Құзіреттілік тұрғысында білім беру

1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
2.1. Құзіреттілік тұрғысында білім беру
2.2. Құзіреттілік түрлері
2.3. Әлемдік білім кеңістігіне елдің кепілі
3. Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі

Мемлекетіміз тәуелсіздік алғаннан бері, елімізде көптеген өзгерістер болуда. Білім мен ғылым саласының алдында жаңа талаптар пайда болды. Оның дәлелі – «Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы». Қазіргі таңда педагогикалық ортадағы ең «сәнді» термин «құзірет» болып табылады. Құзірет дегеніміз (латынша “competentia” - компетенция) - құқы бойынша қандай да бір мекеменің немесе адамның өкілет шеңбері, адамның танымы, тәжірибесі бар сұрақтар шеңбері. Ғылыми әдебиеттерде құзіреттілік дара тұлғаның бойындағы өзара сапалардың ( білім, білік, дағды, іскерлік, әрекет тәсілі.) жиынтығы. «Құзіреттілік » терминіне алғаш анықтама беріп , лингвистикаға енгізген американдық ғалым Н. Хомский. Оның пайымдауынша, құзіреттілік термині грамматика білімдеріне негізделген. Жалпы алғанда құзіреттілік дегеніміз- жеке тұлғаның белгілі бір мәселені шешудегі өзара байланысты білім, білік дағдыларының жиынтығы және адамның жеке өзінің іс-әрекет, қызмет саласына сай құзіреттерді меңгеруі [1].
Құзіреттілік дегеніміз - оқушының алған білімі мен дағдыларын тәжірибеде, күнделікті өмірде қандай да бір практикалық және теориялық проблемаларды шешу үшін қолдана алу қабілеттілігі.
«Білім туралы» заңда «құзіреттілік – білім беру процесстерін жүзеге асырудың нәтижелері мен шарттарының, білім алушылар контингентінің, білім беру ұйымдары желісінің жай-күйін және өзгерістер серпінін жүйелі түрде байқау, талдау, бағалау және болжау» деп көрсетілген.
Педагогикалық құзіреттілік дегеніміз – педагогикалық жүйенің жағдайы мен оның дамуын болжап, үздіксіз қадағалауды қамтамасыз ететін ақпаратты жинау, сақтау, өндеу, жұмыс үрдісінде қолдану. Құзіреттілікті арттырудың, жүргізудің өз ережесі болады [2].

1.ҚР Мемлекеттік жалпы Білім беру стандарты 2010
2.ҚР “Білім туралы” Заңы – Астана. 2007
3.Құдайбергенова Қ.С. “Құзырлық амалының негізгі ұғымдары” Алматы, 2007
4.Ғалымжанова М. “Мұғалімнің ақпараттық құзіреттілігін дамыту” Алматы, 2008

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
0.1. Құзіреттілік тұрғысында білім беру
0.2. Құзіреттілік түрлері
0.3. Әлемдік білім кеңістігіне елдің кепілі
1. Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе
Мемлекетіміз тәуелсіздік алғаннан бері, елімізде көптеген өзгерістер болуда. Білім мен ғылым саласының алдында жаңа талаптар пайда болды. Оның дәлелі - Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Қазіргі таңда педагогикалық ортадағы ең сәнді термин құзірет болып табылады. Құзірет дегеніміз (латынша "competentia" - компетенция) - құқы бойынша қандай да бір мекеменің немесе адамның өкілет шеңбері, адамның танымы, тәжірибесі бар сұрақтар шеңбері. Ғылыми әдебиеттерде құзіреттілік дара тұлғаның бойындағы өзара сапалардың ( білім, білік, дағды, іскерлік, әрекет тәсілі.) жиынтығы. Құзіреттілік терминіне алғаш анықтама беріп , лингвистикаға енгізген американдық ғалым Н. Хомский. Оның пайымдауынша, құзіреттілік термині грамматика білімдеріне негізделген. Жалпы алғанда құзіреттілік дегеніміз- жеке тұлғаның белгілі бір мәселені шешудегі өзара байланысты білім, білік дағдыларының жиынтығы және адамның жеке өзінің іс-әрекет, қызмет саласына сай құзіреттерді меңгеруі [1].
Құзіреттілік дегеніміз - оқушының алған білімі мен дағдыларын тәжірибеде, күнделікті өмірде қандай да бір практикалық және теориялық проблемаларды шешу үшін қолдана алу қабілеттілігі.
Білім туралы заңда құзіреттілік - білім беру процесстерін жүзеге асырудың нәтижелері мен шарттарының, білім алушылар контингентінің, білім беру ұйымдары желісінің жай-күйін және өзгерістер серпінін жүйелі түрде байқау, талдау, бағалау және болжау деп көрсетілген.
Педагогикалық құзіреттілік дегеніміз - педагогикалық жүйенің жағдайы мен оның дамуын болжап, үздіксіз қадағалауды қамтамасыз ететін ақпаратты жинау, сақтау, өндеу, жұмыс үрдісінде қолдану. Құзіреттілікті арттырудың, жүргізудің өз ережесі болады [2].

Құзіреттілік тұрғысында білім беру
Құзіреттілікті жүргізуді ұйымдастыруды, үндеуді мұғалім өзі іске асырады. Алынған информацияны жалпылау, талдау және тарату да мұғалімнің жұмысы болып есептелінеді. Себебі оқу-тәрбие үрдісін жүзеге асыратын мұғалім. Педагогикалық құзіреттілік білім беру мекемелерінде білім берудің сапасын басқару үшін нақты, дәл ақпарат алу мақсатында жүргізіледі. Педагогикалық құзіреттіліктің негізгі идеясы - бұл білім беру үрдісіне қатысушылардың іс - әрекетін бағалауды басқару болып табылады. Білім беру мекемелерінде құзіреттіліктің объектісіне класс сынып, мұғалім,оқушы, сол сияқты білім беру процесінің жеке бағыттары алынады. Құзіретті дамыту барысында біз құзірет сөзінің қайдан шыққанын атап айтатын болсақ. Яғни, Құзыр әр түрлі кенеттен болған ситуацияларда мәселелерді шешу үшін қажетті білімді немесе әрекетті көрсете білу қабілеті, білім мен ситуация арасындағы байланысты орнату мүмкіндігі. Ал енді осыған ұқсас Құзырлылық адамның қандай сұрақтар төңірегінде жақсы хабардар болуымен қатар, кенеттен туындаған ситуациялардан абыроймен (бедел) шығу мүмкіндігін айтамыз. С.И.Ожегов сөздігінде:
l Құзыр: 1. кімнің болмаса да, жақсы хабардар болған сұрақтар төңірегі;
2. қандай-да біреулердің билігі, құқы;
l Құзырлылық: 1.бір сұрақтар төңірегіне жинақтаушы;
2. бір нәрселерді шешу құқы бар.
Мұғалім біздің тәуелсіз мемлекетіміздің болашағын қалап жатқан маман. Өйткені ел болашағының кілті бүгінгі жас ұрпақтың қолында. Жас ұрпақтардың тағдыры олардың бойына білім мен ізгілік нұрын себуші ұстаздардың қолында. Еліміздің бәсекеге қабілетті елу ел қатарына қосылу үшін қазіргі алға қойған мақсатымыз қазақ елі үш шет тілін менгеру керек делінген. Қазіргі таңда шет тілі мектептен бастап жоғарғы оқу орындарына дейін оқытылады. Қазіргі қоғамға жан жақты дамыған , ізденімпаз, шығармашылыққа құштар , қабілетті , кәсіби құзіретті , педагогикалық үрдістің шебері, жаңа идеяларға құштар педагог қана өз ісінің шебері болуы мүмкін. Ал пән мұғаліміне келетін болсақ, білімнің өзіндік құндылығын анық түсінген, мәдениеті жоғары, өз пәнінің шебері, алдындағы дәріс беретін тұлғаға рухани өсуінің мотивациясын қалыптастыратын , педагогикалық әдістермен қаруланған кәсіби шебер болуы тиіс.Ұстаз оқушылардың іс ірекетін болжап , ұйымдастырып , кемшіліктерін уақытылы түзетіп , нәтижеге үнемі жетіп отырған кезде ғана құзіретті бола алады. Кәсіби педагогикалық шеберлікті , шынайылықты талап ететін қазіргі заманда ұстаздың әрбір ісін , жоспарын мұқият зерделеуін қажетсінеді. Қазақстан Республикасындағы он екі жылдық орта білім беру тұжырымдамасында он екі жылдық мектептің педагогі жоғары деңгейде қалыптастырудың бірнеше құзіреттілігін игеруге міндетті деп белгіленген. Олар: білімділік құзіреттілік, әлеуметтік құзіреттілік, арнайы құзіреттілік, дара құзіреттілік, әдістемелік құзіреттілік, зерттеушілік құзіреттілігі, басқарушылық құзіреттілігі, тәрбиелік құзіреттілік. Олай болатын болса, қазіргі таңдағы типтік мектептерде осы аталған құзіреттіліктің қандай саласы жұмыс істеп жатқандығын қарастырайық:
Білімділік құзіреттілік білім беру әрекетінде кәсіби білімді, білік пен дағдыны мақсат қоюшылықты игеруге деген қызығушылық, білім беру әрекетінде субьектілік пен креативтіліктің дамуына ынталылық, педагогикалық және әлеуметтік психологияның негіздерін қолдана білу қабілеті негізінде жұмыс жасап нәтижеге жету. Оқушыларының қала, облыс, республика, тіпті әлеуметтік деңгейде жетістіктерге жетуі. Оған: интелектуалды марафондар мен кіші ғылыми жобалар, олимпиада, дарын , зерде, ақбота, кенгуру байқаулары т.б. кіреді.

