КІРІСПЕ:
Жұмыс орындарында шудың жіберілетін деңгейінің санитарлық нормалары . . .
:
72
:
4. 5
КІРІСПЕ:
Электр қауіпсіздігін қамтамасыз ету . . .
:
74
:
4. 6
КІРІСПЕ:
Жарықтандыруды ұйымдастыру . . .
:
75
:
4. 7
КІРІСПЕ:
Жасанды жарықтандыруға қойылатын талаптар . . .
:
76
:
4. 8
КІРІСПЕ:
Ауа тазартуды ұйымдастыру . . .
:
77
:
4. 9
КІРІСПЕ:
Реагенттер бөліміндегі ауа тазартқыш қондырғыларды есептеу
:
77
:
4. 10
КІРІСПЕ:
Электр тоғын жермен жалғастыру . . .
:
79
:
4. 11
КІРІСПЕ:
Техникалық шаралар . . .
:
81
:
КІРІСПЕ:
:
:
5
КІРІСПЕ:
ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ . . .
:
82
:
5. 1
КІРІСПЕ:
Өндіріс қалдықтары және олардың мөлшері . . .
:
82
:
5. 2
КІРІСПЕ:
Ауаны қорғау . . .
:
82
:
5. 2. 1
КІРІСПЕ:
Су қоймаларын қорғау . . .
:
83
:
5. 2. 2
КІРІСПЕ:
Жер қыртысын қорғау . . .
:
83
:
КІРІСПЕ:
:
:
6
КІРІСПЕ:
ЕҢБЕКТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ . . .
:
84
:
6. 1
КІРІСПЕ:
Жұмысшылардың жұмысқа шығу тәртібі . . .
:
84
:
6. 1. 1
КІРІСПЕ:
Бас корпус . . .
:
84
:
6. 2
КІРІСПЕ:
Еңбек және демалыс тәртібі . . .
:
85
:
6. 3
КІРІСПЕ:
Еңбекшілердің кәсіптік құрамын анықтау . . .
:
87
:
6. 4
КІРІСПЕ:
Негізгі жалақы қорын есептеу . . .
:
90
:
6. 5
КІРІСПЕ:
Жалақы төлеу жүйесі . . .
:
91
:
6. 6
КІРІСПЕ:
Өндірісті басқару жүйесі . . .
:
91
:
6. 7
КІРІСПЕ:
АСУ және ЭВМ-ның қолданылуы . . .
:
94
:
6. 8
КІРІСПЕ:
Байланыс және хабарлама . . .
:
94
:
6. 9
КІРІСПЕ:
Хабарлама жүйесі . . .
:
94
:
КІРІСПЕ:
:
:
7
КІРІСПЕ:
СӘУЛЕТ-ҚҰРЫЛЫСТЫҚ ШЕШІМДЕР . . .
:
96
:
7. 1
КІРІСПЕ:
Жұмысшылардың тұрмыстық және санитарлық жағдайын үйлестіру . . .
:
97
:
КІРІСПЕ:
:
:
8
КІРІСПЕ:
СМЕТАЛЫҚ БӨЛІМ . . .
:
98
:
8. 1
КІРІСПЕ:
Күрделі шығындарды есептеу . . .
:
98
:
8. 2
КІРІСПЕ:
Орта және майда ұсату цехы . . .
:
98
:
8. 3
КІРІСПЕ:
Бас корпус . . .
:
100
:
8. 4
КІРІСПЕ:
Сүзу және кептіру корпусы . . .
:
101
:
8. 5
КІРІСПЕ:
Қойылту цехы . . .
:
102
:
8. 6
КІРІСПЕ:
Реагенттер бөлімі . . .
:
104
:
8. 7
КІРІСПЕ:
Галерея . . .
:
105
:
8. 8
КІРІСПЕ:
Басқарма-тұрмыстық корпус . . .
:
105
:
КІРІСПЕ:
:
:
9.
