Қазандық бойынша өндірістің жылдық шығындарын анықтау
Өндірістік жұмысшылардың категориялары: 4
Кадрлар саны мен құрамын жоспарлау. 4
Еңбек өнімділігі 5
Энергетикадағы өндірістің шығындары мен өзіндік құны. 5
1 ҚАЗАНДЫҚ БОЙЫНША ӨНДІРІСТІҢ ЖЫЛДЫҚ ШЫҒЫНДАРЫН АНЫҚТАУ 7
Отын шығынын анықтау 7
Амортизациялық аударымды анықтау 8
Ағымдағы жөндеу шығындарын анықтау 8
Еңбек төлемі шығынын есептеу 9
Өнекәсіптік кәсіпорын пресоналының санын және құрылымын есептеу 9
1.4.2 Жұмысшылардың жалақы қоры (негізгі және көмекші) 10
1.4.3 Әкімшілік персоналдарының жалақы қорын есептеу 12
1.4.4 Қазандықта жұмыс істеушілердің еңбек төлемі бойынша шығынын есептеу 13
Басқадай шығындарды есептеу 14
Жіберілген жылу энергиясының өзіндік құнын есептеу 14
ҚАЗАНДЫҚ ЖҰМЫСЫНЫҢ ТИІМДІЛІК КӨРСЕТКІШТЕРІН ЕСЕПТЕУ 15
2.1 Өнімнің бағасын есептеу 15
2.2 Пайда алудың қаржы көрсеткішін есептеу 16
2.3 Өндірістің тиімділігін бағалау 16
3 ЖҮЙЕЛІК ГРАФИК ТҰРҒЫЗУ 17
3.1 Жүйелік графиктің есептік параметрлері 18
3.2 Жүйелік графиктің графикалық түрі 19
Жүйелік графиктің сандық көрсеткіштері 19
Қорытынды 20
Қолданылған әдебиет тізімі 21
Кадрлар саны мен құрамын жоспарлау. 4
Еңбек өнімділігі 5
Энергетикадағы өндірістің шығындары мен өзіндік құны. 5
1 ҚАЗАНДЫҚ БОЙЫНША ӨНДІРІСТІҢ ЖЫЛДЫҚ ШЫҒЫНДАРЫН АНЫҚТАУ 7
Отын шығынын анықтау 7
Амортизациялық аударымды анықтау 8
Ағымдағы жөндеу шығындарын анықтау 8
Еңбек төлемі шығынын есептеу 9
Өнекәсіптік кәсіпорын пресоналының санын және құрылымын есептеу 9
1.4.2 Жұмысшылардың жалақы қоры (негізгі және көмекші) 10
1.4.3 Әкімшілік персоналдарының жалақы қорын есептеу 12
1.4.4 Қазандықта жұмыс істеушілердің еңбек төлемі бойынша шығынын есептеу 13
Басқадай шығындарды есептеу 14
Жіберілген жылу энергиясының өзіндік құнын есептеу 14
ҚАЗАНДЫҚ ЖҰМЫСЫНЫҢ ТИІМДІЛІК КӨРСЕТКІШТЕРІН ЕСЕПТЕУ 15
2.1 Өнімнің бағасын есептеу 15
2.2 Пайда алудың қаржы көрсеткішін есептеу 16
2.3 Өндірістің тиімділігін бағалау 16
3 ЖҮЙЕЛІК ГРАФИК ТҰРҒЫЗУ 17
3.1 Жүйелік графиктің есептік параметрлері 18
3.2 Жүйелік графиктің графикалық түрі 19
Жүйелік графиктің сандық көрсеткіштері 19
Қорытынды 20
Қолданылған әдебиет тізімі 21
Кіріспе
Экономика бұл тауарлар мен қызмет көрсетулерді өндіру, бөлу, сату және пайдалану жөніндегі қоғамдық ғылым, яғни адам қызметінің саласы болып адамның қажеттілігін қанағаттандыруға қызмет етеді және барлық экономикалық ғылымдардың жалпы объектісі болып табылады.
Кәсіпорын экономикасы басқа да экономикалық ғылымдармен тығыз байланысты: макро, микро, менеджмент, маркетинг, статистика.
Сала экономикасын зерттеудің негізгі объектісіне жататындар:
• Кәсіпорынның өндірістік құрылымы
• өнеркәсіп өндірісінің үлгісі
• өндіріс кезеңін ұйымдастыру
• шарушылық стратегиясын таңдау
• өнімді өндіру, жоспарлау және сатуға әзірлеу
• өндірісті қалыптастыру, капиталды пайдалану және кәсіпорынның табысын қорландыру
• өндірістің материалдық техникалық базасымен қамтамасыз етілуі
• өндірістік шығындарды қалыптастыру, өнімнің өзіндік құн калькуляциясы
• өндірістің баға саясаты
• өндірістің қаржы ресурстары
• кадрларды іріктеу, жұмыс алу, еңбекті ұйымдастыру, еңбек ақы төлеу жүйесі және еңбек өнімділігін арттыруды ынталандыру.
Өндірістік жұмысшылардың категориялары:
1. Кәсіпорын жұмысшысы:
А) негізгі жұмысшылар- кәсіпорынның негізгі қызметі бойынша жұмыс істейді.
