Ауыл шаруашылық дақылдардың аурулары

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 36 бет
Таңдаулыға:

Ф. 7. 14-02

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ

МИНИСТРЛІГІ

М. О. ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

«Агротехнология» кафедрасы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Жұмыс тақырыбы :

Пәні

Мамандығы

(мамандықтың аталуы мен шифрі)

Орындаған

(қолы, студенттің аты-жөні, тобы)

Жетекші

(қолы, оқытушының аты-жөні, ғылыми дәрежесі, атағы)

Жұмыс

бағасы

бағасына қорғалды

«» 2014 ж.

Норма бақылау

қолы, аты-жөні

Комиссия:

қолы, аты-жөні

Шымкент-2014 ж

Ф. 7. 14-03

М. О. ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

«Агротехнология» кафедрасы

БЕКІТЕМІН

Кафедра меңгерушісі:Елибаева Г. И

«» 2014 ж

№ ТАПСЫРМАСЫ

пәні бойынша курстық жұмыс

Студент топ

(тегі, аты-жөні)

Жұмыс тақырыбы

Берілген мәліметтер:

№: №

Курстық жұмыстың мазмұны: Курстық жұмыстың мазмұны

Орындалу мерзімі: Орындалу мерзімі

Көлемі (парақ саны): Көлемі (парақ саны)

№: 1

Курстық жұмыстың мазмұны: Аннотация, мазмұны, нормативтік сілтемелер

Орындалу мерзімі:

Көлемі (парақ саны):

№: 2

Курстық жұмыстың мазмұны: Кіріспе

Орындалу мерзімі:

Көлемі (парақ саны):

№: 3

Курстық жұмыстың мазмұны: Аналитикалық шолу

Орындалу мерзімі:

Көлемі (парақ саны):

№: 4

Курстық жұмыстың мазмұны: Тәжірибелік бөлім

Орындалу мерзімі:

Көлемі (парақ саны):

№: 5

Курстық жұмыстың мазмұны: Тіршілік кәуіпсіздігі

Орындалу мерзімі:

Көлемі (парақ саны):

№: 6

Курстық жұмыстың мазмұны: Қорытынды

Орындалу мерзімі:

Көлемі (парақ саны):

№: 7

Курстық жұмыстың мазмұны: Пайдаланылған әдебиеттер

Орындалу мерзімі:

Көлемі (парақ саны):

№

Графикалық бөлімнің мазмұны

Орындалу мерзімі

Парақ саны

Формат

№: 1

Графикалық бөлімнің мазмұны:

Орындалу мерзімі:

Парақ саны:

Формат:

Әдебиеттер: 1. 2. 3.

Тапсырма берілген күні, жұмыстың қорғау күні

Жұмыстың жетекшісі (қызметі, аты-жөні, қолы)

Тапсырманы орындауға қабылдаған (күні, студенттің қолы)

Ф. 7. 14-04

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ

МИНИСТРЛІГІ

М. О. ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

«Агроөнеркәсіп» факультеті

«Агротехнология» кафедрасы

БЕКІТЕМІН

Кафедра меңгерушісі: Елибаева Г. И

«___» 2014 ж.

Курстық жұмыс қорғау

Хаттамасы №

пәні

Студент тобы

Курстық жұмыс тақырыбы

Қорғау кезінде келесі сұрақтарға жауап алынды:

Курстық жұмысты орындау кезінде алынған балл (60 мүмкіндіктен) ,

қорғау бағаланды (40 мүмкіндіктен) балл.

Сомалық баллы

Жұмыстың бағасы

Курстық жұмыс жетекшісі

Комиссия мүшелері

Қорғау күні 2014ж.

Аннотация

Бұл «Бақша дақылдарын аурулардан қорғау және алдын ала күрес шараларын жүргізу» тақырыбы бойынша АП-11-1к3 тобының студенті Ж. Сабырдың жұмысында ауылшаруашылық дақылдарының ауруларын болжау және есептеу әдістері және өсімдіктерді аурулардан қорғаудың химиялық шаралары, шаруашылықтағы табиғи - климаттық жағдайлары, өсіп жетілу кезеңіндегі күтіп - баптау, өсірілген өнімді оңтайлы да, қысқа мерзімде жинап алу үшін алқаптарды даярлау жөніндегі еңбекті дұрыс ұйымдастыру әдісі қарастырылған және Бақша дақылдарын аурулардан қорғау және алдын ала күрес шараларын жүргізу мәлімделген.

