Жедел-іздестіру
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
1.ЖЕДЕЛ.ІЗДЕСТІРУ ҚЫЗМЕТІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.1. Жедел.іздестіру қызметі туралы жалпы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.2.Жедел.iздестiру қызметiнiң қағидалары мен негіздері ... ... ... ... ... ... ... ... 8
2.СӨЙЛЕСУЛЕРДІ ТЫҢДАУ МЕН ЖАЗУ ТӘРТІБІ ... ... ... ... ... ...10
2.1.Сөйлесулерді тыңдау және жазу тәртібі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
2.2.Сөйлесулерді тыңдау шараларын жүргiзу шарттары ... ... ... ... ... ... ... ... .12
3.ПРОКУРОРДЫҢ СӨЙЛЕСУЛЕРДІ ТЫҢДАУ МЕН ЖАЗУ ТӘРТІБІН ҚАДАҒАЛАУЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15
3.1.Прокурордың сөйлесулерді тыңдау мен жазу тәртібі қызметiндегі заңдылықты қамтамасыз ету жөнiндегi өкiлеттiгi ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
3.2.Сөйлесулерді тыңдау қызметiнiң заңдылығына қадағалауды жүзеге асыратын прокурорлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..17
3.3.Жедел.iздестiру қызметiнiң нәтижелерiн пайдалану ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
ҚОСЫМША ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .26
ҚОЛДАНЫЛҒАН НОРМАТИВТІК ҚҰҚЫҚТЫҚ АКТІЛЕР МЕН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..27
1.ЖЕДЕЛ.ІЗДЕСТІРУ ҚЫЗМЕТІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.1. Жедел.іздестіру қызметі туралы жалпы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.2.Жедел.iздестiру қызметiнiң қағидалары мен негіздері ... ... ... ... ... ... ... ... 8
2.СӨЙЛЕСУЛЕРДІ ТЫҢДАУ МЕН ЖАЗУ ТӘРТІБІ ... ... ... ... ... ...10
2.1.Сөйлесулерді тыңдау және жазу тәртібі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
2.2.Сөйлесулерді тыңдау шараларын жүргiзу шарттары ... ... ... ... ... ... ... ... .12
3.ПРОКУРОРДЫҢ СӨЙЛЕСУЛЕРДІ ТЫҢДАУ МЕН ЖАЗУ ТӘРТІБІН ҚАДАҒАЛАУЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15
3.1.Прокурордың сөйлесулерді тыңдау мен жазу тәртібі қызметiндегі заңдылықты қамтамасыз ету жөнiндегi өкiлеттiгi ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
3.2.Сөйлесулерді тыңдау қызметiнiң заңдылығына қадағалауды жүзеге асыратын прокурорлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..17
3.3.Жедел.iздестiру қызметiнiң нәтижелерiн пайдалану ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
ҚОСЫМША ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .26
ҚОЛДАНЫЛҒАН НОРМАТИВТІК ҚҰҚЫҚТЫҚ АКТІЛЕР МЕН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..27
Жедел-іздестіру қызметінің шеңберінде қылмыстық іс қозғалғанға дейін жүргізілетін іс-шараларды қоспағанда, судьялардың тұрғын, қызметтік үй-жайларын, олардың пайдалануындағы жеке және қызметтік көлік құралдарын, олардың хат-хабарларын, банкілік шоттарын, багажын және өзге де мүлкін тінту, құжаттар мен заттарды алу, мүлкін және почта-телеграф жөнелтілімдеріне тыйым салу, хабарламаларды ұстап алу, сөйлесулерін тыңдау және жазып алу Қазақстан Республикасы Бас прокуроры қозғаған қылмыстық іс шеңберінде ғана жүргізілуі мүмкін.
Алу жүргізілмей, қылмыстық істі қозғау туралы шешімді қабылдау мүмкін болмаған жағдайда, ҚІЖК-нің 232-бабының талаптарын сақтай отырып, оны қылмыстық іс қозғалғанға дейін жүргізуге болады.
«Жедел-іздестіру қызметі туралы» Заңның 11-бабының 3-бөлігінде көрсетілген арнайы жедел-іздестіру шаралары облыс (қала) прокурорының және жоғары тұрған прокурорлардың санкциясымен ғана жүргізілуі мүмкін. «Жедел-іздестіру қызметі туралы» Заңның 12-бабының 7-тармағының арнайы жедел-іздестіру шараларының прокурордың санкциясынсыз жүргізілуі мүмкін екендігі туралы ережесін судьяларға қатысты қолдануға жол берілмейді.
Азаматтың жеке өміріне, тұрғын үйіне, хат жазысуына, телефон арқылы сөйлесуіне, почта, телеграф және өзге де хабарламаларына қол сұғылмаушылық құқығы шектеуге заңда (Конституцияның 18-бабының 1 және 2-тармақтары, 25-бабының 1-тармағы және 39-бабы) тікелей көрсетілген жағдайларда және тәртіпте ғана жол берілетіндіктен, азаматтардың аталған конституциялық құқықтарын шектейтін жедел-іздестіру шараларын жүргізу «Жедел-іздестіру қызметі туралы» Заңның 12-бабында көрсетілген жағдайлар сақталғанда ғана жүргізілуі мүмкін. Жедел-іздестіру қызметін жүргізу құқығы берілген органдардың тізбесі аталған Заңның 6-бабында көрсетілген.
Осы жедел-іздестіру шараларының нәтижелері олар ҚІЖК-нің 130-бабында қарастырылған тәртіппен қылмыстық процеске енгізілгеннен кейін ғана істер бойынша дәлелдемелер ретінде пайдаланылуы мүмкін.
Сөйлесулерді және әңгімелерді жасырын тыңдау мен жазу жөніндегі тергеу әрекеттерін жүргізу ҚІЖК-нің 237-бабында қарастырылған негіздерде және тәртіппен жүзеге асырылады.
Алу жүргізілмей, қылмыстық істі қозғау туралы шешімді қабылдау мүмкін болмаған жағдайда, ҚІЖК-нің 232-бабының талаптарын сақтай отырып, оны қылмыстық іс қозғалғанға дейін жүргізуге болады.
«Жедел-іздестіру қызметі туралы» Заңның 11-бабының 3-бөлігінде көрсетілген арнайы жедел-іздестіру шаралары облыс (қала) прокурорының және жоғары тұрған прокурорлардың санкциясымен ғана жүргізілуі мүмкін. «Жедел-іздестіру қызметі туралы» Заңның 12-бабының 7-тармағының арнайы жедел-іздестіру шараларының прокурордың санкциясынсыз жүргізілуі мүмкін екендігі туралы ережесін судьяларға қатысты қолдануға жол берілмейді.
Азаматтың жеке өміріне, тұрғын үйіне, хат жазысуына, телефон арқылы сөйлесуіне, почта, телеграф және өзге де хабарламаларына қол сұғылмаушылық құқығы шектеуге заңда (Конституцияның 18-бабының 1 және 2-тармақтары, 25-бабының 1-тармағы және 39-бабы) тікелей көрсетілген жағдайларда және тәртіпте ғана жол берілетіндіктен, азаматтардың аталған конституциялық құқықтарын шектейтін жедел-іздестіру шараларын жүргізу «Жедел-іздестіру қызметі туралы» Заңның 12-бабында көрсетілген жағдайлар сақталғанда ғана жүргізілуі мүмкін. Жедел-іздестіру қызметін жүргізу құқығы берілген органдардың тізбесі аталған Заңның 6-бабында көрсетілген.
Осы жедел-іздестіру шараларының нәтижелері олар ҚІЖК-нің 130-бабында қарастырылған тәртіппен қылмыстық процеске енгізілгеннен кейін ғана істер бойынша дәлелдемелер ретінде пайдаланылуы мүмкін.
Сөйлесулерді және әңгімелерді жасырын тыңдау мен жазу жөніндегі тергеу әрекеттерін жүргізу ҚІЖК-нің 237-бабында қарастырылған негіздерде және тәртіппен жүзеге асырылады.
1. ҚР Конституциясы 1997ж 30 тамыз
2. ҚР Ќылмыстыќ кодексі. Алматы, 2005.
