Қазандық бойынша өндірістің жылдық шығындарын анықтау

СОДЕРЖАНИЕ

Өндірістік жұмысшылардың категориялары:4

Кадрлар саны мен құрамын жоспарлау. 4

Еңбек өнімділігі5

Энергетикадағы өндірістің шығындары мен өзіндік құны. 5

1 ҚАЗАНДЫҚ БОЙЫНША ӨНДІРІСТІҢ ЖЫЛДЫҚ ШЫҒЫНДАРЫН АНЫҚТАУ7

Отын шығынын анықтау7

Амортизациялық аударымды анықтау8

Ағымдағы жөндеу шығындарын анықтау8

Еңбек төлемі шығынын есептеу9

Өнекәсіптік кәсіпорын пресоналының санын және құрылымын есептеу9

1. 4. 2 Жұмысшылардың жалақы қоры (негізгі және көмекші) 10

1. 4. 3 Әкімшілік персоналдарының жалақы қорын есептеу12

1. 4. 4 Қазандықта жұмыс істеушілердің еңбек төлемі бойынша шығынын есептеу13

Басқадай шығындарды есептеу14

Жіберілген жылу энергиясының өзіндік құнын есептеу14

ҚАЗАНДЫҚ ЖҰМЫСЫНЫҢ ТИІМДІЛІК КӨРСЕТКІШТЕРІН ЕСЕПТЕУ15

2. 1 Өнімнің бағасын есептеу15

2. 2 Пайда алудың қаржы көрсеткішін есептеу16

2. 3 Өндірістің тиімділігін бағалау16

3 ЖҮЙЕЛІК ГРАФИК ТҰРҒЫЗУ17

3. 1 Жүйелік графиктің есептік параметрлері18

3. 2 Жүйелік графиктің графикалық түрі19

Жүйелік графиктің сандық көрсеткіштері19

Қорытынды20

Қолданылған әдебиет тізімі21

Кіріспе

Экономика бұл тауарлар мен қызмет көрсетулерді өндіру, бөлу, сату және пайдалану жөніндегі қоғамдық ғылым, яғни адам қызметінің саласы болып адамның қажеттілігін қанағаттандыруға қызмет етеді және барлық экономикалық ғылымдардың жалпы объектісі болып табылады.

Кәсіпорын экономикасы басқа да экономикалық ғылымдармен тығыз байланысты: макро, микро, менеджмент, маркетинг, статистика.

Сала экономикасын зерттеудің негізгі объектісіне жататындар:

• Кәсіпорынның өндірістік құрылымы
• өнеркәсіп өндірісінің үлгісі
• өндіріс кезеңін ұйымдастыру
• шарушылық стратегиясын таңдау
• өнімді өндіру, жоспарлау және сатуға әзірлеу
• өндірісті қалыптастыру, капиталды пайдалану және кәсіпорынның табысын қорландыру
• өндірістің материалдық техникалық базасымен қамтамасыз етілуі
• өндірістік шығындарды қалыптастыру, өнімнің өзіндік құн калькуляциясы
• өндірістің баға саясаты
• өндірістің қаржы ресурстары
• кадрларды іріктеу, жұмыс алу, еңбекті ұйымдастыру, еңбек ақы төлеу жүйесі және еңбек өнімділігін арттыруды ынталандыру.

Өндірістік жұмысшылардың категориялары:

1. Кәсіпорын жұмысшысы:

А) негізгі жұмысшылар- кәсіпорынның негізгі қызметі бойынша жұмыс істейді.

Б) көмекші жұмысшылар- функционалды топтарда жұмыс істейді. (негізгі жұмысшыларға қызмет көрсетеді) .

2. Басқарушы- кәсіпорынның басшылық лауазымына ие болатын жұмысшылар: директор, мастер, бас мамандар.
3. Мамандар- жоғарғы немесе арнайы орта білімдері бар және арнайы білімі жоқ бірақ белгілі бір лауазымға ие жұмыскер(экономист, менеджер) .
4. Қызметкерлер-құжаттарды дайындау, шаруашылық қызмет көрсетуді есептеу және бақылау жұмыстарын реттейді(кассир, хатшы) .
5. Кіші қызмет көрсету персоналдар- қызмет орындарын күтумен айналысатын жұмыскерлер(курьер, ауласыпырушылар, күзетшілер) .
6. Оқушылар- әр түрлі категориялы жұмыстың олардың жалпы санына қатынасын цехтың участоктың кадрлар құрылымын сипаттайды.

Кадрлар саны мен құрамын жоспарлау.

Кадрлар қажеттілігі топ және категориялар бойынша бөлек-

бөлек жоспарланады. Кәсіпорындағы персоналдың санын жоспарлаудың екі құрамын бөледі:

1. тізімдік құрам- барлық тұрақты және уақытша қызметкерлер, санымен қатар іс- сапардағы және демалыстағы жұмыскерлер саны енгізіледі.
2. келу құрамы-тәулік ішінде жұмысқа нақты келген жұмысшылар саны.

Еңбек өнімділігі

Еңбек өнімділігі жұмыстың уақыт бірлігіне өнім келісіммен немесе өндірілген өнім, не орындалған жұмыс бірлігіне кеткен еңбек шығынымен анықталады.

Еңбек өнімділігінің өсу резервіне қолданылмаған еңбек ресурстарын үнемдеу мүмкінділіктері жатады. Өндіріс ішіндегі резервтер қондырғы және жұмыс күшін неғұрлым тиімдірек қолдануға жетілдіруге, сонымен қатар жұмыс уақытының шығынын азайтуға, шикізат, материалдар, капитал және де басқа да ресурстарды үнемдеуге негізделеген. Еңбек өнімділігінің өсу резерві, ағынды және перспективті болып бөлінеді. Ағынды резерв жуық аралықта жүзеге асады және айтарлықтай мерзімді шығынды қажет етеді. Оның қатарына қондырғыны дұрыс қолдану, ақауларды азайту және қысқарту, еңбек ақы жүйесінің тиімдіре қолдану, өндірісті ұйымдастыру және басқарудын жетілдіру жатады.

Еңбек өнімділігінің өсірудің перспективті резерві өндірісті қайта құруды, жаңа технологияны еңгізуді қажет етеді. Оған қосымша капиталды қор және жұмысты жүзеге асыруға айтарлықтай уақыт керек.

Энергетикадағы өндірістің шығындары мен өзіндік құны.

Шығын соңғы өнімді алу мақсатындағы өндіріс процесінде пайдаланылатын ресурстардың ақшалай көрінісі. Олар келесідей топтарға бөлінеді:

1. Өндіріске және қызмет көрсетуге (шығындалатын) жұмсалатын шығындар - көрсетілетін қызметтердің және өнімнің өзіндік құнынан өтелетін шығындар.
2. Өндірісті ұлғайтуға және игеруге жаңартуға жұмсалатын күрделі шығындар. Олар аммортизациялық қормен, кәсіпорынның пайдасымен, бағалы қағаздармен және несиелер арқылы өтеледі.
3. Кәсіпорынның әлеуметтік мәдени және тұрғын-үй мұқтаждықтарына жұмсалатын шығындар.

Кесте 1 - Есептеулер үшін бастапқы мәліметтер

1 ҚАЗАНДЫҚ БОЙЫНША ӨНДІРІСТІҢ ЖЫЛДЫҚ ШЫҒЫНДАРЫН АНЫҚТАУ

Отын шығынын анықтау

Отын шығынының құны отынның жылдық қажеттілігі және ҚҚС-сыз отын бағасы негізінде анықталады.

С _т = В _т * (Ц _т +Ц _{тр. т} ) ,

мұнда В _т - отынның жылдық шығыны, мың т;

Ц _т - отынның ҚҚС-сыз бағасы;

- отынды тасымалдау тарифі.

мұнда Ц _ндс - баға ҚҚС-мен (тапсырманы қараңыз), тенге

n - ҚҚС ставкасы, % (15%) .

Бір тонна көмірді тасымалдау шығыны келесі теңдікпен анықталады:

,

мұнда: - темір жолдың кең жолтабаны арқылы отынды тасымалдаудың теміржолдық тарифі (ш. б. -гі, жүккөтергіштігі 63 тонналық төрт остьі вагон) .

мұнда β _ну - тұрақсыз режимді ескеретін коэффициент, β _ну = 0, 01;

α _пот - көліктік жоғалтуларды ескеретін коэффициент (α _пот = 5%) ;

Q _отп - қарастырылған кезеңдегі тұтынушыларға жіберілген жылу саны, мың Гкал.

Q _отп = Q _уст * τ _уст =180*5000=9 Гкал/жыл

мұнда Q _уст - бекітілген жылу қуаты, Гкал/сағ;

τ _уст - максимум жүктемені пайдалану сағатының саны, сағ/жыл

С _т = В _т * (Ц _т +Ц _{тр. т} ) =271*(1565, 2+106) =452895, 2 мың тенге

Амортизациялық аударымды анықтау

Негізгі қорлардың құнын шартты түрде келесі формула арқылы анықтауға болады:

С _оф = К _уд * Q _уст =6, 2*180=1116 млн. тг.

мұнда К _уд - меншікті күрделі қаржы салымы, тг/Гкал

Амортизациялық аударымдар негізгі қордың әрбір топтары бойынша мына формуламен анықталады:

мұнда Соф - негізгі қорлардың баланстық құны, мың тенге

На - амортизацияның жылдық нормасы, %

Кесте 1 - Амортизациялық аударымдар есептеулері

Ағымдағы жөндеу шығындарын анықтау

Қазандықтағы элементтердің ағымдағы жөндеу шығындарын олардың амортизациясынан нормативті аударымдар бойынша ірілендіріп анықтауға болады, ол үшін мына формула қолданылады:

С _рем = β _рем * С _ам =0, 2*87, 82=17, 56 млн. тг

мұнда β _рем - жөндеуге аударылатын жарнаны ескеретін коэффициент,

β _рем = 0, 2

Еңбек төлемі шығынын есептеу

Өнекәсіптік кәсіпорын пресоналының санын және құрылымын есептеу

Жұмысшылардың санын еспетеудің бірінші кезеңі жұмыс кестесін таңдау болып табылады. Заңға сәйкес жұмыс аптасы 40 сағ аспауы керек. Бір жұмысшының жоспар кезеңі ағымындағы жұмыс орнының басында болып, өзінің міндеттерін атқаруға кеткен уақыт жұмыс уақытының тиімді қоры деп аталады және мына формула бойынша анықталады:

F = [D _k - (D _в + D _n + D _oo + D _дo + D _б + D _го ) ] * τ _см =

[365 - (96 +10 +22 +10 + 3 +2) ] *8=1776 сағ

мұнда D _k - жоспарланған кезеңдегі күнтізбе күндерінің саны (365-366 күн) ;

D _в - демалыс күндерінің саны;

D _n - мереке күндерінің саны (10 күн) ;

D _oo - негізгі демалыстың ұзақтығы (22 күн) ;

D _дo - қосымша демалыс күндер саны (10 күн) ;

D _б - ауруға байланысты жұмысқа келмеген күндер саны (3 күн) ;

D _го - мемлекеттік және қоғамдық міндеттерді орындау күндер саны (2 күн) ;

τ _см - ауысым ұзақтығы (6 ÷ 12сағат) .

Кесте 2 - Санат бойынша жұмыс істеушілердің құрылымы

Кесте 3 - Жұмысшыларды разряд және еңбек шарты бойынша бөлу

1. 4. 2 Жұмысшылардың жалақы қоры (негізгі және көмекші)

Әрбір санат шегіндегі орташа тарифтік ставка мына формула бойынша анықталады:

мұнда К ^j _т - жұмыс санттары бойынша орташаөлшенген тарифтік коэффициент; К ^j _т =1, 27

К ^j _тi - i -ші разрядты жұмысшының тарифтік коэффициенті;

n - разрядтар саны;

N ^j _i - i-ші разрядты жұмысшылардың тізімдік саны.

Кесте 4 - Орташа өлшенген тарифтік ставкалар

мұнда k ^j - еңбек шартын ескеретін коэффициент.

Әрбір санаттағы жұмыстар шегінде орташа сағаттық тарифтік ставка мына формула бойынша анықталады:

ЗП ^в _час = К ^j _т * С ^j _час * k ^j =1, 27*150*1, 47=280, 03 тенге/сағ

ЗП ^ов _час = К ^j _т * С ^j _час * k ^j =1, 27*150*1, 57=299, 08 тенге/сағ

мұнда С ^j _час - қалыпты, зиянды және өте зиянды еңбек шарты на сәйкес еңбек төлемі бойынша i-ші разрядтың сағаттық тарифтік ставкасы, С ^ну _час =150 тг/сағ.

Бұл жұмысшылар үшін еңбек төлемі мерзімдік-сыйлықты жүйе бойынша жүргізіледі. Сыйақының жоспарлы пайызы мерзімдік жалақының 40-50% құрайды. Сыйақыдан басқа қосымша үстемелер мерзімдік жалақының 15% мөлшерінде жоспарланады (түнгі уақыттағы жұмысы, экология, жабдықтың авариясыз жұмысы үшін және т. б. ) . Жұмысшылардың мерзімдік жалақысының тарифтік қоры мына формуламен анықталады:

мұнда F - бір жұмысшының жеке жылдық жұмыс уақыт қоры (сағат) .

Мерзімді-сыйлықты жүйеде негізгі жалақы келесідей анықталады:

Қосымша жалақы қорына заңда қарастырылған жұмыспен өтелмеген уақыт үшін төленетін төлемдер кіреді және ол курстық жұмыста негізгі жалақының пайызы ретінде анықталады:

ДЗП = Dдзп ОЗП=0, 123*15902904, 15=1956057, 21 тенге

мұнда Dдзп - негізгі жалақыдағы қосымша жалақының үлес мөлшері.

Dдзп = (Dоо + Dдо + Dб + Dпр) / Dк=(22+10+3+10) /366=0, 123

Сонымен негізгі және көмекші жұмысшылардың жалақы қоры мынаған тең:

ФЗП = ОЗП + ДЗП=15902904, 15+1956057, 21=17858961, 36тенге

Зейнетақы аударымы=17858961, 36*10%=1785896, 13тенге

Әлеуметтік салық=(17858961, 36-1785896, 13) *20%=3214613, 04тенге

Әлеуметтік салық сомасын барлық төлемдердің сомасынан (негізгі және қосымша) 20% бойынша міндетті аударым Зейнетақы жинақтау қорын (төлемдер сомасының 10%) ескермей анықтау орынды.

Есептеулер нәтижесі төмендегі кестеге толтырылады.

Кесте 5 - Жұмысшылардың жалақы қоры

1. 4. 3 Әкімшілік персоналдарының жалақы қорын есептеу

Әкімшілік қызметкерлердің жалақы қорын есептеуде есептеу нүктесі ретінде минималды айлық жалақыны (МАЖ) қабылдауға болады. Бұл жалақыны кәсіпорын Қазақстан Үкіметімен бекітілген МАЖ аз болмайды деген есеппен бекітеді. МАЖ, сәйкес тарифтік және лауазымдық коэффициенттер негізінде сәйкес санаттағы әкімшілік қызметкерлердің айлық жалақысы есептеуге болады. Бұл көрсеткіштердің орташа мәндері төмендегі кестеде берілген.

Кесте 6 - Әкімшілік қызметкерлердің тарифтік және лауазымдық коэффициенттері

ЗП ^j _т = К ^j _тар * МЗП * К ^j _д

ЗП ^Б _т = 3, 4*1*3=102000 тенге

ЗП ^М _т =2, 75*1*2, 5=68750 тенге

ЗП ^{Т. К} _т =1, 6*1*1, 5=24000 тенге

К ^j _тар и К ^j _д коэффициенттері жоғарыдағы кестеден алынады, ал МАЖ болжанған кезеңге 10 000 тенге/ай тең етіп қабылданады.

Санаттар бойынша әкімшілік персоналдардың ЖҚ анықтаймыз:

мұнда N ^j _адм - штаттық кесте бойынша сәйкес санаттағы қызметкерлердің саны;

n - бір жылдағы айлар саны (12 ай) .

Бұл санаттар бойынша демалыс төлемі жеке жоспарланбайды және әлеуметтік салық жұмысшы санаттарындағыдай есептеледі.

1. 4. 4 Қазандықта жұмыс істеушілердің еңбек төлемі бойынша шығынын есептеу

Қазандықта жұмыс істеушілердің еңбек төлемі бойынша шығын барлық санаттағы персоналдардың ЖҚ қосындысына тең:

С _зп = ФЗП _раб + ФЗП _адм =28599056, 46+15972000=44571056, 46 тенге

Кесте 7 - Жалақы қорының жиынтық кестесі

Басқадай шығындарды есептеу

Жалпы қазандық және басқадай шығындарды курстық жұмыста шартты түрде анықтаймыз:

С _пр = β _пр * (С _ам + С _зп + С _рем ) =

=0, 3*(82, 89+33, 83+16, 58) =39, 99 млн. тенге ,

мұнда β _пр - суға, қосалқы материалдарға, жылуландыруға, желдетуге, ішкі жоғалтуларға және т. б. жұмсалған шығындарды ескеретін коэффициент, (β _пр = 0, 3) .

Жіберілген жылу энергиясының өзіндік құнын есептеу

Қазандықтағы жылу энергисының толық өзіндік құны келесідей көрсетуге болады (млн. тг) :

С _пол = С _т + С _ам + С _рем + С _зл + С _пр =504, 7+82, 89+16, 58+33, 83+39, 99=677, 99 млн. тг

мұнда С _т - отын шығыны;

С _ам - амортизация;

С _рем - жабдықты жөндеу;

С _зл - жалақы шығындары аударыммен қоса;

С _пр - басқадай шығындар (олар өзіндік қажеттіліктер мен жоғалтуларды қарастырады) .

Кесте 8 - Шығын құрылымы

Сурет 1 - Өзіндік құн құрылымы

Қазандықтағы жылу энергисының меншікті өзіндік құны мынаны құрайды:

ҚАЗАНДЫҚ ЖҰМЫСЫНЫҢ ТИІМДІЛІК КӨРСЕТКІШТЕРІН ЕСЕПТЕУ

2. 1 Өнімнің бағасын есептеу

Баға - кәсіпорын үшін ең маңызды көрсеткіштердің бірі. Оның негізгі функциясы тауар сатудан алынған ақша түсімін қамтамасыз ету.

Баға белгілеу - кешенді және шиеленіскен үрдіс. Оның барысында көптеген факторларды ескеру және келісімдерге сүйенуге тура келеді: өндірістің міндеттерін және маркетингтік зерттеулерін, қаржы нәтижелерін, бәсекелестік, тұтынушының психологиясын, әрекеттегі заңдарын ескеру керек. Осы курстық жұмыста біздің елімізде ең қарапайым және көп таралған орта шығындар плюс пайда, баға белгілеу әдісін пайдаланамыз. Бұл әдіс бойынша тауардың өзіндік құнына белгілі үстеме баға есептеледі, яғни өнімнің бағасын формула бойынша анықтауға болады:

Ц = Sп * (1 + Rз) = 675, 96*(1+0, 1) =743, 56 тенге/Гкал

мұндағы: Sп - өнім бірлігінің толық өзіндік құны;

Rз - өндірістің пайдалылығының тиімді деңгейін ескеретін коэффициент (жылу рентабелділігін R = 10% тең етіп қабылдаймыз) .

2. 2 Пайда алудың қаржы көрсеткішін есептеу

Кез-келеген коммерциялық бастаудың негізгі мақсаты жалпы түсім мен таза пайданы анықтау. Жалпы түсім келесі өрнекпен анықталады:

D = Q _отоп * Ц=1003*743, 56=745790, 68 мың тенге

мұнда Ц - жіберілген жылу энергиясының бағасы.

Бюджетке түсетін аударымдар, айыптар, несиеге пайыз және басқа бірінші кезектегі төлемдер шегерілген жалпы пайда - есептік (таза) деп аталады және таза пайда келесідей анықталады:

П =С _пол * R /100*(1 - Н / 100) =677, 99*10/100*(1-30/100) =47, 76 млн. тенге

мұнда Н - табыс салығы (пайдаға салынатын салық), іс жүзіндегі заңдар бойынша табыс салығының қойылымы 30%.

2. 3 Өндірістің тиімділігін бағалау

Кез-келген экономикалық жүйенің мақсаты қолдағы ресурспен барынша мүмкін нәтижеге жету:

1. Қор кайтарым:

мұндағы: Соф -негізгі қорлардың құны.

... жалғасы

Қазандықтағы жылу энергиясының өзіндік құнын есептеу

Қазақстан Республикасының мемлекеттік энергияны үнемдеу бағдарламасы

Кәсіпорынның негізгі өндіріс шығындарының есебі мен аудиті жайлы

Электр энергиясының түрлену және тұтыну процесі

Шығындар аудиті

Қазандықтан шыққан будың жұмысшы қысымы

Капитал қозғалысы ЖШС мысалында

Алматы ЖЭО-1дегі БКЗ-160-100 қазандығын жаңғырту

Өндіріске кеткен шығындар есебі

Үстеме шығыстардың есебі

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс