Екінші дүниежүзілік соғыс туралы

Жоспар
Кіріспе

1. Герман.Польша соғысы
2. Ұлы Отан соғысы (1941.1945 жж.)

Соғыстың алғашқы кезеңі (1939-1945 жж.). 1939 жылы тамыз айының 31-і күні Германияның Польша шекарасы маңындағы Глейвиц (Гливще) қаласында поляк әскерлерінің киімін киген эсэсшілер Гитлердің нұсқауымен қалалық радио үйіне шабуыл ұйымдастырды. Эфир арқылы поляк тілінде сөз сөйлеп, Германияға Польша шабуыл жасап, радио үйін басып алды деген хабар таратты. Шын мәнінде бұл Польшаға қарсы ұйымдастырылған арандатушылық болатын. Осыдан кейін Гитлер өзінің Польшаны басып алу үшін жасаған «Вайс» соғыс жоспарын іс жүзіне асыруға кірісті.
1939 жылы 1 қыркүйек күні фашистік Германия Польшаға баса-көктеп кірді. Польша халқы бірінші болып фашистік Германияға қарсы өзОтанын қорғауға шықты. Әскери күш тең емес еді. Себебі, бұл соғысқа Германия жақсы дайындықпен келді. Германия Польшаны жаулап алу үшін 1,6 млн адам, 62 дивизия, оның ішінде 7 танк дивизиясы, 2,8 мың танк, 6 мың әр түрлі зеңбіректер, және 2 мың самолет дайындады. Ал Польшаның соғыс басталған кезде 1 млн әскері, 24 жаяу әскер дивизиясы және 12 бригада құрамы, сонымен бірге 4300 әр түрлі зеңбірек, 220 жеңіл танк, 800 самолеттері бар еді.
Фашистік Германия әскерлері кең түрде шабуыл бастады. Польша әскерлері өз жерін айтарлықтай ерлікпен қорғап, қарсылық көрсетіп жатты. Қыркүйектің 7-і күні Польша әскерлерінің азғантай тобы Вестерплятте түбегінде айтарлықтай ерлік көрсетіп, неміс әскерлерінің шабуылына тойтарыс берді. 8 қыркүйекте фашистік Германия әскерлері Варшава қаласын қоршауға алды. Байырғы Польша мемлекетінің астанасының тұрғындары асқан қайсарлықпен күресті. Варшава қаласы үшін шайқас 20 күнге созылды.
Польша халқы ерлікпен күресіп жатқанда, 17 қыркүйек күні еті Сталиннің бұйрығымен Кеңес үкіметінің әскерлері Батыс Украина мен Батыс Белоруссияның халқын азат етеміз деген сылтаумен Польшаға соғыс жариялап, жаулап алды. Сонымен қатар, Кеңес үкіметі Германиямен арақатынасты жақсартуға тырысты. 18 қыркүекте КСРО мен Германия Польша жеріндегі біріккен соғыс қимылдары 1939 жылғы 23 тамыздағы Герман-Кеңес келісіміне ешқандай қайшы келмейді деп мәлімдеді. Польша мемлекеті Германия мен КСРО-ға қарсы соғысуға мәжбүр болды.
27-28 қыркүйекте Варшаваны қоршаған неміс-фашист әскерлері қаланы аяусыз бомбалап, жауған оқтың астына алды. Ежелгі Варшава толық қиратылды. 60 мың адам өлді. 28 қыркүйек күні Варшава гарнизоны құлады. Герман-Польша соғысының нәтижесінде Польша үкіметі жеңіліске ұшырады.
Польша үкіметі амалсыздан шет елге эмиграцияға кетуге мәжбүр болды. 1939 жылғы қыркүйектен 1940 жылдың маусымына дейін генерал Сикорский бастаған Польшаның эмиграциялық үкіметі Парижде болды. Германия Францияны басып алғаннан кейін Польша үкіметі Лондон қаласына көшті. Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарында польша халқы неміс-фашист

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

ЕКІНШІ ДҮНИЕЖҮЗІЛІК СОҒЫС
(1939-1945жж.)