Құзіреттілік түрлері
Әлеуметтік құзіреттілік кәсіби қызметпен бірге айналысатын , кәсіпті басқаруға қабылданған кәсіби қарым - қатынас тәсілдерін қолдана білетін және ынтымақтастықта болатын қабілет. Бұл жерде: жергілікті жерде экологиялық тәрбиеге оқушыларды баулу, жас жеткіншектер мен туризм бағытында , шағын кластер түрлерін дамыту саласында жұмыс жүргізу.
Арнайы құзіреттілік- өзінің кәсіби қызметімен жоғары деңгейде айналысатын және өзінің кәсіби дамуын одан әрі жобалай білетін қабілетті тұлға.
Дара құзіреттілік - кәсіби тұрғыда өсуге деген даралығы, өзінің даралығын сақтауға деген қабілеті бұл түрғыда әрбір әріптес өзінің жұмысын керемет , мен өте жақсы жұмыс жасаймын деген көзқараста болады, бірақ бұл көз қарастың барлығы бірдей дұрыс бола бермейді. Дара құзіреттілікті аша білу , оны көрсете білу қажет. Оларға: шығармашылықпен жұмыс жасайтын мұғалімдер мен жеке өнерлі адамдар жатады.
Әдістемелік құзіреттілік - оқытудың әртүрлі әдістерімен қарулану, дидактикалық әдістер мен тәсілдерді білу , түрлі технологияларды жетік менгеру.
Зерттеушілік құзіреттілігі- оқыту мен тәрбиелеудің заңдылықтары, педагогикалық құбылыстарды , фактілерді оқып үйренудің , ғылыми әдістерімен қаруланып өздері ғана арнайы бір обьектіні зерттемей, өз шәкіртін осы жолға талпындыру , ізденуге үйрету.
Басқарушылық құзіреттілігі- өз қызметі мен оқушы қызметін басқару тәсілдерімен , әдістерімен қарулану. Нәтижеге жету өз білгеніңді өзіңнен артық қып қайтару болып табылады.
Білімділік құзіреттілік- өзінің кәсібилігін арнайы кәсіби оқу үрдістерінде үздіксіз жетілдіру қабілеті, жеке және қоғамдық өмірден қалмай, біртабан ілгері дамып отыру.
Тәрбиелік құзіреттілік - өзінің тәрбиелілігін ұлттық құндылықтар мен байланыстырып, ұлттық тәрбие беруде салт-дәстүрге тәрбиелеу, өз деңгейінде жас ұрпаққа болашақты болжай білуге , адами қасиетке тәрбиелеуге, тәлім - тәрбие беруді қалыптастыру. Осының бәріне сүйенетін болсақ , кәсіби құзіреттілігі қалыптасқан педагог - әдіснамалық және әдістемелік мәселелермен жан -жақты қаруланған тұлға [3,76-79].
Яғни, оқу материялдарын оқушылардың дайындық деңгейлеріне қарай сұрыптап ұсыну, сабақтың типі мен түрін оқытудың әдіс - тәсілдерін таңдау мақсаттарды және күтілетін нәтижені анықтау, оқу біліктілігін жетілдіру. Бұның өзі өз кезегінде қазіргі ұстаздардан шәкіртті оқытуда , білім беруде, тәрбиелеп өсіруде белгілі бір құзіреттіліктерді бойына сіңірген жеке тұлғаны қалыптастыруды талап етеді.
Құзіреттілктің жаңа ғылыми оқулықтарда берілген анықтамасына сүйенетін болсақ, құзіреттілік дегеніміз - оқушының алған білімі мен дағдыларын тәжірибеде, күнделікті өмірде қандай да бір практикалық және теориялық проблемаларды шешу үшін қолдана алу қабілеттілігі. Шет тілі сабақтарында оқушылардың коммуникативтік құзіреттіліктерін қалыптастыруда қатысымдық әдістің маңызы зор.
Коммуникативті құзіреттілік (латынның Competere-қол жеткізу, сәйкес келу сөзінен шыққан) оқушылар және қоғам үшін күнделікті оқуда қатысымдық міндеттердің тіл арқылы шеше ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.