Әкімшілік құқық туралы ақпарат
1. ҚР Әкімшілік құқығының субъектілері . бұл әкімшілік құқық реттейтін басқарушылық қатынастарға қатысушы жеке тұлға немесе ұйым.
2. Азаматтардың әкімшілік . құқықтық мәртебесі.
3. Азаматтардың әкімшілік . құқықтық мәртебесінің түсінігі мен оның элементтері.
4. Шетел азаматтарының және азаматтығы жоқ тұлғалардың әкімшілік . құқықтық мәртебесі
5. Пайдаланған әдебиеттер тізімі.
2. Азаматтардың әкімшілік . құқықтық мәртебесі.
3. Азаматтардың әкімшілік . құқықтық мәртебесінің түсінігі мен оның элементтері.
4. Шетел азаматтарының және азаматтығы жоқ тұлғалардың әкімшілік . құқықтық мәртебесі
5. Пайдаланған әдебиеттер тізімі.
ҚР Әкімшілік құқығының субъектілері – бұл әкімшілік құқық реттейтін басқарушылық қатынастарға қатысушы жеке тұлға немесе ұйым.
Оның мынадай түрлері бар:
1) жеке тұлғалар – бұл ҚР азаматтары, шетел азаматтары және азаматтығы жоқ тұлғалар;
2) ұжымдық субъектілер – оған мыналар жатады: мемлекеттік ұйымдар (атқарушы мемлекеттік басқару органдары, мемлекеттік (қазыналық) ұйымдар мен мекемелер, олардың лауазымды тұлғалары) және мемлекеттік емес ұйымдар (қоғамдық бірлестіктер, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, коммерциялық ұйымдар және олардың қызметкерлері)
Әкімшілік құқықтың субъектілерінің әкімшілік - құқықтық мәртебесі азаматтардың құқықтық мәртебесінен басталады, сондықтан да «азамат» ұғымын анықтап алуымыз қажет. Заң әдебиеттерінде және заңнамада ол, біріншіден адамның қандайда болмасын мемлекетке тиістілігін білдіреді, адамның мемлекетпен тұрақты саяси –құқықтық қатынасын білдіреді; екінішіден, «азамат» деп құқықтың кейбір салаларында қандайда болсын сфераларда нақты құқықтар берілген жеке тұлға. Дәл осы мағынада ол әкімшілік құқықта да қолданылады, өйткені әкімшілік құқықта азаматтығы жоқ тұлғалар мен шетел азаматтары да оның субъектісі болып табылады.
Азаматтар өмір бойында барлық мемлекеттік органдармен, соның ішінде мемлекеттік басқару органдарымен соқтығысады, өйткені олар азаматтар үшін көбінде мемлекет өзі сияқты көрінеді. Мемлекеттік органдармен қарым-қатынасқа түскенде азаматтардың көптеген құқықтары жүзеге асырылады, және керісінше, олардың қызметтерінде азаматтардың құқықтары мен бостандықтары декларация болып қалыптасуына әкеледі. Қазақстанның қазіргі уақыттағы дамуы азаматтық қоғамды қалыптастыруға, құқықтық мемлекетті орнатуға, адам мен
Оның мынадай түрлері бар:
1) жеке тұлғалар – бұл ҚР азаматтары, шетел азаматтары және азаматтығы жоқ тұлғалар;
2) ұжымдық субъектілер – оған мыналар жатады: мемлекеттік ұйымдар (атқарушы мемлекеттік басқару органдары, мемлекеттік (қазыналық) ұйымдар мен мекемелер, олардың лауазымды тұлғалары) және мемлекеттік емес ұйымдар (қоғамдық бірлестіктер, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, коммерциялық ұйымдар және олардың қызметкерлері)
Әкімшілік құқықтың субъектілерінің әкімшілік - құқықтық мәртебесі азаматтардың құқықтық мәртебесінен басталады, сондықтан да «азамат» ұғымын анықтап алуымыз қажет. Заң әдебиеттерінде және заңнамада ол, біріншіден адамның қандайда болмасын мемлекетке тиістілігін білдіреді, адамның мемлекетпен тұрақты саяси –құқықтық қатынасын білдіреді; екінішіден, «азамат» деп құқықтың кейбір салаларында қандайда болсын сфераларда нақты құқықтар берілген жеке тұлға. Дәл осы мағынада ол әкімшілік құқықта да қолданылады, өйткені әкімшілік құқықта азаматтығы жоқ тұлғалар мен шетел азаматтары да оның субъектісі болып табылады.