1. Герман-Польша соғысы
Соғыстың алғашқы кезеңі (1939-1945 жж.). 1939 жылы тамыз айының 31-і күні Германияның Польша шекарасы маңындағы Глейвиц (Гливще) қаласында поляк әскерлерінің киімін киген эсэсшілер Гитлердің нұсқауымен қалалық радио үйіне шабуыл ұйымдастырды. Эфир арқылы поляк тілінде сөз сөйлеп, Германияға Польша шабуыл жасап, радио үйін басып алды деген хабар таратты. Шын мәнінде бұл Польшаға қарсы ұйымдастырылған арандатушылық болатын. Осыдан кейін Гитлер өзінің Польшаны басып алу үшін жасаған Вайс соғыс жоспарын іс жүзіне асыруға кірісті.
1939 жылы 1 қыркүйек күні фашистік Германия Польшаға баса-көктеп кірді. Польша халқы бірінші болып фашистік Германияға қарсы өз Отанын қорғауға шықты. Әскери күш тең емес еді. Себебі, бұл соғысқа Германия жақсы дайындықпен келді. Германия Польшаны жаулап алу үшін 1,6 млн адам, 62 дивизия, оның ішінде 7 танк дивизиясы, 2,8 мың танк, 6 мың әр түрлі зеңбіректер, және 2 мың самолет дайындады. Ал Польшаның соғыс басталған кезде 1 млн әскері, 24 жаяу әскер дивизиясы және 12 бригада құрамы, сонымен бірге 4300 әр түрлі зеңбірек, 220 жеңіл танк, 800 самолеттері бар еді.
Фашистік Германия әскерлері кең түрде шабуыл бастады. Польша әскерлері өз жерін айтарлықтай ерлікпен қорғап, қарсылық көрсетіп жатты. Қыркүйектің 7-і күні Польша әскерлерінің азғантай тобы Вестерплятте түбегінде айтарлықтай ерлік көрсетіп, неміс әскерлерінің шабуылына тойтарыс берді. 8 қыркүйекте фашистік Германия әскерлері Варшава қаласын қоршауға алды. Байырғы Польша мемлекетінің астанасының тұрғындары асқан қайсарлықпен күресті. Варшава қаласы үшін шайқас 20 күнге созылды.
Польша халқы ерлікпен күресіп жатқанда, 17 қыркүйек күні еті Сталиннің бұйрығымен Кеңес үкіметінің әскерлері Батыс Украина мен Батыс Белоруссияның халқын азат етеміз деген сылтаумен Польшаға соғыс жариялап, жаулап алды. Сонымен қатар, Кеңес үкіметі Германиямен арақатынасты жақсартуға тырысты. 18 қыркүекте КСРО мен Германия Польша жеріндегі біріккен соғыс қимылдары 1939 жылғы 23 тамыздағы Герман-Кеңес келісіміне ешқандай қайшы келмейді деп мәлімдеді. Польша мемлекеті Германия мен КСРО-ға қарсы соғысуға мәжбүр болды.
27-28 қыркүйекте Варшаваны қоршаған неміс-фашист әскерлері қаланы аяусыз бомбалап, жауған оқтың астына алды. Ежелгі Варшава толық қиратылды. 60 мың адам өлді. 28 қыркүйек күні Варшава гарнизоны құлады. Герман-Польша соғысының нәтижесінде Польша үкіметі жеңіліске ұшырады.
Польша үкіметі амалсыздан шет елге эмиграцияға кетуге мәжбүр болды. 1939 жылғы қыркүйектен 1940 жылдың маусымына дейін генерал Сикорский бастаған Польшаның эмиграциялық үкіметі Парижде болды. Германия Францияны басып алғаннан кейін Польша үкіметі Лондон қаласына көшті. Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарында польша халқы неміс-фашист оккупациясына қарсы қарулы күрес жүргізді. Антифашистік одаққа қосылған Польшаның эмиграциялық үкіметі Польша халқының фашизмге қарсы күресіне басшылық жасап, фашистік Германияны талқандауға айтарлықтай үлесін қосты.
Ғажайып соғыс саясаты. Екінші дүниежүзілік соғыс басталғаннан кейін Франция мен Англия үкіметі 3 қыркүйек күні өздерінің Польша мемелекетімен келісімі негізінде Германияға соғыс жариялады. Бұл соғыс тарихта ғажайып соғыс деген атпен аталды. Себебі, бұл соғыс қандай да бір әскери іс-қимылдың болмауымен сипатталған еді. Француз армиясымен Франция жерінде тұрған британдық экспедиция корпусының күші басым болғанымен, олар Германияға қарсы шабуыл бастауға әрекет те жасаған жоқ.
Ағылшын-француз командованиесі Германияға қарсы титықтатуға бағытталған созылмалы соғыс жүргізуді және теңіз блокадасын жүргізу арқылы біртіндеп басым түсуді көздеген болатын. Сонымен қатар, ағылшын-француз империалистері Германия агрессиясын шығысқа - Кеңес үкіметіне қарай бағыттау үмітінен де бас тартқан жоқ еді.
Германияның батысында Франция мен ағылшындардың 110 дивизиясы шабуылды күтіп жатты. Ал, Германия бұған қарсы бар болғаны 23 дивизиясын ұстады. Франция мен Англия үкіметтерінің ғажайып соғыс саясаты Польша жеңілгеннен кейін де жалғасты. Фашистік Германия бұл саясаттың өзіне тиімді екенін белгеннен кейін, Франция мен Англиядан өш алу саясатын іс жүзіне асыру үшін, яғни Франция мен Англияны жаулап алу мақсатымен Гельб (Желтый) атты жоспарға қол қойды. Бұл жоспардың мақсаты - Англияны тізе бүктіру, Францияны талқандау болатын. Сол кезде Шарль де Голль Франция үкіметінің саясаты туралы былай деді: Франция үкіметі үшін Гитлерден гөрі, Сталин негізгі жау. Бұл саясаттың мәні антисоветтік еді. Бұған 1939-1940 жылдарда болған Кеңес-Фин соғысы кезінде Франция мен Англия үкіметінің Финляндияны қолдауы дәлел бола алады. Кеңес-Фин соғысы 1940 жылы наурызда аяқталды. Бұл соғыс Кеңес әскерлерінің көп шығынға ұшыратып, Кеңес үкіметінің соғысқа дайын еместігін көрсетті.
Германияның Францияны жаулап алуы. 1940 жылы 5 маусымда неміс-фашист әскерлері Дюнкерк қорғанындағы француз әскерлерін талқандаған соң, ешқандай қарсылық көрместен Парижге бағыт алды. 1940 жылдың 6 маусымында астыртын жұмыста жүрген Франция Коммунистік партиясының Орталық комитеті Франция астанасына қатерлі жағдай төніп тұрғанын ескере отырып, үкіметке өз мәлімдемесін тапсырды. Мұнда: Коммунистік партия Париждің неміс басқыншыларына берілуін сатқындық деп санайды. Ол Парижді қорғауды ұйымдастыру бірінші кезектегі ұлттық міндет деп есептейді деп жазылған. Компартия соғыс сипатын өзгертуді, оны бостандық пен отанның тәуелсіздігі үшін ұлт-азаттық соғысқа айналдыруды талап етті. Үкімет бұл ұсыныстарға жауап қайтармады. Ол 1940 жылдың 10 маусымында Парижден Оңтүстік Батыстағы Бордо қаласына қашып кетті. Сол күні фашистік Италия Францияға соғыс жариялады.
1940 жылы 16 маусымда Францияның премьер-министрі Петэн Германия алдында жеңілгендігін мойындап, келісімге шақырды. Бұл күн Франция тарихындағы қаралы күндердің бірі болып қалды. Үкіметтің мұндай қимылы Франция халқының ұлттық намысын көтерді. 1940 жылы 22 маусымда Компьен орманындағы 1918 жылы бірінші дүниежүзілік соғыста жеңген Франция, жеңілген Германия қол қойған тарихи теміржол вагонында 22 жылдан кейін жеңген Германия мен жеңілген Франция арасында француздар үшін масқара келісімге қол қойылды. Бұл ғажайып соғыс саясатының қорытындысы болатын.
Гитлер Францияны жаулап алғаннан кейін Англияны тізе бүктіру үшін 1940 жылдың 16 шілдесінде Теңіз арыстаны атты соғыс жоспарына қол қойды. Бұл жоспар бойынша Англияны әлсірету үшін теңізде соғыс қимылдарын жүргізе отырып Англияны әуеден шабуыл жасап үрейлендіру еді. 1940 жылы 15 қыркүйекте Лондон және басқа қалаларды бомбалауға немістердің 1000-ға жуық самолеттері қатысты. Англия премьер-министрі У.Черчилль халықты Отан қорғауға шақырып, айтарлықтай қарсылық көрсетті. Әуе соғысы барысында немістер 1700 самолетінен айырылды. Теңізде ағылшындар немістердің бірнеше соғыс кемелерін жойды. Гитлер Англияны тізе бүктіре алмағаннан кейін, КСРО-ға қарсы соғысқа дайындыққа кірісті. 1939-1940 жылдардағы Еуропадағы соғыс қимылдары барысында Германия көптеген елдерді жаулап алып, өз үстемдігін толық орнатты.
Еуропада Германияның жаулап алған елдері: Польша, Дания, Нидерланды, Люксембург, Франция, Греция, Югославия, Албания, Чехословакия, Германияның одақтастары: Италия, Болгария, Румыния, Венгрия. КСРО-ның құрамына кірген елдер: Латвия, Литва, Эстония, Батыс Украина және Белоруссия, Солтүстік Буковина.

2.Ұлы Отан соғысы (1941-1945 жж.)
Германияның КСРО-ға шабуылы. 22 маусым, 1941 жыл. Гитлер Батыс Еуропа елдерінің көбін жаулап алғаннан кейін, КСРО-ны (Кеңес Социалистік Республикалар Одағы) жаулап алуға дайындыққа кірісті. 1940 жылы 18 желтоқсанда КСРО-ны қысқа мерзімде басып алу мақсатында дайындалған Барбаросса жоспарына қол қойды. Бұл жоспар бойынша Германия КСРО-ға қарсы негізінен үш бағытта шабуыл жасап, 8-10 апта ішінде соғысты аяқтау керек болды. Бірінші бағыт - Ленинград, екінші бағыт - Мәскеу, үшіншісі - Киев қалалары. Соғыстың түпкі мақсаты - социалстік ел КСРО-ны жою еді. 1941 жылы Барбаросса жоспарын жүзеге асыру үшін КСРО шекарасына 190 дивизия, оның 153 дивизиясы Германиядан, 5,5 млн адам, 47 мың зеңбірек, 4300 танк және 5 мың әскери самолеттер шоғырландырылды. Мұндай қарулы күшті жинақтау адамзат баласының тарихында бұрын-соңды болмаған. Кеңес үкіметі Фин соғысынан кейін ғана әскери күштерді қайта құрып, жаңа қару-жарақтармен жабдықтауға кірісе бастаған еді.
Соғыс қарсаңында КСРО-ның әскер қатарында 5,3 млн адам болды. Батыс шекарада 2,7 млн адам, 170 дивизия, 147 танк және 1510 самолет, 375 әр түрлі зеңбіректер болды. Осы кезде Кеңес Армиясының қатарын тазарту мен репрессия кең етек алды. Кеңес Армиясының қатарындағы 5 маршалдың үшеуі репрессияға ұшырап (М.Н.Тухачевский, В.К.Блюхер, А.И.Егоровтар), атылды. 1937-1938 жылдардағы репрессия барысында 40 мың әскер басшылары тұтқындалды. 1941 жылы соғыс басталарда әскери және саяси басшылардың 70-75%-ы жаңадан келген, тәжірибелері жоқ жас адамдар болды.
Сталин Ұлы Отан соғысы қарсаңында көптеген қателіктер жіберді. Біріншіден, Гитлер КСРО-ға шабуыл жасайды деп ойламады. Екіншіден, соғыс қарсаңында шет елден келіп жатқан ақпарат мәліметтеріне сенімсіздікпен қарады. Соғыстың басталуына бір апта қалғанда 1941 жылғы 14 маусымда ТАСС-тың Германия КСРО-ға соғыс ашады деген өсек ешқандай шындыққа жатпайды деген мәлімдемесі жарияланды. Кеңес Армиясының батыс шекарадағы бөлімдері толық әскери дайындыққа келтірілмеді. Гитлер Сталиннің сеніміне толық кіріп алғаннан кейін, соғысты бастауға кірісті.
1941 жылы 22 маусымда таңертеңгі 3 сағат 30 минутта, Германия шабуыл жасаспау туралы Кеңес - Герман шартын бұзып, соғыс жарияламастан, КСРО жеріне опасыздықпен басып кірді. Баренц теңізінен Қара теңізге дейінге аралықта орасан зор шайқас басталды.
Жау соққысына бірінші болып шекарадағы 485 застава қарсы тұрды. Бұл застава Белоруссияның батысында орналасқан болатын. Жау күштерінің басымдығына қарамай, олардың бірде-біреуі бұйрықсыз өз орындарын тастап кетпестен, соңғы қарулары қалғанша шайқасты. Олардың бәрі қаза болды. Брест қаласының қорғанысы кеңес жауынгерлері ерлігінің жарқын мысалы болды. Жан-жақтан түгел қоршауда қалған олар азық-түліксіз, сусыз бір ай неміс-фашист әскерлерінің шабуылдарын тежеп тұрды. Олар: майор П.М.Гаврилов, капитан Зубачев, полк комиссары Е.М.Фомин, қазақстандық Ғ.Жұматов пен Е.Фурсовтар еді. Кеңес әскерлері кескілескен табанды күрес жүргізе отырып, шегінуге мәжбүр болды.
22 маусым күні күндізгі сағат 12-де еліміздің барлық радиостанциялары Кеңес үкіметі атынан сөйлеген В.М.Молотовтың кеңес халқына үндеуін таратты. Үндеуде фашистік Германияның тосыннан соғыс ашқанын, оның түпкі мақсаты кеңес халқын құлдыққа көндіру екенін айта келіп, Біздің ісіміз адал, жау жеңілуі керек, жеңіс біздікі деп аяқтады. Елдің батыс бөлігінде соғыс жағдайы енгізілді. КСРО халық Комиссарлары Кеңесі мен БКП(б) Орталық Комитеті 1941 жылы 29 маусымдағы мәлімдемесінде кеңес халқын еліміздің әрбір сүйем жерін қорғап қалуға, майдандағы әскерлерге жан-жақты көмек ұйымдастыруға шақырып, елдің бүкіл өмірін майдан мүдделеріне бағындыру керек екенін айтты. Бәрі де майдан үшін, бәрі де жеңіс үшін деген үндеу бүкіл көпұлтты кеңес халқының жауынгерлік ұранына айналды.
1941 жылы 3 шілде күні И.В.Сталин радио арқылы сөз сөйлеп, соғыстың алғашқы күндеріндегі қиындықтарды, кеңес әскерлерінің шегіну себептерін түсіндірді. Елдің экономикасын соғыс жағдайына көшіру үшін 1941 жылы 24 маусымда БКП(б) Орталық Комитеті Саяси бюросының шешімі бойынша батыс аудандардағы өндірісті шығыс аудандарға көшіру (эвакуация) жөніндегі Кеңес құрылды, оның төрағасы болып Н.М.Шверник тағайындалды. 27 маусымда БКП(б) Орталық Комитеті мен КСРО Халық Комиссарлар Кеңесі Адам құрамы мен бағалы мүлікті көшіру және оларды ұйымдастыру тәртібі туралы қаулы қабылдады. 1942 жылдың қаңтар айында шығыс аудандарға 1523 өнеркәсіп орындары, оның ішінде 1360 соғыс өнеркәсіп орындары көшірілді. Осы өнеркәсіп орындарының көбі Қазақстанға да көшірілді. 1941 жылы желтоқсан айында Луганск қаласынан көшірілген өнеркәсіп орындарының негізінде құрылған Алматы ауыр машина жасау заводы алғашқы өнімдерін соғыс майданына жөнелтті.
БКП(б) Орталық Комитеті 1941 жылы шілдеде Жау әскерлерінің тылында күрес ұйымдастыру туралы арнаулы қаулы қабылдады. Осы қаулы негізінде жау басып алған барлық аймақтарда астыртын ұйымдар мен партизан құрамдарының кең жүйесін құру жөнінде үлкен ұйымдастырушылық жұмыс кең етек алды. Жау тылында бүкілхалықтық соғыс өрістеді.
Кеңес халықтарының жауға қарсы күресте Отан сүйгіштік сезімін тудыратын плакаттар мен әндер көптеп шығарылды. Сондай плакаттың бірі-И.Тойдзенің Отан - ана шақырады (Родина - мать зовет), композитор А.Александров пен ақын В.Лебедев-Кумачев шығарған және халық гимніне айналған Қасиетті соғыс (Священная война), әні кеңес халықтарын жеңіске шақырып, жаңа рух беріп отырды.
Антигитлерлік бірлік. Ұлы Отан соғысы басталғаннан кейін КСРО өз жағынан фашистік Германияны жеңу үшін одақтастар табуға күш салды. АҚШ және Ұлыбритания басшылары егер Фашистік Германия соғыста жеңген күнде, өз елдеріне тікелей қауіп төніп, Германияның жаулап алуы мүмкін екенін түсінді. Сондықтан Германия мен оның одақтастарына қарсы бірігіп, соққы беру арқылы дүниежүзін фашизм қаупінен сақтап қалу керек екенін түсінді. Антигитлерлік бірлік құру алдында АҚШ және Ұлыбритания басшылары Ф.Рузвельт пен У.Черчилль КСРО халықтарының Германияға қарсы соғысына бұл соғыс азаттық және антифашистік соғыс деген анықтама берді. Мұндай анықтама беру антигитлерлік бірліктің құрылуына әкелді. У.Черчилль 1941 жылы 22 маусымда радио арқылы сөз сөйлеп, Коммунизмге қарсы болған адамның бірі мен болатынмын...бірақ қазіргі соғыс менің ойымды кейінге қалдырды, Ресейге төніп отырған қауіп ертең АҚШ пен Ұлыбританияға төнеді. Орыс халқының батыл қарсылығы Отан үшін болып жатыр. Ал Отанын қорғау әрбір адамның ерікті және азаматтық борышы, бұл барлық халықтардың басынан өтетін қасиетті іс десе, АҚШ президенті Ф.Рузвельт 24 маусым 1941 жылы Гитлерден қорғану біздің елдің алдындағы қасиетті міндет, тәуелсіздікті қорғау фашизмге қарсы соғысып жатқан елдердің ғана қасиетті борышы болып қоймай, барлығымыздың мақсатымыз болуы тиіс... деген болатын. Олар АҚШ және Ұлыбритания үкіметтерінің атынан КСРО-ға көмектесуге дайын отырғандарын білдірді.
1941 жылдың 12 шілдесінде Ұлыбритания Германияға қарсы соғысып жатқан КСРО-ға көмектесу үшін ағылшын-кеңес келісіміне қол қойды. 1941 жылы 2 тамызда АҚШ өз жағынан КСРО-ға экономикалық көмек көрсетуге келісті. Сөйтіп, антигитлерлік бірлік құрылды. Бұл бірлікке Чехословакия мен Польшаның Лондондағы эмиграциялық үкіметтері қосылды. Олар КСРО жерінде Германияға қарсы бірігіп күресу үшін өз әскерлерін құруға келісті.
Атланттық хартия. 1941 жылы тамыз айында Атлант мұхитының Канада жағасындағы бір қалада АҚШ президенті Рузвельт пен Ұлыбритания премьер-министрі Черчилль кездесті. Екі ел басшылары өз елдерінің соғысқа көзқарасы туралы біріккен мәлімдеме жасады. Онда АҚШ және Ұлыбритания ...басқа елдердің жерін басып алуға еш уақытта бармайды, сонымен қатар басқа халықтардың егемендік құқықтарын сыйлайды, әр ел өзін-өзі басқару құқықтарын сақтай отырып, демократиялық мемлекет құруға құқылы - делінген.
АҚШ және Ұлыбритания үкіметтері соғыс аяқталғаннан кейін дүниежүзінде бейбітшілік орнату, фашизмді талқандау, ол үшін антигитлерлік бірлік құру мақсатында бар күштерін салады деп сендірді. Атлант жағасындағы кездесудегі АҚШ және Ұлыбритания басшыларының мәлімдемесін КСРО үкіметі қолдады. Сөйтіп, Атланттық хартия мәлімдемесіне үш ұлы держава қосылып, антигитлерлік бірлік құрылды. Соғыс жылдарындағы фашистік Германия мен оның одақтастарына қарсы күрестегі мәселелерді 3 ұлы держава елдерінің басшылары Рузвельт, Черчилль және Сталин ақылдасып, шешіп отырды. Кейіннен Атлантикалық хартияға, антифашистік, антигитлерлік бірлікке басқа елдер де кірді.
1941 жылы 27 қыркүйекте КСРО Шарль де Голль бастаған Францияның қарсылық ұйымын мойындады. КСРО Гитлерлік Германияға және оның одақтастарына қарсы күресте француздарға жан-жақты көмек көрсететінін білдірді. Францияның тәуелсіздігін қалпына келтіру үшін фашистік Германияға қарсы бірігіп, күресті жалғастыратынына сендірді. Шарль де Голль бұған жауап ретінде КСРО және оның одақтастары жағында ортақ жауды толық жеңгенге дейін күресіп, КСРО-ға жан-жақты көмек көрсетіп отыратынын айтты. 1941 жылдың күзінде антигитлерлік бірлік жағында КСРО, АҚШ, Ұлыбритания және Франция фашистік Германияға қарсы күреске шықты. Антигитлерлік бірліктің жалғасы ретінде және КСРО-ға нақты көмек көрсету қақында 1941 жылы қыркүйек-қазан айларында Мәскеу қаласында АҚШ, Ұлыбритания, және КСРО сыртқы істер министрлерінің конференциясы өтті. Мәскеу конференциясында АҚШ және Ұлыбритания үкіметі ленд-лиз туралы заң бойынша КСРО-ға 3500 самолет, 4500 танк және азық-түлік көмегін көрсетуге келісті. КСРО ленд-лиз туралы заң бойынша 1941 жылдың 7 қарашасынан бастап көмек ала бастады. АҚШ пен Ұлыбританиядан көмек 3 жолмен жеткізілді. Біріншісі, Солтүстік мұзды мұхит арқылы Мурманск және Архангельск қаласына, екіншісі, Оңтүстіктен Иран арқылы, үшінші жол Қиыр шығыстан Владивосток қаласына жеткізілді.
Ұлы Отан соғысы жылдарындағы ірі шайқастар. Ленинградты басып алуға гитлершіл неміс әскерлерінің басшылығы айрықша саяси мән берді. Ленинград Ресей тарихында орны ерекше қала болғандықтан, оны қорғау кеңес басшылары үшін де аса маңызды еді. Жүздеген мың ленинградтықтар қысқа мерзімде жауынгерлермен қосылып, қаланы алынбас қамалға айналдырды. 1941 жылы 8 қыркүйекте Шлиссельбургті басып алған жау Ленинградты қоршап алды. Қала 900 күндік қоршауда қалды. Ұзаққа созылған қоршау қала халқын өте қиын жағдайда қалдырды. Қалада аштық басталды. 1941 жылы қараша-желтоқсан айларында қалада азық-түлік қоры бітті. Нанның бір күндік мөлшері жұмысшыларға 250 г болса, басқа қала халқына 125 г мөлшерінде берілді. Нанның сапасында адам айтқысыз болды, оған әр түрлі қосындылар араластырылып пісірілетін. Аштықтан, жалаңаштықтан, жау бомбасынан, атқылаудан Ленинградтың 600 мың астам тұрғыны қаза болды.
Кеңес халқы қоршауда қалған ленинградтықтарды әр уақытта қолдап отырды. Бірақ көмек беруге ешқандай мүмкіндік болмады. Осындай қиын жағдайда қоршаудағы қала халқына Ленинградтық өрендерім атты өлеңхат жолдаған Қазақстанның халық ақыны Жамбыл Жабаев өзінің қолдау ой-сезімін білдіреді. Кеңестік шығыс қыздарының ішінде бірінші рет Кеңес Одағының Батыры атағына ие болған қазақтың аяулы қыздары Мәншүк Мәметова мен Әлия Молдағұлова ерлікпен шайқасып, қаза тапты.
Неміс-фашист әскерлерінің жазғы және күзгі 3 бағыттағы стратегиялық шабуылы жүзеге аспай қалды. Гитлердің кеңес елін тез әрі оп-оңай жеңеміз деген ойы мәресіне жетпеді. Жау әскерлері Мәскеу қаласына жақындай түсті. Халық бәрі де майдан үшін, бәрі де жеңіс үшін ұранымен Мәскеу қаласын қорғауға шықты.
Мәскеу қаласы үшін болған шайқас. Смоленск шайқасынан кейін гитлершіл неміс әскерлерінің бас штабы Мәскеуге шабуыл жасаудың жасырын Тайфун деп аталатын жоспарын жасады. Фашистік Германия әскерлері Мәскеу қаласына шабуыл жасауға зор дайындықпен келді. Олар Мәскеу түбіне 1 млн 800 мың солдаты мен офицерін, 1700 танкісін, 14 мың зеңбірек, 1390 самолетін шоғырландырды. Ал Кеңес әскерлерінде 1 млн 200 мың жуық адам, 7600 зеңбірек, 990 танк, 677 самолет болды. Күш жағынан басымдық жау жағында болды. Фашист армиясының шабуылы 1941 жылы 30 қыркүйекте басталды. Мәскеуді қорғау бүкілхалықтық майданға айналды. Бәріміз сүйікті Мәскеуді қорғауға аттанайық деген үндеу-шақыру негізгі ұранға айналды. Мәскеуді қорғау Батыс майдан қолбасшысы Г.К.Жуковқа тапсырылды.
Жау өте көп шығынға ұшырай отырып, қазан, қараша айларында Мәскеуге жақындай түсті. Жау тым жақындап қалса да, 6 қараша күні Мәскеудегі Маяковский метросында Ұлы Қазан Социалистік революциясының 24 жылдығына арналған салтанатты жиын өтті. 7 қарашада Қызыл алаңда әскери парад өткізілді. Әскерлер алдында И.В.Сталин сөз сөйледі, оның сөзі радио арқылы берілді. Парадтан кейін оған қатысқан әскер бөлімшелері Мәскеуді қорғау үшін бірден майданға аттанды. Мәскеуге тікелей қауіп төнгенімен, И.В.Сталин қаладан кеткен жоқ. Үкіметтің кейбір мекемелері Куйбышев қаласына көшірілді.
Фашистік әскерлердің Мәскеуге шабуылы 15-18 қарашада басталды. Мәскеу үшін шайқас Волокалам түбінде айрықша болды. Қазақстанда ұйымдастырған генерал И.В.Панфилов бастаған 316 дивиязиясының әскерлері айтарлықтай соғыс қимылдарын жүргізіп 28 панфиловшылдар ерлік көрсетті. Қазақ халқының батыр ұлы Бауыржан Момышұлы, политрук В.Г.Клочковтар Дубосеково разъезі маңында ерлікпен қарсылық көрсетті. Клочковтың Ресей кең-байтақ, ал шегінерге жер жоқ, артымызда - Мәскеу деген сөздері тарихта қалды. 28 батыр-панфиловшылар ерлікпен қаза тапты, бірақ жауды Мәскеуге жіберген жоқ.
1941 жылы 5-6 желтоқсанда Кеңес әскерлерінің қарсы шабуылы басталды. Қарсы шабуылды Г.К.Жуков, И.С.Конев, маршал С.И.Тимошенколар басқарды. Кеңес әскерлерінің қуатты соққыларына тойтарыс беруге неміс-фашист әскерлерінің шамасы келмеді. Жау Мәскеуден 100-250 шақырымға дейін аласталды. Мәскеуге төнген қауіп жойылды. Фашистік басқыншыларды Мәскеу түбінде талқандау - соғыстың барысында түбегейлі бетбұрыс болды.
Тынық мұхит аралдарындағы соғыс қимылдары. Мәскеу қаласын қорғау үшін шайқас қызып жатқан кезде, Жапония басшылары АҚШ-қа қарсы соғыс бастауға жасрын дайындалып жатты. 1940-1941 жылдардағы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.