3. ҚР ҚР қылмыстық іс жүргізу кодексі 2007 ж Баспа
4. ҚР Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексі
5. ҚР “Жедел іздестіру қызметі туралы” Заңы 1994 ж ( өзгертулер мен толықтырулар енгізілген 2004-2007 ж)
6. “Қазақстан Республикасының Президентін Күзету қызметі туралы” ҚР Президентінің заңды күші бар Жарлығы, 1995 ж
7. “Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік органдары туралы ” ҚР Президентінің заңды күші бар Жарлығы, 1995 ж
8. “ҚР Ішкі істер органдары туралы” ҚР Президентінің заңды күші бар Жарлығы, 1995 ж
9.”ҚР Прокуратурасы туралы” ҚР Президентінің заңды күші бар Жарлығы, 1995 ж
10. ҚР”Мемлекеттік құпия туралы” Заңы 1999 ж.
11.ҚР “Нормативтік құқықтық актілер туралы” Заңы 1999 ж
12. ҚР “ Қылмыстық іс жүргізуге қатысушы тұлғаларды мемлекеттік қорғау туралы” Заңы 2000 ж.
13.Материалы к изучению курса уголовное право: Особенная часть:Сб.постановлений Пленума Верховного Суда РК:Учеб.пособие/ сост.Саматова Г.Б.Алматы, 1999.
14. Сборник постановлений Пленума Верховного Суда КазССР, РК и нормативных постановлений Верховного суда РК (1961 – 2003 гг.). Алматы, 2004.
2. ҚР Ќылмыстыќ кодексі. Алматы, 2005.
3. ҚР ҚР қылмыстық іс жүргізу кодексі 2007 ж Баспа
4. ҚР Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексі
5. ҚР “Жедел іздестіру қызметі туралы” Заңы 1994 ж ( өзгертулер мен толықтырулар енгізілген 2004-2007 ж)
6. “Қазақстан Республикасының Президентін Күзету қызметі туралы” ҚР Президентінің заңды күші бар Жарлығы, 1995 ж
7. “Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік органдары туралы ” ҚР Президентінің заңды күші бар Жарлығы, 1995 ж
8. “ҚР Ішкі істер органдары туралы” ҚР Президентінің заңды күші бар Жарлығы, 1995 ж
9.”ҚР Прокуратурасы туралы” ҚР Президентінің заңды күші бар Жарлығы, 1995 ж
10. ҚР”Мемлекеттік құпия туралы” Заңы 1999 ж.
11.ҚР “Нормативтік құқықтық актілер туралы” Заңы 1999 ж
12. ҚР “ Қылмыстық іс жүргізуге қатысушы тұлғаларды мемлекеттік қорғау туралы” Заңы 2000 ж.
13.Материалы к изучению курса уголовное право: Особенная часть:Сб.постановлений Пленума Верховного Суда РК:Учеб.пособие/ сост.Саматова Г.Б.Алматы, 1999.
14. Сборник постановлений Пленума Верховного Суда КазССР, РК и нормативных постановлений Верховного суда РК (1961 – 2003 гг.). Алматы, 2004.
Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:
Жоспар
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1.ЖЕДЕЛ-ІЗДЕСТІРУ ҚЫЗМЕТІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
1.1. Жедел-іздестіру қызметі туралы жалпы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.2.Жедел-iздестiру қызметiнiң қағидалары мен негіздері ... ... ... ... ... ... .. ... ..8
2.СӨЙЛЕСУЛЕРДІ ТЫҢДАУ МЕН ЖАЗУ ТӘРТІБІ ... ... ... ... ... ...10
2.1.Сөйлесулерді тыңдау және жазу тәртібі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
2.2.Сөйлесулерді тыңдау шараларын жүргiзу шарттары ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
3.ПРОКУРОРДЫҢ СӨЙЛЕСУЛЕРДІ ТЫҢДАУ МЕН ЖАЗУ ТӘРТІБІН ҚАДАҒАЛАУЫ ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
3.1.Прокурордың сөйлесулерді тыңдау мен жазу тәртібі қызметiндегі заңдылықты қамтамасыз ету жөнiндегi өкiлеттiгi ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... 15
3.2.Сөйлесулерді тыңдау қызметiнiң заңдылығына қадағалауды жүзеге асыратын прокурорлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
3.3.Жедел-iздестiру қызметiнiң нәтижелерiн пайдалану ... ... ... ... ... ... .. ... ... 21
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
ҚОСЫМША ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...26
ҚОЛДАНЫЛҒАН НОРМАТИВТІК ҚҰҚЫҚТЫҚ АКТІЛЕР МЕН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...27
КІРІСПЕ
Жедел-іздестіру қызметінің шеңберінде қылмыстық іс қозғалғанға дейін жүргізілетін іс-шараларды қоспағанда, судьялардың тұрғын, қызметтік үй-жайларын, олардың пайдалануындағы жеке және қызметтік көлік құралдарын, олардың хат-хабарларын, банкілік шоттарын, багажын және өзге де мүлкін тінту, құжаттар мен заттарды алу, мүлкін және почта-телеграф жөнелтілімдеріне тыйым салу, хабарламаларды ұстап алу, сөйлесулерін тыңдау және жазып алу Қазақстан Республикасы Бас прокуроры қозғаған қылмыстық іс шеңберінде ғана жүргізілуі мүмкін.
Алу жүргізілмей, қылмыстық істі қозғау туралы шешімді қабылдау мүмкін болмаған жағдайда, ҚІЖК-нің 232-бабының талаптарын сақтай отырып, оны қылмыстық іс қозғалғанға дейін жүргізуге болады.
Жедел-іздестіру қызметі туралы Заңның 11-бабының 3-бөлігінде көрсетілген арнайы жедел-іздестіру шаралары облыс (қала) прокурорының және жоғары тұрған прокурорлардың санкциясымен ғана жүргізілуі мүмкін. Жедел-іздестіру қызметі туралы Заңның 12-бабының 7-тармағының арнайы жедел-іздестіру шараларының прокурордың санкциясынсыз жүргізілуі мүмкін екендігі туралы ережесін судьяларға қатысты қолдануға жол берілмейді.
Азаматтың жеке өміріне, тұрғын үйіне, хат жазысуына, телефон арқылы сөйлесуіне, почта, телеграф және өзге де хабарламаларына қол сұғылмаушылық құқығы шектеуге заңда (Конституцияның 18-бабының 1 және 2-тармақтары, 25-бабының 1-тармағы және 39-бабы) тікелей көрсетілген жағдайларда және тәртіпте ғана жол берілетіндіктен, азаматтардың аталған конституциялық құқықтарын шектейтін жедел-іздестіру шараларын жүргізу Жедел-іздестіру қызметі туралы Заңның 12-бабында көрсетілген жағдайлар сақталғанда ғана жүргізілуі мүмкін. Жедел-іздестіру қызметін жүргізу құқығы берілген органдардың тізбесі аталған Заңның 6-бабында көрсетілген.
Осы жедел-іздестіру шараларының нәтижелері олар ҚІЖК-нің 130-бабында қарастырылған тәртіппен қылмыстық процеске енгізілгеннен кейін ғана істер бойынша дәлелдемелер ретінде пайдаланылуы мүмкін.
Сөйлесулерді және әңгімелерді жасырын тыңдау мен жазу жөніндегі тергеу әрекеттерін жүргізу ҚІЖК-нің 237-бабында қарастырылған негіздерде және тәртіппен жүзеге асырылады.
Егер жедел-іздестіру шаралары заңда белгіленген тәртіп бұзыла отырып жүргізілсе не оларды жүргізуге құқық берілмеген органдар жүргізсе, олардың нәтижесінде алынған барлық материалдар күші жоқ дәлелдемелер деп танылуға жатады.
Жедел-іздестіру қызметі- қылмыстық қол сұғушылықтан, сондай-ақ шетелдік мемлекеттер мен халықаралық ұйымдардың арнайы кызметтерінің барлау-бүлдіру әрекетінен меншіктің, коғам мен мемлекеттін қауіпсіздіктерін қамтамасыз ету,азаматтардың өмірі, денсаулығы, құкығы, бостандығы және заңды мүдделерін қорқау максатында, шұғыл іздестіру іс-шараларын өткізу көмегімен, мемлекеттік органдардың шұғыл іздестіру бөлімшелерінің, өз өкілеттіктері шетінде, жария және жасырын түрде жүзеге асыратын қызмет түрі.
Шұғыл-іздестіру кызметі, заңның конституциялық, принциптеріне, адам мен азаматтардың құқығы мен бостандығын сақтау мен құрметтеуге, сондай-ақ астыртын, жария және жасырын тәсілдер мен құралдарды астастыру принциптеріне негізделеді. Бұл қызметтің міндеттері: табу, білу, сақтандыру, алдын алу, қылмысты ашу және т.б. болып саналады.
1.ЖЕДЕЛ ІЗДЕСТІРУ
1.Жедел-іздестіру қызметі туралы түсінік
Қазақстан Республикасының заңнамасына сай мемлекет өз азаматтарынан конституцияда көрсетілген белгілі бір әлеуметтік талаптарды қатаң орындауды талап етеді, оны орындамаған ретте азаматтарға заңда көрсетілген негізде моральдық немесе құқылық жауапкершілік жүктеледі.Құқылық жауапкершіліктің ішіндегі ең қатал түрі қылмыстық жауаптылық болып саналады.
Жедел-iздестiру қызметi - азаматтардың өмiрiн, денсаулығын, құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерiн, меншiктi қорғау, шет мемлекеттер мен халықаралық ұйымдардың арнаулы қызметтерiнiң қылмысты қол сұғуынан, сондай-ақ барлау-бүлдiру әрекетiнен қоғам мен мемлекет қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мақсатында арнайы уәкiлдiк берiлген мемлекеттiк органдар өз құзыретi шегiнде Қазақстан Республикасының Конституциясына осы Заңға, Қазақстан Республикасының басқа да заңдары мен қалыптық құжаттарына сәйкес жүзеге асыратын жария және жасырын жедел-iздестiру, ұйымдық және басқару шараларының ғылыми негiзделген жүйесi.[5,1б]
Бұл заңда азаматтар деп Қазақстан Республикасының азаматтары, республикада тұрақты немесе уақытша тұратын немесе оның аумағына келген шетел азаматтары мен азаматтығы жоқ адамдар айтылып отыр.
Жұмыс бағдарламасының мақсаты Қазақстанда жедел іздестіру қызметі бірінші кезекте күштілігі, әдістілігі, нысаны, міндеті жүзеге асыру құралдары мәнін білу. Жедел іздестіру қызметі заңы бойынша ғылыми және тәжірибелік қызметінде пайдалану мүмкіндігін ұсыну болып табылады.
Осы мақсаттың негізінде жедел іздестіру қызметінің міңдеттерін "жедел іздестіру қызметі"туралы заңның 2-бабында тізімін көрсеткен:
oo азаматтардың өмiрiн, денсаулығын, құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерiн және меншiктi (нысандарына қарамастан) заңға қарсы қол сұғулардан қорғау;
oo қоғамның, мемлекеттiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге және оның экономикалық әлеуетi мен қорғаныс қабiлетiн нығайтуға жәрдемдесу;
oo қылмыстарды анықтау, алдын алу, болдырмау және ашу;
oo жауап алу, тергеу және сот органдарынан жасырынған, қылмыстық жазадан жалтарған адамдарды, хабар-ошарсыз кеткен азаматтарды және заңмен көзделген реттерде басқа да адамдарды iздестiру жөнiндегi шараларды жүзеге асыру;
oo шет мемлекеттердiң және халықаралық ұйымдардың арнаулы қызметтерiнiң барлау-бүлдiру әрекетiн анықтау, алдын алу және болдырмау;
oo Қазақстан Республикасы Президентiнiң және басқа күзетiлуге тиiс адамдардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету;
oo мемлекеттiк шекараны күзетудi қамтамасыз ету;
oo мемлекеттiк және заңмен қорғалатын өзге де құпия мағлұматтардың сақталуын қамтамасыз ету; коммерциялық құпияны қорғауда кәсiпорындарға, мекемелер мен ұйымдарға (меншiк нысандарына қарамастан) жәрдемдесу;
oo бас бостандығынан айыру орындарында қылмыстық-атқару заңдарымен белгiленген режимдi қолдау;
oo жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асырушы органдардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету. [5,2б]
Жедел эксперимент - ауыр қылмыс жасау немесе оған дайындалу туралы ақпараттарды тексеруге және анықтауға мүмкіндік беретін жедел маңызды ақпарат алу үшін тұлға қылығымен байланыссыз басқарылатын немесе қадағалынатын жағдайда немесе басқа да тәжірибелік іс-әрекет жүргізуде зерттелетін тұлғаның қылығын белсенді бақылаудан тұрады
Жедел - эксперимент жүргізу орны мен уақыты шектелмейді. Бұл жедел-іздестіру шаралары үшін тұрғын үйге енумен байланысты қылмыс арнайы шарттарды орындауды талап етеді.
Жедел эксперимент құрамының субъектілері - жедел уәкіл немесе оның тапсырмасы бойынша агент немесе басқа жасырын тұлға. Сонымен қатар, жедел эксперименттегі мамандар немесе мүдделі емес тұлғалар қатысуы мүмкін.
Визуалды бақылау құралдары - олар жасырын визуалдық бақылауға арналған сырттай бақылау және ақпаратты жазып алу құралдары.
Техникалық құралдар тобына:
Оптикалы-механикалық: бинокльдер, көру трубалары, монокулярлар.
Электронды оптикалық құралдармен бақылау жүйелері: қараңғыда көру құралдары, арнайы телевизиялық жүйелері.
Визуалды ақпаратты жазу аппаратурасы: фотокамералар, сандық камералар, видеожазу аппаратуралары, видеопринтерлері.
Техникалық хабар байланысы каналдарын бақылау құралдары кез-келген техникалық байланыс құралдарымен (телефон, телеграф, факстік, пейджерлік, ұялы байланыс жүйелері) жіберілетін хабарларды жасырын бақылау және жазып алуға мүмкіндік береді және дәстүрлі құрылғылардың екі класымен беріледі:
oo ақпаратты ұялы байланыстан алу;
oo радиоканалды байланыстан алу;
Жедел-іздестіру қызметіндегі мерзімдер дегеніміз-сол аралықта қабылданған шешім әрекет етуі тиіс немесе басқа да әрекеттер жасалуы мүмкін уақыт. Жедел-іздестіру мерзімдерінің көпшілігі жедел уәкілдің (жедел бөлімшенің)әрекеттері мен шешімдерінің өз уақытында орандалун құқықтық реттеуге арналған. Мерзімдердің кейбіреуі жедел-іздестіру қызметінің басқа да субъектілердің уақыт шнгін анықтайды. Бұл мерзімдер жедел-іздестіру қызметі органдарының әрекеті мен шешімдеріне шағым жасау үшін анықталған т.б. Мерзімдер жылдармен, айлармен, күндермен және сағаттармен есептеледі.[7,14б]
1. Осы Заңмен көзделмеген мақсаттар мен мiндеттерге қол жеткiзу үшiн жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асыруға, сондай-ақ оларды жүргiзу барысында алынған хабарламаларды пайдалануға жол берiлмейдi.
2. Жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асырушы органның iс-әрекетi жөнiнде жоғары тұрған органға, не прокуратураға немесе сотқа шағым жасалуы мүмкiн.
3. Қылмысты әзiрледi немесе жасады деген кiнәсi заңмен белгiленген тәртiпте дәлелденбеген адам жедел-iздестiру қызметiн жүргiзушi органнан мемлекеттiк немесе басқа да заңмен қорғалатын құпияны жария етуге жол бермейтiн шекте өзiн тексеру үшiн негiз болған және өзiне қатысы бар хабарламалардың сипаты туралы мағлұматтарды талап етуге құқылы.
Жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асырушы органның арызданушыға қажеттi мағлұматтарды беруден бас тартуы туралы шешiмiн негiзсiз деп таныған ретте, судья өзiнiң дәлелдi ұйғарымымен, ал прокурор - ескертуiмен аталған органды осы баптың 3-тармағында көзделген мағлұматтарды арызданушыға беруге мiндеттей алады.
4. Шағымды толық және жан-жақты қарауды қамтамасыз ету мақсатында прокурордың немесе судьяның талап ету бойынша жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асырушы органдармен құпия негiзде қызмет атқарушы немесе қызмет атқарған азаматтардың жеке басы туралы мағлұматтардан басқа барлық жедел-қызметтiк құжаттар берiледi.
5. Жедел-iздестiру қызметiнiң нәтижесiнде алынған адамның жеке өмiрiне, ар-ожданы мен қадiр-қасиетiне қатысты мағлұматтар, егер оларда заңмен тыйым салынған iс-әрекеттер жасағаны туралы хабарлама болмаса, сақталмайды және жойылуға тиiс.[5,6б]
1.2.Жедел-iздестiру қызметiнiң қағидаларымен негіздері
Жедел-iздестiру қызметi заңдылық, жеке адамның құқықтары мен бостандықтарын сақтау, қадiр-қасиетiн құрметтеу, азаматтардың заң алдындағы теңдiгi қағидаттарына сәйкес, астыртын әрекет ету, жария және жария емес әдiстердi ұштастыру, кәсiби әдеп негiзiнде жүзеге асырылады.
Жедел -- іздестіру қызметінің принцптері және құқықтық негізі. Қазақстан Республикасының Конституциясында мемлекеттің аса маңызды құндылығы адам оның өмірі бостандығы жазылған. Бұл жүйені іске асыруда заңмен уәкілетті мемлекеттік органдардың жедел іздестіру қызметі жүйесі, негізгі болып табылаады.[5, 4б]
Көрсетіліген құқықтық кепілдікті қаматамасыз ете отыра бұл қызметтің өзі әр түрлі құқықтық заңнамаларға сүйенеді жедел іздестіру қызметін іске асыратын органдар нақты тұлғаға қатысты күдік бар болған жағдайда олардың жеке басын анықтайтын құжаттарын тексетуге құқығы бар, әкімшілік ұстауға, тұрған жайын тексетуге, жұмыс орнын тексеруге, осы тұлғаның пошталық жолдауларына талқылау жасауға телефонын тыңдауға және жедел іздестіру шараларына құқығы бар.
Жедел -- іздестіру қызметін жүргізу кезінде заңдылықты сақтауда құқықтық кепілдеме
Жедел-іздестіру қызметін жургізу кезінде заңдылықты сақтауда құқықтық кепілдеме. Жедел -- іздестіру қызметін жүргізу барысында заңдылықтың сақталуы Қазақстан Республикасының 1994 жылы қабылданған Жеделі -- іздестіру қызметі туралы Қазақстан Республикасының Заңымен реттеледі.
Соңғы жылдары заңнамаға мемлекеттік тергеу комитеті, шекара қызмет органдары, кеден органдары қосылды. Бірақ қазіргі кезде осы айтылған органдар заңнамадан шығарылды: мемлекеттік тергеу комитеті - комиттеттің қызметінің тоқталуына байланысты алынып тасталды; шекара қызметтінің органдары - ұлттық қауіпсіздігіне комитетінің құрамына кіргендіктен алынып тасталғын; кеден органдары - бұл саладан жедел іздестіру қызметін алынуы байланысты. Осы себептерге байланысты бастапқы қалыпқа келді. 1994 жылғы заңда көрсетілген салық полициясының орнынының қызметінің орнына 2001 жылдың 22 қаңтарында Қазақстан Республикасының Президентінің Жарлығымен құрылғын қаржы полициясына өз құзіретін берді.
Жедел -- іздестіру қызметінің құқықтық негіздері
1. Жедел-iздестiру қызметiнiң құқықтық негiзiн Қазақстан Республикасының Конституциясы, осы Заң, сондай-ақ Қазақстан Республикасының басқа да заңдары мен қалыптық құжаттары құрайды.
2. Республика Бас Прокурорының келiсiмi бойынша жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асыратын органдар өз құзыретi шегiнде осы Заң негiзiнде жедел-iздестiру шараларын ұйымдастыру мен жүргiзу тактикасын реттейтiн қалыптық құжаттар шығарады.
Қазақстан Республикасының Жедел -- іздестіру қызметі туралы заңның 4 бабына сәйкес құқықтық негізін мыналар қалайды:
· ҚазақстанРеспубликасыныңКонституция сы;
· ҚазақстанРеспубликасының Жеделіздестірутуралы Заң;
· ҚазақстанРеспубликасыныңөзгедезаңда рыжәненормативтікқұқықтықактілер;
· Азаматтардыңөмір, денсаулығы, құқықтары мен бостандықтары, заңдымүдделерінқорғаужәнеменшіккеқо лсұқпаушылықтары.
Қазақстан Республикасынң Жедел -- іздестіру туралы заңда жедел -- ідестіру қызметінің бағыттары, мынаған бағытталады:
ҚР Конституциясында жедел іздестіру қызметі мемелекеттік заңмен реттелетіндігі ҚР Конституциясында тура көрсетілген.[5,6б]
Қазақстан Республикасының Коституциясынын басқа жедел -- іздестіру қызметінің құқықтық негізін Парламентпен, Қазақстан Республикасының Президентінің қабылданған заңды күші бар нұсқаулар болып табылады, мысал ретінде, 1998 жылы қабылданған Ұлттық қауіпсіздік туралы заң, Қылмыстық іс жүргізуге қатысатын тұлғаларды мемлекеттік қорғау 2002 жыл, заңды күші бар президенттің нұсқауы, Қазақстан Республикасының Ішкі қызметінің органдары туралы 1995 жылғы және жедел -- іздестіру қызметін жүзеге асыратын құзыретті заңмен жүзеге асырылады.
2.СӨЙЛЕСУЛЕРДІ ТЫҢДАУ МЕН ЖАЗУ ТӘРТІБІ
2.1.Сөйлесулерді тыңдау және жазу тәртібі
Техникалық хабар байланысы каналдарын бақылау құралдары кез-келген техникалық байланыс құралдарымен (телефон, телеграф, факстік, пейджерлік, ұялы байланыс жүйелері) жіберілетін хабарларды жасырын бақылау және жазып алуға мүмкіндік береді және дәстүрлі құрылғылардың екі класымен беріледі:
oo ақпаратты ұялы байланыстан алу;
oo радиоканалды байланыстан алу;
Ұлттық қауiпсiздiк органдары - почта жөнелтiлiмдерiн бақылау; байланыс желiлерiндегi жедел iздестiру; бейне-, аудиотехниканы немесе өзге де арнаулы техникалық құралдарды пайдалана отырып, сөздердi жасырын тыңдау және жазып алу, телефондар және басқа да сөйлесу құрылғылары арқылы жүргiзiлетiн сөйлесулердi тыңдау және жазып алу, сондай-ақ телефон арқылы жүргiзiлген сөйлесулер туралы мәлiметтер алу; байланыстың техникалық арналарынан, компьютерлiк жүйелерден және өзге техникалық құралдардан хабарламаларды алып тастау, байқау, соның iшiнде арнаулы техникалық құралдарды (дыбыс-бейне жазбаларды, кино-сурет түсiрiлiмдерiн және басқа техникалық құралдарды), материалдар мен заттарды пайдалана отырып байқау; тұрғын және жайларға, үйлерге, ғимараттарға жер учаскелерiне, көлiк және өзге техникалық құралдарға кiру және оларды тексеру;
6-бапта көрсетiлген барлық органдардың мiндеттерi шешу мүддесiне орай телекоммуникациялар желiлерi мен байланыстың почта арналарын пайдалануына орай арнаулы жедел-iздестiру шараларын техникалық жағынан Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк органдары жүзеге асырады, бұл үшiн оларға қажеттi күштер мен қаржы бөлiнедi.[5,6б]
Жедел-iздестiру шараларын жүргiзу негiздерi
1. Жедел-iздестiру шараларын жүргiзу үшiн:
а) қозғалған қылмысты iстiң болуы;
б) жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асырушы органдарға келiп түскен:
- әзiрленiп жатқан, жасалып жатқан немесе жасалған құқық бұзушылық
- жауап алу, тергеу және сот органдарынан жасырынып немесе қылмыстық жазадан жалтарып жүрген адамдар;
- азаматтардың хабарсыз кетуi және танылмаған мәйiттердiң
табылуы;
- шет мемлекеттер мен халықаралық ұйымдардың арнайы қызметтерiнiң барлау-бүлдiру әрекеттерi туралы хабарламалар;
в) өздерiнiң қарауындағы қылмыстық iстер бойынша тергеушiнiң жазбаша тапсырмалары және прокурордың нұсқаулары, сондай-ақ соттың ұйғарымдары;
в-1) Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры мен оның орынбасарларының, облыс прокурорларының және оларға теңестiрiлген прокурорлардың қаулылары;
г) құқықтық көмек туралы шартқа (келiсiмге) сәйкес халықаралық құқық қорғау ұйымдарының және шет мемлекеттердiң құқық қорғау органдарының сауал салулары;
д) қоғам, мемлекет мүддесi мен оның экономикалық және қорғаныс әлуетiн нығайту мүддесiне орай барлау ақпараттарын алу қажеттiгi жөнiндегi хабарламалар негiз болады.
2. Жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асыратын органдар өз құзыретi шегiнде өзiнiң не өзге мемлекеттiк органдардың бастамасы бойынша азаматтардың жеке басын сипаттайтын және шешiмдер қабылдау үшiн қажеттi:
- iшкi iстер, Әдiлет министрлiгiнiң қылмыстық-атқару жүйесi, ұлттық қауiпсiздiк, әскери барлау, қаржы полициясы, кеден органдарына, Қазақстан Республикасы Президентiнiң Күзет қызметiне жұмысқа және қызметке қабылдау туралы;
- жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асырушы органдардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мәселелерi жөнiнде;
- мемлекеттiк құпия болып табылатын мағлұматтарға немесе тiзбесiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейтiн апат немесе экологиялық қаупi аса жоғары объектiлер мен ғимараттарды пайдалануға байланысты жұмыстарға рұқсат беру туралы;
- жедел-iздестiру қызметiне қатысуға рұқсат беру немесе оны жүзеге асыру нәтижесiнде алынған материалдарды пайдалануға рұқсат беру туралы;
- күзет қызметiмен айналысуға лицензиялар берiлгенi туралы деректер жинауға құқылы.
3. Көрсетiлген негiздер түпкiлiктi болып табылады және тек заңмен ғана толықтырылуы немесе өзгертiлуi мүмкiн.[6,15б]
2.2. Сөйлесулерді тыңдау шараларын жүргiзу шарттары
1. Адамдардың азаматтығы, жынысы, ұлты, тұрғылықты жерi, әлеуметтiк, лауазымдық және мүлiктiк жағдайы, қандай қоғамдық бiрлестiктерге жататындығы, дiнге қатынасы мен саяси сенiмi, егер заңмен өзгеше белгiленбесе, Қазақстан Республикасының аумағында оларға қатысты жедел-iздестiру шараларын жүргiзуге кедергi бола алмайды.
2. Осы Заңның 11-бабының 2-тармағында көрсетiлген жедел-iздестiру шараларын өздерiне жүктелген мiндеттерге сәйкес жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асырушы органдар жүргiзедi және бұл шаралар олардың құзыретi шегiнде шектеледi. Iшкi iстер органдары осы Заңның 11-бабының 2-тармағында тiзiп көрсетiлген жедел-iздестiру шараларын Әдiлет министрлiгi қылмыстық-атқару жүйесiнiң мекемелерiнде қылмыстық-атқару жүйесi уәкiлеттi органының немесе оның аумақтық бөлiмшесiнiң келiсiмi бойынша жүзеге асыруға құқылы.[5,11б]
Осы Заңның 11-бабының 3-тармағында көрсетiлген жедел-iздестiру шараларын:
а) iшкi iстер, Әдiлет министрлiгiнiң қылмыстық-атқару жүйесi, қаржы полициясы және кеден органдары - сотталғандардың хат-хабарларын цензуралау; посылка және бандероль түрiнде почта жөнелтiлiмдерiне бақылау жасау; бейне-, аудиотехниканы немесе өзге де арнаулы техникалық құралдарды пайдалана отырып, сөздердi жасырын тыңдау және жазып алу, телефондар және басқа да сөйлесу құрылғылары арқылы жүргiзiлетiн сөйлесулердi тыңдау және жазып алу, сондай-ақ телефон арқылы жүргiзiлген сөйлесулер туралы мәлiметтер алу; компьютер жүйелерiнен және өзге техникалық құралдардан хабарламаларды алып-тастау; байқау, соның iшiнде арнаулы техникалық құралдарды (дыбыс бейне жазбаларды, кино-сурет түсiрiлiмдерiн және басқа техникалық құралдарды), материалдар мен заттарды пайдалана отырып байқау; тұрғын және басқа жайларға, үйлерге, ғимараттарға, жер учаскелерiне, көлiк және өзге техникалық құралдарға кiру және оларды тексеру;
б) ұлттық қауiпсiздiк органдары - почта жөнелтiлiмдерiн бақылау; байланыс желiлерiндегi жедел iздестiру; бейне-, аудиотехниканы немесе өзге де арнаулы техникалық құралдарды пайдалана отырып, сөздердi жасырын тыңдау және жазып алу, телефондар және басқа да сөйлесу құрылғылары арқылы жүргiзiлетiн сөйлесулердi тыңдау және жазып алу, сондай-ақ телефон арқылы жүргiзiлген сөйлесулер туралы мәлiметтер алу; байланыстың техникалық арналарынан, компьютерлiк жүйелерден және өзге техникалық құралдардан хабарламаларды алып тастау, байқау, соның iшiнде арнаулы техникалық құралдарды (дыбыс-бейне жазбаларды, кино-сурет түсiрiлiмдерiн және басқа техникалық құралдарды), материалдар мен заттарды пайдалана отырып байқау; тұрғын және жайларға, үйлерге, ғимараттарға жер учаскелерiне, көлiк және өзге техникалық құралдарға кiру және оларды тексеру;
в) жедел қамтамасыз ету объектiлерiнде Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң әскери барлауы мен Президентiнiң Күзет қызметi - байқау, соның iшiнде арнаулы техникалық құралдарды (дыбыс-бейне жазбаларды, кино-сурет түсiрiлiмдерiн және басқа техникалық құралдарды), материалдар мен заттарды пайдалана отырып байқау; тұрғын және басқа жайларға, үйлерге, ғимараттарға, жер учаскелерiне, көлiк және өзге техникалық құралдарға кiру және оларды тексеру; бейне-, аудиотехниканы немесе өзге де арнаулы техникалық құралдарды пайдалана отырып, сөздердi жасырын тыңдау және жазып алу, телефондар және басқа да сөйлесу құрылғылары арқылы жүргiзiлетiн сөйлесулердi тыңдау және жазып алу, сондай-ақ телефон арқылы жүргiзiлген сөйлесулер туралы мәлiметтер алу; байланыстың техникалық арналарынан, компьютерлiк жүйелерден және басқа да техникалық құралдардан хабарламаларды ... жалғасы
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1.ЖЕДЕЛ-ІЗДЕСТІРУ ҚЫЗМЕТІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
1.1. Жедел-іздестіру қызметі туралы жалпы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.2.Жедел-iздестiру қызметiнiң қағидалары мен негіздері ... ... ... ... ... ... .. ... ..8
2.СӨЙЛЕСУЛЕРДІ ТЫҢДАУ МЕН ЖАЗУ ТӘРТІБІ ... ... ... ... ... ...10
2.1.Сөйлесулерді тыңдау және жазу тәртібі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
2.2.Сөйлесулерді тыңдау шараларын жүргiзу шарттары ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
3.ПРОКУРОРДЫҢ СӨЙЛЕСУЛЕРДІ ТЫҢДАУ МЕН ЖАЗУ ТӘРТІБІН ҚАДАҒАЛАУЫ ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
3.1.Прокурордың сөйлесулерді тыңдау мен жазу тәртібі қызметiндегі заңдылықты қамтамасыз ету жөнiндегi өкiлеттiгi ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... 15
3.2.Сөйлесулерді тыңдау қызметiнiң заңдылығына қадағалауды жүзеге асыратын прокурорлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
3.3.Жедел-iздестiру қызметiнiң нәтижелерiн пайдалану ... ... ... ... ... ... .. ... ... 21
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
ҚОСЫМША ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...26
ҚОЛДАНЫЛҒАН НОРМАТИВТІК ҚҰҚЫҚТЫҚ АКТІЛЕР МЕН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...27
КІРІСПЕ
Жедел-іздестіру қызметінің шеңберінде қылмыстық іс қозғалғанға дейін жүргізілетін іс-шараларды қоспағанда, судьялардың тұрғын, қызметтік үй-жайларын, олардың пайдалануындағы жеке және қызметтік көлік құралдарын, олардың хат-хабарларын, банкілік шоттарын, багажын және өзге де мүлкін тінту, құжаттар мен заттарды алу, мүлкін және почта-телеграф жөнелтілімдеріне тыйым салу, хабарламаларды ұстап алу, сөйлесулерін тыңдау және жазып алу Қазақстан Республикасы Бас прокуроры қозғаған қылмыстық іс шеңберінде ғана жүргізілуі мүмкін.
Алу жүргізілмей, қылмыстық істі қозғау туралы шешімді қабылдау мүмкін болмаған жағдайда, ҚІЖК-нің 232-бабының талаптарын сақтай отырып, оны қылмыстық іс қозғалғанға дейін жүргізуге болады.
Жедел-іздестіру қызметі туралы Заңның 11-бабының 3-бөлігінде көрсетілген арнайы жедел-іздестіру шаралары облыс (қала) прокурорының және жоғары тұрған прокурорлардың санкциясымен ғана жүргізілуі мүмкін. Жедел-іздестіру қызметі туралы Заңның 12-бабының 7-тармағының арнайы жедел-іздестіру шараларының прокурордың санкциясынсыз жүргізілуі мүмкін екендігі туралы ережесін судьяларға қатысты қолдануға жол берілмейді.
Азаматтың жеке өміріне, тұрғын үйіне, хат жазысуына, телефон арқылы сөйлесуіне, почта, телеграф және өзге де хабарламаларына қол сұғылмаушылық құқығы шектеуге заңда (Конституцияның 18-бабының 1 және 2-тармақтары, 25-бабының 1-тармағы және 39-бабы) тікелей көрсетілген жағдайларда және тәртіпте ғана жол берілетіндіктен, азаматтардың аталған конституциялық құқықтарын шектейтін жедел-іздестіру шараларын жүргізу Жедел-іздестіру қызметі туралы Заңның 12-бабында көрсетілген жағдайлар сақталғанда ғана жүргізілуі мүмкін. Жедел-іздестіру қызметін жүргізу құқығы берілген органдардың тізбесі аталған Заңның 6-бабында көрсетілген.
Осы жедел-іздестіру шараларының нәтижелері олар ҚІЖК-нің 130-бабында қарастырылған тәртіппен қылмыстық процеске енгізілгеннен кейін ғана істер бойынша дәлелдемелер ретінде пайдаланылуы мүмкін.
Сөйлесулерді және әңгімелерді жасырын тыңдау мен жазу жөніндегі тергеу әрекеттерін жүргізу ҚІЖК-нің 237-бабында қарастырылған негіздерде және тәртіппен жүзеге асырылады.
Егер жедел-іздестіру шаралары заңда белгіленген тәртіп бұзыла отырып жүргізілсе не оларды жүргізуге құқық берілмеген органдар жүргізсе, олардың нәтижесінде алынған барлық материалдар күші жоқ дәлелдемелер деп танылуға жатады.
Жедел-іздестіру қызметі- қылмыстық қол сұғушылықтан, сондай-ақ шетелдік мемлекеттер мен халықаралық ұйымдардың арнайы кызметтерінің барлау-бүлдіру әрекетінен меншіктің, коғам мен мемлекеттін қауіпсіздіктерін қамтамасыз ету,азаматтардың өмірі, денсаулығы, құкығы, бостандығы және заңды мүдделерін қорқау максатында, шұғыл іздестіру іс-шараларын өткізу көмегімен, мемлекеттік органдардың шұғыл іздестіру бөлімшелерінің, өз өкілеттіктері шетінде, жария және жасырын түрде жүзеге асыратын қызмет түрі.
Шұғыл-іздестіру кызметі, заңның конституциялық, принциптеріне, адам мен азаматтардың құқығы мен бостандығын сақтау мен құрметтеуге, сондай-ақ астыртын, жария және жасырын тәсілдер мен құралдарды астастыру принциптеріне негізделеді. Бұл қызметтің міндеттері: табу, білу, сақтандыру, алдын алу, қылмысты ашу және т.б. болып саналады.
1.ЖЕДЕЛ ІЗДЕСТІРУ
1.Жедел-іздестіру қызметі туралы түсінік
Қазақстан Республикасының заңнамасына сай мемлекет өз азаматтарынан конституцияда көрсетілген белгілі бір әлеуметтік талаптарды қатаң орындауды талап етеді, оны орындамаған ретте азаматтарға заңда көрсетілген негізде моральдық немесе құқылық жауапкершілік жүктеледі.Құқылық жауапкершіліктің ішіндегі ең қатал түрі қылмыстық жауаптылық болып саналады.
Жедел-iздестiру қызметi - азаматтардың өмiрiн, денсаулығын, құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерiн, меншiктi қорғау, шет мемлекеттер мен халықаралық ұйымдардың арнаулы қызметтерiнiң қылмысты қол сұғуынан, сондай-ақ барлау-бүлдiру әрекетiнен қоғам мен мемлекет қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мақсатында арнайы уәкiлдiк берiлген мемлекеттiк органдар өз құзыретi шегiнде Қазақстан Республикасының Конституциясына осы Заңға, Қазақстан Республикасының басқа да заңдары мен қалыптық құжаттарына сәйкес жүзеге асыратын жария және жасырын жедел-iздестiру, ұйымдық және басқару шараларының ғылыми негiзделген жүйесi.[5,1б]
Бұл заңда азаматтар деп Қазақстан Республикасының азаматтары, республикада тұрақты немесе уақытша тұратын немесе оның аумағына келген шетел азаматтары мен азаматтығы жоқ адамдар айтылып отыр.
Жұмыс бағдарламасының мақсаты Қазақстанда жедел іздестіру қызметі бірінші кезекте күштілігі, әдістілігі, нысаны, міндеті жүзеге асыру құралдары мәнін білу. Жедел іздестіру қызметі заңы бойынша ғылыми және тәжірибелік қызметінде пайдалану мүмкіндігін ұсыну болып табылады.
Осы мақсаттың негізінде жедел іздестіру қызметінің міңдеттерін "жедел іздестіру қызметі"туралы заңның 2-бабында тізімін көрсеткен:
oo азаматтардың өмiрiн, денсаулығын, құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерiн және меншiктi (нысандарына қарамастан) заңға қарсы қол сұғулардан қорғау;
oo қоғамның, мемлекеттiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге және оның экономикалық әлеуетi мен қорғаныс қабiлетiн нығайтуға жәрдемдесу;
oo қылмыстарды анықтау, алдын алу, болдырмау және ашу;
oo жауап алу, тергеу және сот органдарынан жасырынған, қылмыстық жазадан жалтарған адамдарды, хабар-ошарсыз кеткен азаматтарды және заңмен көзделген реттерде басқа да адамдарды iздестiру жөнiндегi шараларды жүзеге асыру;
oo шет мемлекеттердiң және халықаралық ұйымдардың арнаулы қызметтерiнiң барлау-бүлдiру әрекетiн анықтау, алдын алу және болдырмау;
oo Қазақстан Республикасы Президентiнiң және басқа күзетiлуге тиiс адамдардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету;
oo мемлекеттiк шекараны күзетудi қамтамасыз ету;
oo мемлекеттiк және заңмен қорғалатын өзге де құпия мағлұматтардың сақталуын қамтамасыз ету; коммерциялық құпияны қорғауда кәсiпорындарға, мекемелер мен ұйымдарға (меншiк нысандарына қарамастан) жәрдемдесу;
oo бас бостандығынан айыру орындарында қылмыстық-атқару заңдарымен белгiленген режимдi қолдау;
oo жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асырушы органдардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету. [5,2б]
Жедел эксперимент - ауыр қылмыс жасау немесе оған дайындалу туралы ақпараттарды тексеруге және анықтауға мүмкіндік беретін жедел маңызды ақпарат алу үшін тұлға қылығымен байланыссыз басқарылатын немесе қадағалынатын жағдайда немесе басқа да тәжірибелік іс-әрекет жүргізуде зерттелетін тұлғаның қылығын белсенді бақылаудан тұрады
Жедел - эксперимент жүргізу орны мен уақыты шектелмейді. Бұл жедел-іздестіру шаралары үшін тұрғын үйге енумен байланысты қылмыс арнайы шарттарды орындауды талап етеді.
Жедел эксперимент құрамының субъектілері - жедел уәкіл немесе оның тапсырмасы бойынша агент немесе басқа жасырын тұлға. Сонымен қатар, жедел эксперименттегі мамандар немесе мүдделі емес тұлғалар қатысуы мүмкін.
Визуалды бақылау құралдары - олар жасырын визуалдық бақылауға арналған сырттай бақылау және ақпаратты жазып алу құралдары.
Техникалық құралдар тобына:
Оптикалы-механикалық: бинокльдер, көру трубалары, монокулярлар.
Электронды оптикалық құралдармен бақылау жүйелері: қараңғыда көру құралдары, арнайы телевизиялық жүйелері.
Визуалды ақпаратты жазу аппаратурасы: фотокамералар, сандық камералар, видеожазу аппаратуралары, видеопринтерлері.
Техникалық хабар байланысы каналдарын бақылау құралдары кез-келген техникалық байланыс құралдарымен (телефон, телеграф, факстік, пейджерлік, ұялы байланыс жүйелері) жіберілетін хабарларды жасырын бақылау және жазып алуға мүмкіндік береді және дәстүрлі құрылғылардың екі класымен беріледі:
oo ақпаратты ұялы байланыстан алу;
oo радиоканалды байланыстан алу;
Жедел-іздестіру қызметіндегі мерзімдер дегеніміз-сол аралықта қабылданған шешім әрекет етуі тиіс немесе басқа да әрекеттер жасалуы мүмкін уақыт. Жедел-іздестіру мерзімдерінің көпшілігі жедел уәкілдің (жедел бөлімшенің)әрекеттері мен шешімдерінің өз уақытында орандалун құқықтық реттеуге арналған. Мерзімдердің кейбіреуі жедел-іздестіру қызметінің басқа да субъектілердің уақыт шнгін анықтайды. Бұл мерзімдер жедел-іздестіру қызметі органдарының әрекеті мен шешімдеріне шағым жасау үшін анықталған т.б. Мерзімдер жылдармен, айлармен, күндермен және сағаттармен есептеледі.[7,14б]
1. Осы Заңмен көзделмеген мақсаттар мен мiндеттерге қол жеткiзу үшiн жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асыруға, сондай-ақ оларды жүргiзу барысында алынған хабарламаларды пайдалануға жол берiлмейдi.
2. Жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асырушы органның iс-әрекетi жөнiнде жоғары тұрған органға, не прокуратураға немесе сотқа шағым жасалуы мүмкiн.
3. Қылмысты әзiрледi немесе жасады деген кiнәсi заңмен белгiленген тәртiпте дәлелденбеген адам жедел-iздестiру қызметiн жүргiзушi органнан мемлекеттiк немесе басқа да заңмен қорғалатын құпияны жария етуге жол бермейтiн шекте өзiн тексеру үшiн негiз болған және өзiне қатысы бар хабарламалардың сипаты туралы мағлұматтарды талап етуге құқылы.
Жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асырушы органның арызданушыға қажеттi мағлұматтарды беруден бас тартуы туралы шешiмiн негiзсiз деп таныған ретте, судья өзiнiң дәлелдi ұйғарымымен, ал прокурор - ескертуiмен аталған органды осы баптың 3-тармағында көзделген мағлұматтарды арызданушыға беруге мiндеттей алады.
4. Шағымды толық және жан-жақты қарауды қамтамасыз ету мақсатында прокурордың немесе судьяның талап ету бойынша жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асырушы органдармен құпия негiзде қызмет атқарушы немесе қызмет атқарған азаматтардың жеке басы туралы мағлұматтардан басқа барлық жедел-қызметтiк құжаттар берiледi.
5. Жедел-iздестiру қызметiнiң нәтижесiнде алынған адамның жеке өмiрiне, ар-ожданы мен қадiр-қасиетiне қатысты мағлұматтар, егер оларда заңмен тыйым салынған iс-әрекеттер жасағаны туралы хабарлама болмаса, сақталмайды және жойылуға тиiс.[5,6б]
1.2.Жедел-iздестiру қызметiнiң қағидаларымен негіздері
Жедел-iздестiру қызметi заңдылық, жеке адамның құқықтары мен бостандықтарын сақтау, қадiр-қасиетiн құрметтеу, азаматтардың заң алдындағы теңдiгi қағидаттарына сәйкес, астыртын әрекет ету, жария және жария емес әдiстердi ұштастыру, кәсiби әдеп негiзiнде жүзеге асырылады.
Жедел -- іздестіру қызметінің принцптері және құқықтық негізі. Қазақстан Республикасының Конституциясында мемлекеттің аса маңызды құндылығы адам оның өмірі бостандығы жазылған. Бұл жүйені іске асыруда заңмен уәкілетті мемлекеттік органдардың жедел іздестіру қызметі жүйесі, негізгі болып табылаады.[5, 4б]
Көрсетіліген құқықтық кепілдікті қаматамасыз ете отыра бұл қызметтің өзі әр түрлі құқықтық заңнамаларға сүйенеді жедел іздестіру қызметін іске асыратын органдар нақты тұлғаға қатысты күдік бар болған жағдайда олардың жеке басын анықтайтын құжаттарын тексетуге құқығы бар, әкімшілік ұстауға, тұрған жайын тексетуге, жұмыс орнын тексеруге, осы тұлғаның пошталық жолдауларына талқылау жасауға телефонын тыңдауға және жедел іздестіру шараларына құқығы бар.
Жедел -- іздестіру қызметін жүргізу кезінде заңдылықты сақтауда құқықтық кепілдеме
Жедел-іздестіру қызметін жургізу кезінде заңдылықты сақтауда құқықтық кепілдеме. Жедел -- іздестіру қызметін жүргізу барысында заңдылықтың сақталуы Қазақстан Республикасының 1994 жылы қабылданған Жеделі -- іздестіру қызметі туралы Қазақстан Республикасының Заңымен реттеледі.
Соңғы жылдары заңнамаға мемлекеттік тергеу комитеті, шекара қызмет органдары, кеден органдары қосылды. Бірақ қазіргі кезде осы айтылған органдар заңнамадан шығарылды: мемлекеттік тергеу комитеті - комиттеттің қызметінің тоқталуына байланысты алынып тасталды; шекара қызметтінің органдары - ұлттық қауіпсіздігіне комитетінің құрамына кіргендіктен алынып тасталғын; кеден органдары - бұл саладан жедел іздестіру қызметін алынуы байланысты. Осы себептерге байланысты бастапқы қалыпқа келді. 1994 жылғы заңда көрсетілген салық полициясының орнынының қызметінің орнына 2001 жылдың 22 қаңтарында Қазақстан Республикасының Президентінің Жарлығымен құрылғын қаржы полициясына өз құзіретін берді.
Жедел -- іздестіру қызметінің құқықтық негіздері
1. Жедел-iздестiру қызметiнiң құқықтық негiзiн Қазақстан Республикасының Конституциясы, осы Заң, сондай-ақ Қазақстан Республикасының басқа да заңдары мен қалыптық құжаттары құрайды.
2. Республика Бас Прокурорының келiсiмi бойынша жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асыратын органдар өз құзыретi шегiнде осы Заң негiзiнде жедел-iздестiру шараларын ұйымдастыру мен жүргiзу тактикасын реттейтiн қалыптық құжаттар шығарады.
Қазақстан Республикасының Жедел -- іздестіру қызметі туралы заңның 4 бабына сәйкес құқықтық негізін мыналар қалайды:
· ҚазақстанРеспубликасыныңКонституция сы;
· ҚазақстанРеспубликасының Жеделіздестірутуралы Заң;
· ҚазақстанРеспубликасыныңөзгедезаңда рыжәненормативтікқұқықтықактілер;
· Азаматтардыңөмір, денсаулығы, құқықтары мен бостандықтары, заңдымүдделерінқорғаужәнеменшіккеқо лсұқпаушылықтары.
Қазақстан Республикасынң Жедел -- іздестіру туралы заңда жедел -- ідестіру қызметінің бағыттары, мынаған бағытталады:
ҚР Конституциясында жедел іздестіру қызметі мемелекеттік заңмен реттелетіндігі ҚР Конституциясында тура көрсетілген.[5,6б]
Қазақстан Республикасының Коституциясынын басқа жедел -- іздестіру қызметінің құқықтық негізін Парламентпен, Қазақстан Республикасының Президентінің қабылданған заңды күші бар нұсқаулар болып табылады, мысал ретінде, 1998 жылы қабылданған Ұлттық қауіпсіздік туралы заң, Қылмыстық іс жүргізуге қатысатын тұлғаларды мемлекеттік қорғау 2002 жыл, заңды күші бар президенттің нұсқауы, Қазақстан Республикасының Ішкі қызметінің органдары туралы 1995 жылғы және жедел -- іздестіру қызметін жүзеге асыратын құзыретті заңмен жүзеге асырылады.
