Қоршаған ортаға экологиялық бақылау жүргізу

Кіріспе
Қолданылған әдебиеттер

Қоршаған ортаға экологиялық бақылау жүргізу – жүйелі түрде жүретін белгілі бағдарлама бағытында орындалатын қоршаған ортаның табиғи ресурстарының, өсіміктер және жануарар әлемінің антропогенді іс-әрекет әсерінен өзгеру үрдістерін және мұнын жағдайын бақылауды айтамыз. Қоршаған ортаны қорғау мен табиғи ресурстарды ұтымды пайдалануға мемлекеттік басқаруды жүзеге асырудың қажетті элементі экологиялық бақылау жүргізу болып табылады. Басқарудың бұл қызметі бұдан көп бұрын қалыптасқан болатын. Экологиялық бақылауды ұйымдастыру жүргізу шарттарымен тәртібі жеткілікті толық қамтылған, бірақ бұрын ол экономикалық жүйеге сәйкес келген еді.
Сонымен бірге жаңа нарықтық қатынастары экологиялық бақылаудың мәні ұғымына елеулі өзгерістер еңгізді. Мысалы,В.В.Петровтың пікірі бойынша экологиялық бақылау дегеніміз тұтастай алғанда «кәсіпорындардың мекемелердің, ұйымдардың, яғни барлық шаруашылық жүргізуші субьектілер мен азаматтардың қоршаған ортаны қорғау және қоғамның да экологиялық қауіпсіздігін қамтамассыз ету жөніндегі экологиялық сақтауын тексеру».
Профессор Н.Б.Мухитдиновтың пікірін талдай келіп, біз мемлекеттің қоғамдағы ықпалының шектелу туралы ойға тап боламыз. «Мемлекет - деп есептейді ол – табиғи ресурстардың меншік иесі ретінде мұнын қалыптасқан материалдық жағдайларда бұл байлықтарды ұтымды, кешенді пайдалануды және қорғауды қамтамассыз ету үшін қанлшалықты қажет болса, өзіне соншалықты құқықтарды алуына болады».
Экологиялық бақылау жүргізу мынадай негізгі кезеңдерден тұрады:
1. Бақылау нысаның анықтау.
2. Белгіленген нысанды зерттеу.
3. Бақылау нысанына ақпараттық модель құрастыру.
4. Зерттеу жұмысын жоспарлау.
5. Бақылау нысаның жағдайына баға беру және оны ақпараттық модельмен салыстыру.
6. Бақылау нысаның жағдайының өзгеруін болжау.
7. Қодануға ыңғайлы дәрежеде ақпаратты тұтынушыға жеткізу.
Экологиялық бақылау жүргізудің мақсаттары:
1.Табиғатты қорғау қызметі және экологиялық қауіпсіздік жүйелерін нақты жаңа заман талабына сай ақпаратпен қамтамассыз ету.
2.Адам өмір сүретін ортаның жағдайын және экологиялық жүйенің

Пайдаланған әдебиеттер
1. С.Мұқаұлы,Е.Үпішев «Табиғат пайдалану экономикасы» Алматы 1999ж
2. Қазақстан Республикасының экологиялық кодексі.
3. Байділдинов «ҚР экологиялық құқығы» Алматы 2002 ж
4. Ғ.Сағымбаев «Экология негіздері».

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Қоршаған ортаға экологиялық бақылау жүргізу.
Қоршаған ортаға экологиялық бақылау жүргізу – жүйелі түрде
жүретін белгілі бағдарлама бағытында орындалатын қоршаған ортаның табиғи
ресурстарының, өсіміктер және жануарар әлемінің антропогенді іс-әрекет
әсерінен өзгеру үрдістерін және мұнын жағдайын бақылауды айтамыз. Қоршаған
ортаны қорғау мен табиғи ресурстарды ұтымды пайдалануға мемлекеттік
басқаруды жүзеге асырудың қажетті элементі экологиялық бақылау жүргізу
болып табылады. Басқарудың бұл қызметі бұдан көп бұрын қалыптасқан болатын.
Экологиялық бақылауды ұйымдастыру жүргізу шарттарымен тәртібі жеткілікті
толық қамтылған, бірақ бұрын ол экономикалық жүйеге сәйкес келген еді.
Сонымен бірге жаңа нарықтық қатынастары экологиялық бақылаудың
мәні ұғымына елеулі өзгерістер еңгізді. Мысалы,В.В.Петровтың пікірі бойынша
экологиялық бақылау дегеніміз тұтастай алғанда кәсіпорындардың
мекемелердің, ұйымдардың, яғни барлық шаруашылық жүргізуші субьектілер мен
азаматтардың қоршаған ортаны қорғау және қоғамның да экологиялық
қауіпсіздігін қамтамассыз ету жөніндегі экологиялық сақтауын тексеру.
Профессор Н.Б.Мухитдиновтың пікірін талдай келіп, біз мемлекеттің
қоғамдағы ықпалының шектелу туралы ойға тап боламыз. Мемлекет - деп
есептейді ол – табиғи ресурстардың меншік иесі ретінде мұнын қалыптасқан
материалдық жағдайларда бұл байлықтарды ұтымды, кешенді пайдалануды және
қорғауды қамтамассыз ету үшін қанлшалықты қажет болса, өзіне соншалықты
құқықтарды алуына болады.
Экологиялық бақылау жүргізу мынадай негізгі кезеңдерден тұрады:
1. Бақылау нысаның анықтау.
2. Белгіленген нысанды зерттеу.
3. Бақылау нысанына ақпараттық модель құрастыру.
4. Зерттеу жұмысын жоспарлау.
5. Бақылау нысаның жағдайына баға беру және оны ақпараттық модельмен
салыстыру.
6. Бақылау нысаның жағдайының өзгеруін болжау.
7. Қодануға ыңғайлы дәрежеде ақпаратты тұтынушыға жеткізу.
Экологиялық бақылау жүргізудің мақсаттары:
1.Табиғатты қорғау қызметі және экологиялық қауіпсіздік жүйелерін нақты
жаңа заман талабына сай ақпаратпен қамтамассыз ету.
2.Адам өмір сүретін ортаның жағдайын және экологиялық жүйенің
функционалдық, бүтіндік көрсеткіштеріне баға беріп тексеру.
3.Осы көрсеткіштің өзгеру себептерін анықтау және бұл өзгерістердің әсерін
бағалау,сонымен қатар экологиялық жағдайды жақсарту мақсатында іс-шараарды
анықтау.
Осы мақсатқа негізделе отырып жұмыс барысын іске асырыады.
Экологиялық бақылау жүргізудің ерекшеліктері бірі болып бақылаудың соңғы
қорытындысы саналады.
Осы үш мақсатар мынадай үш көрсеткішке бағытталады.
* бақылау *диагностика *алдың алу.
Экологиялық бақылау жүргізудің негізгі міндеттері:
1. Антропогенді әсер ететін көздерге бақылау жүргізу ( өнеркәсіп,
кәсіпорындар,құрылыс орындар т.б).
2. Қоршаған ортаның жағдайына осы антропогенді әсер ететін факторлардың
салдарынан болып жатқан немесеоның сапасына бақылау жүргізу.
3. Қоршаған ортаның жағдайына салыстырмалы түрде баға беріп, болжау
жасау.
4. Бақыланған ортаға нақты түрде ақпаратпен қамту.
Экологиялық бақылау жүргізу іс- шараларға бағытталған.
Іс-шаралар негізінде мынадай обьектілер қамтылады:
− Атмосфералық ауаны ластаушы көздер.
− Су бағытын ластаушы көздер.
− Техногенді территорияларды ластаушы көздер.
− Жоғарғы улы қалдықтар.
− Тұрмыстық қатты қалдықтар.
− Табиғи және жасанды ядролық жасанды аномалия көздері.
Қазіргі кезде Қазақстанда экологиялық жағдайдыжақсарту мақсатында
мынадай экологиялық бақылау жүргізу негізге алынып қадағалануда.
• Мұнай өндіру қызметінде, яғни қоршаған ортаның мұнаймен ластануы.
• Магистральді су жүйелерінің - Ертіс ,Үлбі, Сырдария, Нұраның
ластануы.
• Ірі өндірісорталықтарының – Өскемен, Риддер, Глубокий, т.б. қоршаған
ортаға тигізер әсерін.
• Аудан бойынша радиактивті газ радон көп бөлінетін аумақтар.
• Семей аймақтарымен т.б. жарылыс болған жердегі радионуклейттермен
ластанған аумақтар.
• Қазақстанның оңтүстік аумағындағы жер асты сулардың радионуклейтінің
табиғи ластануын бақылауға алуда.
• Қазақстанның оңтүстігі мен батыс және солтүстігі бөлігінің ауыл
шаруашылығыда пестициттермен қоршаған ортаны ластауы.
• Республикамыздың оңтүстік бөлігі шөлдену және көп жерлердің
деградацияға ұшырауы.
• Облыс бойынша экологиялық бақылау жасау арқылы адамдардың ауруға
шалдығуы және ауру түрлерін көрсету барысында карта схема түрінде
мәлімдеу.
Экологиялық бақылаудың өзінің түрлері мен нысандары болады:
Қолданыстағы заңға сәйкес экологиялык бақылау мыналарға бөлінеді:
1. мемлекеттік бақылау;
2. ведомствалық бақылау;
3. өндірістік бақылау;
4. қоғамдық бақылау;
Мемлекеттік бақылау арнайы уәкілетті органдардың қызметі болып
табылады, ол қандайда бір ведомствалық мүделерге тәуелді болмайды және
белгілі бір заңдылыққа ие болады. Оны жүзеге асыру Қоршаған ортаны қорғау
министрлігіне жүктеледі. Экологиялық бақылаудың обьектілері ретінде мыналар
қарастырылады: шаруашылық және өзгеде қызметтің ықпалымен қоршаған ортаның
және оның жекелеген обьектілері өзгерулерінің жай-күйі мен деңгейі;
экологиялық заңды сақтау; табиғат қорғау шараларын, сондай-ақ мемлекеттік
экологиялық сараптаманның нұсқамаларын орындау жөніндегі заңды және жеке
тұлғалардың қызметі; қоршаған ортаны қорғау, арнайы табиғат пайдалауға
жасалған шарттарда (келісім шарттарда), лицензияларда көзделген шарттарды
орындау.
Обьектілерге байланысты экологиялық бақылаудың нысандарын
ажыратады; барлық қоршаған ортаны қамтитын тығыз ұштасқан бақылау,
обьектілер тобы мен кешендерді қорғаумен байланысты кешенді бақылау;
табиғаттың жекелеген обьектілерін қорғауға бағытталған жіктеп саралап
бақылау.
Сондай-ақ экологиялық бақылаудың. заңда баянды етілген хабарламалық,
алдын ала ескерту, ағымдағы, жазалау нысандары болып ажыртылады.
Хабарламалық, бақылау алдын ала ескерту не жазалау шараларын қабылдау
максатында оны тиісті органдарға беру үшін қажетті экологиялық хабарламаны
жинаудан және жинақтаудан керінеді. Алдын ала ескерту жэне ағымдағы
бақылауды жүзеге асыру кезінде ықтимал зиянды зардаптарды болдырмау жөнінде
қажетті шаралар қабыданады, олар экологиялық, заңды бұзу, табиғат қорғау
шараларын орындамау салдарынан туындауы мүмкін.
Қоршаған ортаға зиян келтіруге, экологиялық, заңды бұзуға кінәлі
адамдарға мемлекетік мәжбүрлеу шараларын колдану бакьлаудың жазалау
нысаныньң мазмұны немесе экологиялық, бакылаудың, дербес ұйымдык-құқықтық
нысаны болып табылады.
Бакылаудың барлық аталған нысандары өзара тығыз байланысты болады және
бірін-бірі өзара толықтырады. Хабарламалық, және ағымдағы бақылаудан өзгеше
бақылаудан, жазалау нысаның тек арнайы уәкілетті мемлекетік органдар жүзеге
асырады.
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.