Ауыл шаруашылық машиналары

Нормотивтіксілтемелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
Анықтамалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
Қысқартулар мен шартты белгілеулер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
1 Органикалық тыңайтқыштарды себуге арналған машиналардың жіктелуі және оларға қойылатын талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
1.1 Профилактикалық өңдеуші машиналар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .11
1.2 Органикалық тыңайтқыштар себуге арналған машиналарды, жіктемесі және сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
2 РЖТ.4 сұйық тыңайтқыш себелеуіш ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16
2.1 Машиналардың конструкциясы, жұмыс органдары мен көмекші бөліктері ... .16
2 Машинаның жөндеуді көп талап ететін жерлері, олардың пайда болу себептері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
3 Тұқымға жұмсалатын улы зат мөлшерін анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 21
4 Сенімділіктің кешенді көрсеткіштері. Сапаны бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 23
4.1 Дайындық еселігі. Шұғыл дайындық еселігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23
4.2 Техникалық пайдалану еселігі. Тиімділікті сақтау еселігі ... ... ... ... ... ... ... ..24
4.3 Сапаға қойылатын талаптардың сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .24
4.4 Сапаны бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 25
4.5 Сенімділікті қамтамасыз ету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..26
5 Пайдалану материалдары және олардың қасиеттері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...29
5.1 Жанылғыларды пайдалану және энергетикалық қасиеттері ... ... ... ... ... ... ...29
5.2 Үйкеліс, тозу және жағар материалдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .29
6 Машинада қолданылатын конструкциялық материалдар ... ... ... ... ... ... ... ... ..31
6.1 Шойын және оларды топтастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...31
6.2 Болат және оларды топтастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..31
6.3 Мыс және оның қорытпалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...32
6.4 Алюминий және оның қорытпалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .33
6.5 Титан және оның қорытпалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..34
7 Техника қауіпсіздік ережелері және өртке қарсы шаралар ... ... ... ... ... ... ... ... 36
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 38
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...39

«Ауыл шаруашылық машиналардың сенімділігі және сапасы» пәні ауыл шаруашылық инженер-механиктерін кәсіптік дайындауда, курстық жұмысты орындау маңызды кезең болып саналады. Осы жұмыста курстық жұмысты орындауға қойылатын жалпы талаптар, тапсырмалар, есептердің кейбір түрлері, түрлі көрсетпелер және басқа материалдар берілген.
Астық өндіруді үнемі көбейтіп, арттыра берудің біздің еліміз үшін аса зор маңызы бар. Астықты неғұрлым мол өндірсек, солғұрлым мал шаруашылығы және ауыл шаруашылығының басқа да салалары жақсы өркендейді, жалпы халықтың әл ауқаты шапшаң көтеріледі. Астық шаруашылығындағы жауапты науқанның бірі тұқымдық астықты ПС-10А дән дәрілегішпен сапалы өңдеу. Сайып келгенде өнім тағыдырын осы шешеді.
Агротехникалық тәсілде өсімдіктерді өсірудің агротехникалық шараларын толық іске асыру керек, яғни топырақты уақытылы да сапалы өңдеу, тұқымның сол жер үшін ең тиімді сортын пайдалану, қатар аралықты өндеу, ауыспалы егіс жүйесін қолдану, егістікте өсімдік қалдықтарын құрту, т.с.с. шараларды орындау қажет. Бұл тәсілдердің әрқайсысы үшін арнаулы машиналар шығарылмайды. Олар жалпы жұмысқа арналған машиналармен орындалады.
Химиялық тәсілде аурулар, зиянкестер пайда болған жерлерді және арамшөптерді химиялық улы заттармен өңдейді. Бұл қазір ең көп таралған тәсіл.
Химиялық улы заттарды сұйық күйінде және ұнтақ түрінде пайдаланады. Сондықтан оларды өсімдікке шашу үшін неше түрлі машиналар қолданылады. Негізінен оларды тозаңдатқыш, бүріккіш және комбинациялы машиналарға бөледі. Бұған қосымша аэрозольдық әдіс те қолданылады.
Улы заттар бір келкі жұқа қабат жасап өсімдікті жауып тұруы қажет. Олай болмаса, өсімдікті күйдіріп кетеді. Өсімдікті біркелкі жұқа қабатпен жабу үшін, оларды өте ұсақ тамшыларға немесе түйірлі тозаңға айналдыру керек.
Ауыл шаруашылығының негізгі мәселелерінің біріне жауапты еңбекті қажет ететін тұқымдық астықты дәрілеу процесі жатады.
Дән дәрілегішпен сапалы өңдеу, сондай-ақ ПС-10А дән дәрілегіштің құрылымы мен пайдаланылуы жан-жақты талданған. Әсіресе ПС-10А дән дәрілегішті реттеуге, оларды пайдалануды ұйымдастыруға, астық тұқымын дәрілеу процесі мен қауіпсіздік іс шаралары жөніндегі ұсыныстарға ерекше назар аударылды.
Агротехнология мен машиналар кешенінің одан әрі жетілуі аграрлық сектордағы отандық және шетел ғалымдары мен практиктерінің еңбегіне байланысты.

1. Соломкин А.П., Козов А.И. и др. Технический сервис машин в сельском хозйстве. Рук-во по организации. Астана-2004
2. Артьемов Ю.Н. Качество ремонта и надежность машин в с/х. М.: Колос,1981
4. А.Ш. Джамбуршин. Колосоуборочные машины и механизмы. Алма-Ата: Каинар,1977.
5. Н.Т. Манабаев, Ауылшаруашылық машиналары. Шымкент, 2010.
6.Современная тенденция мирового сельскохозяйственного комбайнностроения. М.:Колос, 1995г.
7. Надежность и эффективность в технике: Справочник. В 10 т. –М.: Машиностроение, 1990.
8.Антонов А.В., Никулин М.С. Статистические модели в теории надежности. М.: Абрис: 2012.
9.Курчаткин В.В. и др. Надежность и ремонт машин. –М.: Колос, 2000
10.Сапаров О. Машина пайдалануды техникалық қамтамасыз ету. – Астана 2003ж.
11.Гурвин Н.Б., Чумак В.И. Эксплуатационная надежность автомобильных двигателей. –М.: Транспорт, 1994.