КІРІСПЕ:
АРНАУЛЫ БӨЛІМ . . .
:
107
:
9. 1
КІРІСПЕ:
Мырыш минералдарының флотациясын жетілдіру . . .
:
107
:
КІРІСПЕ:
:
:
КІРІСПЕ:
ҚОРЫТЫНДЫ . . .
:
110
:
КІРІСПЕ:
:
:
КІРІСПЕ:
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . .
:
111
КІРІСПЕ
Текелі кен орнының қорғасын - мырыш кенін байытуға жобаланып отырған байыту фабрикасы түсті металдар металлургиясының министрлігіне Қазақстан Республикасына бағынады.
Өндірістік орнының алдында тұрған мақсат жоғары сапалы қорғасын - мырыш және барит концентраттарының өнімін көбейту.
Ол мақсат пен кенді неғұрлым комплексті пайдаланып, оны қазып алудан бастап, өңдеу технологияларының барлық сатыларын жетілдіріп, әсіресе байыту технологиясын жан - жақты зерттеп, әлі де болса пайдаланылған мүмкіншіліктерді іс жүзінде асыру нәтижесіне жетуге болады.
1 ТҮСІНІКТЕМЕ ЖАЗБА
1. 1 Негізгі жобалау шешімдері
Кеннің ерекшеліктерін және қазіргі жұмыс істейтін байыту фабрикасының көпжылдық тәжірибесін еске ала отырып, негізгі байыту әдісі ретінде флотация қабылданып отыр. Флотация схемасы тікелей селективті,
Дайындау процестеріне жататындар:
- ірі және орта, майда, ұсату;
- ұнтақтау және сұрыптау.
Көмекші процестерге жататындар:
- қойылдыру, сүзу және құрғату.
Барлық процестер стандартты технологиялық жабдықтарды және аппараттарды қолдану арқылы жүргізіледі.
Негізгі техникалық және экономикалық көрсеткіштерді есептеу.
Баптары:
9) эксплуатациялық жабдықтарға үлес шығыны
Бірлік, бағасы, тг:
Жылдық көлемі, мың. тг.:
Жылдық бағасы, мың. тг.:
1 т шикі-зат:
Баптары:
а) жабдықтардың амортизациясы және тасымалдау
Бірлік, бағасы, тг:
Жылдық көлемі, мың. тг.:
Жылдық бағасы, мың. тг.:
1 т шикі-зат:
Баптары:
б) эксплуатация жабдықтары
Бірлік, бағасы, тг:
Жылдық көлемі, мың. тг.:
Жылдық бағасы, мың. тг.:
5928, 2
1 т шикі-зат:
0, 005
Баптары:
в) өтпелі жөндеу
Бірлік, бағасы, тг:
Жылдық көлемі, мың. тг.:
Жылдық бағасы, мың. тг.:
290, 5
1 т шикі-зат:
0, 024
Баптары:
г) істен тез шығатын жабдықтар
Бірлік, бағасы, тг:
Жылдық көлемі, мың. тг.:
Жылдық бағасы, мың. тг.:
2633, 7
1 т шикі-зат:
0, 02
Баптары:
д) жүкті фабрика ішінде тасымалдау
Бірлік, бағасы, тг:
Жылдық көлемі, мың. тг.:
Жылдық бағасы, мың. тг.:
1743, 2
1 т шикі-зат:
0, 02
Баптары:
е) басқа шығындар
Бірлік, бағасы, тг:
Жылдық көлемі, мың. тг.:
Жылдық бағасы, мың. тг.:
32357
1 т шикі-зат:
0, 169
Баптары:
Барлығы
Бірлік, бағасы, тг:
Жылдық көлемі, мың. тг.:
Жылдық бағасы, мың. тг.:
42452, 6
1 т шикі-зат:
0, 169
Баптары:
10) цех шығыны
Бірлік, бағасы, тг:
Жылдық көлемі, мың. тг.:
Жылдық бағасы, мың. тг.:
1 т шикі-зат:
Баптары:
а) басқару аппараты және НОП
Бірлік, бағасы, тг:
Жылдық көлемі, мың. тг.:
Жылдық бағасы, мың. тг.:
1547
1 т шикі-зат:
0, 03
Баптары:
б) ғимараттар және құрылымдар амортизациясы
Бірлік, бағасы, тг:
Жылдық көлемі, мың. тг.:
Жылдық бағасы, мың. тг.:
4050, 6
1 т шикі-зат:
0, 003
Баптары:
в) өтпелі жөндеу
Бірлік, бағасы, тг:
Жылдық көлемі, мың. тг.:
Жылдық бағасы, мың. тг.:
1 т шикі-зат:
Баптары:
г) зерттеу және сынау
Бірлік, бағасы, тг:
Жылдық көлемі, мың. тг.:
Жылдық бағасы, мың. тг.:
4888, 6
1 т шикі-зат:
0, 004
Баптары:
д) еңбек қорғау
Бірлік, бағасы, тг:
Жылдық көлемі, мың. тг.:
Жылдық бағасы, мың. тг.:
1584
1 т шикі-зат:
0, 0013
Баптары:
е) төмен бағалы тетіктер
Бірлік, бағасы, тг:
Жылдық көлемі, мың. тг.:
Жылдық бағасы, мың. тг.:
79201
1 т шикі-зат:
0, 006
Баптары:
ж) басқа шығындар
Бірлік, бағасы, тг:
Жылдық көлемі, мың. тг.:
Жылдық бағасы, мың. тг.:
2793
1 т шикі-зат:
0, 0023
Баптары:
Барлығы
Бірлік, бағасы, тг:
Жылдық көлемі, мың. тг.:
Жылдық бағасы, мың. тг.:
940642
1 т шикі-зат:
0, 096
Баптары:
Барлық калькуляциясы
Бірлік, бағасы, тг:
Жылдық көлемі, мың. тг.:
Жылдық бағасы, мың. тг.:
539384
1 т шикі-зат:
4, 9
2 БАС ЖОБА
2. 1 Құрылыс алаңының сипаттамасы
Жобаланған байыту фабрикасы Текелі кен орнына жақын орналасқан. Фабриканың орналасуының экономикалық тиімділігін төмендегідей ерекшеліктерімен түсіндіруге болады:
- алаңда қазып алуға жарайтын кен бар және кен орны жақын орналасқандықтан, кенді тасымалдауына көп шығын жұмсаудың қажеті жоқ.
Текелі ЖЭО-ның жақын орналасуы шахтадан шығатын су мөлшері фабриканың үздіксіз жұмыс істеуі үшін толық жеткілікті және автокөлік жолы арқылы шахтадан қаламен жалғасқан.
Жер келбеті фабрика технологиясының жұмысының оңайлатуына ыңғайлы: тау бөктерін толық пайдалануға мүмкіндігі бар.
2. 1. 1 Ғимараттар мен құрылымдарды жобалау шешімдері
Фабриканың өндірістік ғимараттарына кіретін ғимараттар:
орта және майда ұсату;
бас корпус (ұнтақтау, сұрыптау, флотация, қойылту бөлімдері) ;
сүзу және кептіру;
асхана;
басқару корпусы;
резина цехы;
реагенттер бөлімі.
Жер бедері сүзу аппараттарын ашық алаңға орналастыруға мүмкіндік береді. Ғимараттар бір-бірінен қауіпсіздік талаптарына сай орналасқан. Олардың арасы 25 метрден кем емес. Сондай-ақ, ол алаңды және өндіріс ғимараттарын желдетіп тұруға және жеткілікті мөлшерде жарықпен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
2. 2 Безендіру және көгалдандыру
Жобаланып отырған фабрика алаңында жергілікті ағаштарды отырғызу, көгалдандыру шаралары қарастырылған. Бос жерлерге гүлдер отырғызылған. Оларды суару үшін су құбырлар жүйесі болмақшы. Автокөлік жолдары, сондай-ақ жаяу адамдар жүру үшін тротуарлардың беті асфальтталған. Ал демалыс алаңдарда фонтандар орнатылған.
2. 3 Инженерлік желілер
Фабрика алаңындағы желілер жер астында орналастырылған. Автокөлік және теміржол өтетін жерлерінде олар құбыр арқылы өткізілген.
Сыртқы трансформаторлық подстанцияға кернеуі 10 кВт болатын желі ашық түрде қосылған.
2. 4 Транспорт
2. 4. 1 Көлік түрлері
Байыту фабрикасында жүктерді тасымалдау үшін көліктің екі түрі қолданылады. Темір жол арқылы автокөліктермен сырттан келетін жүктер жеткізіледі. Мысалы: шаралар, қаптамалар, реагенттер, жабдықтар, қосалқы бөлшектер. Фабрикаға және фабрикадан салмағы 10 тоннадан аспайтын жүктер тасымалданады.
2. 4. 2 Теміржол көлігі
Теміржол тармағы бас корпустың жөндеу алаңына, реагенттер бөліміне, сондай-ақ жанар-жағар май қоймасына, өнім қоймасына дейін тартылған, Текелі станциясымен жалғасқан. Техникалық талаптарға сәйкес төмендегідей шарттарда орындалған:
рельс түрі Р-50;
ағаш металдар;
жер үйіндісінің ені 5 м.
2. 4. 3 Цехаралық автокөлік жолдары
Фабрика территориясында автокөлік жолдарының екі түрі қарастырылған:
ені 10 м болатын негізгі орталық жолдар;
ені 5-8 м болатын ірі цехтарға кіретін қосалқы жолдар.
Жолдардың беті екі түрде қапталған: бетонды жапқыш және қалыңдығы 8 см шамасында болатын асфальт.
3 ӨНДІРІС ТЕХНОЛОГИЯСЫ
3. 1 Шикізат қоры сипаттамасы
Жобаланған байыту фабрикасының шикізат қорының фабрикадан 18 км жерде орналасқан, Текелі кен орны болып табылады.
Кен өндіру жер асты әдісі арқылы жүргізіледі.
Фабрика жылына 305 күн, 3 сменалық кестемен жұмыс істейді. Текелі кені флотациялық сапасына, минерологиялық құрамына қарай төмендегідей түрлерге бөлінеді:
1) құрамында 12%-дай темір бар полиметалды кен;
2) кеннің 30%-дай карбонат минералдары бар полиметалды кен;
3) 25-30%-ға жуығы пирит минералымен бірге кездеседі.
Кеннің негізгі минералдары: галенит, сфалерит, пирит, аз мөлшерде мельниковит, булонжемит кездеседі.
Текелі кені қиын байытылатын кендерге жатады. Себебі құрамында технологиялық қасиеті және мөлшерлік құрамы жағынан әр түрлі минералдар бар.
Жеке минерал түйіршіктерінің мөлшері:
Галенит, %
Сфалерит, %-
Галенит, %:
< 0, 05 - 2, 1
Сфалерит, %-:
< 0, 005 - 1, 2
Галенит, %:
0, 005 - 4, 4
Сфалерит, %-:
0, 005 - 22
Галенит, %:
0, 01- 6, 7
Сфалерит, %-:
0, 01- 4, 6
Галенит, %:
0, 02 - 12, 2
Сфалерит, %-:
0, 02 - 13, 4
Галенит, %:
> 0, 04 - 74, 6
Сфалерит, %-:
> 0, 04 - 78, 6
3. 2 Цех жұмысынң реті және өнімділігін реттеу
Фабриканың жылдық өнімділігі 1 000 000 т. Ұсату цехы кенішпен бірге жылына 305 күн, 7 сағаттан, 3 сменада жұмыс істейді.
мұнда η - кеннің бірқалыпты берілуін ескеретін коэффициент.