Азаматтар өмір бойында барлық мемлекеттік органдармен, соның ішінде мемлекеттік басқару органдарымен соқтығысады, өйткені олар азаматтар үшін көбінде мемлекет өзі сияқты көрінеді. Мемлекеттік органдармен қарым-қатынасқа түскенде азаматтардың көптеген құқықтары жүзеге асырылады, және керісінше, олардың қызметтерінде азаматтардың құқықтары мен бостандықтары декларация болып қалыптасуына әкеледі. Қазақстанның қазіргі уақыттағы дамуы азаматтық қоғамды қалыптастыруға, құқықтық мемлекетті орнатуға, адам мен
1. ↑ Орысша-қазақша заңдық түсіндірме сөздік-анықтамалық.- Алматы: Жеті жарғы, 2008. ЫСБН 9965-11-274-6
2. ↑ “ Құқықтану: Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 10-сыныбына арналған окулық /А. Ибраева, Г. Өлібаева, Қ. Айтхожин. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2006. ЫСБН 9965-33-638-5
3. Жалпы білім беру. Құқықтану.
2. ↑ “ Құқықтану: Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 10-сыныбына арналған окулық /А. Ибраева, Г. Өлібаева, Қ. Айтхожин. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2006. ЫСБН 9965-33-638-5
3. Жалпы білім беру. Құқықтану.
Жоспары:
1. ҚР Әкімшілік құқығының субъектілері - бұл әкімшілік құқық реттейтін басқарушылық қатынастарға қатысушы жеке тұлға немесе ұйым.
2. Азаматтардың әкімшілік - құқықтық мәртебесі.
3. Азаматтардың әкімшілік - құқықтық мәртебесінің түсінігі мен оның элементтері.
4. Шетел азаматтарының және азаматтығы жоқ тұлғалардың әкімшілік - құқықтық мәртебесі
5. Пайдаланған әдебиеттер тізімі.
Әкімшілік құқық субектілері.
ҚР Әкімшілік құқығының субъектілері - бұл әкімшілік құқық реттейтін басқарушылық қатынастарға қатысушы жеке тұлға немесе ұйым.
Оның мынадай түрлері бар:
1) жеке тұлғалар - бұл ҚР азаматтары, шетел азаматтары және азаматтығы жоқ тұлғалар;
2) ұжымдық субъектілер - оған мыналар жатады: мемлекеттік ұйымдар (атқарушы мемлекеттік басқару органдары, мемлекеттік (қазыналық) ұйымдар мен мекемелер, олардың лауазымды тұлғалары) және мемлекеттік емес ұйымдар (қоғамдық бірлестіктер, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, коммерциялық ұйымдар және олардың қызметкерлері)
Әкімшілік құқықтың субъектілерінің әкімшілік - құқықтық мәртебесі азаматтардың құқықтық мәртебесінен басталады, сондықтан да азамат ұғымын анықтап алуымыз қажет. Заң әдебиеттерінде және заңнамада ол, біріншіден адамның қандайда болмасын мемлекетке тиістілігін білдіреді, адамның мемлекетпен тұрақты саяси - құқықтық қатынасын білдіреді; екінішіден, азамат деп құқықтың кейбір салаларында қандайда болсын сфераларда нақты құқықтар берілген жеке тұлға. Дәл осы мағынада ол әкімшілік құқықта да қолданылады, өйткені әкімшілік құқықта азаматтығы жоқ тұлғалар мен шетел азаматтары да оның субъектісі болып табылады.
Азаматтар өмір бойында барлық мемлекеттік органдармен, соның ішінде мемлекеттік басқару органдарымен соқтығысады, өйткені олар азаматтар үшін көбінде мемлекет өзі сияқты көрінеді. Мемлекеттік органдармен қарым-қатынасқа түскенде азаматтардың көптеген құқықтары жүзеге асырылады, және керісінше, олардың қызметтерінде азаматтардың құқықтары мен бостандықтары декларация болып қалыптасуына әкеледі. Қазақстанның қазіргі уақыттағы дамуы азаматтық қоғамды қалыптастыруға, құқықтық мемлекетті орнатуға, адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарының мемлекет мүддесі алдында басымдылығын тануға ұмтылуымен сипатталады. Адамның құқықтарын қорғау үшін өмір сүретін мемлекет рөлін қайта ойластыру азаматтардың мүдделеріне қызмет ету керектігін көрсетеді, мемлекет пен азаматтың өзара қарым-қатынастарының мәнін түбірімен қайта өзгерту қажеттілігіне әкеледі. Бұл жерде әкімшілік құқықтың маңызы өте зор болмақ, өйткені әкімшілік - құқықтық нормалар ғана мемлекет пен азаматтар арасындағы қатынастарды реттейді; азаматтардың конституциялық құқықтары мен бостандықтарын дамытады және бақылайды; адамның құқықтары мен бостандықтарын жүзеге асыру механизмін құрастырады, мысалы, адамның өмір сүруге құқығы сияқты табиғи құқығының өзі де кейбір жағдайларда әкімшілік - құқықтық нормалармен байланыстырылады: өмірдің басталу сәті мен аяқталу сәті Денсаулық сақтау органдарымен анықталады; білім алу сияқты конституциялық құқықты жүзеге асыру білім туралы заңнамада және басқа да нормативті - құқықтық актілерде бекітілген бірқатар әкімшілік құқық нормаларымен байланыстырылған.
Азаматтардың әкімшілік - құқықтық мәртебесі - бұл әкімшілік құқық нормаларымен бекітілген азаматтардың құқықтары мен міндеттерінің кешені және құқықтар мен міндеттерді жүзеге асыру кепілдіктерінің жиынтығы.
Азаматтардың әкімшілік - құқықтық мәртебесі мынадай элементтердің жиынтығынан тұрады:
1) әкімшілік құқық қабілеттілік пен әкімшілік әрекет қабілеттілік;
2) мемлекеттік басқару сферасындағы құқықтар мен міндеттер;
3) азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының әкімшілік - құқықтық кепілдіктері.
Әкімшілік құқықтық қатынастардың субъектісі болуы үшін азаматтарда әкімшілік құқық қабілеттілік пен әкімшілік
әрекет қабілеттілік болуы тиіс.
Әкімшілік құқық қабілеттілік - бұл адамның мемлекеттік басқару сферасындағы құқықтар мен міндеттерге ие болу
қабілеттілігі.
Әкімшілік әрекет қабілеттілік - бұл мемлекеттік басқару сферасындағы құқықтар мен міндеттерді алып жүру мүмкіндігі және осы сферада істеген әрекеттері үшін жауап бере алу қабілеттілігі. Оның мынадай түрлері болады:
- толық әрекет қабілеттілік - 18 жастан;
- жартылай шектелген - 16 жастан;
- жартылай шектеулі - 14 жастан 16 жасқа дейін;
- шектеулі - туғаннан 14 жасқа дейін (әкімшілік құқықта 6-7 жасқа дейін);
Әкімшілік құқық қабілеттілік пен әкімшілік әрекет қабілеттіліктің жиынтығы тұлғаның құқық субъектілігі деп аталады. Өз кезегінде ол мынадай түрлерге бөлінеді:
а) жалпы - 18 жастан;
б) арнайы - субъектінің арнайы атақтарын, жас шамасын талап ететін кейбір құқықтық қатынастар үшін қажет болады, мысалы, Мәжіліс депутаты болып сайлануы үшін - 21 жас; судья лауазымына тағайындалуы үшін - 25 жас талап етіледі.
Әкімшілік құқық субъектілік жас шамасынан басқа да факторларға байланысты болып келеді: денсаулық жағдайы, тұрғылықты жері, білімінің болуы және т.б. Осылардың кейбіреуі толық немесе жартылай шектеулі әкімшілік құқық және әрекет қабілеттілікке ие болуы себептері болуы мүмкін: жан күйзелісімен ауыру, мүгедектік көлік құралдарын басқару құқығынан айырады; соттылығының болуы немесе арнайы білімінің болмауы мемлекеттік аппараттағы лауазымдарға орналасуы мүмкіндігінен айырады.
