Кеден одағының тарихы

Жоспар:

1. Кеден Одағының тарихы

2. Одақтың пайдасы

3. Одақтың алғашқы нәтижелері

Егер Кеден одағына бірігу оқиғасының өзіндік тарихына назар аударатын болсақ, Қазақстан жоғарыдағы аталған елдермен, сондай-ақ ТМД-ның басқа да елдерімен еркін сауда аймағын құрып, оған қатысушылар бір-бірімен сауда жасағанда өзіндік жеңілдіктерді пайдаланып келген болатын. Бірақ тәуелсіздік жылдарында экономикалық жағдайлары жақсарып, алыс-беріс ауқымын одан әрі тереңдете түсуді көздеген Қазақстан, Ресей, Беларусь елдерін қарым-қатынастың бұл түрі оншама қанағаттандыра қойған жоқ. Сондықтан осы үш елдің мемлекет бас­­шылары 2006 жылдың 16 тамызында Қазақстан, Беларусь, Ресей арасында еркін сауданың неғұрлым жоғары сатысы болып табылатын Кеден одағын құру жөнінде шешім қабылдады. Содан бастап осы одаққа бірігу жөнінде дайындық жұмыстары басталды. 2007 жылдың 6 қазанында Кеден одағын қалыптастырудың 2008-2010 жылдарға арналған іс-қимыл жоспары бекітілді. 2009 жылдың 9 маусымында бірыңғай кедендік аумақ құрудың кезеңдері мен мерзімі мақұлданды. Осы шешім бойынша Кеден одағының әрекет етуі 2010 жылдың 1 қаңтарынан басталып, одақтың толыққанды жұмысын жолға түсіретін барлық қажетті үдерістер 2011 жылдың 1 шілдесіне дейін аяқталуы тиіс деп белгіленді. 2009 жылдың 27 қарашасы күні мемлекет басшыларының Минск қаласындағы кездесуінде Кеден одағының Кеден кодексі туралы шартқа қол қойылды. Бұл кодекс үстіміздегі жылдың 1 шілдесінен бастап қолданысқа енгізілетін болады.
Сөйтіп, жоғарыда айтып кеткеніміздей, үстіміздегі жылдың 1 қаңтарынан бастап осы одақты қалыптастырудың нақты қадамы ретінде үш мемлекеттің кедендерінен өтетін тауарлардың бірыңғай тарифы жұмыс істеуге кірісті. Яғни Кеден одағы өзінің нақты мәнінде өмірге келді.
Бұл одақтың өмірге келуі аталған үш мемлекеттің сауда-экономикалық саясатына елеулі өзгерістер енгізуді қажет етеді. Соның ең бастысы осы үш елдің ортасында тауарлар экспорты мен импортының баж салығынсыз жүргізілетіндігі. Яғни осы үш ел шығаратын және бір-біріне саудалайтын тауарлар мемлекеттік шекаралардан өткен тұста олардан бұдан былай кедендік алым алынбайтын болды. Сонымен қатар осы үш ел Кеден одағына біріккен соң өздерінен тыс үшінші бір елге қатысты бірыңғай сауда саясатын жүргізуге тиіс. Бұл саясат төмендегідей бағыттардан тұрады: бірыңғай кеден тарифтерін қарастыратын бірыңғай кедендік тарифтік саясат; тарифтік емес реттеудің бірыңғай шараларын бірлесе отырып қабылдап, өмірге енгізу; елдердің ішіндегі кеден заңдылықтарының біріздендірілуі.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. www.abai.kz Ақпараттық порталы;

2. www.egemen.kz Егемен Қазақстан газеті;

3. www.dmk.kz Дала мен Қала газеті.