Курстық жұмыста бет, кесте, сурет бар.

Қолданылған әдебиеттер тізімі .

Түйін сөздер: Қауын дақылы. Пестицидт. Ауру. Бактериалық ауру. Вирустық.

Мазмұны

Нормативтік сілтеме . . .

Нормативтік сілтеме . . .: Анықтамалар . . .

Нормативтік сілтеме . . .: Белгілеулер мен қысқартулар . . .

Нормативтік сілтеме . . .: Кіріспе . . .

Нормативтік сілтеме . . .: Негізгі бөлім . . .

: 1. 1

Нормативтік сілтеме . . .: Бақша дақылдарының халық шаруашылығындағы маңызы . . .

: 1. 2

Нормативтік сілтеме . . .: Пестицидтер және олардың классификациясы

: 1. 3

Нормативтік сілтеме . . .: Болжау түрлері мен белгіленуі, олардың құру принциптері

: 1. 4

Нормативтік сілтеме . . .: Ауылшаруашылық дақылдарының ауруларын болжау және есептеу әдістері

Нормативтік сілтеме . . .: Технологиялық бөлім . . .

: 2. 1

Нормативтік сілтеме . . .: Бақша дақылдарының аурулары . . .

: 2. 2

Нормативтік сілтеме . . .: Бактериалық аурулар . . .

: 2. 3

Нормативтік сілтеме . . .: Вирустық аурулар . . .

: 2. 4

Нормативтік сілтеме . . .: Бақша дақылдарының ауруларына қарсы күресу шаралары . . .

: 2. 5

Нормативтік сілтеме . . .: Өсімдіктерді аурулардан қорғаудың химиялық шаралары . . .

: 2. 6

Нормативтік сілтеме . . .: Ауыспалы егістің бақша дақылдары ауруларына әсері . . .

: 2. 7

Нормативтік сілтеме . . .: Оңтүстік Қазақстан топырақ - климаттық ерекшеліктері . . .

Нормативтік сілтеме . . .: Қоршаған ортаны қорғау және техника қауіпсіздігі . . .

Нормативтік сілтеме . . .: Қорытынды . . .

Нормативтік сілтеме . . .: Пайдаланылған әдебиеттер . . .

Нормативтік сілтемелер

Осы курстық жұмыста қазіргі ауыл шаруашылығы ғылымында қолданылатын мынадай мемлекетаралық және мемлекеттік стандарттарға сілтеме жасалған:

1. Мемлекетаралық стандарт ГОСТ 7. 32-2001. Ғылыми-зерттеу жұмыстары туралы есеп;

2. Мемлекеттік стандарт ГОСТ 7. 1-2003. Рәсімдеу құрамлымы және ережелері. Библиографиялық жазба. Құжатты библиографиялық талдау. Құжат дайындаудың жалпы талаптары және ережелері;

3. Мемлекеттік ресми стандарт 16265-70-1978 " Ауыл шаруашылығы саласындағы терминдер және анықтамалар".

Белгілеулер мен қысқартулар

га гектар

кг/га 1 гектардағы келі

м ³ /га 1 гектарда текше метр

мг/кг 1 келідегі миллиграмм

м метр

м ² шаршы метр

мм миллиметр

ҒЗИ ғылыми-зерттеу институты

ФАО Ғооd and Agriculture Organization of the United Nations (ООН-дағы өндірістік ауылшаруашылық ұйымы)

а/ш ауыл шаруашылығы

см сантиметр

т тонна

мың. га мың гектар

ц/га 1 гектардағы центнер

°С ауа температурасы

N азот

Р фосфор

К калий

Са кальций

% пайыз

г грамм

л литр

Анықтамалар

Осы курстық жүмыста келесі терминдерге сәйкес анықтамалар пайдаланылған:

Жалпы өнім - белгілі бір уақыт аралығында өндірілген өнім көлемі.

Қарашірік - құнарлықты анықтайтын жэне топырақтың жоғарғы қабатындағы қара қоңыр түсті органикалық зат.

Сыдыра жырту - топырақты қайырмасыз қүралдармен жыртып өңдеу.

Сыртқы орта - тірі ағзаға әсер ететін қоршаған орта факторларының жиынтығы.

Тыңайтқыштың әсерлі заты - тыңайтқыш қүрамындағы өсімдік сіңІре алатын элемент мөлшері

Белгі - өсімдік құрылымының шаруашылықта пайдалы жэне тиісті құралдармен өлшенетін немесе көріп бағаланатын нақты сипаты.

Дақыл - белгілі бір мақсатта пайдалану үшін мэдени егісте өсірілетін өсімдік түрі.

Сорт - белгілі бір дақылдың тиісті табиғи жэне өндірістік жағдайларда өсіру үшін өнім мөлшері мен сапасын арттыру мақсатында селекциялық жолмен сүрьшталған жэне түкымы жүйелі көбейтілген, шығу тегі бойынша туыстас және морфологиялық белгілері мен шаруашылық-биологиялық қасиеттері бойынша үқсас өсімдіктерінің тобы.

Технолоғия - нақты топырақ-климат жағдайында тиімді мөлшерде жэне сапалы өнім алу мақсатында арнайы ғылыми-зерттеу нәтижесінде эзірленген белгілі бір дақылды өсіру тэсілдерінің жиынтығы.

Инфекция {mx. infectio - жүғу) - аурудың қоздырғышының ие ағзаға өтуі.

Карантин - аудан, облыс, аумақ, мемлекетке кауіпті, карантинді аурулардың қоздырғыштарының, зиянкестерінің, сорлы өсімдіктердің түспеуі мақсатында жургізілетін шаралар жүйесі.

Карантинді аурулар - берілген территорияда кездеспейтін, алайда кездейсоқ немесе арнайы экелінуі, аурудың қоздырғышының немесе зиянкестерінің түсуі, тез таралуы, көбеюі және эпифитотиялар мен эпизотиялардың пайда болуы мүмкіндігі салдарынан үлкен қауіп келтіретін аурулар. Карантинді шаралар қолданылады.

Ауру - қалыпты физиологиялық функциялардың бүзылуына экелетін патологиялық үрдіс. Қоздырғыш немесе зиянды биотикалық факторлар эсерінен пайда болады.

Аурудың залалдығы - ауру нәтижесіндегі өсімдіктің сапалық жағдайы -өнімнің аздығы, түқым мөлшерінің төмендеуі, олардың сапасының төмендеуі.

Ауру типі - ауру өсімдікте болатын анатомиялық жэне физиологиялық ауытқулар кшені. Ең көп тараған типтері: шіріктер, ісіктер, қурау, жапырақ теңбілдігі, жаралар, деформация, мыстан сыпырытқылары, дақтар, қастауыш, ақүнтақ, т. б.

Ауруды жазу - ауруды барлық дамуы бойына зерттеу. Маршруттық зерттеулер стационарлы бөліктерде 10 күн сайн, вегетация кезінде 3 рет өткізіледі, мұнда зерттеу аурудың таралуы, өсімдіктердің зақымдалу деңгейі, аурудың индексі мен дамуы сияқты сүрақтарды қамтиды.

КІРІСПЕ

Фитосанитарлық диагностиканың міндетіне танаптарды, екпелерді жэне ауылшаруашылық егістерін, аурулардың пайда болуына байланысты тексеру, аурулардың жағдайын, егіс пен екпелердің жағдайын бағалау, алынған мэлімет бойынша олардың өзара байланысын талдау жатады.

Бақша дақылдарының ауруларының таралуы мен дамуын болжау - жалпы мемлекеттік жэне аймақтық өсімдік қорғауды жоспарлаудың негізі. Аурулардың фенологиясын зерттеу, сондай-ақ олардын зияндылығын болжау, олармен күресудің тиімді мерзімін белгілеу мен өсімдік қорғау препараттарын ұтымды пайдаланудың негізі болып табылады. Жоғарыда аталған мақсаттарды шешу үшін бақша өсімдіктерінің ауруларын айқындау жэне есептеу әдістерін жете меңгеруі керек. Фитосанитарлық мониторинг мэліметтері негізінде ауылшаруашылық дақылдарының егісіндегі аурулардың популяциясының тығыздығы бойынша өсімдікті қорғау жүйесінің тиімді эдісін дұрыс таңдай білу қажет.

Бақша дақылдарын қорғау бойынша фитосанитарлық диагностика мен болжау қызметінің жэне басқа да мекемелердің мамандары аурулардың сан мөлшерін және таралуын есептеуде, олардың зияндылығьтн анықтауДа, басты аурулардың сан мөлшері, бакылаудың осы заманғы әдістемелерін меңгерулері аса қажет.

«Өсімдікті зиянды организмдерден интегралды жүйеде қорғау» пэні, қүрылымы жэне міндеті, оның басқа агрономиялық пәндермен байланысы. «Өсімдік карантині туралы» Қазақстан Республикасының заңы. «Өсімдік қорғау туралы» Қазақстан Республикасының заңы. Республика, облыс, район жэне шаруашылық деңгейінде бақша дақылдарын қорғаудың қүрылымы, міндеті жэне қызметі. Пәннің жалпы теориялық жэне қолданбалы сипаты. Бақша дақылдарын зиянды организмдерден интегралды жүйеде қорғау туралы осы заманның үсынылымы.

Аурулардың биологиясын, аурудың даму сатысьш, зияндылығын білуге байланысты және өсімдікті интегралды жүйеде қорғаудың тиімді элементін таңдай білу аурулардан қорғау шараларының жетістігі. Бақша дақылдарын аурулардан интегралды жүйеде қорғаудың негізгі элементтері.

Жұмыстың мақсаты - бақша дақылдарының аса қауіпті ауруларының жаппай көбеюі мен таралуының алдын алу және оларға қарсы күрес, олардың залалын болдырмау жэне республиканың аумағында қолайлы фитосанитариялық жағдай қалыптастыру жөніндегі іс-шараларды әзірлеу және жүзеге асыру болып табылады.

Жұмыстың міндеттері

- Бақша дақылдарының аурулары

- Бактериалық және Вирустық аурулар

- Бақша дақылдарының ауруларына қарсы күресу шаралары

- Өсімдіктерді аурулардан қорғаудың химиялық шаралары

- Ауыспалы егістің бақша дақылдары ауруларына әсері

Негізгі бөлім

Бақша дақылдарының халық шаруашылығындағы маңызы

Бақша өсімдіктері - бағалы азықтық және диеталық өнім, оларға қарбыз, қауын және асқабақ жатады.

Қарбыз - ыстыққа төзімді, жарық сүйгіш, шөлге шыдамды, біржылдық өсімдік. Қарбыз жемісі құрамында көмірсутегі көп мөлшерде' болады, басымырағы - қант (8-14%) . Бұдан басқа жемісте 1, 5 %-ға дейін ұлпа өзектері мен гемицеллюлозалар, А, В, С, РР дәрумендері болады. Қарбыз жемісін негізінен жаңа піскен күйінде және көп жағдайда қарбыз балын, повидло, кондитерлік өнімдер, цукаттар, кэмпиттер жэне т. б. дайындау үшін, сондай-ақ тұздау үшін қолданады. Қүрамында 50 %-ға дейін май болатын дэндерінен жоғары сапалы тағамдық май дайындайды.

Қауын - ыстыққа төзімді, жарықсүйгіш, шөлге шыдамды, біржылдық өсімдік. Дэрумендер мен қант құрамы бойынша қауын тіпті қарбыздан да асып кетеді. Қауынды да жаңа піскен күйінде жеңсік ас ретінде қолданады. Жемістері қайта өңделген күйде кеңінен қолданылады. Қауыннан бал, цукаттар, тосап, мармелад дайындайды. Оларды кептІреді жэне қақтайды. Қақталған қауындарды «қауынқақ» деп атайды, олар үзақ уақыт бойы сақталады. Дэндерінен жоғары сапалы тағамдық май өндіреді. Қауын халық медицинасында белгілі бір мағынаға ие. Оның қүрамында фолий қышқылы болатындықтан, қан аздық ауруларында кеңінен қолданады. Жемістерін туберкулез, бронхит, ревматизм ауруларында қолданады және жүрек-қантамыр ауруларында, бүйрек пен бауырдың дерттерінде қолдану ұсынылады. Ежелден-ақ қауын шырынын ішек қүрттарына қарсы ем ретінде, тамақ аурулары мен созылмалы жөтелге қарсы қолданады.

Асқабак ~ бір және көпжылдық шырмауық түқымдастардың асқабақтар отбасына жатады. Олардың 20-ға жуық түрі бар, соның ішінде 3-еуі бақша өсімдіктеріне жатады: іріжемісті асқабақ, тығызқабықты асқабак (қарапайым асқабақ) және бұлардың бір түріне кәдІ мен патиссондар жататын жұпар иісті асқабақ болып табылады, Асқабақ сабағының үзындығы 5 метрге дейін жетеді, жапырақтары - ірі, жалпақтау болып келеді, гүлдері - сарғылт-қызыл түсті, бөлек жынысты болып келеді. Асқабақ жемісі өзінің тіл үйірер . дәмімен, қүрамында көмірсутегінің көп болуымен жэне емдік-диеталық қасиеттерімен бағаланады. Оның құрамында ақуыздар, каротин, С, Bl, B2, РР дәрумендері, пектиндер өте көп. Пайдалы қасиеттері мен дэмін жоғалтпай, бір жьтлға дейін сақталады [1] .

Өсіру технолоғиясы. Қарбызға арналған жер суық желден қорғалған болуы керек. Өсімдік органикалық заттарға бай қүмды жэне қүмайт топырақты жерлерде жақсы өседі. Жерді егін егуден 7-10 күн бүрын дайындайды. Егілетін аймақ 10 гектардан кем болмауы керек.

Қарбыз бен қауын өсіруге арналған жерлерді асқабақтық өсімдіктерді өсіруге арналған жер секілді дайындайды. Жоғары көлемде өнім жинаудың міндетті шарттарының бірі - жерді терең жырту (немесе қазу) . Жерді тереңірек

өңдеу өсімдіктщ жақсы өсуі мен олардың жемісті мол салуына мүмкшдік береді.

Қарбыз бен қауынды Қазақстанның оңтүстік аймағының қолайлы климаттық жағдайында өсіреді. Тұқым отырғызуды 8-10 см тереңдіктегі топырақ 15 - 17° С-ге дейін қызған кезде сэуір айының соңына қарай бастайды (кеш түсуі мүмкін көктемгі үсік есепке алынады) . Жекелеген кішігірім, желден жақсы қорғалған, күн түсетін учаскелерде жэне аулаларда түқым отырғызуды 5 - 6 күн ерте бастауға болады[2] .

Ашық учаскелерде түқым егуді кулиспен отырғызған дұрыс. Қарбыз беы қауынды бұлай отырғызу барлық аймақтарда мол өнім алуға мүмкіндік береді. Кулистік өсімдіктердің жүптасқан қатарын (жүгері, қонақ жүгері) әрбір 10-15 мсайын басым болатын желдің бағытына көлденең отырғызады.

Қарбыз бен қауын өсіру үшін 2-3 жыл сақталған түқымды пайдаланған дүрыс. Былтырғы егіннен қалған ^рықты 2 сағат бойы 40 - 50° С. қыздырып барып отырғызады. Егінді кеш еккен кезде оны көктетіп барып отырғызған жөн. Үрықты термикалық өңдеуден өткізеді. Ол үшін үрықтарды ыстық суға (60-65°С) 3-4 минутқа салады, одан кейін 3-4 күн бойы 25°С температурада мақталы төсеніште, ылғалды жабын астында үстайды. Қарбызды дәннің үрығы пленкалы қабығынан оңай бөлінетін болғанда, ал түқым жарнағы оны жеңіл үйкеген кезде түсіп қалатындай болған кезде отырғыза бастайды[3] .

Түқым отырғызуды рілық тәсілмен, бір ұяшыққа 5-6 үрықтан сала отырып егеді. Үяшықты сортына қарай қарбыз үшін 2 х0, 3 м. қауын үшін 1, 5 хО, 3 м. болатындай етіп отырғызады. Егу нормасы тиісінше гектарына 4-5 және 3-4 кг. Тұқым жерді жарып шыққаннан кейін эр ұяда тек бір ғана мықты әрі жақсы дамыған өсімдікті қалдырады.

Нағыз егіндік жапырақтары шыққаннан кейін көшеттер көтеріледі. Қатараралық өңдеуді кетпенмен немесе көпсіткішпен іске асырады. Өсімдікті көпсіте отырып, оны көпсіген ылғал топырақпен жабады.

Кеберсіген топырақты 2-3 рет суғарады. Алғашқы суғаруды тұкымның өсуі алдында не тұқым шыға салысымен жүзеге асырады, екіншісін -сабақтары шыққан кезде, үшіншісін - жеміс пісуінің алдында. Суғару жыртылған жер жанында өсіп жатқан өсімдіктер бойынша жасалады, алайда судың көп мөлшерде болмауын қадағалау керек.

Қарбыз бен қауынды ыстық күндері піскендерІн Іріктеп жинайды. Дақылдарды жинауды ауа-райы суымай тұрғанға дейін аяқтайды.

Қарбыздар мен қауындарды қолайлы жағдай жасай отырып, қоймаларда, қораларда, гараждарда сақтауға болады.

Асқабаққа тоқталатын болсақ, ол кез-келген құнарлы заттары жеткілікті топырақта өсе береді. Учаскенің көлеңкелі не жарық түскІш болғанына мән берілмейд. Олар барлық жерде бірдей өседі.

Асқабақтарды сәуір айының ортасында отырғызады. Тұқымды 10 см тереңдіктегі куысқа 3-5 данадан салады. Әр қуысқа суперфосфат тыңайтқышын топырақпен араластырып 7-9 грамнан салады. Алғашқы жапырақтар шыққан кезде, эр қуыста бір-бір өсімдіктен қалдырып, сирету жасайды. Ал дақылды жинауға дейінгі қалған уақытта отау мен топырақты қопсытумен айналысады.

Жеміс піскен кезде жинауды бастайды. Ауа-райы суымай түрғанда, асқабақтарды жинап алу шарт, өйткені аз да болса үсіген асқабақтар сақтауға жарамсыз болып қалады[4] .

1. 2 Пестицидтер жэне олардың классификациясы

Пестицидтер (дат. pesfo -жұқпалы ауру, cido-өлтіремін) - өсімдік зиянкестері мен ауруларына, арамшөптерге, мақта, жүн, теріден жасалғаы бұйым зиянкестеріне, жануарлар экопаразиттеріне, адам мен жануарларға ауру тарататын организмдерге қарсы қолданылатын химиялық заттар. Химиялық табиғаты жэне патогендік қасиетіне байланысты пестицидтердің бірнеше: гигиеналық, химиялык., өнеркэсіптік классификациясы бар. Пестицидтер улылық дэрежелерінің эртүрлі болуымен ерекшеленеді. Улылығын бағалау үшін тэжірибеге алынған жануарлардың 50% өлетін дозаны, яғни орташа өлтіру дозасын (ЛД50) пайдаланады. ЛД50 мөлшеріне байланысты пестицидтерді: кушті әсер ететін улы заттар, улылығы жоғары, улыльтғы орташа, жэне улылығы төмен деп бөледі[5] .

Тұрақтылығына байланысты пестицидтерді: өте түрақты (ыдырау уақыты 2 жылдан көп) ; түрақ ты (0, 5-1 жыл) ; салыстырмалы тұрақты (1-6 ай) ; тұрақтылығы аз (Іай) деп бөледі. Көбіне хлорорганикалық, фосфорорганикалық және сынапорганикалық пестицидтер жиі қолданылады. Әсер ету обьектісіне (арамшөптер, зиянды жэндіктер, жылы қаыды жануарлар) жэне химиялық табиғатына байланысты пестицидтер мынадай топтарға бөлінеді:

акарецидтер- кенелермен күресу үшін;
альггщидтер- балдырлар мен басқа да су өсімдіктерінқұрту үшін;
антисептиктер- бейметалл қорғау үшін;

• бактерицидтер - өсімдіктердің бактериалды ауруларымен
жэне бактериялармен күресу үшін;

зооцидтер- кемірушілермен күрес үшін;
инсектицидтер- зиянды жәндіктермен күресу үшін;
лимаг^идтер -эртүрлі моллюскалармен күресу үшін;
нематоцидтер -жұмыр қүрттармен күресу үшін;
фунгицидтер- топырақтағы саңырауқұлақтармен күресу үшін.

Сондай-ақ пестицидтерге өсімдіктердің жапырақтарын жою үшін пайдаланатын - дефолианттар, өсімдіктің артық гүлдерін күрту үшІн -дефлоранттар, өсімдіктің дамуы мен өсуің реттейтін - химиялық заттар, арамшөптерді жою үшін _ гербицидтер, жэндіктер, кемірушілер жэне басқа да жануарларды үркіту үшін қолданылатын химиялық заттар - репелленттер, жою үшін алдымен жәндіктерді еліктіретін - аттрактанттар, жәндіктерді жыныстық стерилдеу үшің қолданатын - стерилизаторларды жатқызады. Пестицидтерді пайдалану ауыл шаруашылығы мен, ормаң шаруашылығының өнімдерін арттырғанымен топыраққа, қоршаған ортаға

зиянды. Пестицидтердің ішінде - (ДДТ) көп қолданылады. Кезінде дуние жүзінде жыл сайын осы пестицидтің 100 мың тонна мөлшері шығарылып отырған. Соңғы жылдары АҚШ, ТМД елдерінде, Венгрияда, Швеңияда, Нидерландыда жэне т. б. елдерде ДДТ-ның шығарылуы тоқтатылған. Себебі ауыл шаруашылығына тигізетін пайдасынан экологиялық түрғыдан зияндылығы асып түскен. Жартылай ыдырау мерзімі 50 жылдан артық болғандықтан, қоршаған орта обьектілерінде жинақталған ДДТ қоректік тізбек арқылы адамдар мен жануарлардың денесіне өткен. Осы жағдайдың салдарынан әсіресе балалар өлімі, тұрғындардың арасында басқа да ауру түрлері көбейген. ДДТ- ның биосферада көп таралғаны соншалықты, Антарктидадағы пингвиндердің бауырынан да табылған.

Сондықтан қоршаған ортаның пестиңидтермен ластануын азайту үшін өсімдіктерді қорғаудың биологиялық эдістерін кеңінен колдану керек. Табиғатты қорғаудың басты механизмдерінің бірі гигиеналық және санитарлық-техникалық (немесе экологиялық) нормативтер негізінде санитарлық бақылауды жүргізу жэне ауа атмосферасы, су, топырак, сапасын нормалау болып табылады.

Нормалау - Бүл ластанудың адамдардың түрмыс-тіршілігі мен денсаулығына эсерінің қауіпсіз деңгейлерін сипаттайтын жэне қоршаған орта обьектілерінде олардың сандық көрсеткіштерін анықтау болып табылады. Адам организмінде қайтымсыз өзгерістер болдырмау үшін медик-гигиенистер жағымсыз факторлардың организм тіршілігі үшін шекті мөлшерлі деңгейін белгілейді. Қоршаған ортаның нормалайтын факторына байланысты: Шекті мөлшерлі децгей (ШМД) - орғанизмге эсері (жеке фактор өзі немесе басқа факторлармен бірге), организмге немесе онын ұрпағында биологиялық өзгерістерге, әртүрлі аурулар мен психологиялық өзгерістерғе (интеллектуалдық жэне эмоционалдық қабілетінің төмендеуі, ақыл-ой жұмысының қабілеті) алып келмейтін жағымсыз фактордың жоғарғы мэні. Жағымсыз факторлар химиялық топтарға жататын болса, Мүндай жағдайда шекті мөлшерлі деңгей - шекті мөлшерлі концентрация (ШМК) деп аталады. Шекті мөлшерлі төгінді (ШМТ) - су сапасының нормасын қамтамасыз ету үшін белгілі бір уақыт ішінде су обьектіне төгілетін ақпа сулардағы рүқсат етілген ең жоғарғы заттар салмағы.

Ауылшаруашылық дақылдарының жүқпалы ауруларының пайда болуы мен даму жағдайы. Аурулардың эпифитотиялы даму шарты. Ие-өсімдіктің ролі. Патологиялық үрдіске өсімдік реакциясының сорттық ерекшеліктері. Сорттық біркелкіліктегі аурудың даму қарқындылығы. Ауру қоздырғыштың ролі. Қоздырғыштардың бейімделуі жэне паразиттік деңгейі. Патогендік қасиеттің маңызы. Эпифитотиялық үрдістердің жылдамдығына, сыртқы орта факторларының текелей жэне қосымша эсер етуіндегі ролі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.