Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығының бағыттары мен жағдайы

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 65 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3-5

1. БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАРДЫҢ МӘНІ МЕН ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ КОМПАНИЯНЫҢ ҚҰРЫЛУЫ . . . 6 - 42

1. 1. Бағалы қағаздар нарығының, құрылымы атқарылымы . . . 6 - 15

1. 2Компанияның қаржысы және қаржының басқару мақсаты . . . 15 - 25

1. 3Компанияның қаржылық портфелін басқарудың маңыздылығы және түрлері . . . 25 - 42

2 «АЛМАТЫ МӘДЕНИТҰРМЫСҚҰРЫЛЫС» АҚ КОМПАНИЯСЫНЫҢ БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ . . . 43 - 59

2. 1 «Алматы мәденитұрмысқұрылыс» АҚ қызметін талдау:

құрылымы, техникалық-экономикалық көрсеткіштері . . . 43 - 50

2. 2 «Алматы мәденитұрмысқұрылыс» АҚ бағалы қағаздар эмиссиясы туралы мәліметтер . . . 50-54

2. 3 «Алматы мәденитұрмысқұрылыс» АҚ төлеу қабілеттігін талдау. 54-59

3 КОМПАНИЯНЫҢ БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР ПОРТФЕЛІН БАСҚАРУДЫ ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ . . . 60 - 73

3. 1Казақстанда корпоративті бағалы қағаздар нарығының әлсіз дамуының себептері . . . 60 - 62

3. 2Корпаривті бағалы қағаздар нарығының дамуының негізгі бағыттары және бүгінгі таңдағы жағдайы . . . 62 - 68

3. 3Корпоративті бағалы қағаздар портфелін басқарудың жетілдіру жолдары . . . 68-73

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 74 -76

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 77-78

КІРІСПЕ

Нарық - бұл сатушы мен сатып алушының арасындағы қатынас. Басқа да нарық сияқты бағалы қағаздар нарығы, сұраныс пен ұсыныс шоғырланатын және еркін баға анықталатын сату және сатып алуға байланысты қатынастардың күрделі экономикалық жүйесін білдіреді. Нарықтың көлемі, бізге белгілідей, эмитенттер мен инвесторлардың, яғни «бағалы қағаз» тауарын сатушы мен сатып алушылардың мамандандырылған деңгейімен тікелей байланысты.

Қазақстандағы орын алған экономикалық жағдайда қаржы нарығын және оның негізі - бағалы қағаздар нарығын жылдам және ғылыми түрде дамуын жеделдету, осыған байланысты ұлттық шаруашылық құрылымды жедел реттеу, өндірістің дағдарысын тоқтату, өндірістің маңызды салаларын дамыту қажет.

Қазақстандағы бағалы қағаздар нарығының даму процессі күрделі және маңызды сипатқа ие. Бұл айтылып отырған салада, көзге көрінетіндей жетістіктері де соған қоса әлі толық шешілмеген мәселелері де бар. Осыған байланысты, бағалы қағаздар нарығының қалыптасуы барысында, негізгі бөліктеріне, яғни мемлекеттік бағалы қағаздар нарығына, корпоративті бағалы қағаздар нарығына және де арнайы қаржы құралдарына көңіл бөлген жөн.

Қазақстан Республикасының мемлекеті бағалы қағаздар нарығын құру және оны одан әрі дамыту мақсатында қажетті шараларды жасау үстінде. Қазақстан меншікті мемлекет иелігінен алу және жекеменшіктендірудің Ұлттық бағдарламасы бағалы қағаздар нарығының негізгі элементтерін құру процессін жеделдетті. Мемлекеттік кәсіпорындарды акционерлік қоғамдар түрінде қайта құру олардың инвестиция тартудың ең бір тиімді механизмдерінің бірі акция шығаруды пайдалану мүмкіндігін ашты.

Бағалы қағаздар нарығы, Қазақстанның ұлттық валютасының тұрақтануына және инфляцияның деңгейінің төмендеуіне де әсер етеді.

Бағалы қағаздар нарығы - нарықтық экономикадағы өтіп жатқан стихиялық процестердің реттеушісі. Бұл алдымен капиталды инвестициялау процессіне қатысты.

Өркениетті мемлекеттерде экономикалық өрлеуді қаржыландырудың басты жолы бағалы қағаздар нарығы болып табылады.

Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы он үш жылдан аса жұмыс істеп келеді. 1991 жылдан бастап акционерлік қоғамдар, брокерлік компаниялар, қор биржасы және бағалы қағаздар нарығының бірінші кәсіпқой қатысушылары пайда бола бастады. Осылайша, тоқсаныншы жылдың бірінші жартысында Қазақстанда бағалы қағаздар нарығы туралы заңдылықтың негізі қаланып, қор биржаларының қызметінің бағалы қағаздардың шығарылуы мен айналымының жолын түзететін, шамалы нақтылықпен нормалар жазылды. 1995 жылдың қаңтар айында бағалы қағаздар бойынша Қазақстан Республикасының Ұлттық комиссиясы құрылды. 1996 жылда Үкімет Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығының дамуының үш жылдық бағдарламасын бекітті, бұл бағдарлама оның алдағы даму бағытын анықтаған болатын.

Бағалы қағаздар нарығының дамуы, жағдайы келесілермен анықталады:

бағалы қағаздардың шығу реті мен айналымын, субъектілер қызметтерін реттейтін, және осы нарықта құрылып жатқан қарым - қатынасты мемлекеттік реттеудің құрылымы мен ретін анықтайтын, бағалы қағаздар нарығының заңдылық базасы құрылған;
жеткілікті және қажетті көлемде бағалы қағаздар нарығының институционалды инфрақұрылымы құрылған, олардың негізін брокерлер - дилерлер, кастодиандар құрайды. Және де техникалық инфрақұрылым, орталық депозитарий, қор биржасы;
акция және облигация нарығы дамып ары қарай функционалдауды іске асырып жатыр;
бағалы қағаздар нарығының квалификацияланған мамандарын дайындау жүйесі құрылған;
Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығын әлемдік нарық жүйесіне интеграциялау жүріп жатыр.

Нәтижесінде Қазақстандық қор биржасы, нақтылы белсенді тенденцияларға қарамастан, өсу кезеңіне өткен жоқ, бұл эмитенттердің эмиссиялық белсенділігінің төмендігінде байқалады. Бірақ та бағалы қағаздар нарығындағы жағдайлардың дамуы, ішкі инвесторлық база потенциалының өсу есебінен, инвестициялық процестердің ретімен жалғасуы, инвестициялаудың мүмкіншілігін кеңейту және эмитенттердің қызметін мемлекеттік реттеудегі тиімділігін арттыру мүмкіндігін көрсетеді.

Бұл дипломдық жобаның мақсаты - Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығының бағыттары мен жағдайына талдау жүргізу.

Бірінші бөлімде бағалы қағаздар нарығының мәні мен олардың түрлері түсіндірілген. Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығының инфрақұрылымы таныстырылады. Және де компанияның құрылуы

Екінші бөлімде Қазақстан Республикасының құрылыс саласындағы акционерлік қоғамдарының қызметтері «Алматы мәденитұрмысқұрылыс» АҚ мысалында зерттелген. «Алматы мәденитұрмысқұрылыс» АҚ құрылымы, техникалық - экономикалық көрсеткіштері берілген. Бағалы қағаздар эмиссиясы туралы мәліметтер жинақталып, эмиссиялық қызметінің кескіндемесінде қаржылық жағдайы талданды.

Үшінші бөлімде компанияның өндірістік шығындары мен кірістері туралы мәліметтер берілген.

1 БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР НАРЫҒЫНЫҢ ТЕОРИАЛЫҚ ЖӘНЕ ПРАКТИКАЛЫҚ АСПЕКТЛЕРІ.

1. 1 Бағалы қағаздар нарығының, құрылымы атқарылымы

Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне сәйкес бағалы қағаздар, меншіктік құқын дәлелдейтін формасы мен реквизиті бекітілген құжат болып табылады. Оның іске асуы мен басқа біреуге берілуі тек құжатты көрсеткен жағдайда ғана мүмкін болады.

Экономикалық мәніне келер болсақ, тауар әлемі екі топқа бөлінеді: тауарлар және ақша. Ақша, жай ақша және қор немесе жаңа ақша әкелетін болуы мүмкін. Әрқашанда ақшаны бір адамнан басқа адамға беру қажеттілігі туындайды.

Нарық, ақша берудің екі негізгі жолын таңдады ол - несиелеу және бағалы қағаздарды шығару мен айналымға беру. Тауарлы нарықта, тауар жоқ жағдайда, яғни ол жолда немесе әлі де шығарылмаған кезінде оны біреуге беру қажет болады. Бірақ бағалы қағаздар - ол ақша да емес, материалды тауар да емес. Оның бағалылығы өзінің иесіне беретін құқында жатыр. Қағазды иемденген адам бағалы қағазға өз тауарын немесе ақшасын ауыстырар алдында қағаздың ешқандай да кемшілігі жоқ, керісінше оның тауар мен ақшадан әлдеқайда пайдасы көп екеніне көз жеткізген жағдайда ғана ауыстырады.

Бағалы қағаздардың пайда болуына қаншама жылдар болса да, оның экономикалық мәні туралы сұрақтар бүгінгі күнге дейін халықты қызу таластыруда.

Осы сұрақты талдау, қайта орнын босату қарыздық міндеттемені және жеке алынған ресурстар (қозғалмайтын мүлік, жер, тауар, ақша және т. б. ) түріне мүліктік құқықты рәсімдеуді талдауға саяды. Осыған орай, бұл құжаттар меншіктің нақты объектісінен бөлініп, өзінше бағалы қағаздар ретінде өмір сүре алады.

Қазіргі жағдай шартына байланысты тауар мен ақша ол қордың қалыптасуының әртүрлілігі болып табылса, онда бұл қағаздың экономикалық тұрғыдағы анықтамасы келесідей болады.

Бағалы қағаздар - ол қордың қалыптасу түрі, ол тауар мен ақшаның орнына жүріп отыратын, нарықта тауар болып айналымда жүретін және табыс әкелетін қағаз.

Бағалы қағаз - ол ерекше нарықта, яғни өзінің бағалы қағаздар нарығында айналымда жүретін ерекше тауар, бірақ ол жай тауар да, қызмет те, ақша да болып табылмайды.

Бағалы қағаздар оны ақшамен жақындастыратын құрамдармен иемденеді. Оның негізгі ерекшелігі - оның ақшаға ауыстыруын көп түрлі формада іске асыруға болады (сатып алу - сату, эмитентке қайтару, қарызды өтеу және т. б. ) . Ол есептесу кезінде, кепіл құралы ретінде, көптеген жылдар бойы сақталып және ұрпақтарға қалдыру мен жай ғана сыйлық түрінде қолданылуы мүмкін.

Бағалы қағаздардың экономикалық мәнін ашу үшін келесі жағдайларды қарастыруымыз керек.

Біріншіден, бағалы қағаз меншік атағы (корпорациялардың акциялары, вексельдер, чектер, коносаменттер және т. б. ) формасында мүліктік құқықты білдіретін ақша құжатын немесе құжатты шығарған (корпорациялардың және мемлекеттің облигациялары, сертификаттар және т. б. ) тұлға иесіне қарыздық қатынас ретінде меншік құқығын көрсетеді.

Екіншіден, бағалы қағаздар қаржы қаражаттарды инвестициялауды куәландыратын құжат ретінде көрініс табады. Бұл бағалы қағаздың мәні мен мазмұнын түсіну үшін өте қажет. Бұл жерде олар, инвестициялаудың ең жоғары формасы ретінде басты рол алады.

Үшіншіден, бағалы қағаздар - бұл нақты активтерге (акцияларға, чектерге, жекешелендіру құжаттарына, коносаменттерге т. б. ) қойылатын талаптарда көрініс табатын құжат.

Төртіншіден, бағалы қағаздардың экономикалық мәнін түсінуде маңызды бір жағдай, ол оның табыс әкелуінде. Бұл өзінің иеленушілеріне капитал ретінде бола алуында. Дегенмен, мұндай капитал нақты капиталдан өзгеше: ол өндіріс процессінде қызмет етпейді. Бірақ та бағалы қағаздың айналымдық, өтімділік, стандарттылық, азаматтық айналыста болатын қаситеттерін айта кету жөн.

Сонымен бағалы қағаздар - бұл шаруашылық қызметте қолданылатын құжаттардың алуан түрі.

Экономикадағы бағалы қағаздарға жалпы баға бере отырып, келесідей жағдайларды көрсетуге болады.

Біріншіден, бағалы қағаздар, заңды және жеке тұлғалардың бос ақша қаражаттарын инвестициялауда икемді құрал бола алады.

Екіншіден, бағалы қағаздарды орналастыру - өндірісті ұлғайту және басқа да қоғамдық қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін ресурстарды жұмылдырудың ең бір тиімді әдісі.

Үшіншіден, бағалы қағаздар тауар және ақша айналысында қызмет көрсетуіне белсенді қатысады.

Төртіншіден, бағалы қағаздар нарығында, алдымен, қор биржаларында бағалы қағаздардың бағамы қалыптасады. Дағдарыс жылдары және жағымсыз коньюктура кезінде бағам шұғыл төмендейді және керісінше өндірістің жетілуі кезінде көрсетіледі.

Бағалы қағаздардың төмендегідей ерекшеліктерін бөліп көрсетуге болады:

1) ол - құжаттар;

2) бұл - құжаттар белгіленген форманы және міндетті реквизиттерді орындау арқылы құрылады;

3) олар мүліктік құқықты куәландырады;

4) мүліктік құқықты табыстау және жүзеге асыру тек осы құжаттарды ұсыну арқылы орындалады.

Бағалы қағаздардың түрлері мен классификациясы:

Экономикалық табиғаты бойынша: Үлестік (акция), Қарыздық (облигация, қазыналық міндеттеме), Тауарлы реттелетін құжаттар (коносамент) Өндірістік қаржылық құралдар (фьючерс, опцион, варрант және т. б. ) .

Шығару формасы бойынша:құжатты, құжатсыз,

Қорды түсіру уақыты бойынша:қысқа мерзімді, орта мерзімді (2 - 5 жылға дейін), ұзақ мерзімді (5 - 25 жылға дейін), мерзімсіз

Айналатын территориясы бойынша:аймақты, ұлттық, халықаралық

Эмитент бойынша:мемлекеттік (Үкімет атынан қаржы Министрлігі шығаратын бағалы қағаздар), муниципалды (муниципалды меншіктегі, жергілікті органдар және ұйымдардың бағалы қағаздары), корпоративті, шетелдік

Табысты төлеу әдісі бойынша:әрдайымдық табыс, бір реттік табыс екеуі де болуы мүмкін, пайыздық ставкамен, ауыспалы пайыздық ставкамен.

Қазақстан Республикасында келесідей бағалы қағаздар бар: акция, облигация, коносамент және де бағалы қағаздар туралы заң актілерімен бекітілген немесе бағалы қағаздар қатарына қосылған құжаттар. Ендігі кезекте осы бағалы қағаздарға жеке тоқтап кетсек.

Акция - бұл акционерлік қоғамның капиталына белгілі үлес қосқанды айқындайтын және осы қоғамды сырттай басқарып тұруға дивиденд түрінде пайда алуға және осы қоғамның таралуы кезінде мүлікке иелік етуге құқық беретін эмиссиондық бағалы қағаз. Ол акционерлік қоғамның жарғылық капиталына қосқан үлесін куәландырады.

Акцияның екі түрі бар:жай, артықшылықты

Эмитент осы акциялардың екі түрін шығаруы мүмкін.

Жай акция акционерге дауыс беруге енгізілген барлық мәселелерді шешу кезінде дауыс беру құқығымен акционерлер Жалпы жиналысына қатысу, Қоғамда таза табыс болған кезде дивидендтер, сондай - ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен Қоғам тараған кезде, оның мүлігінің бір бөлігін алу құқығын береді. Жай акция бойынша дивиденд түскен пайдаға байланысты төленеді.

Ал артықшылықты акциялар иесі міндетті түрде, акционерлік қарыздар төленгеннен кейін, дивиденд алады. Егер пайда жеткіліксіз болса, дивиденд резервтік қор есебінен төленеді. Қоғам тараған кезде мүліктің бір бөлігін алуда акционерлердің - жай акциялар меншіккерлерінің алдында артықшылықты құқыққа ие. Артықшылықты акция иегері жалпы жиналысқа қатыса алмайды, егер де жиналыс қоғамды таратумен және артықшылықты акцияларға ие акционер құқығын шектеуі мүмкін мәселені қараса онда қатысады.

Акцияны шығарудың көптеген себептері бар, олар келесілер:

Біріншіден, акцияны сату кәсіпорынға өз капиталын көбейтуге мүмкіндік береді. Ол ақшаларды кәсіпорынның дамуына инвестициялауға болады, мысалға жаңа құрал - жабдықтар сатып алу. Ақшаларды пайдалану нәтижесінде өткізілген операциялар бойынша пайданың көп болғаны маңызды, себебі инвесторлар салған ақшалары үшін дивиденд алуды күтеді. Егер, кәсіпорынның қызметі алға басса, онда инвестор пайда көреді, егер қызмет сәтсіз болып шығынданса, инвестор салған ақшасын жоғалтып алуы мүмкін.

Екінші себеп, ұйымның акционерлік формасы иемденушілердің тәуекелділігін азайтады. Ең сәтті кәсіпорындар да банкротқа ұшырауы мүмкін. Егер кәсіпорын үлкен айналыммен жұмыс атқарса, онда ол өзінің жылжитын, жылжымайтын мүліктерінен айырылуы мүмкін. Ал акционерлік қоғамда иемденушілер тек өздерінің салымдарымен жауап береді.

Үшінші себеп, акцияны шығару кәсіпорынның иесін анықтауға мүмкіндік береді. Мысалға, екі адам акционерлік қоғам ашуға келіседі, олардың әрқайсысына акцияның 50 пайызы тиюі қажет. Бірақ олардың біреуі 60 пайыз акцияны иемденсе, оның қоғамда даусы көбірек болады.

Кәсіпорынның акция шығармау себептері:

кішігірім кәсіпорындар акция шығармайды, себебі оларға тікелей басқару қажет, және бір немесе екі жай тұлға бұл қызметті жеңіл атқарады;
үлкен кәсіпорындардың басқармашылығы кәсіпорынды бақылауды жоғалтқысы келмесе, және оны капиталды тарту қажеттілігінен жоғары санаса, акция шығармайды.

Облигация - өзінің ұстаушыларына, қарастырылған уақыт мерзімінде номиналдық құнын және сол құннан немесе балама мүліктен белгіленген пайыздық табысқа құқық беретін эмиссиялық бағалы қағаз.

Облигациялар қарыз капиталы формасында шығады, салынған капиталдан белгіленген уақыт ішінде пайыз алып, ал облигацияның уақыты біткеннен соң, оның номиналдық құнын сатып алушы кредитор ретінде көрініс табады.

Облигациялар акционерлік қоғамның ағымдағы және маңызды сұрақтарын шешу мақсатында шығарылады. Облигация иесінің дауыс құқығы жоқ, акционерлер жиналысына және қоғамды басқаруға қатыспайды.

Облигацияның акциядан айырмашылығы, облигация ұзақ мерзімді бағалы қағаз болып табылады. Акция иегері кәсіпорынның қызметіне байланысты дивиденд алады немесе алмауы да мүмкін, ал облигация бойынша кәсіпорын міндетті түрдегі пайызды төлеу қажет. Облигациялар эмитенті үшін, облигациялар бойынша пайыздарды төлеу, ол өндірістік ұйымдастыру бойынша міндетті шығындар болып табылады. Сондықтан кейбір нарықтық экономикалы елдер облигация бойынша пайызды кәсіпорындардың пайдасынан салық төлеуден бұрын береді.

Облигация нақты мерзіммен шығарылады:қысқа мерзімді (бір жылға дейін) ; орташа мерзіммен (бір жылдан бес жылға дейін) ; ұзақ мерзімді (бес жылдан он жылға дейін) .

Мерзімі өткеннен кейін облигациялар жойылып, олардың пайыздары төленеді. Облигацияны шығару мақсаты пайда немесе өндіріс көлемін үлкейтуге көмектесетін шараларды өткізу үшін қосымша құралдарды тарту болып табылады. Облигацияның эмиссия көлемі эмитенттің Жарғылық қорынан аспау керек. Акция шығаратын эмитент облигацияны, Жарғылық қорды түгел төлеп болғаннан кейін ғана шығара алады. Облигацияны шығару туралы шешімді кәсіпорын Жарғысында қарастырылған ретпен қабылданады.

Вексель - бұл қатаң формада, белгілі бір уақыт аралығында, белгіленген соманы келесі жаққа қайтарып беретіндігін куәландыратын қарыздық міндеттеме.

Вексель - бірнеше экономикалық қызметті орындайтын, әмбебап қаржылық құрал.

Ең алдымен вексель несие құралы. Вексель арқылы бірнеше несиелік міндеттемелерді рәсімдеуге болады:коммерциялық несие негізінде сатылып алынған тауар мен көрсетілген қызметтің ақысын төлеуге; алынған ссуданы қайтаруға; қосымша айналым капиталын тартуға.

Тарихи вексель - шаруашылық өмірдегі бағалы қағаздардың бірінші түрі. Ұзақ уақыттан бері вексель есеп айрысу қатынасында, несие алу үшін де, төлем құралы ретінде де қызмет көрсетіп келеді. Міндеттерді орындауда және қарыздарды өтеуде жеңілдететін нарықтық құралдың іскерлік түрі болып табылады.

Вексельдің екі түрі бар:

Жай вексель (соло) - вексель беретін адамның нақты ақша сомасын келісілген уақытта беру туралы міндеттемеден тұратын жазбаша құжат. Вексельде кімнің атынан немесе кімге төлем берілу қажеттігі мен вексель жасалған уақыт және орны мен вексель алушының қолы болу қажет.
Аудармалы вексель (тратта) - бірінші тұлғаның (трассант) екінші тұлғаға (трассат) нақты бір соманы үшінші тұлғаға (ремитент) төлеу міндеттемесін білдіретін белгілі уақытта немесе талабы бойынша берілетін жазбаша құжат.

Жай вексель банк несиелері бойынша қарызды реттеу кезінде пайдаланылады. Аудармалы вексель көбінесе сыртқы сауда барысында қолданылады.

Вексельдердің эмитенттері кәсіпорындар, ұйымдар, банктер мен ұжымдар болып табылады.

Дәстүрлі инвестициялық портфельді толықтырушы ретінде опциондар, варранттар, фьючерстік контрактілер табылады. Туынды бағалы қағаздар мемлекеттік бағалы қағаздар нарығында да қызмет етеді.

Әлемдік тәжірибеде инвесторларды тартуда көптеген әдістер қолданады. Ең жақсы құрал туынды бағалы қағаздар болып табылады, соның ішінде опциондарды шығару. Нарықта опциондармен жұмыс атқару мүмкінділігі ашық, бірақ оның тәуекелділігі мен қиындықтары көп.

Опцион таңдау деген мағынаны білдіреді. Опционның мәні келісімнің бір жағына келісімшартты орындау немесе орындамауды таңдауға құқық береді. Келісімде екі адам қатысады. Біреуі опционды сатып алады, яғни таңдау құқығына ие, екіншісі сатушы, яғни таңдау беруші. Таңдау құқығына ие болған сатып алушы сатушыға сыйақы береді.

Егер опционды сатып алушы келісімшартты орындауға келіссе, онда сатушы келісімшартты орындауға міндетті. Сатып алушы опционды орындау құқығына, яғни активтерді сату немесе сатып алуды келісімшартта көрсетілген баға бойынша іске асыра алады. Опцион дегеніміз - иесіне бір тауарды белгілі бір уақыт аралығында сатып алу немесе сату құқығын беретін келісімшарт болып табылады.

Фьючерсті контракт - бір тұлғаның нақты уақыттан кейін нақты бағамен нақты тауарды екінші тұлғаға сату туралы келісім.

Бұл келісімшартта баға кепілдігі беріледі. Фьючерстер контракт бойынша алынған бағалылықтарды қолдан қолға беретін меншік құқығына тез арада беруді қарастырмайды. Фьючерстер нарығында кепілденген міндеттемелер алынады, ол меншікке құқық беретін келісім ретінде беріледі. Фьючерстер сол уақытта бағалылықтар жоқ болса да сатылады. Фьючерсті контракт тек биржада ғана іске асады. Оның шарттарын биржа активтердің түріне байланысты өңдейді.

Фьючерстің айналу мүмкінділігі келесідей. Үшінші тұлға фьючерстік контрактідегі бағаның контарктіде көрсетілген уақыттан кейін өсетінін болжаса, онда саудашы фьючерстік контрактіні сатуды сұрайды. Егер саудашының болжамы дұрыс болса, онда жоғары бағамен сатып алынған тауар саудашының пайдасы болып табылады.

Опцион мен фьючерстің айырмашылығы:опцион бір адамға ғана міндетті, ал фьючерсті контракт екі жаққа да міндетті; опцион көрсетілген уақытына қарай әр уақытта қолданылуы мүмкін, фьючерстің шарттары тек уақыт келген кезде ғана екі жақпен орындалу қажет.

Фьючерсті контрактінің ерекшеліктері:биржалық сипатқа ие, ол биржада өңделіп айналымда жүретін, биржалық келісімшарт; биржа фьючерсті контракт бойынша барлық міндеттемелердің орындалуына кепілдеме береді; келісімшарт міндеттемелерін бір жақтың ерте тоқтата алуы.

Варрант - сатушының бағалы қағаздарды сатып алушыға меншік құқығын беру міндеттемесі. Нақты уақыттан кейін варрант иесі бұл бағалы қағазды нақты бағада көрсетілген акция санына ауыстырады.

Әлемдік тәжірибеде варранттарды облигация және акциялармен бірге шығарады. Олар тартымды, және корпорациялардың эмиссиялық шығындарын азайтады. Варрант пен бағалы қағаздар шығарылғаннан кейін олар бір бірінен бөлектенеді. Бұндай мүмкіндік кәсіпорын жарғысында бекітілген болуы қажет.

Варрант бағалы қағаздардан бөлектенгенде оның сатылу бағасы варрант бағасына төмендейді. Екінші нарыққа түскенде ол өзінің нарықтық курсына ие болады. Варрантты жаңа бағалы қағазға ауыстыру бағасы варранттың іске асу бағасы деп аталады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.