Азаматтың мемлекеттік басқару сферасындағы құқықтары мен міндеттері субъекттің әкімшілік - құқықтық мәртебесінің негізгі элементтерінің бірі болып табылады.
Құқықтары мен міндеттері мынадай түрлерге бөлінеді:
а) жалпы - азаматтардың мемлекеттік басқарудың бүкіл жүйесіндегі құқықтық жағдайын анықтайды, мысалы, мемлекеттік басқаруға қатысу құқығы, лауазымды тұлғалардың немесе мемлекеттік органдардың заңыз іс-әрекеттеріне шағым жасау құқығы, қару-жарақ алуға құқық;ҚР Конституциясын және басқа да заңдарын сақтау міндеті, еңбек тәртібін сақтау, адал еңбек ету міндеттері;
б) арнайы - азаматтардың мемлекеттік басқарудың нақты саласындағы құқықтық жағдайын анықтайды, мысалы, жеке кәсіпкерлік қызметпен айналысу құқығы, мәдениет саласында - мәдениет жетістіктерін пайдалану құқығы; денсаулық сақтау саласында - өзінің денсаулық жағдайы туралы ақпараттар алу құқығы, санитария мен гигиена ережелерін сақтау міндеті және т.б.
Басқа да мемлекеттердегідей Қазақстанда да қазіргі уақытта азаматтардың мемлекеттік органдармен дауларын қарастыратын, адам құқықтарының сақталуын бақылайтын арнайы органдар да әрекет етеді. Ол - Адам құқығы бойынша Республикалық комиссия, оның қызметі кеңес берушілік сипатта қалыптастырылған.
Азаматтардың әкімшілік - құқықтық мәртебесінің түсінігі мен оның элементтері.
ҚР Әкімшілік құқығының субъектілері - бұл әкімшілік құқық реттейтін басқарушылық қатынастарға қатысушы жеке тұлға немесе ұйым.
Оның мынадай түрлері бар:
1) жеке тұлғалар - бұл ҚР азаматтары, шетел азаматтары және азаматтығы жоқ тұлғалар;
2) ұжымдық субъектілер - оған мыналар жатады: мемлекеттік ұйымдар (атқарушы мемлекеттік басқару органдары, мемлекеттік (қазыналық) ұйымдар мен мекемелер, олардың лауазымды тұлғалары) және мемлекеттік емес ұйымдар (қоғамдық бірлестіктер, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, коммерциялық ұйымдар және олардың қызметкерлері)
Әкімшілік құқықтың субъектілерінің әкімшілік - құқықтық мәртебесі азаматтардың құқықтық мәртебесінен басталады, сондықтан да азамат ұғымын анықтап алуымыз қажет. Заң әдебиеттерінде және заңнамада ол, біріншіден адамның қандайда болмасын мемлекетке тиістілігін білдіреді, адамның мемлекетпен тұрақты саяси - құқықтық қатынасын білдіреді; екінішіден, азамат деп құқықтың кейбір салаларында қандайда болсын сфераларда нақты құқықтар берілген жеке тұлға. Дәл осы мағынада ол әкімшілік құқықта да қолданылады, өйткені әкімшілік құқықта азаматтығы жоқ тұлғалар мен шетел азаматтары да оның субъектісі болып табылады.
Азаматтар өмір бойында барлық мемлекеттік органдармен, соның ішінде мемлекеттік басқару органдарымен соқтығысады, өйткені олар азаматтар үшін көбінде мемлекет өзі сияқты көрінеді. Мемлекеттік органдармен қарым-қатынасқа түскенде азаматтардың көптеген құқықтары жүзеге асырылады, және керісінше, олардың қызметтерінде азаматтардың құқықтары мен бостандықтары декларация болып қалыптасуына әкеледі. Қазақстанның қазіргі уақыттағы дамуы азаматтық қоғамды қалыптастыруға, құқықтық мемлекетті орнатуға, адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарының мемлекет мүддесі алдында басымдылығын тануға ұмтылуымен сипатталады. Адамның құқықтарын қорғау үшін өмір сүретін мемлекет рөлін қайта ойластыру азаматтардың мүдделеріне қызмет ету керектігін көрсетеді, мемлекет пен азаматтың өзара қарым-қатынастарының мәнін түбірімен қайта өзгерту қажеттілігіне әкеледі. Бұл жерде әкімшілік құқықтың маңызы өте зор болмақ, өйткені әкімшілік - құқықтық нормалар ғана мемлекет пен азаматтар арасындағы қатынастарды реттейді; азаматтардың конституциялық құқықтары мен бостандықтарын дамытады және бақылайды; адамның құқықтары мен бостандықтарын жүзеге асыру механизмін құрастырады, мысалы, адамның өмір сүруге құқығы сияқты табиғи құқығының өзі де кейбір жағдайларда әкімшілік - құқықтық нормалармен байланыстырылады: өмірдің басталу сәті мен аяқталу сәті Денсаулық сақтау органдарымен анықталады; білім алу сияқты конституциялық құқықты ... жалғасы
1. ҚР Әкімшілік құқығының субъектілері - бұл әкімшілік құқық реттейтін басқарушылық қатынастарға қатысушы жеке тұлға немесе ұйым.
2. Азаматтардың әкімшілік - құқықтық мәртебесі.
3. Азаматтардың әкімшілік - құқықтық мәртебесінің түсінігі мен оның элементтері.
4. Шетел азаматтарының және азаматтығы жоқ тұлғалардың әкімшілік - құқықтық мәртебесі
5. Пайдаланған әдебиеттер тізімі.
Әкімшілік құқық субектілері.
ҚР Әкімшілік құқығының субъектілері - бұл әкімшілік құқық реттейтін басқарушылық қатынастарға қатысушы жеке тұлға немесе ұйым.
Оның мынадай түрлері бар:
1) жеке тұлғалар - бұл ҚР азаматтары, шетел азаматтары және азаматтығы жоқ тұлғалар;
2) ұжымдық субъектілер - оған мыналар жатады: мемлекеттік ұйымдар (атқарушы мемлекеттік басқару органдары, мемлекеттік (қазыналық) ұйымдар мен мекемелер, олардың лауазымды тұлғалары) және мемлекеттік емес ұйымдар (қоғамдық бірлестіктер, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, коммерциялық ұйымдар және олардың қызметкерлері)
Әкімшілік құқықтың субъектілерінің әкімшілік - құқықтық мәртебесі азаматтардың құқықтық мәртебесінен басталады, сондықтан да азамат ұғымын анықтап алуымыз қажет. Заң әдебиеттерінде және заңнамада ол, біріншіден адамның қандайда болмасын мемлекетке тиістілігін білдіреді, адамның мемлекетпен тұрақты саяси - құқықтық қатынасын білдіреді; екінішіден, азамат деп құқықтың кейбір салаларында қандайда болсын сфераларда нақты құқықтар берілген жеке тұлға. Дәл осы мағынада ол әкімшілік құқықта да қолданылады, өйткені әкімшілік құқықта азаматтығы жоқ тұлғалар мен шетел азаматтары да оның субъектісі болып табылады.
Азаматтар өмір бойында барлық мемлекеттік органдармен, соның ішінде мемлекеттік басқару органдарымен соқтығысады, өйткені олар азаматтар үшін көбінде мемлекет өзі сияқты көрінеді. Мемлекеттік органдармен қарым-қатынасқа түскенде азаматтардың көптеген құқықтары жүзеге асырылады, және керісінше, олардың қызметтерінде азаматтардың құқықтары мен бостандықтары декларация болып қалыптасуына әкеледі. Қазақстанның қазіргі уақыттағы дамуы азаматтық қоғамды қалыптастыруға, құқықтық мемлекетті орнатуға, адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарының мемлекет мүддесі алдында басымдылығын тануға ұмтылуымен сипатталады. Адамның құқықтарын қорғау үшін өмір сүретін мемлекет рөлін қайта ойластыру азаматтардың мүдделеріне қызмет ету керектігін көрсетеді, мемлекет пен азаматтың өзара қарым-қатынастарының мәнін түбірімен қайта өзгерту қажеттілігіне әкеледі. Бұл жерде әкімшілік құқықтың маңызы өте зор болмақ, өйткені әкімшілік - құқықтық нормалар ғана мемлекет пен азаматтар арасындағы қатынастарды реттейді; азаматтардың конституциялық құқықтары мен бостандықтарын дамытады және бақылайды; адамның құқықтары мен бостандықтарын жүзеге асыру механизмін құрастырады, мысалы, адамның өмір сүруге құқығы сияқты табиғи құқығының өзі де кейбір жағдайларда әкімшілік - құқықтық нормалармен байланыстырылады: өмірдің басталу сәті мен аяқталу сәті Денсаулық сақтау органдарымен анықталады; білім алу сияқты конституциялық құқықты жүзеге асыру білім туралы заңнамада және басқа да нормативті - құқықтық актілерде бекітілген бірқатар әкімшілік құқық нормаларымен байланыстырылған.
Азаматтардың әкімшілік - құқықтық мәртебесі - бұл әкімшілік құқық нормаларымен бекітілген азаматтардың құқықтары мен міндеттерінің кешені және құқықтар мен міндеттерді жүзеге асыру кепілдіктерінің жиынтығы.
Азаматтардың әкімшілік - құқықтық мәртебесі мынадай элементтердің жиынтығынан тұрады:
1) әкімшілік құқық қабілеттілік пен әкімшілік әрекет қабілеттілік;
2) мемлекеттік басқару сферасындағы құқықтар мен міндеттер;
3) азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының әкімшілік - құқықтық кепілдіктері.
Әкімшілік құқықтық қатынастардың субъектісі болуы үшін азаматтарда әкімшілік құқық қабілеттілік пен әкімшілік
әрекет қабілеттілік болуы тиіс.
Әкімшілік құқық қабілеттілік - бұл адамның мемлекеттік басқару сферасындағы құқықтар мен міндеттерге ие болу
қабілеттілігі.
Әкімшілік әрекет қабілеттілік - бұл мемлекеттік басқару сферасындағы құқықтар мен міндеттерді алып жүру мүмкіндігі және осы сферада істеген әрекеттері үшін жауап бере алу қабілеттілігі. Оның мынадай түрлері болады:
- толық әрекет қабілеттілік - 18 жастан;
- жартылай шектелген - 16 жастан;
- жартылай шектеулі - 14 жастан 16 жасқа дейін;
- шектеулі - туғаннан 14 жасқа дейін (әкімшілік құқықта 6-7 жасқа дейін);
Әкімшілік құқық қабілеттілік пен әкімшілік әрекет қабілеттіліктің жиынтығы тұлғаның құқық субъектілігі деп аталады. Өз кезегінде ол мынадай түрлерге бөлінеді:
а) жалпы - 18 жастан;
б) арнайы - субъектінің арнайы атақтарын, жас шамасын талап ететін кейбір құқықтық қатынастар үшін қажет болады, мысалы, Мәжіліс депутаты болып сайлануы үшін - 21 жас; судья лауазымына тағайындалуы үшін - 25 жас талап етіледі.
Әкімшілік құқық субъектілік жас шамасынан басқа да факторларға байланысты болып келеді: денсаулық жағдайы, тұрғылықты жері, білімінің болуы және т.б. Осылардың кейбіреуі толық немесе жартылай шектеулі әкімшілік құқық және әрекет қабілеттілікке ие болуы себептері болуы мүмкін: жан күйзелісімен ауыру, мүгедектік көлік құралдарын басқару құқығынан айырады; соттылығының болуы немесе арнайы білімінің болмауы мемлекеттік аппараттағы лауазымдарға орналасуы мүмкіндігінен айырады.
Азаматтың мемлекеттік басқару сферасындағы құқықтары мен міндеттері субъекттің әкімшілік - құқықтық мәртебесінің негізгі элементтерінің бірі болып табылады.
Құқықтары мен міндеттері мынадай түрлерге бөлінеді:
а) жалпы - азаматтардың мемлекеттік басқарудың бүкіл жүйесіндегі құқықтық жағдайын анықтайды, мысалы, мемлекеттік басқаруға қатысу құқығы, лауазымды тұлғалардың немесе мемлекеттік органдардың заңыз іс-әрекеттеріне шағым жасау құқығы, қару-жарақ алуға құқық;ҚР Конституциясын және басқа да заңдарын сақтау міндеті, еңбек тәртібін сақтау, адал еңбек ету міндеттері;
б) арнайы - азаматтардың мемлекеттік басқарудың нақты саласындағы құқықтық жағдайын анықтайды, мысалы, жеке кәсіпкерлік қызметпен айналысу құқығы, мәдениет саласында - мәдениет жетістіктерін пайдалану құқығы; денсаулық сақтау саласында - өзінің денсаулық жағдайы туралы ақпараттар алу құқығы, санитария мен гигиена ережелерін сақтау міндеті және т.б.
Басқа да мемлекеттердегідей Қазақстанда да қазіргі уақытта азаматтардың мемлекеттік органдармен дауларын қарастыратын, адам құқықтарының сақталуын бақылайтын арнайы органдар да әрекет етеді. Ол - Адам құқығы бойынша Республикалық комиссия, оның қызметі кеңес берушілік сипатта қалыптастырылған.
Азаматтардың әкімшілік - құқықтық мәртебесінің түсінігі мен оның элементтері.
ҚР Әкімшілік құқығының субъектілері - бұл әкімшілік құқық реттейтін басқарушылық қатынастарға қатысушы жеке тұлға немесе ұйым.
Оның мынадай түрлері бар:
1) жеке тұлғалар - бұл ҚР азаматтары, шетел азаматтары және азаматтығы жоқ тұлғалар;
2) ұжымдық субъектілер - оған мыналар жатады: мемлекеттік ұйымдар (атқарушы мемлекеттік басқару органдары, мемлекеттік (қазыналық) ұйымдар мен мекемелер, олардың лауазымды тұлғалары) және мемлекеттік емес ұйымдар (қоғамдық бірлестіктер, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, коммерциялық ұйымдар және олардың қызметкерлері)
Әкімшілік құқықтың субъектілерінің әкімшілік - құқықтық мәртебесі азаматтардың құқықтық мәртебесінен басталады, сондықтан да азамат ұғымын анықтап алуымыз қажет. Заң әдебиеттерінде және заңнамада ол, біріншіден адамның қандайда болмасын мемлекетке тиістілігін білдіреді, адамның мемлекетпен тұрақты саяси - құқықтық қатынасын білдіреді; екінішіден, азамат деп құқықтың кейбір салаларында қандайда болсын сфераларда нақты құқықтар берілген жеке тұлға. Дәл осы мағынада ол әкімшілік құқықта да қолданылады, өйткені әкімшілік құқықта азаматтығы жоқ тұлғалар мен шетел азаматтары да оның субъектісі болып табылады.
Азаматтар өмір бойында барлық мемлекеттік органдармен, соның ішінде мемлекеттік басқару органдарымен соқтығысады, өйткені олар азаматтар үшін көбінде мемлекет өзі сияқты көрінеді. Мемлекеттік органдармен қарым-қатынасқа түскенде азаматтардың көптеген құқықтары жүзеге асырылады, және керісінше, олардың қызметтерінде азаматтардың құқықтары мен бостандықтары декларация болып қалыптасуына әкеледі. Қазақстанның қазіргі уақыттағы дамуы азаматтық қоғамды қалыптастыруға, құқықтық мемлекетті орнатуға, адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарының мемлекет мүддесі алдында басымдылығын тануға ұмтылуымен сипатталады. Адамның құқықтарын қорғау үшін өмір сүретін мемлекет рөлін қайта ойластыру азаматтардың мүдделеріне қызмет ету керектігін көрсетеді, мемлекет пен азаматтың өзара қарым-қатынастарының мәнін түбірімен қайта өзгерту қажеттілігіне әкеледі. Бұл жерде әкімшілік құқықтың маңызы өте зор болмақ, өйткені әкімшілік - құқықтық нормалар ғана мемлекет пен азаматтар арасындағы қатынастарды реттейді; азаматтардың конституциялық құқықтары мен бостандықтарын дамытады және бақылайды; адамның құқықтары мен бостандықтарын жүзеге асыру механизмін құрастырады, мысалы, адамның өмір сүруге құқығы сияқты табиғи құқығының өзі де кейбір жағдайларда әкімшілік - құқықтық нормалармен байланыстырылады: өмірдің басталу сәті мен аяқталу сәті Денсаулық сақтау органдарымен анықталады; білім алу сияқты конституциялық құқықты ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz