Гипофиз және эпифиз

1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
2.1. Гипоталамус
2.2. Гипофиз
2.3. Эпифиз
2.4. Қалқанша без
3. Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі

Жүйке жүйесі жануарлар мен адам организмдегі органдар мен жүйелер әрекетін біріктіретін және организмнің тіршілік әрекетінің сыртқы ортамен үздіксіз қарым-қатынасын қамтамасыз ететін жүйке ұлпасы мен глеяның жиынтығы. Жүйке жүйесі ішкі және сыртқы тітіркендіргіш әсерін қабылдайды, талдайды, өңдейді,организм қызметін реттеп үйлестіреді.Бұның негізгі бөлігі - аса қозғыш және қозуды тез өткізетін өсінділері бар жүйке жасышасы (нейрон). Жүйке жүйесі филогенез процесінде күрделі өзгеріске ұшыраған.
Жануарлар организміндегі барлық мүшелер мен мүшелер жүйелері қызметтерінің өзара үйлесімді реттелуі гуморальды реттелу мен оны өз кезегіңде басқарып, бақылап отыратын жүйкелік (нервтік) реттелудің тығыз қызметтік байланысы нәтижесінде іс жүзіне асады. Сондықтан, мүшелер жүйелері қызметтерінің жүйкелік және гуморальды реттелулерінің тығыз байланыста іс жүзіне асуын нейрогуморальды реттелу, ал тығыз қызметтік байланыстағы осы екеуінің біртұтас жүйесін нейроэндокринді жүйе — деп атайды.
Гипоталамус
Гипоталамус (һуроtаlаmus) жануарлар организмдеріндегі эндокриндік қызметті реттейтін эндокринді бездер жүйесінің жоғарғыда, негізгі орталық мүшесі. Ол ми орталығы ретінде, вегетативті жүйке жүйесінің симпатикалық және парасимпатикалық бөліктерінің жүйкелік және эндокриндік реттеулерін біріктіріп, нейроэндокринді жүйеге айналдырады. Гипоталамус аралық мидың төмпек-асты аумағын, үшінші ми қарыншасының төменгі қабырғасы мен түбін құрайды. Гипоталамусты басқа эндокринді бездер қызметтерін реттеуге қажет нейрогормондар бөлетін көп өсінділі жүйке торшалары — мультиполярлы нейроциттер қүрайды. Аталған нейроциттер гипоталамуста сұр заттық орталықтарды (ядролар) жасайды. Гипоталамустың сұр заттық орталықтары алдыңғы, ортаңғы және артқы бөлімдерге бөлінеді. Аталған ядролар нейроциттері биологиялық тұрғыдан тым белсенді және жүйке жүйесі медиаторларымен салыстырғанда, алыстан және ұзақ уақыт әсер етуге бейімделген нейрогормондар бөледі.
Гипофиз
Гипофиз (һурорһуsis) жануарлар организміндегі көптеген эндокринді бездер қызметтерін реттеуге қажет гормондар бөлетін ішкі секреция бездер жүйесінің орталық мүшесі. Ол аралық мидың құрамына кіріп, гипоталамуспен жалғасып жатады. Гипофиз безді гипофизден немесе аденогипофизден және нейрогипофизден құралған. Аденогипофиздің өзі алдыңғы, аралық және төмпектік (туберальды) бөліктерден тұрады.
Аденогипофиз біріншілік ауыз қуысы төбесі шұңқырын, яғни гипофиз қалтасын астарлайтын эктодермалық эпителийден, ал нейрогипофиз ми қалтасынан

1.Жануарлар биохимиясы. Оқу құралы. Қайырханов К.- Алматы 2004, 237б
2.АсамбаеваЛ.К.
Биологиялық химия : Ңдістемелік нђсқау / Л. К. Асамбаева ; М. Ңуезов атындаѓы ОҚМУ. - Шымкент : ОҚМУ, 2005. - 44 с
3. Чечеткин А.В.и др. Биохимия животных –М.; 1982.
4.Малахов А.Г. Вишняков С. И. Биохимия сельскохозяйственных животных. М.; 1984.
5.Сейтов З.С.Биологиялық химия – Алматы Қайнар 1993.