Б) көмекші жұмысшылар- функционалды топтарда жұмыс істейді.(негізгі жұмысшыларға қызмет көрсетеді).
2. Басқарушы- кәсіпорынның басшылық лауазымына ие болатын жұмысшылар: директор, мастер, бас мамандар.
3. Мамандар- жоғарғы немесе арнайы орта білімдері бар және арнайы білімі жоқ бірақ белгілі бір лауазымға ие жұмыскер(экономист, менеджер).
4. Қызметкерлер-құжаттарды дайындау, шаруашылық қызмет көрсетуді есептеу және бақылау жұмыстарын реттейді(кассир, хатшы).
5. Кіші қызмет көрсету персоналдар- қызмет орындарын күтумен айналысатын жұмыскерлер(курьер, ауласыпырушылар, күзетшілер).
6. Оқушылар- әр түрлі категориялы жұмыстың олардың жалпы санына қатынасын цехтың участоктың кадрлар құрылымын сипаттайды.
Кадрлар саны мен құрамын жоспарлау.
Кадрлар қажеттілігі топ және категориялар бойынша бөлек-
бөлек жоспарланады. Кәсіпорындағы персоналдың санын жоспарлаудың екі құрамын бөледі:
1. тізімдік құрам- барлық тұрақты және уақытша қызметкерлер, санымен қатар іс- сапардағы және демалыстағы жұмыскерлер саны енгізіледі.
2. келу құрамы-тәулік ішінде жұмысқа нақты келген жұмысшылар саны.
Еңбек өнімділігі
Еңбек өнімділігі жұмыстың уақыт бірлігіне өнім келісіммен немесе өндірілген өнім, не орындалған жұмыс бірлігіне кеткен еңбек шығынымен анықталады.
Еңбек өнімділігінің өсу резервіне қолданылмаған еңбек ресурстарын үнемдеу мүмкінділіктері жатады. Өндіріс ішіндегі резервтер қондырғы және жұмыс күшін неғұрлым тиімдірек қолдануға жетілдіруге, сонымен қатар жұмыс уақытының шығынын азайтуға, шикізат, материалдар, капитал және де басқа да ресурстарды үнемдеуге негізделеген.Еңбек өнімділігінің өсу резерві, ағынды және перспективті болып бөлінеді.Ағынды резерв жуық аралықта жүзеге асады және айтарлықтай мерзімді шығынды қажет етеді. Оның қатарына қондырғыны дұрыс қолдану, ақауларды азайту және қысқарту, еңбек ақы жүйесінің тиімдіре қолдану, өндірісті ұйымдастыру және басқарудын жетілдіру жатады.
Еңбек өнімділігінің өсірудің перспективті резерві өндірісті қайта құруды, жаңа технологияны еңгізуді қажет етеді. Оған қосымша капиталды қор және жұмысты жүзеге асыруға айтарлықтай уақыт керек.
Энергетикадағы өндірістің шығындары мен өзіндік құны.
Шығын соңғы өнімді алу мақсатындағы өндіріс процесінде пайдаланылатын ресурстардың ақшалай көрінісі.Олар келесідей топтарға бөлінеді:
1 Өндіріске және қызмет көрсетуге (шығындалатын) жұмсалатын шығындар – көрсетілетін қызметтердің және өнімнің өзіндік құнынан өтелетін шығындар.
2 Өндірісті ұлғайтуға және игеруге жаңартуға жұмсалатын күрделі шығындар. Олар аммортизациялық қормен, кәсіпорынның пайдасымен, бағалы қағаздармен және несиелер арқылы өтеледі.
3 Кәсіпорынның әлеуметтік мәдени және тұрғын-үй мұқтаждықтарына жұмсалатын шығындар.
Экономика бұл тауарлар мен қызмет көрсетулерді өндіру, бөлу, сату және пайдалану жөніндегі қоғамдық ғылым, яғни адам қызметінің саласы болып адамның қажеттілігін қанағаттандыруға қызмет етеді және барлық экономикалық ғылымдардың жалпы объектісі болып табылады.
Кәсіпорын экономикасы басқа да экономикалық ғылымдармен тығыз байланысты: макро, микро, менеджмент, маркетинг, статистика.
Сала экономикасын зерттеудің негізгі объектісіне жататындар:
• Кәсіпорынның өндірістік құрылымы
• өнеркәсіп өндірісінің үлгісі
• өндіріс кезеңін ұйымдастыру
• шарушылық стратегиясын таңдау
• өнімді өндіру, жоспарлау және сатуға әзірлеу
• өндірісті қалыптастыру, капиталды пайдалану және кәсіпорынның табысын қорландыру
• өндірістің материалдық техникалық базасымен қамтамасыз етілуі
• өндірістік шығындарды қалыптастыру, өнімнің өзіндік құн калькуляциясы
• өндірістің баға саясаты
• өндірістің қаржы ресурстары
• кадрларды іріктеу, жұмыс алу, еңбекті ұйымдастыру, еңбек ақы төлеу жүйесі және еңбек өнімділігін арттыруды ынталандыру.
Өндірістік жұмысшылардың категориялары:
1. Кәсіпорын жұмысшысы:
А) негізгі жұмысшылар- кәсіпорынның негізгі қызметі бойынша жұмыс істейді.
Б) көмекші жұмысшылар- функционалды топтарда жұмыс істейді.(негізгі жұмысшыларға қызмет көрсетеді).
2. Басқарушы- кәсіпорынның басшылық лауазымына ие болатын жұмысшылар: директор, мастер, бас мамандар.
3. Мамандар- жоғарғы немесе арнайы орта білімдері бар және арнайы білімі жоқ бірақ белгілі бір лауазымға ие жұмыскер(экономист, менеджер).
4. Қызметкерлер-құжаттарды дайындау, шаруашылық қызмет көрсетуді есептеу және бақылау жұмыстарын реттейді(кассир, хатшы).
5. Кіші қызмет көрсету персоналдар- қызмет орындарын күтумен айналысатын жұмыскерлер(курьер, ауласыпырушылар, күзетшілер).
6. Оқушылар- әр түрлі категориялы жұмыстың олардың жалпы санына қатынасын цехтың участоктың кадрлар құрылымын сипаттайды.
Кадрлар саны мен құрамын жоспарлау.
Кадрлар қажеттілігі топ және категориялар бойынша бөлек-
бөлек жоспарланады. Кәсіпорындағы персоналдың санын жоспарлаудың екі құрамын бөледі:
1. тізімдік құрам- барлық тұрақты және уақытша қызметкерлер, санымен қатар іс- сапардағы және демалыстағы жұмыскерлер саны енгізіледі.
2. келу құрамы-тәулік ішінде жұмысқа нақты келген жұмысшылар саны.
Еңбек өнімділігі
Еңбек өнімділігі жұмыстың уақыт бірлігіне өнім келісіммен немесе өндірілген өнім, не орындалған жұмыс бірлігіне кеткен еңбек шығынымен анықталады.
Еңбек өнімділігінің өсу резервіне қолданылмаған еңбек ресурстарын үнемдеу мүмкінділіктері жатады. Өндіріс ішіндегі резервтер қондырғы және жұмыс күшін неғұрлым тиімдірек қолдануға жетілдіруге, сонымен қатар жұмыс уақытының шығынын азайтуға, шикізат, материалдар, капитал және де басқа да ресурстарды үнемдеуге негізделеген.Еңбек өнімділігінің өсу резерві, ағынды және перспективті болып бөлінеді.Ағынды резерв жуық аралықта жүзеге асады және айтарлықтай мерзімді шығынды қажет етеді. Оның қатарына қондырғыны дұрыс қолдану, ақауларды азайту және қысқарту, еңбек ақы жүйесінің тиімдіре қолдану, өндірісті ұйымдастыру және басқарудын жетілдіру жатады.
Еңбек өнімділігінің өсірудің перспективті резерві өндірісті қайта құруды, жаңа технологияны еңгізуді қажет етеді. Оған қосымша капиталды қор және жұмысты жүзеге асыруға айтарлықтай уақыт керек.
Энергетикадағы өндірістің шығындары мен өзіндік құны.
Шығын соңғы өнімді алу мақсатындағы өндіріс процесінде пайдаланылатын ресурстардың ақшалай көрінісі.Олар келесідей топтарға бөлінеді:
1 Өндіріске және қызмет көрсетуге (шығындалатын) жұмсалатын шығындар – көрсетілетін қызметтердің және өнімнің өзіндік құнынан өтелетін шығындар.
2 Өндірісті ұлғайтуға және игеруге жаңартуға жұмсалатын күрделі шығындар. Олар аммортизациялық қормен, кәсіпорынның пайдасымен, бағалы қағаздармен және несиелер арқылы өтеледі.
3 Кәсіпорынның әлеуметтік мәдени және тұрғын-үй мұқтаждықтарына жұмсалатын шығындар.
Қолданылған әдебиет тізімі
1. Крузне С.Л. Экономика энергетики – М, 1978
2. Мескон М.Х. Альберт Н. Основы менеджмента
3. Самсонов В.С. Экономика промышленных предприятий энергокомплекса – М, 2003
4. Зайцев Н.Н. Экономика промышленного предприятия – М, 2000
5. Гранецкий В.Н. Организация производства и менеджмента промышленного предприятия – М, 2001
6. Методические указания по выполнению курсовой работы – Усть – Каменогорск, ВКТУ, 2000
7. Макаренко М.В. Производственный менеджмент – М, 1998
1. Крузне С.Л. Экономика энергетики – М, 1978
2. Мескон М.Х. Альберт Н. Основы менеджмента
3. Самсонов В.С. Экономика промышленных предприятий энергокомплекса – М, 2003
4. Зайцев Н.Н. Экономика промышленного предприятия – М, 2000
5. Гранецкий В.Н. Организация производства и менеджмента промышленного предприятия – М, 2001
6. Методические указания по выполнению курсовой работы – Усть – Каменогорск, ВКТУ, 2000
7. Макаренко М.В. Производственный менеджмент – М, 1998
СОДЕРЖАНИЕ
Өндірістік жұмысшылардың категориялары: 4
Кадрлар саны мен құрамын жоспарлау. 4
Еңбек өнімділігі 5
Энергетикадағы өндірістің шығындары мен өзіндік құны. 5
1 ҚАЗАНДЫҚ БОЙЫНША ӨНДІРІСТІҢ ЖЫЛДЫҚ ШЫҒЫНДАРЫН АНЫҚТАУ 7
Отын шығынын анықтау 7
Амортизациялық аударымды анықтау 8
Ағымдағы жөндеу шығындарын анықтау 8
Еңбек төлемі шығынын есептеу 9
Өнекәсіптік кәсіпорын пресоналының санын және құрылымын есептеу 9
1.4.2 Жұмысшылардың жалақы қоры (негізгі және көмекші) 10
1.4.3 Әкімшілік персоналдарының жалақы қорын есептеу 12
1.4.4 Қазандықта жұмыс істеушілердің еңбек төлемі бойынша шығынын
есептеу 13
Басқадай шығындарды есептеу 14
Жіберілген жылу энергиясының өзіндік құнын есептеу 14
ҚАЗАНДЫҚ ЖҰМЫСЫНЫҢ ТИІМДІЛІК КӨРСЕТКІШТЕРІН ЕСЕПТЕУ 15
2.1 Өнімнің бағасын есептеу 15
2.2 Пайда алудың қаржы көрсеткішін есептеу 16
2.3 Өндірістің тиімділігін бағалау 16
3 ЖҮЙЕЛІК ГРАФИК ТҰРҒЫЗУ 17
3.1 Жүйелік графиктің есептік параметрлері 18
3.2 Жүйелік графиктің графикалық түрі 19
Жүйелік графиктің сандық көрсеткіштері 19
Қорытынды 20
Қолданылған әдебиет тізімі 21
Кіріспе
Экономика бұл тауарлар мен қызмет көрсетулерді өндіру, бөлу, сату және
пайдалану жөніндегі қоғамдық ғылым, яғни адам қызметінің саласы болып
адамның қажеттілігін қанағаттандыруға қызмет етеді және барлық экономикалық
ғылымдардың жалпы объектісі болып табылады.
Кәсіпорын экономикасы басқа да экономикалық ғылымдармен тығыз
байланысты: макро, микро, менеджмент, маркетинг, статистика.
Сала экономикасын зерттеудің негізгі объектісіне жататындар:
• Кәсіпорынның өндірістік құрылымы
• өнеркәсіп өндірісінің үлгісі
• өндіріс кезеңін ұйымдастыру
• шарушылық стратегиясын таңдау
• өнімді өндіру, жоспарлау және сатуға әзірлеу
• өндірісті қалыптастыру, капиталды пайдалану және кәсіпорынның табысын
қорландыру
• өндірістің материалдық техникалық базасымен қамтамасыз етілуі
• өндірістік шығындарды қалыптастыру, өнімнің өзіндік құн калькуляциясы
• өндірістің баға саясаты
• өндірістің қаржы ресурстары
• кадрларды іріктеу, жұмыс алу, еңбекті ұйымдастыру, еңбек ақы төлеу жүйесі
және еңбек өнімділігін арттыруды ынталандыру.
Өндірістік жұмысшылардың категориялары:
1. Кәсіпорын жұмысшысы:
А) негізгі жұмысшылар- кәсіпорынның негізгі қызметі бойынша жұмыс
істейді.
Б) көмекші жұмысшылар- функционалды топтарда жұмыс істейді.(негізгі
жұмысшыларға қызмет көрсетеді).
2. Басқарушы- кәсіпорынның басшылық лауазымына ие болатын жұмысшылар:
директор, мастер, бас мамандар.
3. Мамандар- жоғарғы немесе арнайы орта білімдері бар және арнайы білімі
жоқ бірақ белгілі бір лауазымға ие жұмыскер(экономист, менеджер).
4. Қызметкерлер-құжаттарды дайындау, шаруашылық қызмет көрсетуді есептеу
және бақылау жұмыстарын реттейді(кассир, хатшы).
5. Кіші қызмет көрсету персоналдар- қызмет орындарын күтумен айналысатын
жұмыскерлер(курьер, ауласыпырушылар, күзетшілер).
6. Оқушылар- әр түрлі категориялы жұмыстың олардың жалпы санына қатынасын
цехтың участоктың кадрлар құрылымын сипаттайды.
Кадрлар саны мен құрамын жоспарлау.
Кадрлар қажеттілігі топ және категориялар бойынша бөлек-
бөлек жоспарланады. Кәсіпорындағы персоналдың санын жоспарлаудың екі
құрамын бөледі:
1. тізімдік құрам- барлық тұрақты және уақытша қызметкерлер, санымен қатар
іс- сапардағы және демалыстағы жұмыскерлер саны енгізіледі.
2. келу құрамы-тәулік ішінде жұмысқа нақты келген жұмысшылар саны.
Еңбек өнімділігі
Еңбек өнімділігі жұмыстың уақыт бірлігіне өнім келісіммен немесе
өндірілген өнім, не орындалған жұмыс бірлігіне кеткен еңбек шығынымен
анықталады.
Еңбек өнімділігінің өсу резервіне қолданылмаған еңбек
ресурстарын үнемдеу мүмкінділіктері жатады. Өндіріс ішіндегі резервтер
қондырғы және жұмыс күшін неғұрлым тиімдірек қолдануға жетілдіруге, сонымен
қатар жұмыс уақытының шығынын азайтуға, шикізат, материалдар, капитал және
де басқа да ресурстарды үнемдеуге негізделеген.Еңбек өнімділігінің өсу
резерві, ағынды және перспективті болып бөлінеді.Ағынды резерв жуық
аралықта жүзеге асады және айтарлықтай мерзімді шығынды қажет етеді. Оның
қатарына қондырғыны дұрыс қолдану, ақауларды азайту және қысқарту, еңбек
ақы жүйесінің тиімдіре қолдану, өндірісті ұйымдастыру және басқарудын
жетілдіру жатады.
Еңбек өнімділігінің өсірудің перспективті резерві өндірісті қайта
құруды, жаңа технологияны еңгізуді қажет етеді. Оған қосымша капиталды қор
және жұмысты жүзеге асыруға айтарлықтай уақыт керек.
Энергетикадағы өндірістің шығындары мен өзіндік құны.
Шығын соңғы өнімді алу мақсатындағы өндіріс процесінде
пайдаланылатын ресурстардың ақшалай көрінісі.Олар келесідей топтарға
бөлінеді:
1. Өндіріске және қызмет көрсетуге (шығындалатын) жұмсалатын шығындар –
көрсетілетін қызметтердің және өнімнің өзіндік құнынан өтелетін
шығындар.
2. Өндірісті ұлғайтуға және игеруге жаңартуға жұмсалатын күрделі
шығындар. Олар аммортизациялық қормен, кәсіпорынның пайдасымен,
бағалы қағаздармен және несиелер арқылы өтеледі.
3. Кәсіпорынның әлеуметтік мәдени және тұрғын-үй мұқтаждықтарына
жұмсалатын шығындар.
Кесте 1 – Есептеулер үшін бастапқы мәліметтер
№ Көрсеткіштер БелгіленӨлшем Саны Ескерту
пп уі бірлігі
1 Отын түрі - - Көмір
2 Отын бағасы Цт тгт 1800
3 Отынның Qрн Гкалчас 4400
төменгі жану
жылулық
қабілеттілігі
4 Қазандықтың ηкн % 80
нетто ПӘК
5 Бекітілген Qуст Гкалсағ - Qуст =
жылу қуаты 100+α*10=100+8*10=18
0
α=28
6 Максимум τуст Сағжыл - τ уст =
жүктемені 5000+α1*100=5000+0*1
пайдалану 00=5000
сағатының саны 28=2+8=10=α1
7 Меншікті Куд млн.тг. - Куд = 6 + 0,1*
күрделі қаржы Гкал α2=6+0,1*2=6,2
салымы α2 =28
8 ӨКП меншікті nшт адам 0,3 ÷ 0,350,3
саны Гкалчас
1 ҚАЗАНДЫҚ БОЙЫНША ӨНДІРІСТІҢ ЖЫЛДЫҚ ШЫҒЫНДАРЫН АНЫҚТАУ
Отын шығынын анықтау
Отын шығынының құны отынның жылдық қажеттілігі және ҚҚС-сыз отын бағасы
негізінде анықталады.
Ст = Вт * (Цт+Цтр.т),
мұнда Вт – отынның жылдық шығыны, мың т;
Цт – отынның ҚҚС-сыз бағасы;
- отынды тасымалдау тарифі.
мұнда Цндс – баға ҚҚС-мен (тапсырманы қараңыз), тенге
n – ҚҚС ставкасы, % (15%).
Бір тонна көмірді тасымалдау шығыны келесі теңдікпен анықталады:
,
мұнда: - темір жолдың кең жолтабаны арқылы отынды тасымалдаудың
теміржолдық тарифі (ш.б.-гі, жүккөтергіштігі 63 тонналық төрт остьі вагон).
мұнда βну – тұрақсыз режимді ескеретін коэффициент, βну = 0,01;
αпот – көліктік жоғалтуларды ескеретін коэффициент (αпот = 5%);
Qотп - қарастырылған кезеңдегі тұтынушыларға жіберілген жылу саны,
мың Гкал.
Qотп = Qуст * τуст=180*5000=900000 Гкалжыл
мұнда Qуст - бекітілген жылу қуаты, Гкалсағ;
τуст - максимум жүктемені пайдалану сағатының саны, сағжыл
Ст = Вт * (Цт+Цтр.т)=271*(1565,2+106)=452895, 2 мың тенге
Амортизациялық аударымды анықтау
Негізгі қорлардың құнын шартты түрде келесі формула арқылы анықтауға
болады:
Соф = Куд * Qуст =6,2*180=1116 млн.тг.
мұнда Куд – меншікті күрделі қаржы салымы, тгГкал
Амортизациялық аударымдар негізгі қордың әрбір топтары бойынша мына
формуламен анықталады:
мұнда Соф – негізгі қорлардың баланстық құны, мың тенге
На - амортизацияның жылдық нормасы, %
Кесте 1 - Амортизациялық аударымдар есептеулері
НҚ түрлері Менш. Соф, АмортизацияАмортизац
салм., % млн.тг нормасы, % . ауд.
сомасы,
мың тг
Ғимараттар 13 145,08 1,2 1740
Үймереттер 17 189,72 5 9480
Беріліс қондырғылары 34 379,44 4,0 15200
Машиналар (күштік, жұмыстық), 33 368,28 15 55240
жабдықтар
Құрал-саймандар, инвентарь 2 22,32 20 4460
Көлік құралдары 1 11,16 15 1700
Барлығы: 100 1116 60,2 87820
Ағымдағы жөндеу шығындарын анықтау
Қазандықтағы элементтердің ағымдағы жөндеу шығындарын олардың
амортизациясынан нормативті аударымдар бойынша ірілендіріп анықтауға
болады, ол үшін мына формула қолданылады:
Срем = βрем * Сам=0,2*87,82=17,56 млн.тг
мұнда βрем – жөндеуге аударылатын жарнаны ескеретін коэффициент,
βрем = 0,2
Еңбек төлемі шығынын есептеу
Өнекәсіптік кәсіпорын пресоналының санын және құрылымын есептеу
Жұмысшылардың санын еспетеудің бірінші кезеңі жұмыс кестесін таңдау
болып табылады. Заңға сәйкес жұмыс аптасы 40 сағ аспауы керек. Бір
жұмысшының жоспар кезеңі ағымындағы жұмыс орнының басында болып, өзінің
міндеттерін атқаруға кеткен уақыт жұмыс уақытының тиімді қоры деп аталады
және мына формула бойынша анықталады:
F = [Dk – (Dв + Dn + Doo + Dдo + Dб + Dго)] * τсм=
[365 – (96 +10 +22 +10 + 3 +2)]*8=1776 сағ
мұнда Dk – жоспарланған кезеңдегі күнтізбе күндерінің саны (365–366 күн);
Dв – демалыс күндерінің саны;
Dn – мереке күндерінің саны (10 күн);
Doo – негізгі демалыстың ұзақтығы (22 күн);
Dдo – қосымша демалыс күндер саны (10 күн);
Dб – ауруға байланысты жұмысқа келмеген күндер саны (3 күн);
Dго – мемлекеттік және қоғамдық міндеттерді орындау күндер саны (2
күн);
τсм – ауысым ұзақтығы (6 ÷ 12сағат).
Кесте 2 – Санат бойынша жұмыс істеушілердің құрылымы
1 Негізгі жұмысшылар (қазандық машинистері) 16
54
2 Көмекші жұмысшылар (отынберу, күлді шығару, 14
ағымдағы жөндеу)
3 Техникалық қызметкерлер (лаборанттар, табельші,13
сыпырушыжәне т.б.)
4 Мамандар (экономистер, бухгалтерлер және т.б.) 3
5 Басшылар 8
Кесте 3 – Жұмысшыларды разряд және еңбек шарты бойынша бөлу
Разряд Жұмысшылар саны, Қалыпты ... жалғасы
Өндірістік жұмысшылардың категориялары: 4
Кадрлар саны мен құрамын жоспарлау. 4
Еңбек өнімділігі 5
Энергетикадағы өндірістің шығындары мен өзіндік құны. 5
1 ҚАЗАНДЫҚ БОЙЫНША ӨНДІРІСТІҢ ЖЫЛДЫҚ ШЫҒЫНДАРЫН АНЫҚТАУ 7
Отын шығынын анықтау 7
Амортизациялық аударымды анықтау 8
Ағымдағы жөндеу шығындарын анықтау 8
Еңбек төлемі шығынын есептеу 9
Өнекәсіптік кәсіпорын пресоналының санын және құрылымын есептеу 9
1.4.2 Жұмысшылардың жалақы қоры (негізгі және көмекші) 10
1.4.3 Әкімшілік персоналдарының жалақы қорын есептеу 12
1.4.4 Қазандықта жұмыс істеушілердің еңбек төлемі бойынша шығынын
есептеу 13
Басқадай шығындарды есептеу 14
Жіберілген жылу энергиясының өзіндік құнын есептеу 14
ҚАЗАНДЫҚ ЖҰМЫСЫНЫҢ ТИІМДІЛІК КӨРСЕТКІШТЕРІН ЕСЕПТЕУ 15
2.1 Өнімнің бағасын есептеу 15
2.2 Пайда алудың қаржы көрсеткішін есептеу 16
2.3 Өндірістің тиімділігін бағалау 16
3 ЖҮЙЕЛІК ГРАФИК ТҰРҒЫЗУ 17
3.1 Жүйелік графиктің есептік параметрлері 18
3.2 Жүйелік графиктің графикалық түрі 19
Жүйелік графиктің сандық көрсеткіштері 19
Қорытынды 20
Қолданылған әдебиет тізімі 21
Кіріспе
Экономика бұл тауарлар мен қызмет көрсетулерді өндіру, бөлу, сату және
пайдалану жөніндегі қоғамдық ғылым, яғни адам қызметінің саласы болып
адамның қажеттілігін қанағаттандыруға қызмет етеді және барлық экономикалық
ғылымдардың жалпы объектісі болып табылады.
Кәсіпорын экономикасы басқа да экономикалық ғылымдармен тығыз
байланысты: макро, микро, менеджмент, маркетинг, статистика.
Сала экономикасын зерттеудің негізгі объектісіне жататындар:
• Кәсіпорынның өндірістік құрылымы
• өнеркәсіп өндірісінің үлгісі
• өндіріс кезеңін ұйымдастыру
• шарушылық стратегиясын таңдау
• өнімді өндіру, жоспарлау және сатуға әзірлеу
• өндірісті қалыптастыру, капиталды пайдалану және кәсіпорынның табысын
қорландыру
• өндірістің материалдық техникалық базасымен қамтамасыз етілуі
• өндірістік шығындарды қалыптастыру, өнімнің өзіндік құн калькуляциясы
• өндірістің баға саясаты
• өндірістің қаржы ресурстары
• кадрларды іріктеу, жұмыс алу, еңбекті ұйымдастыру, еңбек ақы төлеу жүйесі
және еңбек өнімділігін арттыруды ынталандыру.
Өндірістік жұмысшылардың категориялары:
1. Кәсіпорын жұмысшысы:
А) негізгі жұмысшылар- кәсіпорынның негізгі қызметі бойынша жұмыс
істейді.
Б) көмекші жұмысшылар- функционалды топтарда жұмыс істейді.(негізгі
жұмысшыларға қызмет көрсетеді).
2. Басқарушы- кәсіпорынның басшылық лауазымына ие болатын жұмысшылар:
директор, мастер, бас мамандар.
3. Мамандар- жоғарғы немесе арнайы орта білімдері бар және арнайы білімі
жоқ бірақ белгілі бір лауазымға ие жұмыскер(экономист, менеджер).
4. Қызметкерлер-құжаттарды дайындау, шаруашылық қызмет көрсетуді есептеу
және бақылау жұмыстарын реттейді(кассир, хатшы).
5. Кіші қызмет көрсету персоналдар- қызмет орындарын күтумен айналысатын
жұмыскерлер(курьер, ауласыпырушылар, күзетшілер).
6. Оқушылар- әр түрлі категориялы жұмыстың олардың жалпы санына қатынасын
цехтың участоктың кадрлар құрылымын сипаттайды.
Кадрлар саны мен құрамын жоспарлау.
Кадрлар қажеттілігі топ және категориялар бойынша бөлек-
бөлек жоспарланады. Кәсіпорындағы персоналдың санын жоспарлаудың екі
құрамын бөледі:
1. тізімдік құрам- барлық тұрақты және уақытша қызметкерлер, санымен қатар
іс- сапардағы және демалыстағы жұмыскерлер саны енгізіледі.
2. келу құрамы-тәулік ішінде жұмысқа нақты келген жұмысшылар саны.
Еңбек өнімділігі
Еңбек өнімділігі жұмыстың уақыт бірлігіне өнім келісіммен немесе
өндірілген өнім, не орындалған жұмыс бірлігіне кеткен еңбек шығынымен
анықталады.
Еңбек өнімділігінің өсу резервіне қолданылмаған еңбек
ресурстарын үнемдеу мүмкінділіктері жатады. Өндіріс ішіндегі резервтер
қондырғы және жұмыс күшін неғұрлым тиімдірек қолдануға жетілдіруге, сонымен
қатар жұмыс уақытының шығынын азайтуға, шикізат, материалдар, капитал және
де басқа да ресурстарды үнемдеуге негізделеген.Еңбек өнімділігінің өсу
резерві, ағынды және перспективті болып бөлінеді.Ағынды резерв жуық
аралықта жүзеге асады және айтарлықтай мерзімді шығынды қажет етеді. Оның
қатарына қондырғыны дұрыс қолдану, ақауларды азайту және қысқарту, еңбек
ақы жүйесінің тиімдіре қолдану, өндірісті ұйымдастыру және басқарудын
жетілдіру жатады.
Еңбек өнімділігінің өсірудің перспективті резерві өндірісті қайта
құруды, жаңа технологияны еңгізуді қажет етеді. Оған қосымша капиталды қор
және жұмысты жүзеге асыруға айтарлықтай уақыт керек.
Энергетикадағы өндірістің шығындары мен өзіндік құны.
Шығын соңғы өнімді алу мақсатындағы өндіріс процесінде
пайдаланылатын ресурстардың ақшалай көрінісі.Олар келесідей топтарға
бөлінеді:
1. Өндіріске және қызмет көрсетуге (шығындалатын) жұмсалатын шығындар –
көрсетілетін қызметтердің және өнімнің өзіндік құнынан өтелетін
шығындар.
2. Өндірісті ұлғайтуға және игеруге жаңартуға жұмсалатын күрделі
шығындар. Олар аммортизациялық қормен, кәсіпорынның пайдасымен,
бағалы қағаздармен және несиелер арқылы өтеледі.
3. Кәсіпорынның әлеуметтік мәдени және тұрғын-үй мұқтаждықтарына
жұмсалатын шығындар.
Кесте 1 – Есептеулер үшін бастапқы мәліметтер
№ Көрсеткіштер БелгіленӨлшем Саны Ескерту
пп уі бірлігі
1 Отын түрі - - Көмір
2 Отын бағасы Цт тгт 1800
3 Отынның Qрн Гкалчас 4400
төменгі жану
жылулық
қабілеттілігі
4 Қазандықтың ηкн % 80
нетто ПӘК
5 Бекітілген Qуст Гкалсағ - Qуст =
жылу қуаты 100+α*10=100+8*10=18
0
α=28
6 Максимум τуст Сағжыл - τ уст =
жүктемені 5000+α1*100=5000+0*1
пайдалану 00=5000
сағатының саны 28=2+8=10=α1
7 Меншікті Куд млн.тг. - Куд = 6 + 0,1*
күрделі қаржы Гкал α2=6+0,1*2=6,2
салымы α2 =28
8 ӨКП меншікті nшт адам 0,3 ÷ 0,350,3
саны Гкалчас
1 ҚАЗАНДЫҚ БОЙЫНША ӨНДІРІСТІҢ ЖЫЛДЫҚ ШЫҒЫНДАРЫН АНЫҚТАУ
Отын шығынын анықтау
Отын шығынының құны отынның жылдық қажеттілігі және ҚҚС-сыз отын бағасы
негізінде анықталады.
Ст = Вт * (Цт+Цтр.т),
мұнда Вт – отынның жылдық шығыны, мың т;
Цт – отынның ҚҚС-сыз бағасы;
- отынды тасымалдау тарифі.
мұнда Цндс – баға ҚҚС-мен (тапсырманы қараңыз), тенге
n – ҚҚС ставкасы, % (15%).
Бір тонна көмірді тасымалдау шығыны келесі теңдікпен анықталады:
,
мұнда: - темір жолдың кең жолтабаны арқылы отынды тасымалдаудың
теміржолдық тарифі (ш.б.-гі, жүккөтергіштігі 63 тонналық төрт остьі вагон).
мұнда βну – тұрақсыз режимді ескеретін коэффициент, βну = 0,01;
αпот – көліктік жоғалтуларды ескеретін коэффициент (αпот = 5%);
Qотп - қарастырылған кезеңдегі тұтынушыларға жіберілген жылу саны,
мың Гкал.
Qотп = Qуст * τуст=180*5000=900000 Гкалжыл
мұнда Qуст - бекітілген жылу қуаты, Гкалсағ;
τуст - максимум жүктемені пайдалану сағатының саны, сағжыл
Ст = Вт * (Цт+Цтр.т)=271*(1565,2+106)=452895, 2 мың тенге
Амортизациялық аударымды анықтау
Негізгі қорлардың құнын шартты түрде келесі формула арқылы анықтауға
болады:
Соф = Куд * Qуст =6,2*180=1116 млн.тг.
мұнда Куд – меншікті күрделі қаржы салымы, тгГкал
Амортизациялық аударымдар негізгі қордың әрбір топтары бойынша мына
формуламен анықталады:
мұнда Соф – негізгі қорлардың баланстық құны, мың тенге
На - амортизацияның жылдық нормасы, %
Кесте 1 - Амортизациялық аударымдар есептеулері
НҚ түрлері Менш. Соф, АмортизацияАмортизац
салм., % млн.тг нормасы, % . ауд.
сомасы,
мың тг
Ғимараттар 13 145,08 1,2 1740
Үймереттер 17 189,72 5 9480
Беріліс қондырғылары 34 379,44 4,0 15200
Машиналар (күштік, жұмыстық), 33 368,28 15 55240
жабдықтар
Құрал-саймандар, инвентарь 2 22,32 20 4460
Көлік құралдары 1 11,16 15 1700
Барлығы: 100 1116 60,2 87820
Ағымдағы жөндеу шығындарын анықтау
Қазандықтағы элементтердің ағымдағы жөндеу шығындарын олардың
амортизациясынан нормативті аударымдар бойынша ірілендіріп анықтауға
болады, ол үшін мына формула қолданылады:
Срем = βрем * Сам=0,2*87,82=17,56 млн.тг
мұнда βрем – жөндеуге аударылатын жарнаны ескеретін коэффициент,
βрем = 0,2
Еңбек төлемі шығынын есептеу
Өнекәсіптік кәсіпорын пресоналының санын және құрылымын есептеу
Жұмысшылардың санын еспетеудің бірінші кезеңі жұмыс кестесін таңдау
болып табылады. Заңға сәйкес жұмыс аптасы 40 сағ аспауы керек. Бір
жұмысшының жоспар кезеңі ағымындағы жұмыс орнының басында болып, өзінің
міндеттерін атқаруға кеткен уақыт жұмыс уақытының тиімді қоры деп аталады
және мына формула бойынша анықталады:
F = [Dk – (Dв + Dn + Doo + Dдo + Dб + Dго)] * τсм=
[365 – (96 +10 +22 +10 + 3 +2)]*8=1776 сағ
мұнда Dk – жоспарланған кезеңдегі күнтізбе күндерінің саны (365–366 күн);
Dв – демалыс күндерінің саны;
Dn – мереке күндерінің саны (10 күн);
Doo – негізгі демалыстың ұзақтығы (22 күн);
Dдo – қосымша демалыс күндер саны (10 күн);
Dб – ауруға байланысты жұмысқа келмеген күндер саны (3 күн);
Dго – мемлекеттік және қоғамдық міндеттерді орындау күндер саны (2
күн);
τсм – ауысым ұзақтығы (6 ÷ 12сағат).
Кесте 2 – Санат бойынша жұмыс істеушілердің құрылымы
1 Негізгі жұмысшылар (қазандық машинистері) 16
54
2 Көмекші жұмысшылар (отынберу, күлді шығару, 14
ағымдағы жөндеу)
3 Техникалық қызметкерлер (лаборанттар, табельші,13
сыпырушыжәне т.б.)
4 Мамандар (экономистер, бухгалтерлер және т.б.) 3
5 Басшылар 8
Кесте 3 – Жұмысшыларды разряд және еңбек шарты бойынша бөлу
Разряд Жұмысшылар саны, Қалыпты ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz