Оқушылардың әлеуметтік және туристік таңдауы
ОҚУШЫЛАРДЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК ЖӘНЕ ТУРИСТІК ТАҢДАУЫ
Негізгі бөлім
Пайдаланылған әдебиеттер
Негізгі бөлім
Пайдаланылған әдебиеттер
Тақырыпқа байланысты ой тарқатпастан бұрын «туризм дегеніміз не?» деген сұраққа жауап берейік.
«Туризм» термині С.И.Ожеговтың: «Словарь русского языка» еңбегінде: «Вид путешествии, совершаемых для отдыха и с образовательными целями, вид спорта» деп көрсетілген. 10-шы сыныпқа арналған «Дүние жүзінің әлеуметтік және экономикалық географиясы» оқулығы бойынша туризмнің негізгі атқаратын 4 мақсаты аталады, олар:
1.Сауықтыру (рекреациялық);
2.Танымдық (экскурсиялық, топтық серуен);
3.Іскерлік;
4.Ғылыми (зерттеу жұмыстары).
Топтық серуендер: а) мәдени-тарихи объекті б)табиғи объекті.
Табиғи объектілерге:
-таулы аудандар (Ақсу-Жабағылы, Марқакөл).
-өзен-көл маңы (Алакөл , Қорғалжың).
-орман (Наурызым).
-құмды дала (Үстірт, Мойынқұм).
-жартастар (Таңбалытас,Қаратау).
Ал көлік түрі бойынша автомобиль,темір жол,теңіздік,ауа арқылы,өзен бойымен саяхат жасау бар.Сонымен қатар туризмнің дамуы соңғы кезде кез-келген елдің экономикасының табыс табу көзіне айналуына байланысты оның дамуына әр мемлекеттің өз бағдарлама-мақсаттарына үлкен маңыз береді. Дүние жүзі бойынша туризм жылына 500 млрд. доллар табыс береді. Бірінші орынды АҚШ алады, одан соң Батыс Еуропа елдері кіреді (Испания, Франция, Италия). Ал 2000 жылы дүние жүзілік туристік ұйым (ДТҰ)698 млн. туристердің халықаралық саяхат жасауын тіркеді. Туризмнің маңызы тек экономикаға тікелей әсер етуімен шектелмейді. Әр мемлекет өз елінде туризм индустриясын дамытуға ұмтылатын себебі:біріншіден,халқының әлеуметтік-экономикалық жағдайын жақсарту жолының бірден-бірі осы туризм саласы; екіншіден, халықаралық ынтымақтастықты нығайтуда, яғни бейбітшілікті нығайтады. Қазіргі кезде туризм ғаламдық сипат алды. Туристік лектер материалдық байлықпен бірге, еңбек ресурстарының, ақпараттың өзара қарым-қатынасын жақсарта түседі. Қысқа мерзімде туризм саласы әлемдік кеңестікті жаулап алды, ал ДТҰ болжамы бойынша 21 ғасыр туризм ғасыры болмақ.. Ал саясатта соңғы жылдары өте үлкен өзгерістер болғаны мәлім:
«Туризм» термині С.И.Ожеговтың: «Словарь русского языка» еңбегінде: «Вид путешествии, совершаемых для отдыха и с образовательными целями, вид спорта» деп көрсетілген. 10-шы сыныпқа арналған «Дүние жүзінің әлеуметтік және экономикалық географиясы» оқулығы бойынша туризмнің негізгі атқаратын 4 мақсаты аталады, олар:
1.Сауықтыру (рекреациялық);
2.Танымдық (экскурсиялық, топтық серуен);
3.Іскерлік;
4.Ғылыми (зерттеу жұмыстары).
Топтық серуендер: а) мәдени-тарихи объекті б)табиғи объекті.
Табиғи объектілерге:
-таулы аудандар (Ақсу-Жабағылы, Марқакөл).
-өзен-көл маңы (Алакөл , Қорғалжың).
-орман (Наурызым).
-құмды дала (Үстірт, Мойынқұм).
-жартастар (Таңбалытас,Қаратау).
Ал көлік түрі бойынша автомобиль,темір жол,теңіздік,ауа арқылы,өзен бойымен саяхат жасау бар.Сонымен қатар туризмнің дамуы соңғы кезде кез-келген елдің экономикасының табыс табу көзіне айналуына байланысты оның дамуына әр мемлекеттің өз бағдарлама-мақсаттарына үлкен маңыз береді. Дүние жүзі бойынша туризм жылына 500 млрд. доллар табыс береді. Бірінші орынды АҚШ алады, одан соң Батыс Еуропа елдері кіреді (Испания, Франция, Италия). Ал 2000 жылы дүние жүзілік туристік ұйым (ДТҰ)698 млн. туристердің халықаралық саяхат жасауын тіркеді. Туризмнің маңызы тек экономикаға тікелей әсер етуімен шектелмейді. Әр мемлекет өз елінде туризм индустриясын дамытуға ұмтылатын себебі:біріншіден,халқының әлеуметтік-экономикалық жағдайын жақсарту жолының бірден-бірі осы туризм саласы; екіншіден, халықаралық ынтымақтастықты нығайтуда, яғни бейбітшілікті нығайтады. Қазіргі кезде туризм ғаламдық сипат алды. Туристік лектер материалдық байлықпен бірге, еңбек ресурстарының, ақпараттың өзара қарым-қатынасын жақсарта түседі. Қысқа мерзімде туризм саласы әлемдік кеңестікті жаулап алды, ал ДТҰ болжамы бойынша 21 ғасыр туризм ғасыры болмақ.. Ал саясатта соңғы жылдары өте үлкен өзгерістер болғаны мәлім:
1.Ердәулетов С.Р. «Қазақстанның экономикалық және әлеуметтік географиясы». Оқу құралы. –Алматы, 1998ж.
2.Ердәулетов С.Р. «Туристік Қазақстан» -Алматы «Қайнар», 1989ж.
3. «Ақ жол газеті» 23 ақпан. 2006ж.
4. «Егемен Қазақстан» 26 қыркүйек. 2006ж.
5. «Егемен Қазақстан». 1қаңтар. 2007ж
2.Ердәулетов С.Р. «Туристік Қазақстан» -Алматы «Қайнар», 1989ж.
3. «Ақ жол газеті» 23 ақпан. 2006ж.
4. «Егемен Қазақстан» 26 қыркүйек. 2006ж.
5. «Егемен Қазақстан». 1қаңтар. 2007ж
ӘОЖ 371.315.1:796.51(574)
Б 88
ОҚУШЫЛАРДЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК ЖӘНЕ ТУРИСТІК ТАҢДАУЫ
Қ.Ә. Бүркітбаев, Б.Ә.Бірімқұлова
Тараз мемлекеттік педагогикалық институты жанындағы Кіші ғылым Академиясы,
Жамбыл облыстық “Дарын” мектеп-интернаты, Тараз қ.
Тақырыпқа байланысты ой тарқатпастан бұрын туризм дегеніміз не? деген
сұраққа жауап берейік.
Туризм термині С.И.Ожеговтың: Словарь русского языка еңбегінде:
Вид путешествии, совершаемых для отдыха и с образовательными целями, вид
спорта деп көрсетілген. 10-шы сыныпқа арналған Дүние жүзінің әлеуметтік
және экономикалық географиясы оқулығы бойынша туризмнің негізгі атқаратын
4 мақсаты аталады, олар:
1.Сауықтыру (рекреациялық);
2.Танымдық (экскурсиялық, топтық серуен);
3.Іскерлік;
4.Ғылыми (зерттеу жұмыстары).
Топтық серуендер: а) мәдени-тарихи объекті б)табиғи объекті.
Табиғи объектілерге:
-таулы аудандар (Ақсу-Жабағылы, Марқакөл).
-өзен-көл маңы (Алакөл , Қорғалжың).
-орман (Наурызым).
-құмды дала (Үстірт, Мойынқұм).
-жартастар (Таңбалытас,Қаратау).
Ал көлік түрі бойынша автомобиль,темір жол,теңіздік,ауа арқылы,өзен
бойымен саяхат жасау бар.Сонымен қатар туризмнің дамуы соңғы кезде кез-
келген елдің экономикасының табыс табу көзіне айналуына байланысты оның
дамуына әр мемлекеттің өз бағдарлама-мақсаттарына үлкен маңыз береді. Дүние
жүзі бойынша туризм жылына 500 млрд. доллар табыс береді. Бірінші орынды
АҚШ алады, одан соң Батыс Еуропа елдері кіреді (Испания, Франция, Италия).
Ал 2000 жылы дүние жүзілік туристік ұйым (ДТҰ)698 млн. туристердің
халықаралық саяхат жасауын тіркеді. Туризмнің маңызы тек экономикаға
тікелей әсер етуімен шектелмейді. Әр мемлекет өз елінде туризм индустриясын
дамытуға ұмтылатын себебі:біріншіден,халқының әлеуметтік-экономикалық
жағдайын жақсарту жолының бірден-бірі осы туризм саласы; екіншіден,
халықаралық ынтымақтастықты нығайтуда, яғни бейбітшілікті нығайтады.
Қазіргі кезде туризм ғаламдық сипат алды. Туристік лектер материалдық
байлықпен бірге, еңбек ресурстарының, ақпараттың өзара қарым-қатынасын
жақсарта түседі. Қысқа мерзімде туризм саласы әлемдік кеңестікті жаулап
алды, ал ДТҰ болжамы бойынша 21 ғасыр туризм ғасыры болмақ.. Ал саясатта
соңғы жылдары өте үлкен өзгерістер болғаны мәлім:
-Кеңес Одағының ыдырауы, орнына егеменді 15 мемлекет құрылуы;
-постсоциалистік мемлекеттерде өмірлерінің барлық жағынан өзгерістерге
ұшырауы;
-Варшава келісімі ұйымының қызметінің тоқтауы;
-суық соғыс кезеңінің аяқталып, ғаламдық Шығыс-Батыс және Солтүстік-
Оңтүстік жүйелерінің өзара қарым-қатынас орнатуы;
-Германия мемлекеттерінің бірігуінен экономикалық потенциалының өсуі;
-Югославия федерацияның ыдырауы, тәуелсіз 5 мемлекеттің құрылуы;
Аталған саяси оқиғалар туризм саласының жаңа деңгейде, жаңа бағытта
дамуына үлкен әсер еткендігін аталған саяси оқиғалар нәтижесінде
тоталитарлы режимді бұрынғы социалистік елдерде демократиялық өзгерістер
мен елдің дамуы бағыты рыноктық экономикамен байланысты болғандықтан,
аталған елдердің азаматтары халықаралық туризм саласының күрт өсуіне ықпал
етті. Постсоциалистік елдердің азаматтары батыс әлемі мәдениетімен, тарихи-
архитектуралық ескерткіштермен, әсем табиғат өлкелерімен танысып,
серуендеп, демалып, саясат жасау мүмкіндіктеріне ие болды.Қазіргі уақытта
аталған елдер әлі де өзгерері сөзсіз- әр мемлекет қазір азаматтарының
әлеуметтік жағдайына көп көңіл бөліп, арнайы әлеуметтік саясат ұстанды.
Сондықтан жақын 5-6 жылда постсоциалистік елдер туризм лидері Франция,
Испания, Италия; АҚШ-пен қатар дамитындығы соңғы уақыттағы осы елдерде
жүргізілген мониторингтерден көрінуде. Әсіресе Польшаға саясат жасаушылар
саны күннен-күнге өсуде. Бұл да Польша мемлекетінің экономиканы дамытудағы
ұстанған саясатын және әлемдік қауымдастықтар арасындағы саяси келісім-
шарттар мұрындық болып отыр.
Дем алу-адамдардың өздерінің қызметі (туризм, саяхаттар,
санаториялық –курорттық ем алу) мен бұған көмектесетін мекемелердің
қызметінен (баспана беру, тамақтану мен түрлі шаралар ұйымдастыру)
тұрады. Мұның бәрі жалпы түсінікке-рекреацияға бірігеді. Оның негізгі
мақсаты-еңбек ету процесінде жұмсалған күшті қалпына келтіру.[1,116]
Рекреация рухани дүниені байытып,адамның көзқарасын кеңейтеді.
Рекреация үшін 3 негізгі жағдай қажет:1) өркениетті дем алыс қымбатқа
түсетіндіктен,адамдардың жеткілікті кірісі болуы керек;2)рекреациялық қор
және;3)рекреациялық шаруашылық болуы шарт.Халықтың кіріс деңгейі өсіп
келеді.Бұның өзі елімізде туризм дүрбелеңін тудырады.[2,121]
Ал біздің елімізде рекреациялық шаруашылық құрамына қонақ үйлер, демалыс
үйлері мен базалары, санаторийлер, турбазалар, туристік көлік кіреді.
Рекреацияның бұл саласы да жылдам дамып келеді.
1990 жылдардың басында иесіз қалған демалыс базаларының көбі қалпына
келтірілді. Халықаралық дәрежедегі қонақ үй мен тау шаңғысы базалары
салынып, жаңа ұлттық парктер (Бурабай, Шарын каньоны, Қатонқарағай)
ұйымдастырылды.[4,3]
Рекреациялық қорлардың екі түрі бар: табиғи-рекреациялық және мәдени-
тарихи қорлар. Біріншісіне адамдар барып дем алуды ұнататын табиғаты әсем
жерлер: сарқырамалар, түрлі бейнедегі жартастар, үңгірлер, каньондар (яғни,
табиғат ескерткіштері) жатады. Бұл қорлардың құрамдас бөлігі қолайлы
климаттық жағдай болып табылады. Ол сонымен бірге туристік маусымның (суға
түсетін, шаңғы тебетін) ұзақтығына әсер етеді. Мәдени-тарихи қорлар
адамдардың, яғни біздің арғы ата-бабаларымыздың өз қолдарымен жасап кеткен
ғажайыптары. Ежелгі қалалар, кесенелер, қамалдар мен храмдар, тасқа
қашалған суреттер, сәулет құрлыстары, мұражайлар-бұлардың бәрі Отанымыздың
мәдени мұрасын құрайды.
Ал Жамбыл облысының рекреациялық қорлардың құрамына минералдық
бұлақтарда емдік курорттар құрылған (Меркі шипажайы, Т.Рысқұлов, Бөбек).Су
тоғандары (Талас,Аса, Шу, Теріс-Ащыбұлақ) шомылу жағажайлық демалыс
зоналарына айналуда. Таулы аймақтарда саяхат пен туризм кең таралған
(Қырғыз Алатауы, Қаратау ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Б 88
ОҚУШЫЛАРДЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК ЖӘНЕ ТУРИСТІК ТАҢДАУЫ
Қ.Ә. Бүркітбаев, Б.Ә.Бірімқұлова
Тараз мемлекеттік педагогикалық институты жанындағы Кіші ғылым Академиясы,
Жамбыл облыстық “Дарын” мектеп-интернаты, Тараз қ.
Тақырыпқа байланысты ой тарқатпастан бұрын туризм дегеніміз не? деген
сұраққа жауап берейік.
Туризм термині С.И.Ожеговтың: Словарь русского языка еңбегінде:
Вид путешествии, совершаемых для отдыха и с образовательными целями, вид
спорта деп көрсетілген. 10-шы сыныпқа арналған Дүние жүзінің әлеуметтік
және экономикалық географиясы оқулығы бойынша туризмнің негізгі атқаратын
4 мақсаты аталады, олар:
1.Сауықтыру (рекреациялық);
2.Танымдық (экскурсиялық, топтық серуен);
3.Іскерлік;
4.Ғылыми (зерттеу жұмыстары).
Топтық серуендер: а) мәдени-тарихи объекті б)табиғи объекті.
Табиғи объектілерге:
-таулы аудандар (Ақсу-Жабағылы, Марқакөл).
-өзен-көл маңы (Алакөл , Қорғалжың).
-орман (Наурызым).
-құмды дала (Үстірт, Мойынқұм).
-жартастар (Таңбалытас,Қаратау).
Ал көлік түрі бойынша автомобиль,темір жол,теңіздік,ауа арқылы,өзен
бойымен саяхат жасау бар.Сонымен қатар туризмнің дамуы соңғы кезде кез-
келген елдің экономикасының табыс табу көзіне айналуына байланысты оның
дамуына әр мемлекеттің өз бағдарлама-мақсаттарына үлкен маңыз береді. Дүние
жүзі бойынша туризм жылына 500 млрд. доллар табыс береді. Бірінші орынды
АҚШ алады, одан соң Батыс Еуропа елдері кіреді (Испания, Франция, Италия).
Ал 2000 жылы дүние жүзілік туристік ұйым (ДТҰ)698 млн. туристердің
халықаралық саяхат жасауын тіркеді. Туризмнің маңызы тек экономикаға
тікелей әсер етуімен шектелмейді. Әр мемлекет өз елінде туризм индустриясын
дамытуға ұмтылатын себебі:біріншіден,халқының әлеуметтік-экономикалық
жағдайын жақсарту жолының бірден-бірі осы туризм саласы; екіншіден,
халықаралық ынтымақтастықты нығайтуда, яғни бейбітшілікті нығайтады.
Қазіргі кезде туризм ғаламдық сипат алды. Туристік лектер материалдық
байлықпен бірге, еңбек ресурстарының, ақпараттың өзара қарым-қатынасын
жақсарта түседі. Қысқа мерзімде туризм саласы әлемдік кеңестікті жаулап
алды, ал ДТҰ болжамы бойынша 21 ғасыр туризм ғасыры болмақ.. Ал саясатта
соңғы жылдары өте үлкен өзгерістер болғаны мәлім:
-Кеңес Одағының ыдырауы, орнына егеменді 15 мемлекет құрылуы;
-постсоциалистік мемлекеттерде өмірлерінің барлық жағынан өзгерістерге
ұшырауы;
-Варшава келісімі ұйымының қызметінің тоқтауы;
-суық соғыс кезеңінің аяқталып, ғаламдық Шығыс-Батыс және Солтүстік-
Оңтүстік жүйелерінің өзара қарым-қатынас орнатуы;
-Германия мемлекеттерінің бірігуінен экономикалық потенциалының өсуі;
-Югославия федерацияның ыдырауы, тәуелсіз 5 мемлекеттің құрылуы;
Аталған саяси оқиғалар туризм саласының жаңа деңгейде, жаңа бағытта
дамуына үлкен әсер еткендігін аталған саяси оқиғалар нәтижесінде
тоталитарлы режимді бұрынғы социалистік елдерде демократиялық өзгерістер
мен елдің дамуы бағыты рыноктық экономикамен байланысты болғандықтан,
аталған елдердің азаматтары халықаралық туризм саласының күрт өсуіне ықпал
етті. Постсоциалистік елдердің азаматтары батыс әлемі мәдениетімен, тарихи-
архитектуралық ескерткіштермен, әсем табиғат өлкелерімен танысып,
серуендеп, демалып, саясат жасау мүмкіндіктеріне ие болды.Қазіргі уақытта
аталған елдер әлі де өзгерері сөзсіз- әр мемлекет қазір азаматтарының
әлеуметтік жағдайына көп көңіл бөліп, арнайы әлеуметтік саясат ұстанды.
Сондықтан жақын 5-6 жылда постсоциалистік елдер туризм лидері Франция,
Испания, Италия; АҚШ-пен қатар дамитындығы соңғы уақыттағы осы елдерде
жүргізілген мониторингтерден көрінуде. Әсіресе Польшаға саясат жасаушылар
саны күннен-күнге өсуде. Бұл да Польша мемлекетінің экономиканы дамытудағы
ұстанған саясатын және әлемдік қауымдастықтар арасындағы саяси келісім-
шарттар мұрындық болып отыр.
Дем алу-адамдардың өздерінің қызметі (туризм, саяхаттар,
санаториялық –курорттық ем алу) мен бұған көмектесетін мекемелердің
қызметінен (баспана беру, тамақтану мен түрлі шаралар ұйымдастыру)
тұрады. Мұның бәрі жалпы түсінікке-рекреацияға бірігеді. Оның негізгі
мақсаты-еңбек ету процесінде жұмсалған күшті қалпына келтіру.[1,116]
Рекреация рухани дүниені байытып,адамның көзқарасын кеңейтеді.
Рекреация үшін 3 негізгі жағдай қажет:1) өркениетті дем алыс қымбатқа
түсетіндіктен,адамдардың жеткілікті кірісі болуы керек;2)рекреациялық қор
және;3)рекреациялық шаруашылық болуы шарт.Халықтың кіріс деңгейі өсіп
келеді.Бұның өзі елімізде туризм дүрбелеңін тудырады.[2,121]
Ал біздің елімізде рекреациялық шаруашылық құрамына қонақ үйлер, демалыс
үйлері мен базалары, санаторийлер, турбазалар, туристік көлік кіреді.
Рекреацияның бұл саласы да жылдам дамып келеді.
1990 жылдардың басында иесіз қалған демалыс базаларының көбі қалпына
келтірілді. Халықаралық дәрежедегі қонақ үй мен тау шаңғысы базалары
салынып, жаңа ұлттық парктер (Бурабай, Шарын каньоны, Қатонқарағай)
ұйымдастырылды.[4,3]
Рекреациялық қорлардың екі түрі бар: табиғи-рекреациялық және мәдени-
тарихи қорлар. Біріншісіне адамдар барып дем алуды ұнататын табиғаты әсем
жерлер: сарқырамалар, түрлі бейнедегі жартастар, үңгірлер, каньондар (яғни,
табиғат ескерткіштері) жатады. Бұл қорлардың құрамдас бөлігі қолайлы
климаттық жағдай болып табылады. Ол сонымен бірге туристік маусымның (суға
түсетін, шаңғы тебетін) ұзақтығына әсер етеді. Мәдени-тарихи қорлар
адамдардың, яғни біздің арғы ата-бабаларымыздың өз қолдарымен жасап кеткен
ғажайыптары. Ежелгі қалалар, кесенелер, қамалдар мен храмдар, тасқа
қашалған суреттер, сәулет құрлыстары, мұражайлар-бұлардың бәрі Отанымыздың
мәдени мұрасын құрайды.
Ал Жамбыл облысының рекреациялық қорлардың құрамына минералдық
бұлақтарда емдік курорттар құрылған (Меркі шипажайы, Т.Рысқұлов, Бөбек).Су
тоғандары (Талас,Аса, Шу, Теріс-Ащыбұлақ) шомылу жағажайлық демалыс
зоналарына айналуда. Таулы аймақтарда саяхат пен туризм кең таралған
(Қырғыз Алатауы, Қаратау ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz