Зерттеу әдістері жиынтығын қолдану мәселелері

1. Зерттеу әдістері және әдістемесі туралы жалпы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 2
2. Педагогикалық ғылыми. зерттеу әдістер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
3. Ғылыми зерттеу әдістерінің жіктелуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
4. Зерттеу мәселесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
5.Зерттеулердің негізгі кезеңдері (этаптары) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8
7. Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9

Зерттеу әдісі – зерттеудің таным операцияларының іске асуының белгілі бір тәртібін белгілейтін әртүрлі әдіс-тәсілдерінің жиынтығы.“Әдіс” грек тілінен аударғанда (“методос” – таным амалы, тәсілі) деген мағынаны білдіреді. Зерттеу әдістері объективті шындықтың жалпы және жекелеген заңдылықтарына сүйене отырып мақсатқа жету жолдарын, зерттеудің теориялық және практикалық амал-тәсілдерін анықтайды.Әдіс-жалпы ғылыми танымдық ұстанымдардан келіп шығады және жұмыс тәсілдерінің бірлігі арқылы жүзеге асырылады.Тәсіл–берілген мәселемен шұғылданатын зерттеушінің нақты іс-әрекеті, танымның тәжірибелік кезеңдерінде қандай да бір мақсатқа жету түрі.
Осы әдістерді зерттеумен арнайы шұғылданатын біртұтас білім аймағы - әдіснама. Әдіснаманың маңызды міндеттерінің бірі – таным әдістерінің шығуын, мәнін, тиімділігін зерттейді. Зерттелетін пәннің сипатына қарай қолданатын әдістер түрлі-түрлі болып келеді.

Педагогикалық зерттеу әдістері – оқыту, тәрбиелеу, дамытудың объективті заңдылықтарын тану тәсілдері мен құралдары. Педагогикалық зерттеулердің әдістері: педагогикалық құбылыстарды тану процессі логикалық танымдық әдістерді қолдануды қажет етеді.

Педагогикалық зерттеу әдістерін 3 топқа бөлуге болады:
Мазмұнды әдістер: Фактілерге, бақылау нәтижелеріне, тәжірибеге абстракция, анализ, синтез арқылы жүгіну. Бұл педагогикадағы мазмұнды әдіс. Педагогикалық құбылыстар мен процестерді зерттеудің қатарында педагогикалық бақылау, педагогикалық тәжірибелік жұмыс, пікірлесу, анкета жүргізу, оқушылардың жазба жұмыстарын талдау, мектеп құжаттарын зерттеу, педагогикалық эксперимент, педагогикалық әдебиеттерге талдау жүргізіледі.
Формальді, қарапайым әдістер:құбылыстар мен процестер абстрактіленіп қолданылады. Олар мазмұнды әдістердің негізінде іске асады. Мысалы, педагогикалық құбылыстарды, процестерді сандық жағынан модельдеу, кибернетикалық жағынан моделдеу.
Теориялық талдау мен жинақтау әдісі: Зерттеу міндеттерін, пәнін, қисынын, әдістерін, нәтижелерін теориялық жағынан қарастыру.
1. Жалпы теориялық – талдау, синтез, салыстыру, индукция, дедукция, абстракция, нақтылау, жіктеу.
2. Әлеуметтік – сауалнама, сұхбаттасу, рейтинг.
3. Әлеуметтік-психологиялық – социометрия, тест, тренинг.
4. Математикалық– ранжирлеу, шәккілеу (шкалалау)
Тарихи-педагогикалық зерттеулерді жүргізуде әдістердің келесі топтары қолданылады:
1.Жалпы ғылыми – олар көптеген ғылым саласында қолданылады. Олардың номенклатурасы мен көлемі, саны, жиынтығы, зерттеудің типіне - эмпирикалық, теориялық және т.б. байланысты болады. Осы топтағы әдістер тобының қатарына: логикалық, тарихи, жүйелі-құрылымдық және функционалды талдау әдістері жатады.
2. Тарихи зерттеу әдістері – тарихи-генетикалық, тарихи-салыстырмалы, тарихи-типологиялық, тарихи-жүйелі, ретроспективті және т.б.
3. Педагогикалық зерттеу әдістері – архив құжаттарын талдау, мектеп құжаттарын талдау, модельдеу, жүйелі талдау, көпжақты статистикалық талдау әдістері және т.б.

1. Өтегенова Б.М. Ғылыми-педагогикалық зерттеу әдіснамасы және әдістері дәріс жинағы. Қостанай, 2010.
2. Қаңтарбай С.Е. Ғылыми-педагогикалық зерттеу әдістемесі. Алматы, 2012.
3. Жиенбаева С.Н. Педагогикалық ғылыми-зерттеу әдістемесі. Алматы, 2010.
4. referat.kz. Педагогикалық зерттеу әдістері.
5. Қалиева.Э.И. Ғылыми-педагогикалық зерттеу әдіснамасы. Ақтау, 2010.

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Қостанай мемлекеттік педагогикалық институты
Жаратылыстану-математика факультеті
Физика және жалпы технология пәндер кафедрасы

Зерттеу әдістері жиынтығын қолдану мәселелері.

Орындаған: Әділбекова М.Б ко-35
Тексерген: аға оқытушы, Абдимоминова Д.К

Қостанай 2014
Мазмұны
1. Зерттеу әдістері және әдістемесі туралы жалпы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .2
2. Педагогикалық ғылыми- зерттеу әдістер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
3. Ғылыми зерттеу әдістерінің жіктелуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
4. Зерттеу мәселесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
5. Зерттеулердің негізгі кезеңдері (этаптары) ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8
7. Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9

1
Зерттеу әдістері және әдістемесі туралы жалпы түсінік.
Зерттеу әдісі - зерттеудің таным операцияларының іске асуының белгілі бір тәртібін белгілейтін әртүрлі әдіс-тәсілдерінің жиынтығы."Әдіс" грек тілінен аударғанда ("методос" - таным амалы, тәсілі) деген мағынаны білдіреді. Зерттеу әдістері объективті шындықтың жалпы және жекелеген заңдылықтарына сүйене отырып мақсатқа жету жолдарын, зерттеудің теориялық және практикалық амал-тәсілдерін анықтайды. Әдіс-жалпы ғылыми танымдық ұстанымдардан келіп шығады және жұмыс тәсілдерінің бірлігі арқылы жүзеге асырылады. Тәсіл - берілген мәселемен шұғылданатын зерттеушінің нақты іс-әрекеті, танымның тәжірибелік кезеңдерінде қандай да бір мақсатқа жету түрі.
Осы әдістерді зерттеумен арнайы шұғылданатын біртұтас білім аймағы - әдіснама. Әдіснаманың маңызды міндеттерінің бірі - таным әдістерінің шығуын, мәнін, тиімділігін зерттейді. Зерттелетін пәннің сипатына қарай қолданатын әдістер түрлі-түрлі болып келеді.

Педагогикалық зерттеу әдістері - оқыту, тәрбиелеу, дамытудың объективті заңдылықтарын тану тәсілдері мен құралдары. Педагогикалық зерттеулердің әдістері: педагогикалық құбылыстарды тану процессі логикалық танымдық әдістерді қолдануды қажет етеді.

Педагогикалық зерттеу әдістерін 3 топқа бөлуге болады:
Мазмұнды әдістер: Фактілерге, бақылау нәтижелеріне, тәжірибеге абстракция, анализ, синтез арқылы жүгіну. Бұл педагогикадағы мазмұнды әдіс. Педагогикалық құбылыстар мен процестерді зерттеудің қатарында педагогикалық бақылау, педагогикалық тәжірибелік жұмыс, пікірлесу, анкета жүргізу, оқушылардың жазба жұмыстарын талдау, мектеп құжаттарын зерттеу, педагогикалық эксперимент, педагогикалық әдебиеттерге талдау жүргізіледі.
Формальді, қарапайым әдістер: құбылыстар мен процестер абстрактіленіп қолданылады. Олар мазмұнды әдістердің негізінде іске асады. Мысалы, педагогикалық құбылыстарды, процестерді сандық жағынан модельдеу, кибернетикалық жағынан моделдеу.
Теориялық талдау мен жинақтау әдісі: Зерттеу міндеттерін, пәнін, қисынын, әдістерін, нәтижелерін теориялық жағынан қарастыру.
1. Жалпы теориялық - талдау, синтез, салыстыру, индукция, дедукция, абстракция, нақтылау, жіктеу.
2. Әлеуметтік - сауалнама, сұхбаттасу, рейтинг.
3. Әлеуметтік-психологиялық - социометрия, тест, тренинг.
4. Математикалық - ранжирлеу, шәккілеу (шкалалау)
Тарихи-педагогикалық зерттеулерді жүргізуде әдістердің келесі топтары қолданылады:
1.Жалпы ғылыми - олар көптеген ғылым саласында қолданылады. Олардың номенклатурасы мен көлемі, саны, жиынтығы, зерттеудің типіне - эмпирикалық, теориялық және т.б. байланысты болады. Осы топтағы әдістер тобының қатарына: логикалық, тарихи, жүйелі-құрылымдық және функционалды талдау әдістері жатады.
2. Тарихи зерттеу әдістері - тарихи-генетикалық, тарихи-салыстырмалы, тарихи-типологиялық, тарихи-жүйелі, ретроспективті және т.б.
3. Педагогикалық зерттеу әдістері - архив құжаттарын талдау, мектеп құжаттарын талдау, модельдеу, жүйелі талдау, көпжақты статистикалық талдау әдістері және т.б.

2
Педагогикалық ғылыми- зерттеу әдістері.

Педагогикалық ізденісте зерттеу әдістерін шартты түрде теориялық және эмпирикалық деп бөлуге болады.
Теориялық зерттеу әдістеріне: формализациялық, аксиоматикалық, гипотетико-дедуктивтік әдістер жатады. Логикалық-теориялық зерттеу әдістері: талдау, жинақтау, индукция, дедукция, абстрактілі әдіс, аналогтік әдіс, жалпылау әдісі, жүйелеу, үлгілеу, салыстырмалы тарихи талдау, әдебиеттерге талдау, архивтік материалдарға негіздеу, зерттеудің базалық ұғымдарына талдау, зерттеліп отырған құбылысты себептік-салдарлық талдау, алдын ала болжау. Бұл зерттеу әдістері теориялық ережелерді және эмпирикалық мәліметтерді жалпылау және талдау, интерпретациялау (түсіндіру) үшін қолданылады.
Формализация - белгілік-символдық түрде мазмұнды білімнің көрінісі. Формализация табиғи және жасанды тілдерді бөлуге негізделеді. Табиғи тілдегі ойлаудың көрінісін формализацияның бірінші қадамы деп атауға болады.
Гипотетикалық-дедуктивті әдіс - болжамдардың бір-бірімен дедуктивті байланысын құрайтын жүйе құру.
Абстракциялау-(лат. Дерексіздену)-оқылатын пән немесе құбылыстың қасиеттері мен қарым-катынасынан ойша алаңдау процесі. Абстракция түрлері:
теңдестіру-оның нәижесінде оқылатын әдістердің қатынастары мен жалпы қасиеттері бөлінеді, заттардағы тепе-теңдік есебі жүзеге асады.
оқшаулау-дербес, жеке заттар ретінде қарастырыла бастайтын кейбір қасиеттермен қатынастар бөлінетін таза ой актілері.
математикадағы акуалды шексіздік-таусылмайтын көптіктер соңғылар ретінде қарастырылады.
іске асыру-математикалық әрекет процесінде операция\ң соңғы саны жүзеге асуы мүмкін.
Идеализация-бұл жоқ және шындықта жүзеге аспайтын, бірақ шын өмірде баламасы бар объекттер туралы түсініктерді ойша құрастыру.
Жалпылау-бірліктен жалпыға өтудің логикалық процесі, процесс қорытындысы-жалпы түсінік, заң, теория.
Нақтылау-зерттеу нысананы тұтас жүйе ретінде кайтадан өңдеу, оның ұсак және кең сипаттамаларын айқындап көрсету.
Индукция-(лат. Бағыттау)-ойдың бірліктен жалпыға қозғалу және бақылаулар мен экспериментердің нәтижесін жалпылаумен байланысты. В.П коханский жалпылауларды көрсетеді: танымал, жартылай, толық.
Дедукция-жекеден дарадан үлкен объектіні тану. Жалпыдан бірлікке ауысу.
Аналогия-(гр. Сәйкестік, ұксастык)-теңсіз объекттер арасында, сапада, ұксастық орнату.
Модельдеу-кейбір объект сипаттама\ң оларды арнайы оқу үшін жасалған басқа объектте жасалу. Түрлері: аналогтык, макеттелген, символдық, математикалық.
Әдебиет көздерін зерттеу - зерттеудің бастапқы құрамды бөлігі болып табылады. Зерттеу мәселесі бойынша әдебиеттерді білу зерттеуші мәдениетінің, оның ғылыми адалдығы мен зерттеу нәтижелерінің құндылығының шарты болып табылады.
Талдау әдісі - зерттеліп отырған объектіні бөлек зерттеу үшін құрамды бөліктерге бөліп қарау.
Жинақтау (синтез) әдісі - біріктіру, біртұтас етіп қарау үшін зерттеу объектісінің бөліктерін біріктіру. Талдаудың эмпирикалық материалды механикалық бөлу; тұтастың құрамындағы элементтердің өзара қатынасын формаларын анықтау; білім құрылымын ашу; зерттеу объектісінің сипаты мен динамикасын айқындау сияқты түрлері бар.

Эмпирикалық зерттеу әдістер: бақылау, әңгімелесу, сауалнама, тест, сұхбаттасу, іс-құжаттарды талдау, озат педагогикалық тәжірибені зерттеу, математикалық-статистикалық зерттеу.
Байқау-мақсатқа бағытталған, жоспарланған, педагогикалық құбылыстар мен үрдістердің тұрақтылығын көрсететін әдіс.

3

Социометриялық-қысқа мерзім ішінде статистикалық өңдеу арқылы көрнекті толыққанды материал жинақталады.
Математикалық және статистикалық әдіс - педагогикалық құбылыстар мен олардың сапалық өзгерістері арасындағы сандық тәуелділікті анықтау үшін қолданылады.
Сұрақ - жауап әдістері: а) Әңгіме-сұхбат; ә) әңгіме; б) сауалнама. Мәліметтер мен зерттеудің басқа да әдістері парадигмалық түсініктер мен зерттеудің тұжырымдамасын құрастырудың әдістемелік ерекшеліктері жүйесінде талдау жасалуы тиіс, алғашқы эмпирикалық ақпаратты алуға бағытталған.
Педагогикалық эксперимент - танымның эмпирикалық дейгейіндегі зерттеудің негізгі әдісі болып фтабылады, ол құбылыстарды олардыңұту барысының нақты тіркелген жағдайларында зерттеуге бағытталған. Эксперимент жағдайларында құбылыстың күнделікті жағдайларда бақылап-зерттеуге болмайтын қасиеттерін ашуға болады.
Озат педагогикалық тәжірибені зерттеу-мыкты мұғалімнің жұмыс жүйесін үйрену пед\қ ұжым негізінде жинақталған схема-модель арқылы тәжірибесі автордың мақсатталған іс-әрекет үрдісі меңгертіледі.
Озат педагогикалық тәжірибе-қоғамдық педагогикалық қызметтің бастауы ретінде, нақты жағдайларды, балалар ұжымының және жеке тұлғаның ерекшеліктерін ескерумен бірге, мұғалімнің жұмыс практикасында педагогика заңдары мен принциптерін белсенді түрде меңгеруі және іске асыруы деген сөз.
Озат педагогикалық тәжірибенің екі түрі бар:
1) педагогтың ғылыми ұсынымдарды біліктілікпен, ұтымды кешенді пайдалануы болып табылатын педагогикалық шеберлігі;
2) педагогикалық жаңашылдық, яғни жаңа білім беру қызметін көрсетулері, оқытудың жаңа мазмұны, нысандары мен әдістері, тәсілдері мен құралдары, т.с.с. өзінің шығармашылық табыстарымен байытылған тәжірибе.

Озат тәжірибенің өлшемдері:
1) жаңашылдық;
2) жоғары нәтижелік;
3) ғылымның қазіргі жетістіктеріне сәйкестік;
4) тұрақтылық;
5) тәжірибені басқа да педагогтар мен оқу орындарының пайдалану мүмкіндігі;
6) тәжірибенің оңтайлығы.
Озат педагогикалық тәжірибені зерделеу мен қорыту. Бұл педагог-зерттеушіге, педагогикалық ғылымға өте құнды материал береді.

4
Ғылыми зерттеу әдістерінің жіктелуі.

Зерттеу әдістемесінің дайындығы ғылыми ізденіс логикасына орай жүргізіледі. Педагогикалық зерттеу әдістерінің әдіснамадан өзгешелігі - бұл педагогикалық құбылыстарды зерттеу, олар жөніндегі ғылыми ақпараттарды жинақтап, заңдылықты байланыстар, қатынастарды анықтау, оның нәтижесінде ғылыми теория қалыптастыру мақсатымен жүргізілетін іс - әрекет жолдары мен тәсілдерінің өзі.
Әдістер көп түрлі де сан қилы, бірақ жүйелестіре келгенде, бұлардың бәрі үш топқа ажыралады: 1) педагогикалық тәжірибені зерттеу әдістері; 2) теориялық зерттеу әдістері, 3) математикалық әдістері.

Педагогикалық тәжірибені зерттеу әдістері - білім беру процесін ұйымдастырудың көз алдымызда қалыптасқан тәжірибесін зерттеудің жолдары. Зерттеуге озат тәжірибе, яғни танымал мұғалімдер мен қатардағы тәлімгерлер қызметтері бірдей алынады. Олардың жұмыстарында кезігетін қиындықтар педагогикалық процесс қайшылықтарымен, пайда болған не енді туындауы мүмкін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.