Фабриканың бас корпусы жылына 365 күн жұмыс істейді. Технологиялық жоспарлау нормасына сәйкес тәулік өнімділігін есептеу үшін 1 жылдық жұмыс күні 340. онда тәуліктің өнімділігі:
Текелі қорғасын - мырыш кені қиын байытылатын пайдалы қазбаларға жатады. Оның негізгі себебі кен құрамында жанар тас кен пириттің едәуір мөлшерде болуында.
Фабрикада әр түрлі технологиялық схемалар қолданылады, бірақ негізінде жүйелі бөлу технологиясы сол күйінде өзгерілмей қалып отырады.
Зерттеу жұмыстары орындарында минералдың технологиясын жақсарту үшін сатылы байыту әдісін енгізу, мырыш флотациясының алдында ІІ-негізгі қорғасын флотациясының қалдығын ұнтақтау, сондай-ақ мырыш концентратын тазалау процесі алдында ұнтақтау жүргізіледі.
Жанар тастың ерекшелігі жоғары жұту қасиеттеріне байланысты реагент шығыны артады және едәуір мөлшерде көбікті өнімге өтіп, концентрат сапасын төмендетеді. Кейінгі кезде жанар тасты басу үшін нирозин, басқа органикалық ерітінділер пайдаланып, технологиялық көрсеткіштерді жақсарту үшін Казлиханобр мен ЦИМГРН жұмыс жүргізуде. Нирозиннен басқа трилон «Б» тиімді екені белгілі болды. Бірақ қазір жұмыс істеп тұрған фабрикада дұрыс шешім тапқан жоқ. Зерттеулер нәтижесінен концентратты көтеру үшін оның -0, 074 мм класының ұнтақтығын 90%-ға дейін көтеру арқылы қол жеткізуге болатындығына көз жеткізіледі.
Қорғасынның шамадан тыс ұнтақталуын кеміту үшін әр түрлі диаметрлі гидроциклон өндірістік байқаудан өтті. Сұрыптағыш тиімділігін арттыру қорғасын кенінің шамадан тыс ұнтақталуын кемітуге болады.
Лабораториялық тәжірибелер көмегімен кейбір реагенттердің, химиялық заттардың, сол сияқты ксантогенат қоспасы, әк, металл диксантогенаты, темір ұнтағының қорғасын және мырыш флотациясына әсері анықталды.
а) ксантогенат және диксантоген қоспасын кәдімгі жай ксантогенатпен салыстырғанда, мырыш концентратындағы мырыштың бөліп алу дәрежесі артады және қорғасын концентратындағы мырыштың, темірдің бөліп алу дәрежесі кемиді, бірақ өте көп тотығу нәтижесінде қорғасын флотациясындағы қорғасынның бөліп алу дәрежесі төмендейді;
б) қорғасын флотациясына әкті әр түрлі мөлшерде беру тексерілді.
Әктің 500 г/т-ға дейінгі мөлшері (рН=8, 2) құрамындағы мырыш және темірді кемітіп, қорғасын концентратының сапасын көтеруге, сонымен қатар қорғасынның бөліп алу дәрежесін арттыруға ықпал етеді.
3. 4 Өндіріс жұмысына талдау жасау
Текелі байыту фабрикасы Талдықорған облысы, Текелі кен орнынан 18 км жерде орналасқан. Фабрика салынуының технологиялық жоспарын 1939 жылы «Механобр» институты жасаған, ал 1970 жылы Түсті Металлургия Министрлігі бекіткен. Соңғы ұлғайту және жылына 1200 тоннаға дейінгі қайта жобалануын «Казмеханобр» институты жасады. Фабрика 1944 жылдан бастап жұмысқа кірісті. Фабрика Текелі кен орнынан басқа Жайрем және Қарағайлы кен орнының кенін өңдейді.
Фабриканың дайын өнімдері қорғасын, мырыш, барит концентраттары, концентрат құрамында күміс, кадмий, алтын кездеседі.