Есеп саясаты туралы түсінік және оған қойылатын талаптар

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Есеп саясаты туралы түсінік және оған қойылатын талаптар.

Бухгалтерлік есеп принциптері бойынша кәсіпорынның есеп саясаты деп ұйымның бухгалтерлік есепті жүргізу әдістері мен тәсілдерінің жиынтығын, яғни алғашқы бақылау, құндық өлшеу ағымдағы топтау мен шаруашылық қызметінің фактілерін жинақтап қорытындылау жолдарын айтады.

Бухгалтерлік есепті жүргізу әдәстеріне шаруашылық қызмет фактілерін жинақтап топтау мен бағалау әдістері, активтердің құнын есептеу, құжат айналымын қабылдауды ұйымдастыру, түгендеу, бухгалтерлік есепшоттарын қолдану әдістері, бухгалтерлік есептің тіркелім жүйесі мәліметті өңдеу мен басқа да сәйкес әдістер мен амалдар кіреді.

Ұйымның өзінің есеп саясатын өңдеу мүмкіндігі мен қажеттілігі бухгалтерлік есеп пен басқа екінші деңгейлі нормативтік құжаттар бойынша баптарда қарастырылған бухгалтерлік есептің кез келген мәселелерін шешудің көп түрлілігімен анықталады. «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру туралы» Қазақстан Республикасы Заңымен Бухгалтерлік есеп принциптерінде кәсіпорын өзінің есеп саясатын құру барысында бұйрық және жарлық бойынша қажетті құжаттар тізімін бекітуі керектігін көрсетеді.

Бұл бекітілген құжаттардың қатарына мыналар жатады:

бухгалтерлік есептің уақтылы және есеп берудің толық тиісті талаптарына сәйкес жүргізілуі;
юухгалтерлік есеп жұмысын жүргізуде қолданылытын синтетикалық және аналитикалық шоттарының жұмыс жоспары;
алғашқы есеп құжаттарының типтік нысандары;
ұйымның ішкі бухгалтерлік қорытынды есеп құрудағы құжат нысандары;
актив пен міндеттемелер түгендеуін ( инвентаризациясын) өткізу тәртібі;
актив пен міндеттемелерді бағалау әдістері,
құжат айналымы ережелері мен есеп ақпараттарын өңдеу технологиясы;
шаруашылық операцияларды бақылау тәртібі;
бухгалтерлік есепті ұйымдастыруға қажетті басқа шешімдер.

Кәсіпорынның қабылдаған есеп саясаты сол ұймдағы бухгалтерлік есептің маңызды мәселелерінің бірі.

Ұйымның есеп саясатын таңдауы мен негіздеуіне келесі негізгі факторлар әсер етеді.

меншік нысаны мен құқық - ұйымдастырушылық нысаны,
салық қызметінің түрі (өнеркәсіп, құрылыс, сауда, көлік, ауылшаруашылығы және т. б. ) қызметінің көлемі, жұмысшылыры мен қызметкерлерінің орташа тізімдік саны және т. б,
салық салу жүйесімен арақатынасы (әртүрлі салық түрлері бойынша жеңілдіктер немесе салық төлеуден босату, салық мөлшері және т. б. ) ;
қаржы шаруашылық қызметін дамыту стратегиясы (ұйымның экономикалық дамуының ұзақ мерзімдік перспективасының мақсаттары мен міндеттері, инвестициялардың жұмсалу бағыты, келешектегі () перспективалды ) мәселелерді шешудің тактикалық тәсілдері ;
ұйымның ақпараттық қамсыздандыру жүйесі (оның тиімді әрекетіне қажетті барлық бағыттары бойынша) ;
материалдық базасының болуы
кәсіпорындағы бухгалтер мамандарының біліктілігі және басшылардың экономикалық батылдылығы, ынталылығы мен тапқырлық деңгейі;

Кез келген ұйымның өзінің қызметін іске асыру үшін таңдап бекіткен есеп саясаты толықтылық, уақыттылық, сақтық, қарама -қайшылықсыздығы мен орындылық талаптарына сай болу қажет.

Бухгалтерлік қорытынды есепке қойылатын негізгі талаптар.

Бухгалтерлік есеп принциптеріне сәйкес кез келген кәсіпорындар мен ұйымдардың бухгалтерлік қорытынды есебі мынадай негізгі талаптарға жауап беру керек: сенімділікке, тұтастыққа, тізбектілікке, салыстырымдылыққа, есепті кезеңге және рәсімделуге.

Сенімділік дегеніміз бұл бухгалтерлік қорытынды есептің сенімді және толық түрде кәсіпорынның мүліктік және қаржылық жағдайын таныстырытын шаруашылық қызметтегі қаржылық нәтижелері болып табылады. Сенімді бухгалтерлік қорытынды есеп Қазақстан Республикасы бухгалтерлік есебі стандарттарына, сондай-ақ белгіленген нормативті актілермен ережелерге сәйкес жасалады.

Тұтастылық дегеніміз ұйымның бухгалтерлік қорытынды есебіне осы уісіпорында орындалған барлық шаруашылық операциялардың міндетті түрде қамтылып (қосылып ) көрсетілуі болып табылады.

Тізбектілік дегеніміз кәсіпорынның бір есепті кезеңінен екінші есепті кезеңіне дейінгі орындалған операциялардың күнделікті тіркеліп отыруы.

Салыстырымдылық бұ бухгалтерлік қорытынды есептің бір кезеңдегі мәліметінің екінші есепті кезеңнің мәлімеетімен салыстырылып көрсетілуі болып табылады.

Белгіленген заңға сәйкес есеп беру кезеңі барлық ұйымдар үшін 1 қаңтардан 31 желтоқсанға дейінгі аралық болып бекітілген.

Бірінші қорытынды есеп жылы болып кәсіпорынның жаңадан құрылған күнінен бастап немесе ұйымның қайта ұйымдастырылған уақытынан, яғни тіркелуінен басталып сол жылдың 31 желтоқсанына дейінгі уақыт аралығы саналады,

Егер ол кәсіпорын тіркеуден 1 қазан мен (1 қазан кіреді) 31 желтоқсан аралығында өткен жағдайда, ол кәсіпорынның алғашқы есеп беру уақыты келесі жылдан басталады. Ұйымның тіркеуден өткенге дейінгі операциялары бойынша шығындары алғашқы жасалатын бухгалтерлік қорытынды есепке қосылады.

Ұйымның есеп саясаты

1- бухгалтерлік есеп стандартында есеп саясаты жинақталған тәсілдер болып басқарушының қабылдайтын субъектілерін, олардың принциптері негізіне сәйкес бухгалтерлік есеп және қаржы есептілігінің ашылуына енгізу. Есеп саясатының мақсаты болып: ұйымның бухгалтерлік есебінің шынайы енгізілуіне қамтамасыз ететін әдістерді жасау; банктің қаржы-шаруашылық қызметі жайлы толық және нақты ақпаратты құрумен қамтамасыз ету; бұл ақпаратқа қызығушылық танытқан пайдаланушыларға қамтамасыз ету; ішкі бақылау жүйесін жасау.

«СБ Лариба банк » АҚ есеп саясаты директорлар кеңесімен белгіленеді. Есеп саясатының жасалуы Қазақстандық есеп дүниежүзілік деңгей стандарттарына және банк қызметінің ерекшелігі есебінде құрылады. «СБ Лариба банк » ААҚ есеп саясаты келесідей есеп принциптері негізінде және сапалы мінездеме аударымдары, олардың үздіксіздігі, анықтылығы, қажеттілігі, шынайылығы, екіжақтылығы, алдын алушылығы, аяқталушылығы, сәйкестілігі, жалғасымдылығы, дұрыс қаржы есептілігін көрсету негізінде құрылған.

Қаржылық есеп беру банк операцияларының қаржылық қорытындысының көрінісі, қаржы көрсеткіштерін олардың экономикалық сипаттамаларына сәйкес кең кластарға топтастыруды көрсетеді. Бұл кеңауқымды кластар қаржы есептілігінің элементтері болып аталады. Элементтер қаржы жағдайын бағалаумен байланысты активтер болып сонымен қатар міндеттемелер мен өзіндік капиталдар табылады. Есеп бердегі кіріс және шығыс көрсеткіштерін өлшеуге байланысты элементтер болып кіріс және шығыс саналады.

Бағалау- ақша сапасын анықтайтын әдіс, ол арқылы қаржы есептілігінде активтер мен міндеттемелер анықталуы және есептелуі керек. Қаржылық есеп беруде әртүрлі деңгейде және әрбір сәйкестендірілуде әрқилы бағалау негіздері қолданылады. Олар бастапқы ағымдағы және байланыстық бағасын, сонымен қатар, сатып алу бағасын қосады.

Банктің қаржылық есеп беруі банкте жүргізілетін аналитикалық және синтетикалық бухгалтерлік есептің көрсеткіштері негізінде құрылады. Қаржылық есеп беру формаларын Қазақстан Республикалық Банкі Қазақстан бухгалтерлік есеп стандартының-21 «Банктердің қаржылық есеп беруіне» сәйкес анықталады. Қаржылық есеп беру қолданушылардың қызығушылығының өтімділігіне қанағаттандырылуы керек, сонымен бірге төлем қабілеттілігі мен тәуекелділік деңгейіне сай болуы тиіс. Қаржылық есеп беру формасы : бухгалтерлік баланс, қаржы қызметі нәтижесінің есеп беруі, капитал өзгерісіне есеп беру, ақша айналысына есеп беру, анықтама хаты және есеп саясаты болып келеді.

Құнды қағаздар есебі келесідей категорияларға енгізіледі: сатуға арналған құнды қағаздар, сатуға жарамды құнды қағаздар, қазыналық міндеттемелер, жоғары ликвидті құнды қағаздар, сонымен бірге капиталға арналған инвестициялар. Банк құнды қағаздарды келесідей топтамаларға, яғни қысқа мерзімді, ұзақ мерзімді, үлесті және борыштық құнды қағаздарға бөледі. Құнды қағаздар бойынша аударымдар мен сияпаттар ай сайын аударым әдісімен айдың соңғы жұмыс күнінде жүргізіледі. Амортизация шегерімі ( сыйақы ) сатып алынған құнды қағаздар бойынша, оларға иелік ету уақысында бірқалыпты жүргізіледі және ол сияпат алуға байланысты кіріс шоттарында көрінеді. Құнды қағаздар сатып алуға байланысты шығындар, құнды қағаздар құнына жатқызылады.

Шетел валютасына есеп операциясы банк меншікті сатып алатын не сататын болса, сонымен қатар қызметті шетел валютасымен жүргізсе, алатын немесе несиеніұсынатын болса, депозиттерді шетел валютасы сомасымен есептелсе, шетел валютасымен активтерді сатып алатын немесе сататын болса яғни айырбастаса, операцияларды корреспонденттік шоттармен жасайды. Бірінші баланс анықтамаларында шетел валютасындағы активтер мен міндеттемелер теңгемен көрініс береді, ол нарықтағы курспен яғни жасалған операция уақытысымен анықталады. Шетел валютасындағы ақша ставкалары келесі кезеңдерде қайта бағаланады. Қайта бағалаудағы курстық айырмашылық шетел валютасын қайта бағалаудағы кіріс пен шығыс ретінде анықталады.

Қарыз операциялар есебі жеке шот беттерінде жүргізіледі, ол әр қарыз алушыға және жеке қарыз үшін ашылады. Қарыздың базалық бағасы, банктің болжамдаған табысынан және ресурстар өзіндік құнын есептегенде, қарыз жеделділігі, несиелік тәуекел деңгейі, қарызгердің төлем қабілеттілігі, пайыз мөлшерлемесінің деңгейі және басқа факторларға байланысты қалыптасады. Сыйақы мөлшерлемесі фиксирленген және қалқымалы болуы мүмкін. Қарыз қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді болып сараланады.

Мүлік кепілдігінің есебі меморандум шотында кепілдік келісім шартына сәйкес кепілдік құнын көрсетілуінде жүргізіледі. Егер қарыз мүлігі ақша болса шот меморандумында кепілдік есебі жүргізілмейді. Кепілдік документі касалық сақталымдарда сақталады.

Банк міндеттемесінің есебі. Банк ішкі депозиттік саясаты және жалпы депозиттік операцияларды жүргізу ережесіне сәйкес депозиттерді тартқанда жүргізеді. Бухгалтерлік есепте депозиттер ақша шотқа түскенде көрініс береді. Тәукелділіктен айналып өтуде депозитті пайдалану пайызы ұсынған несие пайызынан төмен болуы керек. Бухгалтерлік есепте депозит міндеттемесі депозитті тартқандағы валютада көрініс береді.

Кассалық операциялар есебі банкте ҚР Ұлттық банкінің 3 наурыздың 2001 жылғы №58 қаулысымен бекітілген « ҚР екінші деңгейлі банктер және ұйымдардың операциялары және басқа жүргізілетін операция түрлері мен кассалық операциялар ережелерін енгізуіне » сәйкес жүргізіледі.

Негізгі қүралдар есебі Қазақстандық 6-бухгалтерлік есеп стандарты Негізгі- құралдар есебіне сәйкес жүргізіледі. Негізгі құралдар есебі орталықтанған Бас банкте, банк және осы банктің филиалдарында жүргізіледі. Негізгі құралдар банк балансында, баланс құны меморандум шотында көрініс береді. Негізгі құралдар баланста алғашқы құны, ғимараттар, тұрғын үй қоры, жеңіл автокөліктің есептемегенде есепке алынады.

Сейфтік операциалар есебі ҚР Ұлттық Банк нормативті-құқықтық актісіне және ішкі банк документерімен сәйкес жүргізіледі. Сейфтік сақтау қызметтері жеке сейф арендасына келісім-шартқа байланысты жүргізіледі.

Материалдық емес активтер есебі Қазақстандық 28-ші Бухгалтерлік есеп стандартына сәйкес жүргізіледі. Есеп орталықталынған Бас банкте, автоматты негізгі қор модулінде алғашқы құн бойынша көрініс беруінде жүргізілуі тиіс.

Материалдық қор есебі Қазақстандық 7-ші бухгалтерлік есеп стандартын басшылыққа алып жүргізіледі. Есебі орталықталынған Бас банкте жүргізіледі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.