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 34 бет
Таңдаулыға:

Аннотация

Ауыл шаруашылық машиналардың сенімділігі және сапасы пәні бойынша жазылған курстық жұмыс кіріспе 7 суреттен, 2 кестеден, 9 формуладан, қорытынды және пайдаланған әдебиеттерден тұрады.
Курстық жұмыста РОУ-6 дән дәрілегіштің сенімділігін және сапасын сақтау мен ауыл шаруашылығында қолданылатын техника мен машиналар түрлерін қолдануды, ауыл шаруашылық машиналарының басты ауқымы мен жұмыс режимдерін анықтап негіздеуді, есептеуді және дән дәрілегіштің сенімділігін мен сапсын сақтауды үйрену болып табылады.
Ауыл шаруашылық машиналардың сенімділігі және сапасы пәні ауыл шаруашылық инженер-механиктерін кәсіптік дайындауда, курстық жұмысты орындау маңызды кезең болып саналады. Осы курстық жұмысты орындауға қойылатын жалпы талаптар, тапсырмалар, есептердің кейбір түрлері, түрлі көрсетпелер және басқа материалдар берілген.
Осы курстық жұмыста РОУ-6 дән дәрілегіштің жұмыс принципін толық игерген студент басқа да дән дәрілегіш техникаларды өз бетінше игере алады деп сенеміз.

Мазмұны

бет
Нормотивтік сілтемелер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
Анықтамалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7
Қысқартулар мен шартты белгілеулер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
1 Органикалық тыңайтқыштарды себуге арналған машиналардың жіктелуі және оларға қойылатын талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .11
1.1 Профилактикалық өңдеуші машиналар ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
1.2 Органикалық тыңайтқыштар себуге арналған машиналарды, жіктемесі және сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
2 РЖТ-4 сұйық тыңайтқыш себелеуіш ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16
2.1 Машиналардың конструкциясы, жұмыс органдары мен көмекші бөліктері ... .16
2 Машинаның жөндеуді көп талап ететін жерлері, олардың пайда болу себептері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
3 Тұқымға жұмсалатын улы зат мөлшерін анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 21
4 Сенімділіктің кешенді көрсеткіштері. Сапаны бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 23
4.1 Дайындық еселігі. Шұғыл дайындық еселігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23
4.2 Техникалық пайдалану еселігі. Тиімділікті сақтау еселігі ... ... ... ... ... ... ... ..24
4.3 Сапаға қойылатын талаптардың сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .24
4.4 Сапаны бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 25
4.5 Сенімділікті қамтамасыз ету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...26
5 Пайдалану материалдары және олардың қасиеттері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ..29
5.1 Жанылғыларды пайдалану және энергетикалық қасиеттері ... ... ... ... ... ... . ..29
5.2 Үйкеліс, тозу және жағар материалдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..29
6 Машинада қолданылатын конструкциялық материалдар ... ... ... ... ... ... ... ... ..31
6.1 Шойын және оларды топтастыру ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...31
6.2 Болат және оларды топтастыру ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..31
6.3 Мыс және оның қорытпалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 32
6.4 Алюминий және оның қорытпалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..33
6.5 Титан және оның қорытпалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...34
7 Техника қауіпсіздік ережелері және өртке қарсы шаралар ... ... ... ... ... ... ... ... 36
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 38
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...39

Нормативтік сілтемелер

Курстық жұмыста төмендегі құжаттардың нормативтік сілтемелері қолданылған:
ҚДБЖ жүйесі келесі принциптермен сипатталынады: негізгі жүйелер, негізгі тетіктің дәлдік өрісінің орналасуы, дәлдік шегі бірлігі, квалитеттер мен негізгі ауытқулар катары, мөлшер аралықтары және температуралық ереже (қалыпты өлшеу температурасы).
ГОСТ 24055-88. Ауылшаруашылық техникасы. Технологиялық пайдалануды бағалау әдістері.
ГОСТ 12.2.002-91. Еңбек қауіпсіздігі стандарттар жүйесі. Ауылшаруашылық техникасы. Қауіпсіздікті бағалау әдістері.
ГОСТ 17.2.2.01-84. Табиғатты қорғау. Атмосфера. Автомобиль дизелдері. Пайдаланған газдардың түтінденуі.
ГОСТ 23728-79...ГОСТ 23730-79. Ауылшаруашылық техникасы. Экономикалық бағалау әдістері .
Техникалық регламент.
Техникалық регламент iшiнде стандарт немесе ережелердiң мазмұны қосылған мiндеттi талаптарды белгiлейдi.
Техникалық регламентке жататын нормативтi-құқықтық актiлер және нормативтi кужаттар келесi мақсаттар үшiн кабылданады:
:: азаматтардың өмiрi мен денсаулығын, жеке заңды тұлғалар мен мемлекет мүлкiн қорғау;
:: қоршаған ортаны қорғау;
:: қауiпсiздiк техникасын сақтау;
:: қолданушыларды шатастыру iс-әрекеттерiнiң алдын алу.
Конструкторлық құжаттардың бiрыңғай жуйесi (КҚБЖ).
Бұл жүйеде барлық конструкторлық құжаттарды жасау және безендiру ережелерi қарастырылған. Жүйе мақсаты -- қолданылатын құжаттар санын азайту, оларды жасау мен көбейту тәсілдерін жеделдету, оларды тіркеу мен сақтау ұтымды жүйесін енгізу. КҚБЖ 150 стандарттан көбірек кіреді. ҚКБЖ барлығына 2 саны меншікке берілген, одан кейін стандарттау реттік нөмері. Тоғыз топтың ішіндегі әрқайсысының стандарттарының мазмұны келесіде:
Жүйенің негізгі ережелері (бұйым түрлері, конструкторлық құжаттар кешені мен түрлерін зерттеп дайындау сатысы, сызбаға қойылатын талаптар, тексті құжаттар және т.б.) МемСТ2.101-68,..., МемСТ2.114-70, МемСТ-13-85;
Конструкторлық құжаттарды белгілеу мен сұрыпталуы. МемСТ 2.201-80;
Сызбаларды орындаудың жалпы ережелері. МемСТ2.301-68...2.317-69;
Әртүрлі типті тетіктердің сызбаларын жасау ережелері: тісті дөңгелектер, шлицалы қосылыстар, құбырлы өткізгіштер, онымен қатар электр құрастыру сызбалары және т.б. МемСТ2.401-68...2.418-77
Пайдалану және жөндеу құжаттары: МемСТ 2.601-68...2.605-68;
Бұйым құжаттарын тіркеу, есепке алу және сақтау. МемСТ 2.501-68...2.503-74;
Сұлбаларды орындау ережесі: электрлік, және пневматикалық; сұлбалардағы шартты графикалық белгілеулер. МемСТ2.701-80...2.787-71;
Құрылыс құжаттарын орындау ережесi;
Арнайы талаптар мен басқа стандарттар, экспортқа шығарылатын бұйымдарға арналған стандарттар және т.б.
КҚБЖ стандарттарын енгiзу, жобалау, конструкторлау, дайындау жұмыстарын жеңiлдетедi; сызбаны оқуды оңайлатады; жобалау мен техниқалык кужаттарды өңдеуде ЭЕМ колдануға мумкiндiк жасайды.
Технологиялық қужаттардың бiрыңғай жүйесi (ТҚБЖ) машинамен приборларды жасау мен жондеуге қолданылатын технологиялық құжаттардың барлық түрлерiн қамтиды. Технологиялық құжаттарды зерттеп дайындау, безендiру және қолдануды, озара байланысты ережелерi (шарттары) бекiтедi.

Анықтамалар

Курстық жұмыста кездесетін терминдерге сәйкесінше төмендегі анықтамалар пайдаланылады:
Сапа -- белгілі бір материалдық және рухани қажеттіліктерді қанағаттандыруға мүмкіндік беретін пайдалы қасиеттердің жиынтығы.
Сенімділік (техникада) - объектің берілген уақыт кезеңі ішінде талап етілген функцияларды орындауға қабілетілік қасиеті.
Шекті жағдай - объект қызметіне қарай пайдалануы мүмкін емес немесе тиімсіз.
Зақымдалу - жұмысқа қабілетті жағдайдың сақталып, түзу (ақаусыз) жағдайдың бұзылуы.
Шекті жағдай - объект қызметіне қарай пайдалануы мүмкін емес немесе тиімсіз.
Зақымдалу - жұмысқа қабілетті жағдайдың сақталып, түзу (ақаусыз) жағдайдың бұзылуы.
Түзу (ақаусыз) жағдай - объект барлақ нормативті-техникалық және (немесе) конструкторлық құжаттардың талаптарына сай.
Ақаулы жағдай - объект нормативті-техникалық және (немесе) конструкторлық құжаттар талаптарының ең болмаса бірін қанағаттандыр-маса.
Жұмысқа қабілетті жағдай - берілген функцияларды орындау қабілетін сипаттайтын, барлық параметрлердің мәндері нормативті-техникалық және (немесе) конструкторлық құжаттардың талаптарына сай келеді.
Жұмысқа қабілетсіз жағдай - берілген функцияларды орындау қабілетін сипаттайтын, ең болмаса бір параметрдің мәні нормативті-техникалық және (немесе) конструкторлық құжаттардың талаптарына сай келмейді.
Параметрлер - кинематикалық және динамикалық сипаттамалар, өнімділік, жылдамдық, жүк көтергіштік, экономикалық, дәлдік және т.б. көрсеткіштер.
Сенімділік көз қарасы бойынша объект төмендегі жағдайлардың біреуінде болуы мүмкін: түзу (ақаусыз), ақаулы, жұмысқа қабілетті, жұмысқа қабілетсіз және шекті.
Тоқтау (отказ) - объектің жұмысқа қабілетті жағдайының бұзылуы.
Жөндеу - бұйымдардың жұмыс істеу қабілетін және түзулігін және бұйымдар мен олардың құрама бөліктерінің техникалық ресурсын жаңартуға арналған, операциялар кешені.
Техникалық ресурс (ресурс) - объекті пайдаланудың басынан немесе капиталды жөндеуден кейін қайта пайдаланудан бастап шекті жағдайға өткенге дейінгі оның қосынды жүктемесі.
Техникалық қызмет көрсету - машиналарды пайдалану , сақтау және тасымалдау кезінде олардың жұмыс қабілетін ұстап тұруға арналған жұмыстар кешені. Техникалық қызмет көрсетуде жұмыстар диагностикалық және орындаушы түрлерге бөлінеді.
Технологиялық процесс - объектің жұмыс істеу қабілетін орнына келтіруге арналған өндірістік процестің бір бөлігі.
Технологиялық операция - бір жұмыс орнында орындалатын технолгиялық процестің аяқталған бөлігі .

Қысқартулар мен шартты белгілеулер

ҚДБЖ - Қондырулар мен дәлдік шектер бірыңғай жүйесі;
ИСО - Стандарттаудың халықаралық ұжымы ;
ТМД - Тәуелсіз мемлекеттер достастығы;
МемСТ - Мемлекетаралық стандарттау;
ЗИЛ-130- Өздігінен сырғитын автомобиль;
РОУ-6 -Дән дәрілегіш
РОУ-6-АМ - Дән дәрілегіш
РОУ-6-АМ - Дән дәрілегішпен
ПСШ-3- Шнекті тұқым дәрілегіш
РОУ-6-- Дән дәрілегіш
ОН-400- Бүріккіш
СҚБ-Сенімділікті қамтамасыз ету бағдарламасы
АЭР-алғашқы энергетикалық ресурстар
ОС-октан саны

Кіріспе

Ауыл шаруашылық машиналардың сенімділігі және сапасы пәні ауыл шаруашылық инженер-механиктерін кәсіптік дайындауда, курстық жұмысты орындау маңызды кезең болып саналады. Осы жұмыста курстық жұмысты орындауға қойылатын жалпы талаптар, тапсырмалар, есептердің кейбір түрлері, түрлі көрсетпелер және басқа материалдар берілген.
Астық өндіруді үнемі көбейтіп, арттыра берудің біздің еліміз үшін аса зор маңызы бар. Астықты неғұрлым мол өндірсек, солғұрлым мал шаруашылығы және ауыл шаруашылығының басқа да салалары жақсы өркендейді, жалпы халықтың әл ауқаты шапшаң көтеріледі. Астық шаруашылығындағы жауапты науқанның бірі тұқымдық астықты ПС-10А дән дәрілегішпен сапалы өңдеу. Сайып келгенде өнім тағыдырын осы шешеді.
Агротехникалық тәсілде өсімдіктерді өсірудің агротехникалық шараларын толық іске асыру керек, яғни топырақты уақытылы да сапалы өңдеу, тұқымның сол жер үшін ең тиімді сортын пайдалану, қатар аралықты өндеу, ауыспалы егіс жүйесін қолдану, егістікте өсімдік қалдықтарын құрту, т.с.с. шараларды орындау қажет. Бұл тәсілдердің әрқайсысы үшін арнаулы машиналар шығарылмайды. Олар жалпы жұмысқа арналған машиналармен орындалады.
Химиялық тәсілде аурулар, зиянкестер пайда болған жерлерді және арамшөптерді химиялық улы заттармен өңдейді. Бұл қазір ең көп таралған тәсіл.
Химиялық улы заттарды сұйық күйінде және ұнтақ түрінде пайдаланады. Сондықтан оларды өсімдікке шашу үшін неше түрлі машиналар қолданылады. Негізінен оларды тозаңдатқыш, бүріккіш және комбинациялы машиналарға бөледі. Бұған қосымша аэрозольдық әдіс те қолданылады.
Улы заттар бір келкі жұқа қабат жасап өсімдікті жауып тұруы қажет. Олай болмаса, өсімдікті күйдіріп кетеді. Өсімдікті біркелкі жұқа қабатпен жабу үшін, оларды өте ұсақ тамшыларға немесе түйірлі тозаңға айналдыру керек.
Ауыл шаруашылығының негізгі мәселелерінің біріне жауапты еңбекті қажет ететін тұқымдық астықты дәрілеу процесі жатады.
Дән дәрілегішпен сапалы өңдеу, сондай-ақ ПС-10А дән дәрілегіштің құрылымы мен пайдаланылуы жан-жақты талданған. Әсіресе ПС-10А дән дәрілегішті реттеуге, оларды пайдалануды ұйымдастыруға, астық тұқымын дәрілеу процесі мен қауіпсіздік іс шаралары жөніндегі ұсыныстарға ерекше назар аударылды.
Агротехнология мен машиналар кешенінің одан әрі жетілуі аграрлық сектордағы отандық және шетел ғалымдары мен практиктерінің еңбегіне байланысты.

1 Органикалық тыңайтқыштар себуте арналған машиналар

1.1 Профилактикалық өңдеуші машиналар

1-РОУ-6 (1-сурет) жартылай тіркемелі себелеуіш органикалық тыңайтқьгшты топырақ бетіне себуге арналған. Егер себелеуіш құрылғыны алып тастап, кузовқа артқы жақтау салса, әр түрлі ауыл шаруашылығы жүгін таситын, өздігінен түсіретін тіркеме ретінде пайдалануға болады. Ол тіркеменің гидроілмегімен және тежеу жүйесінің жетегімен жабдықталған МТЗ тракторына агрегатталады.
Жартылай тіркемелі-себелеуіш рамадан (2), кузовтан (1), шынжырлы-планкалы конвейерден (7), себелеуіш құрылғыдан, жетек механизмінен, жүріс доңғалақтарынан, тежеу жүйесінен, тірек-аялдау құрылғысынан (3) және электр жабдықтарынан түрады.
Жұмыс органдары қозғалысқа трактордың қуат алу білігінен келтіріледі. Жұмыс кезінде кузовтағы (1) тыңайтқыш шынжырлы-планкалы конвейермен себелеуіш құрылғыға жеткізіледі. Себелеуіштің төменгі барабаны массаны ұнтақтап, жоғарғы барабанға (9) береді. Тыңайтқышты сол жоғарғы барабан себелейді. Себелеу ені 6 метрге дейін жетеді.
Агрегат рамасы пісіріліп жасалған, кузов жақтаулары металдан құрастырылған. Жеңіл жүк тасу үшін оған жалғама жақтаулар орнатылады. Кузовтың негізгі жақтауларын қосып есептегендегі көлемі -- 3,1 м , жалғама жақтауларымен -- 5,1 м .
Төрт шынжырлы конвейер параллель орналасқан екі тармақтан тұрады. Әрбір тармақтың жетектегі роликтері -- еркін айналатын білік пен арнайы гайкалары бар қатайту болттарынан тұратын өздігінен қатаятын құрылғы. Пісірілген шынжырға тең ара қашықтықты сақтай отырып, штампталған металл планкалар бекітіледі.
Жұлдызшалары бар жетекші білік барлық шынжырға ортақ. Себелеуіш құрылғының тікбұрышты штампталған рамасы бар. Оның шарикті подшипнигінде екі барабан айналып тұрады. Төменгі ұсақтаушы барабан (8) кузовтың артыңда, ал жоғары ұсақтауыш барабан (9) кузовтың сыртында орналасқан. Бұлай орналасқан барабандар көңнің ұзын сабанды фракцияларын жақсы ұсақтап, жақсы себелейді.
Конвейер мен себелеуіш құрылғы қозғалысқа редуктор (6) арқылы трактордың қуат алу білігінен келтіріледі. Екі сатылы, конусты-цилиндрлі редуктордан бір білік шынжырлы беріліс арқылы әуелі төменгі барабанды, ал одан тағы да шынжырлы беріліс арқылы жоғарғы барабанды қозғалтады. Редуктордың екінші жеткізуші білігі конвейерді қозғалысқа келтіретін храповикті механизмді (5) іске қоса

1.2 Органикалық енгізуге арналған машиналардың қызметі, жіктемесі және сипаттамасы

Храповикті механизм кривошип корпусынан (14), кривошип дискісінен (12), шатуннан (15), жақтаулардан. (17), храповикті доңғалақтан (18), сондай-ақ екі -- жетекші (16) жөне сақтандырғыш (19) шаппадан түрады.
Егер дискі саусағы (12) конвейерді (20) қозғалысқа келтіру білігіне (11) эксцентрлі жағдайда қондырылса, онда шатун (15) жақтауларды (17) тербелмелі қозғалысқа түсіреді. Осындай әрбір жүрісте жақтаулардың аралығына қондырылып, серіппемен храповикті доңғалақтың тістеріне қысылған шап-палар (16) храповикті доңғалақты (18) бұрады.

а -- жалпы көрінісі, б -- қүрылысы; 1 -- қузов, 2 -- рама, 3 -- тіреуішті тоқтау құрылғысы, 4 -- жүріс доңғалағы, 5 -- храповикті механизм, 6 -- редуктор, 7 -- шынжырлы-планкалы конвейер, 8 -- төменгі барабан, 9 -- жоғарғы барабан, 10 -- қорғаныш торы, 11 -- конвейер жетегінің білігі, 12 -- кривошип дискісі, 13 -- болт, 14 -- кривошип корпусы, 15 -- шатун, 16 -- жетекші шаппа, 17 -- жақтаулар, 18 -- храповик доңғалағы, 19 -- сақтандырғыш шаппа, 20 -- конвейер, 21 -- конвейердің жетекші білігі, 22 -- тірек подшипнигі.

Сурет 1. 1-ПТУ-4,0 жартылай тіркемелі себелеуіш:

Кривошипке эксцентриситетпен бекітілген конвейердің жетекші білігі (21) де белгілі бір бүрышқа бүрылады. Рамаға пісірілген саусаққа отьфғызыльш, серігшемен қысылған шагша (19) жетекші біліктің кері қарай айналуына мүмкіндік бермейді. Редуктордың іске қосу білігі бір айналғандағы храповикті доңғалақтың бүрылу бүрышын кривошип корпусының қатынасы бойынша саусақты дискіні бүру жолымен өзгертуге болады. Кривошип корпусында цифрлі бөлік, ал дискіде сызат болады. Заводтық нүсқауларда және себел, іш кузовтың бүйіріңде тыңайтқыш себу нормасының теориялық кестесі бар. Онда дискі сызаты кривошип шкаласын-дағы бөліктермен біріктіру кезінде тыңайтқыш шығынының қанша болатыны және соған қарай трактордың қандай берілісте жұмыс істейтіні көрсетілген.
Жартылай тіркемелі себелеуіштің жүріс бөлігі цапфалы түтікше осьтен және пневматикалық екі доңғалақтан (4) тұрады. Доңғалақтар трактор кабинасына орнатылған рычагпен басқарылатын тежеуішпен жабдықталған. Себелеуіш трактормен агрегатталғанда басты тежеу цилиңдрі трактордың арнайы ұясына отырғызылады.
Жартылай тіркемелі себелеуіштің электрмен жабдықтау жүйесіне екі фонарь, тоқтау сигналы, үлкен шам, бұруды біддіретін екі көрсеткіш, бір ток өткізгіш сым және трактормен агрегатталғаңда трактордың артқы қабырғасыңдағы розеткаға созылатын штепсель айыры енеді.
Жартылай тіркемелі себелеуіштің жүк көтергіштігі -- 4 т. Жұмыс жыддамдығы 10 кмсағ-қа дейін. Өнімділігі 100 тсағ. Органикалық тыңайтқыш енгізу нормасы 10 -- 60 тга.
РОУ-5органикалық тыңайтқыш себелеуіш гидроілмекпен, электр жабдықтарын қосуға арналған розеткалармен, тежеу жүйесінің жетегімен және пневматикалық гидроөткізгішпен жабдықталған МТЗ-80 тракторымен агрегатталады. Істейтін жұмысы мен жалпы құрылысы жөнінен І-ПТУ-4 жартылай тіркемелі себелеуішпен үқсас. Жүк көтергіштігі -- 5 т. 12 мсағ-қа дейінгі жылдамдықпен жұмыс істей береді.
Себелеу ені -- 6 -- 8 м, себу нормасы 6 -- 60 тга. Бір сағат таза жұмыс істегеңцегі өнімділігі 100 тсағ (40 тга себу нормасы кезінде).

1 -- кузов, 2 -- тиеу жақтауы, 3 -- тиеу жақтауының гидроцилиндрі, 4 -- кузовты көтеру және түсіру гидроцилиндрі, 5, 3 -- жүріс доңғалақтары, 6 -- шынжырлы-планкалы конвейер, 7 -- себелеуіш барабан.

Сурет 2. РПН-4 органикалық тыңайтқыш себелеуіш:

Себелеуіштің жүріс бөлігі бөлек-бөлек теңгергіш аспалы екі доңғалақтар жұбынан тұрады.
Төмен рамалы РПН-4 органикалық тыңайтқыш себелеуіш (65-сурет) органикалық және қордалы тыңайтқышты топырақ бетіне себуге арналған. Ол 1,4 кН класты тракторымен, ал ылғал топырақта -- 30 кН класты тракторлармен агрегатталады. Сыйымдылығы -- 6 м[3], тиейтін жақтауы (2) бар кузовтан (1), шынжырлы-планкалы конвейерден (6), себе-леу барабанынан (7), екі осьті жүріс бөлігінен, кузовты көтеру және жүк тиелетін жақтауды басқару гидрожүйесінен, жұмыс оргаңдарды іске қосу механизмінен тұрады.
Егістікте себелеуіш автосамосвалмен (өздігінен түсіретін автомашиналармен) тиеледі. Тиеу кезінде кузов гидроцилиндрлермен төмен түсіріледі, сонымен бірге гидроцилиндрдің (3) көмегімен тиейтін жақтауды (2) ашып, жерге түсіруге болады.
Автосамосвал себелеуіштің рамасына пісірілген доңғалақтарға тірелгенше шегініп келіп тоқтайды да, себелеуіштің кузовына жүгін түсіріп, келесі тиелетін жүкке жүріп кетеді. Автомобиль себелеуіштен үзаған бойда себелеуішті жүргізуші тракторшы трактордың гидрожүйесін іске қосып, жүк түсіру жақтауы мен кузовты көтереді.

1 -- жал салқыш, 2 -- жапқыш, 3 -- түрткіш, 4 -- тіреуіш каток, 5 -- жал салғышты көтеру гидрожетегі, 6 -- роторлы себелеуіш, 7 -- түрткіштің гидрожетегі.
Трактордың қуат алу білігін жұмыс істеу жылдамдығын іске қосып, тыңайтқышты себе бастайды. Алымының ені -- 10 м. 1 сағат таза жұмыс істеген кездегі өнімділігі (9 кмсағ жылдамдықпен жүргенде) -- 220 т. Тыңайтқыш себу нормасы конвейердің жылжу жылдамдығымен реттеледі

Сурет 3. РУН-15А тыңайтқышты себелеуіш-жал салқыш:

Роторлы типті РУН-15А (66-сурет) органикалық тыңайтқыш себелеуіш, жал салғыш үйілген топырақтан жал жасап, органикалык, тыңайтқыш пен органикалық-минералды қоспалар себуге арналған. ДТ-75 тракторымен агрегатталады. Себу ені -- 20 м. 1 сағат таза жұмыс үстіндегі өнімділігі 5 га. Ол жал салғыштан (1), түрткіштен (3), роторлы себелеуіштен (6), жал салғышты көтеру гидрожетегінен (5), түрткіш гидрожетегінен (7) түрады.
Жал салғыш -- жүру бағытына бүрыш жасай қойылған екі металл қалқан. Ол трактордың алдына бульдозер тәрізді асылады. Жұмыс қалпында жал салғыш екі катокқа (4) тая-нады. Жал салғыш қалқандарының аралығыңдағы қуыс ар-тқы жағынан жапқыштармен (2) реттеледі. Жал салғыш алымының ені -- 2,9 м. Түрткіштің бір үшы тікелей түрткіш қызметін атқаратын, ал екінші үшы гидроцилиндрге золотникті жетекпен қосылған қос иінді рычагтан тұрады. Түрткіш тербелмелі түрде қозғала отырып, ірі кесектерді уатады, сөйтіп түтас жал салуға мүмкіндік береді. Себелеуіш құрылғыға екі ротор, аспалы корггус, екі тіреуіш каток қозғалыс берілісі енеді. Ротор дегеніміз иілгіш төрт қалақша қосылған дискі. Роторлар қозғалысқа трактордың қуат алу білігінен кардан-дық беріліс, бір сатылы редуктор мен екі шынжыр арқылы келтіріледі. Олар-дың айналу жиілігі -- 267 айнмин. Себелеуіштің жұмыс жылдамдығы -- 2 мс.
Себелеуіш-жал салғыш дүрыс жұмыс істеу үшін топы-рақ үйінділері қатарларының ара қашықтығы 15 -- 20 м болуы қажет. Қатарлардағы үйінділердің ара қашықтығы үйінділердің мөлшеріне және тыңайтқыш себу нормасына байланысты 30 -- 50 м болады.

2 РЖТ-4 сұйық тыңайтқыш себелеуіш

2.1 Машиналардың конструкциясы, жұмыс органдары мен көмекші бөліктері

РЖТ-4 (67-сурет) сұйық тыңайтқыш себелеуіш сұйық тыңайтқышты өздігінен құюға, тасымалдауға, араластыруға және топырақ бетіне түтас бөлуге, сондай-ақ техникалық су тасуға, машина жууға және ауылдық жерлерде өрт сөндіруге арналған. Ол МТЗ-80, МТЗ-82 тракторына агрегатталады. Жұмыс органдары қозғалысқа трактордың қуат алу білігі мен гидрожүйесінен келтіріледі. Жүк көтергіштігі -- 4 т, қүю ені -- 8 -- 10 м, енгізу нормасы -- 10 -- 40 га.
1 сағатта жұмыс істегендегі өнімділігі -- 25 т. Себелеуіш -- жартылай тіркемелі цистерна. Оның үстіңгі болігінде люк бар. Цистернаға сұйық сол люктен құйылады. Цистернаға сұйық құю іс жүзінде оның алдыңғы жағына -- рамаға қатайтылған ротация типті вакуум-насоспен цистернада сирету туғызу жолымен асырылады. Жинау ыдысынан сұйық цистернаға (оның артқы жағына ысырмалы келте түтікке бекітілген) иілгіш құю буын қабымен құйылады. Цистернаға сұйықты терендігі нөлдік деңгейден 2,5 метрден аспайтын ыдыстан құюға болады. Сұйық вакуум насосқа кетіп қалмауы үшін цистернаның аузына екі алюминий шары бар келте түтік түріңде жасалған сақтандырғыш құрылғы орналастырылады.
Цистернада шарикті сақтандырғыш клапан орнатылған. Ол цистернадағы сиретуді 0,06 МПа-дан асырмайды. Толтыру мерзімі 5 -- 8 минут. Сұйықты шашу кезіңде қысым ауыстырғыш-қосқыш құрылғы пайдаланылады.

Сурет 4. РЖГ-4 органикалық сұйық тыңайтқышты себелеуіш

Ол ортадан тепкіш насостан және ауыстырғыш-қосқыш құрылғыдан тұрады. Цистернаның төменгі бөлігіне орналасқан насос себілетін сұйықты цистернадан себілуге тиісті сұйықтың бағытьш өзгертуге арналған ауыстырғыш-қосқышқа жеткізіп тұрады. Насос жеткізген сұйық екі жапқыш арқылы цистернаның ішіне немесе бөлу келте түтігіне орналастырылған араластырғыш келте түтігіне бағытталады. Егер бір жапқыш ашылса, екіншісі трактордың гидрожүйесіне қосылған гидроцилиндрдің көмегімен жабылады. Бөлу келте түтігіне ауыстыру пластинасының бірі, насос жеткізген сұйықтық бөліну енін үлғайтуға арналған шағылыстырғыш қалқаншасына бекітілген. Тыңайтқыштың топырақ бетіне бөліну енін азайту үшін қалқаншаны топырақ қабатына 17° бұрыш жасай отырып қондыру керек.
Гектарына 10 тоннадан 40 тоннаға дейін тыңайтқыш енгізу ауыстыру пластинасын, қүю енін, шағылыстырғыш қалқаншасының еңістік бүрышын ауыстыру және агрегаттыңжұмыс істеу жылдамдығын 8,5 -- 11,5 кмсағ шамасында өзгерту жолымен реттеледі. Себелеуіш диаметрі 70, 80 және 100 мм ауыстыру пластиналарымен комплектіленеді.
Себелеуіш машиналар жууға немесе өрт сөндіруге пайдаланылғанда ауыстыру пластинасы алдын ала альшьш, бөлу келте түтігіне арнайы буын қап кигізіледі.
Бүріккіштердің цилиндр формалы - резервуарлы полиэтиленнен дайындалады. Резервуардың үстіңгі жағында қақпақпен тығыз жабылатын сүзгісі бар қылта аузы, қалқыма типті деңгей өлшеуіш шкаласы және эжекторы бар. Төменгі жағына, резервуар ішіне орналастырылған, соның нәтижесінде улы химикаттар ерітіндісін араластыруды қамтамасыз ететін гидравликалық араластырғыштың фланеці мен тұндырғыш бекітілген.
Насостар улы сұйықты қысыммен тозаңдырғышқа жеткізеді де құю құрылғысын іске қосады. ОН-400 бүріккішінің үш плунжері насосы корпустан, үш плунжерден, қабылдаубілігі мен иінді біліктен тұрады. Корпус блок түрінде дайындалған. Оның үш цилиндрі, клапанды екі қорабы, иінді біліктің негізгі подшипниктеріне арналған таянышы бүйірлік тіректері және қабылдау білігінің картері бар. Қабылдау білігі шарикті екі подшипникке орнатылған. Біліктің алдыңғы ұшына жұптасқан жұлдызша бекітілген. Ол екі шарикті подшипникпен айналатын иінді білікті екі шынжырмен айналдырады. Плунжер қуыс стакан сияқты етіп дайындалған. Ол штоктың жоғарғы ұшы астыңғы бүйір жағымен байланыстырылған. Астыңғы бүйір жағы иінді біліктің мойындығына отырғызылған, үстіңгі бүйір жағына болтпен бұралып тасталынған.

РОУ-6ның техникалық сипаттамасы
Жинауыштың қамту ені, м
2090
Өнімділік, тсағ
22
ЗИЛ-130-ға тиеу уақты, мин
15
Бак сиымдылығы, л
200
Суспензия шығыны, лмин
0,5-3,5
Машина салмағы, кг
800
Транспорттық өлшемі, мм
2999 Х 2090 Х 2000
Тоқтаусыздық,
кем емес, сағ
70
Дайындық коэффициенті
0,97

РОУ-6ның техникалық сипаттамасы
Тип
камералық
Бидайдағы өнімділік
дейін20 тсағ
Тұқым улаудың толықтығы
100%
Тұқымның зақымдануы
көп емес 0,5%
Насос-дозатор типі
мембрандық
Бак сиымдылығы
200 л
Қондырғы типі
Эл. 380 В, 50 Гц
Қуат шығыны
көп емес 6,7 кВт
Масса
750 кг
Тиеу биіктігі
3,2м

Кесте 2
Тұқым дәрілегіш ПС 10 А жөндеуге арналған қосалқы бөлшектері

№
Аталуы
Марка
Бағасы
(тенге)
Тұқым дәрілегіш
1
Тұқым дәрілегіш
РОУ-6
1400000
2
Тұқым дәрілегіш
РОУ-6
2450000
Тұқым дәрілегіш ПС 10 А жөндеуге арналған қосалқы бөлшектері
1
Шкив
РОУ-6.15.170
5600
2
Қақпақ
РОУ-6.43.100
3500
3
Корпус
РОУ-6.09.010
7000
4
Мойынтірек корпусы
РОУ-6.18.001
5100
5
Күйенте
РОУ-6.43.002
8400
6
Маховик
РОУ-6.00.017
2700
7
Жартылай муфта
РОУ-6.00.013012
3700
8
Фланец
РОУ-6.00.009
2700
9
Диск
РОУ-6.06.004
2000
10
Тиеу құрылғысы
РОУ-6.08.004
3500
11
Бункер
РОУ-6.08.003
9100
12
Камера
РОУ-6.10.014
5300
13
Шығару шнегі
РОУ-6.10.011
6200
14
Бак
РОУ-6.01.003
4500
15
Тығын
РОУ-6.10.016
5100
16
Эл. жәшік
РОУ-6.10.015
1450
17
Жетек белдігі
РОУ-6.43.005
3600
18
Белдік
РОУ-6.09.002
4100
19
Насос-дозатор
РОУ-6.10.001
5100
20
Рул механизмі
РОУ-6.02.024
6050
21
Аралық вал
РОУ-6.01.013
4100
22
Жұлдызша блогі
РОУ-6.01.009
1800
23
Рама
РОУ-6.10.002
3200
24
Привод дисков
РОУ-6.03.005
3160
25
Диск семян
РОУ-6.43.000
23000
26
Рукоятка
РОУ-6.42.000
21000
27
Мешалка
РОУ-6.14.000
9200
28
Тісті дөңгелек
РОУ-6.48.000
14000
29
Сақина
РОУ-6.02.000
12300
30
Винт
РОУ-6.10.008
980
31
Ступица
РОУ-6.50.000
67000
32
Обод
РОУ-6.12.000
50600
33
Шестерна валы
РОУ-6.13.000
30500
34
Вал
РОУ-6.42.020
60000
35
Кривошип
РОУ-6.05.000
53980
36
Гайка
РОУ-6.46.000
17700
37
Шарик
РОУ-6.49.000
9300

2 Машинаның жөндеуді көп талап ететін жерлері, олардың пайда болу себептері

Бұл машинаның әлсіз жерлерінің бірі айдау насосы, сүзгі және де басқару пульті. Айдау насосының ішкі конструкциясында цилиндр мен плунжер арасында салникті сақиналар салынады. Олар втулькамен қысылады. Сорғыш клапан қорабына үш сорғыш клапан, ал айдауыш клапан қорабына үш айдауыш клапан қондырылады. Клапандар конус тәрізді, олардың бағыттауыш қырлары болады. Әрбір клапан ерекше серіппемен қысылып қойылады. Қысу барысы мұқият қадағалауды қажет етеді, ал егер де жұмыс барысы сапасыз болса клапандар істен шығып, жұмыстың тоқтаына әкеліп соғады. Насос плунжерлері бір- біріне тәуелсіз екі тактімен жұмыс істейді. Плунжер жоғары қарай қозғалғанда клапан қорабында сиреу болады. Осы қозғалыс нәтижесінде үйкеліс және тозу пайда болады, осының нәтижесінде клапандар тез тозып жөндеуді немесе ауыстыруды талап етеді. Серіппенің қарсы тұру күшін жеңіп шыққан сорғыш клапан ашылады. Плунжер төмен қарай қозғалғанда сұйық қысыммен клапан жабылады, ал айдауыш клапан серіппенің қарсы тұру күшін жеңіп шығып ашылады. Осыдан кейін қысым күші пайда болып, сұйық магистральға құйылады. Мұндағы қысым күшінің пайдасымен қатар керісінше зияныда қатар жүреді.
Улы химикат ерітіндісі сору коммуникациясымен резервуардан насосқа беріледі. Коммуникация сору шлангасынан және сүзіден тұрады. Сүзгінің корпусы мен қақпағы этиленнен дайындалған. Сүзгінің ішінде сүзу элементі және клапаннан механизмі болады. Сүзгі сұйықты тазарту нәтижесінде артық заттарды өзіне алып қалады және қайта- қайта тазартуды қажет етеді. Қақпақты ашып, сүзгіні тазартқанда клапан механизмі оған резервуардан улы химикаттар ерітіндісінің құйылар жолын жабады. Ал қайта-қайта тазарту нәтижесінде сүзгі тозады.
Басқару пульті бүріккіштің жұмыс режимін реттеу мен бақылауға арналған. Ол раманың алдыңғы бөлігінде арнайы кронштейінге орналасқан. Редукциялық және бөлу клапандары бар. Бүріккішті жұмыс және құю режиміне ауыстырып қосу құрылғысы, бөлгіш депферлі құрылғысы бар манометр болып табылады. Жұмыс органдарына келетін сұйық пулть пен депферлі құрылғының көмегімен беріліп, бөлінеді. Айдауыш коммуникациясындағы сұйық қажетті редукциялық клапанның тұтқасымен реттеліп, депферлі құрылғының манометрімен бақыланады. Мұндағы басқару пультінің бөлгіш құрылғысындағы клапандар жиі қарауды қажет етеді, бұзыла бастағанда дер кезінде жөндеу жұмыстары қарастырылмаса жарамсыз көбінесе жарамсыз болып қалады.

Сурет 5 РОУ-6ның сұйық айдау насосы

Сурет 6. РОУ-6ның бөлу-демпферлі құрылғысы бар басқару пульт
3 Тұқымға жұмсалатын улы зат мөлшерін анықтау

Соңғы сипатталған осы екі машинаның да жұмыс өнімділігін шанаққа қойылған реттегіш механизм арқылы реттейді. Тұқымның берілу шамасын дәл анықтау үшін, шанаққа толғанынша өлшеп тұқым салады да, реттегіш механизмді бір белгіге қояды. Енді осы шанақтағы тұқым өндеуге жұмсалған уақытты өлшейді. Осы ретпен үш рет өлшеп, оның орта шамасын табу керек.
Егер тұқым құрғақ өңделетін болса, онда ұнтақталған улы заттың мөлшерін берілген нормаға қою керек. Ол үшін мына формула бойынша бір шанақ тұқым дәрілеуге қанша кгк улы зат кететіндігін есептеп табады.

, (1)

мұндағы: Ғt -- бір шанақ тұқымға жұмсалатын улы зат мөлшері, кгк; Ғ -- шанақ сыйымдылығы, кгк; Q -- берілген норма, кгктонна

Есептеп шығарғаннан кейін улы зат мөлшерін реттеуші механизмді бір белгіге қойып, ұнтақ улы зат түсетін шүмектің астына ыдыс тосамыз да машинаны іске қосамыз. Машинаның жұмыс істеу уақыты бір шанақ тұқымның таусылу уақытындай болады. Ол шама жоғарыда өлшенген. Тиісті уақыт жұмыс істегеннен кейін машинаны тоқтатып, ыдысқа жиналған құрғақ, улы затты өлшейміз. Оны бұрын есептеген шамамен салыстырамыз. Осы екі шама арасында айырмашылық болса, реттегіш механизм арқылы құрғақ улы заттың берілу нормасын реттейміз.
Дәрілегіш машиналармен жартылай құрғақ, ылғалды және дисперсиялық тәсілмен тұқымды өңдеу үшін сұйық улы затты берілген нормаға мына ретпен қояды. Сұйық улы затпен резервуарды толтырады да машинаны іске қосады, қысым реттегіш клапан арқылы қысымды 8 кгксм2 шамасына жеткізеді. Енді резервуардағы сұйықтың таусылу уақытын өлшейді. Дәлірек болу үшін осы тәжірибені үш рет қайталаған жөн. Содан кейін мына формула бойынша насостын өнімділігін есептеп шығарады:

, (2)

мұндағы: PI -- насос өнімділігі, лмин; V -- резервуар сыйымдылығы, литр; tр -- тиісті уақыт, минут.

Енді осы көрсетілген формула бойынша бір шанақ тұқымға жұмсалатын сұйықтың мөлшерін анықтаймыз.

, (3)

мұндағы: Q -- берілген норма, литртонна.

Машина берілген нормаға дұрыс қойылса, төмендегі тендік сақталуы тиіс.

, (4)

мұндағы: tб -- шанақтағы астықтың таусылу уақыты.

Егер теңдіктің оң жағы көп болса, онда насос қысымын азайтады немесе бүріккіш қондырғыларының санын кемітеді. Сөйтіп жоғарыдағыдай анықтауды тағы қайталайды

4 Сенімділіктің кешенді көрсеткіштері. Сапаны бағалау

4.1 Дайындық еселігі. Шұғыл дайындық еселігі

Дайындық еселігі - ағымында қызметіне қарай пайдалану қарастырылмаған жоспарланған мерзімдерден басқа, кез келген уақытта объект жұмысқа қабілетті жағдайда болуының ықтималдығы.
Дайындық еселігі:

Кд =T т (Т т + Т ж), (5)

мұндағы: Т т - тоқтауға дейінгі орта жүктеме; Т ж - жаңартудың орта уақыты.

Дайындық есесі объектің функциясын орындауға, яғни қызметіне қарай пайдалануға дайындығын сипаттайды. Ағымында объекті қызметіне қарай пайдалану қарастырылмаған жоспарланған мерзімдерге машинаға техника-лық қызмет көрсету, жөндеу, сақтау және тасымалдау уақыттарын ойласты-рылады. Дайындық есесін есептегенде тоқтауды жоюдың тек қана шұғыл уақытын ескереді. Ұйымдастыру себептерімен тұрып қалулар (жөндеу бригадасын шақыру, қосалқы бөлшектерді іздеу және оларды жеткізу және т.б.) ескерілмейді.
Шұғыл дайындық еселігі - ағымында қызметіне қарай пайдалану қарастырыл-маған жоспарланған ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.