижесінде қабаттың шамалы сууы,

парафиннің жарым-шарты кристаллдануына əкеліп, оның фильтрациялық қабілетін нашарлатады. Оның салдары қиын. Парафиннің қабаттану қалыңдығы-құбырдың ішкі бетінде температура төмендеген сайын жəне мұнайдың газсыздануы сайын ұңғыманың түбінен сағаға қарай өседі. Шығыс өңірлердегі кеніштерде, құбыр бетінде көміртегінің ауыр фракцияларының шөгуі 400-300м. тереңдікте белгіленеді. Бұл шөгулер - смола, церезин, асфальтен жəне парафин қоспаоарынан тұратын тұтқырлы масса түрінде болады. Əдетте, оның қалыңдығы 200- 500м. тереңдікте максимумға жетеді, ал сағаға жақын шөгу қалыңдығы төмендейді. Бұл газдың көбею нəтижесінде, газсұйық қоспаның

қозғалыс жылдамдығының артуына байланысты, жəне парафинді қабаттарды сұйық ағынымен механикалық бұзуына байланысты. Парафиннің қабаттануына беттің бұдырлығы, ағынның кішкентай жылдамдығы, жəне бүлкілдеу нəтижесінде беттің периодты ашылуы себеп болады.

Газлифтілі ұңғыма - бұл фонтанды ұңғыма, мұнда сұйықты газдандыруға қажетті жеткіліксз газды жер бетінен арнайы канал арқылы беріледі. Таза жер бетінен құбыр бағанасы 1 бойынша башмакқа 2 беріледі, мұнда сұйықпен араласып, ГСҚ құрайды, ол

жер бетіне көтеру құбыры 3 арқылы көтеріледі. Айдалатын газ қабат сұйығынан шығатын газбен қосылады. Газдың сұйықпен араласуы нəтижесінде ГСҚ пайда болады, оның тығыздығы ұңғыманың түп қысымы сұйықты жер бетіне көтеруге жеткілікті болады. Газ-сұйық қоспасының тік құбырдағы қозғалыс теориясында айтылған барлық түсініктер жəне анықтамалар ұңғыманы газлифтілі пайдалануда жəне оның теориялық негізі

болып табылады. Ауаны пайдалану СКҚ ішінде өте тұрақты эмульсияның түзілуіне себеп болады, оны ыдырату үшін арнайы беттік - актив заттармен өңдеу, жылыту жəне ұзақ уақыт тұндыру қажет. Сепарация кезінде жер бетінде бөлінетін газ ауалы қоспа өрт жағынан қауіпті, себебі белгілі қатынастарда жарылу қоспасын түзеді. Бұл жұмыс жасаған газ ауалы қоспаны сепарациадан кейін, атмосфераға шығару қажеттігін туғызады.

Көміртегі газын қолдану эмульсиясының түзілуіне себеп болса да, бірақ мұндай эмульсия тұрақты емес жəне таза кондитциялық мұнайды алу үшін қымбат тұратын өңдеуді

қолданусыз жай тұндыру арқылыбұзады. Бұл оттегінің жоқтығымен немесе қолданылатын көміртегі газы құрамында аз мөлшерде болуымен жəне жалпы көміртегілік негіз болатын газ жəне мұнайдың химиялық ұқсастығымен түсіндіріледі. Ауаның

құрамындағы оттегі, қышқылдану процестеріне, жəне судың араласуына бөгет болатын су глобулында тұрақты қапшықтардың түзілуіне, глобулдың ірілеуіне жəне кейін тұндыру кезінде шөгуіне əкеледі. Өзінің салыстырмалы жарылу қауіпсіздігі салдарынан

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.