Радиометриялық тексеру

1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
2.1. Ветеринариялық санитарлық объекті құрылымдарынан радиометриялық тексеруден өткізу
2.2. Ауыл шаруашылық малдарды радиометриялық санитарлық сараптау
2.3. Радиоактивті заттармен басқа да иондаушы сәуле көздерін алу, есептеу, сақтау және тасымалдау жұмыстары.
3. Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі

Шамалы аймақта, не кең байтақ өңірлерде радиоактивті элементтердің залалы тиген жағдайда, ол жерлерде адамдарды және жануарларды радиоизотоп элементтерінің залалынан қорғау мәселесі бірінші орынға шығады. Онымен бірге ауыл шаруашылық малдарды радиоактивті элементтердің тигізетін залалынан барынша қорғап, одан алынатын мал және мал өнімдерінің тұтыну сапасын тиісті ветеринариялық санитарлық өңдеуден өткізеді. Мал жайылымдарының, су көздерінің, жем - шөп қорларының, қора -қопсылардың радиоизотоп элементтерінен келтіретін залалын барынша төмендетіп, ветеринариялық санитарлықталаптарға сай тиісті іс- шараларды жүргізу болып табылады. Бұл жағдайда, ветеринариялық қадағалау қызметі өңірдің радиоактивтілігін шағын дозиметрмен өлшеп, мал жайылымы, су, жем -шөп көздерінің, мал және өсімдік тағамдық өнімдердің үлгілерін стационарлық жағдайда радиохимиялық зерттеулерден өткізеді.
Ветеринариялық санитарлық объектіқұрылымдарынан радиометриялық тексеруден өтетіндері:жем -шөп көздері, фермадағы азық - түлік қоры, мал жайылымдары мен су көздері, қора қопсылар, мал өнімдері мен өсімдік тағамдық өнімдері, фермадағы әртүрлі құрал саймандар. Радиометриялық тексеругеүлгілерді жылдың әр мезгіл ішінде, ал кейде жағдайға байланысты тексеруден өткізіп тұрады. Тексерілетін әрбір үлгі шыны банкіге, шөлмекке, құрғақ қағаз пакетке, мықты целлофанға салып, кейін коробкаға, не ящикке орап салып, бекітіп, ішіне құжаттарды бірге салады. Ол құжатта үлгі қандай жерден алынғаны, қанша үлгі, қай күні, сағаты, үлгінің көлемі, үлгіні қанша м2 жерден алынғаны, үлгіні алған жердің тереңдігі толық көрсетіледі. Үлгінің құжатында далалық жағдайда тексерілген объектілердің радиометриялық фоны көрсетіледі. Үлгімен бірге сол жердің радиоактивті шаң тозаңы бірге салынуға тиісті. Ящикті сыртынан жіппен байлап, сургучпен бекітеді, үлгінің сыртына қайда жіберілетіні, қайдан жіберілгені жазылады. Оны аудандық не облыстық ветеринариялық зертханаларға тексеруге апарып береді.
Мал жайылымындағы өсімдіктердің үлгісін 5-6 жерден түбінен 3 см жоғары қарай 500 г -нан 4-5 кг дейін орып алады. Үлгі алған жайылымдық, не екпе шөптердің танаптарында 1 м жоғары деңгейдегі радиоактивті фонды журналға жазып алады. Үлгіні көктем, жаз, күз айларында алып тексеруден өткізіп тұрады. Шөп пен сабан үлгілерін жиналған скирттің әр жерінен 5 кг көлемінде алады. Түйнектамырларды 6 кг әр жерінен алып, жапырағына тазалап, жақсылап жуады. Жемдік дақылдардан ( сұлы, арпа, жүгері, астықтың қиыршықтары, жем) үлгі үшін 1 кг-ын, үйіндінің әр жерінен күз айында алады. Жемдік дақылдардың үлгісін радиометриялық зерттеу нәтижесіне байланысты, оларды малға. жемдік

Негізгі әдебиеттер
1 Нуралиев С., Қырықбайұлы С., Қаратаев Ш. Ветеринариялық санитариялық сараптау және радиобиология практикумы Шымкент, 2010
2 Нуралиев С., Каратаев Ш.М., Методическое указание к лабораторным занятиям по дисциплине «Ветеринарно –санитарная экспертиза и радиобиология», Шымкент 2009
3 Нуралиев С., Кырыкбайулы С., Каратаев Ш. Практикум по ветеринарно –санитарной экспертизе и радиобиологии. Шымкент 2009