2.СӨЙЛЕСУЛЕРДІ ТЫҢДАУ МЕН ЖАЗУ ТӘРТІБІ
2.1.Сөйлесулерді тыңдау және жазу тәртібі
Техникалық хабар байланысы каналдарын бақылау құралдары кез-келген техникалық байланыс құралдарымен (телефон, телеграф, факстік, пейджерлік, ұялы байланыс жүйелері) жіберілетін хабарларды жасырын бақылау және жазып алуға мүмкіндік береді және дәстүрлі құрылғылардың екі класымен беріледі:
oo ақпаратты ұялы байланыстан алу;
oo радиоканалды байланыстан алу;
Ұлттық қауiпсiздiк органдары - почта жөнелтiлiмдерiн бақылау; байланыс желiлерiндегi жедел iздестiру; бейне-, аудиотехниканы немесе өзге де арнаулы техникалық құралдарды пайдалана отырып, сөздердi жасырын тыңдау және жазып алу, телефондар және басқа да сөйлесу құрылғылары арқылы жүргiзiлетiн сөйлесулердi тыңдау және жазып алу, сондай-ақ телефон арқылы жүргiзiлген сөйлесулер туралы мәлiметтер алу; байланыстың техникалық арналарынан, компьютерлiк жүйелерден және өзге техникалық құралдардан хабарламаларды алып тастау, байқау, соның iшiнде арнаулы техникалық құралдарды (дыбыс-бейне жазбаларды, кино-сурет түсiрiлiмдерiн және басқа техникалық құралдарды), материалдар мен заттарды пайдалана отырып байқау; тұрғын және жайларға, үйлерге, ғимараттарға жер учаскелерiне, көлiк және өзге техникалық құралдарға кiру және оларды тексеру;
6-бапта көрсетiлген барлық органдардың мiндеттерi шешу мүддесiне орай телекоммуникациялар желiлерi мен байланыстың почта арналарын пайдалануына орай арнаулы жедел-iздестiру шараларын техникалық жағынан Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк органдары жүзеге асырады, бұл үшiн оларға қажеттi күштер мен қаржы бөлiнедi.[5,6б]
Жедел-iздестiру шараларын жүргiзу негiздерi
1. Жедел-iздестiру шараларын жүргiзу үшiн:
а) қозғалған қылмысты iстiң болуы;
б) жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асырушы органдарға келiп түскен:
- әзiрленiп жатқан, жасалып жатқан немесе жасалған құқық бұзушылық
- жауап алу, тергеу және сот органдарынан жасырынып немесе қылмыстық жазадан жалтарып жүрген адамдар;
- азаматтардың хабарсыз кетуi және танылмаған мәйiттердiң
табылуы;
- шет мемлекеттер мен халықаралық ұйымдардың арнайы қызметтерiнiң барлау-бүлдiру әрекеттерi туралы хабарламалар;
в) өздерiнiң қарауындағы қылмыстық iстер бойынша тергеушiнiң жазбаша тапсырмалары және прокурордың нұсқаулары, сондай-ақ соттың ұйғарымдары;
в-1) Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры мен оның орынбасарларының, облыс прокурорларының және оларға теңестiрiлген прокурорлардың қаулылары;
г) құқықтық көмек туралы шартқа (келiсiмге) сәйкес халықаралық құқық қорғау ұйымдарының және шет мемлекеттердiң құқық қорғау органдарының сауал салулары;
д) қоғам, мемлекет мүддесi мен оның экономикалық және қорғаныс әлуетiн нығайту мүддесiне орай барлау ақпараттарын алу қажеттiгi жөнiндегi хабарламалар негiз болады.
2. Жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асыратын органдар өз құзыретi шегiнде өзiнiң не өзге мемлекеттiк органдардың бастамасы бойынша азаматтардың жеке басын сипаттайтын және шешiмдер қабылдау үшiн қажеттi:
- iшкi iстер, Әдiлет министрлiгiнiң қылмыстық-атқару жүйесi, ұлттық қауiпсiздiк, әскери барлау, қаржы полициясы, кеден органдарына, Қазақстан Республикасы Президентiнiң Күзет қызметiне жұмысқа және қызметке қабылдау туралы;
- жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асырушы органдардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мәселелерi жөнiнде;
- мемлекеттiк құпия болып табылатын мағлұматтарға немесе тiзбесiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейтiн апат немесе экологиялық қаупi аса жоғары объектiлер мен ғимараттарды пайдалануға байланысты жұмыстарға рұқсат беру туралы;
- жедел-iздестiру қызметiне қатысуға рұқсат беру немесе оны жүзеге асыру нәтижесiнде алынған материалдарды пайдалануға рұқсат беру туралы;
- күзет қызметiмен айналысуға лицензиялар берiлгенi туралы деректер жинауға құқылы.
3. Көрсетiлген негiздер түпкiлiктi болып табылады және тек заңмен ғана толықтырылуы немесе өзгертiлуi мүмкiн.[6,15б]
2.2. Сөйлесулерді тыңдау шараларын жүргiзу шарттары
1. Адамдардың азаматтығы, жынысы, ұлты, тұрғылықты жерi, әлеуметтiк, лауазымдық және мүлiктiк жағдайы, қандай қоғамдық бiрлестiктерге жататындығы, дiнге қатынасы мен саяси сенiмi, егер заңмен өзгеше белгiленбесе, Қазақстан Республикасының аумағында оларға қатысты жедел-iздестiру шараларын жүргiзуге кедергi бола алмайды.
2. Осы Заңның 11-бабының 2-тармағында көрсетiлген жедел-iздестiру шараларын өздерiне жүктелген мiндеттерге сәйкес жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асырушы органдар жүргiзедi және бұл шаралар олардың құзыретi шегiнде шектеледi. Iшкi iстер органдары осы Заңның 11-бабының 2-тармағында тiзiп көрсетiлген жедел-iздестiру шараларын Әдiлет министрлiгi қылмыстық-атқару жүйесiнiң мекемелерiнде қылмыстық-атқару жүйесi уәкiлеттi органының немесе оның аумақтық бөлiмшесiнiң келiсiмi бойынша жүзеге асыруға құқылы.[5,11б]
Осы Заңның 11-бабының 3-тармағында көрсетiлген жедел-iздестiру шараларын:
а) iшкi iстер, Әдiлет министрлiгiнiң қылмыстық-атқару жүйесi, қаржы полициясы және кеден органдары - сотталғандардың хат-хабарларын цензуралау; посылка және бандероль түрiнде почта жөнелтiлiмдерiне бақылау жасау; бейне-, аудиотехниканы немесе өзге де арнаулы техникалық құралдарды пайдалана отырып, сөздердi жасырын тыңдау және жазып алу, телефондар және басқа да сөйлесу құрылғылары арқылы жүргiзiлетiн сөйлесулердi тыңдау және жазып алу, сондай-ақ телефон арқылы жүргiзiлген сөйлесулер туралы мәлiметтер алу; компьютер жүйелерiнен және өзге техникалық құралдардан хабарламаларды алып-тастау; байқау, соның iшiнде арнаулы техникалық құралдарды (дыбыс бейне жазбаларды, кино-сурет түсiрiлiмдерiн және басқа техникалық құралдарды), материалдар мен заттарды пайдалана отырып байқау; тұрғын және басқа жайларға, үйлерге, ғимараттарға, жер учаскелерiне, көлiк және өзге техникалық құралдарға кiру және оларды тексеру;
б) ұлттық қауiпсiздiк органдары - почта жөнелтiлiмдерiн бақылау; байланыс желiлерiндегi жедел iздестiру; бейне-, аудиотехниканы немесе өзге де арнаулы техникалық құралдарды пайдалана отырып, сөздердi жасырын тыңдау және жазып алу, телефондар және басқа да сөйлесу құрылғылары арқылы жүргiзiлетiн сөйлесулердi тыңдау және жазып алу, сондай-ақ телефон арқылы жүргiзiлген сөйлесулер туралы мәлiметтер алу; байланыстың техникалық арналарынан, компьютерлiк жүйелерден және өзге техникалық құралдардан хабарламаларды алып тастау, байқау, соның iшiнде арнаулы техникалық құралдарды (дыбыс-бейне жазбаларды, кино-сурет түсiрiлiмдерiн және басқа техникалық құралдарды), материалдар мен заттарды пайдалана отырып байқау; тұрғын және жайларға, үйлерге, ғимараттарға жер учаскелерiне, көлiк және өзге техникалық құралдарға кiру және оларды тексеру;
в) жедел қамтамасыз ету объектiлерiнде Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң әскери барлауы мен Президентiнiң Күзет қызметi - байқау, соның iшiнде арнаулы техникалық құралдарды (дыбыс-бейне жазбаларды, кино-сурет түсiрiлiмдерiн және басқа техникалық құралдарды), материалдар мен заттарды пайдалана отырып байқау; тұрғын және басқа жайларға, үйлерге, ғимараттарға, жер учаскелерiне, көлiк және өзге техникалық құралдарға кiру және оларды тексеру; бейне-, аудиотехниканы немесе өзге де арнаулы техникалық құралдарды пайдалана отырып, сөздердi жасырын тыңдау және жазып алу, телефондар және басқа да сөйлесу құрылғылары арқылы жүргiзiлетiн сөйлесулердi тыңдау және жазып алу, сондай-ақ телефон арқылы жүргiзiлген сөйлесулер туралы мәлiметтер алу; байланыстың техникалық арналарынан, компьютерлiк жүйелерден және басқа да техникалық құралдардан хабарламаларды ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz