Кәсіпорын капиталы

Кіріспе 3
I. Кәсіпорын капиталының экономикалық негіздері 4
1.1. Кәсіпорынның қаржы ресурстары және олардың қалыптасу көздері 4
1.2. Кәсіпорынның капитал түсінігі және жіктелуі 6
1.3. Капитал құрамы және басқару бағыттары 11
1.4. Кәсіпорын капиталының құрылымын талдау 16
II. Кәсіпорындардың капитал құрылымын қалыптастыруды оңтайландыру мен Қазақстандық кәсіпорындарда капиталдың қалыптасу ерекшеліктері 19
2.1. Капитал бағасы және оған әсер ететін факторлар 19
2.2. Кәсіпорын капиталының құнын басқарудың нарықтық экономикадағы маңызы 24
2.3. Қазақстандық кәсіпорындарда капиталдың қалыптасу ерекшеліктері 26
2.4. Кәсіпорындардың капитал құрылымын қалыптастыруды оңтайландыру 28
Қорытынды 30
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 31

Нарықтық экономика жағдайларында кез-келген кәсіпорын алдында өзінің өндірістік қызметін қажетті қаржы ресурстарымен қамтамасыз ету мәселесі тұрады. Кәсіпорынның қаржы ресурстары – бұл кәсіпорынның қарамағында орналасқан ақшалай табыстардың, түсімдердің және кірістердің жиынтығы болып табылады. Олар бюджеттің, банктердің, жеткізіп берушілердің және басқа да контрагенттердің алдындағы міндеттемелерді өтеу үшін қолданылады. Сонымен қатар, қаржы ресурстары ұдайы өндірісті дамыту және жұмысшыларды экономикалық ынталандыру мақсатында да қолданылады.
Ал енді, кәсіпорынның айналымға салған және осы айналымнан табыс алып келетін қаржы ресурстарының бөлігі капитал деп аталады және ол қаржы ресурстарының құны өскен формасы ретінде қызмет етеді. Басқаша айтатын болсақ, капитал – бұл табыс алу мақсатында өндіріске салынған және инвестицияланған қаржы ресурстарының бір бөлігі болып табылады.
Қазіргі таңда отандық кәсіпорындардың капитал құрылымын басқару жүйесі қалыптасып, қаржылық менеджменттің классикалық әдістері Қазақстан жағдайларына бейімделу үстінде. Осы орайда кәсіпорындардың алдындағы басты мәселе – меншікті капиталды қалыптастыру және қарыз капитал тарту мен міндеттемелерді өтеу болып табылады.
Кәсіпорындардың меншікті және қарыз қаражаттар тарту нәтижесінде қалыптасқан капитал құрылымы оның қызметінің тиімділігін, бәсекелсетік ортадағы өміршеңдігін, қызметінің түпкі мақсаты болып табылатын табыстылығын анықтап беретін бастапқы фактор болып табылады. Әрине, кәсіпорындар өз қызметі барысында меншікті капиталға арқа сүйейді. Олардың кәсіпкерлік табыстан алған табысы – бизнестің дамуының бірден-бір көзі болып табылады. Алайда, меншікті капитал кәсіпорындардың экономикалық-әлеуметтік дамуы мәселелерін шешу үшін жеткіліксіз, сол себепті кәсіпорындар өз қызметі барысында шеттен қаражаттар тартуларына мәжбүр болады. Дәлірек айтсақ, қарыз қаражаттар тарту кәсіпкерлікті дамытудың басты шарты болып табылады.
Кәсіпорындар үшін оңтайлы капитал құрылымын қалыптастырудағы ең маңызды сұрақтар – бұл қажетті қаржы ресурстарын қандай бағамен тарту керек екендігі. Кәсіпорынның нарықтық экономика жағдайларындағы басты стратегиялық мақсаты өзінің ағымды және келешектегі нарықтық құнын арттыру және оны қолдау болып табылады, ал бұл жетістікке жетудің бірден бір жолы – капиталдың құнын тиімді басқару. Капитал құны неғұрлым жоғары болса, кәсіпорын қызметінің тиімділігі де соғұрлым төмендей береді және керісінше. Сол себепті кәсіпорынның қаржы менеджерлері капитал құрылымын қалыптастыру көздерінің құнын анықтауға үлкен назар аударулары қажет.

1. Сапарова Б «Финансовый менеджмент» 2008.
2. Ілиясов Қ.Қ. Құлпыбаев С. Қаржы. Алматы: «Қазақ Университеті», 2005;
3. Шим Джей. К, «Финансовый менеджмент», Москва –2006.
4. Тургулова А.К. «Финансовый менеджмент» 2011.
5. Есенгельдин «Қаржылық менеджмент» Алматы 2010.
6. Жаксыбекова «Стоимость компаний теория и практика оценки финансового менеджмента» Астана 2010.
7. Арыстанов А., «Корпоративные облигации как инструмент долгосрочного финансирования», Рынок ценных бумаг Казахстана, 2008, №12.
8. Дүйсенбаев К.Ш., «Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау», Алматы – 2008 .
9. Ковалев В.В. «Курс финансового менеджмента» 2008.
10. Ковалева А.М., «Финансы фирмы», Москва – 2009.
11. Турганалиев Е., «Управление стоимостью капитала в системе корпоративного финансового управления», Финансы Казахстана, 2009, №6.
12. Ибришев Н.Н., «Корпоративное финансирование», Алматы – 2005.
13. Өсербайұлы А., «Корпоративтік қаржы», Алматы – 2005.
14. Игликов Е., «Инвестиционный потенциал финансовых институтов Республики Казахстан: состояние и перспективы», Рынок ценных бумаг Казахстана, 2005, №2.
15. «Микрокредитование – источник финансирования малого бизнеса», Рынок ценных бумаг Казахстана, 2005, №11.
16. Yandex.kz
17. Қазақстан Заман. 2005, 5-сәуір.
18. Егемен Қазақстан. 2004, 11-маусым. Бөкенов А.Ж. Аканаева Т.А. Корпаративтік қаржы. Қарағанды, 2005;
19. Дүйсенбаев.К. «Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау». Алматы: «Көкжиек» баспасы, 2006;